1 (9) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 13 september kregen de panelleden van 19 jaar en ouder (1005 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over geluid(soverlast) in Nieuwegein wilden invullen. Na twee weken hadden 641 panelleden de vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 64 procent. In verband met betrouwbaarheid van uitspraken en met privacy zijn antwoordcategorieën die door minder dan vijf panelleden zijn gekozen niet opgenomen in de notitie. In de tabel staat dan een streepje. De uitkomsten Geluid wordt uitgedrukt in decibellen (db); de hoeveelheid geluid kan worden gemeten of berekend. Berekende of gemeten getallen zeggen niet alles; persoonlijke factoren zijn van grote invloed op de beleving van geluid. Geluid is namelijk niet voor iedereen hetzelfde. De één gaat bijvoorbeeld met veel plezier naar motorraces of een popconcert, terwijl de ander zich daar aan het (harde) geluid ergert. Behalve dat geluid invloed kan hebben op uw humeur (onrust en irritatie), kan het ook invloed hebben op uw gezondheid. Bijvoorbeeld: stress, omdat u zich ergert aan geluid; vermoeidheid en slechte prestaties, omdat uw slaap wordt verstoord door geluid; gehoorschade, door hele hoge geluidbelasting. We willen graag uw mening weten over geluid in en rond uw huis. Wanneer u in of rond uw woning bent kunt u overlast ervaren van geluiden die van buiten uw woning komen. Denk bijvoorbeeld aan verkeer, bedrijven of andere mensen. We noemen dit hier geluid van buitenaf. De panelleden is gevraagd van een aantal vormen van geluid aan te geven hoe vaak ze daar, als ze in of rond hun woning zijn, overlast van hebben. Een kwart (27%) van de panelleden geeft aan vaak geluidsoverlast te ervaren van brommers / scooters. Dit is het hoogste percentage. Verkeer op de wegen binnen Nieuwegein en verkeer op snelwegen volgen met respectievelijk 25% en 2. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 1.
2 (9) Tabel 1: Kunt u van de volgende vormen van geluid aangeven hoe vaak u hier, als in of rond uw woning bent, overlast van ervaart? (n = 641) Vaak Soms (Bijna) nooit Weet niet / geen mening Brommers / scooters 27% 5 20% - Verkeer op de wegen binnen Nieuwegein 2 40% 38% 0% Verkeer op snelwegen 22% 29% 47% 1% Buren (bijvoorbeeld stemmen of muziek) 1 45% 41% - Spelende kinderen en/of hangjongeren 9% 40% 50% - Bouwwerkzaamheden 5% 3 61% 1% Vliegtuigen / helikopters 4% 40% 56% - De sneltram 11% 84% 2% Bedrijven of industrie 2% 9% 86% Evenementen 1% 28% 70% 1% Horeca 1% 11% 86% 2% Daarnaast heeft een kwart van de panelleden in de categorie anders, namelijk aangegeven van andere vormen van geluid overlast te ervaren. Het gaat hierbij om de volgende vormen van geluid: Machines buiten, klussers / klusmachines, wagens van vuilophaal (7% van alle respondenten); Motoren (4%); Blaffende honden (); Quads (2%); Sirenes van hulpdiensten (1%) Muziek uit auto s (1%); Bussen (1%). Wanneer u in of rond uw woning bent, kunt u overlast ervaren van geluiden die van buiten de woning komen. Denk bijvoorbeeld aan verkeer, bedrijven of andere mensen. We noemen dit hier geluid van buitenaf. Elf procent van de panelleden geeft aan dat hun slaap vaak verstoord wordt door geluid van buitenaf. Bij de helft (50%) komt dit soms voor en bij 39% (bijna) nooit. De resultaten van deze vraag staan in grafiek 1. Grafiek 1: Wordt uw slaap wel eens verstoord door geluid van buitenaf? (n = 641) Ja, ik wist ook wat het is en ik heb de geluidkaart wel eens bekeken 12% Ja, ik wist ook wat het is, maar ik heb de geluidkaart nog nooit bekeken 14% Ja, maar ik wist niet wat het is Nee, ik had er nog nooit van gehoord 72% 0% 20% 40% 60% 80%
3 (9) Ruim de helft van de panelleden (60%) heeft in of nabij hun woning een (relatief) stille plek waar ze tot rust kunnen komen. Zestien procent heeft dit niet, maar heeft er wel behoefte aan. Vijftien procent heeft het niet en zegt hier ook geen behoefte aan te hebben. De resultaten van deze vraag staan in grafiek 2. Grafiek 2: Is er in of nabij uw woning een (relatief) stille plek waar u tot rust kunt komen? (n = 641) Ja 60% Nee, maar daar heb ik wel behoefte aan 16% Nee, en daar heb ik ook geen behoefte aan 15% Weet niet / geen mening 9% 0% 20% 40% 60% 80% Aan de panelleden die in of nabij hun woning een (relatief) stille plek hebben is gevraagd waar die plek is. Het meest genoemd zijn binnenshuis (75%) en een park of plantsoen (41%). In de categorie anders, namelijk is onder andere genoemd bij water. De resultaten van deze vraag staan in grafiek 3. Grafiek 3: Waar is die (relatief) stille plek? (n = 386) Binnenshuis 75% Een park of plantsoen Mijn tuin of balkon 34% 41% Bibliotheek of stiltecentrum Anders 4% 0% 20% 40% 60% 80%
4 (9) De panelleden is gevraagd of de geluidsoverlast die ze in en rond hun woning ervaren de afgelopen jaren veranderd is. Volgens 40% is de overlast toegenomen. Een derde (37%) geeft aan dat de overlast gelijk is gebleven. De resultaten van deze vraag staan in grafiek 4. Grafiek 4: Is de overlast die u in en rond uw woning ervaart van geluid van buitenaf de afgelopen jaren veranderd? (n = 641) Toegenomen 40% Afgenomen (Ongeveer) gelijk gebleven 37% Ik ervaarnog steeds (bijna) nooit overlast 18% Weet niet / geen mening 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% De gemeente maakt elke 5 jaar het geluid van het verkeer (auto s, sneltram) en een aantal bedrijven in Nieuwegein inzichtelijk op een geluidkaart. Deze is te bekijken via www.nieuwegein.nl/geluidkaart. Voor het opstellen van deze kaart maken we gebruik van rekenmodellen. Hiermee kunnen we op een relatief eenvoudige manier de gemiddelde geluidbelasting in een jaar in de heel Nieuwegein berekenen. De panelleden is gevraagd of ze, voor ze deze introductie lazen, wel eens hadden gehoord van de gemeentelijke geluidkaart. Bijna driekwart (72%) had er nog nooit van gehoord. Twaalf procent had er wel van gehoord en wist ook wat het is en had de geluidskaart wel eens bekeken. De resultaten van deze vraag staan in grafiek 5. Grafiek 5: Had u, voor u de introductie bij deze vraag las, wel eens gehoord van de gemeentelijke geluidkaart? (n = 641) Ja, ik wist ook wat het is en ik heb de geluidkaart wel eens bekeken 12% Ja, ik wist ook wat het is, maar ik heb de geluidkaart nog nooit bekeken 14% Ja, maar ik wist niet wat het is Nee, ik had er nog nooit van gehoord 72% 0% 20% 40% 60% 80%
5 (9) Acht procent van de panelleden kent de internetpagina www.nieuwegein.nl/geluid en heeft deze pagina wel eens bekeken. Ook 8% kent de internetpagina, maar heeft deze (nog) niet bekeken. De overige 84% kent de internetpagina niet. De geluidkaart vormt de basis voor het opstellen van het gemeentelijke Actieplan geluid. Uit de geluidkaart blijkt dat verkeer op wegen binnen Nieuwegein de belangrijkste bron is van geluid in de gemeente. Om dit verkeersgeluid terug te dringen zijn drie soorten maatregelen mogelijk: Een stiller type wegdek toepassen. Asfalt is bijvoorbeeld stiller dan klinkers; daarnaast zijn er verschillende soorten stil asfalt verkrijgbaar. Ter hoogte van de wijk Blokhoeve heeft de gemeente dit bijvoorbeeld aangelegd op de A.C. Verhoefweg en Taludweg. Het aanleggen van geluidwallen of schermen. Denk bijvoorbeeld aan de geluidwallen langs de Wijkerslootweg (tussen de A2 en de Binnenstad). Zorgen dat de gevels van woningen meer geluid tegenhouden. Dubbel glas isoleert bijvoorbeeld beter dan enkel glas. Ook is er zogenaamde geluidgedempte ventilatie beschikbaar (zogenaamde suskasten), waarmee het mogelijk wordt te luchten zonder het raam open te zetten. Dergelijke voorzieningen worden voornamelijk toegepast in nieuwbouwwoningen. De panelleden is de volgende vraag voorgelegd: als u 100 punten zou mogen verdelen om geluidsoverlast van verkeer in Nieuwegein terug te dringen, hoe zou u deze punten dan over de volgende maatregelen verdelen? Stiller wegdek krijgt gemiddeld 43 punten en scoort hiermee het hoogst. Geluidwallen of schermen krijgen gemiddeld 35 punten en verbeteren gevelisolatie 20 punten. In tabel 2 is te zien hoe de panelleden de punten verdeeld hebben. Tabel 2: Als u 100 punten zou mogen verdelen om geluidsoverlast van verkeer in Nieuwegein terug te dringen, hoe zou u deze punten dan over de volgende maatregelen verdelen? (n = 641) Stiller wegdek Geluidwallen of - Verbeteren gevelisolatie schermen 0 punten 7% 14% 3 50 punten 27% 18% 9% 100 punten 5% 2% 25 punten of minder 2 41% 65% 50 punten of meer 51% 31% 17% Gemiddeld 43 punten 35 punten 20 punten
6 (9) Van de panelleden vindt dat de gemeente tot nu toe ruim voldoende maatregelen neemt om geluidsoverlast van verkeer te voorkomen en verminderen. Een derde (37%) vindt dat de gemeente voldoende maatregelen neemt. Volgens 2 neemt de gemeente tot nu toe te weinig maatregelen om geluidsoverlast van verkeer te voorkomen en verminderen. Zeven procent vindt dat de gemeente ruim onvoldoende maatregelen neemt. De resultaten van deze vraag staan in grafiek 6. Grafiek 6: Vindt u dat de gemeente tot nu toe voldoende of onvoldoende maatregelen neemt om geluidsoverlast van verkeer te voorkomen en verminderen? (n = 641) Ruim voldoende Voldoende 37% Onvoldoende 2 Ruim onvoldoende 7% Weet niet / geen mening 29% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% De panelleden is gevraagd wat de gemeente volgens hen (nog meer) kan doen om geluidsoverlast in Nieuwegein terug te dringen. De panelleden hebben zeer uiteenlopende maatregelen geopperd. Een aantal van deze maatregelen valt echter niet onder de verantwoordelijkheid van de gemeente (bijvoorbeeld het controleren op snelheid van verkeer). De met een sterretje gemarkeerde maatregelen vallen onder de verantwoordelijkheid van de politie en het Openbaar Ministerie. Meerdere keren genoemd zijn: Controles op snelheid en geluid van brommers / scooters, quads en motoren (genoemd door 9% van de panelleden); * Betere / meer geluidswallen (7%); Controleren op snelheid verkeer (6%); * Wegen aanpakken / stiller asfalt (5%); Aanpassen (verlagen) maximum snelheid verkeer (4%); In overleg blijven met het Rijk in verband met snelheid op snelwegen / tunnel / overkapping, en met Rijkswaterstaat over type wegdek (); Minder drempels (); Betere doorstroming verkeer (bijvoorbeeld groene golf) (); Terugdringen autoverkeer, promoten fietsverkeer (2%); (Hang) jongeren aanspreken op gedrag (2%); Regels voor begintijden vuilophaal / machines buiten, regels voor type (lawaai) machines (2%); Sluipverkeer tegengaan (2%); Meer drempels (1%); Natuurlijke barrières, zoals groen / bomen (1%).
7 (9) De panelleden is gevraagd te reageren op een aantal stellingen die te maken hebben met geluid(soverlast). Stilte en rust in en rond mijn woning zijn belangrijk De helft van de panelleden (50%) is het zeer eens met deze stelling; 4 is het ermee eens. Dat betekent dat 9 van de panelleden stilte en rust in en rond de woning belangrijk vinden. Eén procent is het (zeer) oneens met de stelling en vindt stilte en rust in en rond de woning niet belangrijk. Zes procent reageert neutraal. Het is zonde om veel geld uit te geven aan geluidmaatregelen Dertig procent van de panelleden is het zeer oneens met de stelling; 47% is er het ermee oneens. Dat betekent dat 77% van de panelleden het niet zonde vindt om veel geld uit te geven aan geluidmaatregelen. Drie procent is het zeer eens met de stelling en 6% is het ermee eens; 9% vindt het dus zonde om veel geld uit te geven aan geluidmaatregelen. Vijftien procent reageert neutraal op deze stelling. Geluidwallen en schermen verpesten het uitzicht Tien procent van panelleden is het zeer oneens met de stelling. Een derde (31%) is het ermee eens. Dat betekent dat 41% van de panelleden vindt dat geluidwallen en schermen het uitzicht niet verpesten. Zeven procent is het (zeer) eens met de stelling en 22% is het ermee eens; 29% vindt dat geluidwallen en schermen het uitzicht verpesten. Bijna een derde (29%) reageert neutraal op deze stelling. Eén procent geeft aan het niet te weten. Inwoners van Nieuwegein zijn zelf verantwoordelijk voor het verminderen van geluidsoverlast Vier procent van de panelleden is het zeer eens met de stelling en 31 procent is het ermee eens. Dat betekent dat 35% van de panelleden vindt dat inwoners van Nieuwegein zelf verantwoordelijk zijn voor het verminderen van geluidsoverlast. Twaalf procent is het zeer oneens met de stelling en 2 is het ermee oneens; 35% vindt dus niet dat inwoners van Nieuwegein zelf verantwoordelijk zijn voor het verminderen van geluidsoverlast. Dertig procent van de panelleden reageert neutraal op de stelling. Eén procent geeft aan het niet te weten. Door de opkomst van hybride en elektrische auto s wordt het in de toekomst vanzelf stiller in Nieuwegein Twee procent is het zeer eens met deze stelling en 22% is het ermee eens. Dat betekent dat 24% denkt dat het door de opkomst van hybride en elektrische auto s in de toekomst vanzelf stiller wordt in Nieuwegein. Van de panelleden is 7% het zeer oneens met de stelling en 31% oneens. Dat betekent dat 38% niet denkt dat het in de toekomst vanzelf stiller wordt in Nieuwegein door de opkomst van hybride en elektrische auto s. Een derde (3) reageert neutraal op deze stelling en 6% geeft aan het niet te weten.
8 (9) De beste oplossing voor geluidshinder is verhuizen naar een rustigere plek Vier procent is het zeer eens met deze stelling en 15% is het ermee eens; 19% vindt dat de beste oplossing voor geluidhinder is om te verhuizen naar een rustigere plek. Een vijfde (22%) is het zeer oneens met de stelling en 4 is het ermee oneens. Dat betekent dat 65% van de panelleden niet vindt dat verhuizen naar een rustigere plek de beste oplossing is voor geluidshinder. Vijftien procent reageert neutraal op deze stelling en 1% geeft aan het niet te weten.
9 (9) Het Inwonerspanel In 2006 is er een digitaal panel van Nieuwegeinse inwoners gevormd, het huidige Inwonerspanel. Het Inwonerspanel bestaat uit een min of meer vaste groep Nieuwegeiners van 12 jaar en ouder, die via internet reageert op actuele onderwerpen. Omdat het een bestaand panel is en het proces gedigitaliseerd is, krijgen we als gemeente snel een beeld van wat er leeft onder de Nieuwegeinse bevolking. Met deze informatie kunnen we het gemeentelijke beleid verbeteren. Uiteraard beschikt niet iedereen in Nieuwegein over een computer met e-mail en internet, waardoor niet iedereen kan meedoen. Maar wanneer wij kijken naar de persoonskenmerken geslacht en woonwijk dan zien we dat het Inwonerspanel een goede afspiegeling is van de totale volwassen Nieuwegeinse bevolking. Bij leeftijd is er sprake van een redelijk goede afspiegeling van 18 tot 80 jaar. De groep 18-29 is wat ondervertegenwoordigd; de groep 50-69 oververtegenwoordigd. De wervingscampagne voor het werven van jongeren voor het panel loopt nog.