Algemeen Mensen Milieu Economie INHOUDSOPGAVE

Vergelijkbare documenten
Green Deal. duurzaam denken & doen

Algemeen Mensen Milieu Economie INHOUDSOPGAVE

GREEN DEAL HEROS OP KOERS

Algemeen. 2. Mensen Milieu Economie INHOUDSOPGAVE

JAARVERSLAG. HEROS SLUISKIL B.V. Oostkade HH Sluiskil Postbus AA Sluiskil Havennummer: 1225

voorwoord INHOUDsopgave

CO2 prestatieladder Managementverklaring

Communicatieplan Certificering op CO 2-prestatieladder

DRAAGT EEN STEENTJE BIJ

INASHCO, the INcinerator ASH COmpany. Van bodemas naar grondstoffen

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum

Productspecificatie AEC-bodemas, Verbrandingsassen en Slakken

Ketenanalyse project Kluyverweg. Oranje BV. Conform de CO 2 -Prestatieladder 3.0. Versie : Versie 1.0 Datum :

Communicatieplan Certificering management systemen

Toonaangevend in hoogwaardig hergebruik. Breken TAG reiniging Granulaat Asfaltproductie Secundaire Grondstoffen

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST

2B4 Managementverklaring. Datum : 3 okt Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie :

CO2- communicatieplan

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 20 november 2018 Betreft AEC-bodemas. Geachte voorzitter,

CO2- communicatieplan

VAN AFVAL TOT GRONDSTOF! SAMEN MET U DE JUISTE RECYCLING KOMBINATIE

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol

EBPI MVO Kwartaalrapportage

voor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver

Energie Management Actieplan

Sector- en keteninitiatieven 2016 CO2-prestatieladder Aldus opgemaakt te Middelaar d.d KAM Coördinator: dhr. G.S. Franssen Revisie 1.

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder

Dakaccent MVO Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Keteninitiatief Rey beheer ID 5D

Constructief bijdragen aan Duurzaamheid

Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1

Klanttevredenheid Doelstellingen Colofon Maatschappelijke doelen RGS Slooptechnieken Samenstelling & ontwerp Tekstbijdrage Cradle to Cradle Drukwerk

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid

CO2- communicatieplan

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

CO 2 jaarverslag 2013* * Dit betreft alleen de A.Hak bedrijven die zijn gecertificeerd voor de CO2 Prestatieladder, niveau 3

FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën

DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Inhoud 1. Voorwoord... 2 Visie... 2 Doelstelling... 2 Aanpak... 2 MVO samen met u Duurzame organisatie CO 2 reductie

KWALITEIT FLEXIBEL VEILIG

Review CO2 reductiedoelstellingen 2016

1. STRATEGIE EN PROGRAMMA VAN EISEN DE BEIJER

Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013

CO2 Reductiedoelstellingen (3.B.1) & Kwaliteitsmanagementplan (4.A.2)

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol

Scope III analyse 2015

Sector- en keteninitiatieven

miljoen gewerkte mensuren Verzuim ongevallen per

Periodieke rapportage 2 e helft 2016

Sociaal jaarverslag De belangrijkste ontwikkelingen en cijfermatige trends over 2014

Versie: 3. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 8

De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek

De SilverStone: Clean Green Ceramics

Energie Management Actieplan

Periodieke rapportage eerste helft 2018

Milieumonitoringrapportage 2014 Haven- en industrieterrein Moerdijk

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

Energie beoordelingsverslag 2016

Energiemanagementplan Certificering op CO2-prestatieladder

Arbo Jaarverslag 2014 & Arbo Jaarplanning 2015

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Hengelo, april Gedragscode Twence

CO2-reductieplan. Versie 6. Contactpersoon Gert Molenaar

Periodiek rapportage: Beheersmaatschappij B. Steenhuis B.V. CO2 prestatieladder 1 januari 31 december 2015

Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1

Watervergunning. Inhoudsopgave

P. DE BOORDER & ZOON B.V.

Periodieke rapportage 1 e helft 2016

SOCIAAL JAARVERSLAG 2014

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V.

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

W & M de Kuiper Holding

MVO verklaring

15/09/2015. J. van Huizen Groenvoorzieningen B.V.

Periodieke rapportage 1 e helft 2015

Energie Management Plan 2015

COMMUNICATIEPLAN CO 2 PRESTATIELADDER. VERSIE 2, 2015 Attero, afdeling Communicatie

CO2- communicatieplan

Sociaal jaarverslag De belangrijkste ontwikkelingen en cijfermatige trends over 2013

CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek C; Communicatie Projectburo B.V.

Sector- en keteninitiatieven

Emissie-inventarisatie 2014 en 2015 t.b.v. de CO2 prestatieladder

Versie: 4. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 9

Periodiek rapportage: Beheersmaatschappij B. Steenhuis B.V. CO2 prestatieladder 1 januari 31 december 2014

Besluit. Wabo, Milieuneutraal veranderen. Eerste Lelystadse Schroothandel BV, Staalstraat 19, Lelystad

Energiemanagement actieplan. CO2 prestatieladder. Datum : 17 december 2013

Sociaal jaarverslag 2017

Sector- en keteninitiatieven

Voortgangsrapportage September 2017

Bureau Waardenburg B.V. Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan

Sociaal Jaarverslag 2012

Sector- en keteninitiatieven

Periodieke rapportage 2 e helft September 2016

Voortgangsrapportage eerste halfjaar 2015

Stage opdracht Technische dienst... 2 Stage opdracht Laboratorium... 3 Stage opdracht Productie... 4 Stage opdracht Supply Chain...

Transcriptie:

JAARVERSLAG 2015

1. Algemeen 2. Mensen 3. Milieu 4. Economie 4-13 14-23 24-29 30-31 INHOUDSOPGAVE

HEt woord DUURzAAmHEID IS ANNO 2016 NIEt meer weg te DENKEN UIt ONzE maatschappij. IN IEDERE BRANcHE EN INDUStRIE zijn mensen BEzIG Om OP VERANtwOORDE manier Om te GAAN met AfVALStOffEN Of HEt HERGEBRUIK DAARVAN. VEEL BEDRIJVEN willen het predikaat duurzaam. Een lage uitstoot van CO 2 EN REcycLING zijn KREtEN DIE we DA GELIJKS HOREN IN DE VERScHILLENDE media. HEROS SLUISKIL EN HEt EcOPARK zijn GEBOUwD OP HEt 3 PRINcIPE VAN DUURzAAmHEID EN HERGEBRUIK.

4 1.1. Voorwoord Het jaar 2015 had wanneer je daar op terugkijkt verschillende kanten. Volop investeren in de Green Deal verduurzaming AEC-Bodemas. Daarbij heeft de wasinstallatie het gehele jaar de aandacht gehad. Daarnaast de halverwege het jaar de sterk dalende metaalprijzen. Enerzijds dus hogere kosten door voortdurende innovatie en anderzijds lagere opbrengsten vanwege de sterk dalende metaalprijzen. Daar staat dan weer tegenover dat het is gelukt het winningspercentage aan metalen uit AEC-Bodemas te verhogen. Er zijn tekenen dat het invullen door Heros van de inspannings verplichting welke vastgelegd is in Green Deal gaat lukken. Heros staat voor een steeds duurzamer invulling van haar productieproces van afval naar grondstof. Wel wederom een kanttekening. De toepassing van de AEC- Bodemas, als zijnde een IBC-bouwstof, wordt wel steeds moeizamer. Er zijn feitelijk te weinig infrastructurele werken. Daarbij opgeteld dat het grote infrastructurele project in de provincie Zeeland, project Sloeweg genaamd, wat aarzelingen heeft AEC-Bodemas toe te staan door (onheuse) inmenging van Rijkswaterstaat, weliswaar mede ondertekenaar van de Green Deal, door de Provincie te adviseren ondanks eerdere toezeggingen geen AEC- Bodemas toe te passen. Dit heeft al tot resultaat dat de opslag van opgewerkte AEC-Bodemas is toegenomen naar ca. 1.000.000 ton doordat de geplande toepassing (vooralsnog) geen doorgang kon vinden. Het is al moeilijk om met de overheid afspraken te maken laat staan dat deze ook nog nagekomen worden. Daar kun je je boos over maken. Uiterst zinloos. Beter is het altijd maar weer bespreekbaar maken, buigen en verder gaan, hopend op betere tijden. Op het gebied van duurzaamheid draagt Heros haar steentje bij. Is het niet bij de Biobase georiënteerde projecten en innovaties dan is dit wel bij het Zeeuwse project Vitaal Sloe. Met de Universiteit Eindhoven loopt een 4-jarig promotieproject. Ook is er met andere technische instituten onderzoek gedaan om meer non-ferro metalen uit de AEC-Bodemas te winnen. Feitelijk het voortdurend zoeken naar aloude mijnbouwtechnieken om deze toe te passen in de Urban Mining. Een gedeelte van de AEC-Bodemas wordt al duurzamer, zoals de Green Deal voor ogen heeft, toegepast. Zo n 60.000 ton is als granova granulaat toegepast in betonwaren, zeg maar 10% van het geheel. Anders geformuleerd: van zo n 600.000 mensen wordt hun restafval teruggebracht in bruikbare producten. Een succesvolle activiteit met perspectief naar de komende jaren. Ook hebben de onderzoeken voor toepassing van Granova granulaat in asfalt tot resultaat gehad dat er een asfaltrecept is geregistreerd. Ook wel Granofalt genoemd. Dit zijn prachtige successen in het kader van wat wel de Circulaire Economie wordt genoemd en is een voornaam thema in het Zeeuwse milieubeleid. Samen met buurbedrijf Yara Sluiskil en de aannemer KWS is een eerste weg gemaakt met het nieuwe product Granofalt. De schrootactiviteit is gecontinueerd waarbij met name de verkoop van schroot bepalend is voor de inkoop. Hoe logisch zou je zeggen. Maar door hier nadrukkelijk op te letten en de voorraad beperkt te houden is dit jaar ondanks de lage schrootprijzen succesvol verlopen. In 2014 is Nedstaal failliet gegaan en heeft een nieuwe ondernemer een doorstart gemaakt. Heros mocht haar diensten blijven leveren waarmee de opwerking van staalslak in 2015 is gecontinueerd.

De failliete vergistingsinstallatie van NPE heeft een groot deel van het jaar de aandacht gehad. Is het mogelijk deze installatie over te nemen en te gaan gebruiken als tankopslag? Immers, een tankopslag met een capaciteit van 45.000 m3 is zeer aantrekkelijk in het Terneuzense havengebied. Bij het passeren van de jaargrens was dit nog steeds een open vraag omdat er ook telkenmale andere geïnteresseerden zijn. De waterzuivering AWZI heeft een evenwichtig zuiveringsjaar beleefd. Het op enig moment wegvallen van het aanbod vanuit de Biodieselfabriek is opgevangen met afvalwater van andere aanbieders. Heros kent inmiddels vele certificeringen. Elk jaar staan deze weer in de belangstelling en vinden er controles plaats of Heros haar kwaliteitsdenken ook waar kan maken en aantoonbaar. Ook dit jaar zijn alle certificaten weer verlengd. Heros mag terugzien op een succesvol productief jaar. Operationeel zijn er weer betere prestaties verricht. Alleen financieel heeft zich dat wel vertaald in een minder resultaat vanwege de eerder genoemde ontwikkelingen. In het onderliggen verslag wordt ruimschoots ingegaan op een groot aantal aspecten van onze bedrijfsvoering. Leesplezier toegewenst. Sluiskil, 27 april 2016. Mr.ing. A. de Bode Directeur Op personeelsgebied is er weinig verloop. De veranderende regelgeving ten aanzien van de inzetbaarheid van bijvoorbeeld Poolse collega s had zo wel zijn effect. Een paar collega s zijn in vaste dienst gekomen. Maar het overgrote deel moet nu regelmatig en langer naar het thuisfront wederkeren om later wel of niet terug te keren. Dat betekent veel wisselende collega s die telkenmale weer ingewerkt moeten worden. Dat vraagt om aandacht maar betekent ook toch wel kwaliteitsverlies. 5

Duurzaam 6 1.2. Rethmann Groep Onze nieuwe positie geschetst: Remex Benelux GmbH uit Düsseldorf is onze aandeelhouder. De aandeelhouder wordt vertegenwoordigd door de directieleden Herr. M. Stoll en Herr. Dr. R. Diegel. Remex is een grote marktspeler in Duitsland waarbij de concentratie aan bedrijven zich bevindt in het Roergebied. REMEX telt een groot aantal bedrijven met 100% eigendom maar ook een aantal als deelneming met andere bedrijven. In totaal ongeveer 28 bedrijven. Er zijn zo n 400 werknemers actief. REMEX is actief op de secundaire grondstoffenmarkt, zoals o.a. puin en MV-Schlacke. REMEX beschikt over een Bergwerk, een voormalige zoutmijn waarin afvalstoffen welke geschikt zijn voor hergebruik definitief worden verwerkt. Door REMEX wordt er in Duitsland zo n 1.000.000 ton AEC-bodemas opgewerkt. REMEX is op haar beurt onderdeel van Remondis GmbH uit het Duitse Lünen, een enorme Europese speler en zelfs wereldspeler op het gebied van energie, afval en grondstoffen. Remondis maakt weer onderdeel uit van de Rethmann Groep waarvan ook de bedrijven Saria Groep en Rhenus Logistics deel uitmaken. De grondlegger Josef Rethmann is in 1935 begon met het ophalen van huisvuil in Düsseldorf met 4 paarden en 5 vrachtwagens. Vanaf 1961 is onder de leiding van Norbert Rethmann de expansie begonnen met inmiddels 12 vrachtwagens en 28 medewerkers. Een generatie verder geven zijn zonen inmiddels leiding aan het enorme familiebedrijf de Rethmann Groep. Daar werken zo n 45.000 mensen. Verdeeld over de Remondis Groep met zo n 22.000 werknemers, de Rhenus Logistic Groep met zo n 18.000 werknemers en een derde groep, de Saria Groep, met zo n 5.000 werknemers. Tezamen hebben de bedrijven een omzet van 9,1 Miljard Euro en werken de 45.000 medewerkers verdeeld over 820 standplaatsen in 46 landen.

denken en doen 1.3. Het bedrijf Heros Sluiskil staat synoniem voor hergebruik. Dit wordt goed weergegeven in de slogan: duurzaam denken en doen! De twee belangrijkste producten die hieruit voortvloeien zijn Heros Granulaat en Heros Ferro. In de toekomst aangevuld met Heros Aqua. Deze grondstoffen worden vervolgens hergebruikt in alledaagse producten: beton en staal. 7 Ons bedrijf is gevestigd op het 45 hectare grote Heros Ecopark Terneuzen, gelegen aan het Kanaal van Gent naar Terneuzen, tussen de grote havens van Rotterdam en Antwerpen alsmede de grote steden Londen en Parijs. Een groot gebied waarin onze klanten zijn gevestigd en waar de talloze grondstoffen en materialen vervoerd moeten worden over weg, water of spoor. Sommige grondstoffen waaronder vooral scrap en schroot worden over grotere afstanden vervoerd tot in het Verre Oosten waarin juist de klanten gevestigd zijn die deze grondstoffen aankopen. De centrale ligging, het diepe vaarwater en de eigen kade van 500 meter zorgen voor een uitstekende ontsluiting naar België, Duitsland, Verenigd Koninkrijk en Noord-Frankrijk. Overslag van zeevaart naar binnenschip en omgekeerd liggen dus voor de hand. Net als de (tijdelijke) opslag van bulkmaterialen in open of gesloten silo s en proceswater in ons tankpark. Ons bedrijf heeft groeipotentie. Zowel een natuurlijke of organische groei maar ook met een weloverwogen samenwerking met andere bedrijven. Zo is op het Heros Ecopark Terneuzen de Biodieselfabriek gevestigd en wordt er samengewerkt met specifieke bedrijven in de herwinning van grondstoffen, zoals bijvoorbeeld Inashco Sluiskil. Inashco is voortgekomen uit innovatie en ontwikkeling gestimuleerd door de TU-Delft, waarbij juist Heros openstaat om de wetenschappelijke vindingen in de praktijk uit te testen.

8 1.4. Verkorte beleidsverklaring Het milieu- en arbobeleid heeft een hoge prioriteit en krijgt daarom dezelfde aandacht als andere ondernemingsdoelstellingen. Heros beseft dat bepaalde doelen verwezenlijkt moeten worden in samenwerking met de partners. Directie, management, medewerkers en (onder)aannemers zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid en worden geacht hieraan mee te werken. Het beleid is gericht op continue verbetering van de arbo- en milieuprestatie. Hierover legt Heros transparant verantwoording af aan haar stakeholders. Voor overheden willen we een betrouwbare partner zijn en met de directe omgeving voelen we ons nauw verbonden. Daarom laten we onze managementsystemen onafhankelijk certificeren. Het voorkomen en beperken van incidenten, emissies, hinder, energie; het optimaliseren en innoveren van bedrijfsprocessen alsmede een open zakelijke verstandverhouding naar overheden, klanten en leveranciers zijn ingrediënten om voornoemd beleid vorm te geven.

1.5. Activiteiten Granulaat is een gecertificeerde secundaire bouwstof. Deze komt vrij na de bewerking van AEC-bodemas uit Afval Energie Centrales. Tijdens de bewerking wordt AEC-bodemas ontdaan van de fracties ferro, non-ferro en onverbrand materiaal. Na de bewerking blijft er Heros Granulaat over in verschillende gradaties. Voor elke gradatie geldt een andere toepassing. Per jaar komt dat neer op 650.000 ton. 9 Heros Granulaat is een uitstekende vervanging voor zand en gebroken puin waardoor er minder primaire bouwstoffen nodig zijn. Heros Granulaat wordt nu dan ook veel toegepast in de wegenbouw, maar toekomstige ontwikkelingen zullen de toepasbaarheid verder vergroten. Belangrijke opdrachtgevers zijn Rijkswaterstaat, Provincies alsmede projectontwikkelaars en aannemers. In 2015 is er 199.700 ton aan bouwstoffen afgevoerd naar verscheidene projecten waaronder het Groene Schip en de naast ons gelegen stortplaats Koegorspolder vanwege eindafdekking.

10 HEROS FERRO GRANOVA De Green Deal welke in 2011 is gesloten tussen de (toenmalige) staatssecretaris Atsma en de VA (Vereniging van Afvalverwerkers) is stimulans geweest hoger in te zetten op het nog beter schoonmaken van de AEC-bodemas. In feite een extra bewerking toevoegen aan het Heros Granulaat. Dat heeft inmiddels tot resultaat dat de dan geproduceerde korrelfractie, zodanig schoon en gespecificeerd kan worden, dat deze een toepassing vindt in de betonwaren industrie. Het product wordt Granova genoemd en staat voor een meer duurzame toepassing van AEC-bodemas in een hoger segment van de bouwketen. Voor dit product is in 2013 de Beoordelingsrichtlijn 2507 gereed gekomen zodat er geleverd kon worden aan klanten. De Milieu Kosten Indicator waarde (MKI-waarde) van Granova is berekend en geeft aan dat ons product zeer duurzaam is in vergelijking met andere bouwstoffen. Ferro ontstaat na de bewerking van verbrandingsschroot. Dit is afkomstig uit verschillende Afval Energie Centrales en opwerkingsinstallaties van AEC-bodemas uit Nederland, Duitsland, België en Noord-Frankrijk.

Op het Ecopark bevindt zich een unieke schrootbewerkingsinstallatie die het materiaal zo zuiver mogelijk maakt. Hierdoor is het mogelijk metaaldeeltjes vanaf 5 mm terug te winnen met als eindresultaat hoogwaardig schroot. Het schoongemaakte en kopervrije schroot wordt vervolgens hergebruikt in vele verschillende toepassingen, bijvoorbeeld de staalindustrie. Jaarlijks wordt er 130.000 ton schroot verwerkt. 11 Heros Aqua Op het Heros Ecopark bevindt zich een waterzuiveringsinstallatie met een hydraulische capaciteit van 1.250.000 m 3 /jaar. Hier wordt zowel het eigen bedrijfsafvalwater als afvalwater van derden behandeld. Tot de installatie behoort een tankenpark met een opslagcapaciteit van 15.000 ton. Sterk verontreinigd afvalwater kan fysisch-chemisch worden voorbehandeld. Ook het afvalwater van de Biodieselfabriek en de Biomassacentrale wordt biologisch gezuiverd (nitrificatie/denitrificatie). Inname van afvalwater per as of schip vindt pas plaats na strenge toetsing en het verrichten van meerdere metingen. Heros richt zich op organisch belast water afkomstig uit de industrie, recreatie, afvalbranche, etc. Nieuwe investeringen maken hergebruik van gezuiverd water mogelijk. Op termijn ontstaat er proceswater dat door industriële afnemers wordt hergebruikt waardoor de waterketen wordt gesloten.

Op- en overslag De kadefaciliteiten en de opslagvoorzieningen zijn uniek en cruciaal voor alle bedrijfsactiviteiten. Schepen met een diepgang van 8 meter kunnen Heros aandoen. De kade heeft een lengte van 500 m. Hiervan wordt 150 m gebruikt voor de behandeling van tankschepen. Ook overslag van zeevaart naar binnenschip en omgekeerd vindt plaats alsmede tijdelijke opslag van bulkmaterialen in open of gesloten silo s. De op- en overslagactiviteiten richten zich vooral op bulkmaterialen zoals schroot, hout, AEC-bodemas, biomassa, diverse slakken en ander losgestort materiaal maar ook afvalwater. 12 OP- EN OVERSLAG EN DIENSTVERLENING Dienstverlening Een deel van het Ecopark is ingericht voor de productie van duurzame energie: Op het terrein staat een Biodieselfabriek en een windmolen met een capaciteit van 2 MW. In de Biodieselfabriek worden dierlijke en/of plantaardige vetten omgezet naar biodiesel (250.000 ton/jaar). De bedrijven maken daarbij gebruik van de infrastructuur en voorzieningen van het Heros Ecopark. Ook het ontzorgen van afval op locatie van klanten behoort tot onze dienstverlening. Op diverse plaatsen in Nederland, Frankrijk en België organiseren we logistieke diensten of recyclen we materialen met onze installaties.

1.6. Klaar voor de toekomst Het is alweer 16 jaar geleden dat we ons in Sluiskil hebben gevestigd. Ook 2015 was gericht op herwinning van grondstoffen, innovatief met een sterk accent op duurzaamheid. De nieuwe slogan: duurzaam denken en doen, geeft daar duidelijk inhoud aan. Een nieuwe huisstijl, innovatieve technieken en een professionele organisatie zijn de fundamenten waar het Heros Ecopark Terneuzen verder op bouwt. 13 Een nieuwe fase is aangebroken waarbij research en development van groot belang zijn om aan de eisen van de Green Deal (2017) te kunnen voldoen. Heros Ecopark Terneuzen wil binnen Europa behoren tot hét toonaangevende bedrijf in recycling van granulaten, metalen en afvalwater. De klemtoon zal daarbij liggen op klanten die compliance, zonder zorgen wensen. Met onze nieuwe granulaatinstallatie, de hoogwaardige schrootbewerking en moderne waterzuiveringstechnieken kunnen we deze klanten op maat bedienen. Veiligheid en voldoen aan regelgeving hebben voor de realisatie van onze doelen het karakter van een dwingende voorwaarde en komen dus op de eerste plaats. Heros Ecopark Terneuzen legt de focus op beschikbaarheid, verhogen van bedrijfszekerheid en concurrerend kostprijsniveau. Hierbij zijn gemotiveerde medewerkers, maatschappelijk verantwoord ondernemen en continuïteit onmisbaar. Onze uitstekende locatie en krachtenbundeling met partners bieden een goed perspectief voor de toekomst.

14 2.1. De medewerkers Personeelsbestand Personeelsverloop 2015 2014 2013 2012 stand per 1 januari 73 77 82 74 in dienst getreden 13 4 1 16 uit dienst getreden 3 8 6 8 stand per 31 december 83 73 77 82 Indeling naar geslacht 2015 2014 2013 2012 aantal medewerkers 83 73 77 82 aantal vrouwen 14 12 14 17 waarvan part-time 9 9 12 15 aantal mannen 69 61 63 65 waarvan part-time 3 2 2 2 Het jaar 2015 laat een toename zien van het aantal medewerkers van 73 naar 83. De stijging is vooral het gevolg doordat de MFZ en de wasinstallatie zijn opgeschaald naar een ploegendienst. Een deel van de productiewerkzaamheden wordt structureel uitgevoerd door ingeleende Poolse collega s. Daarnaast worden regelmatig ZZP ers ingehuurd om tijdelijke knelpunten en pieken op te vangen. Per 31 december 2015 was de totale formatie ingevuld en had Heros Sluiskil BV geen openstaande vacatures. Een deel van het productiepersoneel verricht arbeid in 2-ploegendienst en een deel van de technische dienst in 3-ploegendienst. Het vinden van gekwalificeerd personeel in onze regio blijft lastig. Door samenwerking met onderwijsinstellingen probeert Heros studenten enthousiast te maken voor een baan binnen ons bedrijf. Heros mag zich dan ook erkend leerbedrijf noemen.

15 Leeftijdsopbouw De grafiek hiernaast toont de leeftijdsopbouw van het personeel in dienst bij Heros Sluiskil B.V. Per categorie wordt het aantal medewerkers weergegeven. De gemiddelde leeftijd is door nieuwe instroom gedaald naar 43,8 jaar. Acht jaar terug was dat nog 42,3 jaar. Ruim 20% heeft een aantal dienstjaren bereikt tussen de 5 en 10 jaar. En 35% is meer dan 10 jaar aan ons bedrijf verbonden. Er waren 5 jubilarissen vanwege een 12½ jarig dienstverband. 20 34 5 24 17 Personeelsbeleid Het beleid van Heros Sluiskil B.V. is er op gericht om medewerkers loopbaanperspectief te bieden en hun inzetbaarheid te vergroten (employability). Het bevorderen van de mobiliteit is dus een belangrijk onderdeel van het personeelsbeleid. Hierin wordt rekening gehouden met de levensfase waarin een medewerker verkeert. Daarnaast worden medewerkers extra beloond vanwege bijzondere prestaties. Personeelsvereniging De personeelsvereniging `Nooit gedacht` is een actieve club van en voor de medewerkers. Met veel enthousiasme organiseert het bestuur meerdere activiteiten per jaar. 2.2. Arbeidsvoorwaarden Heros conformeert zich aan de CAO van Beroepsgoederenvervoer. Dit is gelegen in het feit dat men tijdens de oprichting van Heros een Kraanverhuurbedrijf startte. Naast de CAO worden aanvullende voorwaarden toegepast die in overleg met medewerkers tot stand komen. De huidige CAO loopt van 1 januari 2014 tot en met 31 december 2016. Op 1 januari 2015 was er een salarisverhoging van 2,25% en op 1 januari 2016 nog eens 2,75%.

16 2.3. Veiligheid en gezondheid Gezond, veilig en met plezier werken is het uitgangspunt van het arbobeleid bij Heros. De afgelopen jaren lag het accent op het veranderen van de veiligheidscultuur door middel van training. Dit programma SafetyFirst heeft zijn nut bewezen. In 2014 zijn we gestart met een bonus-malussysteem voor operationele medewerkers. Doel hiervan is minder schadegevallen en nog beter elkaar aanspreken op onveilig gedrag. De teams nemen het tegen elkaar op en bouwen in de loop van het jaar punten op. Het puntentotaal vertegenwoordigt een geldbedrag dat aan het team wordt uitgekeerd. Er zijn opvallende (positieve) resultaten geboekt met dit systeem. Manager KAM is als veiligheidskundige en preventiemedewerker belast met taken zoals: risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE), beheer managementsystemen en bedrijfsnoodplan. Ook het geven van voorlichting en het presenteren van voorstellen aan de directie behoren tot zijn taken. Heros heeft zich opnieuw voor drie jaar geconformeerd aan de Masterclass Veiligheid: een bedrijvenplatform waarbij leren van elkaar centraal staat. De BHV-organisatie wordt centraal aangestuurd en bestaat uit 14 medewerkers. Jaarlijks vinden er (extern) trainingen plaats om kennis en vaardigheden op het gebied van EHBO/reanimatie en brandbestrijding/ontruiming op peil te houden. Heros beschikt over een noodplan dat door de Brandweer Terneuzen is goedgekeurd. Het plan beschrijft op basis van risico s diverse scenario s en alle beschikbare voorzieningen. Er wordt jaarlijks geoefend. Heros beschikt over een Risico Inventarisatie en Evaluatie met Plan van Aanpak. In 2015 is gestart met het actualiseren ervan.

Aan het werken op onze locatie worden eisen gesteld. Interne en externe medewerkers dienen te beschikken over het diploma basisveiligheid. Externe medewerkers ontvangen een poortinstructie en een vergunningensysteem verhoogt het veilig werken op onze locatie. Een bezoekersregistratiesysteem is in gebruik genomen om aan de eisen van de Havenbeveiligingswet te voldoen. De regels voor roken zijn aangescherpt. Op het Ecopark is een totaal rookverbod ingesteld behoudens enkele aangewezen plaatsen in de openlucht. Het ontmoedigingsbeleid is een extra stimulans om te stoppen. In overleg kunnen ontwenningsmiddelen worden verstrekt. Er zijn opnieuw stofmetingen gedaan op verschillende installaties. De resultaten voor asbest, inhaleerbaar- en respirabel stof liggen ruim onder de grenswaarden. Bij Heros wordt ongewenst gedrag zoals pesten, discriminatie, agressie, geweld, sexuele intimidatie en racisme niet geaccepteerd. Iedere medewerker die ongewenst gedrag ervaart of een misstand vermoedt, kan een klacht indienen bij een leidinggevende of vertrouwenspersoon. Er zijn geen meldingen ontvangen. Om de 4 jaar worden medewerkers in de gelegenheid gesteld om Periodiek Medisch Onderzoek te ondergaan. Om de resultaten met elkaar te kunnen vergelijken zijn er meerdere groepen: productie, techniek, kantoor en AWZI/Laboratorium. 17

2.4. Veiligheid in cijfers Alle incidenten worden geregistreerd en verwerkt in het eerder genoemde bonus-malussysteem. De categorie milieu heeft betrekking op bodembedreigende activiteiten (lekkende slangen) of geuroverlast. Brand wil hier zeggen smeulen van materiaal. Schade-incidenten hebben veel aandacht in de organisatie. Ze worden besproken met de medewerkers. Veelal gaat het om kleine aanrijdingen. Evenals vorig jaar zijn er maatregelen bedacht om dit aantal te reduceren. Het aantal letselgevallen is inclusief personeel van aannemers en uitzendkrachten. Ondanks alle aandacht voor veiligheid waren er 5 verzuimongevallen te betreuren. Er waren geen melding plichtige (Arbeidsinspectie) incidenten. Jaar SCHADE MILIEU BRAND LETSEL TOTAAL 2012 51 4 1 15 71 2013 49 4 5 10 68 2014 33 4 0 12 49 2015 52 2 0 12 66 18

19 Verzuimongevallen 35 De grafiek laat het aantal verzuimongevallen zien dat in een jaar plaatsvindt per 1 miljoen gewerkte uren. Een forse stijging van het aantal verzuimongevallen heeft ertoe geleid dat de trend is doorbroken. Uit analyse blijkt dat veelvuldige wisselingen onder inhuur en eigen personeel niet bevordelijk zijn voor het beheersen van risico s. Het aantal uren preventief toezicht is verhoogd en nieuwe medewerkers krijgen een KAM introductiecursus. 30 25 20 15 10 5 0 2011 2012 2013 2014 2015 Ongevalfrequentie IF

20 2.5. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim daalde in 2015 conform de landelijke trend - verder naar 4,9% (in 2014 was dit nog 5,5 %). In het verzuimpercentage zitten enkele langdurig zieken die gedeeltelijk in aangepast werk of op aangepaste tijden hebben gewerkt in het kader van hun reïntegratietraject. Slechts 1 medewerker is gedurende het gehele jaar afwezig geweest wegens arbeidsongeschiktheid. Als oorzaken voor de verdere daling van het verzuimpercentage kunnen genoemd worden: de actieve verzuimbegeleiding door de leidinggevenden, de voortdurende verbetering van de arbeidsomstandigheden, gevoelens van economische onzekerheid in het algemeen en de grote betrokkenheid van de medewerkers bij het (succesvolle) bedrijf. Daarnaast speelt het zachte winterweer aan het eind van 2015 ongetwijfeld ook een rol. Ook positieve prikkels zoals de verlofbonus voor laagverzuimers en het nieuw ingevoerde bonus/malus systeem voor de groepsbonus, dragen bij aan de dalende trend.

21 Ziekteverzuimpercentage 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01 00 2011 2012 2013 2014 2015 In de 4,9 % verzuim zit ook administratief verzuim. Dit betekent dat medewerkers soms na een langdurige periode van afwezigheid wel werken, al dan niet in een aangepaste functie maar dat ze administratief nog gedurende een bepaalde periode als arbeidsongeschikt worden aangemerkt. Dit om te voorkomen dat Heros geconfronteerd wordt met een aaneenschakeling van afzonderlijke (niet samengestelde) ziektegevallen. Door bij reïntegratie na langdurig verzuim de medewerker nog niet meteen volledig hersteld te melden, is er gelegenheid om een inschatting te maken over de duurzaamheid van het herstel en de belastbaarheid. Om kort verzuim te beïnvloeden is er sinds 2010 een bonusregeling van kracht. Medewerkers die gedurende het jaar slechts eenmaal verzuimden én waarvan de duur minder dan 5 dagen was, werden 2 verlofdagen in het vooruitzicht gesteld.

2.6. Opleidingen Medewerkers worden gestimuleerd om opleidingen te volgen. Wie wil leren, krijgt alle kansen. In een aantal gevallen is training verplicht omdat de functie dit nu eenmaal vereist. De opleidingen die gerealiseerd zijn in het kalenderjaar waren vooral gericht op het updaten van de diverse noodzakelijke certificaten. Heros is Erkend leerbedrijf door Kenteq (technische beroepen) en PMLF (procesindustrie). Hiermee laten we zien dat we kwaliteit van het vakmanschap garanderen en stimuleren. Scholen weten ons bedrijf te vinden om stagiaires te plaatsen van Vmbo- tot Hbo-niveau. 22 Opleidingen

en Communicatie 23 2.7. Communicatie Heros voelt zich sterk verbonden met haar directe omgeving. Dat komt ook tot uitdrukking in donaties. Denk hierbij aan de Gildefeesten te Sluiskil. Het verplaatsen van onze stoommachine naar het industrieel museum Sas van Gent is mede door ons mogelijk gemaakt. Onze directie is bestuurlijk actief in het Portaal van Vlaanderen. Constructief overleg met de dorpsraad is een jaarlijks terugkerend initiatief. Het thuisfront wordt structureel bijgepraat via het personeelsblad De Opwerker en ontvangt het concernmagazine Remondis Aktuell. Om relaties structureel te informeren over ontwikkelingen binnen ons bedrijf wordt het relatieblad Doorgesluisd uitgegeven. Deelname aan vakbeurzen verhoogt de bekendheid van ons bedrijf. Ook dit jaar gaf ons bedrijf acte de présence op de vakbeurs Recycling te Gorinchem. Onze website is geoptimaliseerd voor moderne media.

24

3.1. Managementsystemen Verbeteren is een van de kernwaarden van ons bedrijf. Heros heeft een gecertificeerd managementsysteem volgens ISO 9001 en ISO 14001. Onze producten zijn gecertificeerd volgens BRL 2307, 2507 en CE-markering. 25 Het branchecertificaat van de Metaal Recycling Federatie is van toepassing op metaalrecycling. En ons veiligheidssysteem is gecertificeerd volgens VCA**. Heros Ecopark Terneuzen bezit het ISPS-code certificaat (Havenbeveiliging). In 2014 is het certificaat behaald van CO 2 bewust handelen conform de Prestatieladder. Heros streeft nadrukkelijk een continue verbetering na van de veiligheid en milieu en wil te allen tijde in-compliance zijn. In 2015 heeft er een systeembeoordeling plaatsgevonden en zijn alle certifcaten verlengd. gecertificeerd CO2 PRESTATIELADDER

26 3.2. Productiecijfers Heros beschikt over een geavanceerde productie-installatie voor het behandelen van AEC-bodemas. Bij het ontwerp zijn nieuwe zeef- en scheidingstechnieken ingebracht. Daarbij is het mogelijk om metaaldeeltjes vanaf 1 mm vergaand te verwijderen. Dit komt ten goede aan de product- en milieukwaliteit van de secundaire bouwstof AEC-bodemas en vergroot tevens de herwinning van metalen. De installatiecapaciteit bedraagt 200 ton per uur. Er is 641.000 ton bodemas bewerkt. Er wordt gewerkt in een 2-ploegendienst. Onderhoud wordt tegenwoordig in de nachtdienst verricht. Product- en proceskwaliteit worden nauwlettend gemonitord door ons laboratorium. In de schrootbewerkingsinstallatie wordt Heros Ferro geproduceerd. De inkoop- en verkoop is met elkaar in evenwicht. Op- en overslag is vooral toe te schrijven aan verhuur van terrein aan derden.

Bij afvalwater gaat het om inkoop van water afkomstig van derden wat per as of schip wordt aangevoerd. De bedrijven gevestigd op het Ecopark leveren ook proceswater aan de biologische zuivering. Het bedrijfsafvalwater dat in ons productieproces ontstaat is een veelvoud van extern water. Al het water wordt biologisch gereinigd en daarna gecontroleerd geloosd. Aanvoer in ton 2012 2013 2014 2015 AEC-bodemas 576.000 610.000 660.000 653.000 Schroot 137.000 107.000 102.000 97.700 Op- en overslag 44.000 29.000 4.400 167 Afvalwater 88.000 95.000 95.000 82.000 Totaal 861.300 841.000 861.400 832.900 27 Elektriciteit vormt de belangrijkste energiebron om installaties te laten draaien. Ten behoeve van stofbestrijding wordt geen drinkwater maar kanaalwater (100.000 m 3 ) gebruikt. Propaangas wordt gebruikt voor de verwarming van kantoren. Kranen, shovels en dumpers rijden op gasolie. Een hogere aan- en afvoer hebben geleid tot meer gasolieverbruik. In de winterperiode is geen stoom afgenomen van de Biodieselfabriek om de biologische zuivering op temperatuur te houden vanwege het faillissement. Daarom is er een gaolie gestookte stoomketel ingehuurd. Grond- en hulpstoffen 2012 2013 2014 2015 E-verbruik Heros MWh 5.300 5.290 4.930 4.830 Drinkwater m 3 16.800 12.400 11.400 16.100 Propaangas liter 75.400 80.000 42.400 59.600 Gasolie liter 815.000 940.000 655.000 872.000

3.3. Incidenten en klachten Heros spant zich structureel in om overlast voor omwonenden en het milieu tot een minimum te beperken. Incidenten en klachten worden geregistreerd en als grenzen worden overschreden, wordt dit gemeld bij het bevoegd gezag. Het klachtenpatroon is stabiel en erg laag. Heros heeft één melding gedaan in het kader van bijzondere bedrijfsomstandigheden. Bevoegde instanties hebben ons bedrijf 5 keer gecontroleerd of aan de voorschriften werd voldaan. Er is één overtreding geconstateerd gerelateerd aan de schrootactiviteit. 28 Externe klachten Afvalwater I.E. (BZV) 2012 2013 2014 2015 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2012 2013 2014 2015 Zware metalen Zuurstofbindende stoffen

3.4. Milieuprestatie De emissies die bij de activiteiten ontstaan beperken zich tot het lozen van afvalwater. Op het terrein zijn geen gekanaliseerde emissies in de vorm van schoorstenen. Wel is er uitstoot van diffuse emissies a.g.v. verkeersbewegingen. De jaarvrachten zijn gestegen door een hogere belasting van de afvalwaterzuivering. Lozing afvalwater 2012 2013 2014 2015 Inwonerequivalenten 560 533 927 Grondwater onttrokken 19.418 19.283 19.178 Totaal geloosd debiet m 3 356.726 336.315 298.097 Zwevend stof kg/jaar 6587 6706 8331 BOD kg/jaar 1427 2941 4454 Totaal N kg/jaar 5071 3686 4139 Totaal P kg/jaar 274 224 224 Arseen kg/jaar 2,1 2,1 2,2 Cadmium kg/jaar 0,16 0,18 0,15 Chroom kg/jaar 2,2 1,73 12,9 Koper kg/jaar 11,1 9,5 7,4 Kwik kg/jaar 0,07 0,01 0,01 Lood kg/jaar 2,6 2,7 1,9 Nikkel kg/jaar 10,7 14,0 33,8 Tin kg/jaar 1,9 4,9 1,5 Zink kg/jaar 39 30 23,8 873 17.352 341.438 6242 3267 5858 308 2,3 0,16 2,7 8,9 0,01 2,9 43,1 1,6 45,9 29 3.5. Vergunning De milieuvergunningen zijn in 2010 volledig gereviseerd. Daarbij zijn alle activiteiten getoetst aan het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP2). Tevens is gekeken of de juiste stand der techniek wordt toegepast en of er adequate maatregelen worden genomen om de milieubelasting laag te houden (IPPC). De aanvraag bevatte onderzoeken in het kader van geur, luchtkwaliteit, geluid en een risico-analyse in verband met de opslag van gevaarlijke stoffen. In 2012 is het bestemmingsplan geactualiseerd. In 2015 zijn de volgende vergunningen/meldingen aangevraagd: - Een vergunning van de Natuurbeschermingswet 1998 Canisvliet. - Een sloopmelding voor amoveren van opslagsilo A, B en C - Een sloopmelding voor verwijdering asbestdaken loods A en E - Actualisatie geluid.

30 4.1. Werkgelegenheid Heros is van betekenis als het gaat om werkgelegenheid in de regio. Op het Ecopark werken structureel ca. 125 medewerkers. Slechts een klein deel komt van buiten de provincie Zeeland. Het gaat om operators, technici, klaarmeesters, facilitair- en administratief personeel. De indirecte werkgelegenheid is eveneens van eminent belang. Logistiek wordt geheel uitbesteed aan transporteurs uit de regio. Tientallen bedrijven pikken tevens een graantje mee door het leveren van technische en ondersteunende diensten. De toekomstverwachtingen zijn goed te noemen. Wij voorzien een verdere groei van ons personeelsbestand. 4.2. Investeringen Het jaar begon met het in gebruik nemen van een nieuwe sanitaire voorziening en kleedruimte voor het personeel. De voorziening ligt dichter bij de hoofdpoort en op afstand van de productieomgeving. Ieder jaar wordt er wel rijdend materieel vervangen. Enkele shovels, bobcats en een waterwagen stonden in de planning voor 2015. Een groot deel van de Oostkade is het rijgedeelte gerenoveerd. Voorts is er hard gewerkt aan de toekomst. Om aan de eisen van de Green Deal te kunnen voldoen worden er nieuwe installaties gebouwd. De engineering heeft in 2015 plaatsgevonden, investeringsaanvragen zijn ingediend en het vergunningentraject is opgestart.

4.3. Logboek 2015 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Ingebruikname nieuwe kleed- en sanitaire ruimte. Proeven wasinstallatie. Uitbreiding fietsenstalling. Renovatie zuidzijde Hoofdkantoor. Aankoop 4 stalen afvalwatertanks van 100 kuub. Nieuw Scada besturingssysteem op de afvalwaterzuivering. Opbouw stofvernevelingssysteem schrootbelading. Aanschaf laadschop Hitachi ZW310. Nieuwe waterwagen voor stofbestrijding. Peiling Ondernemingsraad. Ingebruikname containerbeladingsunit. Vaccinatieprogramma. Folie hemelwaterbassin vervangen. Opendag en familiedag voor het personeel. Levering twee bobcats. Renovatie van de kade. Stofvernevelingsysteem op middenfeeder gebouwd. Aanleg riolering achterterrein. Augustus Sanering asbestdak loods A. Inbedrijfname stralingsdetectiepoort. Ontwerp nieuwe installaties NE / CBOI-2017. Bespreking instelling Klankbordgroep. September Oktober Aanleg gescheiden rijbaan tussen Yara en Heros. Certificering van ISO 9001, 14001, VCA** en MRF. Relatiedag circuit Zandvoort. Toepassing Granofalt in gescheiden rijbaan tussen Yara en Heros. Verkiezingen Personeelsvertegenwoordiging. Sloop voormalige opslagsilo A, B en C. 31 November December Installatie analyserobot laboratorium. Aankoop magneetscheider laboratorium. Asfalteren omgeving voormalige Centrale en Cokespark. 4.4. Accenten in 2016 Het jaar van de Green Deal in 2017 komt dichterbij. Naar verwachting zal in 2016 de bouw beginnen van meerdere installaties. De bestaande CBOI wordt dan in omvang verdubbeld waardoor de bodemas straks geen metalen meer zal bevatten. De korrel die dan wordt geproduceerd is zeer geschikt voor meerdere toepassingen in de betonindustrie. Onze wasinstallatie wordt verder geoptimaliseerd zodat er een niet-vormgegeven bouwstof wordt geproduceerd die vrij toepasbaar is. Het noordelijk terrein (8 hectare) wordt verder ingericht om nieuwe activiteiten mogelijk te maken. De Biomassacentrale is overgenomen door Tank Terminal Sluiskil waarin Heros participeert. De voormalige vergistingsinstallatie zal in de toekomst worden gebruikt voor de opslag van vloeibare meststoffen en afvalwater.

HEROS SLUISKIL B.V. Oostkade 5-4541 HH Sluiskil Postbus 1-4540 AA Sluiskil Havennummer: 1225 T: +31(0) 115 471 258 F: +31(0) 115 472 749 I: www.heros.nl