Overgang van Primair naar Voortgezet Onderwijs Almere Voorlopig advies groep 6 en 7 Aan het einde van het schooljaar groep 6 en 7 geeft de PO school na overleg met ouders een voorlopig schooladvies 1. In dit advies staat welk type voortgezet onderwijs het beste bij de leerling past. Het is gebaseerd op onder andere: de aanleg en de talenten van een leerling; de leerprestaties; de ontwikkeling tijdens de hele basisschoolperiode; de concentratie, de motivatie en het doorzettingsvermogen van een leerling. Een deskundige, een orthopedagoog of psycholoog, verbonden aan de school voor primair onderwijs kan betrokken worden bij de advisering. Uiterlijk 1 februari van het laatste schooljaar PO bespreekt de leerkracht met ouders en leerling het definitieve schooladvies met klasplaatsingsvoorstel 2 voor het voortgezet onderwijs. Het advies moet door de PO school 1 maart schriftelijk vastgelegd zijn in het onderwijskundig rapport of in een brief. Soms heeft een leerling extra ondersteuning nodig. Extra ondersteuning kan bijvoorbeeld nodig zijn voor leerlingen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, een chronische ziekte, gedragsproblemen of een leerstoornis. De school voor voortgezet (speciaal) onderwijs heeft een inspanningsverplichting om een zo goed mogelijke passende plek te bieden. Als een VO school de extra ondersteuning zelf niet kan bieden, dan wordt in overleg met ouders een andere school gezocht. Met de ingang van passend onderwijs spreken we over de zorgplicht voor een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte. Indicatiestellingen voor leerwegondersteunend onderwijs (lwoo), orthopedagogischdidactisch centrum (OPDC) praktijkonderwijs (pro) en voortgezet speciaal onderwijs (vso) staan los van het schooladvies. De PO school kan dus niet via het schooladvies bepalen of een leerling in aanmerking komt voor lwoo, OPDC, pro of vso, dat wordt besloten door het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere. Een PO school kan bijvoorbeeld het schooladvies vmbo met lwoo geven. Het advies geeft alleen aan dat de school inschat dat die leerling lwoo nodig heeft om succesvol te zijn in het vmbo. 1 Zie bijlage 1 Overzicht schooladviezen 2 http://www.passendonderwijs-almere.nl/external/files/protocol_po-naar-vo.pdf Leerling met extra ondersteuningsbehoefte van po naar vo stappenplan 1 / 7
Stappenplan leerling met een extra ondersteuningsbehoefte Stap 1: voorlopig schooladvies VO met keuze extra ondersteuning De PO school maakt voor de leerling met een extra ondersteuningsbehoefte 3 een inschatting van de noodzakelijke extra ondersteuning in het VO: voortgezet onderwijs met een arrangement, een leerling die aangewezen is op een vorm van lichte ondersteuning in het regulier VO. vmbo bl, kl, gl of tl met lwoo, een leerling die aangewezen is op leerweg ondersteunend onderwijs voor het behalen van een vmbo diploma. vmbo met lesplaats OPDC, een leerling die ingeschreven staat bij een reguliere VO school en maximaal 2 jaar orthopedagogische en/of orthodidactische ondersteuning krijgt bij lesplaats OPDC, om daarna met een regulier aanbod het diploma vmbo te halen. praktijkonderwijs: een leerling voor wie vaststaat dat overwegend een aanbod met orthopedagogische en orthodidactische benadering nodig is en het volgen van het onderwijs in een van de leerwegen in het vmbo, al dan niet in combinatie met het volgen van lwoo of OPDC, niet zal leiden tot het behalen van een vmbo diploma. voortgezet speciaal onderwijs (cluster 3 en 4): een leerling die vanuit zijn cognitieve en/of psychiatrische beperking aangewezen is op een zwaar en zeer speciaal ondersteuningsaanbod, waarbij ambitieus inzetten op leren het uitgangspunt is. Bij twijfel is een tweede gemotiveerde keuze mogelijk. Stap 2: leerlingdossier De PO school levert uiterlijk in de vierde week na de start van het laatste schooljaar het leerlingdossier 4 aan, ouders kunnen hun zienswijze aangeven. Alle relevante informatie, waaronder het OPP 5, de gegevens uit het LVS en de diagnostische verslagen, wordt door de school toegevoegd met toestemming van ouders. Voor alle leerlingen geldt dat de op functioneringsniveau afgenomen cito toetsen, liefst met een analyse, toegevoegd worden. 3 Alle schoolverlaters worden in Digidoor ingevoerd, ook de meeste leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte. 4 Hiervoor kan de applicatie Digidoor gebruikt. Zie ook bijlage 2 Richtlijnen punt 4 dossierstukken. 5 Voor leerlingen die aangemeld worden voor lwoo is een OPP (ontwikkelingsperspectiefplan) niet verplicht, wel wenselijk. Leerling met extra ondersteuningsbehoefte van po naar vo stappenplan 2 / 7
Een volledig dossier is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de PO school en de ouders. Ouders geven, als dat mogelijk is, de naam van de VO school door waar zij hun kind aanmelden. Deze school wordt dan meteen betrokken bij het leerlingdossier. Is er nog geen naam van de VO school bekend dan wordt het dossier wel gelezen, beoordeeld en besproken. Dit gebeurt door een orthopedagoog/psycholoog van de VO school (deskundige), het samenwerkingsverband verdeelt de dossiers. Stap 3: aanvullend onderzoek Voor de aanvraag lwoo en pro blijft een IQ onderzoek noodzakelijk. Het onderzoek mag niet ouder zijn dan 2 jaar op 1 maart van het schooljaar dat de leerling de school verlaat. De PO school bespreekt met de deskundige (de orthopedagoog/ psycholoog) die verbonden is aan hun school bij welke leerlingen een IQ bepaling nodig is, zodat het dossier voldoet aan de wettelijke criteria lwoo en pro. Het onderzoek wordt uitgevoerd bij de PO school. De onderzoeksresultaten worden verstuurd naar de ouders en de PO school. Het verslag wordt door de PO school toegevoegd aan het leerlingdossier 6 overgang van PO naar VO. Het blijft in ieder geval tot 2018 verplicht om bij lwoo en pro gebruik te maken van de vastgestelde screenings- en testinstrumenten, die jaarlijks via een ministeriële regeling worden gepubliceerd. Stap 4: VO geeft advies en dient aanvraag in bij afdeling Toeleiding Passend Onderwijs Almere De orthopedagoog/psycholoog van de V(S)O school leest het dossier van de leerling en geeft een passend advies bij de ondersteuningsbehoefte waarbij het (voorlopige) schooladvies van de PO school meegenomen wordt. Bij vragen over het dossier en over het best passende aanbod VO, overlegt de VO school met de ouders en/of de PO school en/of met collega s van andere VO scholen. Daarnaast kan de VO school het samenwerkingsverband vragen om extra aanvullend onderzoek te doen. De VO school beslist zelf over het advies voortgezet onderwijs met een arrangement. Soms blijkt dat de leerling ook geen extra ondersteuning meer nodig heeft. Het advies: vmbo met lwoo of vmbo met OPDC of pro of vso of leidt tot een aanvraag 7 stedelijke voorziening voortgezet onderwijs bij de afdeling Toeleiding van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere. 6 Ouders worden om toestemming gevraagd of verslag onderzoek in Digidoor mag worden toegevoegd. 7 zie format website Passend Onderwijs Almere http://www.passendonderwijs-almere.nl/voor-scholen/formulieren-documenten/ Leerling met extra ondersteuningsbehoefte van po naar vo stappenplan 3 / 7
Stap 5: het toelaatbaarheidsoverleg (TLO) De aanvraag extra ondersteuning VO met de dossierstukken wordt door de afdeling Toeleiding in behandeling genomen. Bij een complete aanvraag wordt door het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere een datum voor het toelaatbaarheidsoverleg gepland, waar samen met de VO school (van aanmelding) en met de ouders, daar waar mogelijk met de leerling 8 en PO school, gesproken wordt over het meest passende aanbod. Tevens worden aandachtspunten geformuleerd en/of afspraken gemaakt over de doorgaande lijn. De aanvraag met het verslag van het toelaatbaarheidsoverleg wordt door de VO school van aanmelding getekend aangeleverd bij de afdeling Toeleiding. Voor pro en vmbo met lwoo geldt dat de leerlingen gedurende de hele schoolloopbaan de afgesproken ondersteuning krijgen, bij lesplaats OPDC maximaal 2 jaar. Bij het VSO wordt in principe tijdelijk 9 geplaatst, de termijn is afhankelijk van de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de tijd die nodig is om de afgesproken doelen te behalen. Stap 6: besluit extra ondersteuning VO De afdeling Toeleiding van Passend Onderwijs Almere besluit om de toelaatbaarheidsverklaring (TLV) pro of VSO, dan wel de aanwijzing lwoo of lesplaats OPDC toe te kennen. Ouders, de PO school en de VO school met passend aanbod worden schriftelijk op de hoogte gesteld van het besluit. Ouders kunnen tegen het besluit een bezwaar indienen. De bezwaarprocedure 10 staat op de website van Passend Onderwijs Almere. 8 Leerling mag bij het toelaatbaarheidsoverleg aansluiten. Dit is niet verplicht. 9 Met uitzondering van de ernstig meervoudig beperkte leerlingen. Zij hebben gedurende de hele schoolloopbaan recht op een TLV. 10 Zie: www.passendonderwijs-almere.nl/voor-ouders/klachtenprocedure Leerling met extra ondersteuningsbehoefte van po naar vo stappenplan 4 / 7
Bijlage 1 Overzicht schooladviezen vso praktijkonderwijs vmbo bl vmbo bl met lwoo vmbo bl met OPDC 11 vmbo kl vmbo kl met lwoo vmbo kl met OPDC vmbo gl vmbo gl met lwoo vmbo gl met OPDC vmbo tl vmbo tl met lwoo vmbo tl met OPDC havo vwo Basisscholen kunnen een schooladvies voor één schooltype of voor maximaal twee schooltypes geven. Naast het schooladvies wordt ook een klasplaatsingsvoorstel gegeven. Het schooladvies VO is gebaseerd op de toetsen uit het LVS. Het klasplaatsingsvoorstel is gebaseerd op LVS toetsen én de kans op ontwikkeling volgens de visie van de basisschool. Bijvoorbeeld een schooladvies vmbo-tl en een klasplaatsingsadvies havo. Het plaatsingsadvies is een nadere toelichting op het schooladvies. In Almere hebben we afgesproken dat de VO scholen het klasplaatsingsadvies overnemen. 11 Lesplaats OPDC is mogelijk in samenwerkingsverband VO Passend Onderwijs Almere. Het bestuur heeft afgesproken dat de afdeling Toeleiding betrokken is bij de toelaatbaarheid lesplaats OPDC. Leerling met extra ondersteuningsbehoefte van po naar vo stappenplan 5 / 7
Bijlage 2 richtlijnen Kenmerken en criteria VMBO met LWOO VMBO lesplaats OPDC PRO School VMBO met LWOO is bedoeld voor die leerlingen die het niveau van het VMBO wel aankunnen, maar extra begeleiding nodig hebben om het diploma te halen te halen. Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) is géén aparte leerweg. Leerlingen die in aanmerking komen voor het OPDC hebben specifieke onderwijsbehoeften op het gebied van leren en/of werkhouding en/of gedrag en welzijn. Het OPDC is een lesplaats. Dit betekent dat het doel is om leerlingen zo snel als mogelijk, maar uiterlijk na twee jaar, terug te plaatsen in een reguliere VO school om daar hun diploma te halen. Het praktijkonderwijs is bedoeld voor leerlingen die naar verwachting geen VMBO diploma kunnen halen. Het praktijkonderwijs leidt leerlingen op tot goed werknemerschap en goed burgerschap. Praktijkonderwijs is een leerweg in het voortgezet onderwijs met veel praktijkvakken, het is regulier voortgezet onderwijs voor een speciale doelgroep. Duur 4 jaar maximaal 2 jaar, (daarna nog 2 jaar regulier VO) 4, 5 of 6 jaar Dit is afhankelijk van de leeftijd bij instroom, verblijfsduur t/m het schooljaar waarin de leerling 18 jaar wordt. Klas 16-24 leerlingen, variabel, verschilt per school 14-16 leerlingen 12-14 leerlingen leerjaar 1 en 2, variabele groepsgrootte leerjaar 3,4,5,6 OPP niet verplicht verplicht verplicht Uitstroomperspectief - MBO niveau 2, 3 of 4 - VMBO - werken met praktijkdiploma of - diploma Entreeopleiding = MBO niveau 1 - werken en doorleren op MBO niveau 2 - arbeidsmatige dagbesteding Criteria - IQ 75-120 - Leerachterstand 25%-50% op 2 of meer gebieden, waarbij begrijpend lezen en/of inzichtelijk rekenen Dossierstukken Bij IQ 75-90 en/of tegenstrijdige criteria: motiveren waarom LWOO gevraagd wordt. Bij IQ 91-120 belemmerende sociaal-emotionele problematiek aantonen. 1. Onderwijskundig rapport, met zienswijze van ouders 2. OPP (indien beschikbaar) 3. Intelligentieonderzoek 1 (niet ouder dan 2 jaar) 4. LVS Cito overzicht, tevens getoetst op functioneringsniveau 5. Aanwezige onderzoek / hulpverleningsverslagen Belemmeringen in de onderwijsloopbaan als gevolg van: - Lichte gedragsproblemen en/of - Motivatieproblemen en/of - Leer- en ontwikkelingsachterstanden en/of - Systeemfactoren Vaak is er sprake van extra onderwijsbehoeften op meerdere van deze terreinen. Leerling krijgt, met extra ondersteuning OPDC, perspectief op regulier VMBOdiploma. 1. Onderwijskundig rapport, met zienswijze van ouders 2. OPP 3. LVS-Cito overzicht, daar waar nodig op functioneringsniveau 4. Observatie / onderzoeksverslag waaruit blijkt dat aanbod OPDC gewenst is of 5. Onderzoek / hulpverleningsverslagen - IQ 55-80 - Leerachterstand minimaal 50% op 2 of meer gebieden, waarbij begrijpend lezen en/of inzichtelijk rekenen Bij IQ 75-80 en/of tegenstrijdige criteria: motiveren waarom PRO gevraagd wordt. 1.Onderwijskundig rapport, met zienswijze van ouders 2. OPP 3. Intelligentieonderzoek (niet ouder dan 2 jaar) 4. LVS-Cito overzicht, tevens getoetst op functioneringsniveau 5. Onderzoek / hulpverleningsverslagen Als er geen recente of bruikbare testuitslagen van een leerling bestaan, dan zal hij of zij moeten worden getest. Dit gebeurt door de afdeling Toeleiding van Passend Onderwijs Almere. 2016 Passend Onderwijs Almere
Leerling met extra ondersteuningsbehoefte van po naar vo stappenplan 7 / 7