Giro: 4916378 Kvk: 27339562 BTW nr.: NL 8205.63.353.B01 Geluidsrapportage Huis ter Heide West Zeist Datum : 2 juli 2009 Status : concept II Rapportnummer : 2009/HV/02 Opdrachtgever : gemeente Zeist Auteur : H. Verkuil Email: info@dbkvgeluid.nl - Website: www.dbkvgeluid.nl - Post: Postbus 325, 2300 AH Leiden Telefoon: Hanno Verkuil: 06-21105131 - Vrata Kartak: 06-54387172
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 2 van 22 Inleiding... 3 Situatie plangebied... 4 Wettelijk kader wegverkeerslawaai... 5 Verificatie rekenresultaten milieudienst... 6 1. Verdiepte ligging A28... 7 2. Modellering schermen... 8 3. Limiet schermwerking... 9 Extra schermvarianten... 12 Bespreking rekenresultaten extra schermvarianten... 12 Conclusie... 13 Bijlage I... 14 Bijlage II... 17
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 3 van 22 Inleiding Gemeente Zeist heeft voor het gebied Huis Ter Heide West (HtHW) de ontwikkeling van woningbouw gepland. Hiertoe heeft de gemeente een kopgroep aangesteld om het programma van eisen op te stellen. Op verzoek van de kopgroep heeft Milieudienst Zuidoost-Utrecht (milieudienst) een milieuverkenning voor het plangebied verricht. De milieudienst heeft voor de milieuverkenning geluidsberekeningen met verschillende schermvarianten uitgevoerd. Uit de rekenresultaten blijkt dat het wegverkeerslawaai één van de grootste milieuaandachtspunten betreft. De wettelijke grenswaarde t.g.v. de rijksweg A28 wordt op een groot deel van het plangebied overschreden. Gemeente Zeist heeft aan dbkv geluidsconsulting verzocht om de rekenresultaten te verifiëren en om nieuwe schermvarianten te berekenen. De opdrachtformulering is verwoord in de offerteaanvraag, kenmerk 09UIT02259. De opdracht is op verzoek van de gemeente Zeist in nauw overleg met de milieuexpert van de kopgroep Laurent de Jong (DJAB2ROM Advisering) uitgevoerd. In overleg met Laurent de Jong is enigszins afgeweken van de aanvankelijke opdracht.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 4 van 22 Situatie plangebied De gemeente Zeist wil de locatie Huis ter Heide West ontwikkelen. De locatie ligt aan de westkant van het buurtschap Huis ter Heide en ligt tussen de rijksweg A28 en de N237 (Amerfoortseweg). Het gebied bestaat op dit moment uit sportvelden en groen. Het plan is om de sportvelden te verplaatsen en hier circa 200 vrijstaande woningen te realiseren. In figuur 1 is het plangebied weergegeven. N237 plangebied Huis ter Heideweg A28 figuur 1: plangebied
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 5 van 22 Wettelijk kader wegverkeerslawaai Het plangebied ligt binnen de geluidszones van de drie wegen namelijk de A28, Huis ter Heideweg en de N237. Dit betekent dat geluidsbelasting van deze drie wegen getoetst moet worden aan de Wet geluidhinder (Wgh). Op grond van Wgh mag de geluidsbelasting van de woningen de voorkeurswaarde niet overschrijden. Indien de voorkeurswaarde toch overschreden wordt dan kan, onder voorwaarden, een hogere grenswaarde verleend worden tot de maximale ontheffingswaarde. Een gemeente kan met een beleidsregel bepaalde voorwaarden vaststellen aan het verlenen van de hogere grenswaarden. De maximale ontheffingswaarden mogen echter niet overschreden worden. Gemeente Zeist heeft een dergelijke beleidsregel vastgesteld. Voor het opstellen van het programma van eisen is vooral de door de gemeente vastgestelde maximale na te streven waarde van belang. In tabel 1 worden de grenswaarde, de maximale ontheffingswaarde en de beleidsmatige waarde van Zeist weergegeven. Tabel 1: grenswaarden Voorkeurswaarde (Wgh) Maximale ontheffingswaarde (Wgh) Beleid Zeist A28 48 db 53 db 53 db Huis ter 48 db 63 db 58 db Heideweg N237 48 db 63 db 58 db Enkele belangrijke voorwaarden om een hogere grenswaarde te verlenen zijn: De bronmaatregelen moeten onderzocht worden, bijvoorbeeld stil asfalt of snelheidsbeperkingen. Indien de bronmaatregelen geen soelaas bieden moeten de overdrachtsmaatregelen onderzocht worden, bijvoorbeeld het plaatsen van schermen en afstandsvergroting tot de weg. Het plangebied ligt dicht bij de drie wegen waardoor de voorkeurswaarde op een groot deel van het plangebied overschreden zal worden. De A28 is de meest dominante geluidsbron. Bronmaatregelen aan de A28 zijn moeilijk te realiseren omdat Rijkswaterstaat eigenaar is en de A28 is reeds voorzien van ZOAB. Afstand vergroten en het plaatsen van een scherm behoren wel tot de mogelijkheden.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 6 van 22 Verificatie rekenresultaten milieudienst De milieudienst heeft ter plaatse van het plangebied de geluidsbelasting van de A28, N237 en de Huis ter Heideweg onderzocht. Voor het onderzoek is gerekend met behulp van het rekenprogramma Geonoise (standaardrekenmethode II). In figuur 2 wordt de door de milieudienst berekende geluidsbelasting t.g.v. van de drie wegen (gecumuleerd) weergegeven. figuur 2: rekenresultaten milieudienst Het is duidelijk te zien dat de A28 het knelpunt is van de ontwikkelingslocatie. Om het rekenmodel van de milieudienst te verifiëren heeft dbkv geluidsconsulting het digitale rekenmodel van de milieudienst gecontroleerd. De volgende aandachtspunten zijn in het bijzonder behandeld: 1. verdiepte ligging A28 2. modellering schermen 3. limiet schermwerking Daarnaast zijn globaal de verkeersintensiteiten en de ingevoerde snelheden van de voertuigen beschouwd. Opvallend is dat de verkeersgegevens van de A28 niet van Rijkswaterstaat afkomstig zijn. DBKV geluidsconsulting adviseert om bij de definitieve geluidsberekeningen wel gebruik te maken van de opgave van de verkeersgegevens van Rijkswaterstaat. Wordt dit niet gedaan, dan is de kans groot dat Rijkswaterstaat negatief op de planvorming zal adviseren. Om een goed beeld te krijgen van het plangebied is door dbkv geluidsconsulting de situatie ter plaatse geïnventariseerd. In bijlage I zijn enkele foto s van het locatiebezoek weergegeven.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 7 van 22 1. Verdiepte ligging A28 De wegdekverharding van de A28 ligt ongeveer 4,5 meter onder het plaatselijke maaiveld van het plangebied. Het verloop van het maaiveld van het plangebied en de wegen zijn in Geonoise gemodelleerd d.m.v. hoogtelijnen. Door de hoogtelijnen ontstaat er een afscherming van het talud. Op basis van het locatiebezoek en de controle van het rekenmodel is dbkv geluidsconsulting van mening dat de hoogtelijnen en de verdiepte ligging van de A28 op de juiste wijze zijn gemodelleerd. In figuur 3 wordt schematisch een dwarsdoorsnede van de A28 en het plaatselijke maaiveld weergegeven. Opgemerkt wordt dat de hoogte aanduiding niet lineair verloopt. scherm plangebied figuur 3: dwarsdoorsnede basismodel Opvallend is dat het scherm aan de zuidzijde van de A28 te hoog is gemodelleerd. In de hoogtedefinitie is abusievelijk eigen waarde in plaats van relatieve hoogte ingevoerd. Door het te hoge scherm wordt de reflectie van het scherm naar het plangebied te hoog berekend. Het effect is echter niet groot omdat het scherm niet direct naast de rijbanen ligt. De twee zuidelijke rijbanen met de rijrichting van west naar oost zijn als drie rijbanen gemodelleerd. Twee van de drie zijn zeer dicht op elkaar gemodelleerd. Uit de ingevoerde verkeersintensiteiten is op te maken dat de totale intensiteit waarschijnlijk niet is verhoogd. De modelleringwijze heeft waarschijnlijk te maken met de geluidsberekeningen voor het overhellende scherm ten westen van het plangebied. Naar mening van dbkv geluidsconsulting leidt de modellering van de extra rijbaan tot verwaarloosbare afwijkende rekenresultaten.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 8 van 22 2. Modellering schermen De milieudienst heeft de effecten van schermen (variërende hoogtes) langs de noordzijde van de A28 berekend. In figuur vier wordt een dwarsdoorsnede met een vier meter hoog scherm weergegeven. plangebied figuur 4: dwarsdoorsnede met scherm noordzijde. Het scherm op het noordelijke talud is op sommige plaatsen meer dan zeven meter van de taludrand gemodelleerd. Indien het scherm op de taludrand en dus dichter bij de bronnen geplaatst wordt geeft dit een betere schermwerking. Zoals al besproken is het zuidelijke scherm abusievelijk te hoog gemodelleerd. Op grond van het reken en meetvoorschrift moet bij een scherm die lager is dan de helft van het talud waarop het scherm staat een profielcorrectie van 2 db toegepast worden. DBKV is van mening dat deze correctie toegepast moest worden bij het berekende scherm van 2 meter hoogte t.o.v. het noordelijke talud (circa 4,5 m.). Het effect van de profielcorrectie is een iets verminderde schermwerking (circa 0,5 db). Bij de berekeningen van de hogere schermen is overigens terecht de profielcorrectie niet toegepast. In de berekeningen van dbkv geluidsconsulting is het noordelijke scherm zoveel mogelijk op de taludrand gemodelleerd en het zuidelijke scherm is, conform het reken- en meetvoorschrift, vier meter boven het plaatselijke maaiveld gemodelleerd.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 9 van 22 3. Limiet schermwerking De rijksweg A28 is de dominante geluidsbron voor het plangebied. Vanwege de A28 wordt in een groot deel van het plangebied de maximale ontheffingswaarde van 53 db overschreden. Door het plaatsen van een scherm op het noordelijke talud komt de 53 db contour dichter langs de A28 te liggen. Het bebouwingsgebied waarbij wordt voldaan aan de maximale ontheffingswaarde wordt daardoor groter. De schermwerking van schermen is afhankelijk van de plaats (voornamelijk t.o.v. weg en ontvanger), hoogte en lengte. Daarnaast wordt de werking van een scherm mede bepaald door een profielafhankelijke correctieterm en een eventuele correctie vanwege een schermtop. Om binnen het plangebied zoveel mogelijk aan de maximale ontheffingswaarde te voldoen zijn er verschillende schermvarianten onderzocht. In bijlage II zijn de rekenresultaten van verschillende schermvarianten weergegeven (berekend door dbkv geluidsconsulting). Opvallend is dat de toename van de schermwerking bij het ophogen van hogere schermen afneemt. In figuur 5 is dit effect duidelijk zichtbaar.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 10 van 22 scherm 3 m. scherm 10 m. scherm 13 m. figuur 5: vergelijking schermen met 3, 10 en 13 meter hoogte. Duidelijk is dat de schermwerking van een 13 meter hoog scherm nauwelijks beter is dan een 10 meter hoog scherm.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 11 van 22 De oorzaak van het verwaarloosbare verschil in schermwerking is dat op grond van het reken en meetvoorschrift de schermwerking L SWN als volgt berekend wordt: L SWN = H F(N f ) + C T C p waarin: H de effectiviteit van het scherm is, deze is mede hoogte afhankelijke en maximaal 1, F(N f ) een functie met argument N f (het fresnelgetal), deze is mede hoogte en frequentie afhankelijk en is maximaal 25; C T de correctieterm vanwege een schermtop, alleen voor T top schermen; C p de profielafhankelijke correctieterm, deze is mede hoogte afhankelijk en maximaal 2 db. Als L SWN negatief wordt dan moet de waarde 0 aangehouden worden. De beschouwde schermvarianten zijn geen T top schermen waardoor C T op 0 gesteld moet worden. De overige termen zijn gelimiteerd waardoor de schermwerking (zonder T top) tevens gelimiteerd is (25 db). De term F(N f ) heeft te maken met de akoestische omweg van het geluid. Dit ontstaat doordat het geluid onder meewindcondities achter (vanaf bron gezien) het scherm naar beneden wordt afgebogen. Dit effect wordt mede berekend door de verhouding hoogte scherm en golflengte. De afbuiging wordt minder bij hogere schermen en meer bij langere golflengten. De schermwerking is hoogte afhankelijk en gelimiteerd. Hoe dichterbij de limiet des te minder het verhogen van het scherm nut heeft. Een volledige bespreking van de schermwerking valt echter buiten de opdracht.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 12 van 22 Extra schermvarianten Op verzoek van Laurent de Jong zijn de volgende varianten met het noordelijke scherm (circa 575 m. lang) berekend: hoogte 3 m. hoogte 10 m. hoogte 13 m. + effect scherm voor Glaxogebouw + effect scherm langs Huis ter Heideweg + effect middenbermscherm DBKV geluidsconsulting heeft voor de berekeningen het basismodel van de milieudienst gebruikt. Buiten het aanbrengen van de schermvarianten zijn alleen de volgende wijzigingen ingevoerd: waarneemhoogte in plangebied 4,5 m. t.o.v. maaiveld positie noordelijk scherm zoveel mogelijk op taludrand gemodelleerd hoogte zuidelijk scherm op 4 m. hoogte t.o.v. talud gemodelleerd aandachtsgebied op 1600 m. ingesteld. Alle overige invoergegevens en rekenparameters zijn ongewijzigd. In bijlage II worden de rekenresultaten weergegeven. Bespreking rekenresultaten extra schermvarianten Het plaatsen van schermen is een doelmatig middel om de geluidsbelasting in het plangebied te verlagen. Een 10 meter hoog scherm heeft een betere schermwerking dan een 3 meter hoog scherm. Een 13 meter hoog scherm heeft nauwelijks een betere schermwerking dan een scherm van 10 meter. Het plaatsen van een scherm tussen het Glaxogebouw en de Huis Ter Heideweg en/of het plaatsen van een scherm langs de Huis ter Heideweg is weinig zinvol. Het plaatsen van een middenbermscherm (1 m. hoog) resulteert nauwelijks tot een lagere geluidsbelasting in het plangebied.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 13 van 22 Conclusie DBKV geluidsconsulting heeft het door de milieudienst opgestelde geluidsonderzoek geverifieerd, hierbij zijn de belangrijkste bevindingen; de verkeersgegevens van de A28 zijn niet aangeleverd door Rijkswaterstaat; de verdiepte ligging van de A28 is goed gemodelleerd; het zuidelijk scherm is abusievelijk te hoog gemodelleerd; het noordelijk scherm kan dichter bij taludrand (dichter op A28) gemodelleerd worden; Daarnaast heeft dbkv geluidsconsulting verschillende schermvarianten berekend. Hierbij is duidelijk geworden dat een noordelijk scherm van 13 meter hoog nauwelijks beter afschermt dan een scherm van 10 meter hoog. Van de onderzochte schermvarianten blijken de volgende schermen de geluidsbelasting, t.g.v. de A28, in het plangebied nauwelijks te verlagen: Het plaatsen van een scherm tussen het Glaxogebouw en de Huis Ter Heideweg; het plaatsen van een scherm langs de Huis ter Heideweg; het plaatsen van een 1 meter hoog middenbermscherm. Voor het geluidsonderzoek van de hogere grenswaardenprocedure moeten de verkeersgegevens van de A28 aangeleverd worden door Rijkswaterstaat.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 14 van 22 Bijlage I
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 15 van 22
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 16 van 22
Bijlage II 2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 17 van 22 Geen nieuwe schermen, alle wegen.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 18 van 22 Geen nieuwe schermen, alleen A28. Noordschermen 3m. + middenbermscherm 1 m. Alleen A28.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 19 van 22 Noordschermen 3m. Alleen A28 Noordscherm 3m. zonder scherm voor Glaxobegouw. Alleen A28
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 20 van 22 Noordscherm 3m.+ scherm Glaxogebouw+ scherm HtHW. Alleen A28 Noordschermen 10m. Alle wegen.
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 21 van 22 Noordschermen 10m. Alleen A28
2009/HV/02 2-7-2009 Pagina 22 van 22 Noordschermen 13 M. Alleen A28