VISIE HAVENGEBIED SCHIEDAM Advies inrichting openbare ruimte havens van Schiedam CONCEPT

COLOFON OPGESTELD DOOR Bosch Slabbers Landschapsarchitecten; Wijnand Bouw Koen Bakker OPDRACHTGEVER Gemeente Schiedam DATUM december 2015

4 BOSCH SLABBERS

VISIE HAVENGEBIED INLEIDING Het advies voor de inrichting van de openbare ruimte voor de havens van Schiedam is een resumé van de input die gegeven is op de havenworkshop van 29 oktober 2015. Belangrijke uitgangspunten hierbij zijn: Haven van Schiedam in 1900 en nu Het is een economisch topgebied, hier wordt hard gewerkt en de voorstellen moeten het werken niet onmogelijk maken; thans is de haven en redelijk onbereikbaar en ongebruikt deel van de stad Schiedam voor de meerderheid van de Schiedammers. Met andere woorden de haven kan meer betekenen voor recreatief gebruik van de Schiedammer; de haven kan, meer dan nu, een plek vormen voor natuurontwikkeling, bijvoorbeeld getijde natuur. In dit advies wordt er ingezet op de volgende aspecten: 1. Goede, comfortabele en uitnodigende verbindingen maken; 2. openbare ruimte goed organiseren en ruimte maken; 3. betekenisvolle plekken toevoegen; 4. een passende inrichting maken die de identiteit van de haven versterkt; VISIE HAVEN SCHIEDAM 5

6 BOSCH SLABBERS

Visiekaart havengebied Schiedam V I S I E H AV E N S CH I E DA M 7

I Principe profiel van de Admiraal de Ruyterweg (entree) met langszaamverkeersroute I II II Principe profiel van een ontsluitingsweg met langszaamverkeersroute 8 BOSCH SLABBERS

VERBINDINGEN LEGGEN Een van de belangrijkste uitgangspunten voor een beter beleefbaar gebied is een beter bereikbaar gebied. Het moeten goede verbindingen gelegd worden met de Schiedam, voor de Schiedammers! Referentiebeelden langzaamverkeerroutes Referentiebeelden overdekte langzaamverkeerroutes Referentiebeelden aantrekkelijke openbare ruimte aan de ontsluitingswegen Referentiebeelden people mover en witte fietsenplan Onze visie stelt voor goede verbindingen te maken voor langzaamverkeer, comfortabele (stofvrije, dus gezonde) fietspaden die een verbinding leggen tussen de nieuw te maken en bestaande interessante plekken en bedrijven en de stad. Diverse verbindingen krijgen ook goede oversteekmogelijkheden over de dijk met zijn zware infrastructuur, bv thv Vijfsluizen, het zwembad, Rubenslaan, Admiraal de Ruiterstraat en de Geervlietsestraat (gemaal). Dat betekent dat er goede oversteekfaciliteiten nodig zijn, waar je veilig kan oversteken. In het profiel van de A. de Ruijterstraat moet ruimte gezocht worden voor de fietser. Ook het fietspad van Vijfsluizen wordt weer verbonden middels een brug over het getijde landschap met het fietspad door de Beneluxtunnel. Maar goede verbindingen zijn er uiteraard ook nodig voor de mensen die er werken! Een goede verbinding tussen het Metro-station en de bedrijven (rechtstreekse, korte verbinding) is één van de belangrijkste succesfactoren om het gebruik van het openbaar vervoer te versterken. Deze verbinding kan op vele manieren. Heel futuristisch met people movers of andere voorzieningen. Welk systeem men ook kiest je hebt hoe dan ook een fysieke ruimte nodig om dat in de organiseren. Het advies stelt voor om eerst een goede, veilige, royale route te creëren, die later ingevuld kan worden met de modaliteit die het best scoort. In eerste instantie kan men hier een comfortabel fietspad aanleggen die overkapt is. Zodat men droog naar het werk kan. Dit zou in eerste instantie nog gecombineerd kunnen worden met een gezamenlijk witte fietsenplan. Impressie fietsbrug tussen het getijdelandschap en Vijfsluizen VISIE HAVEN SCHIEDAM 9

10 BOSCH SLABBERS

VERLENGDE MAASBOULEVARD Referentiebeelden Bloemrijke dijk Referentiebeelden helder, hooggelegen route De Maasboulevard bestaat uit de Havendijk en Frankelandsedijk en Vlaardingsedijk. De dijk is essentieel in het maken van verbindingen tussen de stad en het rivierfront. Onze visie stelt voor om een van de dijk een aantrekkelijke continue verbindingsroute te maken met goede aansluitingen tussen het metrostation, de aanliggende woonwijken en het havengebied en rivierfront. Een aantrekkelijke route kan gemaakt worden door bv. de dijk bloemrijke taluds te geven en aan één zijde stevig in de beplanting te zetten; zo wordt de Maasboulevard herkenbaar van grote afstand. Een langszaamverkeerroute op het hoogste punt van de dijk, gescheiden van autoverkeer, biedt de gebruiker een aangename en heldere route langs de haven van Schiedam. Principe profiel van de Vlaardingsdijk gedeelte van de Maasboulevard NW ZO VISIE HAVEN SCHIEDAM 11

OPENBARE RUIMTE GOED ORGANISEREN EN RUIMTE MAKEN De openbare ruimte van de havens zijn nu op verschillende plekken overvol. Dit heeft voornamelijk te maken met de enorme hoeveelheid geparkeerde auto s in het openbaar gebied. In de huidige situatie levert dat knelpunten op. In de huidige profielen is er geen ruimte voor een fatsoenlijk fiets- of voetpad. Het advies is dan ook om het parkeren op het eigen terrein te positioneren. Om ruimte te sparen kan hierbij gedacht worden aan gezamenlijke parkeergebouwen. In de ruimte die dan ontstaat kunnen de hiervoor benoemde routes worden ontwikkeld. Ook kan ondergrondse infrastructuur hierin opgenomen worden. Een deel van de routes heeft een nieuw verloop gekregen. Hier zal samen met de grondeigenaren gekeken moeten worden wat haalbaar is. Referentiebeeld gezamelijk parkeergebouw BETEKENISVOLLE PLEKKEN MAKEN De drie majeure openbare plekken In het advies zijn er drie majeure openbare plekken van formaat in en aan de haven en meerdere kleinere interessante plekken die het mogelijk maken om vaker bij het water te komen. De drie majeure zijn: A. oksel bij het zwembad; B. op de rivieroever bij het voormalige slibdepot C. de kop van Vijfsluizen. Op de volgende pagina s worden deze plekken verder omschreven C A B 12 BOSCH SLABBERS

Referentiebeelden drijvend zwembad A) Deze plek is een plek met vele kansen! Hier ligt een zwembad, hier liggen de zeeverkenners, het biedt prachtig zicht op de grootschalige havenactiviteiten, hier liggen volop kansen om verbindingen te leggen met de stad en met het Volkspark. Hier wordt voorgesteld om getijde natuur als basis te introduceren, dit kan gecombineerd worden met recreatieve en educatieve mogelijkheden in de vorm van struinpaden, vlonderpaden en een strandje/ ligweide. In dit landschap kunnen een hernieuwd zwembad en enkele bijzondere functies een plek krijgen. Ook is een koppeling met het bestaande zwembad en wat daar in de toekomst zich gaat ontwikkelen een kans. Ook komt hier de waterbus, wat de plek extra bereikbaar maakt. Deze plek wordt thans verder uitgewerkt in een participatief proces met de betrokken stakeholders. Referentiebeelden getijdenatuur/ ecologische oevers Referentiebeelden stadsstrand Referentiebeelden opstappunten waterbus in combinatie met bijzondere functies VISIE HAVEN SCHIEDAM 13

B) Dit is de plek aan de rivier. Vanaf hier kan men alle voorbijgaande schepen spotten en heeft men zicht op havenactiviteiten aan weerszijden en aan de overzijde. Ook is het mogelijk om over de lengte van de rivier het hart van Rotterdam te zien. Ook heb je vanaf hier een kijkje in de keuken van de werkende docks van Daemen. Op deze plek zou een royale lengte langs de oever ingericht kunnen worden als verblijfsplek, eventueel kan hier gedacht worden aan een zandstrandje alla het quarantaine eiland tegenover. Deze plek wordt helemaal afgemaakt met een horecavoorziening op niveau. Deze plek is bereikbaar vanaf de A. de Ruijterstraat middels een royale, rijk beplante groene route. Maar deze plek is ook bereikbaar vanaf het water, de waterbus zal hier ook halteren. Referentiebeelden uitkijkpunt op het water Referentiebeelden inrichtingsmogelijkheden Referentiebeelden inrichtingsmogelijkheden strand en horeca 14 BOSCH SLABBERS

Getijdelandschap van Vijfsluizen (in aanleg) Bijzondere plekken aan het water: de Wiltonvilla Bijzondere plekken aan het water: voormalig slibdepot C) Dit is een bijzondere plek. Hier stroomt het water met eb en vloed vrijelijk Vijfsluizen in en voedt zo het getijdelandschap dat hier is ontstaan. Door een brug te leggen en een halteplek voor de waterbus te maken krijgt de plek extra betekenis. Hier wordt een verblijfsplek geïntroduceerd, zodat men hier even kan zitten genieten van het dynamische uitzicht. Het getijdelandschap kan beter toegankelijk en ervaarbaar gemaakt worden door enkele vlonderpaden toe te voegen aan het gebied. Wel moet hierbij nadrukkelijk vermeden worden dat de zich ontwikkelende vogelpopulatie verstoord wordt. Hier ligt een moeilijke opgave om dit gebied in routes en natuur goed te verbinden met de Poldervaart en de hoofdgroenstructuur van de stad. Naast deze majeure plekken zijn er nog een drie andere bijzondere plekken aan het water. De eerste is de Wiltonvilla. Deze staat op het bedrijfserf van Daemen en is daarmee niet openbaar toegankelijk. Dat is jammer wat het is een erg bijzonder punt, maar ook begrijpelijk en onvermijdelijk. Wel kan onderzocht worden of de villa in de sfeer van events niet meer een rol zou kunnen spelen in de haven. De andere plek is op de kop van de Admiraal de Ruijterstraat. Nu is loopt de straat dood op een hek en een terrein dat in gebruik is. Het advies is om de straat door te trekken tot aan de oevers van de rivier en hier een compact verblijfsplek te maken, waar je onder andere prachtig zicht hebt op Rotterdam. De derde plek is de kop van de Havenstraat. Hier staan twee nieuwe gebouwen met een hoogwaardig plint aan het water. Thans is dit nog niet toegankelijk, maar het is de moeite waard om hier in de toekomst wellicht een openbare plek van te maken. Bijzondere plekken aan het water: kop van de Havenstraat VISIE HAVEN SCHIEDAM 15

16 BOSCH SLABBERS

Referentiebeelden stoere materialen Referentiebeelden robuust meubilair Referentiebeelden beplanting Referentiebeelden beplanting BETEKENISVOLLE INRICHTING Tijdens de werkgroep viel het woord Sexy! Dit sloeg op de uitstraling van de havenactiviteiten. De offshore activiteiten zijn heel stoer, robuust en aangenaam om naar te kijken. Dus is het advies om het hele havengebied deze kwaliteit te laten uitstralen! Elke stukje openbaargebied zou deze stoere beeldtaal moeten ademen. De inrichting van de straten, paden, groen, parkeren, de hekwerken, erfgrenzen, meubilair, verlichting, moet hieraan appelleren. Dat betekent dus een robuuste, stoere inrichting die in lijn is met de offshore havenactiviteit. Het is spannend om er te komen, er is iets te doen en te beleven. Dus geen netjes aangeharkte perkjes met vaste planten of standaard hekwerken, maar stoere materialen die mooi verouderen. Voor verhardingen kan gedacht worden aan materialen als stelconplaten, scoriabricks en staalplaten. Voor meubilair kan gedacht worden aan robuuste elementen die iets met hebben met offshore. Bijvoorbeeld zitmeubilair van haspels en stalenbalken, grootse cortenstalen verlichtingsmasten en mooie hekwerken van cortenstaal/ beton. Voor de beplanting kan gedacht worden aan pioniersvegetaties die een sterk natuurlijk uiterlijk hebben. Deze gaan een mooi contrast aan met de havenuitstraling. Denk hierbij aan grassen, riet, acacia, wilg, berken, etc. Hier kan ook goed ingespeeld worden op de ecologische kansen die het havengebied heeft. Maar het betekent nog meer. Want als je de offshore echt goed wil zien moet je over het water de haven aanschouwen, niet over het land. Daarin moet verandering komen! Is het niet mogelijk bij de komende herinrichtingen ook vanaf land meer van de havenactiviteiten te kunnen waarnemen. Dus zichtlijnen en blikvelden te maken richting de havenactiviteiten in plaats van de vaak hermetisch gesloten bedrijfsterreinen. VISIE HAVEN SCHIEDAM 17