Inkomens in Helmond 2007

Inkomens in Helmond 2007

Colofon Titel: Inkomens in Helmond 2007 Opdrachtgever: Opdrachtnemer: Gemeente Helmond Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Marian Huys en Gooitske Marsman Datum: Mei 2007

Inkomens in Helmond: Samenvatting Samenvatting Aanleiding De inkomensopbouw van de huishoudens in een stad wordt gezien als belangrijke indicator voor hoe het gesteld is met de stad. Ook voor Helmond geldt dat het binden van de hogere inkomens aan de stad, o.a. door de juiste woningbouw (Dierdonk en Brandevoort), in de afgelopen jaren als een van de beleidsdoelstellingen gold. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stelt op basis van enquêtegegevens en gegevens van de Rijksbelastingdienst en de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA), het Regionaal Inkomensonderzoek (RIO) samen. Dit onderzoek geeft inzicht in de verdeling van inkomens op gemeentelijk, wijk- en buurtniveau. Omdat de gegevens mede afkomstig zijn van de fiscale administratie duurt het altijd langer voordat ze beschikbaar zijn voor onderzoek. Zo zijn in januari 2007 de gegevens over het belastingjaar 2004 beschikbaar gekomen. Sinds 2006 verwerkt de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Helmond de gedetailleerde gegevens uit het RIO tot een overzichtelijke rapportage. Ter ondersteuning van het beleid van de verschillende diensten en afdelingen zal deze rapportage jaarlijks terugkeren met de meest recente cijfers. Dat de cijfers iets achterlopen is op zich geen groot probleem aangezien de veranderingen en verschuivingen in de inkomens(opbouw) zeer geleidelijk gaan en vooral de trends informatief zijn. Het Inkomensonderzoek over het belastingjaar 2004 verschaft veel informatie. Voor deze rapportage is een selectie gemaakt met de meest relevante en opvallende cijfers. Inkomen van individuen Het gemiddeld besteedbaar inkomen van alle inwoners hierbij is geen leeftijdsgrens getrokken in Helmond ligt in 2004 op 11.400. Het gemiddeld besteedbaar inkomen voor mensen die 52 weken per jaar een inkomen hebben ligt op 16.600. Deze bedragen liggen beide onder de landelijke gemiddelden. Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort zijn wijken waar het inkomen voor individuen (zowel voor alle inwoners als voor mensen met 52 weken inkomen) boven het gemiddelde van de stad ligt. Daarnaast merken we op dat het inkomen: het hoogst is voor mensen in de leeftijd van 35 tot 55 jaar; voor mannen hoger ligt dan voor vrouwen; hoger ligt voor mensen die zich actief op de arbeidsmarkt bevinden; voor autochtonen gemiddeld hoger is dan voor allochtonen. Helmond heeft qua inkomensspreiding 21% van de mensen met 52 weken inkomen in de onderste 20% van de landelijke verdeling van het gemiddeld besteedbaar inkomen zitten. De bovengenoemde inkomensverdeling laat de spreiding van de besteedbare inkomens binnen Helmond zien in vergelijking met Nederland als geheel. Daarbij is het totaal aantal mensen met een inkomen op landelijk niveau verdeeld in 10 gelijke groepen (decielen). Elk deciel heeft een boven- en een ondergrens voor inkomen. Vervolgens is op gemeentelijk niveau gekeken welk aandeel van de bevolking in een bepaald deciel valt. Daaruit blijkt dat de inkomensopbouw in Helmond, als op individueel niveau wordt gekeken, een iets minder positief beeld laat zien dan de landelijke verdeling. In Helmond zit namelijk een groter aandeel mensen in de onderste inkomensgroepen en een kleiner aandeel in de bovenste inkomensgroepen. Inkomen van huishoudens Helmond telt in 2004 35.840 huishoudens met een inkomen. Het gemiddeld besteedbaar inkomen voor deze huishoudens ligt op 27.000. Wanneer we rekening houden met de grootte en samenstelling van deze huishoudens en het gemiddeld besteedbaar inkomen standaardiseren komen we uit op een gemiddeld gestandaardiseerd inkomen van 18.700. Bij standaardiseren wordt er onder andere rekening mee gehouden dat een aantal algemene kosten kunnen worden gedeeld als men samenwoont. Met het gestandaardiseerde inkomen kunnen dan verschillen in welvaartsniveau beter worden bepaald. Wederom zijn Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort de wijken met gemiddeld het hoogste inkomen. Het inkomen hangt samen met de samenstelling van het huishouden. In Helmond zien we dat (echt)paren met kinderen het meest te besteden hebben. Kijken we echter naar de gestandaardiseerde inkomens dan zien we dat het juist de paren zonder kinderen zijn die het meest te besteden hebben. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek I

Inkomens in Helmond: Samenvatting Het gemiddeld besteedbaar inkomen (over heel Helmond) van huishoudens waarbij het hoofd van het huishouden van allochtone afkomst is, is zowel onder actieve als niet-actieve gezinshoofden lager dan in huishoudens met een hoofd van autochtone afkomst. 12% van het totaal aantal huishoudens met 52 weken inkomen moet rondkomen van een laag inkomen. Dit aandeel ligt hoger dan gemiddeld in Nederland. Opvallend daarbij is dat het vaker mensen met een uitkering betreft dan gemiddeld in Nederland. 11% van de huishoudens heeft een inkomen rond het sociaal minimum (dit betekent tot 105% van het sociaal minimum). De spreiding van inkomens laat zien dat Helmond meer dan 20% van de huishoudens in de laagste 20%-groep van de landelijke verdeling van het gemiddeld besteedbaar inkomen en het gestandaardiseerd inkomen heeft. Binnen de gemeente zijn het de Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord die een bovengemiddeld aandeel mensen in de laagste 20%-groep hebben zitten. Voor de hoogste inkomensgroep (van de verdeling van het gestandaardiseerd inkomen) zien we dat Dierdonk, Stiphout en Brandevoort wijken zijn waarin het aandeel huishoudens in de bovenste 20%-groep hoger is dan in Helmond totaal. Inkomen in Helmond vergeleken met andere steden Vergeleken met de drie grotere Brabantse steden Eindhoven, s-hertogenbosch en Breda hebben de inwoners van Helmond gemiddeld het minst te besteden. Het inkomen ligt ongeveer op dezelfde lijn met dat van Tilburg. Dit geldt ook als we alleen naar de mensen met 52 weken inkomen op jaarbasis kijken. Vergeleken met 12 gemeenten waaraan Helmond zich vaker spiegelt (waaronder de bovengenoemde Brabantse steden), neemt Helmond de vijfde plaats in als het gaat om de grootste groep personen met lagere inkomens. Venlo, Emmen, Almelo en Tilburg kennen een nog groter aandeel in de onderste 20% van de landelijke verdeling dan in Helmond. Eindhoven, s- Hertogenbosch en Breda hebben een lager aandeel. Wat betreft de hoogste inkomensgroep merken we op dat Helmond hierin na Tilburg, Venlo, Emmen, Almelo en Heerlen het laagste percentage individuen heeft zitten. Op huishoudensniveau laat Helmond wat betreft de spreiding van het gemiddeld besteedbaar inkomen Heerlen, Schiedam, Almelo, Venlo, Tilburg en Eindhoven achter zich. Kijken we naar de spreiding van inkomens op basis van de landelijke verdeling van het gestandaardiseerd inkomen dan merken we op dat Helmond na Heerlen, Almelo, Schiedam en Venlo het hoogste aandeel huishoudens in de laagste 20%-groep heeft zitten. Heerlen, Almelo en Emmen zijn steden die in vergelijking met Helmond een lager aandeel huishoudens in de bovenste 20% van de inkomensverdeling hebben. In vergelijking met de groep Nederlandse gemeenten met 50.000-100.000 inwoners neemt Helmond voor zowel het gemiddeld besteedbaar als het gestandaardiseerd inkomen per huishouden een van de laagste posities in. Ontwikkelingen in het inkomen In 2003 heeft er een trendbreuk plaatsgevonden in de definitie van het inkomen. Hierdoor is het niet mogelijk om op basis van de gemiddelde inkomens een vergelijking te maken met de jaren vóór 2003. Dit is echter wel mogelijk voor de verdeling van de inkomens, omdat deze op percentages berusten. In de periode 1998-2004 is het aandeel individuen in de hoogste inkomensgroep van de landelijke verdeling met 2% toegenomen, van 14 naar 16%. Op huishoudensniveau hebben er voor Helmond geen grote veranderingen plaatsgevonden in de verdeling van de inkomens. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek II

Inkomens in Helmond Inhoud Samenvatting... I 1 Inleiding... 1 1.1 Aanleiding... 1 1.2 Doelstelling... 1 1.3 Begrippen in deze rapportage... 1 1.4 Opbouw rapportage... 2 1.5 Aandachtspunten... 3 2 Inkomen van individuen... 5 2.1 Inkomen naar wijk... 5 2.2 Inkomen naar leeftijd... 6 2.3 Inkomen naar geslacht... 6 2.4 Inkomen naar sociaal-economische positie... 8 2.5 Inkomen naar etnische herkomst... 9 2.6 Spreiding van inkomens... 9 3 Inkomen van huishoudens... 11 3.1 Huishoudensinkomen per wijk... 11 3.2 Huishoudensinkomen naar samenstelling van het huishouden... 11 3.3 Huishoudensinkomen naar bron van inkomen... 13 3.4 Huishoudensinkomen naar etnische herkomst... 13 3.5 Huishoudens met een laag inkomen... 14 3.6 Huishoudens rond het sociaal minimum... 15 3.7 Spreiding van inkomens... 16 3.8 Inkomen en werkloosheid... 17 4 Inkomen in Helmond en in andere grote steden... 19 4.1 Inkomen naar individu... 19 4.1.1 Spreiding van inkomens... 19 4.2 Inkomen naar huishouden... 20 4.2.1 Spreiding van inkomens... 21 4.2.2 Vergelijking met gemeenten met 50.000 100.000 inwoners... 22 5 Ontwikkelingen in het inkomen... 25 5.1 Spreiding individuele inkomens 1998-2004... 25 5.2 Spreiding inkomens huishoudens 1998-2004... 25 Bijlagen... 27 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek

Inkomens in Helmond

Inkomens in Helmond: Inleiding 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De inkomensopbouw van de huishoudens in een stad wordt gezien als belangrijke indicator voor hoe het gesteld is met de stad. Ook voor Helmond geldt dat het binden van de hogere inkomens aan de stad, o.a. door de juiste woningbouw (Dierdonk en Brandevoort), in de afgelopen jaren als een van de beleidsdoelstellingen gold. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stelt op basis van enquêtegegevens en gegevens van de Rijksbelastingdienst en de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA), het Regionaal Inkomensonderzoek (RIO) samen. Dit onderzoek geeft inzicht in de verdeling van inkomens op gemeentelijk, wijk- en buurtniveau. Omdat de gegevens mede afkomstig zijn van de fiscale administratie duurt het altijd langer voordat ze beschikbaar zijn voor onderzoek. Zo zijn in januari 2007 de gegevens over het belastingjaar 2004 beschikbaar gekomen. Sinds 2006 verwerkt de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Helmond de gedetailleerde gegevens uit het RIO tot een overzichtelijke rapportage. Ter ondersteuning van het beleid van de verschillende diensten en afdelingen zal deze rapportage jaarlijks terugkeren met de meest recente cijfers. Dat de cijfers iets achterlopen is op zich geen groot probleem aangezien de veranderingen en verschuivingen in de inkomens(opbouw) zeer geleidelijk gaan en vooral de trends informatief zijn. Het Inkomensonderzoek over het belastingjaar 2004 verschaft veel informatie. Voor deze rapportage is een selectie gemaakt met de meest relevante en opvallende cijfers. 1.2 Doelstelling Deze rapportage heeft als doel inzicht te krijgen in de inkomenssituatie en de verdeling van inkomens van personen en huishoudens in Helmond. De verkregen gegevens kunnen op hun beurt gebruikt worden om nieuw beleid te maken of om bestaand beleid te evalueren en eventueel aan te passen of voort te zetten. 1.3 Begrippen in deze rapportage Voordat de inkomensgegevens worden gepresenteerd volgt hier een overzicht van de belangrijkste begrippen. Deze zijn analoog aan de wijze waarop het CBS ze hanteert. Besteedbaar inkomen = het besteedbaar inkomen van individuen wordt afgeleid van het brutoinkomen. Het bruto-inkomen bestaat uit winst uit onderneming en/of (bruto-)inkomsten uit arbeid en vermogen en/of inkomsten door uitkeringen. Om tot het besteedbaar inkomen te komen worden van het bruto-inkomen de premies voor sociale zekerheid, heffingen en belastingen (loon-, inkomsten- en vermogensbelastingen) afgetrokken. Voor het besteedbaar inkomen van een huishouden worden alle besteedbare inkomens van de afzonderlijke leden van het huishouden bij elkaar opgeteld. Niet van alle huishoudens kan een besteedbaar inkomen worden afgeleid. Dit geldt voor de huishoudens waar uitsluitend kinderbijslag, huursubsidie of studiefinanciering wordt ontvangen. Gestandaardiseerd inkomen = huishoudens verschillen in grootte en samenstelling. Om het inkomen van huishoudens toch met elkaar te kunnen vergelijken wordt naast het besteedbaar inkomen gewerkt met het gestandaardiseerd inkomen. Het besteedbaar huishoudensinkomen wordt daarbij gedeeld door een zogenaamde equivalentiefactor die de schaalvoordelen omvat van het voeren van een gemeenschappelijke huishouding (een aantal algemene kosten kunnen namelijk worden verdeeld onder de leden van het huishouden). Het eenpersoonshuishouden is daarbij het standaardhuishouden en heeft een factor die gelijkgesteld is aan 1. Voor ieder meerderjarig persoon komt hier 0.38 bij en voor ieder minderjarig kind komt er (afhankelijk van onder meer de leeftijd van het kind) een waarde tussen de 0.15 en 0.30 bij. Als voorbeeld vergelijken we een alleenstaand persoon met een besteedbaar inkomen van 10.000 en een gezin bestaande uit twee volwassen Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 1

Inkomens in Helmond: Inleiding personen met een besteedbaar inkomen van 13.800. Na standaardisatie ( 10.000/1 en 13.800/1.38) komen beide huishoudens uit op een gestandaardiseerd inkomen van 10.000. Deze twee huishoudens hebben dan volgens de definitie eenzelfde niveau van welvaart. Huishouden = huishoudens worden onderverdeeld in particuliere en institutionele huishoudens. Onder institutionele huishoudens worden huishoudens verstaan die bestaan uit een verzameling van personen die wonen in een tot woning bestemd gebouw of in een andere bewoonde ruimte. Deze groep wordt daar door derden voorzien van huisvesting en van dagelijkse levensbehoeften. Hieronder vallen huishoudens in verpleeghuizen, instituten en tehuizen. In deze rapportage wordt echter alleen gekeken naar de inkomens van particuliere huishoudens. Een particulier huishouden bestaat uit één of meer personen die alleen of samen in een woonruimte gevestigd zijn en zelf in hun dagelijkse levensbehoeften voorzien. Binnen de categorie particuliere huishoudens onderscheiden we ook nog de studentenhuishoudens. Deze zijn niet meegenomen in de analyses aangezien dit in Helmond een zeer kleine groep betreft. In 2004 bedraagt het aantal particuliere huishoudens 35.840. Het aantal studentenhuishoudens en institutionele huishoudens komt volgens het RIO-onderzoek neer op een totaal van 810. Laag inkomen = in 2004 worden huishoudens die op jaarbasis minder dan 9.249 te besteden hebben tot de lage inkomens gerekend. In koopkracht komt dit overeen met de koopkracht van een bijstandsuitkering voor een alleenstaande in 1979, toen deze op z n hoogst was. Het niveau van de lage-inkomensgrens wordt verhoogd voor de verschillende huishoudensamenstellingen, bijvoorbeeld voor de meerpersoonshuishoudens. Om te bepalen hoe het inkomen van een huishouden zich verhoudt tot de lage-inkomensgrens, wordt het inkomen gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van huishoudens en de prijsontwikkeling over de tijd. Sociaal Minimum = het sociaal minimum is het wettelijke bestaansminimum zoals dat door de politiek is vastgesteld. Het sociaal minimum verschilt voor de verschillende typen huishoudens en de leeftijd van individuen in het huishouden. Het minimum voor een alleenstaande tot 65 jaar is bijvoorbeeld gelijk aan het bijstandsniveau. Vanaf 65 jaar is het sociaal minimum van een alleenstaande gelijk aan het AOW-pensioen. 52 weken inkomen = tot de categorie mensen met 52 weken inkomen worden die mensen gerekend die het hele jaar door een inkomen hebben. Dit kan zowel inkomen uit werk als een uitkering betreffen. Dit betekent dat tot deze groep bijvoorbeeld ook zelfstandig ondernemers, pensioengerechtigden en arbeidsongeschikten behoren. Het is niet mogelijk om binnen deze groep verschillende inkomensbronnen of zaken als parttime of fulltime werkend te onderscheiden. Hierdoor kunnen er ook lage inkomens in deze categorie voorkomen. Tot de categorie mensen met minder dan 52 weken inkomen behoren mensen die gedurende kortere tijd of over een qua tijdsduur onbekende periode een inkomen hebben gehad. Ook studenten die studiefinanciering ontvangen (tenzij ze ook winst uit onderneming hebben) en mensen die uitsluitend kinderbijslag en/of individuele huursubsidie ontvangen vallen binnen deze groep. Wanneer we het hebben over huishoudens met 52 weken inkomen betekent dit dat er binnen het huishouden minimaal één persoon is die gedurende 52 weken per jaar een inkomen heeft. Deze persoon kan ook weer parttime of fulltime werken waardoor ook hier lage inkomens kunnen voorkomen. 1.4 Opbouw rapportage In hoofdstuk 2 wordt het inkomen van individuen in Helmond bekeken. De aandacht wordt gericht op zowel het gemiddeld inkomen van alle inwoners als op het gemiddeld inkomen van mensen met 52 weken inkomen per jaar. Hoofdstuk 3 behandelt het inkomen van particuliere huishoudens in de gemeente Helmond. In het vierde hoofdstuk wordt een vergelijking gemaakt met een aantal andere (vergelijkbare) grote steden in Noord-Brabant en Nederland. In hoofdstuk 5 wordt ten slotte gekeken naar de ontwikkeling van het inkomen over de tijd. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 2

Inkomens in Helmond: Inleiding 1.5 Aandachtspunten De gegevens zijn afkomstig van het Regionaal Inkomensonderzoek uitgevoerd door het CBS, tenzij anders vermeld. Over subgroepen kunnen alleen uitspraken gedaan worden als het aantal individuen binnen een betreffende groep meer dan 200 bedraagt of het aantal huishoudens hoger is dan 70. De aantallen in de tabellen berusten op steekproefgegevens en zijn daarom afgerond op honderdtallen. Hierdoor kunnen optellingen in sommige gevallen in geringe mate afwijken. Alle bedragen betreffende het inkomen die in de tabellen worden gepresenteerd zijn op jaarbasis. Wanneer gesproken wordt over het gemiddeld inkomen van alle inwoners betekent dit dat hierin de totale bevolking van Helmond is meegenomen, ongeacht leeftijd. Dus ook kinderen zijn meegenomen. In 2003 heeft er een trendbreuk plaatsgevonden in het inkomensbegrip. De definitie van inkomen is veranderd. Hierdoor zijn de cijfers van 2004 niet te vergelijken met de cijfers van vóór 2003. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 3

Inkomens in Helmond: Inleiding Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 4

Inkomens in Helmond: Inkomen van individuen 2 Inkomen van individuen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de inkomenssituatie van individuen. Naast het gemiddeld inkomen in Helmond wordt ook gekeken naar de spreiding van de inkomens over de stad en over verschillende doelgroepen. Wanneer gesproken wordt over het gemiddeld inkomen van alle inwoners betekent dit dat de totale bevolking van Helmond (ongeacht hun leeftijd) hierin is opgenomen om het gemiddelde te berekenen. Dit wil dus zeggen dat ook kinderen zijn meegenomen. Voor het inkomen van individuen wordt gekeken naar zowel het gemiddeld besteedbaar inkomen (GBI) van alle inwoners als naar het gemiddeld besteedbaar inkomen van mensen die gedurende 52 weken per jaar een inkomen hebben. De hoogte van het gemiddeld besteedbaar inkomen voor alle inwoners hangt samen met het percentage inwoners dat een inkomen heeft en hun gemiddelde inkomen: hoe meer mensen een heel jaar inkomen hebben en/of hoe hoger dit inkomen is des te hoger zal het gemiddeld besteedbaar inkomen van alle inwoners zijn. 65% van de totale Helmondse bevolking heeft in 2004 het hele jaar een inkomen. Hieronder vallen zowel mensen die parttime als fulltime werken en ook mensen met een uitkering (o.a. voor werkloosheid, pensioen of arbeidsongeschiktheid). Van deze groep met een heel jaar inkomen bevindt 82% zich in de potentiële beroepsbevolking (lees: in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar). 2.1 Inkomen naar wijk Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in Helmond ligt 800 lager dan in Nederland. Binnen Helmond ligt het gemiddeld besteedbaar inkomen in de wijken Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort boven het gemeentelijke gemiddelde van 11.400. Het gemiddeld besteedbaar inkomen voor mensen met een heel jaar inkomen is voor Helmond totaal ook lager dan in Nederland als geheel: 17.700 tegen 16.600 in Helmond. Op deze manier gemeten vormen Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort wederom de wijken met het hoogste gemiddelde inkomen. (Zie ook tabel A in de bijlagen). Opvallend is het lage aandeel mensen met 52 weken inkomen (58%) in Dierdonk in vergelijking met de andere wijken. Een reden hiervoor is het gegeven dat Dierdonk de wijk is met het hoogste aandeel kinderen (31%) in de leeftijd van 0 tot 15 jaar. In deze leeftijdsklasse zitten weinig tot geen individuen met een heel jaar inkomen waardoor het aandeel mensen met 52 weken inkomen laag is. Wanneer we naar het aantal mensen met 52 weken inkomen als aandeel van het totaal aantal inwoners van 15 jaar en ouder kijken merken we op dat het percentage in Dierdonk juist het op twee na hoogste van alle wijken is, namelijk 85% 1. We zien daarnaast ook dat het inkomen van mensen met 52 weken inkomen in deze wijk in vergelijking met het gemeentelijk gemiddelde hoog is. De 58% komt dus waarschijnlijk vooral voor rekening van het groot aandeel kinderen. 1 Het aantal mensen in de leeftijd van 15 jaar en ouder is uit het GBA gehaald. De RIO gegevens verschaffen hier namelijk geen informatie over. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 5

Inkomens in Helmond: Inkomen van individuen Figuur 2.1 GBI per inwoner en mensen met een heel jaar inkomen 30.000 100% 25.000 80% 20.000 60% 15.000 10.000 40% 5.000 20% 0 0% Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Industriegebied-Zuid alle inwoners 52 weken inkomen aandeel 52 weken inkomen 2.2 Inkomen naar leeftijd Het gemiddeld besteedbaar inkomen is in Helmond het hoogst voor mensen in de leeftijd van 35 tot 55 jaar. Dit kan waarschijnlijk verklaard worden door het gegeven dat dit de groep is waarin zich het grootste aandeel werkenden bevindt. De jongeren in de leeftijd van 15 tot 25 jaar hebben van alle leeftijdsgroepen gemiddeld genomen het minst te besteden. Zij zijn nog aan het studeren of beginnen net aan hun loopbaan. Dit is in alle stadsdelen het geval. (Zie ook tabel B in de bijlagen). Tabel 2.1 GBI (x 1.000) personen met 52 weken inkomen naar leeftijd Totaal 15-24 jaar 25-34 35-44 45-54 55-64 64-74 75 jaar jaar jaar jaar jaar jaar Nederland 17,7 9,1 17,0 19,5 20,8 20,2 16,5 16,0 Helmond 16,6 9,2 16,3 18,5 18,7 17,9 15,2 15,6 Binnenstad 14,9 10,4 15,1 16,7 15,8 15,2 13,1 15,6 Helmond-Oost 14,4 9,4 15,3 16,1 15,2 14,7 13,8 14,3 Helmond-Noord 14,9 9,4 15,6 16,8 16,2 15,4 13,5 14,0 t Hout 16,3 8,3 15,6 18,1 19,2 18,9 13,6 14,4 Brouwhuis 16,6 9,8 16,0 18,2 18,7 17,4 16,1 15,0 Helmond-West 14,8 9,8 15,3 15,9 16,5 14,8 13,5 x Warande 26,1 x 19,9 25,1 26,7 37,0 27,8 21,1 Stiphout 20,9 7,1 17,2 20,1 24,6 24,4 19,5 20,6 Rijpelberg 15,9 9,0 15,7 17,0 18,7 18,2 13,9 x Dierdonk 19,8 8,2 17,9 22,0 22,4 19,4 x x Brandevoort 19,4 x 19,1 22,8 19,2 14,5 x x 2.3 Inkomen naar geslacht Mannen hebben gemiddeld genomen meer geld te besteden dan vrouwen. Het besteedbaar inkomen van vrouwen bedraagt 64% van dat van de mannen (65% op landelijk niveau). Dit is te verklaren doordat vrouwen vaker dan mannen niet of parttime werken. Het verschil is vooral groot in de wijken Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort. In deze wijken bedraagt het gemiddeld besteedbaar inkomen van vrouwen respectievelijk 49%, 55%, 57% en 61% van dat van de mannen. Ditzelfde beeld zien we terug als we naar de mannen en vrouwen in de leeftijd van 15 tot 65 jaar kijken (de leeftijd waarop personen tot de potentiële beroepsbevolking horen). Ook hier vormen de bovenvermelde wijken de wijken waarin het verschil tussen het gemiddeld besteedbare inkomen van mannen en vrouwen het grootst is. (Zie tabel C en C1 in de bijlagen). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 6

Inkomens in Helmond: Inkomen van individuen Figuur 2.2 GBI (x 1.000) personen met 52 weken inkomen naar geslacht (15 jaar e.o.) 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Man Vrouw Figuur 2.3 GBI (x 1.000) personen met 52 weken inkomen naar geslacht (15 t/m 64 jaar) 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Man Vrouw Het aandeel personen in Helmond met een heel jaar inkomen - dat zich actief op de arbeidsmarkt bevindt bedraagt 63%. Het betreft mensen die in loondienst zijn bij een baas of als zelfstandige werkzaam zijn. Dit percentage is het hoogst in de wijken Dierdonk en Brandevoort. In beide wijken werkt 87% van de mensen met een heel jaar inkomen. Daarmee is 13% van de mensen met een heel jaar inkomen in deze wijken niet-actief op de arbeidsmarkt. Een bovengemiddeld aandeel nietactieven (mensen die een uitkering voor werkloosheid, bijstand, arbeidsongeschiktheid of pensioen ontvangen) vinden we in de wijken Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-Noord, Helmond-West en Warande. Hierbij speelt onder meer de leeftijdsopbouw van de wijk een rol. Een groot aandeel 65- plussers betekent namelijk ook een relatief groot aandeel pensioengerechtigden. Binnen de totale Helmondse groep niet-actieven is het percentage mensen dat een pensioenuitkering als voornaamste bron van inkomen heeft, 57%. Dit is lager dan het landelijke beeld laat zien (64%). In vergelijking met Nederland heeft Helmond (zowel binnen de totale groep mensen met 52 weken inkomen als binnen de groep niet-actieven) een groter aandeel mensen dat rond moet komen van een uitkering betreffende werkloosheid/bijstand of arbeidsongeschiktheid. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 7

Inkomens in Helmond: Inkomen van individuen Figuur 2.4 Personen met 52 weken inkomen naar sociaal-economische positie 100% 80% 60% 40% 20% 0% Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord Helmond-West Warande Nederland Helmond Stiphout t Hout Brouwhuis Rijpelberg Brandevoort Dierdonk actief werkloos of bijstandgerechtigd arbeidsongeschikt gepensioneerd overig niet-actief onbekend niet-actief 2.4 Inkomen naar sociaal-economische positie De actieven (werknemers en zelfstandigen) in Helmond hebben gemiddeld 18.500 te besteden. Voor de niet-actieven is dit 13.400. Deze gemiddelde inkomens liggen onder de landelijk gemiddelden. De inkomens voor de actieven in de wijken Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort liggen zowel boven het gemeentelijke als boven het landelijke gemiddelde. Voor de niet-actieven zien we dat de inkomens in Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort ook boven het gemeentelijk gemiddelde liggen en met uitzondering van Dierdonk en Brandevoort ook boven het landelijk gemiddelde. De relatief hogere inkomens in deze wijken voor de niet-actieven zijn hoogstwaarschijnlijk het gevolg van de bovengemiddelde besteedbare inkomens van het relatief grote aandeel mensen met een pensioenuitkering in voornamelijk Warande en Stiphout. Zoals te verwachten hebben werknemers van alle sociaal-economische categorieën gemiddeld het meest te besteden. (Zie ook tabel D in de bijlagen). Tabel 2.2 GBI (x 1.000) personen ( 15 jaar) met 52 weken inkomen naar sociaal-economische categorie Actief w.o. Niet-actief w.o. werknemer zelfstandige werkloos of arbeids- pensioen bijstand ongeschikt Nederland 19,8 20,2 16,3 14,4 12,0 12,6 16,4 Helmond 18,5 18,8 14,6 13,4 11,3 11,9 15,4 Binnenstad 16,8 17,2 13,7 13,0 10,5 12,3 14,6 Helmond-Oost 16,2 16,6 12,2 12,4 10,7 11,3 14,0 Helmond-Noord 16,9 17,1 14,6 12,7 10,4 11,7 14,1 t Hout 18,2 18,6 14,5 12,9 12,4 12,1 14,2 Brouwhuis 17,8 18,0 15,1 13,5 12,2 11,9 15,7 Helmond-West 16,6 16,9 x 12,1 9,5 12,4 13,9 Warande 28,9 29,0 x 22,0 x x 23,2 Stiphout 23,0 24,4 15,7 17,1 x x 19,4 Rijpelberg 17,0 17,2 13,4 12,7 13,8 11,6 15,1 Dierdonk 20,7 21,8 11,8 13,9 x x x Brandevoort 20,2 20,9 14,2 13,9 x x 16,9 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 8

Inkomens in Helmond: Inkomen van individuen 2.5 Inkomen naar etnische herkomst In 2004 is 22% van het Helmondse arbeidspotentieel (mensen in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar) van allochtone afkomst 2 (Bron: GBA). Onder de groep mensen die het hele jaar door een inkomen hebben (in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar) is 18% allochtoon. 21% van de autochtonen van 15 t/m 64 jaar met een heel jaar inkomen is niet actief op de arbeidsmarkt. Bij de allochtonen ligt dit aandeel hoger, namelijk 31%. Het besteedbaar inkomen van zowel actieve als niet-actieve autochtonen is in Helmond hoger dan dat van de allochtone actieven en niet-actieven. Allochtone actieven in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar hebben in de gemeente gemiddeld per jaar 1.400 minder te besteden dan autochtonen. Voor de nietactieve allochtonen in vergelijking met de niet-actieve autochtonen is dit verschil 700. Op wijkniveau zien we dat het verschil in inkomsten tussen autochtonen en allochtonen voor de actieven het grootst is in de Binnenstad, Brouwhuis en Stiphout. Voor de niet-actieven is het verschil naast de Binnenstad het grootst in Helmond-West en Rijpelberg. In Helmond-West geldt echter dat de allochtone niet-actieven gemiddeld een hoger besteedbaar inkomen hebben dan de autochtone nietactieven (verschil van 2.300). Ditzelfde zien we op een lager niveau terug in Helmond-Oost, t Hout en Brandevoort (alleen voor de actieven). (Zie ook tabel E in de bijlagen). Tabel 2.3 GBI (x 1.000) personen met 52 weken inkomen naar etnische herkomst en sociaal-economische situatie Autochtoon Allochtoon actief niet-actief actief niet-actief totaal totaal totaal totaal w.o. 15-65 jaar w.o. 15-65 jaar w.o. 15-65 jaar w.o. 15-65 jaar Nederland 19,9 19,8 14,6 12,8 19,2 19,2 13,1 11,8 Helmond 18,7 18,6 13,7 12,1 17,3 17,2 12,1 11,4 Binnenstad 17,3 17,3 13,6 12,0 15,5 15,5 11,1 10,4 Helmond-Oost 16,0 16,0 12,6 10,8 16,7 16,7 11,9 11,6 Helmond-Noord 16,9 17,0 12,8 11,7 16,9 16,9 12,0 11,3 t Hout 18,1 18,2 13,0 12,0 18,8 19,0 12,1 12,1 Brouwhuis 18,1 18,1 13,7 12,5 16,4 16,5 12,8 12,2 Helmond-West 16,6 16,6 11,6 10,5 16,4 16,4 13,6 12,8 Warande 29,1 28,0 22,2 x x x x x Stiphout 23,2 22,8 17,1 14,1 21,2 21,2 x x Rijpelberg 17,2 17,3 13,2 13,0 16,5 16,5 11,2 10,6 Dierdonk 20,8 20,8 14,1 13,3 20,0 20,0 x x Brandevoort 20,2 20,3 14,4 11,9 20,7 20,7 x x 2.6 Spreiding van inkomens De inkomensverdeling laat de spreiding van inkomens in Helmond zien in vergelijking met Nederland als geheel. De inkomens in Nederland zijn opgedeeld in 5 qua omvang gelijke groepen (20%- groepen). Elke groep heeft een boven- en een ondergrens voor inkomen. Vervolgens is op het gemeentelijk niveau gekeken in welke groep met bepaalde inkomensgrenzen een individu valt. De inkomensverdeling van personen met een heel jaar inkomen wijkt gemeentebreed voor de laagste 20%-groep slechts in geringe mate af van de landelijke verdeling (1% meer in Helmond). Voor de hoogste inkomens is dit verschil groter, circa 17% van de Helmondse bevolking zit in de hoogste 20% van de landelijke inkomensverdeling. Op wijkniveau zien we dat in Stiphout, Helmond-Noord, t Hout, de Binnenstad en Helmond-Oost een bovengemiddeld aandeel mensen in de laagste 20%-groep van de verdeling zit. In Stiphout en Brandevoort zien we daarnaast dat de bovenste 20%-groep uit meer dan een vijfde deel van de personen met een heel jaar inkomen in deze wijken bestaat: respectievelijk 32 en 29%. (Zie tabel F in de bijlagen). 2 Allochtonen zijn personen van wie tenminste één van de ouders in het buitenland is geboren. Iemand is allochtoon van de eerste generatie als hij- of zijzelf en één van de ouders in het buitenland is geboren. Wanneer de persoon zelf in Nederland is geboren en ten minste één van de ouders in het buitenland dan spreken we van een allochtoon van de tweede generatie. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 9

Inkomens in Helmond: Inkomen van individuen Figuur 2.5 Inkomensverdeling van personen met 52 weken inkomen naar 20%-groepen van de landelijke verdeling van het besteedbaar inkomen Stiphout Helmond-Noord t Hout Helmond-Oost Binnenstad Helmond Rijpelberg Helmond-West Brouwhuis Brandevoort 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1e 20%_groep 1e 20%_groep 1e 20%_groep 1e 20%_groep 1e 20%_groep Noot: Voor Dierdonk en Warande ontbreken enkele gegevens waardoor ze niet in de figuur kunnen worden opgenomen. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 10

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens 3 Inkomen van huishoudens Voor het inkomen van huishoudens kijken we naar de particuliere huishoudens. Helmond telt 35.840 particuliere huishoudens waarvan tenminste één van de leden het hele jaar door een inkomen heeft. Voor 96% (34.250 huishoudens) hiervan geldt dat één van die leden ofwel de hoofdkostwinner of de partner hiervan is (dus geen ander huishoudlid zoals een kind of inwonende ouder). Deze laatste groep wordt de doelpopulatie genoemd. 3.1 Huishoudensinkomen per wijk Het besteedbaar inkomen van een huishouden ligt in Helmond ten opzichte van Nederland gemiddeld 2.000 lager. Net zoals bij het inkomen op individueel niveau, ligt het gemiddeld besteedbaar inkomen hoger in de wijken Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort. t Hout vormt hier een uitzondering. In deze wijk ligt het inkomen op huishoudenniveau wel hoger ( 1.100) dan gemiddeld in Helmond, maar niet als op individueel niveau wordt gekeken. Dit is mogelijk te verklaren door een relatief hoog aandeel tweeverdieners in t Hout, die individueel gemiddeld een wat lager inkomen hebben. Huishoudens verschillen in samenstelling en grootte. Door middel van het gestandaardiseerd inkomen houden we rekening met deze verschillen en kunnen we de huishoudens vergelijken op welvaartsniveau. Het gestandaardiseerd inkomen laat hetzelfde beeld zien als het gemiddeld besteedbaar inkomen: huishoudens in t Hout, Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort hebben gemiddeld genomen een hoger niveau van welvaart dan in Helmond als geheel. Overigens ligt in deze wijken met uitzondering van t Hout - het gemiddelde ook boven het gemiddelde van Nederland. (Zie ook tabel G in de bijlagen). Figuur 3.1 GBI en GBI gestandaardiseerd particuliere huishoudens met inkomen 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Industriegebied-Zuid GBI GBI gestandaardiseerd 3.2 Huishoudensinkomen naar samenstelling van het huishouden De hoogte van het gemiddeld besteedbaar inkomen van een huishouden hangt samen met de samenstelling van het huishouden. Paren met kinderen hebben zowel op gemeentelijk niveau als op wijkniveau (met uitzondering van Warande) het meest te besteden. Wanneer we juist rekening houden met de verschillende samenstellingen van huishoudens en het inkomen standaardiseren, dan zijn het juist de paren zonder kinderen die het hoogste welvaartsniveau hebben. Dit zien we zowel gemeentebreed als op het niveau van de wijken. Dit hangt samen met de kosten die gezinnen met kinderen wel maken en paren niet. (Zie ook tabellen H en I in de bijlagen). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 11

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens Figuur 3.2 GBI particuliere huishoudens met inkomen naar samenstelling van het huishouden 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort eenpersoonshuishouden eenoudergezin paar zonder kinderen paar met kinderen Figuur 3.3 Gestandaardiseerd inkomen particuliere huishoudens met inkomen naar samenstelling van het huishouden 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort eenpersoonshuishouden eenoudergezin paar zonder kinderen paar met kinderen Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 12

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens 3.3 Huishoudensinkomen naar bron van inkomen In Helmond heeft 35% van de particuliere huishoudens als belangrijkste bron van inkomen een uitkering. Dit kan een uitkering voor werkloosheid/bijstand, arbeidsongeschiktheid of pensioen zijn. Als we hier een onderscheid naar maken merken we op dat 63% van de uitkeringontvangers een pensioenuitkering krijgt. De huishoudens waarbij loon of winst de belangrijkste bron van inkomen vormt hebben het hoogst gemiddeld besteedbaar inkomen. Ook als we rekening houden met de samenstelling en grootte van huishoudens zien we dit beeld verschijnen. In de wijken Warande, Stiphout, Dierdonk en Brandevoort zien we daarnaast dat de inkomens van huishoudens levend van vooral een pensioenuitkering bovengemiddeld is. (Zie ook tabel J in de bijlagen). Tabel 3.1 GBI (x 1.000) particuliere huishoudens met inkomen naar belangrijkste bron van inkomen GBI Loon Winst Uitkering w.v. Werkloosheid/ Arbeidsonge- Pensioen bijstand schiktheid Nederland 33,3 31,4 15,1 19,3 23,3 Helmond 31,1 28,7 15,1 18,7 21,8 Binnenstad 25,2 26,0 14,4 18,1 19,7 Helmond-Oost 26,3 23,5 13,7 17,6 19,7 Helmond-Noord 28,1 27,5 15,5 18,9 20,1 t Hout 32,7 29,2 15,9 20,3 20,8 Brouwhuis 30,4 26,7 15,8 18,9 20,0 Helmond-West 27,0 25,1 12,3 19,0 18,8 Warande 42,0 48,7 - x 35,3 Stiphout 43,2 32,1 x x 29,9 Rijpelberg 28,3 28,6 16,8 17,5 21,6 Dierdonk 41,4 25,2 x x 26,8 Brandevoort 36,9 30,1 x x 26,7 Tabel 3.1a Gestandaardiseerd inkomen (x 1.000) particuliere huishoudens met inkomen naar belangrijkste bron van inkomen GBI gestandaardiseerd Loon Winst Uitkering w.v. Werkloosheid/ Arbeidsonge- Pensioen bijstand schiktheid Nederland 22,1 19,5 11,4 14,4 19,2 Helmond 20,5 18,2 11,4 13,4 17,9 Binnenstad 18,1 16,9 10,9 12,6 16,8 Helmond-Oost 18,1 14,5 10,5 12,8 16,4 Helmond-Noord 18,5 17,1 11,3 13,4 16,6 t Hout 21,0 18,0 12,4 14,2 17,1 Brouwhuis 19,8 17,0 12,4 13,8 17,4 Helmond-West 18,5 16,4 8,7 14,1 15,7 Warande 27,8 32,7 - x 27,8 Stiphout 27,4 19,9 x x 23,5 Rijpelberg 19,1 17,7 12,3 13,5 17,4 Dierdonk 25,0 15,6 x x 19,8 Brandevoort 23,4 19,9 x x 19,8 3.4 Huishoudensinkomen naar etnische herkomst Het gemiddeld besteedbaar inkomen van huishoudens van allochtone afkomst is zowel onder actieve als niet-actieve hoofdkostwinners lager dan in huishoudens met een hoofd van autochtone herkomst. De wijken Helmond-Oost, t Hout en Helmond-West, vormen hierop een uitzondering. In Helmond- Oost hebben de allochtone niet-actieven van 15-64 jaar een hoger inkomen dan de autochtonen. In t Hout geldt dit voor zowel de totale groep niet-actieven als de groep van 15-64 jaar. In Helmond-West hebben zowel de allochtone actieven als niet-actieven gemiddeld een hoger besteedbaar inkomen dan de autochtonen. (Zie ook tabel K en Ka in de bijlagen). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 13

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens Tabel 3.2 GBI (x 1.000) particuliere huishoudens met inkomen naar etnische herkomst en sociaaleconomische positie van de hoofdkostwinner van het huishouden - autochtoon Autochtoon Totaal wijk actief niet-actief w.o. 15-64 jaar w.o. 15-64 jaar Nederland 29,7 33,8 33,6 22,4 21,3 Helmond 27,8 31,6 31,5 20,8 19,9 Binnenstad 22,5 26,3 26,1 18,9 17,0 Helmond-Oost 22,3 26,0 25,9 18,2 16,1 Helmond-Noord 24,3 28,2 28,1 19,6 19,9 t Hout 28,3 32,6 32,5 20,0 19,7 Brouwhuis 27,1 30,5 30,4 18,8 18,7 Helmond-West 22,8 26,7 26,5 16,6 15,4 Warande 42,0 43,5 42,6 39,8 x Stiphout 37,3 41,5 41,1 29,2 28,8 Rijpelberg 27,2 29,2 29,2 20,5 20,9 Dierdonk 38,8 39,5 39,5 32,0 35,4 Brandevoort 35,0 36,0 36,2 25,6 24,0 Tabel 3.2a GBI (x 1.000) particuliere huishoudens met inkomen naar etnische herkomst en sociaaleconomische positie van de hoofdkostwinner van het huishouden - allochtoon Allochtoon Totaal wijk actief niet-actief w.o. 15-64 jaar w.o. 15-64 jaar Nederland 25,6 29,5 29,4 19,1 17,3 Helmond 23,6 27,1 26,9 17,6 16,8 Binnenstad 20,3 23,1 23,1 16,1 15,4 Helmond-Oost 22,2 25,6 25,5 17,5 16,5 Helmond-Noord 22,5 27,3 27,0 17,2 16,2 t Hout 26,7 29,8 29,8 21,4 22,7 Brouwhuis 24,9 27,7 27,7 18,7 17,2 Helmond-West 23,4 27,3 27,0 18,7 18,5 Warande 37,5 x x x x Stiphout 30,0 33,5 33,5 x x Rijpelberg 22,8 25,5 25,5 15,5 14,6 Dierdonk 33,9 35,1 35,1 x x Brandevoort 31,0 34,6 34,6 x x 3.5 Huishoudens met een laag inkomen Helmond-West, de Binnenstad en Helmond-Oost zijn wijken waar het percentage huishoudens met een laag inkomen bovengemiddeld is. In Helmond heeft 12% van de doelpopulatie een laag inkomen. Gemeentebreed bestaat het grootste deel van de huishoudens met lage inkomens uit eenpersoonshuishoudens (40%) en paren met kinderen (25%). Landelijk is het aandeel van de eenpersoonshuishoudens groter (46%), terwijl het aandeel van de paren met kinderen vrijwel gelijk is (24%). (Zie ook tabel L in de bijlagen). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 14

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens Figuur 3.4 Particuliere huishoudens met een laag inkomen als percentage van de doelpopulatie 20% 15% 10% 5% 0% Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-west Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Noot: Warande en Industriegebied-Zuid zijn buiten beschouwing gelaten omdat deze wijken te weinig aantallen in de cellen hebben. Van de huishoudens met een laag inkomen heeft 35% gedurende het hele jaar een inkomen uit loon en/of winst. In Nederland is dit aandeel 43%. In Helmond heeft een groter aandeel van de huishoudens met een laag inkomen dus een uitkering i.p.v. loon of winst als belangrijkste bron van inkomen. (Zie tabel M in de bijlagen). Daarnaast heeft het merendeel van de huishoudens met een laag inkomen een hoofdkostwinner tussen de 25 en 64 jaar oud. 3.6 Huishoudens rond het sociaal minimum Het aandeel huishoudens met een inkomen rond het sociaal minimum is in Helmond ten opzichte van Nederland 2%-punt hoger (9% tegenover 11% in Helmond). Op wijkniveau is het aandeel in de Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-Noord en Helmond-West bovengemiddeld. Het laagste percentage vinden we in Dierdonk (4%) en Brandevoort (5%). De eenpersoonshuishoudens hebben zowel op gemeentelijk als op wijkniveau het grootste aandeel in het totaal aantal huishoudens rond het sociaal minimum. (Zie ook bijlage N). Figuur 3.5 Particuliere huishoudens rond het sociaal minimum (105%) als percentage van de doelpopulatie 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Nederland Helmond Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 15

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens 3.7 Spreiding van inkomens Helmond kent in vergelijking met Nederland minder particuliere huishoudens in de hoogste inkomensgroep (5 e 20%-groep) en meer in de laagste groep van de landelijke verdeling van het gemiddeld besteedbaar inkomen. In de Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond- Noord zien we dit ook. In Stiphout en Brandevoort zien we duidelijk dat minder dan 20% van de huishoudens in de laagste 20%-groep zitten en dat een groter aandeel dan 20% in de bovenste 20%- groep zit. Warande en Dierdonk zijn in figuur 3.5 buiten beschouwing gelaten omdat de gegevens in de laagste 20%-groepen voor deze wijken niet bekend zijn 3. In Warande ligt het percentage in de twee hoogste 20%-groepen op 61%. In Dierdonk zien we dat in de hoogste twee 20%-groepen van de landelijke verdeling 70% van de inwoners van de wijk kunnen worden geschaard. Ook als we kijken naar de verdeling van het gestandaardiseerd inkomen zien we hetzelfde plaatje terug. Hier zien we dat ook Dierdonk een groter aandeel huishoudens in de hoogste inkomensgroep en een kleiner aandeel in de laagste inkomensgroep heeft in vergelijking met de landelijke verdeling en Helmond totaal. Voor Warande geldt dat 66% van de inwoners zich in de hoogste twee 20%- groepen van de landelijke verdeling bevindt. (Zie tabellen O en P in de bijlagen). Figuur 3.6 Inkomensverdeling van particuliere huishoudens met inkomen per 20%-groep van de landelijke verdeling van het besteedbaar inkomen Binnenstad Helmond-Oost Helmond-West Helmond-Noord Helmond Brouwhuis Rijpelberg t Hout Stiphout Brandevoort 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1e 20%-groep 2e 20%-groep 3e 20%-groep 4e 20%-groep 5e 20%-groep Noot: Voor Dierdonk, Warande en Industriegebied-Zuid ontbreken enkele gegevens waardoor deze niet kunnen worden opgenomen in de figuur. 3 Er zitten te weinig mensen in deze categorieën om er verantwoorde uitspraken over te doen. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 16

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens Figuur 3.7 Inkomensverdeling van particuliere huishoudens met inkomen per 20%-groep van de landelijke verdeling van het gestandaardiseerd inkomen Binnenstad Helmond-West Helmond-Oost Helmond-Noord Helmond Rijpelberg Brouwhuis t Hout Stiphout Brandevoort Dierdonk 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1e 20%-groep 2e 20%-groep 3e 20%-groep 4e 20%-groep 5e 20%-groep Noot: Voor Warande en Industriegebied-Zuid ontbreken enkele gegevens waardoor deze niet kunnen worden opgenomen in de figuur. 3.8 Inkomen en werkloosheid In deze paragraaf wordt gekeken naar de samenhang tussen het gestandaardiseerd besteedbaar inkomen van huishoudens/gemiddeld besteedbaar inkomen van personen en het niveau van werkloosheid in 2004. Voor dit laatste wordt gekeken naar het aantal niet-werkende werkzoekenden (NWW) als aandeel van het totaal aantal inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar. Niet-werkende werkzoekenden staan ingeschreven bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) als werkzoekende zonder werk of als werkzoekende die minder dan 12 uur per week werkt. Zij willen wel meer dan 12 uur per week werken. Verwacht kan worden dat in wijken met een hoger niveau van werkloosheid het gemiddeld besteedbaar inkomen per persoon (van 15 t/m 64 jaar) met 52 weken inkomen en/of het gestandaardiseerd huishoudensinkomen (waarbij het hoofd van het huishouden tussen de 15 en 65 jaar is) lager is. Dit blijkt ook het geval. In de wijken Dierdonk en Stiphout ligt het inkomen per persoon aanzienlijk boven het gemeentelijk gemiddelde en is de werkloosheid het laagste. In de stadsdelen waar de gemiddelde inkomens voor personen en huishoudens lager liggen is het werkloosheidspercentage ook hoger. (Zie tabel Q in de bijlagen). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 17

Inkomens in Helmond: Inkomen van huishoudens Figuur 3.8 Werkloosheid en inkomen van particuliere huishoudens/personen met 52 weken inkomen 25.000 18% 16% 20.000 14% 15.000 12% 10% 10.000 8% 6% 5.000 4% 2% 0 0% Stiphout Dierdonk t Hout Brouwhuis Rijpelberg Helmond Helmond-Noord Helmond-Oost Binnenstad Helmond-West Personen met 52 weken inkomen Huishoudens met 52 weken inkomen Werkloosheidspercentage Noot:: Voor Brandevoort en Warande ontbreken gegevens voor bepaalde leeftijdsgroepen met betrekking tot het inkomen van personen en huishoudens waardoor er hier geen gemiddelde kan worden berekend en weergegeven. Voor Dierdonk en Stiphout geldt dat er gegevens voor bepaalde leeftijdsgroepen betreffende het huishoudensinkomen ontbreken. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 18

Inkomens in Helmond: Inkomen in Helmond en in andere grote steden 4 Inkomen in Helmond en in andere grote steden In dit hoofdstuk wordt het individueel en huishoudensinkomen in Helmond vergeleken met de situatie in andere steden. Er zijn drie groepen steden te onderscheiden waarmee Helmond wordt vergeleken: 1. de vier grote Brabantse steden die samen met Helmond tot de B5 behoren: Eindhoven, Breda, s-hertogenbosch en Tilburg. 2. een viertal steden waarmee Helmond zich op meerdere aspecten vergelijkt omdat zij een vergelijkbaar (industrieel) verleden hebben en/of qua opbouw van de stad op elkaar lijken: Hengelo, Emmen, Roosendaal en Oss. 3. vijf gemeenten waarmee Helmond zich wel vaker spiegelt: Almelo, Schiedam, Venlo, Sittard-Geleen en Heerlen. Daarnaast wordt er voor het gemiddeld huishoudensinkomen ook nog een vergelijking gemaakt met gemeenten in Nederland, die net zoals Helmond een inwonertal hebben tussen de 50.000 en 100.000 inwoners. 4.1 Inkomen naar individu In Eindhoven, s-hertogenbosch en Breda ligt het inkomen per inwoner minimaal 500 hoger dan in Helmond. Tilburg heeft een meer vergelijkbaar gemiddeld inkomen per inwoner. Voor de inwoners met 52 weken inkomen geldt dat de gemeenten Emmen, Almelo, Venlo en Heerlen een lager GBI hebben. Het zijn wederom de drie Brabantse steden Eindhoven, s-hertogenbosch en Breda en daarnaast de gemeente Roosendaal, Oss, Schiedam en Sittard-Geleen waarin de mensen met 52 weken inkomen een hoger besteedbaar inkomen hebben dan in Helmond. Tabel 4.1 GBI (x 1.000) per inwoner/inwoner met 52 weken inkomen in Helmond en andere grote steden (vet betekent gemiddeld minimaal 500 hoger dan in Helmond, grijs gemarkeerd betekent gemiddeld minimaal 500 minder dan in Helmond) Per inwoner Per inwoner met 52 weken inkomen aantal inwoners GBI aantal aandeel totaal GBI inwoners (percentage) Nederland 16.305.530 12,2 10.773.390 66 17,7 Helmond 85.830 11,4 56.110 65 16,6 Eindhoven 208.460 12,5 142.570 68 17,4 s-hertogenbosch 133.980 12,7 91.550 68 17,8 Breda 168.050 12,7 113.690 68 17,9 Tilburg 199.100 11,7 134.600 68 16,5 Hengelo 81.160 11,9 54.470 67 17,0 Emmen 108.620 11,1 73.400 68 15,6 Roosendaal 77.730 12,1 51.330 66 17,4 Oss 76.300 12,0 50.840 67 17,3 Almelo 72.290 11,0 47.470 66 16,0 Schiedam 75.490 11,9 49.690 66 17,2 Venlo 92.260 11,5 61.640 67 16,1 Sittard-Geleen 97.060 12,1 65.380 67 17,1 Heerlen 92.540 11,8 63.320 68 16,1 4.1.1 Spreiding van inkomens Helmond neemt een vijfde plek in wanneer het gaat om het grootste aandeel personen in de laagste 20% van de landelijke verdeling van het besteedbaar inkomen. Alleen de gemeente Venlo, Almelo, Emmen en Tilburg hebben in vergelijking met Helmond een groter aandeel mensen met 52 weken inkomen in deze groep. (Zie tabel R in de bijlagen). Wat betreft het aandeel hoogste inkomens, neemt Helmond een vrijwel vergelijkbare plaats in. Alleen laat Helmond dan ook Heerlen achter zich. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 19