Gemeentelijk Draaiboek Toegankelijk en Begaanbaar maken Deelproces 20 Versie 20/2007 Datum: 18 juni 2007 Vastgesteld door burgemeester en wethouders d.d. 3 juli 2007 P.S.M. Perriëns Secretaris R.A.L. Severijns Burgemeester
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1. Uitgangspunten... 2 1.2. Doelstelling... 2 1.3. Doelgroep...2 1.4. Relatie met andere processen... 2 1.5. Relatie andere diensten... 3 2. ORGANISATIE... 4 2.1. Lokale team Toegankelijk en Begaanbaar maken... 4 2.2. Regionale team Toegankelijk en Begaanbaar maken... 4 2.3. Taken team Toegankelijk en Begaanbaar maken... 4 2.4. Alarmering...5 2.5. Bijstand en opschaling... 5 2.6. Aanspreekpunt binnen gemeente voor COPI en OT... 5 2.7. Locatie actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken... 5 2.9. Paraatheidskoffer... 5 2.10. Nazorg... 6 3. PROCESBESCHRIJVING... 7 3.1. Procesverantwoordelijke... 7 3.2. Proces... 7 3.3. Organisatie...8 3.4. Aandachtspunten... 8 4. BIJLAGEN... 9 Bijlage 1. Werkinstructies... 9 Bijlage 2. Inhoud paraatheidskoffer... 12 Bijlage 3. Verzendlijst... 14 Toegankelijke en begaanbaar maken versie 18juni 2007 1
1. INLEIDING 1.1. Uitgangspunten Dit draaiboek Toegankelijk en Begaanbaar maken is een onderdeel van het gemeentelijk Rampenplan. Indien zich in de gemeente een calamiteit, een zwaar ongeval of ramp voordoet kan het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken opgestart worden. De activiteiten die behoren tot dit proces worden uitgevoerd volgens de regels van dit deelplan met bijlagen. 1.2. Doelstelling Het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken heeft tot doel: het zorgdragen voor goede aan- en afvoerwegen naar en van het rampterrein, door hinderlijke blokkades weg te nemen. Het kan hier gaan om blokkades, die belemmerend werken ten aanzien van de bron- en effectbestrijding, de uitvoering van het verkeerscirculatieplan, een ontruiming of een evacuatie. Een ander doel van het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken is het veiligstellen van de bovenen ondergrondse infrastructuur en het onder controle brengen van risico s ten aanzien van het rioolstelsel. 1.3. Doelgroep Bij de hulpverlening betrokken organisaties. 1.4. Relatie met andere processen Algemeen Proces1 Proces28 Proces 29 Specifiek Proces 2 Proces 3 Proces 6 Proces 7 Proces 13 Alarmering Nazorg Medewerkers van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken kunnen geconfronteerd worden met traumatische ervaringen tijdens hun werk. De voorzitter van het actiecentrum dient hier alert op te zijn en in overleg met de procesverantwoordelijke te bepalen of medewerkers op tijd vervangen dienen te worden of dat hen (slachtoffer)hulp geboden dient te worden. Verslaglegging Bron- en effectbestrijding Toegankelijk/begaanbaar maken is een belangrijke voorwaarde voor de toegankelijkheid van het rampterrein voor de betrokken hulpverleningsdiensten Voorlichting Naast de voorlichting aan de bevolking en pers zal aandacht besteed moeten worden aan de voorlichting van de eigen medewerkers. Afzetten/afschermen Dit proces betreft het afzetten van wegen en/of het afschermen van terreinen en objecten teneinde ongestoorde ongeval/ rampenbestrijdingsactiviteiten te kunnen laten plaatsvinden. Verkeer regelen Het doel van verkeer regelen is, in het kader van de rampenbestrijding, het voorkomen en/of oplossen van verkeersopstoppingen of -stremmingen in het algemeen en het voorkomen van stagnatie in de hulpverlening in het bijzonder. Geneeskundige hulpverlening Toegankelijk/begaanbaar maken is een belangrijke voorwaarde voor de toegankelijkheid van het rampterrein voor de betrokken hulpverleningsdiensten Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 2
1.5. Relatie andere diensten Eventueel inschakelen Terreineigenaren, Particuliere bedrijven (aannemers), Reiniging, Militaire eenheden. De dienst bouwen en wonen, Milieudienst. De veterinair inspecteur van de volksgezondheid voor het doen afvoeren van kadavers. Infrastructuur: Gasunie, NRE, Essent, Brabant Water, KPN, UPC en de Waterschap de Dommel. Taken andere disciplines Regionale Politie Afzetten en afschermen Verkeer regelen Vrijhouden en/of maken van de routes waarlangs materieel van aannemers het terrein van het incident aangevoerd wordt. Regionale GHOR Geen taken. Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 3
2. ORGANISATIE 2.1. Lokale team Toegankelijk en Begaanbaar maken Om de werkzaamheden van het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken uit te kunnen voeren is er een lokaal team Toegankelijk en Begaanbaar maken samengesteld. Het lokale team Toegankelijk en Begaanbaar maken wordt gevormd door medewerkers van de afdeling Omgeving binnen- en buitendienst. Het team Toegankelijk en Begaanbaar maken bestaat uit een procesverantwoordelijke, hoofd actiecentrum en medewerkers. De bereikbaarheid van het lokale team Toegankelijk en Begaanbaar maken is geregeld in het draaiboek Alarmering. 2.2. Regionale team Toegankelijk en Begaanbaar maken Binnen de regio Zuid-Oost Noord-Brabant functioneren voor diverse processen regionale teams. Voor het proces Toegankelijke en Begaanbaar maken is een dergelijk team nog niet geformeerd. Indien een dergelijk team geformeerd gaat worden zal dit regionale team Toegankelijk en Begaanbaar maken worden gevormd door medewerkers van de regiogemeenten. Bij een lokaal ongeval of ramp kunnen de regiogemeenten om bijstand worden gevraagd. Vanaf Grip 2 zal vanuit het Operationeel Team (OT) een regionale coördinatie plaatsvinden van het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken. 2.3. Taken team Toegankelijk en Begaanbaar maken De taken van de procesverantwoordelijke, het hoofd actiecentrum, en medewerkers toegankelijk en begaanbaar maken zijn beschreven op instructiekaarten. Deze zijn opgenomen in bijlage 1. In de paraatheidskoffer bevinden zich geplastificeerde instructiekaarten. De taken en werkzaamheden van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken bestaan in hoofdlijnen uit: 1. Opruimen van obstakels 2. Het afvoeren van puin. 3. Het onder controle brengen van risico s 4. Inhuren van derden 5. Het leveren en plaatsen van afzetmateriaal. Ad 1. Opruimen van obstakels Het opruimen van obstakels bestaat uit: het ontsluiten van toegangswegen het verwijderen van verkeersgeleiding Indien de reguliere wegafsluitingen niet door de parate diensten (politie, brandweer of GHOR) zelf kunnen worden weggenomen zal dat door of vanwege de afdeling Beheer en Ruimte worden gedaan. Ad 2. Afvoeren van puin Het afvoeren van puin naar een daarvoor bestemde plaats. Eventueel hiervoor braakliggende terreinen beschikbaar stellen. Indien justitieel onderzoek noodzakelijk is, tijdelijk een depot aanleggen. Samenwerking met de brandweer kan noodzakelijk zijn omdat deze belast is met het bevrijden van slachtoffers onder puin. Ad 3. Het onder controle brengen van risico s Het in overleg met de brandweer onder controle brengen en het regelen van de bestrijding van risico's voor het rioleringsnet, verbonden aan het vrijkomen van schadelijke en/of explosieve gassen, dampen, vloeistoffen of vaste stoffen. De samenwerking met de brandweer is nodig omdat deze primair belast is met de veiligheid op het rampterrein en de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen. Ad 4. Inhuren van derden Het voorbereiden van het inhuren van diensten door derden op civieltechnisch terrein, het operationaliseren daarvan en het houden van toezicht op de aan hen opgedragen werkzaamheden. Het is nood- Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 4
zakelijk dat er een goede registratie wordt bijgehouden ten behoeve van werk- en wachttijden m.b.t. verrekeningen; evaluatie van de uitgevoerde taak. Vaste onderdelen van de registratie zijn: tijd van alarmering en opkomst eenheden materieel en mensen geven opdrachten aan aannemers omschrijving van de uitgevoerde activiteiten en het verloop van de actie. 2.4. Alarmering De feitelijke alarmering van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken geschiedt door middel van de communicator (belcomputer). In het draaiboek Alarmering is aangegeven wie geautoriseerd is om het lokale team Toegankelijk en Begaanbaar maken te alarmeren en de wijze waarop dat gebeurt. Via het OT, sectie gemeenten kan om bijstand vanuit de regiogemeenten gevraagd worden. 2.5. Bijstand en opschaling Indien er onvoldoende medewerkers beschikbaar zijn om adequaat uitvoering te geven aan het proces kan er een beroep worden gedaan op medewerkers van andere afdelingen uit de gemeente en buurgemeenten. Indien organisatorische ondersteuning nodig is kan hulp worden ingeroepen van de teams in de buurgemeenten. Dit omdat er nog geen regionaal team Toegankelijk en Begaanbaar maken geformeerd is binnen de regio Zuidoost Brabant. Medewerkers die bijstand verlenen melden zich in het gemeentehuis bij het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken en krijgen door het hoofd actiecentrum een taak toegewezen. 2.6. Aanspreekpunt binnen gemeente voor COPI en OT Bij een GRIP 1 is de gemeentelijke ambtenaar rampenbestrijding in eerste instantie aanspreekpunt voor de staffunctionaris gemeente in het COPI. Indien er een actiecentrum Gemeente Bergeijk wordt ingericht zal het hoofd daarvan gaan fungeren als aanspreekpunt. Het actiecentrum Gemeente Bergeijk bestaat uit alle procesverantwoordelijken (of de door hen aangewezen personen) en één procesverantwoordelijke wordt aangewezen als hoofd. Vanaf een GRIP 2 situatie is het hoofd van het actiecentrum Gemeente Bergeijk aanspreekpunt voor de staffunctionaris gemeente in het OT. 2.7. Locatie actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken Het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken is ondergebracht in het gemeentehuis van Oirschot, kamer 1.15, Deken Frankenstraat 3 te Oirschot. Telefoonnummer 0499-583427. De reservelocatie van het gemeentelijk actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken is gevestigd in de accommodatie Gemeentewerken, Herder Pasmansdreef 11 te Oirschot. Telefoonnummer 0499-572788 2.8. Verslaglegging Voor de verantwoording en de evaluatie van het proces is het noodzakelijk dat alle deelnemers, werkzaamheden en genomen besluiten worden bijgehouden. Voor de benodigde formulieren wordt verwezen naar proces 29 het gemeentelijk draaiboek Verslaglegging. Het gaat om de logboekformulieren, presentielijsten en de situatierapporten. 2.9. Paraatheidskoffer Het lokale en het regionale team Toegankelijk en Begaanbaar Maken kunnen gebruikmaken van de middelen uit de eigen paraatheidskoffer. Deze koffer is aanwezig in kamer 1.38 van het gemeentehuis in Oirschot. De koffer is uitgerust met de volgende middelen: - kantoorartikelen; - Specifieke middelen; - Procesgerelateerde middelen; - Algemene middelen. De inhoud van de paraatheidskoffer is beschreven in bijlage 2 Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 5
2.10. Nazorg Het proces Nazorg kan onderdeel uitmaken van dit proces. Voor de procesbeschrijving en organisatie van het proces Nazorg wordt verwezen naar het gemeentelijk draaiboek Nazorg (proces 28). Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 6
3. PROCESBESCHRIJVING 3.1. Procesverantwoordelijke Het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken valt onder verantwoordelijkheid van het hoofd van de afdeling Omgeving. De procesverantwoordelijke benoemt het hoofd van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken. De procesverantwoordelijke Toegankelijk en Begaanbaar maken is verantwoordelijk voor de inhoud en uitvoering van dit draaiboek. De ambtenaar rampenbestrijding is belast met de afstemming en uniformiteit tussen de verschillende processen en draaiboeken. 3.2. Proces Dit draaiboek is een organisatieplan voor het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken. Met de uitvoering van het actiecentrum is het gemeentelijk team Toegankelijk en Begaanbaar maken belast. Belangrijkste activiteiten tijdens de uitvoering van dit proces zijn - in kaart brengen infrastructuur/rampterrein; - opstellen van een plan voor het toegankelijk maken; - operationele informatievoorziening; - toegankelijkheid/opruimen binnen het rampterrein; - toegankelijkheid/opruimen buiten het rampterrein; - voorkomen/beperken van instortingsgevaar; - bergen en opslaan van goederen van vitaal belang of grote cultuurhistorische waarde; - voorlichting; - evaluatie toegankelijkheid/begaanbaar maken, opruimen. Hoewel voor de uitvoering van dit proces voornamelijk gebruik gemaakt wordt van gemeentelijke diensten en particuliere bedrijven, ligt de coördinatie van het proces bij de brandweer. De coördinatie door de brandweer vloeit voort uit de verantwoordelijkheid voor het primaire proces van de bron en effectbestrijding. Voor de uitvoering van het proces wordt gebruik gemaakt van materieel van de brandweer, gemeente, provincie, van particulieren (aannemers en grondverzetbedrijven) en eventueel Defensie. Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 7
3.3. Organisatie Grip 3 of 4: GBT/RBT (Burgemeester danwel coördinerend burgemeester) Grip 0: CTPI (OvD B,G of P) Grip 1: CoPI (Staffunctionaris gemeenten) Grip 2,3,of 4: OT (Staffunctionaris gemeenten) Gemeente Oirschot (Ambtenaar rampenbestrijding) Actiecentrum gemeente Oirschot (Hoofd actiecentrum) Actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar Maken (Hoofd actiecentrum) Medewerkers actiecentrum TGBM Om de werkzaamheden van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken uit te kunnen voeren is er een lokaal team samengesteld. Dit team wordt gevormd door medewerkers van de afdeling Omgeving. Het hoofd van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken is verantwoordelijk voor het operationeel maken van het actiecentrum. Zodra het actiecentrum operationeel is geeft hij dat door aan het hoofd actiecentrum gemeente. Voorts bepaalt hij de taken binnen het actiecentrum en informeert/adviseert hij het hoofd actiecentrum gemeente. 3.4. Aandachtspunten Het begaanbaar maken en/of houden van wegen van en naar het rampterrein waaronder begrepen het eventueel aanleggen van noodvoorzieningen. Het eventueel aanleggen van een tijdelijk depot voor puin in geval justitieel onderzoek nodig is. Het regelen van afzettingsmiddelen. Het in overleg met de brandweer onder controle brengen en het regelen van de bestrijding van risico's voor het rioleringsnet, verbonden aan het vrijkomen van schadelijke en/of explosieve gassen, dampen, vloeistoffen of vaste stoffen. Zonodig hulp inroepen van derden (aannemers) die op diverse terreinen personen en materieel beschikbaar kunnen stellen. Adviseren van de brandweer over instortingsgevaar van woningen en andere gebouwen (door bijvoorbeeld bouwkundige expertise van Bouw- en Woningtoezicht). Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 8
4. BIJLAGEN Bijlage 1. Werkinstructies Werkinstructie procesverantwoordelijke Toegankelijk en Begaanbaar maken 1. Is verantwoordelijk voor het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken in de voorbereidende fase. 2 Zorgt er voor dat mensen opgeleid en geoefend zijn voor het proces Toegankelijk en Begaanbaar maken. 3 Onderhoudt netwerken met externe relaties (Aannemers, grondwerkers, loonwerkers, rioleringsbedrijven etc) Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 9
Werkinstructie Hoofd Actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken 1. Meldt zich bij het hoofd actiecentrum Gemeente Oirschot zodra het actiecentrum operationeel is; 2. Draagt zorg voor het opstarten, het inrichten en het in bedrijf houden van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken 3. Coördineert de totale uitvoering van het takenpakket van het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken; 4. Zorgt dat alle verbindingsmiddelen in het actiecentrum goed functioneren; 5. Geeft leiding aan het actiecentrum Toegankelijk en Begaanbaar maken; 6. Voert opdrachten van het hoofd actiecentrum gemeente Oirschot uit; 7. Vertaalt opdrachten van het hoofd actiecentrum gemeente Oirschot in opdrachten en instructies voor de overige leden van het actiecentrum; 8. Ziet toe op de verslaglegging van alle activiteiten en het gebruik van het logboek; 9. Rapporteert aan het hoofd actiecentrum gemeente Oirschot. 10. Organiseert werkschema s inclusief afspraken over opvolging en beschikbaarheid bij langdurige inzet; 11. Vraagt via het hoofd actiecentrum gemeente Oirschot catering aan. 12. Brengt het hoofd actiecentrum gemeente Oirschot op de hoogte bij eventuele bijstandsaanvragen voor extra personeel of externe deskundigheid (bijvoorbeeld aannemers); 13. Bewaakt een goede samenwerking in het actiecentrum met de externe relaties; 14. Stemt uitvoeringszaken van werkzaamheden af met het hoofd actiecentrum gemeente Oirschot; Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 10
Werkinstructie medewerkers Toegankelijk en Begaanbaar maken 1. Is verantwoordelijk voor werkzaamheden met betrekking tot het begaanbaar houden van wegen: - Het plegen van noodherstel; - Het verwijderen van obstakels; - Het assisteren van de brandweer bij het schoonmaken (opruimen olie, chemicaliën). 2. Is verantwoordelijk voor alle werkzaamheden met betrekking tot het afvoeren van puin 3. Is verantwoordelijk voor de werkzaamheden met betrekking tot het afrasteren van terreinen en wegen. 4. Is verantwoordelijk voor alle werkzaamheden met betrekking tot verkeersomleidingen, te weten: - Het ontsluiten van toegangswegen; - Het plaatsen en verwijderen van routeborden en andere signaleringen; - Het tijdelijk geschikt maken van doorgangsroutes. 5. Is verantwoordelijk voor alle werkzaamheden met betrekking tot de waterhuishouding, dit houdt o.a. in: - het nemen van maatregelen tegen dreigende overstromingen; - het bestrijden van wateroverlast/overstromingen. 6. Is aanspreekpunt voor het hoofd actiecentrum. 7. Informeert het hoofd actiecentrum over de werkzaamheden. 8. Houdt een logboek bij voor de eigen activiteiten. 9. Verzamelen van zoveel mogelijk gegevens over riolen, ondergrondse en bovengrondse infrastructuur, alsmede tekeningen van de gebouwen, op het rampterrein en in de directe omgeving daarvan. Dit geldt ook voor het beschikbaar hebben van gewenst kaartmateriaal. Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 11
Bijlage 2. Inhoud paraatheidskoffer Kantoorartikelen Aantal Bijzonderheden Paraatheidskoffer 1 Inzetbak, klein 4 Inzetbak, groot 2 Badges t.b.v. naam -- Karton t.b.v. badges -- Balpen, rood 10 Balpen, blauw 10 Balpen, zwart 10 USB-stick 2 Gum 1 Kopieeretiketten 10 Correctieroller 1 Liniaal 1 Magic tape, inclusief houder 1 Memoblaadjes, 655, 654, 653 2 Nietmachine 1 Nietjes 1 Ontnieter 1 Paperclips, klein 1 Paperclips, groot 1 Perforator 1 Plakband 1 Plakstift 1 Potloden, HB 1 Punaises 1 Puntenslijper 1 Schaar 1 A5 schrijfblok, gelinieerd 3 Markeerstiften, set geel, groen, roze, blauw en 2 oranje Viltstift, edding 3000, rood 2 Viltstift, edding 3000, zwart 2 Viltstift, edding 3000, blauw 2 Viltstift, edding 3000, groen 2 Specifieke middelen Aantal Bijzonderheden Petjes 10 In de paraatheidskoffer II Vestjes 10 In de paraatheidskoffer II Registratieformulieren 3 boekjes Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 12
Procesgerelateerde middelen Aantal Bijzonderheden Ringband, 2 rings 1 In de paraatheidskoffer II Deelplan Alarmering 1 In de ringband Deelplan Verslaglegging 1 In de ringband Deelplan Nazorg 1 In de ringband Deelplan Toegankelijk en begaanbaar maken 1 In de ringband Instructiekaarten 1 In de ringband Presentielijst 5 In de ringband Logboekformulieren 20 In de ringband Berichtenrapport 20 In de ringband Lijst van sleutelhouders 1 In de ringband Ontvangstlijst sleutels 1 In de ringband Plattegrond van gemeente en omgeving.. In de paraatheidskoffer Tekeningen rioleringen.. In de paraatheidskoffer Tekeningen oppervlaktewateren en sloten.. In de paraatheidskoffer Tekeningen braakliggende, openbare terreinen.. In de paraatheidskoffer Overzicht van kunstwerken met doorrijhoogten.. In de paraatheidskoffer Algemene middelen Aantal Bijzonderheden Rampenplan 1 In de ringband Plattegrond 2 In de paraatheidskoffer Gemeentegids 1 In de paraatheidskoffer Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 13
Bijlage 3. Verzendlijst 1. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch 2. Commissaris der Koningin in de provincie Noord-Brabant Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch 3. De hoofdofficier van Justitie t.a.v. de heer mr. R.W.M. Craemer Postbus 70582 5201 CZ s-hertogenbosch 4. Rijkswaterstaat directie Noord-Brabant Postbus 90157 5200 MJ s-hertogenbosch 5. Waterschap De Dommel Postbus 10.001 5280 DA Boxtel 6. Veiligheidsregio Zuidoost-Brabant (digitaal aanleveren) 7. Bureau CCB regiopolitie (digitaal aanleveren bij Afd_CCB@brabant-zo.politie.nl) 8. Aangrenzende gemeenten en Kempengemeenten: Gemeente Bergeijk Gemeente Bladel Gemeente Eersel Gemeente Reusel de Mierden Gemeente Best Gemeente Boxtel Gemeente Eindhoven Gemeente Hilvarenbeek Gemeente Oisterwijk 9. Intern: Gemeentelijk coördinatiecentrum, GCC Actiecentrum Gemeente Oirschot, GAC Burgemeester Gemeentesecretaris Commandant Brandweer Procesverantwoordelijken Ambtenaar rampenbestrijding Voorlichting Weergave op Intranet Leden lokaal Team Toegankelijk en Begaanbaar maken 10. Paraatheidskoffer 11. Archief Toegankelijk en Begaanbaar Maken versie 18 juni 2007 14