HARDCOVER VOORKANT Bodembeheer Regio Voorne-Putten Bernisse Brielle Hellevoetsluis Spijkenisse Westvoorne
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 1 Inleiding De milieuhygiënische kwaliteit van de bodem speelt een belangrijke rol bij het uitvoeren van bouwplannen en civieltechnische werken, het herinrichten van stadsdelen, maar ook bij het verlenen van milieuvergunningen. De verschillende partijen die bij dit soort activiteiten zijn betrokken, zoals gemeenten, aannemers, projectontwikkelaars, bedrijven en burgers, hebben behoefte aan duidelijke regels voor het omgaan met de bodemkwaliteit en het toepassen van partijen grond en baggerspecie. In 2011 is het bodembeleid door de gemeenten in de regio Voorne-Putten vastgelegd in een regionale nota bodembeleid. Deze regio bestaat uit de gemeenten: Bernisse, Brielle, Hellevoetsluis, Spijkenisse en Westvoorne. In de nota bodembeleid zijn onder meer alle regels en procedures beschreven die betrekking hebben op het hergebruik van schone en licht verontreinigde grond en baggerspecie. De volledige nota en de bodemkwaliteitskaarten zijn te vinden op de websites van de vijf gemeenten en de DCMR. Deze veldgids beschrijft in het kort het beleid voor grondverzet. Voor het beleid voor baggerspecie wordt verwezen naar de nota bodembeleid.
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 2 Regionale bodemkwaliteitskaart Voor de vijf gemeenten is een regionale bodemkwaliteitskaart opgesteld als onderdeel van de Nota bodembeleid. Deze bodemkwaliteitskaart kan onder strikte voorwaarden als bewijsmiddel worden gebruikt voor de gemiddelde kwaliteit van de vrijkomende grond en/of de ontvangende bodem. Hiermee wordt het uitvoeren van bodemonderzoeken en of partijkeuringen overbodig en kan worden bespaard op onderzoekskosten. In deze veldgids zijn de ontgravingskaarten van de bovengrond (0-0,5 m -maaiveld) en ondergrond (vanaf 0,5 m -maaiveld) en de toepassingskaart opgenomen. Voor de vesting en de lintbebouwing in Brielle en de oude kern van Geervliet geldt een afwijkend traject van 0-1 m -mv. De bodemkwaliteitskaart van de regiogemeenten kan niet als bewijsmiddel worden gebruikt voor: Slibophogingen en (voormalige) stortplaatsen Vesting Hellevoetsluis De Elementen (Spijkenisse); heeft een aparte bodemkwaliteitskaart Overige verdachte locaties en lokale bodemverontreinigingen Bermen buiten de bebouwde kom Rivierbed en uiterwaarden van het Haringvliet: betreft bodem onder oppervlaktewater Overige waterbodems (sloten, kanalen, vijvers, beken etc.): hiervoor heeft waterschap Hollandse Delta een aparte waterbodemkwaliteitskaart opgesteld. Aan het gebruik van de bodemkwaliteitskaarten als bewijsmiddel voor grondverzet zijn bepaalde voorwaarden verbonden. Deze zijn uitgebreid beschreven in paragraaf 3.2 van de nota bodembeleid en samengevat in deze veldgids. Spelregels voor grondverzet In de keten van grondverzet zijn de volgende schakels te onderscheiden: ontgraven transport evt. tijdelijke opslag toepassen In de volgende paragrafen wordt nader in gegaan op de keten van grondverzet.
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 3 Ontgraven Hoe toon ik de kwaliteit aan? Voordat grond wordt ontgraven, moet de initiatiefnemer nadenken over de afvoerbestemming. De afvoerbestemming bepaalt namelijk of en hoe de grond moet worden onderzocht. Voor grond die wordt ontgraven, zijn de volgende afvoerbestemmingen mogelijk: hergebruik op of nabij de ontgravingslocatie (tijdelijke uitname); op een toepassingslocatie binnen de regio; op een toepassingslocatie buiten de regio; tijdelijke opslag; naar een inrichting (grondbank, aannemer). In de onderstaande tabel is per afvoerbestemming een overzicht gegeven van de mogelijke manieren waarop de kwaliteit kan worden aangetoond. Dit zijn de zogenaamde bewijsmiddelen. Vervolgens is per bewijsmiddel een toelichting gegeven. Tabel 1: Overzicht bewijsmiddelen Afvoerbestemming te ontgraven grond Bodemkwaliteitskaart (BKK) Partijkeuring Erkende kwaliteitsverklaring of Fabrikanteigen -verklaring Hergebruik in/nabij ontgravingslocatie Toepassing binnen 3) 4) regio Voorne-Putten Toepassing buiten 1) regio Voorne-Putten Tijdelijke opslag 3) 4) Bodemonderzoek Inrichting (grondbank, aannemer 2) Verklaring: : bewijsmiddel toegestaan, mits locatie onverdacht is m.b.t. bodemverontreiniging : bewijsmiddel niet toegestaan : bewijsmiddel toegestaan onder voorwaarden: 1) Alleen mogelijk als gemeente waar toepassing plaatsvindt, de bodemkwaliteitskaart van de regio heeft geaccepteerd. 2) Alleen mogelijk als dit past binnen acceptatie-eisen inrichting. 3) Alleen mogelijk als sprake is van een onverdachte locatie 4) Alleen mogelijk als sprake is van een onverdachte locatie of van grond uit wegberm buiten bebouwde kom die in andere vergelijkbare wegberm wordt toegepast Geen bewijsmiddel nodig mits de grond niet wordt bewerkt en onder dezelfde condities wordt toegepast.
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 4 Randvoorwaarden gebruik bodemkwaliteitskaart De ontgravingskaart geeft de kwaliteit weer van de grond op de ontgravingslocatie. Deze kaart is gemaakt voor locaties die niet verdacht zijn met betrekking tot het voorkomen van lokale bodemverontreiniging. Mocht wel sprake zijn van lokale bodemverontreiniging, dan mag de bodemkwaliteitskaart niet worden gebruikt. In dat geval dient de milieuhygiënische kwaliteit op een andere wijze te worden aangetoond. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van één van de andere toegestane bewijsmiddelen. Dit geldt ook voor de niet-gezorde gebieden ('witte vlekken') op de ontgravingskaart. Toets herkomst Om te controleren of de locatie verdacht is, moet een 'toets herkomst' worden gedaan. Voorbeelden van verdachte locaties zijn bodembedreigende bedrijfsactiviteiten, lokale gevallen van bodemverontreiniging, (sloot)dempingen en halfverhardingen zoals puinpaden. In deze veldgids is een formulier voor de 'toets herkomst' opgenomen. Om gebruik te kunnen maken van de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel dient de initiatiefnemer dit formulier volledig in te vullen en mee te sturen met de melding. Overige uitsluitingen: Wanr op de locatie van herkomst recentelijk een partijkeuring of verkennend bodemonderzoek is uitgevoerd, mag er GEEN gebruik worden gemaakt van de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel. Een bodemonderzoek of partijkeuring geeft meer zekerheid over de milieuhygiënische kwaliteit van een te ontgraven partij grond dan de bodemkwaliteitskaart. In dat geval moet worden uitgegaan van de resultaten van het lokaal uitgevoerde onderzoek. Indien tijdens de ontgraving bodemverontreiniging wordt aangetroffen, bijvoorbeeld olie, asbest of ander bodemvreemd materiaal, is het gebruik van de bodemkwaliteitskaart niet meer mogelijk en dient aanvullend onderzoek plaats te vinden.
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 5 Formulier 'Toets herkomst' t.b.v. vrij grondverzet GEGEVENS HERKOMSTLOCATIE Adres Postcode en plaats Kadastrale gegevens Naam eigenaar Adres eigenaar Postcode en plaats gemeente: sectie: nummer: Telefoonnummer Diepte ontgraving Kwaliteitsklasse volgens bodemkwaliteitskaart (ontgravingskaart) Wat is het huidig gebruik van de locatie? Wat is het voormalig gebruik van de locatie? Is op de locatie sprake van een geval van bodemverontreiniging waarvoor de provincie het bevoegd gezag is? Is er op de locatie een bedrijf gevestigd (geweest)? Is/zijn er op de locatie gedempte sloten aanwezig? Zijn er op de locatie opslagtanks en/of leidingen voor vloeibare brandstof aanwezig (geweest)? Hebben er calamiteiten, morsingen of lekkages van vloeistoffen plaats gevonden? Is de locatie in het verleden opgehoogd? Zijn er opstallen met asbesthoudend materiaal aanwezig of gesloopt of is er in het verleden asbesthoudend materiaal aanwezig geweest? 0,0-0,5 m -mv. 0,5-2,0 m -mv. anders, namelijk schoon (AW2000) wonen industrie m -mv. geen Wbb locatie (of niet-ernstig) Wbb locatie (ernstig), Wbb-code: onbekend ja, namelijk onbekend ja, dan locatie aangeven op tekening onbekend ja, dan locatie aangeven op tekening onbekend ja, dan locatie aangeven op tekening onbekend ja, met zo ja, locatie aangeven op tekening onbekend ja, dan locatie aangeven op tekening onbekend
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 6 Formulier 'Toets herkomst' t.b.v. vrij grondverzet (vervolg) GEGEVENS HERKOMSTLOCATIE (vervolg) Is op de locatie bodemonderzoek verricht? Is op de locatie een verharding aanwezig? Is er asbestverdacht materiaal waarmbaar op het maaiveld? Vinden er op naastgelegen percelen activiteiten plaats (of hebben plaatsgevonden) die tot bodemverontreiniging op de herkomstlocatie kunnen leiden? Is er andere informatie beschikbaar met betrekking tot mogelijke bodemverontreiniging? ja, dan bodemonderzoek bijvoegen onbekend ja, namelijk tegels/klinkers beton asfalt puin/slakken anders, namelijk ja, namelijk onbekend ja, namelijk onbekend ja, namelijk Eventuele opmerking(en)......... Ondertekening initiatiefnemer Naam:. Datum: Handtekening:..
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 7 Regionale ontgravingskaart bovengrond (0-0,5/0-1 m -mv.)
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 8 Regionale ontgravingskaart ondergrond (vanaf 0,5/1,0 m -mv.)
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 9 Transport Voor het transport van (vrijkomende) grond moet worden voldaan aan de Wegenverkeerswet, het Reglement verkeersregels en verkeerstekens en de wetgeving met betrekking tot het transporteren van afvalstoffen. Als de grond wordt hergebruikt, al dan niet via tijdelijke opslag, of rechtstreeks van de leverancier komt, zijn voor het transport de volgende documenten vereist: 1. een vrachtbrief in het kader van transportwetgeving (de standaard begeleidingsbrief is ook als vrachtbrief te gebruiken); 2. een gewaarmerkt kopie van het certificaat voor vervoer (NIWO: Nationale en Internationale Wegvervoer Organisatie); 3. een verwijzing naar kwaliteitsgegevens. In het geval de grond niet kan worden hergebruikt, maar wordt afgevoerd naar een verwerkingsinrichting, is sprake van een afvalstof en dienen de volgende documenten bij het transport aanwezig te zijn: 1. een volledig ingevulde en ondertekende standaard begeleidingsbrief; 2. het vermelden van een afvalstroomnummer is afhankelijk van de bestemming (gaat de partij wel of niet naar een inrichting) 3. een gewaarmerkt kopie van het certificaat voor vervoer (NIWO) 4. een verwijzing naar kwaliteitsgegevens (deze kwaliteitsgegevens moeten op de locatie van herkomst of de locatie van toepassing aanwezig zijn). Meer informatie over het transport van grond/bagger c.q. afvalstoffen is te vinden in de brochure 'Transport van Afval" (Stichting Vervoeradres: www.beurtvaartadres.nl/lists/media/4601_info.pdf).
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 10 Tijdelijke opslag Tijdelijke opslag van grond en baggerspecie is in het kader van het Besluit bodemkwaliteit niet vergunningsplichtig op grond van de Wet milieubeheer en de Waterwet, mits voldaan wordt aan de voorwaarden uit de volgende tabel. Ook moet bij tijdelijke opslag de zorgplicht in acht worden genomen. Tabel 2: Vormen van tijdelijke opslag en bijbehorende voorwaarden Vorm van Voorwaarden tijdelijke opslag tijdelijke opslag Maximale duur Kwaliteitseisen Meldingsplicht 1) Kortdurende opslag 6 maanden - Ja Tijdelijke opslag op landbodem Weilanddepot (opslag van baggerspecie op aangrenzend perceel) Opslag bij tijdelijke uitname 3 jaar Kwaliteit moet voldoen aan de kwaliteitsklasse van de ontvangende bodem 3 jaar Alleen baggerspecie die voldoet aan de normen voor verspreiding over aangrenzende percelen Looptijd van de werkzaamheden - Nee 1) Melding tijdelijke opslag door initiatiefnemer, minimaal 5 dagen van te voren via het Meldpunt bodemkwaliteit (www.meldpuntbodemkwaliteit.nl) Voorafgaand aan de tijdelijke opslag van grond of baggerspecie moet ook een toets op het bestemmingsplan plaatsvinden. Dit om uit te kunnen sluiten dat de tijdelijke opslag overlast voor de omgeving oplevert. Opbulken/samenvoegen van partijen grond van verschillende herkomst Het opbulken c.q. samenvoegen van partijen grond van verschillende herkomst, zoals dat gebeurt in (gemeentelijke) gronddepots, mag uitsluitend worden uitgevoerd door een bedrijf dat is erkend voor de BRL 9335. Voor het samenvoegen van kleine partijen is een uitzondering gemaakt. Deze uitzondering houdt in dat het bij elkaar brengen van partijen grond met verschillende herkomst is toegestaan indien de omvang van de samengevoegde partij niet groter is dan 25 m 3. Deze partij moet vervolgens worden afgevoerd naar een inrichting die erkend is voor de BRL 9335. Ja, met voorziene duur van opslag en eindbestemming Ja, met voorziene duur van opslag en eindbestemming
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 11 Toepassen Grond kan op de volgende manieren worden toegepast: 1) via het spoor voor tijdelijke uitname; 2) in een standaard bodemtoepassing; 3) in een grootschalige bodemtoepassing; Deze toepassingsmogelijkheden worden in de volgende paragrafen nader toegelicht. Tijdelijke uitname Van tijdelijke uitname is sprake als aan beide onderstaande voorwaarden wordt voldaan: 1. De grond wordt niet bewerkt. 2. De grond wordt op of nabij dezelfde plaats en onder dezelfde condities hergebruikt. Voorbeeld van tijdelijke uitname is het graven van een leidingsleuf en het vervolgens terugzetten van de grond. In het geval van tijdelijke uitname hoeft de kwaliteit van de terug te plaatsen grond niet te worden aangetoond. Het is echter mogelijk dat er, op basis van andere wet- en regelgeving zoals Arboregels, toch een onderzoeksverplichting geldt. Indien voorafgaand aan of tijdens de werkzaamheden blijkt dat sprake is van een verontreiniging waardoor de lokale bodemkwaliteit zou kunnen verslechteren, is wel bodemonderzoek nodig. Bij overschrijding van de interventiewaarden dient het saneringsspoor te worden gevolgd. Melden Het tijdelijk uitnemen, eventueel op de locatie opslaan en terugplaatsen van grond of baggerspecie hoeft niet te worden gemeld.
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 12 Standaard bodemtoepassing Bij een standaard bodemtoepassing wordt grond die vrijkomt elders op of in de bodem toegepast. Dit mag alleen als: sprake is van een functionele en nuttige toepassing (zie nota bodembeleid voor nadere omschrijving) EN de milieuhygiënische kwaliteit van de toe te passen grond voldoet aan zonekwaliteit zoals aangegeven op de toepassingskaart. Op de toepassingskaart zijn de mogelijkheden voor de standaard toepassing in de regio weergegeven. De kwaliteit van de toe te passen grond moet kunnen worden aangetoond met één van de bewijsmiddelen die genoemd zijn in de paragraaf 'ontgraven'. Melden De initiatiefnemer is verplicht om de toepassing minimaal 5 dagen van te voren te melden via het Meldpunt bodemkwaliteit (www.meldpuntbodemkwaliteit.nl), tenzij: sprake is van een toepassing van minder dan 50 m 3 schone grond; of de toepasser een particulier is; of de toepassing binnen een landbouwbedrijf plaatsvindt; Om gebruik te kunnen maken van de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel dient de initiatiefnemer het formulier 'Toets herkomst' volledig in te vullen en mee te sturen met de melding.
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 13 Grootschalige bodemtoepassing Voor de aanleg van grote grondlichamen kan de initiatiefnemer gebruik maken van het kader voor grootschalige toepassingen. Voorwaarde is dat sprake is van een nuttige en functionele toepassing. Toepassing: laagdikte > 2 m* EN omvang > 5000 m 3 % bodemvreemd 20% * uitzondering voor (spoor)wegen: laagdikte 0,5 m) grond/bagger als leeflaag toepassing oorspronkelijke bodem Leeflaag van minimaal 0,5 meter toetsing aan kwaliteitsklasse ontvangende bodem toetsing aan bodemfunctieklasse Toepassing maximaal klasse industrie geen toetsing aan kwaliteit of functie ontvangende bodem Een grootschalige bodemtoepassing moet aan de volgende voorwaarden voldoen: Minimaal volume: het minimaal volume van de grootschalige toepassing bedraagt 5.000 m 3 grond of baggerspecie Toepassingshoogte: de minimale toepassingshoogte bedraagt 2 meter. Voor wegen en spoorwegen waarop een laag bouwstoffen is toegepast, geldt een minimale toepassingshoogte van 0,5 meter. Milieuhygiënische kwaliteit: de kwaliteit van de toe te passen grond mag niet slechter zijn dan de kwaliteitsklasse industrie. Omdat er geen toetsing plaatsvindt aan de kwaliteit van de ontvangende bodem, moet de uitloging voldoen aan de geldende emissiewaarden. Leeflaag: de toepassing moet worden afgedekt met een leeflaag van minimaal 0,5 meter dikte. De kwaliteitsklasse van deze leeflaag moet voldoen aan de kwaliteit zoals aangegeven op de toepassingskaart. Uitzondering hierop vormen grootschalige toepassingen onder wegen. Beheer: de toepassing moet blijvend worden beheerd. Dit betekent dat er een aanwijsbare beheerder moet zijn die de toepassing in stand houdt in de vorm en hoeveelheid waarin deze is toegepast en staat geregistreerd. Melden De initiatiefnemer is verplicht om de toepassing minimaal 5 dagen van te voren te melden via het Meldpunt bodemkwaliteit (www.meldpuntbodemkwaliteit.nl).
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 14 Wegbermen Onder de wegbermen wordt verstaan de strook grond naast verharde wegen met een maximale breedte van 5 meter (uit de kant verharding) en een diepte tot maximaal 0,5 m -mv. begrensd door: de erfgrens of de meest afgelegen insteek van een droge bermsloot of de meest nabij gelegen insteek van een natte sloot of de overgang naar andere begroeiing Voor dijkwegen geldt dat de wegberm vanaf de rand van de verharding een maximum van 2 meter beslaat of tot aan de bovenkant van het talud of een fysieke afscheiding. Gezien de natuurfunctie van het talud valt deze niet onder de wegberm. Wegbermen buiten bebouwde kom Deze bermen worden meer dan gemiddeld belast door het wegverkeer en de gemiddelde bodemkwaliteit van deze bermen voldoet naar verwachting aan de eisen voor de klasse 'industrie'.voor de grond die vrijkomt uit deze bermen wordt de bodemkwaliteitskaart niet als bewijsmiddel gebruikt. Wegbermen binnen bebouwde kom De bodemkwaliteit van de bermen binnen de bebouwde kom voldoet naar verwachting aan die van de omgeving, zoals weergegeven op de ontgravingskaart. In de volgende tabel zijn de regels omtrent het grondverzet in bermen samengevat. Tabel 3: Spelregels grondverzet in wegbermen Ontgravingslocatie Wegberm binnen Toepassingslocatie bebouwde kom Wegberm buiten bebouwde kom Andere wegberm buiten bebouwde kom Bodemkwaliteitskaart Beperkt bodemonderzoek 2,3) Elders Bodemkwaliteitskaart Partijkeuring 1) Randvoorwaarde: onverdachte locatie (geen aanwijzingen voor lokale bodemverontreiniging) 2) Beperkt bodemonderzoek: conform NEN-5740 (strategie VED-HO); alleen de te ontgraven bodemlaag onderzocht; onderzoek van grondwater is niet nodig. 3) Randvoorwaarde: kwaliteit van de toe te passen grond voldoet aan de klasse 'industrie' of beter
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 15 Regionale toepassingskaart
Bodembeheer Regio Voorne-Putten pag. 16
Bodembeheer Regio Voorne-Putten