Sociale voorzieningen in een palliatieve setting Annelies Dumoulin Mantel van zorg Omhullend en vertrouwd tekent zich het blauw van zorg en nabijheid groot is wie naast je staat en met je meegaat sterk is wie je laat gaan en je vrij maakt Claire Vanden Abeele 28 november 2015 Wat te verwachten? Historische ontwikkeling palliatieve zorg (ACP) Palliatieve Zorg in de praktijk Financiële tegemoetkoming Tewerkstelling Diensten en hulpverleners Zelfhulpgroepen en Stichtingen Historische ontwikkeling palliatieve zorg Historische evolutie naar palliatieve zorg Palliatieve Zorg Avant la lettre Ontstaan in Engeland rond 1960 Hospice Care van Cicely Saunders Palliatieve zorg is alles wat nog dient gedaan te worden als men denkt dat er niets meer kan gedaan worden Palliatieve Zorg in België Vanaf 1980 merkbaar 1999: start PST binnen de ziekenhuizen Advanced Care Planning Advanced = Vroegtijdig Anticiperen Beter voorkomen dan genezen Algemene tendens Uitschrijven van procedures (Accreditatie) Geboorteplanning Evenwicht zoeken tussen verleden, heden en toekomst Care = Zorg Bepalen wat we NIET willen, maar vooral wat we WEL willen Psychosociale aspect belichten naast medisch therapeutisch beslissingen Belangrijke rol voor de zorgverlener (bruggen slaan) Advanced Care Planning Planning Out of te box-principe Naar de toekomst toe Voorspelbaarheid versus Onvoorspelbaarheid Hoe kunnen we dit verbinden?
Evolutie naar ACP vanuit een veranderend wettelijk kader in 2002 Je kan beter genieten van het nu als alles voor later geregeld is De rechten van de patiënt Recht op Palliatieve Zorg Recht op euthanasie De rechten van de patiënt Doelstelling: Relatie preciseren tussen patiënt en beroepsbeoefenaar Kwaliteit van gezondheidszorgen verbeteren Inhoudelijk: Basisrechten van de patiënt Afspraken rond bijhouden en verspreiden van patiëntengegevens Mogelijkheid om zich als patiënt te laten vertegenwoordigen Klachtenbehandeling bij het niet naleven van de patiëntenrechten Federale Commissie Rechten van de patiënt Wet op Palliatieve Zorg Palliatieve Zorg is een recht Recht op Palliatieve Zorg bij de begeleiding van het levenseinde Voldoende ruim aanbod van Palliatieve Zorg Terugbetalingsmodaliteiten door de Sociale Zekerheid (vb Palliatieve Premie) Wat is Palliatieve Zorg? Het geheel van zorgverlening aan patiënten waarvan de levensbedreigende ziekte niet langer op curatieve therapieën reageert Multidisciplinair of totaalzorg Doel? De patiënt en zijn naasten een zo groot mogelijke levenskwaliteit en maximale autonomie aanbieden en deze optimaliseren Euthanasiewet Voorwaarden: Ondraaglijk en uitzichtloos fysiek of psychisch lijden zonder kans op herstel of verbetering van de levenskwaliteit Het verzoek dient vrijwillig, overwogen en herhaaldelijk te gebeuren door de patiënt zelf Medisch uitzichtloze situatie (niet noodzakelijk terminaal) Voorafgaande wilsverklaring bij onomkeerbaar coma Positieve en/of negatieve wilsverklaring om te bepalen wat men wel of niet wenst in een dergelijke situatie Recht op euthanasie is niet afdwingbaar, recht om de vraag te stellen maar niet om euthanasie te krijgen Zorgvuldigheidsvereisten: Schriftelijk op verzoek van de patiënt zelf, vijfjaarlijks te herhalen Twee getuigen die de wilsverklaring bijhouden De voorwaarden worden gecontroleerd door 3 onafhankelijke artsen Registratie mogelijk bij de dienst bevolking van de gemeente waar de patiënt gedomicilieerd is Registratie bij de Federale Controle en Evaluatiecommissie Euthanasie na uitvoering
Evolutie naar ACP vanuit een veranderend wettelijk kader in 2002: samenvattend - Iedere patiënt heeft recht op correcte informatie over zijn diagnose en prognose. Op basis hiervan kan de patiënt, in overleg met de arts zijn naasten en zorgverleners, beslissen voor welke behandeling hij al dan niet kiest - Iedere palliatieve patiënt heeft recht op kwalitatieve, palliatieve zorg, waar hij ook verblijft - Indien hij levensbeëindiging wil en aan bepaalde voorwaarden voldoet, kan hij de vraagt naar euthanasie stellen Palliatieve zorg in de praktijk Recht op kwalitatieve, palliatieve zorg waar hij ook verblijft Hoe vertaalt dit zich in de praktijk? - Financiële tegemoetkomingen - Tewerkstelling - Diensten en hulpverleners - Stichtingen en zelfhulpgroepen - Palliatieve zorg Palliatieve zorg in de praktijk Financiële tegemoetkomingen PZE Basisvoorzieningen vanuit verplichte verzekering via mutualiteit ZH PST Referentie VPK Netwerk PZ Federatie PZ Tussenkomst voor geneeskundige verstrekkingen Volledige of gedeeltelijke terugbetaling medicatie naargelang code (A D) Vb. Chemotherapie: code A (= levensnoodzakelijk volledige terugbetaling) Tussenkomst loonverlies Verhoogde tegemoetkoming Extern PTZ (ook ZF, HA, TVK) Globaal Medisch Dossier Vb. minder remgeld via huisarts Aanvullende tussenkomst Tussenkomst bij aankoop hulpmiddelen Incontinentiemateriaal Extra tussenkomst vervoer Thuiszorgpremie Psychologische begeleiding Bijzonder Solidariteitsfonds Uitzonderlijk hoge kosten Wanneer niet voldaan wordt aan de voorwaarden tot terugbetaling, maar de behandeling wel noodzakelijk wordt geacht en zich niet in een proefstadium bevindt Vb. Soort chemotherapie, nieuwe soorten stents, etc. Aanvraag via dienst medisch adviseur mutualiteit Opmerking: De voordelen kunnen sterk verschillen tussen de verschillende mutualiteiten onderling, alsook tussen de verschillende verbonden binnen eenzelfde mutualiteit. Belangrijk om navraag te doen op welke voordelen u recht heeft binnen uw mutualiteit.
Maximumfactuur (MAF) - Bescherming tegen hoge medische uitgaven - Persoonlijk remgeld wordt beperkt (Boven een bepaalde grens, worden alle volgende medische kosten volledig terugbetaald) - Teller wordt bijgehouden door de mutualiteit Forfaitaire tegemoetkoming aan chronisch zieken - Zorgforfait 288.05-432.08-576.10 naargelang de zorggraad > 365 remgeld tijdens aanvraagjaar en vorig kalenderjaar Automatische uitbetaling - Incontinentieforfait 493,15 / jaar 4 maanden recht op bijdrage thuisverpleging (Forfait B of C) Bij stomazorg en incontinentie vaak ook via gemeentebestuur premies voor huisvuilzakken. - Palliatieve zorg 647,16 (2de maal aan te vragen na 30 dagen) Nood hebben aan permanente (psychosociale) ondersteuning en toezicht en verzorging Via de huisarts, enkel in thuissituatie - Sondevoeding 4,10 / dag voeding 1,15 / dag materiaal 0,41 / dag pomp Goedkeuring AG voor 12 maanden, verlenging mogelijk per 12 maanden - Zuurstoftherapie Palliatieve zuurstoftharpie, goedkeuring voor 3 maanden via AG Hulp van derden - Enkel wanneer u een ziekte- of invaliditeitsuitkering geniet - Zelfde puntensysteem als een tegemoetkoming aan gehandicapten - Minimum 11 / 18 punten behalen - vanaf de 4de maand ziekte-uitkering - 20 /dag - Via mutualiteit Tussenkomst reiskosten - Oncologische behandeling (chemotherapie, radiotherapie, follow-up) - Openbaar vervoer: terugbetaling tweede klasse - Eigen vervoer: 0,25 / km - Ziekenvervoer: tarieven volgens afspraak tussen mutualiteit en ziekenvervoersdiensten Tussenkomst voor specifieke aandoeningen vanuit het RIZIV - Borstprothesen - Elastische armkousen - Terugbetaling op voorschrift om de 6 maanden - Voor handjes om de 3 maanden - Spreekapparaat - Stomamateriaal - Verbandmateriaal - Enkel actieve verbanden (bevatten geneesmiddelen) - Minimale behandeling van 6 weken - Rechtstreekse verrekening via apotheek - Pruik na chemo- of radiotherapie - Om de twee jaar tussenkomst van 180 - Indien blijvend: 270 per 2 jaar Vlaamse Zorgverzekering - Solidariteitsprincipe - Bijdrage van 50 per jaar per persoon > 25 jaar 25 indien verhoogde tegemoetkoming - Tussenkomst voor niet medische kosten bij zwaar zorgbehoevende personen in de thuiszorg of in een rusthuis - 130 / maand voor thuiszorg en residentiële zorg - Geen inkomensvoorwaarde - Zorgbehoevendheid als voorwaarde - Via mutualiteit - Wachttijd van 3 maanden na aanvraagdatum
Tegemoetkoming personen met een handicap - Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) < 65 jaar - Integratietegemoetkoming (IT) < 65 jaar - Hulp aan bejaarden > 65 jaar - 1/3 of minder inkomensverlies - Forfaitair bedrag volgens graad van zelfredzaamheid en inkomen - Via gemeentebestuur - Sociale voordelen: Parkeerkaart voor mindervaliden Vermindering van de inkomstenbelasting (belastbaar inkomen en onroerende voorheffing) BTW, verkeersbelasting en belasting op de in verkeerstelling op personenwagens Openbaar vervoer (senioren, verhoogde tegemoetkoming) Sociaal GSM- of telefoontarief (verhoogde tegemoetkoming) Sociaal tarief voor elektriciteit en gas (attest) Vrijstelling voor het dragen van de veiligheidsgordel (medische indicatie FOD Mobiliteit en Verkeer) Kankerfonds - Inkomensgrens: Koppel 2190 Koppel met 1 kind 2695 Koppel met 2 kinderen 3200 Koppel met 3 kinderen 3705 Alleenstaande 1685 Alleenstaande met 1 kind 2190 Alleenstaande met 2 kinderen 2695 Alleenstaande met 3 kinderen 3200 Alleenstaande met 4 kinderen 3705 - Kostenperiode van 12 maanden - Vlaanderen en Brussel - 1/6 tot 1/4 van de kosten wordt vergoed - Laatste vangnet - Via mutualiteit Fonds voor beroepsziekten - Enkel voor loontrekkenden - Vergoeding aanvullend op ziekte-uitkering - Bij overlijden tussenkomst in begrafeniskosten en overlevingsrente - mesothelioom asbest asbestfonds FBZ Syndicale bijdrage - Langdurig zieken ontvangen een vermindering op hun syndicale bijdrage Normale bijdrage: 16,17 < 1 jaar ziekte: 10,08 > 1 jaar ziekte: 6,16 Verhoogde kinderbijslag - Kinderen met een handicap Bedrag is afhankelijk van de ernst en de gevolgen - Wezen Vast bedrag per kind - Kinderen van ouders die langdurig ziek zijn (+ 6 maanden) werkloos zijn bedrag afhankelijk van het inkomen gepensioneerd zijn alleenstaand zijn - Aanvraag via kinderbijslagfonds Tewerkstelling Thematisch verlof in het kader van medische bijstand of palliatief verlof - Specifieke vorm van loopbaanonderbreking - algemeen stelsel loopbaanonderbreking (openbare sector) of tijdskrediet (privésector) - Voor wie? Gezinslid: de personen die met u samenwonen Familielid tot de 2e graad: kinderen, ouders, kleinkinderen, grootouders, zus, broer, etc Voor palliatieve zorg geen familiale band noodzakelijk - Alle hulp die nodig is voor het herstel van de patiënt - Volledige of gedeeltelijke onderbreking - Aanvragen via de werkgever - Uitkering via RVA - Info op www.rva.be - Duur? Per aanvraag minimum 1 maand, maximum 3 maanden Mogelijkheid tot verlenging tot maximaal 12 maanden voltijds, 24 maanden halftijds - Bedrag? Volledige onderbreking: 707,08 / maand Halftijds werken: 325,92 / maand (< 50 jaar) 552,84 / maand (> 50 jaar) Bij vermindering tot 1/5: 110,57 / maand (< 50 jaar) 221,14 / maand (> 50 jaar) 137,37 / maand voor alleenstaanden
Aanmoedingingspremie - Extra uitkering Vlaamse Overheid - Via RVA Medische bijstand is voor de meeste werknemers een recht! Palliatief verlof is een recht voor alle werknemers en kan door de werkgever NIET worden geweigerd. Vrijstelling van terwerkstelling voor sociale of familiale redenen van werklozen - Gedurende min. 6 maanden, max. 12 maanden - Verlengbaar tot maximum 72 maanden - niet langer ingeschreven staan als werkloze m.a.w. de werkloze hoeft zich niet beschikbaar te stellen voor de arbeidsmarkt en kan dus een passende dienstbetrekking weigeren - Voor zichzelf, gezin, ouders, broer / zus - Via RVA - Bedrag: < 24 maanden: werkloosheidsuitkering - 10,22 / dag > 24 maanden: werkloosheidstuitkering - 8,30 / dag Familieplan voor zelfstandigen - Gedurende min. 4 weken - Vrijstelling sociale bijdragen en/of uitkering - Ziek kind of palliatieve zorg partner 1 kwartaal vrijstelling sociale bijdragen - Uitkering gedurende max. 3 maanden - 684,06 / maand - Toegelaten dat iemand anders de beroepsactiviteit overneemt - Via sociaal verzekeringsfonds - www.familieplanvoorzelfstandigen.be Diensten en hulpverleners Thuiszorgdiensten - Huisarts - Thuisverpleging - Diensten voor gezinshulp - Poetshulp - klusjesdienst - Warme maaltijden aan huis - Dienstencentrum - Apotheek - Uitleendiensten - Oppasdiensten - Vervoersdiensten - Dienst Maatschappelijk Werk mutualiteit - Paramedische dienstverlening (logopedie, ergo, kine) Juridisch advies - via justitiehuis - Gratis advies Palliatieve thuiszorg - Multidisciplinair - Pijn en symptoomcontrole - Emotionele, psychosociale, spirituele en praktische bijstand - Terugbetaling mutualiteit - 24/24u bereikbaar - Na goedkeuring huisarts Palliatief dagcentrum - Cfr. Dagcentrum WZC - De Kust Oostende en Heidehuis St Michiels Palliatief Support Team binnen AZ - Multidisciplinair - Ondersteuning palliatieve patiënt en familie - Pijn en symptoomcontrole - Emotionele, psychosociale, spirituele en praktische bijstand - Info rond levenseindebeslissingen Palliatieve Zorg Eenheid - Wanneer thuiszorg niet meer haalbaar is - Zorg op maat - Roeselare, Kortrijk, Oostende, Brugge en Ieper Woonzorgcentrum (incl. DVC, nachtopvang, kortverblijf, herstelverblijf)
Zelfhulpgroepen en Stichtingen Kom op tegen kanker Stichting tegen kanker Zelfhulpgroepen Vereniging voor gebruikers van mantelzorgers LEIF