RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ NOORDERPOORT Opleidingen Technicus Middenkader WEI Plaats: BRIN: Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: Conceptrapport verzonden op: Rapport vastgesteld te Utrecht op: Groningen 25LW 121085 7 december 2010 21 december 2010 8 februari 2011 Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/9 pagina 1/912
pagina 2/9
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 7 december 2010 een onderzoek uitgevoerd bij opleidingen Technicus Middenkader WEI van Noorderpoort naar de kwaliteitverbetering van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek is de volgende. In het onderzoek uitgevoerd op 12 oktober 2009 bleek er sprake te zijn van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wettelijke vereisten, namelijk het tijdig melden van absentie en voortijdig schoolverlaten. De opbrengsten waren in 2009 wel voldoende. Geconstateerd is daarbij dat er sprake was van zwak onderwijs. In het kader van het geïntensiveerde toezicht is een onderzoek naar kwaliteitsverbetering en de naleving van wettelijke vereisten uitgevoerd. In dit kader zijn de volgende opleidingen onderzocht: crebocode 91149/92513 Technicus middenkader WEI (Werktuigkundige installaties)/ Werkvoorbereiden (Werkvoorbereider installatie), niveau 4. Onderzoeksopzet De inspectie heeft zich in dit onderzoek voornamelijk gericht op het opnieuw beoordelen van de criteria die onvoldoende waren tijdens het eerdere onderzoek in 2009. Daarbij is nagegaan in hoeverre de tekortkomingen die toen zijn geconstateerd, zijn opgeheven. Dit onderzoek is met name gericht op de volgende criteria: samenhang, maatwerk, programmatijd, leertijd, didactisch handelen, begeleiding in de instelling, intake, studieloopbaanbegeleiding, deelnemerszorg, bejegening en kwaliteitszorg. Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de opleiding die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van de zelfevaluatie van het team. Onderzoek op locatie, waarbij schooldocumenten zijn bestudeerd; de onderwijspraktijk is geobserveerd; gesprekken met de directie, tweede lijnszorg, docenten, deelnemers zijn gehouden. Voor de beoordeling van de opbrengsten is gebruikgemaakt van cijfers uit BRON, schooljaar 2008-2009 met de erbij behorende onderstaande normen. Niveau 4: jaarresultaat 64,2 en diplomaresultaat 67,3 procent. pagina 3/9
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader bve 2009 en de Aanvulling voor 2010 op het Toezichtkader bve 2009. Deze zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de ontwikkeling van de opleiding in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 4/9
2. BEVINDINGEN 2.1 Bevindingen Technicus Middenkader WEI (Werktuigkundige installaties)/ Werkvoorbereiden (Werkvoorbereider installatie) 2.1.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie tot welke bevindingen per opleiding het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate het betreffende criterium gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Scores van de opleidingen: crebocode 91149/92513 Technicus Middenkader WEI (Werktuigkundige installaties)/ Werkvoorbereiden (Werkvoorbereider installatie), niveau 4 1.1 Naleving Wettelijke vereisten 1 2 3 4 1.1.1 Naleving Wettelijke vereisten 2.1 Opbrengsten van opleidingen 1 2 3 4 5 2.1.1/2.1.2 jaarresultaat en diplomaresultaat 3.1 Programma 1 2 3 4 3.1.1 Samenhang 3.1.2 Maatwerk 3.1.3 Programmatijd 3.1.4 Voorzieningen 3.2 Leerproces 1 2 3 4 3.2.1 Leertijd 3.2.2 Didactisch handelen 3.2.3 Begeleiding in de instelling 3.2.4 Beroepspraktijkvorming 3.3 Trajectbegeleiding 1 2 3 4 3.3.1 Intake 3.3.2 Studieloopbaanbegeleiding 3.3.3 Zorg deelnemers specifieke behoeften 3.3.4 Samenwerking 3.4 Omgang en veiligheid 1 2 3 4 3.4.1 Bejegening/omgang 3.4.2 Veiligheid 4.1 Kwaliteitszorg 1 2 3 4 4.1.1 Systematische Kwaliteitszorg 4.1.2 Beoordeling pagina 5/9
2.1.2 Beschouwing Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs van de opleiding is zwak vanwege onvoldoende opbrengsten. Het onderwijsproces wordt als voldoende beoordeeld. Het team heeft de kwaliteit van het onderwijs aanmerkelijk weten te verbeteren sinds het onderzoek in 2009, waarbij nog 10 criteria van het onderwijsproces onvoldoende waren. De opleiding voldoet niet aan alle wettelijke vereisten. Ondanks het positieve oordeel over het gehele onderwijsproces vertoont het onderwijs tekortkomingen op het gebied van samenhang, maatwerk en intake. Voorwaarde voor verdere verbetering van de kwaliteit is naar de overtuiging van de inspectie een meer expliciete onderwijskundige aansturing van de docenten bij de verdere vormgeving van het competentiegerichte onderwijs. Hieronder licht de inspectie de belangrijkste bevindingen toe. Wettelijke vereisten De praktijkovereenkomsten voldoen inmiddels aan de wettelijke eisen. Het melden van ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten gebeurt niet conform de regelgeving. Hierover wordt het college van bestuur separaat per brief geïnformeerd. Opbrengsten De opbrengsten van de opleidingen Technicus Middenkader WEI zijn onvoldoende. Het jaarresultaat is met 60,9 procent onvoldoende en het diplomaresultaat met 65,2 procent eveneens. Voor het bepalen van de opbrengsten zijn de resultaten van de volgende crebo's in het oordeel betrokken: Technicus middenkader WEI (Werktuigkundige installaties), 91149 Technicus middenkader WEI Werkvoorbereiden (Werkvoorbereider installatie), crebo 92513 Technicus middenkader WEI, crebo 91140 Technicus middenkader WEI (Human Technology), crebo 91143 Technicus middenkader WEI (Mechatronica), crebo 91147 Voor de duidelijkheid dient opgemerkt te worden dat deze vijf opleidingen betrokken zijn in het oordeel over de opbrengsten vanwege de samenhang tussen en de doorloop van deelnemers binnen deze opleidingen. Het kwaliteitsonderzoek en het toezichtarrangement hebben uitsluitend betrekking op de eerste twee opleidingen. Programma De criteria samenhang en maatwerk worden net als in 2009 als onvoldoende beoordeeld. De programmatijd was in 2009 ook onvoldoende, maar is nu positief beoordeeld. De voorzieningen zijn net als in 2009 voldoende. De samenhang is onvoldoende omdat er bij beroepsgerichte vakken te weinig met methodes en lesmateriaal gewerkt wordt die voldoende bij de tijd zijn, waardoor er geen optimale aansluiting is bij de beroepspraktijkvorming. Verder vertonen inhoud pagina 6/9
van de lessen Engels onvoldoende samenhang met de beroepspraktijk. Verder ervaren de deelnemers het niveau van de lessen Engels als te laag. Het maatwerk is weliswaar verbeterd, maar niet voldoende. Afspraken in de persoonlijke ontwikkelplannen van de deelnemers leiden niet tot beredeneerde aanpassingen van het programma van de individuele deelnemers naar aanleiding van niveau, verworven competenties, interesse of leerstijl. Dit betekent dat binnen de groep deelnemers nauwelijks wordt gedifferentieerd. Verrijkings- of verdiepingsprogramma's worden niet gebruikt en versneld doorlopen van de opleiding is evenmin mogelijk. Wel bevat de jaartaak van de docenten ruimte om ad hoc individuele zogeheten SLB-uren af te spreken, waarin een deelnemer met achterstanden extra lessen kan volgen. Het programma brengt een doelmatige studiebelasting met zich mee en er vallen weinig lessen uit. De voorzieningen zijn beperkt doordat er problemen zijn met het digitale netwerk, maar voldoende om alle leerdoelen te bereiken. De informatievoorziening functioneert naar behoren. Onderwijsproces Zowel de leertijd, het didactisch handelen en de begeleiding in de instelling werden in 2009 als onvoldoende beoordeeld. Nu zijn alle criteria van het onderwijsproces voldoende. Het team van docenten weet de absentie voldoende adequaat te bestrijden en de deelnemers zijn voldoende betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De informatieoverdracht is duidelijk en de deelnemers ontvangen voldoende feedback op hun prestaties. De deelnemers worden intensief begeleid door de studieloopbaanbegeleider. Deze heeft regelmatig overleg met de deelnemer en twee tot vier keer per jaar wordt het persoonlijk ontwikkelplan bijgesteld. De beroepspraktijkvorming was in 2009 voldoende en functioneert nog steeds naar behoren. Trajectbegeleiding In 2009 waren intake, studieloopbaanbegeleiding (SLB) en zorg onvoldoende. Nu beoordeelt de inspectie alleen de intake als onvoldoende. Bij de intake worden niet voldoende specifieke gegevens van de deelnemers verzameld en geanalyseerd voor een optimale start van de begeleiding. In de praktijk speelt het intakedossier dan ook een marginale rol bij de deelnemerbegeleiding. Dit is opmerkelijk omdat er wel instrumenten aanwezig zijn voor de verzameling van deze gegevens. De loopbaanbegeleiding functioneert voldoende. Er zijn regelmatig deelnemerbesprekingen met alle betrokken docenten. Verder ervaart het team het als een grote vooruitgang dat er zogeheten tweedelijnsbegeleiders functioneren, die als achtervang fungeren voor de SLB'ers en indien nodig gesprekken voeren met de deelnemers. Deze functionaris vormt tevens de brug naar de zorg in de tweede of derde lijn. De inspectie tekent hierbij aan dat de begeleiding nog te veel afhankelijk is van persoonlijke initiatieven van de SLB'ers. De werkwijze moet door middel van een vaste structuur beter verankerd worden in de organisatie. Omgang en veiligheid In 2009 werden deze criteria voldoende bevonden. De inspectie heeft geen signalen ontvangen die erop duiden dat de situatie in dit opzicht slechter zou zijn geworden. pagina 7/9
Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is net als in 2009 onvoldoende. De kwaliteit van het onderwijs is weliswaar aanmerkelijk verbeterd, onder meer door vervanging van het management, hetgeen het elan in het team van docenten goed heeft gedaan. Het ontbreekt echter aan planmatigheid, concrete en toetsbare doelen en een tijdpad. Er is onvoldoende sprake van een duidelijke onderwijskundige koers en de docenten hebben niet voldoende handvatten om het competentiegerichte onderwijs vorm te geven. In tegenstelling tot 2009 is nu ook het criterium beoordeling onvoldoende. De instelling spreekt weliswaar oordelen uit over de kwaliteit van het onderwijs, maar deze zijn niet voldoende onderbouwd. Van audits op grond van eigen normen met betrokkenheid van externe deskundigen is geen sprake. pagina 8/9
3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs van de volgende opleidingen vertoont tekortkomingen en is als zwak beoordeeld, vanwege onvoldoende opbrengsten: crebocode 91149/92513 Technicus Middenkader WEI (werktuigkundige installaties)/ Werkvoorbereiden (werkvoorbereider installatie), niveau 4. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan deze opleidingen een aangepast arrangement toe. De opleidingen vallen onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in december 2011 weer voldoende is. De inspectie voert in februari 2012 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. pagina 9/9