Nieuwsbrief voor ondernemende melkveehouders > 05 herfst 2011 Uw eerste keuze in uiergezondheid
Editoriaal Editoriaal De melkprijs staat sinds enkele maanden terug op een gezond niveau, zodat de meeste melkveehouders weer met enthousiasme in de melkput staan. Uierontsteking, een belangrijke verliespost én frustratiebron, komt nog steeds te vaak voor in elgië. Vandaar een herinnering in deze editie om gebruik te maken van uw edrijfsplan Mastitis. Ga in grondig overleg met uw dierenarts en bepaal enkele verbeterpunten waar u de volgende maanden aan kan werken. lbert Lens, Head of nimal Health elgië Inhoud Heeft u uw edrijfsplan Mastitis al geëvalueerd? 3-4 Inhoud Schoolhoeve xelwalle werkt ook met een bedrijfsbehandelplan 5 Wil de consument meer betalen voor dierenwelzijn? 6 olussen met calciumchloride werken sneller 7 2
edrijfsplan Heeft u uw edrijfsplan Mastitis al geëvalueerd? Mastitis blijft sinds jaar en dag de duurste ziekte op een melkveebedrijf. Vorig jaar startte oehringer Ingelheim met het verdelen van het edrijfsplan Mastitis. We zijn nu een jaartje verder, dus wordt het tijd om uw edrijfsplan Mastitis te evalueren. Doe dit samen met uw bedrijfsdierenarts, want hij/zij is hiervoor de meest geschikte persoon. PREVENTIE & ONTROLE De kapstok Genezen van estaande infecties Voorkomen van Nieuwe infecties 1. Pas.een.goede.melktechniek.toe.. N 2 Onderhoud.en.controleer.regelmatig. de.werking.van.de.melkmachine.. N 3...Optimaliseer.comfort.en.hygiëne.van.de. huisvesting.. N 4...ehandel.klinische.en.subklinische. uierontstekingen.zorgvuldig.. + N 5.. Optimaliseer.het.droogzetmanagement.. + N 6.. Ruim.chronisch.geïnfecteerde.koeien.op.. + N 7...Schenk.voldoende.aandacht.aan.de.huisvesting,. hygiëne.en.voeding.van.de.vaarzen.. N 8...Streef.een.goede.algemene.gezondheid.van. de.koeien.na.. + N 9.. Fok.vandaag.voor.de.uiergezondheid.van.morgen.. N 10 Volg.de.uiergezondheid.op.uw.bedrijf. maandelijks.op.. + N egindatum Koe Kwartier Staal bacteriologisch onderzoek edrijfsplan Mastitis EHNDELING Klinische mastitis ehandelingsprogramma voor... Opgesteld door... Datum... Droogzetpreparaat: Mastitis protocol fwijkende melk, niet-zieke koe ntibiotica in de uier: ntibiotica in de nek: Ontstekingsremmer in de nek: Mastitis protocol fwijkende melk, afwijkend kwartier, licht zieke koe ntibiotica in de uier: ntibiotica in de nek: Ontstekingsremmer in de nek: Mastitis protocol fwijkende melk, afwijkend kwartier, zeer zieke koe onsultatie dierenarts en neem een melkstaal ehandelingsprotocol ehandelen tot datum Duur behandeling DROOGZETTHERPIE EHNDELING KLINISHE MSTITIS Melkstaal antibiotica-residuen Wachttijd melk ontrole kwartier MT * na 14 dagen Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ Ok Ok/ +/ +++ tijdens de behandelingen. Op jaarbasis is de streefwaarde 25 %, dit is ongeveer een 2 % per maand. Op een bedrijf met 50 koeien in lactatie, is dit 1 klinisch mastitisgeval per maand! Welke kiemen werden vooral geïsoleerd uit het bacteriologisch onderzoek? Indien u regelmatig bacteriologisch onderzoek liet uitvoeren, dan hebt u waardevolle informatie verzameld om samen met uw bedrijfsdierenarts te bespreken. De kapstok (vermeld op het edrijfsplan Mastitis) helpt u om de oorzaak van de besmettingen te achterhalen. Stel 5 concrete actiepunten op voor het komende jaar. Een voorbeeld van zo n lijstje kan zijn: 1. Handschoenen dragen 2. Ligboxen aanpassen 3. Dippen ipv sprayen 4. Dynamisch laten doormeten van de melkmachine 5. Zestig seconden-regel consequent toepassen Ok Ok/ +/ +++ Nr:... Ok Ok/ +/ +++ Nr:... Ok Ok/ +/ +++ Nr:... Ok Ok/ +/ +++ Nr:...... /... /... Ok Ok/ +/ +++ Nr:... Ok Ok/ +/ +++ *.alifornia.mastitis.test.of.verslijmingstest Weet u hoeveel klinische gevallen u heeft gehad tijdens het laatste jaar? Gemiddeld heeft bijna 1 koe op 2 een klinische mastitis per jaar. Dit is enorm veel en het kost de sector dan ook handenvol geld. En dan spreken we nog niet over de werklast en extra tijd die u in die gevallen moet steken 3
edrijfsplan Hoeveel behandelingen hebben geleid tot een genezen kwartier? Dit kunt u afleiden uit de MT-test bacteriologisch onderzoek de MPR-uitslag Wacht minstens 14 dagen om de controle uit te voeren. espreek met uw dierenarts of u een voldoende hoog genezingspercentage heeft na behandeling. De manier van behandelen speelt hierin een belangrijke rol. Voldoende lang behandelen, zowel in de uier als in de nek, met een geschikt diergeneesmiddel dat zijn werkzaamheid heeft bewezen in de uier, zal uw slaagkansen verhogen. Het kan ook zijn dat de manier van behandelen correct is, maar dat koeien zich zeer snel herinfecteren. Dit komt voornamelijk voor op bedrijven die te kampen hebben met een hoge infectiedruk. ls u dus hoge genezingspercentages wenst, dan is het uitermate belangrijk dat u zorgt dat er zo weinig mogelijk nieuwe infecties bijkomen. Raadpleeg ook hier terug de Kapstok voor en bekijk met uw dierenarts de kritieke punten op uw bedrijf. Het zal u helpen betere resultaten te krijgen na de behandelingen. Nog niet overtuigd? Indien men voortdurend zou veranderen van antibioticum, heeft men geen idee welke behandeling goed werkt en welke niet. Het steeds toedienen van dezelfde producten is bovendien een goede basis om de verandering van andere elementen in de omgeving of het management te evalueren. In ieder geval dient het bedrijfsprotocol jaarlijks met de dierenarts bekeken en geëvalueerd te worden. Maak dus nu al een afspraak met uw dierenarts voor volgend jaar! Onafhankelijk adviseur melkvee en Universiteit Gent Dierenarts Pieter Passchyn studeerde in 2001 af als dierenarts aan de faculteit Diergeneeskunde in Merelbeke. Hij werkte 9 jaar in een groepspraktijk waar hij voornamelijk bedrijfsbegeleiding deed op specialiseerde melkveebedrijven. Vanuit deze interesse begon hij dan in 2008 ook een doctoraat over udder health management in Dairy cattle. Sinds één jaar is hij werkzaam als zelfstandig consultant voor melkveebedrijven en lid van het M-team van de universiteit Gent. Pieter Passchyn, dierenarts. 4
edrijfsplan Schoolhoeve xelwalle werkt ook met een bedrijfsbehandelplan ert Weyntens, beheerder van de schoolhoeve xelwalle in Oudenaarde : De schoolhoeve is geen alledaags bedrijf. We moeten immers veel melken met vreemde melkers. Tijdens de schooldagen zijn er leerlingen die s morgens en s avonds helpen met melken. Ook hebben we naast mezelf nog 2 andere medewerkers die ieder om beurt een avondmelkbeurt voor zich nemen. Zo is er bij de melkers dus nogal wat afwisseling. Vroeger waren er nogal wat problemen in verband met uiergezondheid. Daarom zijn we gaan samenwerken met het M-Team. Deze samenwerking verloopt heel vlot. Telkens er een nieuwe MPR uitslag is, neemt Dr. Sofie Piepers deze door en geeft ze een lijst(je) met koeien die bemonsterd zouden moeten worden. fhankelijk van de uitslag van het bacteriologisch onderzoek wordt er een behandelingsplan opgemaakt voor die koeien. Niet elk dier wordt behandeld, soms is het advies ook afwachten of opruimen. Daarnaast neem ik telkens melkstalen als er een koe klinische mastitis heeft. Deze vries ik in en geef ze dan mee met de dierenarts als het past. Het nadeel van deze stalen is dat je ze enkel nodig hebt om te weten welke kiem er meest voorkomt bij klinische gevallen. Tegen de tijd dat de uitslag van het bacteriologisch onderzoek er is, moet de koe immers genezen zijn. Samen met M-team zijn we een aantal protocollen gaan toepassen. Zo melken we met handschoenen aan en wordt het melkstel van koeien met een verhoogd celgetal uitgewassen met heet water om verdere besmetting tegen te gaan,... Het resultaat van de goede samenwerking en de opvolging is dat ons aantal klinische en subklinische gevallen de laatste maanden heel laag gebleven is. 5
Op 27 mei 2011 hield oehringer Ingelheim het 4 de Forum voor Farm nimal Well-being. Dit is een jaarlijkse bijeenkomst waar experten en praktijkdierenartsen discussiëren over de huidige vraag van de consument naar meer dierenwelzijn en hoe de landbouwsector daar het juiste antwoord op kan bieden. In deze rubriek zullen wij telkens één van de topics die daar besproken werden toelichten. Wil de consument meer betalen voor dierenwelzijn? listair Lawrence, hoofd van het Dierenwelzijn team van de Scottisch gricultural ollege, UK Uit verschillende onafhankelijke marktonderzoeken blijkt duidelijk dat consumenten bereid zijn meer te betalen voor een beter dierenwelzijn. En toch vertaalt deze wens zich momenteel niet naar een bewust koopgedrag in de supermarkt. Hoe komt dat? De meerwaarde van producten met een beter dierenwelzijn is te onzichtbaar in de supermarkt. We moeten wetenschappelijke criteria hebben waarmee we het niveau van dierenwelzijn van een bepaald bedrijf kunnen bepalen. Met deze criteria kunnen we duidelijk maken aan de consument dat het product met een hogere prijs geproduceerd is aan hogere normen van dierenwelzijn. Ook moeten we het gedrag en de manier van denken van elke schakel in de keten goed begrijpen. Waarom maken aankopers bepaalde keuzes? Waarom kiezen moeders voor een bepaald product. Wat vinden deze mensen belangrijk en waar zijn ze gevoelig voor? Echte marketeers weten immers dat elke aankoopbeslissing een gevoelsmatig gebeuren is. Vervolgens moet de boer alle verborgen kosten en voordelen van een hoger dierenwelzijn blootleggen. Dit veronderstelt een gedetailleerde analyse van alle maatregelen die men neemt op een bedrijf. Voorbeeld directe kost dierenwelzijn Ontstekingsremmer bij een uierontsteking. Voorbeeld verborgen kost dierenwelzijn Dier eet meer doordat het sneller weer beter is. Voorbeeld directe opbrengst dierenwelzijn Koe is sneller weer beter dus produceert sneller weer melk. Voorbeeld verborgen opbrengst dierenwelzijn Koe heeft een lager celgetal tijdens de lactatie en heeft minder kans om opgeruimd te worden. Tenslotte moet men het debat rond meer dierenwelzijn plaatsen in zijn maatschappelijke context. Er zijn immers andere, soms tegenstrijdige belangen die ook om aandacht schreeuwen. Zo is er de bezorgdheid over het milieu en de wereld-voedselbevoorrading. Voeder met veel structuur is immers goed voor de koe, maar zorgt er wel voor dat er meer methaangas geproduceerd wordt. Dit pensgas is een 600 keer sterker broeikasgas dan O 2. Hieruit mogen we concluderen dat er wel degelijk ruimte is voor meer dierenwelzijn in de markt. Er moet echter nog meer onderzoek gebeuren naar de werkelijke kosten en opbrengsten voor de boer en naar de juiste boodschappen voor de consument. Die laatste moet immers duidelijk in de supermarkt het verschil kunnen zien en weten dat zijn koopgedrag een impact heeft. 6
Vraag en antwoord olussen met calciumchloride werken sneller De meeste bolussen op de markt bevatten organische calciumzouten. Deze hebben de eigenschap dat ze een gelijkmatige vrijgave van calcium geven over de tijd. Na 90 minuten is de calcium grotendeels opgelost. Hierdoor hoeft men maar 1 ingrediënt in de bolus te gebruiken, wat goedkoper uitkomt in de productie. Indien men een bolus neemt met calciumchloride, komt het calcium veel sneller vrij. Na 20 minuten is alle calciumchloride reeds opgelost. Dit heeft duidelijke voordelen bij koeien die zeer acute melkziekte hebben. Hoe langer een koe immers neerligt, hoe meer kans er is dat ze schade oploopt aan haar spieren of zenuwen en nadien niet meer rechtstaat. Dit is des te meer het geval als ze op de roosters ligt. Voor meer zekerheid wordt calciumchloride best gecombineerd met een trager product. De koe zou immers kunnen hervallen. Een voorbeeld van zo n 2-fasenbolus is ovikalc, waar calciumchloride gecombineerd wordt met calciumsulfaat. Dit laatste dient eerst door de pensflora omgezet te worden tot calcium dat opneembaar is voor de koe. Organische calcium na 20 minuten ovikalc na 20 minuten ovikalc Snelle werking dankzij calciumchloride Langdurige werking dankzij calciumsulfaat De bolus die het meeste calcium bevat Spreek erover met uw dierenarts 7
Diakur plus Vezels voor een natuurlijke balans in de darmflora Elektrolyten die in 3 fasen vrijkomen Optimaal energiegehalte Flexibel in gebruik In plaats van melk ofwel fwisselend met melk ofwel Opgelost in de melk Emmer van 10 kg Maxibox van 24 zakken Emmer van 3 kg Spreek erover met uw dierenarts SS oehringer Ingelheim omm.v nimal Health rianelaan 16-1200 russel www.boehringer-ingelheim.com Info: Kristine Van der Meirsch Tel.: 02 773 34 56 vetmedica@boehringer-ingelheim.com V.U.: Mark onnolly 2011/051