DEERNS BRENGT IDEEËN TOT LEVEN
Ruim 20 jaar actief in duurzaamheid Duurzaamheid. Deze term is onlosmakelijk verbonden met de gebouwde omgeving. Overheid, opdrachtgevers, architecten en adviseurs zijn allemaal bezig met de vraag hoe te komen tot een duurzame gebouwde omgeving. Hoewel duurzaam ontwerpen nu erg in de belangstelling staat is Deerns inmiddels al ruim 20 jaar actief met duurzaamheid bezig. Deerns weet dan ook als geen ander op welke wijze een duurzaam gebouw tot stand komt. Visie Maar wat is duurzaamheid nu eigenlijk? Wanneer u bijvoorbeeld op internet kijkt, blijkt dat er zeer veel diverse definities van duurzaamheid in omloop zijn, waarbij de verschillen over het algemeen een nuance zijn. In wezen gaat het bij duurzaamheid over de invloed van onze (consumptie)maatschappij op onze omgeving, nu en met het oog op de toekomst. Belangrijk hierbij is dat we zo weinig mogelijk grondstoffen verbruiken en dat ons gedrag zo min mogelijk negatieve invloed heeft op de omgeving. Sterker nog, als duurzaamheid echt een rol speelt, moeten we zorgen voor een positieve bijdrage aan onze omgeving, zodat mens en natuur er gezamenlijk beter van worden. De wettelijke kaders die vanuit de overheid worden gesteld zijn een goede stimulans in de duurzame richting. Wij zijn echter van mening dat, om te komen tot een echte duurzame omgeving, het bij de mensen zelf begint. Een duurzame gebouwde omgeving komt alleen tot stand als iedereen die daarbij betrokken is een gezamenlijk duurzaam doel nastreeft. De kunst is om de juiste balans te vinden tussen energiebesparing, waterbesparing, duurzame materialen, flexibiliteit en comfort. Omdat ieder bouwproject een uniek en complex proces is, leidt het vinden van deze balans steeds tot andere oplossingen. Met onze ervaring en kennis op het gebied van duurzaamheid, lopen we voorop in de markt als het gaat om de toepassing van duurzame systemen binnen de gebouwde omgeving. Duurzaam ontwerp De beste kansen voor een duurzaam en doordacht ontwerp liggen in de beginfase van een project. Een integrale samenwerking met alle ontwerppartners is hierin essentieel. De toegevoegde waarde van een gebouw ligt vaak immers in het samenspel van de bouwkundige, constructieve, bouwfysische en installatietechnische onderdelen. Optimalisatie van daglicht, gevel en optimaal gebruik van daglicht, gevel en ventilatie komt tot stand op basis van een goede samenwerking tussen de verschillende partijen. Het is noodzakelijk om in de beginfase duidelijke en weloverwogen beslissingen te nemen. Niet alleen de duurzame concepten, maar ook het duurzaamheidsgehalte, de praktische haalbaarheid en de investerings- en exploitatiekosten spelen hierin een grote rol. Bij goede en heldere uitgangspunten is de kans op wijzigingen in het bouwconcept in een later stadium kleiner. Om dit proces te ondersteunen beschikt Deerns over de benodigde expertise, creativiteit en ondersteunende software om voor elk project een onderbouwd en duurzaam advies te geven. Deerns stappenplan voor duurzame gebouwen Stappen Energie Water Materialen 1. Beperk Beperk energievraag Beperk watervraag Beperk materiaalgebruik van gebouw en afval 2. Vernieuw Pas duurzame energie toe Gebruik van hemelwater Toepassen van duurzame niet-eindige regionale producten 3. Herbruik Gebruik restwarmte zo efficiënt mogelijk in het gebouw of omgeving Hergebruik water in gebouw en andere gebouwen/ afnemers in de omgeving Toepassen van gerecycled materiaal en toetsing materiaal keuze op basis van LCA-berekeningen
Voor het vinden van de juiste balans heeft Deerns een stappenplan ontwikkeld dat uitgaat van de volgende drie stappen: 1. Beperk vraag 2. Gebruik onuitputtelijke hernieuwbare bronnen 3. Hergebruik reststromen (warmte, water, materialen) in het gebouw of omgeving Energie, water en materialen maken een gebouw functioneel. Het gebruik en de functie van een gebouw vormen samen met de ambitie van onze opdrachtgevers de aspecten waar wij ons op richten binnen een duurzaam ontwerp: People Planet Profit People In organisaties zijn de medewerkers of processen de basis. Zij vormen de kern van de eisen waar een gebouw aan moet voldoen. Dit kan doordat er specifieke klimaat eisen aan een gebouw worden gesteld, maar in veel gevallen juist ook de mate van comfort, welbeleven en flexibiliteit. Het kapitaal van een organisatie staat hierin centraal. Planet Bij het ontwerpen van gebouwen is de impact op het milieu en omgeving een belangrijk criterium. Met name het energieverbruik en daarmee gepaarde (in-)directe CO 2 -uitstoot dient te worden beperkt om voor nu en in de toekomst een zo goed mogelijke omgeving te behouden. Profit Tenslotte is de investering van elk duurzaam concept een afweging binnen het ontwerp van een gebouw. De ambitie van een organisatie bepaalt voor een grote mate de breedte waarin gezocht kan worden naar duurzame oplossingen en daarmee gepaarde investeringen. Wij zijn in staat om voor onze concepten de investerings- en exploitatiekosten in beeld te brengen, maar ook de subsidiemogelijkheden die er zijn om een bepaalde toepassing aantrekkelijker en beter mogelijk te maken. Meetbaar maken van duurzaamheid Wij zijn er van overtuigd dat een goed duurzaam gebouw meerwaarde levert. Meerwaarde voor de personen in het gebouw, haar directe omgeving en de samenleving. De ontwikkelingen in de huidige markt geven aan dat een duurzaam gebouw ook een financiële meerwaarde levert. Een belangrijk aandachtspunt in dat geval is de meetbaarheid van de duurzame aspecten. Van oudsher is het energiegebruik van een gebouw een indicator voor duurzaamheid. De, door de overheid in het leven geroepen verplichte EPN berekeningen en energielabels geven een dergelijke indicatie. Deze indicatie gaat voorbij aan veel andere gebouwgebonden aspecten, zoals materiaalgebruik, water of afval, die in belangrijke mate van invloed zijn op de omgeving en daardoor mede het duurzame aspect van een gebouw bepalen. Inmiddels zijn er een aantal certificerings methoden op de markt die meerdere aspecten van een gebouw kunnen beoordelen en wegen. Naast energie worden bij deze methoden ook organisatorische, milieu-, gezondheids-, transport en afvalaspecten meegenomen in de beoordeling. De belangrijkste tools die tegenwoordig voorhanden zijn betreffen BREEAM, LEED, Greencalc en GPR. Deze methodieken bepalen in ruimere zin de mate van duurzaamheid van een gebouw en zorgen er voor dat duurzaamheid meetbaar wordt. Voor het toepassen van de nieuwe methodieken BREEAM en LEED heeft Deerns inmiddels een aantal personen binnen onze organisatie opgeleid (experts en assessors) zodat we deze methodieken gemakkelijk in de ontwerpfasen kunnen toepassen. 2007 Martini Ziekenhuis, Groningen Deerns ontwikkelt al decennia lang uiterst duurzame concepten. Een kleine selectie is hieronder in beeld gebracht. 1999 Rijkswaterstaat, IJmuiden 2004 Unilever, Rotterdam De Brug 1998 IBN-BLO, Wageningen
Deerns is het grootste onafhankelijke ingenieursbureau in Nederland op het gebied van installatietechniek, energie en bouwfysica. Met vestigingen in Nederland, Duitsland, Dubai, Spanje, China en de Verenigde Staten is Deerns een toonaangevende internationale speler. 2010 TransPort, Schiphol 2014 Stadskantoor en station, Delft 2008 Wilo 2010 Autarc, Amsterdam 2009 Energie neutrale wolkenkrabber, Burj al Shams 2006 Tongelreep, Eindhoven 2008 Efficiente koeling van Datacenters met warmtewiel
Voor het adviseren op basis van BREEAM hebben wij een extra methode ontwikkeld, de Deerns Green Credit Card, die direct de (extra) investering laat zien per BREEAM credit. Diensten Omdat geen enkel project hetzelfde is en geen enkele opdrachtgever dezelfde vraag stelt, heeft Deerns een grote verscheidenheid in haar dienstenpakket op het gebied van Duurzaamheid. Naast het inbrengen van duurzame aspecten in een (nieuwbouw) ontwerp, al dan niet met bijvoorbeeld inbreng van onze BREEAM expertise beschikken wij ook over de volgende adviesdiensten: - BREEAM Assesments - BREEAM Green Credit Card - BREEAM en LEED commissioning - Energiescan - Energiebesparingsplan - No cure, no budget - EPA-U (energielabels) - Advies t.a.v. koude- en warmteopslag systemen - Advies ten aanzien van duurzame energieopwekking (zonnepanelen, zonneboilers, windmolens) - Energiekaarten In gebouwen zijn daglichtafhankelijke lichtsystemen en ventilatieen lichtvoorzieningen op basis van aanwezigheid bijna onmisbaar om tot een gebouw te komen met een hoog duurzaamheidsgehalte. Naast het verduurzamen van gebouwen, speelt tegenwoordig ook de duurzaamheid op gebiedsniveau een steeds belangrijkere rol. Het combineren van (functies van) gebouwen op grotere schaal kan leiden tot een aanzienlijk energiebesparing. Deerns is betrokken bij diverse gebiedsontwikkelingen waarbij we vanaf een haalbaarheidsstudie uiteindelijk betrokken zijn bij het ontwerp en realisatie van duurzame energieopwekking. Referenties gebiedsontwikkeling: - Amsterdam Airport Schiphol - Rotterdam Airport - Bedrijventerrein Zuidoost, Groningen - Woonwijk Duindorp, Scheveningen - Kabul, Afghanistan - Hightech Campus, Eindhoven - Warmtenet, Hengelo - Universiteit van Amsterdam Toepassingen De toepassingsgebieden van duurzame oplossingen zijn enorm binnen de gebouwde omgeving. Een duurzaam gebouw begint vaak bij het zoeken naar de juiste verhoudingen tussen architectuur en comfort en de daarmee gepaarde afweging tussen energieverbruik, waterverbruik en materialen. Een duurzaam gebouw begint dan ook bij het beperken van de energievraag. De op te wekken energie dient op een zo duurzaam mogelijke wijze te worden gegenereerd, bijvoorbeeld door middel van wind- en zonne-energie. Warmte en koude opslag in de bodem, maar ook het gebruik van aardwarmte kunnen bijdragen aan een duurzaam gebouw. Het kan creatiever; voor de warmte- en koudeopwekking van de woonwijk Duindorp in Den Haag is gebruik gemaakt van zeewater. Een uniek idee met geslaagde realisatie. Ook heeft Deerns enkele jaren geleden het hoofdkantoor van Unilever in Rotterdam voorzien van warmteen koude met behulp van water uit de Maas. Lidmaatschappen
heid Deerns raadgevende ingenieurs bv Fleminglaan 10 Postbus 1211 2280 CE Rijswijk T 088 374 00 00 F 088 374 00 10 www.deerns.nl Amsterdam T 088 374 02 40 Eindhoven T 088 374 02 20 Groningen T 088 374 02 00 Maastricht T 088 374 02 10 Nijmegen T 088 374 02 30 09.0460-1/500 Alle Deerns publicaties worden gedrukt op FSC papier