Effecten van klimaatscenario s 2014 op de zoetwatervoorziening van Nederland Resultaten NWM basisprognoseberekeningen in 2016

Vergelijkbare documenten
Basisprognoses Zoetwater. Controle NWM-instrumentarium in het licht van de Knelpuntenanalyse Zoetwater

Basisprognoses Zoetwater. Controle NWM-instrumentarium in het licht van de Knelpuntenanalyse Zoetwater

Hoe extreem was de droogte van 2018?

Hydrologische mogelijkheden voor opzet van het zomerpeil op het IJsselmeer

RISICOSIGNALERING Droogte

Ons kenmerk WS-0006

Deltascenario s. Deltaprogramma

Is er in 2019 een verhoogd risico op droogte?

19. Verzilting: (Paragraaf 5.3/5.4 + achtergronddocument)

Nationaal Water Model Wat is dat en waarom willen we het? Jeroen Ligtenberg en Edwin Snippen

Analyse van de 100-jarige reeks ten behoeve van de Knelpuntenanalyse Zoetwater 2017

Effecten van maatregelen voor de zoetwatervoorziening in Nederland in de 21e eeuw

Modelrapportage berekeningen KNMI'14 scenario's met het NHI

Grondwaterstudie Fryslân

Klimaatbestendige zoetwatervoorziening Greenport regio Boskoop

Verzilting in Laag Nederland Themabijeenkomst Verzilting en Waterkwaliteit. Joost Delsman, Deltares

Zoetwatervoorziening. 1. Inleiding

Toepassing klimatologische data binnen de water sector National consultation on Climate Services September 8 th 2015

Kernboodschap: Waterbeheerders houden rekening met aanhoudende droogte

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten?

Watergebiedsplan Greenport regio Boskoop Wateroverlast en zoetwatervoorziening Informatiebijeenkomst 30 september 2013

Deltaprogramma. Deltamodel. Het waterstaatkundig modelinstrumentarium voor het Deltaprogramma

Nadere informatie. Weersverwachting

Droogtebericht. Waterbeheerders spelen in op actuele situatie. Watermanagementcentrum Nederland. Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW)

Droogtemonitor (update)

tijdreeksen voor de toekomst

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Rijkswaterstaat, dienst Water, Verkeer en Leefomgeving

Huidige situatie en verwachtingen voor rivierafvoeren, (water)temperaturen en grondwater

3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Wateraanvoer van Waal naar Maas: gunstig voor de waterkwaliteit?

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening.

Actueel Waterbericht Week 3 Jaar 2015

Klimaat in de 21 e eeuw

Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden. Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater

Droogtemonitor. Watermanagementcentrum Nederland. Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) 28 juli 2015 Nummer

Impact van klimaatverandering en sociaal-economische ontwikkelingen op lage afvoeren van de Rijn. Nederlandstalige samenvatting

Inhoudsopgave. Algemene informatie

9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink

Een snelle kosteneffectiviteitanalyse. voor Deltaprogramma IJsselmeergebied:

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland

Waterbericht Maas. Statusbericht nummer S Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd. (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN

Waterbericht Maas. Statusbericht nummer S Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd. (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN

Kennisdag Zoetwater Dinsdag 27 november, 2018

Analyse van de effecten en gevolgen van klimaatverandering op het watersysteem en functies

-Klimaatverandering, klimaatscenario s en gevolgen voor beleid en beheer-

3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden

ACTUALISERING Deltascenario s. V OOR DE 21 e EEUW. Hoofdrapport

Quick Water Allocatie Scan Tool. ter ondersteuning van. Landelijke Coördinatie commissie Waterverdeling (LCW)

Een academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018

IN TIJDEN VANDROOGTE. Bert Kort. Coördinator LCW Rijkswaterstaat. Wim Ponsteen

Zoetwatervoorziening in Nederland. aangescherpte landelijke knelpuntenanalyse 21e eeuw

Adapting to drought and salinisation in the coupled groundwater surface water system. Joost Delsman

Deltascenario s voor 2050 en 2100

3 november Inleiding

Waterbericht Maas. Statusbericht nummer S9. vrijdag Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd. (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem

Regionale Klimaateffectatlas

Ruimtelijke klimaatscenario s voor Vlaanderen. & Impact op overstromingen en droogte

Kleurcode GROEN. Huidige (gemeten) afvoer St. Pieter 850 m3/s ma 29jan2018, 08:00 uur. Verwachte afvoer St. Pieter 835 m3/s ma 29jan2018, 20:00+12 uur

KNMI 06 klimaatscenario s

KNMI 06 klimaatscenario s

11de Waterforum: Waterschaarste en droogte, de nieuwe realiteit

Zoetwatervoorziening in Nederland. aangescherpte landelijke knelpuntenanalyse 21e eeuw

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Deltascenario s voor 2050 en 2100

3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

Droogtebericht. Watermanagementcentrum Nederland. Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) 26 augustus 2013 Nummer

NHI 3.0 Hoe "gaat het" er mee. Wim J. de Lange, projectleider NHI Kees Peerdeman, Waterschap Brabantse Delta 25 april 2013

Klimaatverandering & schadelast. April 2015

Zoetwatervoorziening in de Zuidwestelijke Delta & Rijnmond- Drechtsteden

Een zeer lage Rijnafvoer, nog geen problemen met de watervoorziening.

Opties voor een klimaatbestendige

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Waterbericht Maas. Statusbericht nummer S11. dinsdag Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd. (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN

Extreme droogte 2018 Vechtstromen snakt (nog steeds) naar water

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Deltaprogramma Zoetwater. Samenvatting. Plan van Aanpak

Nederlandse droogteperiodes vanaf 1906 in beeld Bart Vreeken, Logboekweer.nl

Nederlands Hydrologisch Instrumentarium (NHI) een overzicht van de ontwikkeling van het Landelijk Hydrologisch Model

3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

Droogtebericht. Watermanagementcentrum Nederland. Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) 23 september 2013 Nummer

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Impact van klimaatverandering op hydrologie en de gevolgen voor overstromingen en watertekorten

Studie naar de huidige en toekomstige waterbehoefte van stedelijke gebieden

Droogtebericht. Watermanagementcentrum Nederland. Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) 28 april 2014 Nummer

3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

WaterWerkplaatsen. Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem. WaterWerkplaats voor bestuurders 1 november 2016

Deltamodel / NHI Het instrumentarium voor de analyse van zoetwater

Verwachtingen voor afvoeren, neerslag en temperaturen in de zomer van maart 2011 Nummer LCW Droogtebericht

Quick Scan Peilbesluit IJsselmeergebied 2013

De KNMI 14 klimaatscenario s Neerslag en neerslagextremen

Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren

Second opinion Voorverkenning kosten en baten Delta-programma Zoetwater en aanbevelingen voor vervolganalyse

Platform Zoetwater Regio West-Nederland. Regionale knelpuntenanalyse zoetwater 2.0 en verkennende maatregelen- en effectbepaling

Deltaprogramma Zoetwater. Deltaprogramma Samenvating knelpuntenanalyse en mogelijke strategieën

Waterbalans kuststreek Is het water aan de kust in balans?

Transcriptie:

Effecten van klimaatscenario s 2014 op de zoetwatervoorziening van Nederland Resultaten NWM basisprognoseberekeningen in 2016 Judith ter Maat, Joachim Hunink, Marjolein Mens, Edwin Snippen Kennisdag Zoetwater - Utrecht, 8 november 2016

Inhoud Wat komt er op ons af volgens de KNMI 14 scenario s? Wat gebeurt er in onze waterhuishouding? Wat zijn de gevolgen voor de watergebruikers? Wat betekent dit voor de voorkeursstrategie zoetwater?

Klimaatscenario s in zoetwater analyse 2011-2015 Deltaprogramma Fase 1: Deltascenario s à KNMI 06 G en W+ scenario s Gebruikt in KPA, strategieontwikkeling en stresstest 2014: nieuwe KNMI 14 scenario s Wl, Wh, Gl en Gh voor Nederland 2015: KNMI 14 Wh in eerste berekeningen Deltares gecombineerd met afvoer Rijn en Maas conform KNMI 06 G+ 2016 Deltaprogramma Fase 2: 4 afvoerscenario s Rijn en Maas zijn beschikbaar gekomen passend bij KNMI 14 scenario s Wl, Wh, Gl en Gh voor Nederland Update KNMI 14 scenario s voor meteorologie Rijn- en Maasstroomgebied met extra Whdry afvoerscenario voor Rijn- en Maasafvoer

Wat komt er op ons af? KNMI 14

Klimaatprojecties volgens KNMI 14 scenario s G L G H W L W H W+ Winter Neerslag +3.0% +8.0% +8.0% +17.0% +12.0% Gemiddelde temperatuur +1.1 +1.6 +2.1 +2.7 +2.3 Zomer Gemiddelde neerslag +1.2% -8.0% +1.4% -13.0% -21.0% Potentiele verdamping +4.0% +7.0% +4.0% +11.0% +14.0% Gemiddelde temperatuur +1.0 +1.4 +1.7 +2.3 +2.8 Zichtjaar 2085 (was: 2100) Reeks 1981-2006 (was 1961-1995); geen extreem droog jaar 1976

KNMI 14 vs KNMI 06 De scenarioruimte voor KNMI 06 en KNMI 14 klimaatscenario s voor gemiddelde neerslag minus potentiele verdamping in de zomer gebaseerd op de maanden juni, juli en augustus (links) en zeespiegelstijging (rechts)

KNMI 14 vs KNMI 06 Scenarioruimte afvoertekort extreem droog zomerhalfjaar In 2015 update KNMI 14 scenario s voor meteorologie Rijn- en Maasstroomgebied -> extra Whdry afvoerscenario voor Rijn- en Maasafvoer

Maatschappelijke ontwikkelingen Ontwikkeling van watergebruik volgens Deltascenario s 2012. Drinkwater Industrie Energie 2050 2085 2050 2085 2050 2085 Rust 0.9 0.7 0.6 0.3 0.6 0.3 Druk 1.1 1.2 1.0 1.0 1.2 1.5 Warm 1.0 0.8 1.0 0.6 1.0 0.8 Stoom 1.4 2.1 1.6 1.9 1.8 3.7 Ontwikkeling van watergebruik volgens Deltascenario s 2012 in factoren t.o.v. het huidige watergebruik (obv Hunink 2013). Het betreft watergebruik uit oppervlaktewater en grondwater.

Wat zijn de effecten voor onze waterhuishouding? Verzilting Verandering in regionale waterbalans: watervraag vs. aanbod Verandering lokale hydrologische omstandigheden: grondwaterstanden

Knelpunten regio s

Extreme jaren

Grondwaterstanden GLG KNMI 14 Druk 2050 GLG KNMI 14 Warm 2050 Vergelijking met KNMI 06 lastig door verschil in tijdsperiode, verschil klimaat

Verloop IJsselmeerpeil

Externe verzilting Aantal dagen overschrijding in Bergambacht en Krimpen aan de IJssel in het zomerhalfjaar en in Bernisse in het gehele jaar Bergambacht Deltascenario's KNMI'14 (met randvoorwaarden uit LSM-Light) Deltascenario's KNMI'06 (met randvoorwaarden obv regressie) Huidig Druk2050 Warm2050 Druk2085 Warm2085 Huidig Warm2050 1989 0 0 65 0 106 0 79 2003 17 12 80 17 113 17 94 Krimpen Deltascenario's KNMI'14 (met randvoorwaarden uit LSM-Light) Deltascenario's KNMI'06 (met randvoorwaarden obv regressie) Huidig Druk2050 Warm2050 Druk2085 Warm2085 Huidig Warm2050 1989 0 0 32 0 63 0 31 2003 23 27 82 30 87 17 74 Bernisse Deltascenario's KNMI'14 (met randvoorwaarden uit LSM- Light) Deltascenario's KNMI'06 (met randvoorwaarden obv regressie) Huidig Druk2050 Warm2050 Druk2085 Warm2085 Huidig Warm2050 1989 1 1 5 1 23 0 0 2003 6 7 16 7 45 1 46

Reg. opp. wateraanbod en -tekort Cumulatief wateraanbod en tekort in Mm 3 /zomerhalfjaar situatie Deltascenario Warm 2050 voor kar. jaar 1989 N.B. exclusief boezemwateren en kanalen

Vb. Reg. opp. wateraanbod en tekort HZG Cumulatief wateraanbod en tekort in Mm 3 /zomerhalfjaar periode 1980-2006

Gevolgen voor gebruiksfuncties Droogterisico s voor: Landbouw Scheepvaart Natuur Drink- en industriewater.

Samengevat Ten opzichte van inzichten uit Deltaprogramma DP fase 1: 1. Droogste variant wordt minder droog 2. Grondwaterstanden in de droge scenario s dalen minder, in sommige gevallen stijgen ze zelfs 3. Minder buffer nodig in IJsselmeer 4. Knelpunten verziltingsgevoelige inlaten minder omvangrijk 5. Effecten voor gebruiksfuncties nog niet geanalyseerd. Lange termijn opgave zoetwater kan afnemen; termijn voor beslissingen volgende stap in ADM verschuift verder naar de toekomst.