Negende peiling - december 2004

Negende peiling - december 2004 Via het kunnen inwoners van Enschede gedurende één jaar tien keer hun mening geven over lokale kwesties. De negende peiling van het Enschedepanel vond plaats van 9 december tot en met 19 december 2004 en 179 panelleden namen deel aan deze enquête. De vragen gingen over de milieupas die per 1 april 2004 in Enschede is ingevoerd. Op deze pagina vindt u een samenvatting van de resultaten en vanaf pagina 2 staan alle resultaten vermeld. Bijna driekwart van de panelleden vindt het een goede zaak dat, sinds de invoering van de milieupas, huishoudens die meer afval hebben meer betalen dan huishoudens die weinig afval hebben. Een ruime meerderheid van de panelleden vindt dat het scheiden van afval goed is voor het milieu. Meer dan de helft van de panelleden denkt ook dat geld uitgespaard kan worden door afval te scheiden. Vier van de vijf panelleden vinden het een goede zaak dat de afvalbrengpunten in Enschede alleen nog toegankelijk zijn voor burgers van Enschede. Iets meer dan de helft van de panelleden heeft de milieupas inmiddels gebruikt. Meer dan de helft van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben, vindt de personeelsleden bij de afvalbrengpunten behulpzaam. Vier van de vijf panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben, vindt de informatie op de bon, die je aan het eind van een bezoek aan het afbrengpunt krijgt, duidelijk. Over het bedieningsgemak van de automaat bij de afvalbrengpunten zijn veel op- en aanmerkingen, zoals slechte leesbaarheid van het scherm bij felle zon, slechte bereikbaarheid van de pasjeshouder en het slechts één soort afval kunnen aangeven. Tweederde van de panelleden zegt hun afval in de laatste twee maanden van het jaar niet met de eigen milieupas naar het afvalbrengpunt te brengen wanneer het vrije stortquotum verbruikt is. Ze bewaren het afval tot na 1 januari, gebruiken de milieupas van familie of een bekende om het afval mee aan te leveren bij een afvalbrengpunt of stoppen het afval in de grijze container. De panelleden hebben ook oplossingen aangedragen voor het probleem dat je maar één soort afval tegelijk kunt aanleveren bij het afvalbrengpunt. De helft van de panelleden vindt dat de milieupas moet blijven. Maar daarnaast zijn er wel veel suggesties voor verbetering van de milieupas aangedragen. Uitgave: I&O Research Postbus 563 7500 AN Enschede tel. (053) 4825000 Nummer: 2005/1 Opdrachtgever: gemeente Enschede Redactie: Marlies Bongers, Gerben Huijgen, Rob van de Peppel I&O Research 2004 1

Negende peiling - december 2004 Driekwart panel vindt dat wie meer afval heeft ook meer betaalt De eerste vraag van deze peiling was een stelling. De panelleden werd gevraagd of zij het een goede zaak vinden dat, sinds de invoering van de milieupas, huishoudens die meer afval hebben meer moeten betalen dan huishoudens die weinig afval hebben. Bijna driekwart van de panelleden vindt dit een goede zaak. Deze panelleden vinden dat je zelf verantwoordelijk bent voor de hoeveelheid afval die je produceert. Op deze manier wordt men zich ervan bewust hoeveel afval men produceert. Meer afval leidt namelijk tot meer vervuiling en de kosten daarvan moet de vervuiler zelf betalen. Eén panellid merkt echter wel op dat dit systeem niet tot illegale afvalstort moet leiden. De panelleden (14 procent) die neutraal tegenover de stelling staan merken op dat de industrie, vanwege al het verpakkingsmateriaal, ook verantwoordelijk is voor de hoeveelheid afval die mensen produceren. Daarnaast wijzen ze erop dat de extra kosten een probleem kunnen zijn voor mensen. Ook wordt het risico genoemd dat afval in de natuur gedumpt wordt. Veertien procent van de panelleden is het of zeer met de stelling. Grote gezinnen zijn volgens hen de dupe omdat het stortquotum per huishouden gelijk is. Ook wordt door deze panelleden vastgesteld dat het leidt tot illegaal afvalstorten. Het storten van afval moet volgens één van deze panelleden laagdrempelig en uniform zijn. Andere panelleden vinden dat ze al genoeg gemeentebelasting moeten betalen. Figuur 1 Reactie op de stelling: De Enschedese milieupas zorgt ervoor dat huishoudens die veel afval hebben meer moeten betalen dan huishoudens die weinig afval hebben. Dat is een goede zaak. (n=177). mee 6% 8% eens 20% neutraal 14% mee eens 52% Afval scheiden is goed voor het milieu De overgrote meerderheid (92 procent) van de panelleden vindt het scheiden van afval goed voor het milieu. Ruim een derde (39 procent) van de panelleden is het zeer eens met deze stelling en nog eens 53 procent van de panelleden is het eens met de stelling. De panelleden noemen hierbij het voordeel van recyclen van afval, zoals metaal. Andere panelleden merken hierbij wel op dat ze merken dat afval dat eerst door hen gescheiden wordt later weer bij elkaar gegooid wordt, zoals divers gekleurd I&O Research 2004 2

glas en GFT-afval dat bij het gewone huisvuil gedaan wordt. De panelleden (5 procent) die neutraal tegenover deze stelling staan, vragen zich af wat er met het door hen gescheiden afval gebeurt bij het stortpunt. Twee procent van de panelleden is het niet eens met deze stelling. Deze panelleden merken op dat onderzoek zou uitwijzen dat het scheiden van afval niet lonend is, of ze hebben vooral twijfels over hetgeen er met het door hen gescheiden afval gebeurt. Het scheiden van afval spaart geld uit Eén op de vijf panelleden (20 procent) is het zeer eens met de stelling dat als alle Enschedese huishoudens hun afval goed zouden scheiden daarmee geld uitgespaard zou kunnen worden. Bijna de helft van de panelleden (44 procent) is het eens met de stelling. Het recyclen van bepaalde afvalstoffen spaart geld uit. De panelleden (29 procent) die neutraal tegenover deze stelling staan, kunnen veelal niet overzien wat de Gemengde gevoelens over informatievoorziening Iedere gemeente haar eigen stortplaats Vier van de vijf panelleden (88 procent) is het eens of zeer eens met het sluiten van de Enschedese afvalbrengpunten voor mensen die niet in Enschede wonen. Twee van de vijf panelleden (45 procent) is het zeer eens met de stelling dat het een goede zaak is dat alleen burgers van Enschede toegang hebben tot de afvalbrengpunten in Enschede. Nog eens twee van de vijf panelleden (43 procent) zijn het met deze stelling eens. Zij geven aan dat elke gemeente maar voor haar eigen stortplaats moet zorgen. extra kosten van het scheiden zijn bij de afvalverwerking en wat dat gescheiden verwerken oplevert. Afval gescheiden inzamelen en verwerken kost geld. Dat is de mening van veel van de panelleden die het niet met de stelling eens zijn. 5 Procent van de panelleden is het niet met de stelling eens en 2 procent van de panelleden is het zeer met de stelling. Iets meer dan de helft van de panelleden (53 procent) vindt de informatievoorziening van de gemeente Enschede duidelijk. Opvallend is dat 31 procent van de panelleden neutraal tegenover de duidelijkheid van de informatievoorziening staat. Zestien procent van de panelleden vindt de informatievoorziening niet duidelijk. Een klein deel van de panelleden (6 procent) staat neutraal tegenover het alleen voor Enschedese burgers toegankelijk zijn van de Enschedese afvalbrengpunten. Nog eens 6 procent van de panelleden is het of zeer met deze verandering in toegangsbeleid. Zij vragen zich af waar het afval van de buitengesloten mensen blijft of vinden dat afval van mensen die niet in Enschede wonen ook welkom moet zijn, mits ervoor wordt betaald. I&O Research 2004 3

Figuur 2 Reacties op de stelling: Het is een goede zaak dat alleen burgers van Enschede toegang hebben tot de afvalbrengpunten in Enschede. (n=176) mee 2% 4% neutraal 6% mee eens 45% eens 43% Helft panel vindt gelijk vrij stortquotum onterecht De milieupas wordt per huishouden uitgereikt. Daarbij heeft het aantal personen waaruit dit huishouden bestaat geen invloed op de hoogte van het vrije stortquotum van 300 kilogram. Vier procent van de panelleden is het er eens dat elk huishouden hetzelfde vrije stortquotum krijgt. Hierbij wordt opgemerkt dat elk huishouden onder de 300 kilogram grof huishoudelijk afval per jaar moet kunnen blijven. Nog eens 34 procent van de panelleden is het ermee eens dat elk huishouden hetzelfde vrije stortquotum krijgt. Enkele van deze panelleden zijn wel voor het verhogen van het vrije stortquotum en vinden dat als je in een jaar je vrije stortquotum niet volledig opgebruikt, je het overgebleven stortquotum mee kunt nemen naar het volgende jaar. Voor dertien procent van de panelleden geldt dat zij neutraal tegenover hetzelfde vrije stortquotum voor elk huishouden staan. In de toelichting vermelden enkele van deze panelleden twijfel over de terechtheid van hetzelfde vrije stortquotum voor elk huishouden. Eén panellid is van mening dat als huishoudens met meer personen ook meer afvalstoffenheffing betalen, deze huishoudens ook recht hebben op een hoger vrij stortquotum. De helft van de panelleden (50 procent) vindt het onterecht dat elk huishouden hetzelfde vrije stortquotum van 300 kilogram grof huishoudelijk afval per jaar krijgt. De panelleden (15 procent) die het zeer met de stelling zijn, vinden ook dat samenstelling van het huishouden en verhuizingen en verbouwingen van invloed moeten zijn op de hoogte van het vrije stortquotum. Maar daarnaast wordt ook het gevaar van illegaal storten als reden aangevoerd waarom een gelijk vrij stortquotum voor elk huishouden onterecht is. Eén op drie panelleden (35 procent) is het met de stelling. Er wordt opgemerkt dat het vrije stortquotum afhankelijk zou moeten zijn van het aantal personen in een huishouden. Huishoudens met kinderen hebben meer afval dan huishoudens zonder kinderen. Daarnaast moet er ook rekening gehouden worden met andere situaties, zoals een grote tuin en dus veel tuinafval of een verhuizing wat eenmalig extra afval oplevert. I&O Research 2004 4

Hoge boetes voor illegaal storten van afval Er wordt grof huishoudelijk afval illegaal in containers en het buitengebied gestort. De panelleden werd gevraagd wat er gedaan zou moeten worden om het illegale storten in het buitengebied tegen te gaan. Veel panelleden vinden dat de mensen die illegaal storten moeten worden opgespoord en hoge boetes moeten krijgen. Daarbij wordt voorlichting over deze boetes en het snel weghalen van het illegaal gestorte afval als onderdeel van deze harde aanpak genoemd. Om de pakkans te verhogen, moet er vaker gepatrouilleerd worden en het illegaal gestorte afval moet onderzocht worden om de eigenaar op te sporen. Andere panelleden zien een oplossing voor het illegaal storten in het makkelijker maken om het afval legaal te storten. Zo zouden de afvalbrengpunten ook s avonds en langer op zaterdag open moeten zijn. Daarnaast moeten er ook meer stortpunten komen en grof afval moet weer gratis aan huis worden opgehaald. Tenslotte zijn er panelleden die vinden dat het grof huishoudelijk afval goedkoper of zelfs gratis bij de afvalbrengpunten gestort moet kunnen worden. Sommige panelleden stellen voor afval gratis te maken wanneer het gescheiden ingeleverd wordt bij de afvalbrengpunten. Anderen willen weer terug naar het systeem voor de invoering van de milieupas, waarbij 100 kilogram per dag gratis gestort mocht worden. Tenslotte zijn er ook panelleden die het vrije stortquotum willen verhogen of zelfs vinden dat je met de milieupas al je grof huishoudelijke afval gratis bij het afvalbrengpunt moet kunnen inleveren. Een combinatie van hogere boetes voor illegaal storten en het makkelijker en goedkoper maken om afval legaal bij de afvalbrengpunten aan te leveren, wordt ook door panelleden genoemd. Maar andere panelleden vinden dat er een keuze tussen boetes of goedkoper aanleveren moet worden gemaakt door te onderzoeken wat het minste geld kost. Grof tuinafval gratis aanleveren In de zomer van 2004 is geconstateerd dat er veel grof tuinafval illegaal in het buitengebied is gestort. De panelleden werd gevraagd of zij vinden dat het aanleveren van grof tuinafval bij de afvalbrengpunten enkele maanden per jaar (bijvoorbeeld in de zomer) gratis zou moeten zijn. Tweederde van de panelleden (66 procent) vindt dat het aanleveren van grof tuinafval enkele maanden per jaar gratis moet zijn. Men verwacht dat het gratis kunnen aanleveren van dit afval het illegaal storten in het buitengebeid tegen zal gaan. Daarbij wordt er ook op gewezen dat de kosten van het gratis aanleveren lager zullen zijn dan de kosten die gepaard gaan met het verwijderen van illegaal gestort afval en het opsporen van de illegale storters. Verder wordt opgemerkt dat tuinafval weinig milieubelastend is, omdat het gecomposteerd en hergebruikt kan worden. Tenslotte worden de snoeitijd, enkele dagen in voorjaar en zomer of aan het eind van elk seizoen als perioden genoemd waarin grof tuinafval gratis aangeleverd zou moeten kunnen worden. De panelleden (20 procent) die vinden dat grof tuinafval niet enkele maanden per jaar gratis bij het afvalbrengpunt moet kunnen worden aangeleverd, zijn te verdelen in twee groepen. De grootste groep vindt dat je met deze maatregel mensen met een tuin bevoordeelt. Ook zullen mensen hun grof tuinafval opsparen tot deze I&O Research 2004 5

gratis perioden. Ze willen een consequent beleid en dat betekent dat de vervuiler betaalt. Daarnaast zal het af en toe gratis grof tuinafval mogen aanleveren leiden tot lange wachttijden bij de afvalbrengpunten. Tenslotte gaan enkele panelleden er vanuit dat mensen die hun grof tuinafval nu niet naar het afvalbrengpunt brengen dat nog steeds niet zullen doen wanneer het aanleveren gratis is. Dus deze maatregel zal niet helpen tegen het illegaal storten in het buitengebied. Een kleinere groep vindt dat grof tinafval het hele jaar door gratis moeten kunnen worden aangeleverd bij de afvalbrengpunten. Veertien procent van de panelleden weet niet of men dit wel of geen goede maatregel vindt. Figuur 3 Tijdens de zomervakantie heeft de gemeente illegale stortingen van grof tuinafval in het buitengebied geconstateerd. Is het volgens u een goed idee om enkele maanden per jaar (bijvoorbeeld in de zomervakantie) het storten van grof tuinafval bij de afvalbrengpunten gratis te maken? (n=174). weet niet 14% nee 20% ja 66% Verdeeldheid over hoogte vrij stortquotum in combinatie met afvalstoffenheffing De hoogte van het vrije stortquotum hangt samen met de hoogte van de afvalstoffenheffing. Deze heffing is een onderdeel van de gemeentebelasting. Ruim een kwart van de panelleden (30 procent) wil geen stortquotum hebben en dan 268,-- afvalstoffenheffing betalen. Deze panelleden geven aan zelf geen of weinig grof huisvuil te hebben. Bovendien vindt men dat de vervuiler betaalt. Maar aan de andere kant merken enkele panelleden op dat geen (vrij) stortquotum mogelijk lijdt tot meer illegaal storten. Tenslotte wordt opgemerkt dat een prijsverschil van 12,-- tussen geen stortquotum en een vrij stortquotum van 300 kilogram per jaar erg weinig lijkt. Een kwart van de panelleden die een toelichting bij hun antwoord hebben gegeven, lijkt te denken dat geen stortquotum betekent dat al het grof huishoudelijk afval gratis bij de afvalbrengpunten aangeleverd kan worden. Terwijl geen stortquotum betekent dat voor al het aangeleverde afval het bij dit afval behorende storttarief betaald moet worden. Bijna de helft van de panelleden (49 procent) kiest voor een vrij stortquotum van 300 kilogram en een afvalstoffenheffing van 280,--. Dit is dus de situatie zoals deze nu is. I&O Research 2004 6

De panelleden vinden 300 kilogram grof afval een mooie hoeveelheid voor een gemiddeld gezin. Daarnaast vrezen zij voor meer illegaal storten wanneer er geen stortquotum meer zal zijn. De drempel om naar het afvalbrengpunt te gaan met je afval wordt dan verhoogd. Ook wordt opgemerkt dat mensen die minder geld te besteden hebben korting moeten kunnen krijgen op de afvalstoffenheffing. Maar ook mensen die hun stortquotum niet (geheel) verbruikt hebben, zouden geld terug moeten kunnen krijgen van de afvalstoffenheffing. Of het stortquotum dat niet verbruikt is aan het eind van het jaar zou meegenomen moeten kunnen worden naar het volgende jaar. Eén op de vijf panelleden (21 procent) is voor een vrij stortquotum van 500 kilogram per jaar en een afvalstoffenheffing van 294,--. Deze panelleden merken op dat je zo aan de 300 kilogram grof huishoudelijk afval zit. Ook weerhoudt een hoger vrij stortquotum mensen ervan om afval illegaal te storten. Een aantal panelleden zou zelfs al het afval gratis willen inleveren. Tenslotte wordt opgemerkt dat mensen die hun stortquotum niet gebruiken eventueel een deel van de afvalstoffenheffing terug zouden moeten kunnen krijgen. Helft panelleden heeft milieupas gebruikt Iets meer dan de helft van de panelleden (53 procent) heeft de milieupas al eens gebruikt. Deze panelleden kregen vervolgens vier stellingen voorgelegd over het gebruik van de milieupas. 92 Panelleden hebben de volgende vier stellingen voorgelegd gekregen. Informatie over storttarieven is duidelijk De meerderheid van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben (62 procent), vindt dat de informatie over de storttarieven duidelijk is. Zij geven aan dat de informatie bij de pas en bij de afvalbrengpunten 100% duidelijk is, dat de informatie bij de papieren zat, bij de afvalbrengpunten aangegeven staat en op te zoeken is via internet of door middel van een telefoontje. Er wordt ook opgemerkt dat je, om van de verschillende tarieven gebruik te maken, apart met elke afvalsoort naar het afvalbrengpunt moet rijden. De panelleden (24 procent) die neutraal tegenover de stelling staan, geven aan nog geen aandacht aan de tarieven besteed te hebben. Er wordt ook opgemerkt dat de informatie over de tarieven niet thuis op te zoeken is. De overige panelleden (47 procent) hebben de milieupas nog niet gebruikt. Van de overige panelleden gaf 39 procent aan de milieupas nog niet nodig te hebben gehad, 7 procent had de mileupas niet ontvangen en 1 procent antwoordde met weet niet. Daarnaast helpt vragen aan een medewerker bij het afvalbrengpunten niet altijd. Ten slotte is het een panellid niet duidelijk dat ook groenteafval op het stortquotum in mindering wordt gebracht. Vijftien procent van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben, is het of zeer met de stelling. Deze panelleden geven aan dat de tarieven voor gescheiden afval onduidelijk zijn. Als suggestie wordt geopperd de storttarieven vaker in Huis aan Huis te publiceren. Ook wordt de suggestie geopperd om één tarief te hanteren. Sommige van deze panelleden merken op dat de informatie niet bij de afvalbrengpunten staat aangegeven. I&O Research 2004 7

Anderen vinden de gegeven informatie bij de afvalbrengpunten onduidelijk: wat voor tarief dient men te kiezen wanneer men bijvoorbeeld papier en hout aanlevert? Automaat bij afvalbrengpunt laat te wensen over Minder dan de helft van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt heeft (42 procent), vindt de automaat bij de slagboom van het afvalbrengpunt goed te bedienen. Slechts negen procent van de panelleden was het zeer eens met de stelling dat de automaat goed te bedienen is. Deze panelleden hebben geen toelichting gegeven. De panelleden (33 procent) die het eens zijn met de stelling geven aan dat de automaat makkelijk te bedienen is. Ze geven echter ook aan dat de automaat lastig vanuit de auto te bereiken is en dat er een opvangbakje onder de kaartlezer zou moeten komen. Zestien procent van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben, staat neutraal tegenover deze stelling. Enkele panelleden hebben de automaat niet zelf bediend of vinden het even wennen. Anderen merken op dat ze niet weten wat ze moeten intoetsen wanneer ze meerdere soorten afval aanleveren, dat het display slecht te lezen is bij felle zon en dat de automaat lastig bereikbaar is vanuit de auto. Bijna de helft van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt heeft (43 procent), is het of zeer met de stelling dat de automaat goed te bedienen is. De panelleden (24 procent) die het zijn met de stelling merken op dat alle begin moeilijk is en er een lange rij voor de automaat ontstond. Ook deze panelleden geven aan dat het scherm niet leesbaar is in de felle zon, dat de automaat lastig bereikbaar is vanuit de auto en dat je slechts één soort afval in kunt toetsen. Bovendien waren er veel storingen van vochtproblemen. Als positief punt wordt opgemerkt dat de teksten goed leesbaar zijn. De panelleden (19 procent) die het zeer met de stelling zijn, geven ook problemen met de leesbaarheid van het scherm, de bereikbaarheid vanuit de auto (of bus) en het niet kunnen intoetsen van meerdere soorten afval aan. Meerderheid panelleden vindt personeel bij afvalbrengpunten behulpzaam Meer dan de helft van de panelleden die de milieupas gebruikt hebben (58 procent), vindt de personeelsleden van de afvalbrengpunten behulpzaam. De panelleden (8 procent) die het zeer eens zijn met de stelling dat de personeelsleden bij de afvalbrengpunten behulpzaam zijn, noemen de personeelsleden zeer behulpzaam en het beste alternatief voor de automaat. De panelleden (50 procent) die het eens zijn met deze stelling hebben daar in hun toelichting niks aan toe te voegen. Bijna eenderde van de panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben (32 procent), staat neutraal tegenover de stelling dat de personeelsleden bij de afvalbrengpunten behulpzaam zijn. Enkele van de panelleden geven aan de personeelsleden nog nooit nodig gehad te hebben. Ook varieert de behulpzaamheid van de personeelsleden per persoon. Sommige personeelsleden reageren nors, maar dat kan volgens een panellid door alle problemen met de pasjes komen. I&O Research 2004 8

Daarnaast lopen de medewerkers bij de afvalbrengpunten niet altijd rond. Maar wanneer ze wel rondlopen, zijn ze behulpzaam. Eén op de tien panelleden die de milieupas al eens gebruikt heeft (10 procent), is het of zeer met de stelling dat de personeelsleden bij afvalbrengpunten behulpzaam zijn. De panelleden (5 procent) die het zijn met de stelling typeren de personeelsleden als nors, onvriendelijk, lomp en afstandelijk, alhoewel de personeelsleden soms ook behulpzaam zijn. De panelleden (5 procent) die het zeer zijn met de stelling geven aan dat de personeelsleden niet uit zichzelf zullen helpen en lopen te klagen. Figuur 4 Het personeel van de afvalbrengpunten is behulpzaam (n=92). 5% eens 8% mee 5% neutraal 32% mee eens 50% Duidelijke informatie op bon bij verlaten afvalbrengpunt Bij het verlaten van het afvalbrengpunt krijgt elke bezoeker een bon met daarop informatie over de hoeveelheid afval die gestort is, het eventueel resterende vrije stortquotum en het bedrag dat eventueel betaald is voor het aangeleverde afval. Aan de panelleden die de milieupas al eens gebruikt hebben, is de volgende stelling voorgelegd: de informatie op de bon die ik aan het eind van mijn bezoek bij het afvalbrengpunt kreeg, was duidelijk. Meer dan driekwart van de panelleden (80 procent) was het eens of zeer eens met de stelling. De panelleden (11 procent) die het zeer eens met de stelling zijn, gaven hier verder geen toelichting bij. De panelleden (69 procent) die het eens zijn met de stelling geven aan dat de informatie voldoende is. Het is handig dat je kunt zien hoeveel kilo s je nog vrij mag storten. Maar er wordt ook opgemerkt dat je de gewogen kilo s aangeleverd afval niet kunt controleren. Veertien procent van de panelleden staat neutraal tegenover de stelling. Enkele van hen hebben geen bon gezien of kregen de bon niet, omdat het apparaat stuk was. Ook meldt een panellid dat de in de automaat ingevoerde informatie op de bon staat. Een kleine minderheid van de panelleden (6 procent) is het of zeer met de stelling. Twee procent van de panelleden is het zeer met de stelling en vier procent van de panelleden is het met de stelling. Eén van hen meld dat informatie onjuist was, omdat voor slechts één rotan stoeltje tien kilogram werd gerekend. Bij een ander panellid is verwarring ontstaan als gevolg van het lagere vrije stortquotum van 230 kilogram in 2004. I&O Research 2004 9

Negende peiling - december 2004 Figuur 5 De informatie op de bon die ik aan het eind van mijn bezoek bij het afvalbrengpunt kreeg, was duidelijk (n=92). mee 4% neutraal 13% 2% eens 18% mee eens 63% Diverse oplossingen voor storten meerdere soorten afval tegelijk De volgende vragen gaan over het storten van grof huishoudelijk afval. Alle 179 panelleden hebben deze vragen weer kunnen beantwoorden. Op dit moment kan per bezoek aan een afvalbrengpunt één soort afval tegelijk worden aangeboden. Indien men meerdere soorten afval wil storten, moet men voor elke soort afval apart binnenrijden. De panelleden is gevraagd of er volgens hen nog een andere manier is om dit probleem op te lossen. De helft van de panelleden (50 procent) heeft een oplossing voor dit probleem bedacht: a. Gebruik maar één tarief voor alle soorten afval; b. Maak het aanleveren van alle soorten afval gratis; c. Maak de automaten geschikt voor het intoetsen van meerdere soorten afval. Het gewicht van elke soort ingetoetst afval moet vervolgens door de storter zelf (op basis van vertrouwen), met behulp van een personeelslid van het afvalbrengpunt of door middel van meerdere weegbruggen achter elkaar worden bepaald; d. Schaf de automaten (die niet flexibel zijn) af en laat mensen dit werk overnemen; e. Trek een vast aantal kilo s (bijvoorbeeld 2 kilo) af van het totaal aantal kilogrammen aangeleverd afval wanneer een particulier zegt ook een kosteloze soort afval bij zich te hebben; f. Breng kleine weegpunten bij de containers aan en weeg daar het aangeleverde afval per soort afval; g. Gebruik een combinatietarief voor het tegelijkertijd aanleveren van diverse soorten afval; h. Maak een doorrij sorteerstraat voor gratis afval en een aparte sorteerstraat voor te betalen afval, met gelijk liggende tarieven. I&O Research 2004 10

Meerderheid panelleden wil de laatste twee maanden niet bijbetalen voor afval De panelleden is gevraagd wat zij zouden doen wanneer zij in de laatste twee maanden van het jaar grof huishoudelijk afval hebben maar hun vrije stortquotum voor dat jaar al verbruikt is. Eenderde van de panelleden (33 procent) zegt het afval op normale wijze bij het afvalbrengpunt aan te bieden. Een groter percentage van de panelleden (42 procent) zegt het afval te bewaren en het afval na 1 januari met een nieuw vrij stortquotum in te leveren. Een kwart van de panelleden (25 procent) zou het afval op andere wijze storten. Deze panelleden zouden de pas van een familielid of bekende gebruiken, het afval klein maken en in de grijze container (en eventueel de grijze containers in de buurt) stoppen of het laten ophalen door de ophaaldienst. Enkele van deze panelleden zouden grote hoeveelheden afval toch naar het afvalbrengpunt brengen en bijbetalen. Tweederde van de panelleden (67 procent) zegt het grof huishoudelijk afval de laatste twee maanden niet met de eigen milieupas naar het afvalbrengpunt te brengen wanneer het vrije stortquotum al verbruikt is. Figuur 6 Stel, u heeft in de laatste twee maanden van het jaar grof huishoudelijk afval, maar uw vrije stortquotum is al verbruikt. Wat zou u doen? (n=171). het afval op andere wijze storten 25% Het afval op normale wijze aanbieden 33% Het afval bewaren en later aanbieden 42% Helft panelleden tegen hogere tarieven voor meer dan 1000 kilo afval Ruim eenderde van de panelleden (37 procent) vindt dat mensen die meer dan 1000 kilogram grof huishoudelijk afval per jaar bij de afvalbrengpunten aanleveren hogere tarieven moeten betalen. Als redenen hiervoor geven ze op dat de vervuiler moet betalen. Zo n grote hoeveelheid afval duidt volgens deze panelleden op een verbouwing of bedrijfsafval en daar mag best extra voor betaald worden. Daarnaast wordt als reden genoemd dat het onredelijk is ten opzichte van de milieubewuste mensen. Ook zien panelleden deze extra hoge tarieven als een prikkel om minder afval aan te bieden. De helft van de panelleden (51 procent) is echter tegen hogere tarieven voor mensen die meer dan 1000 kilogram afval bij de afvalbrengpunten aanleveren. Deze panelleden vinden dat je niet vaak aan 1000 kilo afval zult komen. Dan ben je aan het verhuizen of aan het verbouwen en dat I&O Research 2004 11

moet niet extra duur gemaakt worden. Daarnaast wordt door deze panelleden gevreesd dat mensen meer illegaal zullen storten, als gevolg van extra hoge tarieven. Ook zijn een aantal panelleden sowieso tegen elke prijsverhoging. Tenslotte staat twaalf procent van de panelleden neutraal tegenover deze hogere tarieven. Deze panelleden vinden dat de reden waarom 1000 kilo afval wordt aangeleverd en de hoogte van het hogere tarief bepalend zijn. Ook vragen ze zich of een hoger tarief niet tot meer milieucriminaliteit leidt. Helft panelleden vindt dat de milieupas moet blijven De panelleden is gevraagd om aan te geven of de Enschedese milieupas moet blijven. De helft van de panelleden (50 procent) vindt dat de milieupas moet blijven. Deze panelleden vinden het goed dat alleen burgers uit de gemeente Enschede kunnen storten. Ook denken mensen, door de kosten, na voordat men afval stort. Het systeem is kostenbesparend en de kosten worden eerlijker verdeeld. Enkele panelleden vinden het te vroeg om over de milieupas te oordelen. Daarnaast zou het een warboel worden als nu weer op een ander systeem overgestapt zou worden. Bijna een kwart van de panelleden (22 procent) vindt dat de milieupas beter afgeschaft kan worden. Deze panelleden vinden dat de milieupas het illegaal storten in de hand werkt. Daarnaast wordt de milieupas gezien als een hoop rompslomp en bureaucratie. Ook betwijfelt een panellid of de milieupas wel invloed heeft op de hoeveelheid aangeleverd afval. Enkele panelleden willen weer terug naar het systeem voor de milieupas waarbij 100 kilogram grof huishoudelijk afval per dag gratis gestort kon worden. Tenslotte weet meer dan een kwart van de panelleden (28 procent) niet of de milieupas al dan niet moet blijven. Veel suggesties voor verbetering milieupas Tot slot hebben de panelleden suggesties gedaan om de milieupas te verbeteren: e. Het via bijvoorbeeld een website mogelijk maken om te zien hoeveel quotum er nog op je milieupas zit; a. Oplopende tarieven: bijvoorbeeld 300 kilogram afval vrij storten, de volgende 500 kilogram afval voor tarief A storten, de daarop volgende 500 kilogram voor tarief B (een hoger tarief) storten en de daarop volgende 500 kilogram afval voor tarief C (nog hoger) storten et cetera; b. De tarieven moeten lager; c. Het vrije stortquotum moet omhoog; d. De pas aan postcode en huisnummer koppelen om zo storten op andermans pas tegen te gaan. Of mensen zich laten identificeren bij gebruik van de milieupas om gebruik van andermans pas tegen te gaan; f. De corruptheid van de medewerkers bij het afvalbrengpunt moet worden aangepakt. Ze laten het bedrijfsleven voor een kratje bier afval storten; g. Vrije stortquotum cummuleren en dan degressief laten verminderen per jaar; h. Grof afval gratis afhalen bij de burgers aan huis en verwerken in het vrije stortquotum. Per kilogram afval dat bovenop het vrije stortquotum gestort wordt één tarief gebruiken; i. De hoogte van het vrije stortquotum moet afhankelijk worden van de samenstelling van het huisouden en de woonsituatie. Dit is eerlijker; I&O Research 2004 12

Negende peiling - december 2004 j. De milieupas wel houden maar met dezelfde regels als in het verleden, 100 kilogram gratis te storten per dag, daarna bijbetalen. Zo voorkom je illegaal storten; k. Er moet voor gezorgd worden dat het brengen en selecteren wat simpeler kan verlopen en niet van de mensen vragen om apart hun diverse soorten afval te brengen; l. Het aantal kilo s vrij stortquotum dat ongebruikt blijft in een jaar moet aan het vrije stortquotum van het daaropvolgende jaar worden toegevoegd. Men maakt nu eenmaal niet elk jaar evenveel gebruik van het afvalbrengpunt; m. Het systeem moet aangepast worden voor minder draagkrachtige personen; n. Alle afval gratis laten storten en te besparen op het aanwezige personeel. Volgens mij zijn er te veel medewerkers op de afvalbrengpunten ; o. De milieupas moet beter aan de man gebracht worden; p. De afvalheffing laten verdwijnen evenals de milieupas. Bij storten laten betalen volgens het principe: De vervuiler betaalt; q. Er moet onderzocht worden of er een nieuw vrij stortquotum gekocht kan worden wanneer het vrije stortquotum verbruikt is. Een soort chipknip dus; r. Een betere en vriendelijke benadering van de medewerkers bij het afvalstation. Aan de dienstbaarheid kan nog veel verbeterd worden. Met meer vriendelijkheid en behulpzaamheid is meer te bereiken; s. Er moet voor gezorgd worden dat de scanpaal beter bereikbaar is: laat het naar de klant toeschuiven; t. Er moet betere informatieverstrekking komen over de aanvraag van een nieuwe pas; u. De milieupas moet gekoppeld worden aan de belasting, zodat mensen die weinig afval storten ook weinig belasting betalen; v. Alle afval moet gratis gestort kunnen worden bij de afvalbrengpunten. Er moeten hogere tarieven op de afvalstoffenheffing komen en je krijgt korting daarop als je niet of weinig afval aanlevert. Zo heb je als burger zelf invloed op de heffing die je betaald, maar pas achteraf. Dit leidt waarschijnlijk ook tot minder illegale stortingen, want dat is wel een groot probleem. Het is een illusie om te denken dat mensen minder afval produceren als je minder kosteloos mag storten. Het wordt dan wel op een andere manier gestort. Kortom, bevorder het gebruik van de afvalbrengpunten en hiermee ook het scheiden van afval; w. Check bij doorgeven verhuizing of pas aanwezig is op adres; x. Er moet een chipknip aan de milieupas gekoppeld worden waardoor er automatisch kan worden afgeschreven. Dit verkort de wachttijden zeer. Ter stimulering twee uitrijstroken: één automatisch en één met uitstappen en betalen. I&O Research 2004 13

Negende peiling - december 2004 Overzichtstabel negende peiling peilingnummer 9 week 50 en 51 onderwerp Evaluatie milieupas aantal verstuurde e-mails 413 respons 179 I&O Research 2004 14