Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties WDBA - gedoogjaar gedeeltelijk om - 24 november 2016 Yvonne van Zijl Adviseur sociale zaken
Programma In het kort: de WDBA, arbeidsrelaties, modelovereenkomsten Inzet van zzp ers via intermediairs Inzet van zzp ers via onderaannemers Waar lopen we tegenaan
Waarom WDBA? zzp inlenen Werknemer tijdelijk LOONHEFFINGEN?
Wet DBA Wat staat er in de wet? Dat de VAR wordt afgeschaft Faciliteit Belastingdienst Kan van tevoren een modelovereenkomst checken Gebruik modelovereenkomst is niet verplicht Toetsingskader: NIET meer kijken of iemand ondernemer is, maar kijken of de opdrachtgever werkgever is.
Overgangsperiode Overgangsperiode tot 1 mei 2017, nu tot 1 januari 2018: Vanaf 1 mei 2016 gaat Belastingdienst handhaven met zachte hand geen boetes of naheffingen maar advisering en voorlichting Vanaf 1 mei 2017/1 januari 2018: Handhaving door Belastingdienst boetes en naheffingen VAR kon niet terug in de tijd. DBA wel dus: Handhaving tot 5 jaar terug maar Tot 1 mei 2016 tenzij er geen geldige VAR was voor die tijd! VAR WUO + kopie geldig id-bewijs met daarop nationaliteit!
In NL 3 soorten arbeidsrelaties Arbeidsovereenkomst Overeenkomst tot aanneming van werk Overeenkomst van opdracht
1. Arbeidsovereenkomst 7:610 BW In dienst van Gezagsverhouding Ter beschikking stellen: taken, tijd, middelen Loon Geld: uur, stukloon, per m, m2, m3, kilo staal Arbeid verrichten Inspanningsverplichting Persoonlijke nakomingsplicht
Uitzending 7:690 BW UUitzendbureau Tarief (g-rekening) UInlener Uitzendkracht
2. Aanneming van werk 7:750 BW Buiten dienstbetrekking Geen gezag (muv organisatorisch gezag) Werk van stoffelijke aard Tastbaar: nieuw, slopen, veranderen, verplaatsen, vergroten, verkleinen Uitvoeren & Opleveren Geen persoonlijke nakoming Resultaatsverplichting Prijs in geld Vaste aanneemsom Regie
3. Overeenkomst van opdracht 7:400 BW Geen arbeidsovereenkomst Geen werk van stoffelijke aard Geen andere benoemde overeenkomst werk van creatieve of intellectuele aard
Hoe zit het met de loonheffingen? Arbeid in dienstbetrekking? Nee ja loonheffingen Fictieve dienstbetrekking? Nee Arbeid in Zelfstandigheid ja loonheffingen
Fictieve dienstbetrekking Aanneming van werk is een fictieve dienstbetrekking, tenzij: Er samen wordt gewerkt met een SCHRIFTELIJKE Aanneemovereenkomst of Onderaanneemovereenkomst in de zin van 7:750 BW Er sprake is van Zelfstandig Ondernemerschap
Zelfstandig ondernemer? (1) Afhankelijk van alle omstandigheden van het geval: Winst? Zo ja, hoeveel? Hoe zelfstandig is de onderneming? Bepaalt de ondernemer zelf hoe hij de onderneming inricht? Beschikt over kapitaal? Wordt er geinvesteerd in bijvoorbeeld machines die nodig zijn om de onderneming te drijven of wordt er genoeg reclame gemaakt? Hoeveel tijd wordt er geinvesteerd in de onderneming? Minimaal 1.225 uur per jaar? Zijn er voldoende opdrachtgevers? Hoe hoog (of laag) is het continuiteitsrisico? Bij meerdere opdrachtgevers neemt de zelfstandigheid toe. Weinig (enkele?) opdrachtgevers neemt afhankelijkheid toe (sociale, maatschappelijke of financiële afhankelijkheid kan ook een fiscale dienstbetrekking opleveren)
Zelfstandig ondernemer? (2) vervolg: Hoe bekend is de ondernemer naar buiten toe? Om ondernemer te zijn moet hij zich voldoende kenbaar maken naar buiten toe (om (potentiële) opdrachtgevers binnen te halen), bijvoorbeeld: reclame op bedrijfskleding, briefpapier, uithangbord, reclame op bedrijfswagen etc. Wordt er ondernemersrisico gelopen? Kans dat opdrachtgevers niet betalen? Naamsbekendheid naar buiten toe (risico dat goede naam aangetast wordt)? Is de ondernemer zelf aansprakelijk voor de schulden van de onderneming? Er is niet 1 onderdeel doorslaggevend, onderling afwegen Wat ook helpt: de ZZP-er moet significant anders zijn dan een werknemer op de bouw (witte Raven)
Modelovereenkomst aanneming Cao partijen bouw & infra maken een model Paritair model voorleggen aan Belastingdienst Tot goedkeuring Belastingdienst op dat model er is: gebruik voorlopige modelovereenkomst zzp op website Bouwend Nederland Niet het model van ZBO/ZZP Nederland (zij zijn geen partij bij de cao)
Wat staat er in het model? Dat.. er niet wordt gewerkt onder gezag, en dat het gezag ook volledig uitgesloten is NIET: gezag over wijze van uitvoering of taken WEL: organisatorisch gezag (zoals planning en veiligheid) er wordt gewerkt volgens aanneming van werk (7:750 BW) of overeenkomst van opdracht (7:400 BW) er een resultaatverbintenis wordt aangegaan geen persoonlijke nakomingsverplichting
Voorlopige modelovereenkomst Geel: wet Blauw: cao
Papier + praktijk Papier en praktijk moeten met elkaar overeen komen
Arbeidsrelatie beoordelen Toetsen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, obv wet & jurisprudentie In dienst, loon, arbeid Volgens jurisprudentie schijnzelfstandigheid wanneer: Zzp er zich niet mag laten vervangen Opdrachtgever klachten afhandelt over opdrachtnemer Opdrachtnemer werk niet gratis opnieuw hoeft te doen of aan te passen bij niet voldoen Werkzaamheden opdrachtnemer wezenlijk onderdeel vormen van bedrijfsvoering opdrachtgever Opdrachtnemer doorbetaald krijgt tijdens ziekte of vakantie Opdrachtnemer geen beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft
Arbeidsrelaties beoordelen (2) Niet helemaal duidelijk welke arbeidsrelatie van toepassing is? Wat is meeste van toepassing? Wat is bedoeling van partijen? Hoe is er uitvoering aan gegeven? Maatschappelijk belang en verhoudingen?
Risicomanagement Een onderaannemer die een werk van stoffelijke aard aanneemt en zelfstandig uitvoert conform artikel 7:750 BW is geen risico Een risico is er als er zzp ers worden ingeschakeld als zijnde werknemers of uitzendkrachten Vraag je af: wil je een werk uitbesteden aan een specialist en zal die specialist niet onder gezagsverhouding werken OF Heb je handjes tekort uitzendkracht of werknemer
Oftewel
Gedoogjaar is inmiddels gedeeltelijk om: intermediairs, onderaannemers en andere ervaringen
Inzet van zzp ers via intermediairs Volgens cao bouw & infra tussenkomst niet toegestaan Bemiddeling kan wel tweepartijenovereenkomst: rechtstreekse aannemingsovereenkomst tussen opdrachtgever & zzp er Overeenkomst tussen intermediair & zzp er Overeenkomst tussen intermediair en opdrachtgever Tussenkomst kan niet volgens cao niet toegestaan Kan bovendien niet voor werk van stoffelijke aard (andere fiscale fictie)
Inzet van zzp ers via onderaannemers HA OA wn zzp zzp Risico: zzp er van onderaannemer wordt aangemerkt als dienstbetrekking loonheffingen & Wka Voor start werk duidelijke afspraken over inzet zzp ers Eigen beleid vaststellen & intern communiceren
Waar lopen we tegenaan Behoefte aan flexibele schil, maar hoe die vorm te geven met aanvaardbare risico s Met name werkgeversrisico s als loondoorbetaling bij ziekte en transitievergoeding Veel druk vanuit werkgeversorganisaties op politiek om hier iets aan te doen Wel zzp ers in dienst willen nemen, maar die willen (nog) zelfstandig blijven verwachting is dat dit aan einde gedoogjaar snel verandert Zzp ers willen werk niet voor eigen rekening en risico aannemen maar op basis inlening blijven werken groot risico op naheffingen en boetes
Waar lopen we tegenaan (2) Bedrijven die tot het laatste moment op var - manier blijven werken signaal aan politiek om gedoogperiode niet te verlengen Onzekerheid over aanpassingen door druk Tweede Kamer/komende verkiezingen acteer op wetten en regels die er nu zijn Uitblijven van goedgekeurde modelovereenkomst bouw & infra gebruik goedgekeurde modelovereenkomst niet verplicht, met voorlopige modelovereenkomst voldoe je aan de wet Intermediairs zetten druk op uitvoerders/projectleiders, komen met eigen constructies en/of eigen overeenkomsten die risicovol zijn eigen beleid vaststellen/intern communiceren en bij twijfel contact opnemen met Bouwend Nederland
Meer weten? Cursus aan de slag met zzp (1 dagdeel) door Bouwend Nederland Advies Bouwend Nederland Advies: 079 3252250 Yvonne van Zijl: 013 5350510/ y.vanzijl@bouwendnederland.nl
Checklist voor het inschakelen van zzp er Wat is de bedoeling? Helpen of zelfstandig iets uitvoeren? Wat spreken we af in het contract? Hoe wordt uitvoering gegeven aan het contract? Is er een afgesproken resultaat? Garanties? Oplevertermijn? Hoe wordt afgerekend? Is de zzp er verplicht om de overeenkomst persoonlijk na te komen? Zorgt de zzp er zelf voor het benodigde materiaal? Heeft zzp er zijn eigen gereedschappen? Is de zzp er zelfstandig aan het werk of zijn er meerdere arbeidskrachten aanwezig (zorgplicht en waarschuwingsplicht)? Kom je handjes tekort? Schakel een uitzendkracht in!