Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Behandeling bij artrose van de duim Met of zonder ansjovisprocedure
Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Inleiding Aan de basis van uw duim is artrose vastgesteld. Artrose wordt in de volksmond vaak slijtage genoemd. Er is sprake van artrose als het kraakbeen van een gewricht is beschadigd. Het kraakbeen kan voor een deel of in zijn geheel zijn verdwenen. Hierdoor heeft u pijn en/of kunt u uw duim beperkt bewegen. Eén van de behandelingen die bij artrose van de duim wordt toegepast is een operatie. Bij de operatie wordt het beschadigde botje aan de basis van uw duim verwijderd. Soms vult de chirurg de holte die hierbij ontstaat op met een opgerold stukje pees. Hiervoor wordt een strookje van een pees uit uw onderarm gehaald. Het opvullen van de holte met een stukje pees wordt een ansjovisprocedure genoemd. Die is niet altijd nodig. De chirurg bepaalt dit in overleg met u. In overleg met uw behandelend arts(en) heeft u besloten u aan uw duim te laten opereren of u overweegt om dit te laten doen. Deze brochure is bedoeld om u te informeren over de operatie, de verdoving en de nabehandeling. Dagbehandeling of opname De operatie kan in dagbehandeling of tijdens een korte opname plaatsvinden. Bij een dagbehandeling wordt u kort voor de ingreep in het ziekenhuis verwacht en in de regel gaat u enkele uren na de ingreep weer naar huis. Bij een opname verblijft u enkele dagen in het ziekenhuis. De arts overlegt met u wat in uw geval het beste is. De verdoving Tijdens deze operatie wordt uw hele arm verdoofd. De anesthesioloog brengt een verdovingsvloeistof in via een prik in uw hals of 1
Behandeling bij artrose van de duim oksel. Uw arm voelt daarna warm en zwaar aan. Bovendien verdwijnt het gevoel in uw arm en kunt u uw arm niet meer bewegen. Veel patiënten geven aan dat dit voelt alsof de arm rechtop staat of op de buik ligt. De arts doet een band om uw bovenarm en pompt deze vervolgens op. Dit is te vergelijken met een bloeddrukmeting. Door het aanbrengen van de band kan het bloed niet meer door de arm stromen en blijven de bloedvaten leeg. De arts verwijdert de band direct na de operatie. De operatie De chirurg begint de operatie met het maken van een snee aan de duimzijde van de hand, boven het aangetaste botje. Door het maken van deze snee komt het kapsel van het gewricht rondom het beschadigde botje aan de basis van uw duim vrij te liggen. Vervolgens verwijdert de chirurg het botje (figuur 1). figuur 1 het verwijderen van het botje 2
Centrum voor Revalidatie locatie Groningen figuur 2 opgerold strookje pees Als er ook een ansjovisprocedure wordt uitgevoerd, wordt de ruimte die ontstaat opgevuld met een opgerold strookje pees (figuur 2). Dit is afkomstig uit de onderarm. De arts maakt hiervoor een snee in de onderarm en zoekt de buigpees van de pols op. Over een aantal centimeters wordt de helft van de pees in de lengte verwijderd. Dit strookje peesweefsel wordt als een ansjovisrolletje opgerold en wordt gebruikt om de holte op te vullen. De pees heeft geen functie maar wordt gebruikt als opvulling. De andere helft van de pees blijft in de onderarm achter en behoudt zijn functie. Tot slot worden de wonden gehecht en komt er een drukverband om de hand. Direct na de operatie Na afloop van de operatie komt u op de uitslaapkamer (recovery). U heeft dan een stevig verband om uw hand. Uw arm ligt op een kussen dat wat hoger ligt dan de rest van uw lichaam om er voor te zorgen dat uw hand niet dik wordt door stuwing. Via het infuus blijft uw arm de eerste uren verdoofd. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid pijn die u ervaart. In overleg met de arts wordt de verdoving afgebouwd. Als het infuus is verwijderd, kunt u overgaan op gewone pijnstillers. Enkele uren na de operatie mag u, als u zich goed voelt, uit bed met uw arm in een draagband. De arts beslist, afhankelijk van hoe u zich voelt en het tijdstip van de operatie, bij een dagbehandeling wanneer u naar huis mag en bij een korte opname wanneer u naar de verpleegafdeling gaat. 3
Behandeling bij artrose van de duim Complicaties Na de operatie kunnen complicaties optreden. Er kan sprake zijn van een nabloeding of bloeduitstorting. Er kan een infectie optreden, maar dat gebeurt echter zelden. Hoewel de arts tijdens de operatie heel zorgvuldig te werk gaat, is het mogelijk dat een van de kleine huidzenuwen tijdens de operatie wordt beschadigd. Hierdoor kan een klein stukje van uw huid gevoelloos worden. Dit gaat na verloop van tijd vrijwel altijd weer over. Nabehandeling De eerste zes weken thuis mag u uw geopereerde hand niet gebruiken, ook niet bij dagelijkse bezigheden. Dit kan betekenen dat u hulp nodig heeft bij uw dagelijkse bezigheden zoals aankleden, persoonlijke verzorging, het huishouden of het werk. De verpleegkundige bespreekt met u de mogelijkheden die er zijn om hulp te krijgen. Spalk Na de operatie krijgt u een spalk van gips aangemeten die u ongeveer zes weken moet dragen. U mag uw hand niet gebruiken bij uw dagelijkse bezigheden, hierdoor is het meestal ook onmogelijk om te gaan werken. U mag in deze periode niet zelf autorijden, met de bus reizen of fietsen. Dit om onverwachte bewegingen te voorkomen. Het is raadzaam kleding te dragen met ruime mouwen of boorden die ver open kunnen zodat de spalk erdoorheen kan. Omdat de spalk tijdens het douchen niet nat mag worden, kunt u uw hand tijdens het douchen in een plastic zak doen. 4
Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Fase 1, week 1 t/m 3 na de operatie U krijgt een afspraak mee om enkele dagen na de operatie op de gipskamer een afneembare spalk te laten maken. Het maken van de spalk kost ongeveer een half uur en is niet pijnlijk. De spalk geeft uw hand rust en steun. De eerste drie weken draagt u de spalk 24 uur per dag, dus zowel overdag als s nachts. Eenmaal per dag mag u de spalk even afdoen om uw hand te wassen. U mag uw hand niet gebruiken bij uw dagelijkse bezigheden. Fase 2, week 4 t/m 6 na de operatie U komt nu één- tot tweemaal in de week bij een handtherapeut van de polikliniek Revalidatiegeneeskunde van het Centrum voor Revalidatie. De handtherapeut leert u hoe u de spalk aan en af kunt doen. U krijgt uitleg over wat u wel en niet mag doen met en zonder de spalk. Het dragen van de spalk wordt afgebouwd. Daarnaast krijgt u instructies om dagelijks oefeningen te doen. In week 4 en 5 mag u met uw geopereerde hand een halve kilo tillen, in week 6 één kilo. U mag in deze periode nog niet zelf autorijden en fietsen. Werken is misschien weer mogelijk, dit is afhankelijk van de zwaarte van uw werk. De beslissing om weer aan het werk te gaan, kunt u in overleg met de handtherapeut en de revalidatiearts nemen. Fase 3, vanaf 7 weken na de operatie Vanaf week 7 hoeft u de spalk niet meer te dragen. U mag uw hand weer voor alle activiteiten gebruiken. U kunt ook weer gaan fietsen, zelf autorijden en werken. Het is verstandig om uw activiteiten voorzichtig en langzaam op te bouwen. Het is niet de bedoeling dat u uw hand forceert. Controle polikliniek Eén tot twee weken na de operatie heeft u een controle op de polikliniek Plastische Chirurgie. U krijgt hiervoor een afspraak mee 5
Behandeling bij artrose van de duim bij het ontslag uit het ziekenhuis. Tijdens deze controle wordt de spalk kortdurend verwijderd en controleert de arts de wond. Als het nodig is, verwijdert de verpleegkundige tijdens dit bezoek ook de niet-oplosbare hechtingen. Meer informatie en vragen Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft of als u meer informatie wilt, dan kunt u bellen met het UMCG Centrum voor Revalidatie. Universitair Medisch Centrum Groningen UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Hanzeplein 1, 9713 GZ Groningen Postbus 30.001, 9700 RB Groningen Telefoon (050) 361 14 84 of Plastische Chirurgie, telefoonnummer (050) 361 21 74 Reumatologie, telefoonnummer (050) 361 29 24 E-mail: handrevalidatie@umcg.nl www.revalidatie.umcg.nl Op www.revalidatie.umcg.nl vindt u meer informatie over de behandelingen, behandelwijze en behandelaars van het UMCG Centrum voor Revalidatie. Op de homepage staan links naar nieuws over het centrum en naar YouTube, Facebook en Twitter. Ook vindt u er onder het kopje Volwassenen en vervolgens Interessante links handige links naar patiëntenverenigingen. 6
Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Aantekeningen 7
Behandeling bij artrose van de duim 8
Patiënteninformatie vlc 420/1601