BROCHURE. GRONDVERZET Gemeente HOUTEN. 1 september 2009 Gemeente Houten Afdeling VTH

Transcriptie

1 BROCHURE GRONDERZET Gemeente HOUTEN 1 september 2009 Gemeente Houten Afdeling TH

2 2 INLEIDING Wat is het Besluit bodemkwaliteit? Het Besluit bodemkwaliteit voorheen het Bouwstoffenbesluit - bevat regels voor het toepassen van steenachtige bouwstoffen (zoals dakpannen, beton of bakstenen), grond en baggerspecie op of in de bodem en in het oppervlaktewater. Het aanleggen van een pad of dam maar ook het dempen van een sloot met grond of bagger en het ophogen van een perceel is dus aan voorwaarden gebonden. Het Besluit geeft aan aan welke kwaliteitseisen bouwstoffen, grond en baggerspecie moeten voldoen, hoe de kwaliteit moet worden bepaald en of melding van een toepassing verplicht is. Het doel van het Besluit bodemkwaliteit is een duurzamer gebruik en beheer van de (water)bodem. Dit betekent dat er regels zijn om de (water)bodemkwaliteit te beschermen, zodat er voor mens en milieu geen risico s ontstaan. Daarnaast is ook gezorgd voor voldoende mogelijkheden om bouwstoffen, grond en baggerspecie te hergebruiken, zodat er minder nieuwe grondstoffen hoeven te worden gewonnen. Wanneer krijgt u met het Besluit bodemkwaliteit te maken? U krijgt te maken met het Besluit bodemkwaliteit wanneer u steenachtige bouwstoffen, grond of baggerspecie wilt toepassen of (tijdelijk) opslaan. Wanneer het gaat om toepassingen in water of op de uiterwaarden is het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) of Rijkswaterstaat het bevoegd gezag. Gaat het om toepassingen of opslag op landbodem is de gemeente bevoegd gezag. oor het toepassen van deze materialen op of langs het water moet u ook aan andere regelgeving voldoen, bijvoorbeeld aan de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. Informeer hiernaar bij het HDSR. LET OP: Afhankelijk van het gebied waar u wilt toepassen heeft u misschien een aanlegvergunning nodig. U kunt dit navragen bij afdeling Bouwzaken van gemeente Houten. rijstellingen voor particulieren Particulieren zijn vrijgesteld van een aantal verplichtingen van het Besluit bodemkwaliteit. Het gaat om de volgende verplichtingen: het aantonen van de kwaliteit van bouwstoffen; het aantonen van de kwaliteit van toe te passen grond of baggerspecie en van de ontvangende (water)bodem; het melden. Schakelt u als particulier een bedrijf in, bijvoorbeeld een aannemer, dan gelden deze vrijstellingen niet. Ook als u als particulier beroepsmatig bouwstoffen, grond of bagger toepast, gelden deze vrijstellingen niet. Of u nu als particulier of als bedrijf met het Besluit bodemkwaliteit te maken krijgt, u dient er altijd op te letten dat u het oppervlaktewater en/of de bodem niet verontreinigt (de zorgplicht). BOUWSTOFFEN Welke bouwstoffen vallen onder het Besluit bodemkwaliteit? Het Besluit bodemkwaliteit stelt eisen aan het toepassen van steenachtige bouwstoffen. Het kan bijvoorbeeld gaan om het aanleggen van fundering van gebouwen en wegen maar ook om het aanleggen van duikers en gemetselde dammen.

3 3 Welke eisen stelt het Besluit aan het toepassen van bouwstoffen op of in de bodem? Het Besluit bodemkwaliteit stelt de volgende eisen aan het toepassen van steenachtige bouwstoffen op of in de bodem: - Bouwstoffen mogen alleen functioneel en of nuttig worden toegepast. Bijvoorbeeld voor het bouwen van huizen, een viaduct of aquaduct, de aanleg van een weg, een dam of oevervoorziening of het maken van bruggen, dijken. - Bouwstoffen moeten verwijderd kunnen worden wanneer het werk zijn functie verliest. - De kwaliteit van de toe te passen bouwstoffen moet voldoen aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit. Hiervoor zijn normentabellen opgenomen in de Regeling bij het Besluit. In een aantal situaties is het niet verplicht om de kwaliteit (opnieuw) te bepalen (zie figuur 1). - In een beperkt aantal situaties moet u het toepassen van bouwstoffen vooraf melden. Zie hiervoor tabel 1 en de paragraaf Melden. - Wanneer u bij hergebruik van bouwstoffen verdachte of onnatuurlijke materialen aantreft, bijvoorbeeld olie of asbest, kunt u deze bouwstof over het algemeen niet hergebruiken (zorgplicht). m dan contact op met gemeente of het HDSR. Figuur 1 Eisen aan het toepassen van bouwstoffen Soort toepassing / type bouwstof erplichte kwaliteitsbepaling? (1) Meldingsplicht? Toepassing door particulieren (2) Nieuwe / niet eerder toegepaste bouwstoffen (excl. IBC bouwstoffen) a. Bij metselmortel of natuursteenproducten (geen breuksteen of steenslag) b. Bij andere materialen Tijdelijke uitname van bouwstoffen Hergebruik van bouwstoffen IBC-bouwstoffen * Bij toepassing in hetzelfde werk, op of nabij dezelfde plaats, zonder bewerking en onder dezelfde condities a. Het zonder bewerking opnieuw onder dezelfde condities toepassen van vormgegeven bouwstoffen van beton, keramiek, natuursteen en bakstenen b. Het opnieuw toepassen van niet teerhoudend asfalt of asfaltbeton in wegverhardingen c. Bij het opnieuw onder dezelfde condities toepassen van bouwstoffen (anders dan de hierboven genoemde bouwstoffen) waarvan de eigendom niet wordt overgedragen d. Andere situaties * Een IBC-bouwstof is een bouwstof die meer uitloogt, maar die nog wel aan de emissie-eisen voor geïsoleerde toepassingen voldoet) (1) In verdachte situaties, bijvoorbeeld wanneer een bouwstof er verdacht uitziet, stinkt of van een verdachte locatie afkomstig is (zoals een tankstation) moet u wel de kwaliteit bepalen (zorgplicht). (2) Onder particulieren wordt verstaan: natuurlijke personen anders dan in de uitoefening van beroep of bedrijf. oor particuliere toepassers van bouwstoffen (zoals doe-het-zelvers) of particuliere eigenaren (zoals huizenbezitters) geldt geen verplichting om de kwaliteit van bouwstoffen aan te tonen en de toepassing vooraf te melden.

4 4 GROND EN BAGGERSPECIE Welke eisen stelt het Besluit aan het toepassen van grond en baggerspecie op of in de bodem? Het Besluit stelt de volgende eisen aan het toepassen van grond en baggerspecie op of in de bodem; - Grond en baggerspecie mogen alleen functioneel en of nuttig worden toegepast. Bijvoorbeeld aanleggen geluidswal, aanleg weg, ophoging perceel. Bij twijfel of sprake is van een functionele of nuttige toepassing kunt u contact opnemen met de gemeente Houten. - De kwaliteit van de toe te passen grond en baggerspecie moet voldoen aan de normen van het Besluit bodemkwaliteit. oor verschillende toepassingsvormen zijn normentabellen opgenomen in de Regeling bij het Besluit. In figuur 3 vindt u een schema om te herleiden aan welke kwaliteitseisen u in verschillende situaties moet voldoen. - In de meeste gevallen moet u 5 werkdagen voorafgaand aan het toepassen de toepassing melden via het Meldpunt bodemkwaliteit ( - Meer informatie over het melden vindt u in figuur 1 en paragraaf Melden. - Wanneer u in grond of baggerspecie verdachte of ongewenste materialen aantreft, zoals puin of asbest, neem dan contact op met de gemeente Houten. Normen voor grond en baggerspecie, en welke grond en baggerspecie mag u toepassen op de landbodem? In de gemeente Houten heeft u (buiten de gebieden waar een bodemkwaliteitskaart geldt) alleen te maken met het generieke (landelijke) beleid. Mogelijk is er wel een bodemkwaliteitskaart van toepassing. Er is een relatie gelegd met de gebruiksfuncties. oor grond en baggerspecie zijn drie functieklassen: wonen, industrie en overig. Aan de drie functieklassen zijn aparte normen gekoppeld. Gemeente Houten heeft een bodemfunctiekaart vastgesteld. In gebieden die op de kaart niet zijn ingekleurd (bijvoorbeeld natuur- en landbouwgebieden) mag grond en baggerspecie alleen worden toegepast die voldoet aan de achtergrondwaarden (functie overig). In de rode gebieden geldt de functie industrie en in de blauwe gebieden geldt de functie wonen. Bij toepassen van grond moet echter ook altijd getoetst worden aan de actuele bodemkwaliteit van de ontvangende bodem, deze mag op bodemfunctieniveau niet verslechteren. Ook zijn de gebieden waar een bodemkwaliteitskaart met bodembeheerplan geldt in de functiekaart opgenomen, voor grondverzet binnen deze gebieden geldt het Besluit bodemkwaliteit niet. Wel als de toe te passen grond van buiten dit gebied afkomstig is. U kunt de bodemfunctiekaart van Houten downloaden vanaf de website. oor meer informatie over de bodemkwaliteitskaarten kunt u contact opnemen met afdeling TH.

5 5 In het generieke beleid moet u zich houden aan de volgende regels: Figuur 3 toepassingseisen op (land)bodem Bodemfunctieklasse van de ontvangende bodem (zie bodemfunctiekaart) Bodemkwaliteitsklasse van de ontvangende bodem (werkelijke bodemkwaliteit afgeleid uit een bodemonderzoek, raadpleeg ook of gemeente Houten toevallig al een recent bodemonderzoek heeft) Toepassingseis voor de partij toe te passen grond of baggerspecie (de strengste eis geldt) WONEN INDUSTRIE NIET INGEDEELD IN EEN BODEMFUNCTIEKLASSE (OERIG) Kwaliteit voldoet aan de achtergrondwaarde Kwaliteit voldoet aan de achtergrondwaarde Kwaliteit voldoet aan de achtergrondwaarde *** Zie ook stappenplan met instructievideo (1 webpagina terug) ***

6 6 BEWIJSMIDDELEN De kwaliteit van bouwstoffen, grond en baggerspecie moet worden aangetoond met een bewijsmiddel: de milieuhygiënische verklaring. In de meeste gevallen wordt de milieuhygiënische verklaring meegeleverd bij het product, als dit niet zo is moet de kwaliteit uit onderzoek blijken. De volgende milieuhygiënische verklaringen zijn op grond van het Besluit bodemkwaliteit toegestaan. Figuur 4 Overzicht van bewijsmiddelen (milieuhygiënische verklaringen) Bewijsmiddel (milieuhygiënische verklaring) Erkende kwaliteitsverklaring Partijkeuring Fabrikanteigenverklaring (Water)bodemonderzoek (Water)bodemkwaliteitskaart Toelichting Bouwstoffen Grond en baggerspecie Dit is een productcertificaat waarop de kwaliteit en eigenschappen van de bouwstof of de partij grond/baggerspecie staat aangegeven. Dit is een verklaring van de producent en alleen mogelijk voor bouwstoffen of partijen grond/baggerspecie, die altijd ruim voldoen aan de eisen van het Besluit. ia kunt u nagaan om welke fabrikanten het gaat. oor situaties dat geen ander bewijsmiddel beschikbaar is en geen vrijstelling van de verplichte kwaliteitsbepaling geldt. Het onderzoek moet worden uitgevoerd volgens bepaalde richtlijnen en protocollen. Informatie hierover vindt u op de website van SIKB. Dit is alleen mogelijk wanneer gemeente Houten of het HDSR hebben aangegeven dat deze kaart als bewijsmiddel mag worden gebruikt. - - Over het algemeen neemt de leverancier de gegevens uit deze bewijsmiddelen op in een afleverbon. Bewijsmiddelen en/of de afleverbon moet u 5 jaar bewaren omdat het bevoegd gezag binnen die 5 jaar aan u deze gegevens ter inzage mag vragen. Uitzonderingen oor grond en baggerspecie geldt voor de volgende situaties een vrijstelling op het bepalen van de kwaliteit: - bij tijdelijke uitname en hergebruik op of nabij dezelfde plaats, zonder bewerking en onder dezelfde condities - bij toepassingen door particulieren (anders dan in de uitoefening van beroep of bedrijf of het laten uitvoeren door een bedrijf). - bij hergebruik door agrariërs binnen hun eigen landbouwbedrijf MELDEN Wanneer melden? Het toepassen van bouwstoffen en grond en baggerspecie moet u in een aantal gevallen vooraf melden. In welke situaties dit het geval is kunt u vinden in figuur 1 en in de alinea Grond en baggerspecie voor grond en baggerspecie. De melding moet minimaal 5 werkdagen voorafgaand aan de toepassing worden gedaan. Waar en hoe melden? De meldingen voor grondverzet buiten de zones van een bodemkwaliteitskaart vinden plaats via het Meldpunt bodemkwaliteit. Op vindt u alle informatie over de aan te leveren gegevens en kunt u het meldingsformulier downloaden. ia het meldpunt komt de melding bij gemeente Houten terecht. oor meldingen van grondverzet binnen de zones van een bodemkwaliteitskaart kunt u contact opnemen met afdeling TH.

7 7 KWALIBO: Kwaliteitsborging in het (water)bodembeheer Certificering en erkenning Om de kwaliteit van de uitvoering in het (water)bodembeheer te verbeteren stelt het Besluit eisen aan de kwaliteit van uitvoering van diverse werkzaamheden. Dit houdt in dat voor bepaalde werkzaamheden een certificaat en een erkenning verplicht is voor degene die de werkzaamheden uitvoert. Bijvoorbeeld voor het uitvoeren van veldwerk, monsternames en analyses door aannemers, adviesbureaus en laboratoria en bedrijven die grond en baggerspecie reinigen of verwerken. (Water)bodemkwaliteitsgegevens die niet afkomstig zijn van erkende organisaties, worden door gemeente Houten en het HDRS niet geaccepteerd. TOEZICHT EN HANDHAING Gemeente Houten en het waterschap hebben de taak om toe te zien: op de meldingen (aanlevering van de juiste informatie) - of de werkzaamheden uitgevoerd worden conform het Besluit bodemkwaliteit - op de kwaliteit van de toegepaste bouwstoffen, grond en baggerspecie Het bevoegd gezag kan bijvoorbeeld vragen naar bewijsmiddelen. Ook wanneer u vrijgesteld bent van de verplichting tot het hebben van een bewijsmiddel of de meldingsplicht kan het bevoegd gezag handhavend optreden. Bijvoorbeeld wanneer er redenen zijn om te vermoeden dat de kwaliteit niet voldoet aan de eisen van het Besluit. Wanneer overtredingen worden gesignaleerd kan het bevoegd gezag bijvoorbeeld de toepassing ongedaan laten maken, bestuursdwang toepassen of een dwangsom opleggen. Ook de Inspectie van erkeer en Waterstaat kan handhavend optreden. Signaleert u zelf een verdachte situatie? m dan contact op met gemeente Houten of het HDSR (dit kan ook anoniem). Ook kunt u dit melden via de volgende website: WAAR KUNT U NOG MEER MEE TE MAKEN KRIJGEN? aak krijgt u ook te maken met andere regelgeving. Bijvoorbeeld met de Keur van het HDSR, de Wet verontreiniging oppervlaktewateren of natuurbeschermingsregels. m daarom altijd contact op met gemeente Houten of het HDSR om u hierover te laten informeren. Hebt u vragen over de regelgeving omtrent transport en bewerking van bouwstoffen, grond en baggerspecie, neem dan contact op met de provincie. oor vragen over bouwvergunningen en bestemmingsplannen kunt u terecht bij gemeente Houten. NUTTIGE ADRESSEN - Gemeente Houten Onderdoor 25 Houten Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) Poldermolen DD Houten Helpdesk Bodem+ (voor vragen en informatie over het Besluit bodemkwaliteit) of SIKB (voor informatie over certificering en erkenningen) - Meldpunt bodemkwaliteit