Jaarverslag 2015 Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam Postbus 46 2950 AA ALBLASSERDAM 1
INHOUDSOPGAVE Bestuursverslag: Algemeen instellingsbeleid Kengetallen Financieel beleid Pagina: 4 13 17 Jaarrekening: Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Balans per 31 december 2015, vergelijkende cijfers per 31 december 2014 Staat van baten en lasten 2015, vergelijkende cijfers 2014 Kasstroomoverzicht 2015, vergelijkende cijfers 2014 Toelichting op de te onderscheiden posten van de balans 25 30 32 33 34 Verantwoording subsidies 38 Toelichting op de te onderscheiden posten van de staat van baten en lasten Verbonden partijen Wet normering bezoldiging topfunctionarissen Niet in de balans opgenomen verplichtingen 39 41 42 44 Ondertekening bestuur 45 Gebeurtenissen na balansdatum 46 Overige gegevens: (Voorstel) bestemming van het resultaat Gegevens over de rechtspersoon 48 49 Bijlagen: OCW-bijlage Bijlage ONO Reserves en voorzieningen per kostenplaats Staat van baten en lasten 2015 per kostenplaats 51 52 53 55 Versie: definitief 14-06-2016 2
BESTUURSVERSLAG Versie: definitief 14-06-2016 3
Voorwoord OPEN VEILIG SAMEN Vanuit deze kernwaarden wordt er binnen de Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam gewerkt. In 2015 zijn onze scholen en het bestuur er goed in geslaagd om de kernwaarden voor het voetlicht te brengen. Zo werd op beide scholen het certificaat School op Seef behaald. Er wordt met verschillende externe samenwerkingspartners samengewerkt en niet te vergeten de samenwerking met ouders en leerlingen onderling is op beide scholen als vaste waarde in het curriculum opgenomen. Iedereen kan bij onze scholen altijd terecht voor vragen en/of gesprekken. Wij stellen ons open op. De open dag is goed bezocht en men weet inmiddels dat het binnen Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam altijd open dag is. Wij bieden ouders kwalitatief goede keuzemogelijkheden binnen het openbaar onderwijs in Alblasserdam. Bij Het Palet staat adaptief onderwijs en aandacht voor de ontwikkeling van het kind centraal en bij t Nokkenwiel zijn het de pijlers van het Daltononderwijs waardoor kinderen zich ontwikkelen op het gebied van zelfstandig werken, verantwoordelijkheid nemen en samenwerking. In 2015 zagen we ons succes terug in betere tussen- en eindresultaten. In dit verslag leest u er meer over. Om ons onderwijs goed te faciliteren is in 2015 fors geïnvesteerd in renovatie van het schoolgebouw aan het Boerenpad, een van de twee locaties van t Nokkenwiel. Na afronding van de bouwactiviteiten zijn onze drie schoollocaties op een niveau gebracht waardoor we op de door ons gewenste wijze uitvoering kunnen geven aan ons huidige onderwijs. Het bestuur heeft eind 2015 ingestemd met een tijdelijke uitbreiding op Het Palet om de grote klassen in de onderbouw te ontlasten waardoor de leerlingen wat meer aandacht krijgen. Een andere belangrijke vernieuwing is dat er geïnvesteerd is in Passend Onderwijs. Van het samenwerkingsverband ontvingen wij financiële middelen om de basiskwaliteit van ons onderwijs te versterken. Leerkrachten werden geschoold in verdere verbetering van de opbrengsten, het werken met kinderen met Down syndroom en omgaan met verschillen. Er zijn leerkrachten die een individuele scholing hebben opgepakt hetgeen mogelijk gemaakt is door de lerarenbeurs. Binnen onze organisatie is verder aandacht besteed aan tal van activiteiten buiten de reguliere lessen om. Alles vanuit de kernwaarden die onze scholen uniek maken. Zo is er in de omgeving van de scholen voor gezorgd dat er bloemenperkjes werden gevuld en dat de ouderen in de plaatselijke verzorgingstehuizen werden bezocht en vermaakt. Dit alles was niet mogelijk geweest zonder de leerkrachten en de ouders die respectievelijk naast hun lesgevende taak en als vrijwilligers, extra inzet hebben getoond. Het bestuur waardeert dit ten zeerste en dankt de medewerkers en ouders dan ook van harte. Ouders en leerkrachten zijn en blijven de belangrijkste ambassadeurs van de scholen! Wilt u reageren op dit jaarverslag of heeft u een vraag over dit verslag? U kunt deze per e-mail stellen aan: v.doejaaren@het-palet.nl Vera Doejaaren, Voorzitter bovenschools managementteam 4
Algemene Informatie Voor u ligt het bestuursverslag 2015 van de Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam. De missie van het bestuur was kort en krachtig: het in stand houden van twee zelfstandige scholen voor openbaar basisonderwijs, gehuisvest in drie goed geoutilleerde gebouwen, die voldoen aan de eisen van eigentijds en kwalitatief hoogstaand onderwijs. Sinds 1 januari 2011 is het openbaar basisonderwijs verzelfstandigd. Vanaf deze datum berust het bevoegd gezag van de twee openbare basisscholen Het Palet en t Nokkenwiel bij de Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam (SOBA). De visie in het kader van de missie is: De scholen hebben in het kader van de missie als doel een maximale bijdrage te leveren aan het ontwikkelingsproces van kinderen vanaf 4 jaar, tot de leeftijd waarop ze naar het vervolgonderwijs gaan; Dit willen de scholen bereiken door een veilige, uitdagende, stimulerende en vertrouwde leeromgeving aan te bieden waar gewerkt wordt aan een doorgaande ontwikkelingslijn op cognitief en sociaal- emotioneel gebied met ruimte voor de individuele kwaliteiten en extra zorg, gericht op de basisvaardigheden die behoren bij de basisschool en goed aansluit bij het vervolgonderwijs; Respect voor anderen, verantwoordelijkheid, normen en waarden, spelen een belangrijke rol in het pedagogische klimaat. De ouders de keuze bieden tussen Dalton onderwijs op t Nokkenwiel of regulier onderwijs met een continurooster op Het Palet. Beide scholen werken vanuit hun profiel aan adaptief onderwijs (passend onderwijs, onderwijs op maat). t Nokkenwiel telt twee locaties (Boerenpad en Maasstraat), waarvan de locatie Maasstraat sinds augustus 2010 is gehuisvest in het nieuwe multifunctionele centrum Maasplein. De locatie Boerenpad is in 2015 gerenoveerd. Het Palet is sinds 2011 gehuisvest in een nieuw schoolgebouw op een centrale locatie (Van Eesterensingel) in het voedingsgebied. Zowel t Nokkenwiel als Het Palet zijn zogenaamde brede scholen. Juridische structuur Het bestuur van het openbaar onderwijs Alblasserdam berust bij de Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam. Het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur samen bestaan uit vijf personen en vergaderen ten minste vijfmaal per jaar. Dit doen zij gezamenlijk met het bovenschools managementteam (BMT). De bestuursleden zijn aangezocht op basis van competenties en vakkennis. Het Bestuursnummer is: 42569 Het brinnummer van t Nokkenwiel is: 11HR Het brinnummer van Het Palet is: 10 BR De samenstelling van het bestuur is eind 2015 als volgt: Dagelijks bestuur: Voorzitter: Penningmeester: Secretaris: Algemeen bestuur: Voorzitter: Lid: Dhr. J. de Kruijk Dhr. A. van Genderen Mevr. J. van den Bergen-van de Haterd Dhr.A. ter Meulen Mevr. C.C. de Graaf-Bragt Bovenschools Management (BMT): Voorzitter: Mw. V. Doejaaren van Het Palet Lid: Dhr. H. Oldenhuis van t Nokkenwiel 5
Organisatiestructuur: De twee openbare scholen zijn gevestigd op een drietal locaties. De twee hoofdvestigingen worden aangestuurd door schooldirecteuren. De directeuren vormen samen het bovenschools managementteam (BMT). Daarnaast wordt schoolintern op t Nokkenwiel gewerkt met bouwcoördinatoren en een MT. Vanwege de kleinschaligheid is dat niet het geval bij Het Palet. Het BMT overlegt wekelijks. Bij diverse overleggen is de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) aanwezig. De personele en salarisadministratie en de financiële administratie worden gevoerd door het administratiekantoor Dyade te Rotterdam. Besturen van scholen binnen het primair onderwijs hebben de wettelijke plicht om een scheiding aan te brengen tussen de functies van bestuur en intern toezicht op het bestuur. Deze scheiding heeft SOBA gerealiseerd door het bestuur te splitsen in een besturend deel (dagelijks bestuur) en een toezichthoudend deel (algemeen bestuur). Voor deze scheiding binnen het bestuur zijn onze statuten gewijzigd. De goedkeuring door de gemeenteraad van Alblasserdam voor deze statutenwijziging heeft op 27 oktober 2014 plaatsgevonden. In het voorjaar van 2015 zijn de gewijzigde statuten bij de notaris gepasseerd. Het bestuur van de Stichting bestaat uit vijf leden, waarvan drie bestuursleden het dagelijks bestuur en twee personen het algemeen bestuur vormen. Het dagelijks bestuur is belast met het besturen van de Stichting. Het algemeen bestuur is belast met het toezicht op de uitvoering van de taken en de uitoefening van de bevoegdheden door het dagelijks bestuur en staat het dagelijks bestuur met raad terzijde. Het algemeen bestuur is ten minste belast met: a. het goedkeuren van de (meerjaren)begroting, het jaarverslag waaronder begrepen de jaarrekening en het strategisch beleidsplan; b. het toezien op de naleving door het dagelijks bestuur van wettelijke verplichtingen, de code voor goed bestuur en afwijkingen van die code; c. het toezien op de rechtmatige verwerving en de doelmatige en rechtmatige bestemming en aanwending van de middelen van de scholen verkregen op grond van de Wet op het primair onderwijs; d. het aanwijzen van de accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, die verslag uitbrengt aan het algemeen bestuur; e. het jaarlijks afleggen van verantwoording over de uitvoering van de taken en de uitoefening van de bevoegdheden, bedoeld onder a tot en met c, in het jaarverslag. Verder heeft het dagelijks bestuur voorafgaande goedkeuring van het algemeen bestuur nodig voor besluiten tot: a. het wijzigen van de statuten van de Stichting; b. het doen van een voorstel aan de gemeenteraad tot stichting, opheffing, fusie of afsplitsing van (een deel van) de door de Stichting in stand gehouden scholen; c. het vaststellen of wijzigen van het strategisch beleidsplan; d. het vaststellen van de (meerjaren)begroting; e. het vaststellen van het jaarverslag, waaronder begrepen de jaarrekening; f. het vaststellen of wijzigen van het treasurybeleid; g. het vaststellen of wijzigen van het managementstatuut en het bestuursreglement; h. het sluiten van overeenkomsten tot het kopen, vervreemden of bezwaren van registergoederen en tot het aangaan van overeenkomsten waarbij de Stichting zich als borg of hoofdelijke medeschuldenaar verbindt, zich voor een derde sterk maakt of zich tot zekerheidstelling voor een schuld van een ander verbindt; i. het verlenen van een volmacht tot vertegenwoordiging van de Stichting; j. het aangaan van financiële verplichtingen en samenwerkingsovereenkomsten welke niet binnen de begroting zijn opgenomen; k. de beëindiging van de dienstbetrekking van een aanmerkelijk aantal werknemers tegelijkertijd of binnen een kort tijdbestek; 6
I. een ingrijpende wijziging van de arbeidsomstandigheden van een aanmerkelijk aantal werknemers in dienst van de Stichting; m. het oprichten van andere rechtspersonen. Het algemeen bestuur kan een besluit alleen goedkeuren in een vergadering, waarin alle leden van het algemeen bestuur aanwezig zijn. Op het ontbreken van deze goedkeuring kan door en tegen derden geen beroep worden gedaan. Het dagelijks bestuur is belast met de voorbereiding en uitvoering van de besluitvorming van het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur verschaft het algemeen bestuur tijdig de voor de uitoefening van zijn taken en bevoegdheden noodzakelijke gegevens en voorts aan ieder lid van het algemeen bestuur alle inlichtingen betreffende de aangelegenheden van de Stichting die deze mocht verlangen. Het algemeen bestuur is bevoegd inzage te nemen en te doen nemen van alle boeken, bescheiden, overige gegevensdragers en correspondentie van de Stichting; het door het algemeen bestuur aangewezen lid van het algemeen bestuur heeft te allen tijde toegang tot alle bij de Stichting in gebruik zijnde ruimten en terreinen. De leden van het Stichtingsbestuur genieten geen beloning voor hun werkzaamheden. Zij hebben volgens de statuten wel recht op vergoeding van de door hen in de uitoefening van hun functie in redelijkheid gemaakte onkosten. De hoogte hiervan wordt vastgesteld door het Stichtingsbestuur. De hoogte en omvang van de vergoede onkosten zijn de maximale vrijwilligersvergoeding. Financiën: Belangrijkste kenmerken van het gevoerde financiële beleid: Bij de stichting functioneert een planning & control cyclus. Het bovenschools managementteam (BMT) stelt in samenwerking met het dagelijks bestuur jaarlijks een nieuwe meerjarenbegroting op. Centraal uitgangspunt daarbij is maximale aanwending van publieke en private middelen voor het onderwijs in de klas, afgewogen tegen het streven naar financiële continuïteit, het beheersen van risico s en het creëren van ruimte voor toekomstige investeringen. Het BMT wordt bij het opstellen van de meerjarenbegroting ondersteund door een planning- en control instrument van het administratiekantoor van Dyade. Hierin wordt de begrote formatie en exploitatie afgezet tegen de te verwachten baten. In het kader van de planning & control cyclus worden de inkomsten en uitgaven periodiek gevolgd en vinden zo nodig bijstellingen plaats. In 2015 heeft het bestuur de meerjarenbegroting 2016-2020 goedgekeurd. In 2015 is een parttime administratief medewerker voor bestuursondersteuning aangesteld en is het contract met het administratiekantoor uitgebreid ter ondersteuning van de activiteiten in het kader van de planning- en controlcyclus en het bestuursformatieplan. Financiën: Het boekjaar 2015 is afgesloten met een positief resultaat van 99.361. Er was een positief exploitatieresultaat van 106.314 begroot, een verschil van slechts 6.953. Voor de analyse van dit resultaat wordt u verwezen naar de financiële kengetallen en het financieel beleid verder in dit jaarverslag. 7
Terugblik op het jaar 2015 Leerlingenaantal School 01-10-2015 01-10-2014 01-10-2013 01-10-2012 Het Palet 231 222 207 200 t Nokkenwiel 326 345 366 385 Totaal 557 567 573 585 Ten opzichte van de vorige teldatum is er sprake van een daling met 10 leerlingen. Inmiddels is duidelijk dat de groei bij Het Palet doorzet en t Nokkenwiel met een terugloop te maken heeft. Het bestuur verwacht de daling te keren door activiteiten te ondernemen, zoals gerichte PR, verbouwing van één van de locaties en door de inzet van een Onderwijs Verbetertraject. De verwachting is om de daling om te kunnen zetten in stijging naar 570 leerlingen in 2017 en 2018. Personeel Gedurende 2015 waren er op Het Palet gemiddeld 17 en op t Nokkenwiel gemiddeld 27 medewerkers werkzaam. Op Het Palet betreft dit 11,6 fte en op t Nokkenwiel betreft dit 20,1fte. Functiemix In 2015 waren er 10,8 fte leraren benoemd in schaal LA en 17,2 fte leraren benoemd in schaal LB. In totaal betreft het 28 fte. Dit betekent dat 39% van de leraren is benoemd in een LA functie en 61% van de leraren is benoemd in een LB functie. De landelijke norm voor de functiemix schrijft voor dat ten minste 46% van de leerkrachten benoemd is in schaal LB. Dit percentage geldt voor besturen zonder LC-functie en als er alleen LA-functies en LB-functies zijn. Omdat 61% van de leerkrachten in benoemd in schaal LB wordt door het bestuur in 2015 voldaan aan de functiemix. Ziekteverzuim 2014 Op beide scholen is het ziekteverzuimcijfer gestegen tot boven 10%: School Aantal medewerkers in 2014 Verzuimpercentage in 2014 Aantal medewerkers in 2015 Verzuimpercentage in 2015 Het Palet 19 1.27 22 10,95 t Nokkenwiel 33 5,67 42 10,18 Ter vergelijking zijn hieronder de landelijke cijfers van het ziekteverzuim in het primair onderwijs 8
voor alleen het basisonderwijs opgenomen: 2011: 6,7 2012: 6,8 2013: 6,5 2014: 6,0 De landelijke cijfers laten zien dat er voor de beide scholen urgentie is ontstaan in het terugdringen van het ziekteverzuim. Het ziekteverzuimcijfer van t Nokkenwiel wordt gekenmerkt door twee langdurige zieken (gezamenlijke WTF 1,4), waarbij inmiddels voor een van de twee het tweede spoor (Wet Poortwachter) is opgestart. Inmiddels is een motivatietraject gestart waarbij ook aandacht aan ziekteverzuim wordt besteed. Verzuimpercentages van Het Palet Verzuimpercentages van t Nokkenwiel 9
Samenwerking Externe Partners Op alle vestigingen zijn vormen van kinderopvang gehuisvest. Om dit doel te bereiken is een aantal jaren geleden een samenwerkingsovereenkomst tot stand gekomen met de kinderopvangorganisatie WASKO, gevestigd te Papendrecht. We kunnen melden dat er een verbreding van de samenwerking tot stand is gekomen met de intentie die verder te verdiepen. Op t Nokkenwiel is de inhoudelijke samenwerking met muziekvereniging Excelsior gecontinueerd. Tevens heeft de school dramalessen toegevoegd aan hun curriculum. Deze lessen worden door een professionele dramadocent verzorgd. Het Palet heeft in samenwerking met Het Willem de Zwijgercollege maatschappelijke stages en snuffelstages ontwikkeld. Met Het Da Vinci College heeft Het Palet in 2015 samengewerkt door stagiaires van MBO 4 werkervaring op te laten doen. Verschillende studenten van de Hogeschool Rotterdam hebben als stagiair een plek gevonden binnen de scholen van SOBA. Communicatie Communicatie is binnen het onderwijs essentieel. Met ouders, met leerlingen, met het bestuur en met het team. Ook hier gelden de kernwaarden open, samen en veilig als leidraad. Verder zijn transparantie, helderheid en consequent handelen andere belangrijke sleutelbegrippen. Tijdens een klinkende Week van het Openbaar onderwijs en de Open Dag hebben we laten zien wat deze begrippen concreet inhouden en ook in onze huisstijl zijn onze kernwaarden goed herkenbaar. Het komende jaar wordt de website aangepast aan de wensen van deze tijd. Daarnaast staan optimalisatie van de interne communicatie met het team én aandacht voor externe communicatieactiviteiten, ter verbetering van het imago van het Openbaar Onderwijs in zijn algemeenheid en t Nokkenwiel in het bijzonder, op de agenda. Klachtenregeling De stichting maakt desgewenst gebruik van een klachtenprotocol dat terug te vinden is op de website www.opa.nl. In 2015 zijn op grond van het protocol geen klachten ingediend. Kwaliteit van de scholen De rijksinspectie heeft beide scholen opgenomen in het reguliere toezichtkader. Dit impliceert dat onze scholen naar verwachting functioneren. De leeropbrengsten zijn op Het Palet goed te noemen, jaarlijks komt de school dichter bij het landelijke gemiddelde met correctie. In zowel de tussentoetsen als de eindtoetsen zien we op Het Palet een stijgende lijn. Op t Nokkenwiel is een verbetertraject opgestart, met als doel de dalende opbrengsten om te buigen. 10
Onderwijsresultaten Jaar Totaal Palet Landelijk gem. met correctie In bovenstaand schema lijkt het alsof Het Palet ook onder de norm scoort, omdat het percentage gewichten niet is meegenomen. In onderstaand overzicht is wel rekening gehouden met het percentage gewichten en ontstaat een realistischer beeld. Totaal Palet Score Palet met corr Standaard score Landelijk gemiddelde Onder Grens insp Landelijk gem Afwijking van Landelijk gemiddelde met correctie 2015 533,1 534,9 534,8-1,8 2014 534,2 536,1 534,4-1,9 2013 532,0 534,8 534,7-2,8 2012 531,9 534,6 535,1-2,7 Jaar Totaal Nokkenwiel zonder corr Landelijk gem. met correctie Landelijk gemiddelde Afwijking van Landelijk gemiddelde met correctie 2015 529,2 534,9 534,8-5,7 2014 533,2 534,6 534,4-1,4 2013 534,3 534,8 534,7-0,5 2012 534,2 535,3 535,1-1,1 Boven grens insp % gewicht lln Vold / onvold insp 2015 533,1 534,9 534,9 532,4 534,4 536,4 18% vold 2014 534,2 536,1 534,4 532,3 534,3 536,3 19% vold 2013 532,0 534,8 534,7 531,6 533,6 535,6 23% vold 2012 531,9 534,6 535,1 531,2 533,2 535,2 26% vold Passend Onderwijs en basisondersteuning De scholen participeren in het samenwerkingsverband Drechtsteden 28.09 voor passend Onderwijs. Het Palet en t Nokkenwiel beschikken over een schoolondersteuningsprofiel (sop). In dit document heeft de school vastgelegd welk aanbod de school kan bieden op onderwijs, zorg en ondersteuning, waar de school intern grenzen ervaart en met welke externe zorg de school deze grenzen beslecht. De verzameling van alle sop s heeft het samenwerkingsverband Drechtsteden ijkpunten gegeven om de basisondersteuning vast te stellen. De basisondersteuning is vastgelegd in termen van het gemiddelde aanbod dat alle scholen van het samenwerkingsverband kunnen bieden. Wanneer leerlingen zich onvoldoende ontwikkelen binnen de basisondersteuning en meer onderwijs- en zorgbehoeften hebben spreken we van extra ondersteuning. De zorgstructuur in beide scholen wordt binnen het samenwerkingsverband als goed ervaren. De veelheid aan contacten, zowel op directieniveau als op het niveau van de Interne Begeleiding is daar het bewijs van. Verkeersles t Nokkenwiel en Het Palet hebben in hun verkeersonderwijs al een aantal jaren het certificaat School op Seef behaald. Daarmee worden de kerndoelen van verkeerseducatie behaald. Diverse activiteiten onder toezicht van het ROV vinden gedurende het gehele jaar plaats. Beide scholen hebben in 2015 wederom hun certificaat mogen verlengen. 11
Drama Alle kinderen bij t Nokkenwiel hebben deelgenomen aan de dramalessen. Een vakleerkracht verzorgt deze lessen. Door middel van verschillende spelvormen en opdrachten helpt zij de kinderen om beter in hun vel te geraken of om meer met beide benen op de grond te komen staan. Governance & Toezicht Binnen de Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam is een formele scheiding tussen bestuur en toezicht volgens de code voor goed bestuur. Er is een dagelijks bestuur en een algemeen bestuur, welke is belast met de toezichthoudende rol. Het Bovenschool Management Team (BMT) heeft gemandateerde bestuurstaken. Het bestuur is in 2015 zes keer bijeengeweest. De onderstaande onderwerpen zijn besproken: Vaststellen Jaarverslag 2014 Gevolgen bestuursformatieplan per 1 augustus 2015 naar aanleiding van leerling-groei van Het Palet en krimp van t Nokkenwiel Evaluatie en vaststelling jaarkalender (algemeen) bestuur Bezetting en afstoten van het houten schoolgebouw aan het Boerenpad Voorbereiden van wijzigingen in de verhuur van lokalen aan kinderopvang Gewijzigd huurcontract schoolgebouw Offertes inwinnen voor renovatie van het stenen gebouw Boerenpad Schoolplan van Het Palet en schoolplan van t Nokkenwiel Ontwikkeling leerlingaantallen Ontwikkelingen in de schoolresultaten Opheffing regionale schakelklas en opzet van schakelklas per gemeente Contact met gemeente om lesmaterialen van de sporthal sneller te laten volden aan veiligheidseisen die nodig zijn voor het geven van gymlessen. Werkgeverszaken: a. Functioneringsgesprek met schooldirecteuren b. Goedkeuring van aanvulling wtf aanstelling directeur voor een jaar c. Aanstelling administratief medewerker bij bestuur d. Uitvoering geven aan Arbo- en re-integratie-activiteiten e. Gevolgen van de Wet werk en zekerheid voor vervanging van leerkrachten bij o.a. ziekte f. Het ontwikkelen van taakbeleid en duurzame inzetbaarheid van leerkrachten naar aanleiding van nieuwe cao PO g. Aanpassen van het functieboek h. Rapportage schoolcultuur van huidige naar gewenste situatie Vastellen van Begroting 2016 meerjarenbegroting 2016-2020 Voorbereiden van het overleg met de GMR Aanpassing van de statuten en het huishoudelijk reglement Het Toezicht heeft in 2015 de onderstaande goedkeuring verleend aan: Begroting 2016 en meerjarenbegroting 2016-2020 Jaarverslag 2014 Bestuursformatieplan 2015-2016 Treasurystatuut Schoolplannen 2015-2016 12
KENGETALLEN Met betrekking tot de solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit, kapitalisatiefactor en het weerstandsvermogen vermelden wij onderstaand de kengetallen: 2015 2014 Solvabiliteit (definitie 1) 71,0% 65,1% Aanbeveling commissie Don: Indicatoren risicoanalyse onderwijsinspectie ondergrens van 30% kleiner dan 30% Liquiditeit 3,8 4,3 tussen 0,5 en 1,5 kleiner dan 1 Rentabiliteit 3,4% 6,2% bovengrens van 5% laatste 3 jaar negatief Kapitalisatiefactor 40,2% 41,6% tussen 35-60 % bovengrens 35-60 % Weerstandsvermogen 23,9% 20,1% tussen 10-40 % 80,0% Kengetallen* over 2015 en 2014 70,0% 71,0% 65,1% 60,0% 50,0% 40,0% 40,2% 41,6% 30,0% 20,0% 23,9% 20,1% 10,0% 3,4% 6,2% 0,0% 2015 2014 *) exclusief het kengetal Liquiditeit, aangezien dit geen percentage betreft is dit kengetal in deze grafiek niet opgenomen. Hieronder vind u omschrijving van de kengetallen inclusief berekening. Solvabiliteit: Solvabiliteit 1 Rentabiliteit Kapitalisatiefactor Weerstandsvermogen Jaar De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft dus inzicht in de financieringsopbouw. De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de organisatie op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Versie: definitief 14-06-2016 13
Definitie 1: Eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen. 31-12-2015 31-12-2014 Eigen vermogen 840.668 741.306 Totaal vermogen 1.184.296 1.138.204 Kengetal 2015: 71,0% Kengetal 2014: 65,1% Definitie 2: Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen - Eigen vermogen 840.668 741.306 - Voorzieningen 79.253 184.617 Som Eigen vermogen en Voorzieningen 919.921 925.923 Totaal vermogen 1.184.296 1.138.204 De onderwijsinspectie hanteert een ondergrens van 30 %. 31-12-2015 31-12-2014 Kengetal 2015: 77,7% Kengetal 2014: 81,3% Definitie 2 van de solvabiliteit geeft aan dat 77,7% van het totale vermogen uit eigen vermogen ofwel reserves en voorzieningen bestaat, hetgeen inhoudt dat slechts 22,3% van het totale vermogen gefinancierd wordt met vreemd vermogen. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vermogenspositie van de Stichting toereikend is. De Stichting is duidelijk in staat om aan haar verplichtingen op langere termijn te kunnen voldoen. Liquiditeit: De liquiditeit geeft aan in hoeverre de organisatie op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen, vorderingen en voorraden) en de kortlopende schulden. 31-12-2015 31-12-2014 783.081 731.531 210.206 188.485 - Liquide middelen - Vorderingen - Voorraden - - Vlottende activa 993.287 920.016 Kortlopende schulden 264.198 211.586 Kengetal 2015: 3,8 Kengetal 2014: 4,3 De liquiditeitsratio geeft aan dat 3,8 keer kan worden voldaan aan de uitstaande kortlopende schulden, bestaande uit kortlopende verplichtingen aan crediteuren, nog te betalen posten en de overlopende passiva. Versie: definitief 14-06-2016 14
De Stichting heeft op 31 december 2015 de beschikking over 783.081 aan liquide middelen en heeft daarnaast 210.206 openstaan aan nog te ontvangen bedragen. Deze bedragen zijn binnen één jaar opeisbaar, waardoor kan worden voldaan aan de openstaande schulden die binnen één jaar voldaan moeten zijn, te weten 264.198. De liquiditeitspositie van de Stichting is hierdoor toereikend te noemen. In bovenstaande berekening is geen rekening gehouden met de in de voorzieningen opgenomen verplichtingen. De onderwijsinspectie hanteert thans een ondergrens van 1. Rentabiliteit: De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de totale baten. Definitie: Resultaat gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten). Resultaat 99.361 168.849 - Totaal baten 2.942.553 2.737.065 - Financiële baten, bestaande uit posten 5.1 en 5.4 - - Som Totaal baten incl. Financiële baten 2.942.553 2.737.065 In vergelijking met vorig jaar is de ratio afgenomen, hetgeen aangeeft dat in het jaar 2015 procentueel meer kosten zijn verantwoord dan in het voorafgaande jaar 2014. De onderwijsinspectie hanteert thans een ondergrens van break-even (0,0%) voor de laatste 3 jaren. Kapitalisatiefactor: 31-12-2015 31-12-2014 Kengetal 2015: 3,4% Kengetal 2014: 6,2% De rentabiliteit geeft aan hoeveel procent van de totale opbrengsten omgezet wordt in het uiteindelijke resultaat. De Stichting heeft van de totale opbrengsten, te weten 2.942.553, een resultaat behaald van 99.361. Dit houdt in dat 3,4% van de baten wordt omgezet in het uiteindelijke resultaat, ofwel van elke euro die wordt ontvangen, wordt 0,03 behouden en wordt 0,97 besteed. De kapitalisatiefactor geeft een indicatie hoe rijk een schoolbestuur is, dit om te signaleren of onderwijsorganisaties misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken. Versie: definitief 14-06-2016 15
Definitie: De activazijde van de balans minus de materiële vaste activa betreffende gebouwen en terreinen gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten). 31-12-2015 31-12-2014 - Balans totaal 1.184.296 1.138.204 - Materiële vaste activa gebouwen en terreinen 771 939 Verschil Balans totaal en MVA geb. en terr. 1.183.525 1.137.265 Som totale baten incl. financiële baten 2.942.553 2.737.065 Kengetal 2015: 40,2% Kengetal 2014: 41,6% De onderwijsinspectie hanteert een bovengrens van 35-60 % (35 % is de bovengrens voor grote besturen, 60 % voor kleine besturen) Weerstandsvermogen: Het weerstandsvermogen geeft aan het vermogen om niet-voorziene tot de reguliere bedrijfsvoering behorende risico's op te vangen. Definitie : Het eigen vermogen minus de materiële vaste activa, uitgedrukt in een percentage van de rijksbijdrage OCW. 31-12-2015 31-12-2014 - Eigen vermogen 840.668 741.306 - Materiële vaste activa 191.009 218.188 Verschil Eigen vermogen en MVA 649.659 523.118 Rijksbijdrage OCW 2.717.158 2.606.390 Kengetal 2015: 23,9% Kengetal 2014: 20,1% In deze definitie wordt de rol van het eigen vermogen als risicobuffer voor onvoorziene gebeurtenissen benadrukt. Bij toepassing en verankering van het risicomanagement in de organisatie en het goed functioneren van de planning & control cyclus blijven altijd restrisico's achter. Voor het opvangen van de mogelijke financiële effecten moet het bestuur voldoende weerstandsvermogen hebben of opbouwen. Versie: definitief 14-06-2016 16
FINANCIEEL BELEID Financiële positie op balansdatum Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2015. De balans is een momentopname van de vermogensstructuur van een organisatie. Hierin vindt u een overzicht van de financiële situatie op 31 december 2015 in vergelijking tot de situatie van een jaar daarvoor. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans. Activa 31-12-2015 31-12-2014 Passiva 31-12-2015 31-12-2014 Materiële vaste activa 191.009 218.188 Eigen vermogen 840.668 741.306 Vorderingen Liquide middelen 210.206 188.485 Voorzieningen 79.253 184.617 783.081 731.531 Langlopende schulden 177 695 Kortlopende schulden 264.198 211.586 Totaal activa 1.184.296 1.138.204 Totaal passiva 1.184.296 1.138.204 Toelichting op de balans: Activa: - Materiële vaste activa In 2015 is 23.973 geïnvesteerd in inventaris & apparatuur en 18.583 in leermiddelen. In totaal is 42.556 geïnvesteerd en 60.398 afgeschreven. Omdat de waarde van de afschrijvingen 27.179 hoger is dan de investeringen is de materiële vaste activa gedaald naar 191.009 op 31 december 2015. - Vorderingen De vorderingen bestaan voornamelijk uit nog te ontvangen bedragen van het vervangingsfonds en overige instellingen, alsmede uit vooruitbetaalde bedragen. De nog te ontvangen bedragen zijn toegenomen en de vooruitbetaalde bedragen zijn afgenomen. Per saldo zijn de vorderingen met 21.721 gestegen tot 210.206 - Liquide middelen De toename van de liquide middelen ad 51.550 tot 783.081 is voornamelijk het gevolg van het positieve exploitatieresultaat ad 99.361 per 31 december 2015 en de afname van de kortlopende schulden. Ook de investeringen zijn afgenomen. Een nadere toelichting op de ontwikkeling van de liquide middelen is gegeven in het kasstroomoverzicht. Passiva: - Eigen Vermogen Door toevoeging van het positieve resultaat over 2015 ad 99.361 aan de algemene reserve is het Eigen Vermogen gestegen tot 840.668 per 31 december 2015. - Voorzieningen In de jaarrekening 2015 is een personele voorziening gevormd ter dekking van de lasten bij 25-jarig en 40-jarig ambtsjubileum. Op basis van de inschatting van de kans dat jubilea in de toekomst gerealiseerd worden heeft een dotatie ad 3.097 plaatsgevonden. Door onttrekking ad 3.457 resteert per 31 december 2015 een jubileumvoorziening ad 39.162. In 2015 is voor onderhoud en renovatie van schoolgebouwen 206.210 onttrokken aan de voorziening onderhoud en 100.486 gedoteerd. Onderdeel van deze dotatie is de eenmalige aanvullende bekostiging buitenonderhoud ad 37.486. In totaal bedraagt de voorziening onderhoud 40.091 op 31 december 2015. en totaal bedraagt de voorziening 79.253 op 31 december 2015. De voorziening onderhoud is gebaseerd op een, niet meer bij de huidige situatie, passende MOP. Deze MOP is gehanteerd in afwachting van de onderhoudsscan en een daarop aangepast plan. Langlopende schulden De langlopende schuld betreft vooruit ontvangen investeringssubsidies voor taal/rekenen en opbrengstgericht werken. Door toerekening van de afschrijvingskosten ad 518 is deze schuld in 2015 gedaald tot 177 euro. Versie: definitief 14-06-2016 17
- Kortlopende schulden Het crediteurensaldo bedraagt op 31 december 2015 ad 27.051. De belangrijkste kortlopende schulden zijn de salarisgebonden schulden, zoals af te dragen loonheffing, sociale verzekeringspremies, pensioenpremies en nog te betalen vakantiegelden/dagen. Deze schulden bedragen 214.193 en worden eind januari, respectievelijk eind mei betaald. De overige schulden ad 22.954 betreffen voornamelijk nog te betalen bedragen voor werkzaamheden die betrekking hebben op 2015. Analyse resultaat De begroting van 2015 liet een positief resultaat zien van 106.314. Uiteindelijk resulteert een positief resultaat boekjaar 2015 van 99.361: een verschil van 6.953 met de begroting. Het positief resultaat over het boekjaar 2014 bedroeg 168.849. In de navolgende paragraaf treft u een vergelijking aan en een specificatie van de belangrijkste verschillen. Analyse realisatie 2015 versus realisatie 2014 en realisatie 2015 versus begroting 2015 Onderstaand een vergelijking van de staat van baten en lasten op basis van gerealiseerde en begrote baten en lasten voor het kalenderjaar 2015 en gerealiseerde baten en lasten voor het kalenderjaar 2014: Baten Rijksbijdragen OCenW Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten Realisatie 2015 Begroting 2015 Verschil Realisatie 2014 Verschil 2.717.158 2.701.330 15.828 2.606.390 110.768 186.460 0 186.460 12.500 173.960 38.935 22.811 16.124 118.175-79.240 2.942.553 2.724.141 218.412 2.737.065 205.488 Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten 2.073.713 2.066.544 7.169 2.078.775-5.062 60.398 61.176-778 59.854 544 461.402 269.516 191.886 175.809 285.593 247.317 220.097 27.220 253.435-6.118 2.842.830 2.617.333 225.497 2.567.873 274.957 Saldo baten en lasten 99.723 106.808-7.085 169.192-69.469 Financiële baten en lasten -361-494 133-343 -18 Nettoresultaat 99.361 106.314-6.953 168.849-69.488 Toelichting op de staat van baten en lasten: Het resultaat is ten opzichte van 2014 gedaald met 69.488. De belangrijkste oorzaken van deze daling zijn: - Rijksbijdragen Hogere vergoedingen van het Rijk door hogere vastgestelde vergoedingsbedragen en eenmalige toekenning vergoeding buitenonderhoud. 70.464 Lagere niet-geoormerkte subsidies -9.136 Hogere ondersteuningsmiddelen voor passend onderwijs 49.440 per saldo hoger gerealiseerd in 2015 110.768 - Overige overheidsbijdragen Subsidie gemeente hoger ivm de verbouwing 173.960 per saldo hoger gerealiseerd in 2015 173.960 - Overige baten Lagere verhuuropbrengsten -7.017 Lagere incidentele ontvangsten -72.223 per saldo lager gerealiseerd in 2015-79.240 In totaal zijn de baten in 2015 hoger gerealiseerd 205.488 Versie: definitief 14-06-2016 18
- Personele lasten Hogere salarissen en sociale lasten 20.134 Hogere overige personele lasten en begeleiding personeel 11.849 Af: hoger ontvangen vergoedingen vervangingsfonds en overige uitkeringe -37.045 per saldo lager gerealiseerd in 2015-5.062 - Afschrijvingen Hogere afschrijvingen door investeringen 544 per saldo hoger gerealiseerd in 2015 544 - Huisvestingslasten Hogere schoonmaakkosten, onderhoud, heffingen, huur en bewaking 17.413 Lagere kosten voor energie en water -5.766 Kosten verbouwing Boerenpad (verg. gemeente) 186.460 Hogere dotatie voorziening voor onderhoud, mede door toevoegingen ten behoeve van het buitenonderhoud 87.486 per saldo hoger gerealiseerd in 2015 285.593 - Overige instellingslasten Hogere kosten voor administratie en beheer -15.961 Lagere kosten voor inventaris, leermiddelen en bibliotheek 10.644 Lagere overige instellingslasten -801 per saldo lager gerealiseerd in 2015-6.118 In totaal zijn de lasten in 2015 hoger gerealiseerd 274.957 De financiële baten en lasten, bestaande uit rentebaten en -lasten zijn in 2015 en 2014 vrijwel gelijk. Het gerealiseerde resultaat 2015 wijkt 6.953 af van het begrote resultaat over 2015. De belangrijkste oorzaken van deze afwijkingen betreffen reguliere verschillen tussen begroten en realiseren. Investeringen en financieringsbeleid Vanwege de gunstige liquiditeit worden de investeringen uit eigen middelen voldaan. Met betrekking tot leermiddelen voor taal/rekenen is in een voorgaande periode een investeringssubsidie ontvangen. Het beleid is als in enig jaar of maand een te groot beslag op de liquiditeit plaatsvindt een spreiding in de aanschaf van nieuwe investeringen wordt aangebracht. De investeringen worden bewaakt op basis van de liquiditeitsbegroting en zijn afgestemd vanuit een in de meerjarenbegroting opgenomen financieel perspectief. Toekomstparagraaf A GEGEVENSSET A1. Kengetallen Realisatie 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Leerling aantallen per 01-10 557 565 570 570 Personele bezetting in FTE per 31-12 - Bestuur / Management 2,0 2,0 2,0 2,0 - Personeel primair proces 28,1 30,3 30,3 30,3 - Ondersteunend personeel 1,7 1,6 1,6 1,6 Toelichting bij de kengetallen: - Leerlingaantal Het leerlingaantal van Het Palet neemt al een aantal jaren toe. Deze trend zet zich door. Het is de verwachting dat de daling bij 't Nokkenwiel afneemt en zich stabiliseert op circa 330 leerlingen. Dit heeft tot gevolg dat het leerlingaantal in totaliteit stabiliseert op 570 leerlingen. Dit is als uitgangspunt genomen voor het opstellen van de goedgekeurde meerjarenbegroting. Versie: definitief 14-06-2016 19
- Personele omvang Door natuurlijk verloop en pensionering ontstaan er vacatures. Deze worden opengesteld om vervanging mogelijk te maken. Daarnaast ontstaat er geringe extra vacatureruimte door de gunstige ontwikkeling van het leerlingaantal. Alle vacatureruimte is opgenomen in de meerjarenbegroting ten einde een optimale bezetting van de groepen te realiseren. In het formatieplan 2016-2017 wordt de gewenste formatie op bestuur- en schoolniveau opgenomen binnen het kader van de meerjarenbegroting. Tussentijds wordt de realisatie van de formatie vergeleken met het formatieplan en besproken tussen management en bestuur. A2. Balans en meerjarenbegroting Balans Activa Realisatie Prognose Prognose Prognose 31-12-2015 31-12-2016 31-12-2017 31-12-2018 Materiële vaste activa Totaal vaste activa 202.028 254.712 247.874 237.251 202.028 254.712 247.874 237.251 Vorderingen 204.159 190.000 190.000 190.000 Liquide middelen 781.853 775.299 810.790 876.286 Totaal vlottende activa 986.012 965.299 1.000.790 1.066.286 Totaal activa 1.188.040 1.220.011 1.248.664 1.303.537 Passiva Realisatie 31-12-2015 Prognose 31-12-2016 Prognose 31-12-2017 Prognose 31-12-2018 Algemene reserve 850.459 887.758 910.411 960.284 Totaal Eigen vermogen 850.459 887.758 910.411 960.284 Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva 79.253 92.253 98.253 103.253 177 - - - 258.151 240.000 240.000 240.000 1.188.040 1.220.011 1.248.664 1.303.537 Toelichting bij de balans - Vaste activa De waarde van de vaste activa neemt per saldo toe ten opzichte van 2015, omdat in de jaren 2016 t/m 2017 in totaal 251.000 wordt geïnvesteerd en 215.777 wordt afgeschreven. Omdat de piek van de begrote investeringen ad 117.400 in 2016 zal plaatsvinden, heeft de waarde van de vaste activa een afnemend verloop over de jaren 2017 en 2018. - Liquide middelen Met name door de positieve exploitatieresultaten nemen de liquide middelen jaarlijks toe. - Voorzieningen - De voorzieningen voor jubilea zal met dotaties en onttrekkingen weinig fluctueren. De voorziening onderhoud krijgt een jaarlijkse vaste dotatie. De onttrekkingen zullen lager zijn, omdat groot onderhoud heeft plaatsgevonden. Per saldo neemt de waarde van de voorzieningen toe in de komende jaren. - Schulden De langlopende schuld inzake investeringssubsidies zal door vrijval van de laatste termijn 0 euro bedragen. De kortlopende schuld betreft met name personeelsbonden schuld. Bij een gelijke personeelsomvang zal dit jaarlijks vrijwel gelijk blijven. - Eigen Vermogen In de meerjarenbegroting is over 2016 t/m 2018 jaarlijks een positief resultaat begroot. Hierdoor zal de algemene reserve toenemen. Dit is in overeenstemming met het financieel beleid. Versie: definitief 14-06-2016 20
Staat van baten en lasten Baten Rijksbijdragen OCenW Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten Realisatie 2015 Begroting 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 2.717.158 2.701.330 2.705.698 2.656.169 2.698.923 186.460 0 0 0 0 38.935 22.811 28.648 28.648 28.640 2.942.553 2.724.141 2.734.346 2.684.817 2.727.563 Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten 2.073.713 2.066.544 2.221.135 2.151.117 2.164.526 60.398 61.176 64.716 74.938 76.123 461.402 269.516 209.960 235.630 236.310 247.317 220.097 200.736 199.979 200.231 2.656.370 2.617.333 2.696.547 2.661.664 2.677.190 Saldo baten en lasten 286.183 106.808 37.799 23.153 50.373 Financiële baten en lasten -361-494 -500-500 -500 Nettoresultaat 99.361 106.314 37.299 22.653 49.873 Toelichting op de staat van baten en lasten - Rijksbijdragen De Rijksbijdragen zijn berekend op basis van een nauwkeurige leerling prognose. In het kader van risicobeheersing is gekeken met welke daling van het leerlingaantal in de gemeente Alblasserdam rekening moet worden gehouden. Ook is gekeken naar de wervingskracht van de scholen door met goed onderwijs en een goede huisvesting leerlingen aan te trekken. Hieruit is een realistische en tegelijk ambitieuze leerling prognose ontstaan. Voor beide scholen samen geeft dit een prognose van een stabiel leerlingaantal van 570 leerlingen. De Rijksbijdragen geven daarom hetzelfde stabiele beeld. De Rijksbijdragen in de meerjarenbegroting zijn vanaf 2016 lager dan in 2015, onder meer omdat in dat jaar een eenmalige bijdrage voor buitenonderhoud is opgenomen. - Overige baten De overige baten nemen af, onder meer omdat de middelen van passend onderwijs voortaan onder de categorie Rijksbijdragen vallen. - Personele lasten De begrote personele lasten nemen toe door hogere loonkosten als gevolg van een verwachte nieuwe cao en door de opname van (geringe) vacatureruimte voor leerkrachten in relatie tot de leerling prognose. In de begroting is er rekening mee gehouden om risico's te ondervangen. Dit betreft onder meer het begroten van de kosten van een verwachte loon- en premiestijgingen als gevolg van een nieuwe cao, die afgesloten kan worden. - Afschrijvingen Door hogere investeringen nemen de afschrijvingslasten toe. - Huisvestingslasten Door indexering nemen de huur van schoolgebouwen nemen de huisvestingslasten vanaf 2016 toe. Voor Het Palet is huur voor extra schoolruimte begroot. Door lagere onderhoudskosten nemen de huisvestingslasten per saldo af. - Overige lasten De overige lasten nemen af doordat de schoolrekeningen niet in de begroting zijn opgenomen. Versie: definitief 14-06-2016 21
B OVERIGE RAPPORTAGES B1. Rapportage aanwezigheid en werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem Om de continuïteit te bewaken van een in financiële omvang klein bestuur met twee scholen is geïnvesteerd in een goed werkende planning- en control cyclus. Dit betreft het jaarlijks opstellen van een meerjarenbegroting. In dit proces worden leerling prognoses en ambitieuze doelstellingen op realiteit en uitvoerbaarheid getoetst en vastgelegd in een goedgekeurde meerjarenbegroting. Ook worden de risico's doorgenomen en worden maateregelen om deze te verminderen afgesproken en indien dat nodig is in de begroting opgenomen. In het jaarlijkse bestuursformatieplan worden formatie en personeelsbeleid binnen het kader van de meerjarenbegroting nader uitgewerkt. De investeringen worden als onderdeel van het begrotingsproces jaarlijks vastgesteld. Gedurende het jaar wordt periodiek de realisatie vergeleken met de begroting in softcloses met het administratiekantoor. Hierdoor kan tijdig gestuurd worden als de realisatie van baten en/of lasten daartoe aanleiding geeft. Periodiek wordt de realisatie van onderwijsdoelen en de resultaten van het gevoerde personeelsbeleid besproken tussen management en bestuur. B2. Beschrijving van de belangrijkste risico's en onzekerheden. - Ontwikkeling leerlingaantallen Belangrijke risico's volgen uit de daling van het aantal leerlingen op 't Nokkenwiel en de toename op Het Palet. Er is beleid ingezet om deze daling bij 'Nokkenwiel om te buigen en groei bij Het Palet mogelijk te maken. Veel hangt af van het realiseren van het beleid en de maatregelen om goed onderwijs aan te bieden. De leeropbrengsten van Het Palet zijn goed en er is een verbetertraject gestart om de leeropbrengsten van t Nokkenwiel te verhogen. - Huisvesting Om de toename van leerlingen te kunnen realiseren is voldoende en ook goede huisvesting nodig. Voor beide scholen zijn er onzekerheden. Voor Het Palet geldt dat in samenwerking met de gemeente extra schoolruimte gevonden moet worden om de potentiële groei te kunnen opvangen. Voor 't Nokkenwiel betreft dit vooral het aanpassen van de gebouwen aan de gewenste kwaliteit die nodig is voor het onderwijs. Onder meer door het stenen gebouw aan Het Boerenpad aan te passen. Met de gemeente wordt overleg gevoerd over het toekomstige gebruik van het houten gebouw op deze locatie. Het beleid van het bestuur is om het houten gebouw niet meer voor het onderwijs te gebruiken. De uitkomst van dit overleg is onzeker. De doordecentralisatie van het buitenonderhoud is alleen van toepassing op de gebouwen van de locatie van Het Boerenpad. De onderhoudsverplichting is vastgelegd in een MOP per gebouw. De hoofdgebouwen van Het Palet en 't Nokkenwiel worden gehuurd van de gemeente tegen een vergoeding op basis van de materiële bekostiging. - Personeel Het ziekteverzuim is opgelopen. Om dit terug te dringen vinden verzuimgesprekken plaats en is een motivatietraject gestart. Ten aanzien van het langdurig verzuim wordt gehandeld in het kader van de wettelijke voorschriften bij langdurig verzuim. - Financieel De maatregelen die genomen kunnen worden om de gesignaleerde risico's te verminderen worden jaarlijks in de begroting opgenomen van het komende jaar en in de meerjarenbegroting. De meerjarenbegroting sluit jaarlijks met positieve resultaten, waarbij steeds met behulp van de kapitalsatiefactor wordt vastgesteld dat er voldoende middelen naar het onderwijs gaan. - Het weerstandsvermogen Om de continuïteit van de organisatie te waarborgen wordt het weerstandsvermogen jaarlijks beoordeeld. In 2015 is dit kengetal toegenomen tot 23,9%. Voor onderwijsinstellingen geldt voor het weerstandsvermogen een advies voor een ondergrens van 10% en een bovengrens van 40%. Indien de begrote positieve exploitatieresultaten over 2016 en volgende jaren gerealiseerd worden zal het weerstandsvermogen weer op peil zijn en is de continuïteit van de organisatie verzekerd. Dit streven wordt afgewogen ten opzichte van de kapitalisatiefactor. Hierbij wordt vastgesteld of er voldoende middelen naar het onderwijs gaan. In 2015 is de kapitalisatiefactor toegenomen tot 42,9% De ondergrens van dit kengetal is 35% en de bovengrens is 60%. Ook hier wordt voldaan aan de gangbare normen voor in financiële omvang kleine onderwijsorganisaties. Versie: definitief 14-06-2016 22
Het bestuur acht hiermee het weerstandsvermogen voldoende peil en de continuïteit verzekerd. B3. Rapportage toezichthoudend orgaan. De werkzaamheden van het toezichthoudend deel van het bestuur betreffen het goedkeuren van: Begroting 2016 en meerjarenbegroting 2016-2020 Jaarverslag 2014 Bestuursformatieplan 2015-2016 Treasurystatuut Schoolplannen 2015-2016 Hiermee ondersteunt het toezichthoudend deel van het bestuur het management en het dagelijks bestuur bij het uitvoeren van hun taken, onder meer door kritische vraagstelling bij de ter goedkeuring voorgelegde concepten. Zie ook paragraaf Governance & Toezicht van het bestuursverslag B3. Rapportage toezichthoudend orgaan. De werkzaamheden van het toezichthoudend deel van het bestuur betreffen het goedkeuren van: Begroting 2016 en meerjarenbegroting 2016-2020 Jaarverslag 2014 Bestuursformatieplan 2015-2016 Treasurystatuut Schoolplannen 2015-2016 Het toezichthoudend deel van het bestuur ondersteunt het management en het dagelijks bestuur bij het uitvoeren van hun taken, onder meer door kritische vraagstelling bij de ter goedkeuring voorgelegde concepten. Zie ook paragraaf Governance & Toezicht van het bestuursverslag Treasuryverslag De Stichting hanteert het uniforme treasurystatuut van de Besturenraad. In dit statuut is bepaald binnen welke kaders instellingen voor onderwijs hun financierings- en beleggingsbeleid dienen in te richten. Het uitgangspunt is dat de toegekende publieke middelen overeenkomstig hun bestemming worden besteed. De Stichting heeft een zeer terughoudend financieel beleid gevoerd, conform de Regeling Beleggen en Belenen 2010. Er is gebruik gemaakt van spaarrekeningen/maand- en kwartaaldeposito. De tegoeden op deze rekeningen zijn direct opeisbaar. Versie: definitief 14-06-2016 23
JAARREKENING Versie: definitief 14-06-2016 24
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA, PASSIVA EN RESULTAATBEPALING Algemeen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn conform de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs (RJO). Op basis van de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs worden Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving toegepast (behoudens afwijkingen en aanvullingen in de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs). De jaarrekening is opgesteld in euro s. Activa en passiva (met uitzondering van het groepsvermogen) worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Voor zover noodzakelijk worden op de vorderingen voorzieningen getroffen voor verwachte oninbaarheid. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen voor waardering van activa, passiva en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de leiding van de instelling over verschillende zaken zich een oordeel vormt, en dat de leiding schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van de instelling en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Versie: definitief 14-06-2016 25