POP UP BOERENMARKT 31 december 2014, Roeselare
Diestsevest 32 bus 3b 3000 Leuven T 016 47 99 98 F 016 47 99 95 info@groenekring.be www.groenekring.be
Pop up boerenmarkt sensibiliseert consumenten over dalende voedselprijzen Via een unieke pop up boerenmarkt verkopen jonge West-Vlaamse land- en tuinbouwers hun producten aan de prijs die zij er voor krijgen. Op die manier willen ze burgers en consumenten sensibiliseren over de lage prijs die zij vandaag voor hun producten krijgen. De actie is een initiatief van Groene Kring West- Vlaanderen, de vereniging voor jonge land- en tuinbouwers. Aanleiding De Vlaamse land- en tuinbouwers voelen de dalende prijzen al langer maar in december werd dit aanvoelen bevestigd door de cijfers over het land- en tuinbouwinkomen voor 2014. Boerenbond becijferde dat het inkomen van de Vlaamse land- en tuinbouwers in 2014 daalt met 19%. Eurostat heeft de sterke daling van het landbouwinkomen bevestigd en spreekt van een daling voor België van 15,2%. Groene Kring West-Vlaanderen organiseert daarom een pop up boerenmarkt met diverse land- en tuinbouwproducten en verkoopt deze aan de prijs die de land- of tuinbouwer er vandaag voor krijgt. Alexander Maenhoudt, provinciaal voorzitter Groene Kring West-Vlaanderen: Met onze actie willen we de burgers en consumenten sensibiliseren over de lage prijs die we vandaag voor onze producten krijgen. Nochtans doen we alle mogelijke inspanningen op vlak van kwaliteit, traceerbaarheid en dierenwelzijn en milieu. Het enige wat ontbreekt, is een eerlijke en correcte marge om deze investeringen terug te betalen en er ook een inkomen uit te halen. Het land- en tuinbouwinkomen De oorzaken Het jaar 2014 beloofde een goed boerenjaar te worden. De weersomstandigheden zaten mee, op lokale uitzonderingen na, maar behalve opbrengst en kwaliteit wordt het inkomen vooral bepaald door de prijs die boer en tuinder krijgen voor hun producten. De handelsboycot die Rusland uitriep tegen onder andere Europese landbouwproducten verstoorde de markt enorm. Hij weerspiegelt zich in de eindproductiewaarde van de sector, en vooral ook in het gemiddelde inkomen van de Vlaamse land- en tuinbouwers. De crisis die voelbaar is op elk bedrijf, wordt nu bevestigd door de cijfers. 3
De cijfers Contactpersoon Boerenbond: François Huyghe, adviseur Studiedienst, 0496 85 87 84. Op 19 december maakte Boerenbond een cijferanalyse van het inkomen van de Vlaamse land- en tuinbouw. Ondanks de gedaalde kosten, staat het inkomen van de Vlaamse boeren zwaar onder druk. In figuur 1 is de evolutie te zien van het land- en tuinbouwinkomen versus inkomen loon- en weddetrekkenden in Vlaanderen. Figuur 1: Evolutie land- en tuinbouwinkomen (familiale en niet-familiale landbouw) versus inkomen loon- en weddetrekkenden in Vlaanderen (uitgedrukt in ). De globale omzet van de Vlaamse land- en tuinbouw, waarbij alle sectoren van de plantaardige en van de dierlijke sector in rekening gebracht worden, daalde in de eerste 11 maanden van 2014 met 6% ten opzichte van dezelfde periode in 2013 (waarbij 65% van de omzet gerealiseerd wordt in de veehouderij). Deze daling is het resultaat van een daling van de omzet in de plantaardige sector met 12% en een daling van de omzet in de dierlijke sectoren met 2%. In figuur 2 zie je een grafische weergave van de omzetevolutie in 2014. Figuur 2: Voorcalculatie totale omzetevolutie 2014 Vlaanderen. 4
Als gevolg van de handelsboycot van land- en tuinbouwproducten die Rusland begin augustus instelde, werden in het najaar aanzienlijke prijsdalingen genoteerd voor zowel plantaardige als dierlijke producten, bijvoorbeeld voor varkens, melk en aardappelen. Sommige prijzen herstelden zich deels. Denk aan graanprijzen, die wel toenamen maar nog steeds ver onder de prijs van de voorbije jaren liggen. In de groenteteelt wordt algemeen een lagere prijs genoteerd (vnl. groenten in openlucht) en de fruitsector krijgt forse klappen voor de prijs van appelen en peren. De eindproductiewaarde ligt in de varkenshouderij 10% lager dan vorig jaar. Ondanks de fors gedaalde melkprijs is de gemiddelde prijs in 2014 ongeveer gelijk aan 2013. De goede melkprijs in de eerste jaarhelft wordt gebruikt om de forse daling in de tweede jaarhelft op te vangen. 2014 is ook het jaar waarin de energiekosten, de voederkosten en de kosten van de meststoffen afnamen. De kosten van gewasbeschermingsmiddelen lagen beduidend hoger. Dit alles komt neer op een forse inkomensdaling met 19% voor de hele sector. Doordat er in 2014 minder landbouwers actief zijn dan in 2013 betekent dit voor de Vlaamse landbouwer een inkomensdaling van 17% per arbeidseenheid. De cijfers van Eurostat bevestigen de berekeningen van Boerenbond. Eurostat spreekt van een daling van het landbouwinkomen met 15,2% in België. Er kan als dusdanig gesteld worden dat de situatie in Vlaanderen nog erger is, aangezien de sectoren met de grootste averij zich vooral in Vlaanderen bevinden. Het betreft meer specifiek de varkenshouderij en de groente- en fruitsector. België behoort samen met Luxemburg, Malta, Ierland, Finland en Kroatië bij de landen waar het landbouwinkomen in 2014 lager ligt dan in 2005. Doelstelling - Groene Kring vraagt aan burgers en consumenten om de meerwaarde van onze veilige kwaliteitsproducten te zien en hiervoor een meerprijs te betalen zodat dit kostendekkend is en er een leefbaar inkomen uit gehaald kan worden. - Groene Kring vraagt aan politici op Vlaams en Europees niveau om hun verantwoordelijkheid op te nemen inzake een eerlijke en correcte prijsvorming. Dit kan door:. het opnemen van hun politieke verantwoordelijkheid bij de gevolgen van de prijzencrisis die momenteel de land- en tuinbouwsectoren beheerst. Deze crisis is ontstaan naar aanleiding van een politiek conflict met Rusland, waarvan de land- en tuinbouwsector de gevolgen draagt. De overheden op de diverse niveaus moeten de nodige marktmaatregelen instellen.. een gelijk speelveld bij internationale handelsakkoorden zodat er een eerlijke markt kan ontstaan waar met gelijke wapens gestreden wordt. 5