JAARVERSLAG 2009 STICHTING TILBURGSE VOEDSELBANK 1
Inhoudsopgave 1. Inleiding en overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen in het afgelopen jaar. 2. Wie zijn we, wat willen we en wat kunnen we 3. Organisatie, onze uitgangspunten 4. Interne Organisatie 5. Relatie met de gemeente Tilburg en plaats in de keten. 6. Cliënten en bereikte resultaten 7. Huisvesting 8. Sponsors 9. Voedsel sponsors 10. Regionaal Distributiecentrum voor Brabant en Zeeland. 11. Slotwoord 2
JAARVERSLAG TILBURGSE VOEDSELBANK OVER HET JAAR 2009. 1. Inleiding: In deze inleiding zijn de belangrijkste thema s opgesomd die meer in detail in dit jaarverslag zijn uitgewerkt. Voor de financiële gang van zaken is een separaat document beschikbaar dat wij desgewenst graag aan U ter beschikking stellen. Het jaar 2009 is een belangrijk jaar voor de Tilburgse Voedselbank geweest. Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een groot aantal veranderingen en gebeurtenissen voor de Tilburgse Voedselbank. De belangrijkste gebeurtenissen van 2009: Het aantal pakketten dat uitgedeeld wordt is gestegen van circa 190 per week naar 260 pakketten op het einde van het jaar. Tussen de 600 á 750 mensen hebben per week gegeten van de Tilburgse Voedselbank. Dit aantal wisselt per week. Een nieuw bestuur is gevormd in januari 2009, een bestuur dat op afstand is geplaatst van de dagelijkse operatie en dat toeziet op het reilen en zeilen van de Voedselbank en condities wil scheppen voor het goed functioneren ervan.. Een nieuwe naam: Stichting Voedselhulp werd gewijzigd in de naam Stichting Tilburgse Voedselbank Door de gehele gemeenteraad is het nut en de noodzaak van de Voedselbank erkend. Dit beschouwen wij als een belangrijke gebeurtenis. Als particuliere organisatie geven wij mede gestalte aan het armoedebeleid van de gemeente Tilburg. Nauwe samenwerking tussen Instituut van Maatschappelijk werk (IMW) en de afdeling Sociale Zaken van de Gemeente Tilburg. Elke vrijdag is een medewerker van IMW aanwezig bij de Tilburgse Voedselbank en spreekt met onze klanten. Geen pakket zonder een traject. We zien erop toe dat er plannen bestaan die uitgevoerd worden om de afhankelijkheid van de Voedselbank zo kort als mogelijk te laten zijn. Subsidie: We hebben van de Gemeente een subsidie ontvangen van 60.000 voor huisvesting en alle kosten die daarbij horen. Verder mochten we 40.000 voor een vrachtwagen ontvangen. De oude vrachtwagen was helemaal versleten. Groeiende betrokkenheid. Steeds groter wordende betrokkenheid bij de Tilburgse Voedselbank van scholen, kerken door collectes, van vrijwilligers van de diaconie van PKN die Sinterklaascadeau s maakten voor de kinderen van onze klanten. Donaties van de Gemeente Tilburg, particulieren, instellingen en bedrijven leken aanvankelijk achter te blijven. Uiteindelijk hebben we in totaal ruim 100.000 mogen ontvangen. We zijn daar zeer erkentelijk voor. Twee grote giften van de Gemeente Tilburg (in 2009) en het 3
Tivoli-fonds(begin van 2010) maakte het voor ons mogelijk om een vrachtwagen en een bestelwagen met koeling aan te schaffen. De Tilburgse Voedselbank is op verzoek van een groot aantal voedselbanken in Brabant en Zeeland het regionale distributiecentrum geworden voor de beide provincies. Een voedselpakket bestond in 2009 gemiddeld uit 30 tot 35 producten. In kilo s uitgedrukt komt dit neer op 550.000 kg aan producten. Ons streven is erop gericht dat elke voedselbank in de regio hetzelfde aantal producten kan uitdelen. Distributie van voedsel van grotere bedrijven verkregen en onderlinge ruil van voedsel maakten dat onze vrachtwagen zo n 60.000 km heeft gereden. Maatschappelijke stages: leerlingen die bij de Tilburgse Voedselbank een maatschappelijke stage gelopen hebben, vinden dit een bijzondere ervaring. Een leerling gaf aan dit de beste schoolweek te hebben gevonden in zijn leven. Stijl: als Tilburgse Voedselbank willen we werken vanuit de principes: respect voor onze klanten,een koel hoofd en een warm hart en transparantie in wat we wel en niet doen. Samenwerking in de keten. Wij zien erop toe dat terecht gebruikt gemaakt wordt van de Tilburgse Voedselbank en dat onterecht gebruik voorkomen wordt. Diverse pogingen om als Tilburgse Voedselbank (voorheen Stichting Voedselhulp) samen te gaan met de Voedselbank Tilburg zijn mislukt. Wij vinden één Voedselbank voor Tilburg een zeer wenselijke zaak met name vanwege de begeleiding van de klanten en voor de duidelijkheid. Website. Onze website wordt vernieuwd. Zie www.tilburgsevoedselbank.nl. In de komende maanden zal een update plaatsvinden. 2. Wie zijn we, wat willen we en wat kunnen wij. Voedselbanken zijn een noodzakelijk GOED. Je kunt er niet omheen dat mensen om allerlei redenen door het vangnet van de sociale voorzieningen vallen. Dat is van alle tijden. Er zijn nu eenmaal mensen die, om welke reden dan ook, tussen wal en schip vallen. Hierbij denken we aan dak- en thuislozen, mensen met schuldproblemen, psychiatrische patiënten, mensen die erg veel tegenwind hebben 4
gehad, mensen die zich door dramatische gebeurtenissen, zoals een echtgenoot die wegloopt, financieel niet meer kunnen redden. Onze samenleving gaat terecht uit van zelfredzaamheid, van weerbaarheid van de burger. Echter niet elke aardbei gaat naar de veiling. Voor een voedselbank hoef je je niet te schamen. Het is een gegeven dat mensen in zo n situatie terecht kunnen komen. Het is verder een gegeven dat in het productieproces van voedsel, in de logistieke keten, er overproductie voorkomt, die zinvol gebruikt kan worden door voedselbanken. De sociale werkvoorziening in Nederland, met zo n 100.000 mensen, is een voorziening die het mogelijk maakt dat mensen, die niet op eigen kracht werk kunnen vinden, toch werk krijgen, inkomen krijgen en zelfrespect als burger. Zo is er ook een categorie mensen die om welke redenen dan ook onder de armoedegrens terecht komen, die, al dan niet tijdelijk, onvoldoende zelfredzaam en weerbaar zijn. Onze filosofie hebben we als volgt verwoord in onze statuten bij onze doelstellingen: a. het uitoefenen van voedselbankactiviteiten voor de regio Tilburg b. het daardoor tegengaan van verspilling van voedsel c. en daarmee de overheid aan te vullen in haar taak de armoede te bestrijden.. EEN STAD ZONDER HART IS EEN HARTELOZE STAD! Elke week komt een Mevrouw uit Oisterwijk naar ons toe en brengt ons de eieren die haar kippen die week gelegd hebben. Op elk ei staat de datum waarop het ei gelegd is. Deze mevrouw geeft op haar wijze een hart aan de stad. Zo doen dat ook tal van groepen, mensen zoals Vincentius, diaconie van kerken,en tal van andere actiegroepen die zich het lot van anderen aantrekken en zinvolle initiatieven ontplooid hebben en zullen ontplooien. Denk hierbij aan de talrijke goede doelenstichtingen in de Stad, aan het feit dat 20% van de inwoners op een of andere manier actief is in vrijwilligerswerk. Hoe zou de stad er uit zien zonder deze vrijwilligers, hoe leefbaar zou de stad zijn zonder het kloppende warme hart van zovele mensen? De meeste mensen weten heel goed dat je in een samenleving niet alleen leeft, maar samen leeft en met elkaar en dat je gemeenschappelijke doelen stelt waar je met hart en ziel voor gaat. Vrijwilligers doen hun werk natuurlijk ook omdat ze het leuk vinden. Daar is niets mis mee. Ze doen het toch maar en geven een hart aan de stad. In het verre en nabije verleden werden zeer veel noodzakelijke taken verricht door charitatieve organisaties, door mantelzorg en spontane zorg. Denk hierbij aan de initiatieven van Mrg Zwijssen. Veel taken zijn overgenomen door de overheid, bijvoorbeeld door Sociale Wetgeving. Een combinatie van zorg door vrijwilligersorganisaties en adequate uitvoering van wetten en hulpverlenende instanties kleurt het hart van de stad. Wij willen een stad met een hart en geen harteloze stad. Voor een stad met een hart staat naast de andere vrijwilligersorganisaties ook de Tilburgse Voedselbank. Wie zijn wij? - Wij beschouwen ons als een private,zelfstandige organisatie, die mede uitvoering geeft aan het armoedebeleid van de gemeenschap van Tilburg, van de gemeente Tilburg. Het is dan ook logisch dat we financiële ondersteuning krijgen van de gemeente. 5
- Wij vinden dat de sociale wetten die Nederland heeft, in Tilburg door de gemeente met de extra bepalingen die de gemeente heeft gesteld, goed en met een koel hoofd en warm hart uitgevoerd moeten worden. - Wij vinden dat wij verspilling van voedsel in Nederland tegen moet gaan. - Wij willen voedsel geven aan diegenen die het nodig hebben. - Wij geven alleen voedselhulp. Andere hulp wordt gegeven door andere maatschappelijke organisaties zoals IMW, Traverse, La Poubelle enz. - Wij overleggen met maatschappelijke organisaties over de criteria die wij hanteren, die mede bepaald worden door de gezamenlijke organisatie van voedselbanken in Nederland. - Wij geloven in de magie van samenwerking, constructieve samenwerking, met andere voedselbanken, elkaar helpen en elkaar voorzien van voedselpakketten opdat deze zo ruim als mogelijk is kunnen worden samengesteld. Wij werken samen met andere instanties op het gebied van armoedebestrijding (overheid en maatschappelijk werk). - Wij bieden mensen de mogelijkheid om elkaar te kunnen ontmoeten en we bieden hen een luisterend oor. 3.Organisatie, onze uitgangspunten: - Als Tilburgse Voedselbank willen wij zo klein zijn als het kan en zo groot zijn als het moet. We willen een zo eenvoudige organisatie zijn als maar mogelijk is. - De organisatie wordt gedragen door vrijwilligers. - We zijn een schakel in een keten. Maatschappelijke organisaties melden mensen bij ons aan. - We hebben een bestuur op afstand dat condities wil scheppen voor een goede uitvoering en toeziet op een goede uitvoering - We verrichten werkzaamheden voor de regio Brabant en Zeeland. Deze actieve ruilrelatie is voor ons van belang om een voldoende groot pakket te hebben voor onze cliënten in Tilburg. - Als Tilburgse Voedselbank willen we garant staan voor kwaliteit en zorgvuldig handelen. Dat is een reden waarom wij voedselkwaliteitseisen naleven en een procedure voor klachtenbehandeling kennen. - Stap voor stap proberen we onze organisatie te verbeteren. 4. Onze Interne Organisatie: De organisatie is met ingang van 1 januari 2009 nogal gewijzigd. Deze wijziging kwam tot stand op instigatie van de wethouder van Sociale Zaken van Tilburg Paul Huijgen. De kern van de wijziging is dat Toon Erkelens benoemd werd tot directeur en er een bestuur op afstand is gevormd. De statuten werden ook aangepast in die zin dat de doelstelling van brede hulpverlening is versmald naar alleen hulpverlening door middel van het verstrekken van adequate voedselpakketten. In deze organisatie geeft Toon Erkelens tezamen met zijn kernteamleden leiding en uitvoering aan de dubbele taakstelling te weten het verkrijgen en distribueren van een voedselpakket, dat bestaat uit circa 35 producten per week. Deze kernteamleden zijn van zeer grote betekenis voor de Voedselbank en de continuïteit. Zonder hen zou de Tilburgse Voedselbank niet kunnen bestaan. Zij zijn meerdere dagen per week werkzaam voor de Tilburgse Voedselbank 6
Daarnaast zijn er elke vrijdag nog een vijftiental andere vrijwilligers die helpen bij de distributie. De portefeuilleverdeling binnen het bestuur is als volgt: - Harry Kiwitz, voorzitter,algemene zaken en externe netwerken - Hans Geers, penningmeester en vicevoorzitter - Chris Tuerlings, cliëntenbegeleiding - Marie-Anne Sebregts, secretaris en sponsoring Ramon Chumman, de oprichter van Stichting Voedselhulp vervulde tot eind 2009 de rol van vicevoorzitter en was belast met sponsoring. Vanwege drukke werkzaamheden in zijn bedrijf heeft hij zich terug getrokken uit het bestuur eind 2009. Harry Kiwitz en Hans Geers zijn tevens actief in het bestuur van de Stichting Brabants Zeeuwse Voedselbanken in de rollen van voorzitter en administrateur. Het bestuur stelt zich tot doel op elk moment transparant aan te kunnen geven wat de Tilburgse Voedselbank wel en niet doet. 5. Relatie met de gemeente Tilburg en plaats in de keten. Ons ideaal is: Geen pakket, zonder een traject. Ook wij weten dat de werkelijkheid zo weerbarstig is dat dit ideaal niet geheel gehaald zal worden. We streven hier zeer uitdrukkelijk naar. De relatie met de gemeente Tilburg beschouwen wij als cruciaal. Tevens willen wij een actieve rol spelen in de keten van armoedebestrijding. Het is ons doel om de zelfredzaamheid en weerbaarheid van de cliënten zo goed als dit kan te bevorderen en de afhankelijkheid van de Tilburgse Voedselbank terug te dringen. Dit is de reden waarom wij samenwerken met het IMW, Platform Sociale Zekerheid, Bureau Schuldhulpverlening enz. Op grond van de betekenis van de Stichting Tilburgse Voedselbank voor het armoede beleid is het bestuur van mening dat een goede samenwerking met de gemeente en met de partners in de keten van groot belang is. Het optimaliseren van de keten is een onderwerp waaraan we veel aandacht besteden. Naar ons oordeel heeft de gemeente bij dit onderwerp een voortrekkersrol. Wij zijn blij met het gegeven dat vanaf begin van dit jaar een medewerkster van IMW elke vrijdag aanwezig is en met onze cliënten spreekt. Op grond van al deze overwegingen zijn wij van mening, dat wij enerzijds verantwoording dienen af te leggen over onze werkzaamheden maar dat tevens de gemeente de Stichting structureel een subsidie geeft o.a. voor de huur van het pand, voor de verzekeringen, en om het werk mogelijk te maken. 7.Cliënten. Er werden 3 soorten pakketten uitgedeeld : grote gezinnen (5 personen of meer) kleine gezinnen (3 tot 4 personen) tweepersoons huishoudens Eenzelfde indeling wordt gemaakt voor mensen die een halal pakket wensen. Het aantal voedselpakketten dat aangevraagd wordt neemt vanaf januari 2009 per week gestaag toe (o.i. een duidelijk gevolg van de recessie) en gaat nu richting 240 7
tot 260 cliënten per week. Een lange periode gaven we per week een kleine 200 voedselpakketten uit. Dit aantal is met name in de tweede helft van het jaar gestegen naar gemiddeld een 240 pakketten per week. Hiermee gaven we aan 600 tot 750 mensen per week in Tilburg en naaste omgeving voedsel. Het aantal aanvragen komt niet overeen met het aantal mensen dat daadwerkelijk voedsel komt halen. Onderzocht wordt waar dit verschil door bepaald wordt. Uit onderzoek blijkt dat de in en uitstroom in 2009 ongeveer gelijk was, te weten: 7 huishoudens per week. Inmiddels (begin mei 2010) is dat wel veranderd. De uitstroom is met 85% teruggelopen naar 120 op jaarbasis, t.o.v. 541 in 2009. Dit zal van grote invloed zijn op de cijfers van 2010. M.b.v. afstudeerders van de UVT willen we in 2010 een helderder beeld krijgen van de instroom en uitstroom gegevens. Bij de toekenning van voedselpakketten gaan wij uit van het besteedbaar inkomen van een huishouden, nadat de vaste lasten betaald. Op onze website zijn de criteria om in aanmerking te komen voor voedselhulp aangegeven. (Zie website). De normbedragen die sinds 15 oktober 2008 gehanteerd worden zijn 175,-- netto te besteden inkomen voor voedsel per maand. Voor elke volwassene wordt dit bedrag vermeerderd met 60, voor een kind t/m 12 jaar met 25,-- en voor kinderen van 13 t/m 17 jaar met 50. per kind. 7. Donoren, betrokkenheid bij de Tilburgse Voedselbank Naar ons gevoel is de betrokkenheid bij de Tilburgse Voedselbank in 2009 duidelijk gegroeid. Er zijn tal van initiatieven ontplooid zoals :. Kindervakantiewerk Reeshof P.K.N. donatie St. Nicolaas. Door de diaconie zijn zo n 200 Sinterklaaspakketten gemaakt voor kinderen van onze cliënten. Collecte van de Andreas Parochie Kerstactie Jan Ligthartschool Meander voor de kerst(kerstkaarten o.a.) Kerstdiner Kaatsheuvel, de Landereye van Dhr en Mevr. Somers-Kroot Cadeautjes Pinkstergemeente Bethel Nog komend: actie met Pasen door het 2 College 8. Huisvesting. We huren een bedrijfspand met kantoor en kantineruimte aan de Beelaart van Bloklandstraat 13, waardoor er voldoende opslag en ontvangstruimte aanwezig is om de goederen- en cliëntenstroom goed te kunnen verwerken. Het huurcontract is aangegaan op jaarbasis. 9. Voedselsponsors. Wij zijn de voedseltoeleveranciers zeer erkentelijk. Hun namen zullen wij in 2010 toevoegen aan onze website indien zij dat goedkeuren. De voedseltoeleveranciers zijn ondernemers en ondernemingen uit de gemeente Tilburg, regio Brabant-Zeeland en landelijk. We schatten dat de waarde van het voedsel dat we in 2010 krijgen 8
boven de 700.000, ligt en we verwachten dat dit bedrag zal stijgen richting 1.000.000 mede vanwege de regionale functie en onze acquisitie-inspanningen. 10. Tilburgse Voedselbank: Regionaal Distributiecentrum voor Brabant en Zeeland. Aan Tilburg is door de voedselbanken in Brabant en Zeeland gevraagd het regionale distributiecentrum te willen zijn. De ruilhandel is de voorwaarde voor het succes van een voedselbank. Met veel verve wordt nu gewerkt aan de verbetering van o.a. de logistiek, de benadering van de grootste toeleveranciers en de onderlinge samenwerking tussen de voedselbanken. De kosten voor de regionale distributie en organisatie worden in 2009 gedragen door de landelijke actie. Als Regionaal Bestuur proberen wij de kosten voor de regio - functie gedekt te krijgen door regionale sponsors. De regionale functie legt wel veel extra werk op de schouders van onze vrijwilligers. Het is echter een tweesnijdend zwaard. Door deze rol kunnen we een voldoende groot voedselpakket verstrekken aan onze cliënten en daar gaat het natuurlijk om. 11. Slotwoord In dit slotwoord willen we danken al diegenen die hun betrokkenheid, hun hart hebben getoond voor de stad. Wij denken dan aan: -onze vrijwilligers en met name de kernteamleden -onze toeleveranciers van voedsel -onze sponsors -de gemeente en de gemeenteraad -onze partners in de maatschappelijke keten. Het bestuur wil op de eerste plaats de vele vrijwilligers en met name de kernteamleden bedanken voor hun inzet. Tevens willen wij onze waardering uitspreken naar de Gemeente Tilburg voor de visie dat de Stichting Tilburgse Voedselbank uitvoering geeft aan het armoedebeleid van de Gemeente. Naar ons oordeel is dit ook terecht vanwege het o.i. niet te bestrijden gegeven dat een Voedselbank een noodzakelijk goed is. Bestuur Stichting Tilburgse Voedselbank Maart 2010 9