Dienstverlening volgend jaar AHS

Vergelijkbare documenten
27 mei. Programma 27 mei

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

Standaarden en nieuwe ET

Een project met de steun van het Departement Onderwijs

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

STEMmige bedrijvigheid

Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Klas in bedrijf. Achtergrondinformatie en didactiek techniekbedrijfsbezoek in de voedingsindustrie.

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding

Examenprogramma natuurkunde havo

Techniek 3D. Michel Bommerez Koen Goossens Els Verhaeghe

Vakdidactiek: inleiding

CONCEPT Innovatieproject STEAM Studio s

2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding

13 mei. Programma 20 mei. - Wat zijn processen en stappenplannen? - Onderzoeken - Wiskunde en engineering - Ontwerpproces:

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

presenteert Wis en waarachtig stem met het accent op wiskunde o.be o.be Wat?

Kennismaking. Toiletten Broodjes. Vragenronde Naam school - locatie ASO TSO Programmeerervaring Uw doel van deze nascholing

STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs

Examenprogramma scheikunde vwo

Klas in bedrijf.

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces.

Examenprogramma natuurkunde vwo

Christina van der Feltz-Cornelis en Willem van Tilburg

Wiskunde en de kennisbasis Natuurwetenschappen onderbouw

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo vanaf schooljaar

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Integraal Automotive Onderwijs 11 september 2012 Ellen Klatter, Lector Didactiek van het Techniekonderwijs

OVERZICHT LEERGANG. De zes standaardmodules vormen het basisprogramma, deze zijn verplicht. De instapmodules en verdiepende modules zijn optioneel.

Terugblik masterclasses HAN Pabo

Kennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie

Leren over leren. Amsterdam, januari Beste Cora Bagley Marrett,

Studierichtingen voor de derde graad

STEM STEM. Wat? Waarom? Hoe? STEM kader. Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde

Natuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau)

31/01/2017 PROJECT A->Z. Agenda. Kennismaking. Publicaties. Terminologie. STEM project. Evaluatie. Inspiratie

Alle ruimte. voor jou w groei COGNOSCO

OVERZICHT LEERGANG Doelstelling van de leergang Opbouw van de leergang Inhoud van de leergang

TECHNIEK OP SCHOOL VOOR DE EENENTWINTIGSTE EEUW

Examenprogramma natuur, leven en technologie havo

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTA- VAKKEN. Bijeenkomst 4 23 april 2018

De kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014

Presentatie VTOI 8 april Paul Schnabel

Examenprogramma scheikunde havo

PTA CKV havo Belgisch Park cohort

De 6 Friesland College-competenties.

Doelen. Leergebieden

CONCEPTVISIE OP HET LEERGEBIED MENS & NATUUR. Relevantie van het leergebied

De VO - vakvernieuwing komt eraan

Leerwerkstage 1. voorbereiden, uitvoeren en evalueren lesactiviteiten. Project: informatievaardigheden (mediawijsheid)

kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Professionaliseren in Netwerken. Emmy Vrieling

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo

Woudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Chemie tussen context en concept. Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen

Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs

Functioneel rekenen. Wat? Waarom? opdracht: Doelen van vandaag: 1. Doel van wiskunde-onderwijs

Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L B R U S S E L

Examenprogramma biologie havo

Integraal waarderen. Een (blijvende) discussie. Maartje de Boer. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Examenprogramma wiskunde D vwo

STEM monitor juni 2015 RITA DUNON

Persoonsvorming en identiteitsontwikkeling: (hoe) doe je dat op school?

Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019

Profilering derde graad

De bijdrage van praktijkgerichte literatuurstudies onderwijsonderzoek (PGO-project Vlaamse Onderwijsraad)

STEM, een leerpad naar de toekomst

STEM. Science - Technology - Engineering - Math STEM-vaardigheden onderzoek onder meisjes

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs

PTA CKV VWO, Belgisch Park, cohort

ACTIVERENDE WERKVORMEN. Pedagogische dag COLOMAplus Johan Fouquaert

PTA ckv Havo, Belgisch Park, cohort

MULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

Feedback conceptvisie MENS & NATUUR

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Graduaat Maatschappelijk Werk Systeemgericht werken. Lestijden 60

Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo

HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING?

HKU Utrechts Conservatorium Opleiding Docent Muziek. O2DM. vrijdag 6 april studieleiders ODM

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden

Ontwikkelen van vakmanschap in veranderende tijden visie op leren en ontwikkelen

STRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING

Wetenschap en techniekonderwijs op

Elly de Bruijn. Beroepsonderwijs maken: van dossier naar leren & begeleiden. Zaal 3 Tijdstip 11.00

STEM4all. Katrien Strubbe 13 mei 2016 ONDERWIJSFESTIVAL van lerensbelang? 11/06/16 STEM4all onderwijsfesfval 13 mei

Informaticawetenschappen in. het leerplichtonderwijs Waarom?

Visie op duurzaam Veranderen

Transcriptie:

Dienstverlening volgend jaar AHS Big Ideas, greatstem Onderzoekende houding: vragen stellen Onderzoekende houding: verschillende aanpakken Nature of Science Engineering Creativiteit binnen natuurwetenschappen. www.partnersinleren.be

Programma 13 mei - Wat is STEM en engineering? discussie - Waarom starten met STEM? discussie - STEM en bedrijven: kennis maken met de reële praktijk in bedrijven (filmpjes van het project techniek op z n BEST, een samenwerking tussen AHS en IPV) - Levensecht STEM-onderwijs: kennispiramide en transfer - Onderzoeken van: - verschijnselen - systemen (practica) - Systeemdenken

Programma 27 mei 13 mei - Een (STEM-)project (als didactische werkvorm) en competentiegericht (engineerings-) onderwijs? - Analyse van een bestaand STEM-project (practicum) - Nadenken over een STEM-project

Programma 20 mei - Wat zijn processen en stappenplannen? - Ontwerpproces: - creativiteit - spuugmodelletje en / of omgekeerd ontwerpen (practica) - Ontwerpproces (practicum) en creativiteit - belang van ontwerpen in het STEM-onderwijs - Ontwerpen integreren in Engineeringsproces (model) - Samengaan wetenschap en techniek en - de rol van wiskunde - Definiëring van engineering en - mogelijkheden van STEM

Wat is STEM? - bedrijf <-> onderwijs 13 mei - staat voor Science, Technology, Engineering en Maths - teveel overlappingen - beeldvorming samenstellende delen

Wat is STEM? 13 mei

Wat is STEM? 13 mei

Wat is STEM? 13 mei

Wat is STEM? (STEM-actieplan)

STEM-GAP 13 mei

STEM-GAP - ROSE-studie - STEM in Vlaanderen STEM actieplan - STEM in Nederland (JetNet) - STEM in Nederland (Scientix)

Indeling Voorwoord STEM-onderwijs ROSE-studie Inhoudelijke tekst

Indeling Voorwoord STEM-onderwijs ROSE-studie Inhoudelijke tekst

STEM - ROSE-studie - STEM in Vlaanderen STEM actieplan - STEM in Nederland (JetNet) - STEM in Nederland (Scientix)

STEM - ROSE-studie - STEM in Vlaanderen STEM actieplan - http://www.stemopschool.be/secundair-onderwijs - STEM in Nederland (JetNet) - STEM in Nederland (Scientix)

STEM - STEM in Vlaanderen STEM actieplan - http://www.stemopschool.be/secundair-onderwijs - actieplan voor het stimuleren van loopbanen in de bètavakken

STEM - STEM in Vlaanderen STEM actieplan - http://www.stemopschool.be/secundair-onderwijs - doelen - aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs; - versterken van leraren, opleiders en begeleiders; - verbeteren van het proces van studie-en loopbaankeuze; - meer meisjes in STEM-richtingen en beroepen; - inzetten op excellentie; - aanpassen van het opleidingsaanbod; - aanmoedigen van sectoren, bedrijven en kennisinstellingen; - verhogen van de maatschappelijke waardering van technische beroepen.

STEM - ROSE-studie - STEM in Vlaanderen STEM actieplan - http://www.stemopschool.be/secundair-onderwijs - STEM in Nederland (JetNet) - http://www.jet-net.nl/home.html - STEM in Europa (Scientix) - http://www.scientix.eu/web/guest

STEM optimaal 13 mei - een geïntegreerde aanpak van techniek, wetenschappen en wiskunde - met een deels gemeenschappelijke didactiek gericht op problem solving - de specifieke vakdidactiek van de drie vakken behouden daarnaast hun betekenis

Wat is engineering? 13 mei

Engineering - ingenieur - Google-resultaten 13 mei

Conclusie PWO-project engineering - Engineering is een beloftevolle aanpak, maar vraagt veel van de leraar: zijn rol verandert van sturen naar begeleiden en coachen én hij moet bij engineeringproblemen inzicht hebben in een zinvolle integratie van de verschillende STEM-disciplines - vraagt ook veel van de leerlingen

Welke leeromgeving is er nodig om engineering te implementeren? - integratie van de vakgebieden techniek, wiskunde en wetenschappen, vertrekkend van een lokaal probleem - hogere orde denkvaardigheden zoals creatief denken en systeemdenken - de maatschappelijke rol (sociaal, ecologisch, economisch) van engineering - het zinvol gebruik van nieuwe media en materiaal

hoe maken we de leerlingen warm voor STEM?

hoe maken we de leerlingen warm voor STEM?

Naar de bron: STEM en bedrijf - Techniek op z n BEST - www.klasinbedrijf.be(eind augustus 15)

Naar de bron: STEM en bedrijf - Techniek op z n BEST - Bedrijf en technisch proces - bedrijf en O&O - bedrijf en maakproces - Bedrijf en logistiek proces - Bedrijf als system - Bedrijf en voedselveiligheid

Naar de bron: STEM en bedrijf - Techniek op z n BEST - Bedrijf en technisch proces - bedrijf en O&O - bedrijf en maakproces - Bedrijf en logistiek process - Bedrijf als system - Bedrijf en voedselveiligheid

Naar de bron: STEM en bedrijf - Techniek op z n BEST: virtuele bedrijfsbezoeken - voorbeeld van werkblaadjes

Levensecht STEM-onderwijs - Kennispiramide

Kennispiramide abstract bijnaconcreet werkelijkheid feitjesonderwijs schoolse kennis -kennis wordt gevormd in wisselwerking met de werkelijkheid - waarnemen is theorie gebonden levensecht engineeringsonderwijs

Kennispiramide: voorbeeld

Kennispiramide en transfer context 5 context 4 context 3 context 2 context 1

Systeemdenken 13 mei

Systeemdenken 13 mei - de grondlegger van de algemene systeemtheorie is Von Bertalanffy(1901-1975) - is de theorie van systemen in de natuur, techniek, wetenschap en maatschappij - is opgezet als wetenschap die een beschrijving geeft van de meest algemene kenmerken van de werkelijkheid, die men beschouwt als opgebouwd uit systemen

Systeemdenken 13 mei - de term en eerste aanzet is voorgesteld door Bertalanffy rond 1950 - het onderzoek naar algemene patronen in systemen is later vervolgt in de chaostheorie en het onderzoek naar complexe systemen

Systeemdenken 13 mei - het onderzoek naar algemene patronen in systemen is later vervolgt in de chaostheorieen het onderzoek naar complexe systemen

Systeemdenken 13 mei

Systeemdenken 13 mei - Statische systemen: vorm, materie en structuur -> functie - eierdoos - rotswolisolatie

Systeemdenken 13 mei - Statische systemen: vorm, materie en structuur -> functie - Practicum: - eierdoos - rotswolisolatie

Systeemdenken - Dynamische systemen: energie wordt omgevormd

Systeemdenken - Dynamische systemen: een indeling

gyratoren: verschillende grootheden in I en U transformatoren: gelijke grootheden in I en U

Systeemdenken - Dynamische systemen: systeemschema

Systeemdenken - Dynamische systemen: systeemschema

Systeemdenken - Dynamisch systeem en deelsystemen

Systeemdenken - Dynamische systemen: - practicum: - deelsystemen van een auto bepalen - deelsystemen van een poes bepalen

Systeemdenken - Dynamische systemen: - practicum: - systeemanalyse van het dynamisch systeem friteuse - systeemanalyse van het dynamisch systeem boom

Systeemdenken - Dynamische systemen: - practicum: - systeemanalyse van het dynamisch systeem friteuse - systeemanalyse van het dynamisch systeem boom

Systeemdenken - Statische en dynamischesystemen: statische dynamische tijdens het gebruik... tijdens het gebruik... geen energieomvormingen wel energie-omvormingen materiële structuren (gelaagdheid, schuimig, driepuntsverbindingen, bogen,...) met bepaalde functie (isoleren, luchtig maken, sterk maken, krachten verdelen of afvoeren...) steeds a) invoer en transport van energie of b) kracht- en bewegingsveranderingen

Systeemdenken in ruime zin: wat is duiden? - Kijken vanuit het perspectief van de techniekgebruiker - op een competente manier leren leven in een hoog technologische wereld - objectief leren kiezen voor STEM

Systeemdenken in ruime zin: wat is duiden? - Kijken vanuit het perspectief van de techniekgebruiker - De eigenheid van techniek - technische geletterdheid operationaliseren: dimensies - begrijpen(cognitieve dimensie inzichten verwerven): wat is techniek? - hanteren(psychomotorische dimensie -gebruiken): wat kan je met techniek doen? - duiden(maatschappelijke dimensie in context plaatsen): wat betekent techniek voor je zelf en de maatschappij?

Systeemdenken in ruime zin: wat is duiden? - Standaarden techniek

Systeemdenken in ruime zin: wat is duiden? - Standaarden techniek: duiden

TOS21 13 mei Systeemdenken in ruime zin: wat is duiden?

alle technieksituaties zijn waardengeladen

TOS21 13 mei Systeemdenken in ruime zin: wat is duiden? actieve betrokkenheid van individuele burgers op één of meerdere maatschappelijke domeinen zoals politiek, sociaal, natuur en milieu, ecologie, cultureel en economisch

engineeringscontexten

Systeemdenken:techniek gebruiken -> effect op sociale systemen 3 5 8 1 7 2 6 4

Systeemdenken:techniek gebruiken -> effect op sociale systemen 3 5 8 1 7 2 6 4

Systeemdenken: sociale systemen in beweging 3 5 8 1 7 2 6 4

PROFIT Systeemdenken: model

Systeemdenken Evalueren van engineering het evalueren van techniek en wetenschap kunnen we meerdere niveaus onderscheiden: Micro-interpretatie: niveau van product/gebruiker Meso-interpretatie: niveau van een groep consumenten (consumentenorganisaties) Macro-interpretatie: niveau van de maatschappij: Hier onderzoeken we de gevolgen van engineeringsprocessen op de maatschappij -> effectenonderzoek normen, waarden, moreel oordeel,

Systeemdenken: effectenonderzoek

Systeemdenken: effectenonderzoek

Systeemdenken: effectenonderzoek