Jaarverslag 2013 Stichting Expertisecentrum ETV.nl

Jaarverslag 2013 Stichting Expertisecentrum ETV.nl We leren altijd

Voorwoord Het bestuur van de Stichting Expertisecentrum ETV.nl stelt tot genoegen vast dat ETV.nl in 2013 weer meer mensen heeft bereikt met Oefenen.nl dan voorheen. Educatie is en blijft een belangrijk vraagstuk en ook daarbij speelt digitalisering een steeds belangrijker rol. Met behulp van partijen zoals een toenemend aantal gemeenten en bibliotheken, de sociale werkvoorziening (SBCM) en vele andere wordt een bijdrage geleverd op het terrein van taal en andere basisvaardigheden voor laagopgeleiden en laaggeletterden. ETV.nl heeft 2013 met een batig saldo afgesloten, maar de continuïteit blijft kwetsbaar, vooral door het ontbreken van structurele overheidsbijdragen. ETV.nl zoekt intensieve samenwerking met verwante organisaties om duurzaam Oefenen.nl en specifieke programma s daarvoor te kunnen blijven ontwikkelen. Pierre Heinen Voorzitter bestuur Stichting Expertisecentrum ETV.nl 1

Inhoud Voorwoord 2 1 Positionering 3 2 Licenties 4 3 Oefenen.nl: bouwen aan een leeromgeving voor laagopgeleiden 5 4 Nieuwe programma s en materialen 8 4.1 Oefen- en instructiemateriaal 8 4.2 Verbeteringen gebruiksmogelijkheden Oefenen.nl 9 4.3 In ontwikkeling 9 5 Onderzoeken en publicaties 13 5.1 Gebruikersonderzoek 13 5.2 Data analyse 14 5.3 Publicaties 15 6 Resultaten 16 7 Verkorte jaarrekening 19 8 Bestuurssamenstelling 21 2

1 Positionering Strategische herpositionering De wereld van de volwasseneducatie verandert. Het verantwoordelijkheidsgevoel van de landelijke overheid hiervoor neemt af, budgetten nemen af en per 2015 gaat het educatiebudget naar gemeenten en wordt verplichte besteding bij roc s losgelaten en is het plan dat aanbesteding door 35 contactgemeenten gaat plaatsvinden. Ook vinden wijzigingen in het overheidsbeleid plaats op het gebied van decentralisaties van taken op het gebied van participatie naar gemeenten. De verdergaande digitalisering en de ambitie van de overheid om in 2017 de communicatie met burgers vrijwel uitsluitend digitaal te laten verlopen treft zeker een miljoen mensen die hiervoor over onvoldoende taal- en computervaardigheden beschikken. Maar er zijn kansen. Met de juiste inzet van digitale middelen en meer aandacht voor in- en non-formeel leren in andersoortige arrangementen kan het flexibeler en goedkoper. In het licht van al deze wijzigingen vindt een strategische heroriëntatie plaats over de positie van ETV.nl. Een andere positionering wordt noodzakelijk voor de continuïteit in de komende jaren. Een structurele borging van Oefenen.nl is wenselijk en noodzakelijk voor een blijvende voorziening. Het resultaat over 2013 zal mede worden ingezet voor dit proces. 3

2 Licenties Wekelijks en soms dagelijks krijgen we vragen voor licenties. Veel organisaties nemen maar een beperkt aantal licenties af (circa 10). De verkoop van het aantal losse licenties stijgt wat, maar de verwachting blijft nog steeds dat volledige exploitatie via de licenties niet zal lukken. De capaciteit blijft onvoldoende om actief in te zetten op acquisitie en duidelijk blijkt dat veel non-formele organisaties die met de materialen willen werken er de middelen ook niet voor hebben. Er zijn verspreid over het land 32 trainingen gegeven over Werken met het materiaal op Oefenen.nl aan licentiehouders. Voor de sociale werkvoorziening organiseerde het SBCM zelf een aantal trainingen en dat deed het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken voor bibliotheken in Nederland. In 2013 nemen meer dan 300 organisaties een licentie af. Via de Haagse licentie zijn 63 organisaties aangesloten, via Venster op Amsterdam 19 organisaties en via Taal voor het Leven 38 organisaties. 60 SW-bedrijven gebruiken de SW-portal. Zo n 900 bibliotheken (kunnen) beschikken over een licentie. Naast vier onbeperkte licenties voor ROC Mondriaan, ROC van Twente, Arcus College en Stichting Bibliotheek.nl (voor alle bibliotheken in Nederland), hebben we 6.245 licenties verkocht aan 104 organisaties. 4

3 Oefenen.nl: bouwen aan een leeromgeving voor laagopgeleiden Het streven is om Oefenen.nl vanzelfsprekend te maken als oefenportal voor organisaties en bedrijven die werken met laagopgeleide volwassenen die verder willen leren. In digitale leeromgevingen voor lager opgeleide volwassenen mag de oefenportal niet ontbreken. Het logo van Oefenen.nl wordt vernieuwd: Ten opzichte van 2012 is er ook in 2013 weer sprake van groei van het gebruik van Oefenen.nl: Was het aantal aangemaakte accounts tot en met 2012 bijna 1,4 miljoen (waarvan 127.000 nieuw in 2012), in 2013 loopt dat op tot 1.610.452 (waarvan 131.693 nieuw). Het aantal vrije, individuele accounts stijgt met ruim 7% van 1.361.461 in 2012 naar 1.458.833 in 2013. Het aantal accounts via een licentie stijgt met bijna 30% van 117.298 naar 151.619. Het aantal bezoeken door deze gebruikers via een licentie stijgt met 247%! Van 126.314 naar 312.027. ETV.nl heeft een maatschappelijke opdracht en dient met Oefenen.nl een algemeen maatschappelijk belang. Oefenen.nl kan bijdragen aan en een pijler zijn onder de volwasseneneducatie nieuwe stijl die zowel formeel als non-formeel leren omvat en waarin het educatieve aanbod wordt vormgegeven in samenwerkingsverbanden. Zowel als het gaat om vormen van begeleid leren als individueel leren kunnen gemeenten een belangrijke rol vervullen om samenwerkingsverbanden en educatieve netwerken te formeren. Bibliotheken zijn in die verbanden een belangrijke partij, evenals bedrijven en brancheorganisaties. Vrijwilligers kunnen een belangrijke rol spelen bij digitaal informeel en non-formeel leren. Het is daarbij wel belangrijk dat ze ondersteuning krijgen van docenten. ETV.nl ziet kansen om mensen vooruit te helpen. Met de juiste inzet van digitale middelen en meer aandacht voor non-formeel leren in andersoortige arrangementen kan het flexibeler en goedkoper. Voor de komende jaren ligt het accent op de verdere ontwikkeling naar één leeromgeving voor laagopgeleiden en de opschaling daarvan. Een aandachtspunt hierbij is de bekendheid van Oefenen.nl onder individuele leerders, die leerders die op eigen houtje leren, dus niet in een of andere vorm van begeleid leren. Voor bekendheid en zichtbaarheid is ETV.nl afhankelijk van de samenwerkingspartners, de gebruikers en andere betrokkenen. Zij zijn de ideale ambassadeurs voor Oefenen.nl. Wat moet er gebeuren om meer individuele leerders te bereiken, en wie zorgt hiervoor? In 2013 zetten we nieuwe samenwerkingsverbanden op en bouwen we bestaande samenwerking verder uit. Een aantal voorbeelden: Venster op Amsterdam Het Venster op Amsterdam positioneert zich met het publieksprogramma Leef en leer! steviger in Amsterdam. Met de honorering van een project door het Europees Integratiefonds in oktober kan deze voorziening nog steviger worden uitgebouwd. 5

Gemeente Den Haag In 2013 maken meer organisaties via de gemeentelijke licentie gebruik van Oefenen.nl. ROC Mondriaan heeft van de gemeente de opdracht om de licenties in Den Haag uit te rollen. Die uitrol heeft ook plaatsgevonden naar de vo-scholen in Haaglanden. SBCM Met het SBCM, het A&O-fonds voor de sociale werkvoorziening, wordt de op Oefenen.nl gebaseerde SW-portal verder uitgebouwd. Een gratis licentie voor SW-bedrijven zal ook in 2014 mogelijk blijven via SBCM. In het najaar van 2012 start de campagne rond de Persoonlijke Ontwikkelings Impuls (POI). Iedere SW-medewerker kan toegang tot de portal krijgen zonder betrokkenheid van het bedrijf. Het gebruik binnen de SW neemt toe in 2013: Was in 2012 het aantal SW-bedrijven met een licentie 49, in 2013 loopt dat met 24% op tot 61. Het aantal begeleide gebruikers neemt toe van 1.027 in 202 naar 2.610 in 2013. Het POI-gebruik neemt toe van 95 in 2012 (gestart in november) naar 4.004 in 2013. Totaal zijn er in 2013 6.614 SW-gebruikers ten opzichte van 1.122 in 2012. Van buiten de SW is er steeds meer interesse in de SW-portal. ROC Mondriaan ROC Mondriaan heeft zowel een Professioneel Account als een Professioneel Plus Account. Binnen het Professioneel Account zijn inmiddels al ruim 800 deelnemers actief. Via het Professioneel Plus Account biedt ROC Mondriaan een aantal taalleerroutes aan bedrijven aan. De basis wordt gevormd door Lees en Schrijf! Taal op je werk. Bibliotheken Met Stichting Bibliotheek.nl is ook voor 2013 een licentie afgesloten voor alle bibliotheken in Nederland. Zij kunnen op twee manieren gebruik maken van Oefenen.nl: bezoekers kunnen met hun thuisaccount oefenen en de bibliotheek kan werken met een Professioneel Account. Ook in bibliotheken neemt het gebruik van Oefenen.nl in 2013 toe: Het aantal bezoeken neemt met ruim 325% toe van 14.431 in 2012 naar 47.089 in 2013. Het aantal unieke bezoekers stijgt met 224% van 2.258 in 2012 naar 5.066 in 2013. 6

De bezoeken aan de Klik & Tik-programma s stijgt met 300%: van 5.568 in 2012 naar 16.720 in 2013. Het aantal unieke Klik & Tik-bezoekers stijgt met 258%: van 833 naar 2.155. Stichting Lezen & Schrijven/ Taal voor het Leven Het pilotprogramma Taal voor het Leven van Stichting Lezen & Schrijven werkt met een Professioneel Plus Account. Met middelen vanuit het ministerie van OCW worden licenties ingekocht. In de praktijk verstrekt Taal voor het Leven gratis licenties aan organisaties. Dat geeft vooral in de gemeenten Amsterdam en Den Haag onduidelijkheid, vooral voor organisaties die al met een licentie werken. Voor 2014 zijn werkbare afspraken gemaakt. Stimulansz Met Stimulansz en hun in ontwikkeling zijnde portal Webleren wordt gekeken naar het beter op elkaar aansluiten van beide portals om daarmee een rol in het participatiedomein te vervullen. Meerdere gemeenten tonen belangstelling voor Oefenen.nl. De gemeenten Alphen aan den Rijn en Veenendaal starten met licenties in het kader van re-integratie. 7

4 Nieuwe programma s en materialen Ook in 2013 wordt Oefenen.nl uitgebreid met nieuwe materialen, verbeteren we gebruiksmogelijkheden van Oefenen.nl en start de ontwikkeling van nieuwe programma s. 4.1 Oefen- en instructiemateriaal Uit en Thuis Uit en Thuis is het nieuwste programma van Lees en Schrijf!, ontwikkeld met middelen vanuit het Actieplan Laaggeletterdheid via het Steunpunt Taal en Rekenen ve. Het is een oefenprogramma voor lezen en schrijven met uitleg en tips. Het gaat over het gewone leven in en om het huis, daarin moet je soms taal- en rekendingen doen. Bijvoorbeeld een briefje lezen, een formulier invullen of uitrekenen hoeveel je moet betalen. Je kunt ook vragen en opdrachten maken in het werkboek (via Uitgeverij Eenvoudig Communiceren). Vanaf eind januari 2013 beschikbaar. Klik hier voor een demo. Taalklas.nl Plus Taalklas.nl Plus leert je zo n 300 nieuwe woorden en zinnen over alledaagse onderwerpen, zoals: Familie, Naar de markt of Naar de bibliotheek. Deze woorden oefen je door te luisteren, lezen en schrijven. Het programma is ontwikkeld met middelen vanuit het Actieplan Laaggeletterdheid via het Steunpunt Taal en Rekenen ve. Taalklas.nl Plus is een vervolg op de eerdere series Taalklas.nl en is een goede opstap naar de Lees en Schrijf!-programma s van ETV.nl. Naast de internetoefeningen op Oefenen.nl zijn er werkbladen, een werkboek (via Uitgeverij Eenvoudig Communiceren) en een app. Voor begeleiders is er een docentenhandleiding. Vanaf eind januari 2013 beschikbaar. In de loop van 2013 voegen we nog spraakoefeningen toe. Klik hier voor een demo. De app is zowel ontwikkeld voor Apple als voor Android. Wat betreft het gebruik van deze gratis app in 2013 het volgende: App itunes (per 01/04/13) Google Play Store (per 19/05/13) Aantal downloads 2.534 415 Verdeling over devices ipad 1.380 iphone 1.006 ipod Touch 54 Desktop 41 Land Nederland 1.540 België 240 Frankrijk 146 Spanje 48 UK 45 Samsung Galaxy S3 10,03% Samsung Galaxy S4 9,51% Samsung Galaxy Tab2 7,29% Samsung Galaxy S2 4.82% Samsung Galaxy S3 M 2.86% Nederland 72,79% België 10,29% Polen 1,95% Marokko 1,69% Duitsland 1,30% Taal - Nederlands 33,33% Pools 12,11% Engels (UK) 8,72% Engels (VS) 8,07% Turks 7,16% 8

Begrijp je lichaam ETV.nl digitaliseert in samenwerking met het NHG de map Begrijp je Lichaam met een eenvoudige oefenmodule. Deze voorlichtingsmap werd eind 2012 door het CBO, ETV.nl, NHG, LHV, Pharos en Stichting Lezen & Schrijven. Beschikbaar vanaf juni 2013. Thuis op School. Mijn kind op het vo Wat kan de school doen om ouders meer te betrekken bij het onderwijs aan hun kinderen? En welke actieve rol kunnen ouders spelen op school en in de klas? Het door de gemeente Den Haag bekostigde programma Thuis op school; mijn kind op het vo biedt professionals veel aanknopingspunten om ouders meer en beter te betrekken bij de school. Het geeft in 15 afleveringen van 8 minuten informatie aan ouders over het voortgezet onderwijs, in het bijzonder over het vmbo. Het programma is een goed instrument om vaders en moeders meer te laten zien over het belang van ouderbetrokkenheid. Het programma is op 19 november gelanceerd. Een brochure voor intermediairs komt begin 2014 ter beschikking. Klik hier voor een demo. ffrekenen De laatste fase van ontwikkeling van het grote rekenprogramma ffrekenen start. Het programma is voor individuele leerders al beschikbaar via Oefenen.nl. ffrekenen gaat uit van veel voorkomende rekensituaties die voor iedereen herkenbaar zijn. Je kunt kiezen uit Theorie en Praktijk. Dit is een product van het APS, Hogeschool Utrecht, Stichting Alfabeter en ETV.nl. Het programma wordt in 2013 verder doorontwikkeld. Klik hier voor een demo. NLvaardig Samen met CINOP en Mister Dutch werken we aan de ontwikkeling van een inburgeringsaanbod via Oefenen.nl onder de naam NLvaardig. Basisniveau NT2. Het gaat om een online aanbod zonder groepslessen, met ondersteuning door vrijwilligers. Leertempo en intensiteit bepaalt de deelnemer zelf. De kwaliteit van docenten en uitvoering wordt geborgd door training en monitoring. Eind 2013 start een pilot bij de gemeente Amsterdam. Met CINOP en Stichting Alfabeter wordt bekeken of er ook een NLvaardigaanbod voor NT1 kan komen met het programma Alfabeter. Zie www.nlvaardig.nl. 4.2 Verbeteringen gebruiksmogelijkheden Oefenen.nl Doorontwikkeling Volgsysteem De ontwikkeling is ingezet om begeleiders die met het Volgsysteem werken meer te ondersteunen. Halverwege het jaar wordt een aantal instructiefilms toegevoegd die laten zien hoe er met bepaalde aspecten van het Volgsysteem kan worden gewerkt. Onderwerpen zijn o.a. huiswerk toevoegen, deelnemer volgen/resultaten, deelnemer toevoegen/koppelen/ ontkoppelen. Dieuwertje Blok presenteert deze instructiefilms. Deze instructiefilms zijn ontwikkeld met middelen vanuit het Actieplan Laaggeletterdheid via het Steunpunt Taal en Rekenen ve. 9

Doorontwikkeling Oefenen.nl In 2013 leggen we meer de focus op het gebruik van Oefenen.nl door de individuele leerder. Met middelen uit het Actieplan laaggeletterdheid via het Steunpunt Taal en Rekenen ve realiseerden we een aantal verbeteringen. Niveaus en niveautoetsje De taalprogramma s krijgen sterren om aan te geven hoe moeilijk het programma is. Voor deelnemers die niet goed weten met hoeveel sterren ze het beste kunnen oefenen, hebben we een niveautoetsje gemaakt. * NT2: niveau 0 A1 ** NT2: niveau A1 / NT1:instroomniveau *** NT1: instroomniveau 1F **** NT1: 1F ***** NT1: 1F 2F Vrij oefenen Om mensen de mogelijkheid te bieden eerst een programma te bekijken zonder een account aan te maken, hebben we nu een demo van de meeste programma s, waarmee bezoekers één hoofdstuk kunnen bekijken. Dat zijn: Aan het werk Begrijp je lichaam De bibliotheek Gespierde Taal IK.JIJ.WIJ Kijk op geld Eten en weten Uit en Thuis Op stage! Taalklas.nl Plus Thuis op school Demo voor eindgebruikers Een demo voor eindgebruikers met ook aandacht voor de moeilijkheidsgraad met sterretjes van taalprogramma s en de hieronder genoemde 10 steuntalen. 10

Steuntalen Verder breiden we op verzoek en met middelen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Oefenen.nl uit met audio in tien steuntalen. De steuntalen sluiten aan op de meest voorkomende talen op Oefenen.nl die in het gebruikersonderzoek staan (zie hoofdstuk 4). Je hoort de audio in de uitleg van de online coach Jomi, in de video met uitleg en op de pagina Taal en de niveautoets. Ook is de uitleg van alle oefeningen in Taalklas.nl in de tien talen vertaald. 4.3 In ontwikkeling In 2013 starten we met de ontwikkeling van nieuwe oefen- en instructiematerialen, maar ook met ondersteunend materiaal voor begeleiders/docenten. Klik & Tik. De basis Het derde Klik & Tik-programma. Daarmee ontstaat een reeks programma s die een groot deel van de standaarden en eindtermen voor de volwasseneneducatie voor digitale vaardigheden afdekt. Bij de ontwikkeling van dit derde programma Klik & Tik. De basis wordt rekening gehouden met de wensen voor aanvullende materialen. Zo komt er een introductiefilm, bestaand uit drie delen, die geschikt is voor plenair gebruik voorafgaand aan een cursus. Er komt een werkboek voor leerders dat de drie programma s met elkaar verbindt en een handleiding voor docenten en begeleiders. Ook komt er een leerroute voor licentiehouders van een Professioneel Plus Account. Die is samengesteld uit materiaal van de drie Klik & Tik-programma s en uit andere programma s op Oefenen.nl. Klik hier voor een filmpje. 10 modulen Lezen en Schrijven bij de Lees en Schrijf!-programma s Deze komen in 2014 beschikbaar onder de titels Lees en Schrijf! Extra Lezen en Lees en Schrijf! Extra Schrijven. Lees en Schrijf! Extra Spelling/Grammatica Een herziening van Lees en Schrijf! Extra oefeningen. Het programma wordt afgestemd op de eisen in de standaarden en eindtermen ve. Daarmee komen drie programma s beschikbaar: op instroomniveau, op niveau 1F en op niveau 2F. Deze worden gekoppeld aan NLvaardig. NT1. Deze programma s komen beschikbaar in het voorjaar van 2014. 11

Didactiekfilms Met het in gebruik nemen van het Volgsysteem van Oefenen.nl en de licentiestructuur blijkt dat begeleiders ook behoefte hebben aan ondersteuning. Niet alleen hulp bij de werking van het Volgsysteem zoals de instructiefilms die in paragraaf 3.2 staan beschreven, maar ook inhoudelijk. In 2009 gaven we het Handboek NT1, Voor docenten en opleiders uit. Begin 2013 gaat de drukker failliet. We kiezen ervoor dit handboek niet te continueren. De belangrijkste reden om dit niet te continueren ligt in de inhoud. Die is inmiddels wel verouderd. Het Aanvalsplan laaggeletterdheid heeft geleid tot nieuwe inzichten en aanpakken, al was het alleen maar de digitale component. Daarnaast verandert het speelveld in de educatie. Per 2015 gaat het educatiebudget naar de gemeenten en wordt de verplichte besteding bij roc s los gelaten. En er is een verschuiving richting vrijwilligers als het gaat om begeleiding van deelnemers. Deze vrijwilligers hebben over het algemeen geen kennis van didactiek van lezen en schrijven en zeker niet van didactiek voor laagopgeleiden en laaggeletterden. In eerste instantie is gekeken of er een update van het handboek plaats kon vinden in een vorm die meer past bij nu: korter en met tips en trucs. Zodat ook vrijwilligers snel didactisch repertoire tot zich kunnen nemen dat kwalitatief is. Dat bleek financieel niet haalbaar. Vervolgens is gesproken of het niet mogelijk zou zijn om didactische handelingen in korte filmpjes te illustreren. We starten eind 2013 met de ontwikkeling van 10 didactiekfilms. Klik hier voor een fragment van de pilotaflevering. 12

5 Onderzoek en publicaties 5.1 Gebruikersonderzoek In het voorjaar verschijnt Smit, S. en D. Camo: Gebruikersonderzoek Oefenen.nl 2012, Een kwantitatief onderzoek onder actieve en niet-actieve accounthouders van de portal Oefenen.nl van ETV.nl. Rotterdam: NextValue Research, mei 2013. In opdracht van Steunpunt Taal en Rekenen ve en Stichting Expertisecentrum ETV.nl. De onderzoeksdoelstellingen waren de volgende: inzicht creëren in het bereik en de mate van het gebruik van Oefenen.nl, zo mogelijk met behulp van de aanwezige bezoekersen gebruikersdata; inzicht creëren in achtergronden van actieve gebruikers van Oefenen.nl, zo mogelijk met behulp van de aanwezige bezoekersen gebruikersdata; inzicht creëren in achtergronden van niet-actieve geregistreerde bezoekers en redenen dat zij Oefenen.nl niet of weinig gebruiken, zo mogelijk met behulp van de aanwezige bezoekers- en gebruikersdata. NextValue Research combineerde drie dataverzamelingmethoden: een analyse van de bruikbare bezoekers- en gebruikersdata van Oefenen.nl; een telefonische enquête onder actieve bezoekers (gebruikers van de Lees en Schrijf!-programma s) van Oefenen.nl; een internetenquête onder niet-actieve bezoekers van Oefenen.nl. Er deden 2.048 accounthouders mee aan het onderzoek. Een aantal conclusies: Bezoeken en bezoekers Oefenen.nl kent in 2012 ruim 1,4 miljoen accounts (in 2013 gestegen naar 1,6 miljoen). De site trekt dus veel bezoekers. In 2012 alleen al bezochten volgens Google Analytics ruim 320 duizend unieke bezoekers de site. Hiervan waren er ruim 127.000 nieuwe bezoekers. In 2012 zijn 210.000 terugkerende bezoekers. De gemiddelde duur van een bezoek aan de website is ruim 14 minuten. Van de accounts die in 2012 zijn aangemaakt hebben 67.310 bezoekers minimaal twee oefeningen gemaakt, 31.750 bezoekers hebben minimaal één module of hoofdstuk gemaakt en 6.350 mensen hebben minimaal één programma gemaakt. Kenmerken van bezoekers De meeste bezoekers zijn 30 tot 55 jaar (43%) of jonger dan 30 (42%). 61% Van de bezoekers is vrouw. 64% Van de actieve gebruikers zijn mensen die het Nederlands als tweede taal leren. 65% Is lager tot middelbaar opgeleid. 65% Is werkzaam of op zoek (18%) naar werk. Onder actieve en niet-actieve accounthouders vormen NT2-leerders de grootste groep. Niet-actieve (potentiële) leerders zijn hoger opgeleid dan actieve leerders. Niet-actieve leerders zijn ook wat vaker 55 jaar of ouder. 13

Gebruik Actieve gebruikers gebruiken de materialen het vaakst thuis. Daarnaast ook regelmatig op school of in cursusverband. Een overgrote meerderheid (88%) van de actieve gebruikers oefent (ook) zelfstandig en heeft daarbij ook meestal geen behoefte aan begeleiding. Een deel (30%) van deze actieve gebruikers heeft daarbij wel behoefte aan begeleiding of geeft de voorkeur aan het oefenen in een klassikale context. 74% Kiest de oefeningen (ook) op programma (Lees en Schrijf!,Taalklas.nl, Klik & Tik). Lang niet alle geïnteresseerden gaan echter al daadwerkelijk aan de slag met de oefenmaterialen. Na ruim een jaar heeft maar zo n 30% van de accounthouders een hoofdstuk of module van één van de programma s afgerond. Het woord maar staat tussen haakjes, want het gaat wel in 2011 om ruim 64.000 en in 2012 om ruim 38.000 nieuwe accounthouders die daadwerkelijk oefenen! Taalklas.nl wordt door de grootste groep leerders gebruikt. Actieve leerders komen veel vaker met Oefenen.nl in aanraking via een cursus of opleiding dan niet-actieve leerders. Dat betekent niet dat niet-actieve leerders niet oefenen omdat zij de oefeningen alleen met hulp zouden kunnen of te moeilijk vinden. De belangrijkste opgegeven reden is geen tijd, gevolgd door weer naar school gaan (vooral NT2-ers). De koppeling van het oefenmateriaal aan een cursus of school lijkt de belangrijkste factor voor actief gebruik van het materiaal. Dat geldt voor de NT1-leerders nog meer dan voor de NT2-leerders. De actieve gebruikers waarderen hun tevredenheid met de manier van oefenen op Oefenen.nl met gemiddeld een 8,2! Er zijn dus kansen en mogelijkheden om nog meer actieve leerders te krijgen en dat is gegeven de ontwikkelingen in de volwasseneneducatie belangrijk. Een aanbeveling voor beleidsmakers is verbeteringen te stimuleren die gericht zijn op het vergroten van het gebruik van de aangeboden online oefenmaterialen door de doelgroepen die op deze wijze bereikt worden. Een andere aanbeveling is onderzoek naar de inzet van digitale leermiddelen te stimuleren: naar de waarde, het rendement en de optimalisering voor de overdracht van basisvaardigheden aan laagopgeleide, anderstalige en laaggeletterde volwassenen. Klik hier voor een visuele presentatie van de resultaten. 5.2 Data analyse Het is van belang goed grip te hebben op data om steeds tot verbetering te komen van Oefenen.nl en de oefenmaterialen. Daarnaast kunnen data inzicht geven in de effecten en het leergedrag van de gebruikers. Daarover is nog onvoldoende bekend, mede omdat non-formeel leren niet makkelijk te meten is. Op dit moment kunnen veel data worden gegenereerd uit logfiles van Oefenen.nl, maar deze data kunnen op dit moment nog niet goed in onderlinge samenhang worden geanalyseerd. Het Gebruikersonderzoek maakt duidelijk dat ETV.nl nog aan het begin staat van de mogelijkheden die gebruikersdata kunnen bieden. Nadere discussie en onderzoek zijn nodig over een geschikte methode voor het verzamelen en analyseren van data voor Oefenen.nl. Eind 2013 start een onderzoek bij een aantal licentieafnemers naar wat zij voor data uit Oefenen.nl zouden willen zien. Het rapport wordt rond april 2014 opgeleverd. Ter voorbereiding op deze verkenning brachten we eind september een bezoek aan onze Ierse partner, de National Literacy Adult Agency (NALA). We hebben informatie en kennis 14

uitgewisseld over hoe zij gegevens verzamelen en analyseren van www.writeon.ie en hoe wij dat doen van Oefenen.nl. 5.3 Publicaties Ter ondersteuning van de Projectenparade op 21 maart van Stimulansz waar we met CINOP aanwezig waren verscheen een uitgave van Sprank. Opinieblad voor participatie, werk en inkomen, 7 maart 2013. Daarin droegen Matthieu Mes van CINOP en Ben Vaske bij met de bijdrage Online (taal)leren: Hoe bereik je meer met minder? Om meer in het sociale domein zichtbaar te worden zijn we coauteur van twee artikelen in Sociaal Bestek. De eerste bijdrage samen met Thomas Bersee, onderwijsadviseur bij Cubiss, verschijnt in het augustus/september-nummer (nr. 8/9) onder de titel Naar een volwasseneneducatie nieuwe stijl. De tweede samen met Ed Klute, directeur van Mira Media, verschijnt op 1 november a.s. onder de titel Digitaal leren waar het kan, persoonlijk waar het moet. (nr. 11). Klik hier voor het artikel Klik hier voor het artikel Voor de internationale conferentie ICT for Language Learning op 14 en 15 november in Florence verzorgden we niet alleen een presentatie, maar verscheen ook de volgende bijdrage: B. Vaske and A. Schrijvers-van de Peppel: Digital Learning: A Breakthrough for Low-Skilled Adults. In: ICT for Language Learning, Conference Proceedings 2013. 6th Conference Edition.Libreriauniversitaria.it Edizione Webster srl, 2013, p. 291-293. 15

6 Resultaten Statistieken Algemene bezoekcijfers (Google Analytics) ETV.nl Oefenen.nl 2012 2013 2012 2013 Bezoeken 179.135 172.844 1.257.312 1.514.103 Unieke Bezoekers 103.816 90.591 462.138 764.012 Pageviews 763.192 652.869 6.302.709 5.560.237 Tijd op site 00:04:12 00:06:32 00:05:35 00:04:08 Het gebruik van de ETV.nl daalt verder, terwijl het gebruik van Oefenen.nl verder toeneemt. Algemeen oefenprogramma's Totaal Vrij Prof. account 2012 2013 2012 2013 2012 2013 Bezoeken 1.149.124 1.647.762 1.022.810 1.335.735 126.314 312.027 Unieke Bezoekers 94.554 103.775 89.945 92.896 4.609 10.879 Aantal accounts 1.478.759 1.610.452 1.361.461 1.458.833 117.298 151.619 Tijd op site 00:14:16 00:14:53 00:14:16 00:14:44 00:15:47 00:15:33 Programma s af 4.645 4.931 4.044 3.814 601 1.117 Afleveringen 82.820 37.130 81.601 31.626 1.219 5.504 Het gebruik van de oefenprogramma s op Oefenen.nl stijgt sterker dan de algemene bezoekcijfers van de portal Oefenen.nl. Daaraan zie je dat de gebruikers meer doen op Oefenen.nl dan in 2012. Top 10 van best bezochte programma s 2012 2013 Taalklas.nl (1-12) 395.883 482.400 Taalklas.nl (1-12) Taalklas.nl (13-24) 158.608 180.809 Taalklas.nl (13-24) Eten en Weten 66.883 131.720 Taalklas.nl Plus Aan het werk 56.946 84.354 Uit en Thuis Lees en Schrijf! 55.258 79.636 Eten en Weten Algemeen De Bibliotheek 48.491 72.555 Lees en Schrijf! Algemeen Lees en Schrijf! Geld en rekenen 44725 60.397 Klik & Tik. Het internet op Lees en Schrijf! 44.301 55.968 Aan het werk Extra Klik & Tik. 42.053 45.619 Lees en Schrijf! Het internet op Lees en Schrijf! Gezondheid Extra 30.413 42.151 Lees en Schrijf! Geld en rekenen Taalklas.nl blijft het meest gebruikte programma op Oefenen.nl. 16

Top 10 van best bezochte programma s op ETV.nl 2012 2013 Taalklas.nl 27.037 10.868 Taalklas.nl Aan het werk 7.968 5.946 Aan het werk Woordwijzer 7.194 4.908 Lees en Schrijf! Lees en Schrijf! 6.080 3.656 Taalklas Eten en Weten 4.970 3.193 Woordwijzer Taalklas 4.836 3.014 Aan het werk blijven Aan het werk blijven 3.916 2.687 Doe maar gewoon De Thuisdokter 3.595 2.630 Wegwijs in Nederland Gewoon! Hoezo gewoon? 3.536 2.332 Klik & Tik. Het internet op Doe maar gewoon 3.480 2.288 De Thuisdokter Ook op ETV.nl is Taalklas.nl het vaakst bezocht. Je ziet hier ook dat oudere programma s met alleen beeldmateriaal zoals Woordwijzer, Doe maar gewoon en De Thuisdokter nog steeds veel gebruikt worden. Sociale Werkvoorziening (SBCM) 2012 2013 Aantal SW-bedrijven met licentie 49 61 Aantal begeleide gebruikers 1.027 2.610 POI-gebruikers 95 4.004 Totaal gebruikers 1.122 6.614 Het aantal SW-bedrijven dat met de SW-portal werkt stijgt in 2013 met 24% ten opzichte van 2012. Het aantal gebruikers stijgt met 589%: van 1.122 naar 6.614. Top 10 van meest actieve SW-bedrijven 2012 2013 Wedeo 88 186 Fivelingo Diamant Groep 87 165 Hameland Pantar 77 161 Relim Landgraaf Lander 70 120 Wedeo DZB Leiden 60 113 Diamant Groep Permar 46 106 Lander Iederz Groningen 45 103 Pantar Haeghe groep 42 88 Felua Groep Amfors 41 85 BSW Breda De Welplaat 41 83 Permar Er komen veel nieuwe actieve SW-bedrijven in de top 10. Dat wil niet zeggen dat de dalers het slecht doen. Ook daar stijgt het aantal gebruikers. 17

Bibliotheken 2012 2013 Bezoeken Oefenen.nl 14.431 47.089 Unieke bezoekers Oefenen.nl 2.258 5.066 Bezoeken Klik & Tik 5.568 16.720 Unieke bezoekers Klik & Tik 833 2.155 Het aantal bezoeken in bibliotheken stijgt in 2013 met zo n 326% ten opzichte van 2012: van 14.431 naar 47.089. Top 10 van meest actieve bibliotheken 2012 2013 Breda 2.325 6.040 Breda Amsterdam 1.668 4.384 Amsterdam Oosterschelde- 1.167 3.073 Oss Tholen Heerlen 854 2.258 BAS AtotZ Oss 743 2.237 Den Haag Nijmegen 530 1.954 West- Achterhoek BAS AtotZ 528 1.890 Utrecht BAS Midden-Brabant 453 1.643 Enschede Den Haag 353 1.348 Heerlen West-Achterhoek 343 1.196 Kerkrade Bij de actieve bibliotheken is heeft het aantal gebruikers in 2013 een vlucht genomen. YouTube Het YouTube-kanaal van ETV.nl krijgt een steeds belangrijkere rol. We plaatsen daarop bestaande videocontent, maar voegen ook nieuwe toe. Begin januari 2009 starten we hiermee. In 2012 staan er inmiddels 192 afleveringen op die bijna 300.000 keer worden bekeken. Begin december 2013 zijn de inmiddels 342 afleveringen en promo s (waarvan 118 openbaar) in totaal 801.077 keer bekeken. In 2011 abonneren 90 mensen zich op het kanaal, in 2012 komen daar 271 abonnees bij en 2013 eindigt met ruim 1.000 abonnees. Werkboeken Aan de verspreiding van de werkboeken die sinds medio 2012 weer verspreid werden via de Nationale bellijn Leer Lezen en Schrijven komt eind 2013 een eind. Ondanks afspraken die daarover werden gemaakt blijft er toch een flinke administratieve druk. De invoering van Europese SEPA-wetgeving in 2014 zorgt er voor dat we stoppen met de verspreiding van werkboeken via de bellijn. De administratieve druk daarmee neemt alleen maar toe. Vanaf 1 januari 2014 kunnen de werkboeken alleen nog besteld worden via de website www.etv.nl. 18

7 Verkorte jaarrekening en accountantscontrole 19

De opdracht is om in de toekomst te draaien op een gezonde en toekomstvaste financiële basis om de kwaliteit en continuïteit te borgen, vooral van Oefenen.nl. Evenals in 2012 lukt dat ook in 2013 goed en dat heeft zijn weerslag op het resultaat. Het resultaat is geoormerkt aan diverse activiteiten 20

8 Bestuurssamenstelling Per 1 september stopt Jos Leenhouts als voorzitter van het bestuur. Per 15 september treedt Pierre Heijnen, bestuursvoorzitter ROC Mondriaan, als voorzitter toe tot het bestuur. Het bestuur bestaat verder uit Nan van Schendel (directeur Bibliotheek Gouda) en Gerrie van Sunder, penningmeester (directeur/bestuurder Felua-groep). Ben Vaske, directeur, is ambtelijk secretaris. 21