De wijkvereniging van de Stevenshof Provinciale Staten van Zuid-Holland, t.a.v. de Statengriffie, Postbus 90602, 2509 LP DEN HAAG Leiden, 16 augustus 2016 Betreft: Rijnlandroute: aanbestedingsfase en inpassingsmaatregelen Thema: De wijk Stevenshof wil een verlengde tunnel in de Rijnlandroute Geachte leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland, Inleiding De wijkvereniging Wijkraad Stevenshof vertegenwoordigt de woon-, leef- en omgevingsbelangen van ruim 12000 inwoners van deze geliefde Leidse wijk. Samen met diverse andere organisaties maken wij ons grote zorgen over de inpassing van de Rijnlandroute, zoals die thans voorligt. Aantasting van o.a. onze gezondheid, veiligheid, woonomgeving, bereikbaarheid en het wederom opofferen van schaarse natuur- en milieugebieden is geen aanlokkelijk perspectief en voor ons niet acceptabel. Zeker niet in het licht van het feit dat er een alternatief plan ontwikkeld is, waar wij als Wijkraad Stevenshof groot voorstander van zijn en dat vele voordelen combineert en nadelen van de huidige inpassing voor onze wijk elimineert. Centraal staat hierbij verlenging van de geboorde tunnel met aansluiting op de verdiept aangelegde gegraven tunnelbak die dan overkapt wordt. Hiervoor is nodig dat u, als onze provinciale vertegenwoordigers, Gedeputeerde Staten (verder: GS) de opdracht geeft om in de lopende aanbestedingsprocedure de drie bouwconsortia de navolgende optie expliciet in ontwerp en calculatie mee te laten nemen. Gelijktijdig kan dan op basis van dit voorstel een zgn. kwantitatieve risico analyse (QRA) gemaakt worden. Dat houdt in: geen tijdverlies en wél de basis voor een gedegen afweging van inpassingsvarianten die ook gedragen worden door de vele duizenden direct omwonenden van de weg. De inhoud van het voorstel Het voorstel houdt een verlenging in van de geboorde tunnel met 560 m en met aansluitend een overkapping van het verdiept aangelegde vervolgstuk richting de A44, langs de wijk Stevenshof, in de vorm van een gebouwde tunnel van circa 600 m lengte. De totale extra lengte van de lange tunnel bedraagt daarmee 1.160 m. 1
Meer specifiek betreft dit voorstel de volgende aanvullingen op het Provinciale Inpassingsplan (verder: PIP) en Tracébesluit A44 (verder: TB): 1. de boortunnel wordt 560 m langer en eindigt ter hoogte van de overgang van de Cornelia van Arkelstraat in de Lotte Beesestraat; in de tunnel ligt het einde van de boortunnel bij het einde van de invoeger uit Wassenaar 2. na de verlengde boortunnel worden de toevoer- en afvoerrijbanen tot aan de A44 overdekt uitgevoerd 3. de uitvoeger en de splitsing naar Knoop Leiden West liggend in de lange tunnel zijn met een afstand van 110 m dichter naar de boortunnel gesitueerd 4. in het plan is de mogelijkheid opgenomen om via de tunnelbuizen schadelijke emissies gecontroleerd naar de oostelijke zijde af te voeren. Bijlage 1 ( Ontwerpelementen enz. ) zet met behulp van de Richtlijn Ontwerp Autosnelwegen (ROA 2014) de dimensionering verder uiteen. In dit voorstel liggen een in- en uitvoeger in de tunnel. Voldaan wordt aan de Europese tunnelrichtlijn: zowel aan de zgn. tien-seconden-regel - nl. dat er vanaf een aan- of aftakking tot aan de tunnel een rijafstand van 10 seconden beschikbaar moet zijn - als aan de eis dat het aantal rijstroken in de tunnel niet mag veranderen. Het aantal rijstroken is 2x2 en dat blijft ook zo. De tien-seconden-regel ziet overigens op tunnelmonden waar de overgang van licht naar donker en v.v. een rol speelt. De overgang van de geboorde tunnel naar de gebouwde tunnel ligt in de tunnel en daar doet dit aspect zich niet voor. Bijlage 2 geeft u een visualisatie van het voorstel. Voordelen van het voorstel Zoals aangegeven zitten er aan dit voorstel vele aantoonbare voordelen. Wij zullen ons beperken tot een tiental. 1. geen uitwaaiering van uitlaatgassen uit een open bak over de wijk Stevenshof met 12.000 inwoners en betere veiligheid. 2. geen geluidsoverlast van de Rijnlandroute voor de wijk Stevenshof 3. het bovenliggende landschap blijft onaangeroerd. Geen beperking van zicht, boerengebruik en natuurwaarden (broedplaatsen, flora, fauna etc.) zoals bij de aanleg en inpassingsmaatregelen van een verdiepte bak 4. bijkomend voordeel is dat alleen de boorschacht verplaatst wordt, want de boor, de boortrein en instrumenten etc. liggen er al en zitten in de basisofferte 5. het verder doorboren is per strekkende meter goedkoper dan de verdiepte ligging, afgezien nog van de kosten van horizontale geluidschermen en/of een do-do constructie, aanpassing natte infrastructuur, etc. 6. de extra kosten zullen beperkt zijn 7. de in- en uitritten liggen in een gebouwde tunnel met een lengte van circa 600 m tot vlak voor de aansluiting op de A44 ondergronds, zodat de polder vrijwel geheel kan worden hersteld 8. een glooiend verloop van het wegprofiel met een geringe helling van slechts 3,2º 9. tegemoetkoming aan het Tweede-Kamerbrede verzoek aan de minister om een betere inpassing van de Rijnlandroute en om toepassing van innovatie in alle infraprojecten, ook in de Rijnlandroute 10. de lange tunnel is niet meer afhankelijk van de 120 km/u op de A44 en voldoet aan de expliciete wens van het Ministerie van Infrastructuur & Milieu om op dat deel van de A44 de snelheid van 120 km/u te behouden. 2
Wat betekent dit voorstel voor: 1. De tunnelveiligheid Voor de tunnel onder Voorschoten is een tunnelveiligheidsrapport opgesteld. Een aanvullende QRA-analyse dient de veiligheidsaspecten van de tunnel in dit voorstel te onderzoeken. Een eerdere analyse van de Churchill Avenue tunnel liet een positief resultaat zien voor een invoeger en uitvoeger in de tunnel. Indien noodzakelijk kunnen als onderdeel van de analyse eenvoudige tot meer structurele aanvullende veiligheidsmaatregelen worden getoetst. 2. De milieu- en landschappelijke effecten Het landschap van de Papenwegse polder heeft volgens de Provinciale Visie Ruimte en Mobiliteit de hoogste beschermingscategorie, nl. 1 en 2. De effecten hierop zijn met de voorgestelde tunnelverlenging tot een minimum beperkt. Het voorstel past naadloos in het provinciale beleid, in tegenstelling tot de thans voorliggende provinciale inpassing. Moet er geen consistentie van beleid zijn? 3. De extra kosten De extra kosten zijn geraamd op 13, 3 (plus/min 35%) miljoen euro. Dat is minder dan 1,4% van het totale budget voor een weg die er voor de eeuwigheid ligt, past ruimschoots in de post onvoorzien, voorkomt veel gezondheidsproblemen die ook een prijskaartje hebben en tast natuur en landschap niet aan. Net als bij de tunnel onder Voorschoten kan een verdeelsleutel tussen Leiden, provincie en regio/rijk worden opgesteld. De bewoners van Stevenshof vinden als belastingbetalers dat een duurzaam ontwerp wat mag kosten. 4. De afstanden van de tunnelmonden tot de Stevenshof De afstanden van de drie nieuwe tunnelmonden tot de dichtstbijzijnde woningen van de wijk Stevenshof variëren van 220 m tot 315 m. In het huidige plan bedraagt de afstand van de tunnelmond tot de dichtstbijzijnde woningen circa 230 m. en de afstand van de open tunnelbak tot de dichtstbijzijnde woningen zelfs slechts circa 70 m. Bovendien is voorgesteld de tunnelventilatielucht bij de Stevenshof af te zuigen en in de Oostvlietpolder af te blazen. Zo doende vindt er in het geheel geen emissie-uitwaaiering over Stevenshof meer plaats. 5. Het mogelijke bestuurlijk-politieke afbreukrisico Dit voorstel kent alleen maar winnaars, zowel de politici als de bewoners. Het omvat immers de kernwaarden van alle provinciale politieke partijen: VVD (wél infra, 120 km en binnen tijd gereed), PVV (vergelijkbaar), PvdA (optimale inpassing, draagvlak bij burgers), CDA (duurzaam, functioneel en veilig), SP (optimale inpassing ), Groen Links / PvdD (natuur- en milieu- waarden), CU / D66 / SGP (burgerparticipatie, draagvlak, innovatie, duurzaam). Die win-win-situatie zullen wij als Wijkvereniging dan ook met nadruk en massaal communiceren naar onze bewoners. Daarbij bereiden wij een petitie voor, met name gericht op die bewoners die direct belanghebbende zouden kunnen zijn bij de te verschuiven tunnelmonden. Wij verwachten dat zij allen hun adhesie zullen betuigen aan dit unieke voorstel. En daarenboven is tegen de overige onherroepelijke onderdelen van PIP en TB die dus niet gewijzigd worden, geen beroep meer mogelijk. 3
6. De extra realisatie- en proceduretijd Conclusie Wat de realisatietijd betreft. Er blijkt geen noemenswaardig verschil in tijd te zijn tussen het boren van 560 m tunnel of het vervaardigen van een verdiepte bak over die afstand. Het boren gaat in een tempo van 10 m per dag. Voor het boren van twee tunnelbuizen betekent dat 112 dagen, ofwel ruim 22 weken, ofwel een half jaar. De verdiepte bak kan naar schatting ook in die tijd gemaakt worden. Wat de proceduretijd betreft. Tracé en weg-as veranderen minimaal. De enige wezenlijke wijzigingen zijn een diepere ligging van de verlengde boortunnel en aansluitende gebouwde tunnel, maar die zijn geheel aan het zicht bovengronds onttrokken, en de verschuiving van een uitvoeger en splitsing in de tunnel. Zie bijlage 2. Bovendien veranderen de in het PIP vastgelegde bestemmingen, die rechtszekerheid aan de burger bieden, niet. GS kunnen volgens het PIP zelf wijzigingen erin aanbrengen o.a. ten aanzien van bouwwerken, geen gebouwen zijnde (i.c. de tunnel); weliswaar tot een maximum van 20% van de in het PIP genoemde maten, maar de voorgestelde diepere ligging is bovengronds wél geheel aan het zicht onttrokken. De rechtszekerheid is dus niet in het geding. De provinciale procedure van deze binnenplanse wijziging van het PIP door GS is zeer efficiënt en eenvoudiger en sneller dan de volgende alternatieven: zo moeten GS bijv. reeds binnen 8 weken na afloop van de terinzagelegging besluiten. Ook PS kunnen in het PIP wijzigingen aanbrengen en wel via een partiële herziening. Die provinciale procedure duurt circa enkele weken langer. Ook kan de aannemer GS vragen om een buitenplanse afwijking van het PIP. Ook die provinciale procedure duurt circa enkele weken langer. Het voorstel voor boortunnelverlenging vergt ook een gedeeltelijke aanpassing van het TB. De minister kan de - met die in het PIP vergelijkbare zgn. flexibiliteitsbepaling in het TB toepassen. Ook kan zij het TB partieel herzien. Door parallelschakeling met het provinciale traject kan de optimale procedureduur gerealiseerd worden. Bovendien valt zowel de provinciale als de rijks-besluitvorming bij de Rijnlandroute onder de procedurele versnelling van de Crisis- en herstelwet. Op grond van het bovenstaande wil de wijkvereniging Wijkraad Stevenshof, op basis van deze nieuwe ontwikkeling, u dan ook het volgende, met klem, vragen: 1. geef opdracht aan Gedeputeerde Staten om bovengenoemde optie in de aanbestedingsprocedure mee te nemen, 2. geef opdracht aan Gedeputeerde Staten om op korte termijn een QRA analyse uit te voeren op basis van bovenstaande optie, 3. bespreek ons voorstel binnen uw staten en zoek naar creatieve oplossingen en bestuurlijk draagvlak voor onze legitieme vragen in het belang van vele duizenden wijkbewoners. 4
Aan het einde van de recesperiode zullen wij contact met u opnemen om onze ideeën toe te lichten, uw insteek te vernemen en zo mogelijk in samenspraak te komen tot een oplossing met draagvlak. De inwoners van Stevenshof rekenen op u. Het spreekt voor zich dat u ook op andere wijzen van ons zal vernemen (pers, acties, manifest, petitie, etc.) en wij hopen u hierbij ook als deelgenoot te mogen zien. Deze brief en het daarin verwerkt voorstel tot verlenging van de boortunnel wordt ondersteund door : Bewonersvereniging Stevenshof Vlek 17 Bewonersvereniging Het Wedde Bewonersvereniging Charlotte Kohlerpad e.o. Bewonersvereniging Gerda Brautigamsingel en de daarop aansluitende straten VVE Lotte Beesestraat 65 t/m 79 Agrarische Natuurvereniging Santvoorde Namens de wijkvereniging Wijkraad Stevenshof en bovengenoemde verenigingen, Hoogachtend, Henk Osinga Bestuurslid Wijkvereniging Wijkraad Stevenshof Contactadres: Wijkvereniging Wijkraad Stevenshof p/a de heer H. Osinga Nellie van Kolstraat 57 2331 GH Leiden hosinga@ziggo.nl Bijlagen : 2 cc. Tweede Kamer Gemeenteraad Leiden 5