Inhoud 1. Algemene schoolgegevens schoolgids Voorwoord algemeen directeur/bestuurder 1.2 Gegevens OSG Hengelo 1.

Inhoud 1. Algemene schoolgegevens schoolgids 2012-2013 1.1 Voorwoord algemeen directeur/bestuurder 1.2 Gegevens OSG Hengelo 1.3 Profiel openbare scholengemeenschap Hengelo 2. School algemeen 2.1 Geschiedenis van het Bataafs Lyceum 2.2 Profiel Bataafs Lyceum 2.3 Schoolorganisatie 3. Onderwijskundig beleid 2012-2016 3.1 Bevorderen van excellentie en ambitie 3.2 Masterclass 3.3 Breed aanbod van activiteiten tijdens en naast de reguliere lessen. 3.4 Modules 3.5 Peer support en peer leader 3.6 Havisten Competent (HaCo) 3.7 Olympiadeschool 4. Kwaliteitsbeleid 4.1 Resultaten van het centraal schriftelijk examen 5. Onderwijs 5.1 De inrichting van het onderwijs 6. De dagelijkse onderwijspraktijk 6.1 De organisatie van het dagelijkse onderwijs 6.2 Afwezigheid leerlingen 6.3 Ontheffingen 7. Leerlingbegeleiding 7.1 Functies die betrokken zijn bij leerlingbegeleiding 7.2 Activiteiten in het kader van leerlingbegeleiding 7.3 Leerling-gebonden financiering 8. Betrokkenheid 8.1 Betrokkenheid van de ouders 8.2 Betrokkenheid van de leerlingen 8.3 Maatschappelijke betrokkenheid 9. Veiligheid 9.1 Pestprotocol 9.2 Vertrouwenspersoon 9.3 Bedrijfshulpverleners en EHBO-ers 9.4 Politieconvenant Scholeneiland 1

10. Kosten 10.1 Boeken 10.2 Vrijwillige ouderbijdrage 10.3 Sponsorgelden 11. Toetsing en bevordering 11.1 Begrippen en afkortingen 11.2 Reglement voor toetsing en bevordering voor leerjaren 1, 2 en 3. 11.3 Reglement voor toetsing en bevordering voor het vierde leerjaar en hoger havo en vwo. 12. Schoolregels 12.1 De tien leefregels 12.2 Regels voor de Mediatheek 12.3 Regels voor het gebruik van digitale apparaten 12.4 Leerling-statuut 13. Vragen en problemen Bijlage 1 Begrippen en afkortingen Bijlage 2 Reglement voor toetsing en bevordering voor leerjaren 1, 2 en 3 Bijlage 3 Reglement voor toetsing en bevordering voor het vierde leerjaar en hoger Bijlage 4 Leerlingstatuut Bijlage 5 Klachtenregeling Bijlage 6 Adressenlijst 2

1. Algemene gegevens schoolgids 2012-2013 1.1 Voorwoord algemeen directeur/bestuurder Geachte ouders/verzorgers, De OSG als geheel en de aparte scholen afzonderlijk zijn voortdurend in beweging. Dit heeft vooral te maken met veranderende en toenemende eisen die aan onderwijsinstituten worden gesteld. In de komende jaren zal het accent hierbij komen te liggen op het vorm geven van een samenleving waarin sociale cohesie, volwaardige maatschappelijke participatie en een optimale ontwikkeling van talenten nodig zijn om te kunnen concurreren in de wereldeconomie. Hierbij zullen het opnieuw verankeren van waarden en normen en een heroriëntatie op de multiculturele samenleving een rol spelen. Onderwijsinstituten worden daarnaast aangesproken op hun rol in het tot stand komen van een algemene verhoging van het onderwijspeil. Daarbij gaat het niet alleen om kennisontwikkeling maar ook om kennistoepassing. Om aan deze eisen tegemoet te kunnen komen blijft de OSG een netwerkorganisatie met vier met een eigen pedagogisch-didactisch profiel en werkwijze. Op deze wijze heeft de OSG de mogelijkheid aan leerlingen die opleiding en die werkwijze te kunnen bieden die het beste passen bij het niveau en de manier van leren van de desbetreffende leerlingen. Daarnaast gelden in algemene zin voor alle scholen van de OSG de kenmerken van het openbaar onderwijs als basis voor de cultuur in de vestiging. Daarbij gaat het o.a. om algemene toegankelijkheid, het actief streven naar pluriformiteit en openbaarheid over doelstellingen, organisatie, verdeling van verantwoordelijkheden, algemene informatie en algemene rapportages. Eveneens staat de organisatie van de OSG, gebaseerd op kleinschaligheid, een eigen cultuur, transparantie en eigen verantwoordelijkheid, in het teken van het beantwoorden aan de gestelde eisen. 3

Kleinschaligheid komt tot uiting in het gegeven dat de OSG bestaat uit overzichtelijke scholen, met een eigen directie, docentencorps en groep onderwijsondersteuners. Hierdoor is er een overzichtelijke eenheid, waar leerlingen, ouders en medewerkers gemakkelijk de weg kunnen vinden. Het uitgangspunt dat elke school een eigen cultuur heeft, wordt door de scholen uitgewerkt in een eigen pedagogische en sociaal klimaat. Daarbij zijn verschillen tussen scholen mogelijk en soms wenselijk, om zo de herkenbaarheid en het profiel van de school te versterken. Transparantie is nodig, omdat de OSG een maatschappelijke voorziening is. Dat betekent dat er helderheid wordt verschaft over wat we doen, wie er voor zorgt en op welke regels het handelen is gebaseerd. Het nemen van eigen verantwoordelijkheid, voor zowel leerlingen als medewerkers, is een leidend principe. Zowel in de omgang met elkaar als in de vastgestelde procedures wordt ervan uitgegaan dat deze verantwoordelijkheid wordt genomen en dat hierover op gezette tijden wordt gerapporteerd. Het bovenstaande wordt door het Bataafs Lyceum, t Genseler, het Gilde College en het Montessori College Twente op eigen wijze vorm gegeven. In de informatie van deze scholen wordt u daarover gedetailleerd geïnformeerd. Op deze scholen wordt hard gewerkt om uw dochter of zoon goed te begeleiden en goed onderwijs te geven, waarbij voortdurend wordt nagedacht over de vraag: doet de school de dingen goed en doet de school de goede dingen. Ik wens uw dochter of zoon en uzelf, mede namens alle collega s van de OSG, een succesvol schooljaar toe. Drs. A. van der Werf Algemeen directeur/bestuurder 4

1.2 Gegevens OSG Hengelo Adres van de algemeen directeur/bestuurder: Bestuursbureau OSG Hengelo Hazenweg 88 7556 BM Hengelo Postadres: Postbus 188 7550 AD Hengelo Tel.: 074 2919860 Fax: 074 2917265 Email: cedi@osghengelo.nl Bevoegd gezag: Drs. A. van der Werf (Algemeen directeur/bestuurder) Postbus 188 7550 AD Hengelo Raad van Toezicht: Postadres: Postbus 188 7550 AD Hengelo Tel.: 074 2919860 Fax: 074 2917265 Email : cedi@osghengelo.nl Adressen van de verschillende scholen OSG Hengelo Bataafs Lyceum: Sloetsweg 155 7556 HM Hengelo Tel.: 074 2913328 Fax: 074 2433076 Montessori College Twente: Sloetsweg 153 7556 HM Hengelo Tel.: 074 2914629 Fax: 074 2915053 5

Gilde College: Bandoengstraat 7 7556 TE Hengelo Tel.: 074 2913063 Fax: 074 2915515 E-mail info@gildecollege.nl t Genseler: Jasmijnstraat 15 7552 AH Hengelo Tel.: 074-2916257 Fax: 074-2916041 6

1.3 Profiel Openbare Scholengemeenschap Hengelo De Openbare Scholengemeenschap Hengelo, kortweg OSG Hengelo, is een brede scholengemeenschap, waarin alle schoolsoorten voor voortgezet onderwijs een plaats hebben. De OSG Hengelo is georganiseerd in een netwerk van vier scholen met elk een specifiek onderwijskundig profiel, waarbinnen elke school met haar team, gebouw en sfeer een eigen pedagogisch didactische aanpak ontwikkelt. Op het gebied van personeel, financiën, beheer en gebouwen wordt centraal beleid gevoerd. 1.3.1 De doelstellingen van de OSG Hengelo De OSG Hengelo is een openbare scholengemeenschap. Dat houdt in dat de leerlingen in contact komen met politieke en levensbeschouwelijke ideeën die zij later ook tegen zullen komen. Wij dringen niemand een overtuiging op maar geven onze leerlingen de ruimte hun eigen mening te vormen en die van anderen te respecteren. Dit kan alleen in een goede, open sfeer waarin iedereen gelijkwaardig is. Concreet worden deze uitgangspunten zo vertaald: geen discriminatie bij de toelating op grond van godsdienst, politieke overtuiging, ras, geslacht, afkomst of seksuele voorkeur; geen financiële drempel bij de toelating tot de school; pluriformiteit: de school als ontmoetingsplaats van mensen met allerlei opvattingen; het vormen van een eigen mening en het respecteren van andere meningen; medezeggenschap: gelijke democratische rechten voor allen; veel aandacht voor buiten-de-les-activiteiten, waardoor leerlingen met zoveel mogelijk aspecten van de samenleving in aanraking komen; bevorderen van emancipatie en mondigheid; aanbieden van levensbeschouwelijk onderwijs. De OSG Hengelo heeft een breed aanbod van schooltypen en is daardoor geschikt voor leerlingen van alle niveaus. Wat willen we bereiken? De OSG Hengelo wil onderwijs bieden dat aansluit bij de steeds veranderende eisen van de samenleving en dat erop gericht is elke leerling een 7

optimale ontwikkeling te laten doormaken. We willen hiermee bereiken dat: elke leerling een passend diploma behaalt of begeleid wordt tot de arbeidsmarkt; elke leerling goed kan functioneren in het vervolgonderwijs; elke leerling goed kan functioneren in een steeds veranderende maatschappij. Hoe willen we ons doel bereiken? Om ons doel te bereiken staan drie hoofdkenmerken centraal: Het stimuleren van een brede persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke vorming. De moderne samenleving vraagt steeds meer om mensen die breed zijn opgeleid en communicatief zijn, want de toekomstige maatschappij vraagt flexibele inzetbaarheid, aanpassingsvermogen aan veranderende situaties en samenwerking. Het centraal stellen van een actieve, zelfstandig lerende leerling. De benodigde kennis en vaardigheden zijn voortdurend aan verandering onderhevig. Om als volwassenen hierop te kunnen inspelen, moeten de leerlingen op school leren zelfstandig nieuwe kennis en vaardigheden op te doen. Het recht doen aan verschillen tussen leerlingen en het benutten van die verschillen. Een brede vorming is alleen mogelijk als het onderwijs leerlingen uitdaagt tot actief en zelfstandig leren. Aangezien leerlingen verschillen in hun manier van leren, interesses, capaciteiten, idealen etc. zal het onderwijs hiermee rekening moeten houden. Van deze drie hoofdkenmerken zijn vijf kernveranderingen af te leiden: 1. Vaardigheidsgericht leren. Kennis en inzicht blijven belangrijk, maar daarnaast zal het onderwijs meer dan voorheen aandacht schenken aan vaardigheden. Het gaat dan om technische, algemeen menselijke en studievaardigheden, met een accent op hoe er wordt geleerd. 2. Begeleid leren. De leerling heeft meer mogelijkheden om zich vaardigheden eigen te maken als hij een actieve rol krijgt toebedeeld. Het accent verschuift dus van klassikale instructie naar meer zelfwerkzaamheid van en zelf- 8

sturing door de leerling. De docent speelt nog wel een hoofdrol maar zal steeds meer als begeleider optreden. 3. Gedifferentieerd leren Als we ervan uitgaan dat ieder mens recht heeft op een optimale ontplooiing, dan kan het onderwijs niet voorbij gaan aan verschillen tussen mensen. Ieder mens heeft zijn sterke en minder sterke kanten. De een leert beter door te doen, de ander is meer theoretisch ingesteld. 4. Samenhangend leren. De kennis en vaardigheden opgedaan in de verschillende vakken, zijn geen op zichzelf staande onderdelen, maar komen ook terug in andere vakgebieden. Het is belangrijk deze samenhang in beeld te brengen. 5. Doorlopende leerwegen Om te komen tot een zo efficiënt mogelijke leerroute voor de leerlingen, is het nodig dat het onderwijs ervoor zorgt dat de verschillende niveaus op elkaar aansluiten. 1.3.2 De organisatie van de OSG Hengelo De OSG Hengelo is georganiseerd in een netwerk van vier kleinschalige en overzichtelijke scholen, die: eigen opleidingsmogelijkheden aanbieden; een eigen pedagogisch didactische werkwijze hanteren; met een eigen team, in een apart gebouw, zorgen voor een specifieke sfeer; het onderwijs op een zelfstandige wijze organiseren. Zo worden de voordelen van een grote brede scholengemeenschap gecombineerd met kleinschaligheid in vier aparte scholen. De OSG Hengelo kent de volgende vier pedagogisch-didactische profielen: Het Gilde College is een volledige vmbo-school. Alle leerwegen worden aangeboden: BBL, KBL en TL. In de basisberoepsgerichte leerweg biedt de school bovendien leerwerktrajecten aan. De onderbouw is thuiswerkvrij. Er wordt gewerkt met strakke weekplanningen. De boeken en de schriften blijven op school. Dagelijks is er een keuzeles waarin de leerling onder deskundige begeleiding van de mentor werkt aan zijn weektaak. Is aan het einde van de week de taak nog niet naar behoren uitgevoerd, dan is op de vrijdagmiddag gelegenheid er (verplicht) nog wat extra aandacht aan te besteden. Elke leerling krijgt elke week een weekrapport mee naar huis. Er is (daardoor) veel contact met de ouders. Bovendien zijn er enkele perio- 9

derapporten. In de eerste klas is er een extra uur lichamelijke opvoeding. De bovenbouw is thuiswerkarm. De leerlingen maken hun werk grotendeels in de lessen, onder begeleiding van de vakdocent. Maar op weg naar het examen kunnen we niet zonder huiswerk. En dat willen we ook niet. In het vierde leerjaar is stage een verplicht onderdeel van het schoolexamen. Het Gilde College heeft veel aandacht voor sport en cultuur. Regelmatig zijn er sportactiviteiten zoals mountainbiken, zwemmen, schaatsen, langlaufen, boslopen. Er zijn film- en theatervoorstellingen in het lesprogramma opgenomen en ook workshops bij bekende en minder bekende kunstenaars (in het Rijksmuseum Twente). Excursies en gastlessen verrijken het onderwijsaanbod. Grote-steden-trips naar Parijs en Praag staan jaarlijks op het programma. In het Bataafs Lyceum ligt het accent op de voorbereiding op het vervolgonderwijs. Hierbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan tal van nieuwe ontwikkelingen. Zo wordt er voor de leerlingen van de bovenbouw het zgn. studiehuis gerealiseerd en zijn er enkele samenwerkingsprojecten met de Universiteit Twente en met de Hogeschool Enschede. Het Bataafs Lyceum is Universum school en heeft daarmee speciale aandacht voor de exacte vakken, het Bataafs Lyceum is een lid van JetNet (Jeugd en Technologie Netwerk) waar nauw wordt samengewerkt met industriële partners. Het Bataafs Lyceum is één van de eerste Olympiade scholen waar olympiades geïntegreerd zijn in het lesprogramma van de school. In het Montessori College Twente wordt gewerkt volgens de ideeën van Maria Montessori. Er is een aantal onderwijskundige keuzes gemaakt: werken met een takensysteem, gebruik van werkwijzers en een 60 minuten rooster. Leerlingen leren keuzes te maken, je kunt ze immers niet altijd aan de hand houden. Docenten begeleiden en observeren en helpen daar waar nodig is. In 't Genseler ligt binnen het lesprogramma de nadruk op praktijkvakken zoals bouwtechniek, textiele werkvormen, metaalbewerking, koken, tuinonderhoud en kantoorpraktijk/winkelpraktijk. In het verlengde van deze praktijk gaan leerlingen vanaf 15-jarige leeftijd stage lopen buiten de school. De theoretische vorming staat ten dienste van de praktijkvakken. 't Genseler bereidt haar leerlingen voor op een zo zelfstandig mogelijk bestaan in de maatschappij door met name be- 10

vordering van praktische en sociale redzaamheid, aanbieden van theoretische vakken, arbeidsvoorbereiding en arbeidsbemiddeling. Vanuit het eigen pedagogisch didactisch concept geven de scholen invulling aan de reeds in gang gezette landelijke ontwikkelingen, zoals: ontwikkelingen binnen de basisvorming; nieuwe leerwegen vmbo; Tweede Fase havo/vwo (het zgn. studiehuis). 1.3.3 De inrichting van het onderwijs Structuur van de OSG Hengelo In onderstaand schema zijn de scholen van de OSG Hengelo weergegeven: Bataafs Lyceum met havo, atheneum, gymnasium, atheneum masterclass en gymnasium masterclass. Montessori College Twente met vmbo - tl, havo en atheneum en tweetalig onderwijs Gilde College met vmbo (TL, KBL en BBL) Gelet op het specifieke karakter van 't Genseler is deze niet in het schema opgenomen, maar apart beschreven. Bataafs Lyceum: Ath. 6 Gym. 6 MC ath. 6 MC gym. 6 Havo 5 Ath. 5 Gym. 5 MC ath. 5 MC gym. 5 Havo 4 Ath. 4 Gym 4. MC ath. 4 MC gym.4 Havo 3 Ath. 3 Gym. 3 MC ath. 3 MC gym. 3 Havo / Atheneum Ath. Gym. MC ath. MC gym. Leerjaar 6 Leerjaar 5 Leerjaar 4 Leerjaar 3 Leerjaar 2 Leerjaar 1 MC = Masterclass Ath. = Atheneum Gym. = Gymnasium 11

Gilde College: TL KBL BBL Bouw X x Leerjaar Elektro X x 3,4 Handel X x Zorg- en Welzijn X x Leerjaar klas 2 X x Leerjaar 1 1 X X x Montessori College Twente: Atheneum 6 Havo 5 Atheneum 5 Vmbo TL 4 Havo 4 Atheneum 4 Vmbo TL 3 Havo 3 Atheneum 3 Vmbo TL / Havo Havo / Atheneum Leerjaar 6 Leerjaar 5 Leerjaar 4 Leerjaar 3 Leerjaar 2 Leerjaar 1 't Genseler Onderbouw In de onderbouw zijn veiligheid en structuur kernbegrippen. Het leren vindt voornamelijk plaats binnen de muren van het schoolgebouw. De lessen bestaan uit een combinatie van algemeen vormende vakken en praktijkvakken. Binnen alle vakken wordt aandacht besteed aan de sociale vaardigheden van de leerlingen. Bovenbouw In de bovenbouw (vanaf ongeveer 15 jaar) ligt de nadruk op het versterken van sociale en praktische redzaamheid. De leerlingen volgen algemeen vormende vakken en de praktijk keuze vakken: deze vakken vormen een middel om de leerlingen kennis te laten maken met mogelijke arbeidsactiviteiten. Stagelopen, alsmede de begeleiding naar passende arbeid, zijn in de bovenbouw zeer belangrijk en nemen steeds meer tijd in beslag. De meeste leerlingen verlaten de school rond hun 18e jaar. 1 M.i.v. 2009-2010 in eerste klas instroom VMBO-TL 12

Funderende periode In de OSG Hengelo zijn de eerste twee leerjaren, de funderende periode, de leerinhouden in de drie in het schema opgenomen scholen op elkaar afgestemd. De leerlingen krijgen aan het einde van deze funderende periode een doorstroomadvies dat in elke school op dezelfde wijze tot stand komt. Dit heeft voor de leerlingen een aantal voordelen: door dezelfde lessentabellen, dezelfde leerstofkeuzes en afstemming van de te behandelen thema s, behoeft de leerling pas na twee jaar een definitieve richtingkeuze te maken; door de onderlinge afstemming kunnen leerlingen in een naastliggend niveau doorstromen, waarbij een probleemloze aansluiting in het andere niveau wordt gegarandeerd. Dakpanstructuur De structuur in de Openbare Scholengemeenschap Hengelo is deels ingericht volgend het zogenaamde dakpanmodel. De groepen in de funderende periode zijn meestal heterogeen van samenstelling. De leerstof is opgedeeld in basisstof en extra stof, waarbij de beheersing van beide onderdelen bepalend is voor het doorstroomadvies. Als dakpan fungeren de groepen: vmbo vmbo kader/tl vmbo - tl/havo havo/atheneum De groepen voor lwoo, atheneum en gymnasium zijn homogener van samenstelling. 13

2 School algemeen 2.1 Geschiedenis van het Bataafs Lyceum De oorsprong van het Bataafs Lyceum ligt in de stichting van de M.U.L.O. in 1887 en de oprichting van het eerste gymnasium in Twente in 1911. In 1954 nemen de scholen gezamenlijk een nieuw schoolgebouw in gebruik aan de Bataafse Kamp. Ook de HBS (Hogere Burgerschool) en de MMS (Middelbare Meisjesschool) komen hierbij in, tot deze in 1968 in het kader van de Mammoetwet worden opgeheven. Hieruit komen een havo en vwo voort en de naam wordt veranderd in Openbare Scholengemeenschap Bataafse Kamp. In 1989 voegt ook de mavo Driener Es zich bij de OSG Bataafse Kamp. In 2001 verhuist OSG Bataafse Kamp, dan bestaande uit een VMBO-theoretische leerweg, havo, atheneum en gymnasium, naar een nieuw gebouw aan de Sloetsweg. In 2008 wordt besloten om van De Bataafse Kamp weer een categorale havo/vwo-school te maken en als gevolg van deze beslissing wordt de naam veranderd in Bataafs Lyceum. In 2009 is het Bataafs Lyceum gestart met een speciale opleiding voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. In het schooljaar 2012 2013 telt het Bataafs Lyceum rond de 660 leerlingen. Deze komen voornamelijk uit Hengelo, maar ook uit Borne, Delden, Goor en andere omliggende plaatsen. 2.2 Profiel Bataafs Lyceum 2.2.1 Levensbeschouwelijke visie Het Bataafs Lyceum behartigt de belangen van het openbaar onderwijs zonder de voorvoegsels katholieke, protestants-christelijke, islamitische of welk voorvoegsel dan ook. Op het Bataafs Lyceum is ieder kind welkom, met aandacht en ruimte voor levensbeschouwing en geloof. Het Bataafs Lyceum stimuleert de intellectuele, culturele en persoonlijke ontwikkeling van leerlingen. 14

2.2.2 Didactische en pedagogische visie Het Bataafs Lyceum is en school waar leerlingen serieus worden genomen, wij zijn faciliterend en vol vertrouwen. De leerlingen op het Bataafs Lyceum worden gezien als partners van docenten en overig personeel. Samen geven we vorm aan de school en aan het onderwijs. In alle voor hen relevante commissies op school hebben een of meerdere leerlingen zitting. Leerlingen zijn geen nummer. Hun persoonlijke ontwikkeling wordt serieus genomen in zorg, begeleiding en mentoraat. We hanteren als school een high-trust policy: leerlingen krijgen veel ruimte en gelegenheid tot zelfstandigheid en het nemen van verantwoordelijkheid binnen school. We experimenteren niet met onze kinderen. Wij hanteren alleen concepten die hun waarde hebben bewezen. Onze leerlingen hebben recht op de beste docenten die worden getoetst aan ons schoolprofiel. 2.2.3 Onderwijskundige visie Het Bataafs Lyceum is een school voor ambitieus en uitdagend onderwijs. De school streeft naar kwalitatief hoogstaand onderwijs voor elke leerling. We noemen dat maatwerk op niveau. We streven naar een hoge notering in de kwaliteitsindex van de inspectie. Speerpunten zijn onze Masterclass, Gymnasium en HaCo programma (Havisten Competent). Daarnaast kenmerkt de school zich door bijzondere aandacht voor de bètavakken en voor het vak filosofie. Al onze leerlingen worden uitgedaagd zich extra in te spannen. Zo zijn er in elk leerjaar bijzondere projecten, neemt de school elk jaar ambitieus deel aan diverse wedstrijden, debattoernooien en olympiades. Hoge cijfers halen wordt beloond. In de bovenbouw wordt de keuze van een 2 e keuzevak gestimuleerd en volgt elke leerling een verrijkingsmodule. Betere leerlingen kunnen in de onderbouw een speciaal uitdagend programma volgen, de zogenaamde masterclass. 2.2.4 Visie op kwaliteit Het is onze ambitie om een hoge notering in de diverse kwaliteitsindexen te realiseren. Het Bataafs Lyceum streeft ernaar bij de best presterende scholen van Nederland horen. Dit is echter geen opzichzelfstaand doel. Het streven naar een optimaal onderwijsrendement dient in samenhang met onze bredere visie op onderwijskwaliteit te zijn. De tevredenheid van leer- 15

lingen en ouders is een belangrijke graadmeter voor onze kwaliteit. We peilen die tevredenheid geregeld en gebruiken deze informatie om inhoud te geven aan kwaliteitsverbetering. Ook als personeel in de organisatie streven we ernaar elkaar als klanten te zien. Docenten, OOP en management hebben een faciliterende houding naar elkaar. Ook hier wordt de wederzijdse tevredenheid regelmatig gepeild en worden de uitkomsten benut voor kwaliteitsverbetering. Om onze ambities te kunnen verwezenlijken is het belangrijk om het onderwijsproces en de behaalde onderwijsresultaten continu vanuit een kritische attitude te bekijken. 2.2.5 Visie op leerlingenzorg Ontwikkelen van capaciteiten van alle leerlingen, is het motto waarin de visie van onze school wordt gerealiseerd. Onze visie wordt in uitvoering gebracht door extra zorg te bieden in de vorm van individuele aandacht en begeleiding, gericht op eventuele beperkingen, maar meer nog op de mogelijkheden van de leerling. We werken nadrukkelijk aan een pedagogisch klimaat waarin leerlingen op hun kwaliteiten worden aangesproken, waarin leerlingen zelf meedenken over het best bij hen passend onderwijs en dat er een klimaat is, waarin leerlingen in verbinding zijn met medeleerlingen en leerkrachten. Er wordt maatwerk geleverd door de juiste onderwijsarrangementen samen te stellen voor iedere individuele leerling. Onderwijs op maat maakt het mogelijk ieder kind de aandacht en het onderwijs te geven die het toekomt en in te spelen op verschillen tussen leerlingen. Snelle leerlingen hebben andere impulsen nodig dan langzamer lerende leerlingen. De school houdt hier rekening mee en past de lesprogramma's op de leerlingen aan. Op haar beurt roept de school hulp in van anderen wanneer leerlingen zorg nodig hebben die zij zelf niet kan bieden. Dit kan bij andere scholen zijn, maar ook bij andere instellingen zoals schoolbegeleiding, psychologen of maatschappelijk werk. 2.2.6 Visie op maatschappelijke betrokkenheid Veel elementen van actief burgerschap en sociale integratie maken al deel uit van andere vakken. Daarbij kan worden gedacht aan vakken als maatschappijleer, geschiedenis, of aardrijkskunde. Waarden en normen, om gedrag, komt uiteraard aan de orde in de lessen, maar vooral ook in de dagelijkse omgang tussen leerkrachten en leerlingen en leerlingen onderling. Ook naast de reguliere lessen krijgen actief burgerschap en sociale 16

integratie ruim de aandacht. Het Bataafs Lyceum participeert in debatwedstrijden, is elk jaar vertegenwoordigd in het Model European Parliament, en organiseert excursies naar bijvoorbeeld de Tweede Kamer in Den Haag en de synagoge in Enschede. Een belangrijk deel van burgerschap en sociale integratie is het leren om mee te doen in school: meepraten en samen verantwoordelijk zijn voor een besluit. Onze leerlingen zijn jonge burgers; onze school is een democratische gemeenschap. Leerlingen moeten een discussie kunnen voeren en onderlinge problemen zonder geweld kunnen oplossen. Belangrijke factoren in de schoolse democratie zijn de leerling-verenigingen. Het Bataafs Lyceum kent drie leerling-verenigingen: De schoolkrant (BEAT), De Bataafse Leerlingenraad (BLR) en de Bataafse Leerling-vereniging (BLV). Betrokkenheid van leerlingen in deze verenigingen leidt tot een grotere betrokkenheid bij de school, maar is ook een voorbereiding op taken in de maatschappij na afronding van het middelbare onderwijs. Vanaf schooljaar 2011-2012 is de maatschappelijke stage verplicht voor alle middelbare scholieren. De maatschappelijke stage houdt in dat jongeren vrijwilligerswerk doen tijdens hun middelbare schoolperiode. Dat is goed voor anderen en voor hun persoonlijke ontwikkeling. 2.3 Schoolorganisatie 2.3.1 Bestuur en Schoolleiding Het Bataafs Lyceum valt onder het bestuur van de Openbare Scholengemeenschap Hengelo (OSG Hengelo). De schoolleiding bestaat uit een directeur en drie teamleiders (teamleider klassen 1 en 2, teamleider havo klassen 3 t/m 5, teamleider vwo klassen 3 t/m 6). 2.3.2 Medezeggenschapsraad In het kader van de Wet Medezeggenschap op Scholen functioneert op onze school een medezeggenschapsraad (MR), waarin vier personeelsleden, twee ouders/verzorgers en twee leerlingen zitting hebben. De MR is bevoegd om alle schoolaangelegenheden te bespreken met de schoolleiding. De advies- en instemmingbevoegdheid van de MR is vastgelegd in een reglement en de MR-vergaderingen zijn openbaar. 17

2.3.3 Ouderraad Ouders/verzorgers hebben via de ouderraad een grote inbreng in het schoolleven. De ouderraad vervult een brugfunctie tussen ouders/verzorgers en school. De ouderraad verzorgt jaarlijks een gezamenlijke ouderavond met aansprekende thema s, zoals onder andere de ontwikkeling van kinderen in de puberteit en opvoedingskwesties. Daarnaast is de ouderraad betrokken bij de diploma-uitreikingen. 18

3 Onderwijskundig beleid 2012-2016 Voor elke leerling wordt een klimaat geschept waarin voldoende ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling, het individuele leerproces en de keuze van een passende vervolgopleiding. Belangrijke elementen daarin zijn: Een sterke betrokkenheid van alle medewerkers bij de leerlingen en ouders/verzorgers; Het bieden van een veilige omgeving waarin leerlingen zichzelf kunnen zijn en waar zij respect en begrip vinden; Het bevorderen van het verantwoordelijkheidsbesef bij leerlingen voor hun eigen leerproces en maatschappelijke loopbaan; Het leren samenwerken van leerlingen; Het begeleiden van leerlingen in het proces van zelfstandig leren door hen initiatieven te laten nemen. 3.1 Bevorderen van excellentie en ambitie Het bevorderen van excellentie en ambitie is een kerndoel van het Bataafs Lyceum. Het Bataafs Lyceum wil dit doel bereiken door de start van een aparte leerlijn voor hoogbegaafde leerlingen (de Masterclass) en een breed aanbod van activiteiten tijdens en naast de reguliere lessen. Om het niveau van ambitie en motivatie op de HAVO te verbeteren is in 2011 gestart met het project Havisten Competent. 3.2 Masterclass Hoogbegaafde leerlingen hebben specifieke onderwijs-, leer-, en begeleidingbehoeften. Het is daarom van groot belang om (hoog)begaafde leerlingen een onderwijsaanbod te doen dat is afgestemd op hun specifieke (pedagogische en didactische) behoeften en mogelijkheden. Het Bataafse Kamp is in 2009 gestart een aparte leerlijn voor hoogbegaafde leerlingen in de vorm van een Masterclass waar is gekozen voor de methode compacten en differentiatie. Compacten houdt de mogelijkheid tot versnellen in door ofwel de leerstof te comprimeren, ofwel de leertijd in te korten. Differentiatie betekent dat hoogbegaafde leerlingen andere opdrachten en activiteiten mogen uitvoeren dan hun klasgenoten en taken krijgen waarvan zij iets kunnen leren. Leerlingen die voldoen aan de criteria voor 19

atheneum of gymnasium en blijk geven van een hoger niveau van ambitie, creativiteit en motivatie kunnen in principe instromen in de Masterclass. Met de start van een brugklas Masterclass in 2009 zal het programma voortdurend worden aangepast en uitgebreid om zo in 2015 een volwaardige opleiding atheneum Masterclass of gymnasium Masterclass aan te bieden. Voor de lopende aanpassing en uitbreiding van het curriculum voor de Masterclass zijn er een masterclasscoördinator en een werkgroep actief. 3.3 Breed aanbod van activiteiten tijdens en naast de reguliere lessen Tijdens alle leerjaren stimuleren wij de leerlingen deel te nemen aan extra activiteiten. Een voorbeeld is deelname aan Olympiades, waarvoor het Bataafs Lyceum ook in een landelijk ontwikkelproject zit. De afgelopen jaren zijn leerlingen van onze school zeer succesvol geweest bij de Science Olympiade voor 15-jarigen. In de afgelopen vier jaar behaalden leerlingen zes finaleplaatsen en werden twee keer winnaar van de landelijke finale. Deze winnaars vertegenwoordigden Nederland bij de wereldfinales in Azië. Naast deelname aan verschillende kenniswedstrijden nemen leerlingen van het Bataafs Lyceum ook met succes deel aan creatieve wedstrijden, zoals bijvoorbeeld de Tube Your Future -wedstrijd van het Science Center NEMO te Amsterdam. Hierbij moeten leerlingen professionals uit het bedrijfsleven interviewen en het geheel monteren tot een filmpje van vier minuten. De afgelopen twee jaar behaalden leerlingen de eerste en de tweede plaats. In het afgelopen schooljaar heeft een team van de derde klas HAVO de internationale mediareporter wedstrijd gewonnen en vier finalisten geleverd voor de landelijke finale van Alliance Française. Speciaal voor de derdeklassers is er de Shell Young Technical Award -wedstrijd, waarbij van gebruikte materialen een bewegend kunstwerk moet worden gemaakt. In het schooljaar 2009-2010 hebben de deelnemers van het Bataafs Lyceum net niet de finale gehaald met hun versie van Electric Paula. De activiteiten concentreerden zich met name op de exacte vakken, maar zullen in de komende jaren naar alle vakken worden uitgebreid. In 2013 zal het bijvoorbeeld mogelijk zijn om in alle vreemde moderne talen een staatsexamen te doen. 20

3.4 Modules Om leerlingen een zo breed mogelijk lesaanbod te geven dat inspeelt op de interesses van de leerlingen is in 2011 begonnen met modules voor leerlingen uit de bovenbouw. Leerlingen maken een verplichte keuze uit één of meer van de modules. In het schooljaar 2012-2013 bestaat het aanbod aan modules uit: Architectuur en design, Spaans, Master in Business Administration en forensisch onderzoek. In de komende jaren zal het aanbod aan modules worden uitgebreid. 3.5 Peer support en peer leader Om invulling te geven aan het bevorderen van het verantwoordelijkheidsbesef, het leren samenwerken van leerlingen en het begeleiden van leerlingen in het proces van zelfstandig leren is het Bataafs Lyceum in 2011 begonnen met peer-support. Bij peer support gaat het erom dat leerlingen elkaar leren helpen. Peer support zorgt ervoor dat bijvoorbeeld de tutor zijn kennis deelt met zijn medeleerlingen. Dat is goed voor de school, voor degene die helpt (de tutor) en voor de leerlingen die geholpen wordt (de tutee). Peer support draagt bij aan de sociale opbrengst van de school, aan positieve sociale netwerken van de leerlingen, aan onderling respect en wederzijdse hulp. Peer support ondersteunt de zwakkere leerlingen en verbetert de prestaties op vervolgopleidingen van zowel tutor als tutee. Peer support sluit aan bij het pedagogisch/didactisch profiel van het Bataafs Lyceum om de leerlingen faciliterend en vol vertrouwen te benaderen. De school is als enige in de regio aangesloten bij Peer Assisted Learning (PAL) Nederland en kan ook officiële certificaten uitreiken. Peer tutoring is vanaf schooljaar 2011-2012 integraal onderdeel van het zorgplan op het Bataafs Lyceum. In de komende jaren zal peer support worden uitgebreid door implementeren van de verschillende rollen. 3.6 Havisten Competent Uit onderzoek van IVA (2008) blijkt onder meer dat HAVO-leerlingen qua leerstijl, motivatie en belangstelling verschillen van VWO-leerlingen. Uitval onder HAVO-leerlingen blijkt vooral te worden veroorzaakt door gebrek aan motivatie en vanwege de studiehouding. Dit heeft onder andere consequenties voor gebruik van didactische werkvormen, de structuur die aan leerlingen wordt geboden, maar ook voor de wijze waarop docenten met leerlingen communiceren. In 2011 is het Bataafs Lyceum in de derde klas 21

HAVO begonnen met deelname aan het landelijke Havisten Competent (HaCo). HaCo is een samenwerkingsverband tussen meerdere havoscholen die dezelfde visie hebben op hoe HAVO-leerlingen beter kunnen voorbereiden op de overgang naar het HBO. Dit wordt gedaan door leerlingen aan competenties te laten werken die ze nodig hebben in de tweede fase en het HBO. Het HaCo-programma bestaat uit meerdere programmalijnen die ten doel hebben de HAVO-leerling op maat te bedienen en zijn talenten maximaal tot ontwikkeling te laten komen. In de derde klas wordt begonnen met programmalijn 1, een betere voorbereiding op de profielkeuze. Dat heeft geresulteerd in een bewustere keuze voor één van de profielen in de vierde klas. De tweede programmalijn, die parallel loopt aan programmalijn 1, richt zich op de wijze waarop de HAVO-leerling zich de competenties eigen maakt. Belangrijk is dat HACO in alle lessen zichtbaar is, dat lessen meer afwisseling kennen, dat meerdere vaardigheden binnen een les aan bod komen, dat de leerling zijn eigen leerproces beter kan sturen en dat leerlingen leren probleemoplossend te werken samen met andere leerlingen. We willen hiermee bereiken dat de motivatie van de HAVO-leerling verbeteren dat er een betere aansluiting plaatsvindt met het HBO. Om vast te kunnen stellen in hoeverre de geboden onderwijsomgeving aansluit bij de specifieke behoeften van HAVO-leerlingen is door CPS een instrumentarium ontwikkeld waarmee een beeld kan worden gekregen van de kwaliteit van de bestaande pedagogisch didactisch leeromgeving voor HAVO-leerlingen en ontwikkelpunten. Dit instrumentarium kan worden ingezet voor het maken van een zogenaamde "schoolfoto". De bestaande onderwijsomgeving wordt getoetst aan essentiële kenmerken van een onderwijsomgeving voor HAVO-leerlingen. Op deze wijze worden ontwikkelpunten zichtbaar gemaakt. Op grond hiervan kunnen verbeterplannen worden geformuleerd die leiden tot verbetering van de pedagogisch didactische onderwijsomgeving voor de HAVO-leerlingen in de school. In het schooljaar 2011-2012 is er door de CPS een schoolfoto genomen van het Bataafs Lyceum. De resultaten van dit onderzoek zijn de leidraad zijn voor verdere implementatie van HaCo in de komende jaren. 3.7 Olympiadeschool Sinds september 2010 kunnen scholen die in het kader van talentontwikkeling veel waarde hechten aan het bevorderen van deelname aan olympia- 22

des Olympiadeschool worden. Om in aanmerking te komen voor het keurmerk Olympiadeschool moet deelname aan olympiades in de school breed gedragen worden. De school vertaalt dit aantoonbaar in randvoorwaarden voor de coördinatie en organisatie van de olympiades. Ook bevordert de school het opnemen van (deelname aan) olympiades in het curriculum. Het Bataafs Lyceum heeft sinds 2011 het keurmerk Olympiadeschool. De school neemt structureel deel aan de olympiades en de olympiades zijn opgenomen in de PTA s. 23

4 Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid baseert zich de komende jaren op de actieplannen van OCW: Goed voortgezet onderwijs biedt leerlingen persoonlijke aandacht, daagt ze uit en helpt ze steeds verder. Opbrengstgericht werken en een ambitieuze leercultuur zijn daarbij sleutelbegrippen en op de resultaten van de interne werkgroep Kwaliteitsbeleid. Op 2011 is gestart met het implementeren van het kwaliteitsplan. De elementen uit dat kwaliteitsplan worden hier kort beschreven. Het Bataafs Lyceum ziet zichzelf als een Lerende School. Het realiseren van onderwijs van hoge kwaliteit is een voortdurend leerproces voor alle betrokkenen: leerlingen, docenten, onderwijs ondersteunend personeel en schoolleiding. De vragen die doorlopend gesteld dienen te worden zijn: Doen we de goede dingen? Doen we de dingen goed? Hoe weten we dat? Vinden anderen dit ook? Wat gaan we nu doen? Deze vragen vormen de kern van het kwaliteitsbeleid en zijn ook de basis voor opbrengstgericht werken, zoals verwoord in actielijn 1 in het actieplan Beter Presteren. Het is van belang dat de acties die in het kader van kwaliteitszorg worden ondernomen zijn ingebed in een evaluatiecyclus. Er worden meerdere cycli onderscheiden: 1 keer per 4 jaar: een zelfevaluatie inclusief een toetsing door derden door middel van een visitatie 1 keer per 2 jaar: waarderingsonderzoeken school onder representatieve groepen ouders en leerlingen en medewerkers Elk jaar: leerlingen enquêtes over waardering docenten, mentoren en OOP, enquête onder medewerkers over functioneren schoolleiding, analyse van eindexamenresultaten / verschil CE-SE, analyse van overgangsresultaten (ook t.b.v. prognoses), functioneringsgesprek voor alle medewerkers 24

Incidenteel: kleinschalige onderzoeken Om zicht te krijgen op de kwaliteit van ons onderwijsproces en onze onderwijsresultaten gebruiken we de volgende instrumenten: Cijfermatige informatie uit Magister: Eindexamenresultaten (SE + CE), overgangsresultaten, toetsresultaten, absentiegegevens, IDU gegevens. Benchmarks Vensters voor Verantwoording Bolletjeskaart onderwijsinspectie Ouderraad, koffieavonden onderbouw en ouderplatform Tweede Fase: dialoog met ouders. Bataafse Leerlingenraad: dialoog met leerlingen Overleg in teamvergaderingen, APV en met MR: dialoog met medewerkers Enquêtes: Jaarlijks wordt door alle docenten een leerling-enquête afgenomen die inzicht geeft in het beheersen van de diverse docent competenties (zie bijlage II). Enquêtes voor schoolleiding, mentoraat en onderwijs ondersteunend personeel zijn in ontwikkeling. In aanvulling op deze jaarlijkse enquêtes worden periodiek tevredenheidonderzoeken afgenomen onder personeel, leerlingen en ouders. Elk jaar wordt de kengetallen van de school geëvalueerd. Onder andere op basis daarvan gaan we kijken welke zaken extra aandacht moeten krijgen in het volgend jaar. Onderwijskwaliteit heeft ook te maken met thema's, zoals de aanpak in de klas, de didactische vernieuwing, de betrokkenheid van ouders met de school en het welbevinden van leerlingen en medewerkers. Periodiek zal er onderzoek worden gedaan onder alle leerlingen, ouders en docenten van onze school. Omdat er weinig van dat soort onderzoeken op de markt zijn, zullen we eigen onderzoeken opzetten. De uitkomsten daarvan komen in de leerlingenraden, oudervereniging en de medezeggenschapsraad van de vestiging aan de orde. De bevindingen van de onderzoeken kunnen leiden tot nieuwe activiteiten en voornemens voor het volgend schooljaar. 25

Tot slot van deze beschouwing over kwaliteitsbeleid op onze school mogen de vergaderingen van de leerlingenraad, de oudervereniging, het ouderplatform Tweede Fase, de voorlichtingsavonden voor alle leerjaren, de gesprekken met de mentor en de tien-minuten-ouderavonden niet onbenoemd blijven. Juist de dialoog m.b.t. het inventariseren van opvattingen en meningen over de kwaliteit van de school kan een belangrijke impuls zijn tot behoud en verdere uitbouw van de kwaliteit van het Bataafs Lyceum. 4.1 Resultaten van het centraal schriftelijk examen Opleiding 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 Vmbo-tl 94% 98% 100% 88% Havo 86% 87% 75% 95% Vwo 91% 95% 84% 84% 5 Onderwijs 5.1 De inrichting van het onderwijs Havo De havo duurt vijf jaar en is vooral bedoeld als voorbereiding op het hoger beroepsonderwijs. De havo biedt onder bepaalde voorwaarden ook de mogelijkheid om door te stromen naar het vwo. Vwo Het vwo duurt zes jaar en is vooral bedoeld als voorbereiding op een studie aan de universiteit. Tot het vwo behoren het atheneum en het gymnasium. Op het gymnasium krijgen alle leerlingen naast de andere vakken Grieks en Latijn in de onderbouw en ten minste één van beide klassieke talen in de bovenbouw. In tegenstelling tot sommige andere scholen laten wij de keuze voor gymnasium of atheneum over aan de leerlingen en hun ouders/verzorgers. 26

5.1.1 Vier soorten brugklassen Het eerste leerjaar, de brugklas, vormt de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs. Voor elk kind is deze stap groot: in plaats van één leraar krijgt de leerling meerdere docenten, tussen de middag komt de leerling niet meer naar huis en het moeilijkste is misschien wel het dagelijks terugkerende huiswerk. Een belangrijk doel van de brugklas is dan ook om de leerlingen aan deze overstap te laten wennen. Voor de grote vakantie ontvangen wij de leerlingen en ouders/verzorgers op school voor een eerste kennismaking met hun toekomstige klasgenoten. Na de vakantie wordt gestart met een speciaal introductieprogramma dat een week duurt. Tot de herfstvakantie hebben de brugklassen de zogenaamde gewenningsperiode, waarbij het huiswerk en het aantal overhoringen langzaam wordt opgevoerd. Cijfers worden tijdens deze periode niet lager dan een 4 gegeven. Onze school kent vier soorten brugklassen: dakpanklas havo/atheneum, atheneum, gymnasium, en masterclass. Plaatsing is afhankelijk van de relevante tests, het advies dat gegeven is door de basisschool en de wensen van de ouders/verzorgers en de leerling. 5.1.1.1 Dakpanklas havo/atheneum Voor leerlingen bij wie nog niet duidelijk is welk niveau zij aankunnen, hebben wij de dakpanklas havo/atheneum gerealiseerd. De leerlingen werken in deze klas zowel op havo- als atheneumniveau en worden ook op beide niveaus beoordeeld. Wanneer eind december van het eerste leerjaar blijkt dat leerlingen in een havo/atheneum-klas bovengemiddeld presteren, is een overstap naar een atheneumklas mogelijk. Voor deze overstap bestaat een normering op grond van rapportcijfers in combinatie met een advies van de docenten. Om in de brugklas havo/atheneum geplaatst te kunnen worden zijn een CITO-score van ten minste 538 en minimaal een havo-advies van de basisschool noodzakelijk. 5.1.1.2 Brugklas atheneum/gymnasium Voor leerlingen op het niveau van voorbereiding op wetenschappelijk onderwijs (vwo), heeft het Bataafs Lyceum de mogelijkheid te kiezen uit een atheneum- of gymnasiumopleiding. Afhankelijk van interesses, kiest men 27

voor de klassieke richting gymnasium met Grieks en Latijn of de parallelle stroom zonder Grieks en Latijn: het atheneum. Om in de brugklas van het atheneum of gymnasium geplaatst te kunnen worden geldt een CITO-score van ten minste 545 en een positief vwoadvies van de basisschool. In tegenstelling tot andere scholen voor voortgezet onderwijs laten wij de keuze tussen atheneum en gymnasium over aan de leerling en ouders/verzorgers. 5.1.1.2 Brugklas Masterclass Kinderen met verschillende vormen van begaafdheid kunnen veel van elkaar leren. Daarom hebben wij voor meerbegaafde leerlingen een speciaal lesprogramma op atheneum-/gymnasiumniveau ontwikkeld. Dit programma richt zich op de cognitieve en de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Kenmerken van het programma van de Masterclass zijn - naast verdieping en verrijking - maatwerk en vakoverstijgende projecten. Om de leerstof op de juiste manier te kunnen aanbieden en de leerlingen goed te begeleiden, hebben de docenten van de Masterclass speciale trainingen gevolgd. Om in deze klas geplaatst te kunnen worden geldt een CITO-score van ten minste 545 en een positief vwo-advies van de basisschool. Pas als hieraan voldaan wordt kunnen leerlingen uitgenodigd worden om een motivatiebrief te schrijven, waarna in een gesprek getoetst wordt of aan een aantal noodzakelijke criteria wordt voldaan, waaronder motivatie, interesse en zelfstandigheid. Ook in het geval van de Masterclass laten wij de keuze tussen atheneum en gymnasium over aan de leerling en ouders/verzorgers. 5.1.1.3 Leerjaar 2 en 3 havo en vwo De tweede klas is de afsluiting van de basisvorming die in de brugklas is begonnen. De derde klas is het overgangsjaar van de basisvorming naar de bovenbouw met daarin de voorbereiding en keuze van het profiel waarin de leerling examen wil doen. 28

5.1.1.4 Vakoverstijgende programmaonderdelen in leerjaar 1 en 2 Speciaal voor de leerlingen van de eerste en tweede klas is het programma Stromenland ontwikkeld. De belangrijkste doelstelling hierbij is om vakoverstijgend te werken, gericht op de profielen waaruit de leerlingen later kiezen. Zo zijn er vier stromen ontwikkeld, te weten: sport, maatschappij, crea en exact. Jaarlijks kiezen de leerlingen drie van de vier stromen, die ze vervolgens elf weken lang twee uur in de week volgen. De nadruk bij Stromenland ligt op het feit dat leerlingen in groepsverband - op een andere manier dan bij de reguliere vakken - leren samenwerken aan multidisciplinaire onderwerpen. De leerlingen van de Masterclass nemen niet deel aan Stromenland. 5.1.1.5 De Tweede Fase Na de onderbouw komen de leerlingen van havo en vwo in de bovenbouw oftewel de tweede fase. In de tweede fase wordt toegewerkt naar de aansluiting met het vervolgonderwijs (het hoger beroepsonderwijs of wetenschappelijk onderwijs). De leerlingen nemen in de tweede fase steeds meer verantwoordelijkheid voor hun eigen studie en de docent neemt geleidelijk de rol van begeleider aan. In de tweede fase krijgen de leerlingen met enkele belangrijke veranderingen ten opzichte van de onderbouw te maken. De leerlingen kiezen uiteindelijk allemaal een profiel. De te kiezen profielen zijn: - Cultuur en Maatschappij (CM) - Economie en Maatschappij (EM) - Natuur en Gezondheid (NG) - Natuur en Techniek (NT) In de derde klas kiezen de havo- en vwo-leerlingen hun vakkenpakket. Op het vwo is gekozen voor een uitgestelde profielkeuze. In vwo3 wordt een keuze gemaakt voor de natuurstroom of de maatschappijstroom. In vwo4 volgt de definitieve keuze voor één van de profielen. De leerlingen uit de maatschappijstroom kiezen daarna voor CM of EM en de leerlingen uit de natuurstroom voor NG of NT. Wij geven leerlingen keuzevrijheid en hebben een ruim aanbod van (keuze)vakken, zoals de klassieke talen, filosofie en wiskunde D. Wij sluiten 29

vrijwel geen keuzecombinaties uit in de vrije ruimte. Op het vwo krijgen de leerlingen de mogelijkheid tot het volgen van een extra keuzevak in de vrije ruimte. Door de profielkeuze wisselt de groepssamenstelling in de verschillende lesuren. Er wordt - toewerkend naar het eindexamen - meer gevraagd van de leerlingen met betrekking tot planning en de hoeveelheid te leren stof. Om het actief en zelfstandig leren te bevorderen, krijgen de leerlingen de mogelijkheid een deel van hun lesuren zelf in te plannen met behulp van de studiebegeleidinguren. De tweede fase wordt afgesloten met een groot, eigen onderzoek: het profielwerkstuk. Het vwo is opgesplitst in het gymnasium en het atheneum. Beide opleidingen duren in totaal 6 jaar. Leerlingen die een einddiploma gymnasium willen halen moeten in de eerste drie leerjaren zowel Grieks als Latijn hebben gevolgd en examen doen in tenminste één van de klassieke talen. 5.1.1.6 Overstapmogelijkheden in de Tweede Fase Om zoveel mogelijk maatwerk te kunnen bieden bestaat op de Bataafse Kamp de mogelijkheid in de Tweede Fase over te stappen naar een ander schooltype. Overstappen gedurende het schooljaar is alleen mogelijk, indien er in het betreffende leerjaar plaats is. Daarnaast moet bij een overstap aan onderstaande voorwaarden worden voldaan. 1. Overstap vwo5 / vwo4 naar havo4 1.1 Tijdens het schooljaar mag overstappen uiterlijk tot het eind van blok 2. Een positief advies van de docentenvergadering is noodzakelijk! 1.2 I.v.m. mogelijke verschillen in het programma kan voor vakken een inhaalslag gemaakt moeten worden. 2. Overstap van vwo4 naar havo5. 2.1 De overstap van vwo4 naar havo5 kan plaatsvinden aan het einde van het jaar. Een positief advies van de docentenvergadering is noodzakelijk! 2.2 I.v.m. mogelijke verschillen in het programma kan voor vakken een inhaalslag gemaakt moeten worden 30

3. Overstap vwo5 naar havo5 3.1 De overstap van vwo5 naar havo5 kan of aan het eind van het schooljaar of voor 1 oktober van het lopende schooljaar plaatsvinden. Dit i.v.m. inschrijving als examenkandidaat. Een positief advies van de docentenvergadering is noodzakelijk! 3.2 I.v.m. de verschillende vaardigheden voor vakken zal een inhaalslag gemaakt moeten worden. 4. Overstap havo5 naar vwo5 4.1 De overstap is alleen mogelijk, indien de vakkenpakketten aansluiten. 4.2 Het havo5 diploma is behaald. 4.3 Er is een positief advies van de docentenvergadering havo5. 4.4 Deze leerlingen krijgen een aantal vrijstellingen: CKV, maatschappijleer en ANW in het gemeenschappelijk deel. De vrijgekomen tijd kan besteed worden aan Duits of Frans, waarvoor een inhaalslag gemaakt moet worden. 5. Overstap vmbo tl4 naar havo4 5.1. Maatschappijstroom: overstap naar het profiel C&M is alleen mogelijk indien de leerling Engels en een 2 e MVT (Frans of Duits) heeft gevolgd. Voor overstap naar E&M moeten Engels en wiskunde zijn gevolgd. Natuurstroom: voor overstap naar de profielen N&G of N&T dienen de vakken Engels,wiskunde, nask1 en nask2 te zijn gevolgd. 5.2. In alle gevallen is een positief advies van de docentenvergadering noodzakelijk! 5.3. Op dit moment wordt in overleg met andere scholen voor voortgezet onderwijs gewerkt aan een gemeenschappelijke overstapprocedure vmbo tl4 naar havo4. Zodra deze bekend is zal deze sectie worden aangepast. 31