LIFEklimaatadaptatie. Astrid Hamer Utrecht, 15 december 2016

Vergelijkbare documenten
LIFE Water / IP. Astrid Hamer Delft, 26 juni 2014

EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding. Mayke Derksen 15 december 2016

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE. Financiering van Europese milieu- en natuurprojecten. Astrid Hamer, NCP LIFE Agentschap NL. 16 augustus 2013

LIFE. Mayke Derksen 10 juni 2016

LIFE. Informatiemiddag. Astrid Hamer Den Haag, 12 februari 2019

LIFE en Circulaire Economie. Astrid Hamer Utrecht 3 oktober 2016

LIFE. Astrid Hamer Amersfoort, 17 september 2015

Mogelijkheden binnen LIFE en H2020. Maaike Beld 26 september 2014

NAS en de LIFE-IP aanvraag NL- NASCCELERATE

Voorstel voor nieuwe verordening

LIFE. Financiering van Europese milieu- en natuurprojecten. Astrid Hamer, NCP LIFE Agentschap NL. 7 november 2013

Klimaatverandering : effecten, risico s en adaptatiebeleid in Europa Dr Hans Bruyninckx EEA Executive Director

Wettelijk kader voor adaptatiemaatregelen

Evenement Water en Klimaatadaptatie

EU subsidies voor KRW opgaven

LIFE+ Arnoud Heeres, LIFE Unit, Europese Commissie LIFE+ Presentatie Nederland

Investeren in klimaatactie, investeren in LIFE

Europese Fondsen. Conferentie Europabewustzijn 30 november 2017

SMART SOCIETY IN NEDERLAND

Europese subsidies voor de Sociale Economie

Interreg (A,B,C) en gemeenten

Water is onmisbaar! actieve mkb/kmo s. Dankzij EU-beleid meer banen en groei in de watersector. JOUW MENING TELT EN JOUW ACTIES OOK

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Thema 3 Adaptatie Zeist, juni 2006 Jeroen Aerts

Inhoud presentatie 1. E+M. 2. Visie op subsidies. 3. LIFE kenmerken. 4. Voorbeeldproject Urban Adapt. 5. Ervaringen en Observaties

TEN-T/CEF transport. Informatiebijeenkomst DKTI-transport. Vervoer over water, spoor, weg en door de lucht voor een sterk EUROPA

KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018

WEBINAR 9 oktober Kennismaking INTERREG voor nieuwkomers INTERREG >> Duurzaam, Agrarisch, Innovatief en Internationaal ondernemen

LEADER in POP3. Voorlichting over achtergronden, eisen en procedures? Met deze informatie kunt alvast aan de slag* Ochtend programma

IenM & INTERREG: Circulaire economie

Drug Prevention and Information Programme DPIP Financieel Perspectief Doelstellingen

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Klimaat-adaptatie: mogelijke risico's van infectieziekten in groen en blauw en ontwikkeling van een nationaal versnellingsprogramma

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

LIFE + Stand van zaken Mogelijkheden voor financiering Natura Caroline Thys secretariaat-generaal Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

Informatiebijeenkomst 14 maart 2013

NATUUR EN BIODIVERSITEIT

INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties

Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG

Koolstofarme economie Link met andere EU- subsidieprogramma s. 25 april 2014

Klimaatbestendig NL. Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied. Ruimteconferentie 19 april 2011 Leendert van Bree

Meerjarig Financieel Kader (MFK) Connecting Europe Facility Energie. VLEVA 4 oktober Jan Hensmans Adviseur-Diensthoofd FOD Economie AD Energie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Networking for Urban Vitality

De kansen voor Duurzame Mobiliteitsprojecten in het INTERREG Noord West Europa programma

Meer grip op klimaatbeleid

Projecten Klimaat en Hittestress. Hittestress in Rotterdam. Stand van zaken Mei Project 1 Hitte stress. Ambitie Rotterdam

Openbare raadpleging in het kader van de "fitness check" van de EU-natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn)

Actuele Europese Milieudossiers

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Afdeling Water Rotterdam Climate Proof

EFRO Ed Meijerink

Subsidies Biobased Economy

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Programmabureau Duurzaam Rotterdam Climate Proof

GELDERSE GIETERIJEN TOEKOMSTBESTENDIG

NAS Stef Meijs Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 jan 2017

EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Strategy: a perspective

Stedelijke Klimaatplannen

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

Klimaatadaptatie. Charles Aangenendt

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel

Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050

Multi-Layer Safety in Dordrecht. Ellen Kelder City of Dordrecht

Kennisinnovaties slappe bodems

Bescherming en herstel van de biodiversiteit en ecosysteemdiensten: focus op de beschermde gebieden, groene infrastructuur en geen netto verlies.

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Actuele milieu, klimaaten energiedossiers

Klimaatbestendige stad

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Plastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS

Duurzame watersystemen


Europa en breedtesport kansen om mee te doen

Zeeuws Subsidie Team

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C381 van 16/12/97

Samenvatting van de partnerschapsovereenkomst voor Nederland,

Programma Water en klimaatveranderingen

Samen naar de Europese Agenda Stad

SUPERLOCAL. Klankbordgroep

Het beleid voor Plattelandsontwikkeling na 2013

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0176/288. Amendement. Patrick Le Hyaric, Younous Omarjee namens de GUE/NGL-Fractie

COMMISSION INTERNATIONALE DE L ESCAUT (CIE) COMMISSION INTERNATIONALE DE LA MEUSE (CIM)

ILIEUHANDHAVING. Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens

KAS: een handelingsperspectief

Het Vlaams adaptatiebeleid, naar Griet Verstraeten Departement Omgeving. Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019

Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water

Integrale planning van water, ruimte en resilience

Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt

Wat is INTERREG?

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Klimaatbestendige stad Noodzaak én kans

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

#46: Vragen en antwoorden nieuwe actielijn Erasmus+ voor scholen 'School Exchange partnerships'

WEBINAR. Verdieping INTERREG North West Europe (NWE) voor gevorderden INTERREG >> Duurzaam, Agrarisch, Innovatief en Internationaal ondernemen

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Smart Delta Resources Platform

Transcriptie:

LIFEklimaatadaptatie Astrid Hamer Utrecht, 15 december 2016

Onderwerpen LIFE Milieu Klimaat Natuur & Biodiversiteit N2000 gebieden verbeteren Omstandigheden voor soorten uit Vogel- en habitatrichtlijn verbeteren Milieu & Grondstofefficiency Water Afval Grondstoffen/ groene en circulaire economie Milieu & gezondheid Luchtkwaliteit/ Stedelijk milieu Milieu Informatie en Bestuur Gerichte milieucampagnes over water, afval, grondstof/circulair, luchtkwaliteit, milieu & gezondheid, natuur/biodiversiteit. Handhaving, ervaringen delen N2000 beheerders, vrijwilligersnetwerken, duurzaam inkopen. Broeikasgas reductie Aanpassing aan klimaatverandering Informatie en bestuur

Call 2017 LIFE Open ca. mei 2017 sept 2017. 60% subsidie, 75% voor prioritaire soorten/habitats. Programma Milieu en Klimaat ca. 239 miljoen Traditionele projecten (rond 1 miljoen en groter) Lokaal een probleem oplossen, leereffect voor EU. Integraal project IP( 17 miljoen, waarvan 10 c.q. 8 miljoen LIFE subsidie). Groot, nationale schaal, strategisch plan implementeren, ministerie dient in.

Wat is een goede Life aanvraag? Past bij topic/prioriteit Natuur, milieu, klimaatprobleem, kwantificeren Weinig onderzoek, je weet al hoe je het probleem moet oplossen Groot project, vanaf 1 miljoen, 60% subsidie. Verwachte resultaat concreet maken Betrokkenheid van essentiële stakeholders in het project Uitproberen: innovatief (pilot, demonstratie), natuur: best practice Monitoring: laat zien dat het werkt Resultaten uitdragen Meerwaarde voor Europa, value for money Effect, geen tools. Komt niet in aanmerking voor ander EU programma s Geen grote infrastructuur!

Slaagkans

LIFE 2014, Klimaatproject Klimaat: Gemeente Rotterdam, WNF en RWS Klimaatadaptatie in binnenstad, URBAN-ADAPT 2,7 miljoen subsidie, projectkosten 10,4 miljoen 2015-2021 Twee gebieden: Zomerhofkwartier: 11500 m 2 groene infrastructuur erbij 100 smart regentonnen, 800 m3 extra waterberging 0,5 graad koeler, 10% reductie NO 2 Meer groen en natuur op, in en direct langs de Nieuwe Maas langzaam oplopende rivieroever voor golfbreking bij hoger water

LIFE 2015- Gem. Putten AERFIT: Adaptation to Extreme Rainfall Fast High Volume Infiltration (FHVI) Regenwater direct injecteren in aquifer. Kosten: 4miljoen, 2,4 miljoen subsidie Demonstratie en kennis verspreiden EU. Doel: geen overstroming bij T10 bui (36 mm/h, met piek van 210 l/sec*ha). Key indicator unit Start End Area affected by measures Nr of municipalities 2 10 Flood events prevented Nr per year 2 20 Persons reached by press Number of individuals 0 25000 releases Etc.

Prioriteiten werkprogramma 2014-2017 Milieu en grondstoffen: Water Water, overstroming en droogte Natuurlijke waterretentie in stad en ruraal Risico management Stroomgebied management, renaturalisatie morfologie Geïntegreerd beheer nutriënten, chemische verontreiniging Waterbesparing Mariene en kustgebieden Druk van economische activiteiten verminderen (geluid, bodemverstoring, diepzee mijnbouw, aquacultuur) Zwerfvuil en microbiële vervuiling bij de bron aanpakken Synergie beheer kustgebieden en maritieme ruimtelijke ordening Water Industrie Technologie voor drinkwater, zuivering stedelijk afvalwater Efficiënte levering waterdiensten in dunbevolkte gebieden Recycling van water

Prioriteiten werkprogramma 2014-2017: Klimaat adaptatie Voorrang voor: projecten die cross-sectorale, trans-regionale en/of cross-border issues aanpakken. Met demonstratie en verspreidingspotentiaal Groene infrastructuur en ecosysteem-aanpak van adaptatie Adaptatie in kwetsbare gebieden zoals Cross border management overstromingen Grensoverschrijdend kust management (drukbevolkte delta s en kuststeden) Adaptie meer integreren in stedelijke R.O., ontwerp van gebouwen en omgaan met natuurlijke grondstoffen. Eilanden en berggebieden, nadruk op duurzame en veerkrachtige landbouw, bosbouw en tourisme Duurzaam watermanagement: verdroging, bosbranden in droge gebieden Meer kennis verzamelen over schade- en adaptiekosten en baten Regionale en locale risicoanalyse Tools voor besluitvorming, monitoring, evaluatie

Prioriteiten werkprogramma 2014-2017: Klimaat adaptatie Urban Adaptatie zeer welkom actively encouraged : Ontwikkelen en uitvoeren lokale adaptatie strategieën en actieplannen, Mayors adapt Lage emissie projecten tbv zowel mitigatie/adaptatie als natuur/biodiversiteit in stad. Innovatieve adapt.technologie in stad voor water/energie/bouwsector Promotie en ontwikkelen van groene infrastructuur in steden om urban heatisland effect (groene daken, groene ruimtes voor ventilatie) en/of overstroming (multi-use opvang) aan te pakken. Check de guidelines 2016, 2017 tzt

Prioriteiten werkprogramma 2014-2017: Bestuur &Informatie o.a. Natuur: Bewustwordingscampagnes groene infrastructuur Luchtkwaliteit: Voorlichting en training luchtkwaliteit in de stad en effect op gezondheid Klimaat: train-the-trainers, samenwerking, coördinerende platforms, uitwisseling, ondersteuning strategie om 2030 doelstelling (kosteneffectief) te halen. focus op uitwisseling best practice bewustwording over klimaatveranderings kwetsbaarheden, adaptatie opties, financiering en verzekering van adaptatie

Brochure Meer dan 130 oude LIFE projecten uit 24 lidstaten. Uitgebracht op 1 december 2015. Gratis te downloaden http://ec.europa.eu/environment/life/publicat ions/lifepublications/lifefocus/documents/cli matechangeadaptation.pdf

IP: Integraal project Climate change adaptation IPs: should aim at the implementation of transnational, national, regional or local specific adaptation strategies or action plans; - Climate change mitigation IPs: should aim at the implementation of transnational, national, regional or industry/sector specific greenhouse gas mitigation strategies, action plans or low carbon economy roadmaps; and - Urban climate change mitigation and/or adaptation IPs: should aim at the implementation of urban action plans implementing the transition to a low carbon and/or climate resilient society.

IP: hefboom Groter strategisch plan Geen LIFE geld, wel andere (EU) fondsen (minstens 1) voor complementaire acties,., bijv. Interreg, H2020, ERDF, ESF Kernproject LIFE IP, 60% LIFE geld, 40% eigen geld, geen andere EU fondsen. Max. ca. 13,3 miljoen

IP Integraal Project 3 IP s per land tussen 2014-2020, waarvan minstens 1 klimaat. Evt. meer, nog ruimte. Voorbereiding kan met subsidie Technical Assistance, 1 ton per jaar per land voor klimaat (EU budget slechts 1,6 ton in 2016). Aanvragen tot september 2017, uitslag dec, beginnen 1 januari 2018 (voor concept note september 2018). 2-trapsraket: concept note: september 2017, uitslag dec. full proposal: mrt/april 2018, uitslag oktober 2018 NL: Deltanatuur IP full proposal goedgekeurd, gaat starten Brandstofvisie (mitigatie) concept note ingediend, dec. uitslag

Adviseurs LIFE Schakel onze hulp in: projectidee, bellen, meelezen concepten. Natuur en klimaat: Astrid Hamer 088-6022 730 Mayke Derksen 088-6022434 Milieu en klimaat: Teun Bolder 088-6022594 John Heynen 088-6022527 life@rvo.nl www.rvo.nl/life Guidelines in application packages http://ec.europa.eu/environment/life/ funding/life.htm