Voortgangsrapportage lokaal gezondheidsbeleid 2007-2011 Inleiding In deze rapportage wordt de stand van zaken beschreven met betrekking tot de uitvoering van het lokaal gezondheidsbeleid, zoals dat in de nota lokaal gezondheidsbeleid 2007-2011 is beschreven. Chronologisch wordt weergegeven wat wanneer is vastgesteld, en hoe het staat met de uitvoering van de op de nota gebaseerde uitvoeringsprogramma s. Over de uitvoeringsprogramma s worden eerst een aantal algemene kenmerken beschreven, met name wat betreft de rol van de GGD hierin. Vervolgens worden per uitvoeringsprogramma s kort de doelstellingen beschreven, waarna een rapportage volgt van de stand van zaken, zowel regionaal als voor Papendrecht in het bijzonder. Vaststelling nota lokaal gezondheidsbeleid 2007-2011. De nota is door de gemeenteraad vastgesteld op 21 juni 2007 vastgesteld. Opstellen uitvoeringsprogramma s door GGD Door de gemeenten is een opdracht geformuleerd voor de GGD tot het opstellen van een regionaal uitvoeringsprogramma gezondheidsbeleid Zuid-Holland Zuid. In de opdracht was vervat het programma van eisen waaraan het uitvoeringsprogramma moest voldoen. Met deze opdracht is door de portefeuillehouders volksgezondheid van de regio Zuid-Holland Zuid in het portefeuillehoudersoverleg van 6 maart 2008 ingestemd. Overigens, omdat de focus ligt op 4 thema s zijn er ook 4 uitvoeringsprogramma s door de GGD opgesteld, te weten: - psychosociaal (depressiepreventie) - binnenmilieu - overgewicht - alcohol (Verzuip jij je toekomst?!) De uitvoeringsprogramma s zijn bedoeld om de opgaven die de gemeenten in hun nota s hebben opgenomen, tot uitvoering te brengen. Vaststellen van de uitvoeringsprogramma s door het portefeuillehoudersoverleg volksgezondheid Vervolgens zijn de uitvoeringsprogramma s door de GGD (samen met partners) opgesteld en aan het portefeuillehoudersoverleg voorgelegd. Het programma depressiepreventie is in het portefeuillehoudersoverleg van 6 maart 2008 voorgelegd. De programma s binnenmilieu en overgewicht zijn vervolgens in het portefeuillehoudersoverleg van 19 juni 2008 voorgelegd, en een eerste versie van het programmaplan Verzuip jij je toekomst (dat in samenwerking met de Veiligheidssociëteit tot stand is gekomen) is op 25 september 2008 aan het portefeuillehoudersoverleg voorgelegd. Uitvoering van de programma s Vervolgens is de GGD met de uitvoering van de plannen aan de slag gegaan. Berichtgeving over de voortgang van de uitvoeringsprogramma s Op 13 februari 2009 is een eerste beschrijving van de stand van zaken van de uitvoeringsprogramma s door de GGD aan de gemeenten verzonden. Vervolgens is in juli 2009 de eerste nieuwsbrief over de preventieprogramma s verschenen. Deze nieuwsbrief zal gedurende de looptijd van de uitvoeringsprogramma s elk kwartaal verschijnen. Hieronder zal per uitvoeringsprogramma worden toegelicht wat de stand van zaken is, wat er gebeurd is en wat te gebeuren staat. Er zal ook op ingegaan worden wat specifiek in Papendrecht is gebeurd of gaat gebeuren. 1
Algemene kenmerken van de uitvoeringsprogramma s Zoals hierboven reeds genoemd heeft het portefeuillehoudersoverleg volksgezondheid ZHZ besloten om de GGD ZHZ de opdracht te geven om de regionale beleidsopgaven tot uitvoering te brengen en de gezamenlijke regionale doelstellingen op het gebied van de verschillende thema s te realiseren. De GGD ZHZ gaat hiervoor als hoofdaannemer fungeren en verricht hiervoor de volgende taken: Opstellen van een uitvoeringsprogramma en uitvoeren van de wettelijke taken Algehele regionale programma en projectmanagement Contracteren van regionale en lokale uitvoeringspartijen Opstellen van voortgang en eindrapportages, inclusief evaluatie en advies Reikwijdte van de opdracht Preventie in de openbare gezondheidszorg omvat vier domeinen. Het gaat om universele preventie (gericht op de gehele, nog gezonde bevolking), selectieve preventie (gericht op specifieke groepen met een verhoogd gezondheidsrisico), geïndiceerde preventie (gericht op mensen met gezondheidsklachten) en zorggerichte preventie (gericht op zieke mensen en het voorkomen van morbiditeit). Gezondheidsbevordering van de gemeenten en GGD gaat over de eerste twee domeinen, de universele en (deels) selectieve preventie. Daarnaast heeft de GGD een belangrijke rol voor het in stand houden en versterken van een goede preventiestructuur. Zorgverzekeraars zijn financieel verantwoordelijk voor de geïndiceerde en zorggerichte preventie. Zorginstellingen kunnen actief zijn in de gehele preventieketen. Deze opdracht heeft alleen betrekking op de programmering van de universele en selectieve preventie. Rollen en verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer De gemeenten zijn opdrachtgever aan de GGD ZHZ. Deze opdracht is gegeven vanuit de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de collectieve preventie. De rollen en verantwoordelijkheden tussen deze twee partijen zijn vastgelegd in de opdracht. De GGD is opdrachtnemer en voert het algehele management voor het programma. De GGD is met andere woorden de regisseur van de uitvoering. De gemeenten positioneren de GGD ook als zodanig door de GGD de beschikking te geven over sturingsinstrumenten voor de collectieve preventie. De GGD kan op haar beurt ook als opdrachtgever fungeren voor instellingen die de daadwerkelijke uitvoering (van delen) van het programma ter hand nemen. Met deze partijen worden contracten afgesloten. Hierbij beoordeelt de GGD o.a. de prijs/kwaliteit verhouding. Daarnaast zal de GGD ook partnerships aangaan met andere partijen. De inzet van sturingsmiddelen wordt hierbij steeds situationeel bepaald. De GGD legt jaarlijks een financiële en inhoudelijke verantwoording af aan de gemeenten. 2
Uitvoeringsprogramma depressiepreventie In de opdracht aan de GGD ZHZ staat de volgende doelstelling genoemd: 1. De ervaren gezondheid en de psychische ongezondheid van de inwoners van Zuid-Holland Zuid is in 2011 verbeterd ten opzichte van de gezondheidsmonitor 2006. Vooral gericht op mensen met een lage sociaal economische status en ouderen. 2. De psychosociale problematiek bij jeugdigen is in 2011 verminderd ten opzichte van de onderzoeksgegevens jeugdgezondheid 2006. In het beleidsplan van de gemeenten is gekozen voor psychosociale problematiek. Dit is echter een containerbegrip. In lijn met de preventienota van het ministerie van VWS is besloten om psychosociale problematiek toe te spitsen op de preventie van depressie en op het verminderen van alcoholgebruik door jongeren. In dit uitvoeringsprogramma wordt vorm gegeven aan de aanpak van depressiepreventie. Depressiepreventie wordt in ZHZ gericht op drie doelgroepen: Jeugd en jongeren Ouderen Allochtonen Voor deze doelgroepen wordt een regionaal basispakket uitgewerkt op de volgende elementen: Kennis verhogen door voorlichting en bewustwording; Sociale omgeving versterken door signalering en advies. Gericht op jeugd en jongeren: Deskundigheidsbevordering professionals De schoolmaatschappelijk werkers in de gemeente Papendrecht zijn werkzaam bij Rivas. Alle schoolmaatschappelijk werkers hebben een deskundigheidsbevordering over vroegsignalering depressie gekregen. Daarnaast hebben medewerkers van Bureau Jeugdzorg en een aantal jeugdverpleegkundigen en artsenschoolartsen van de GGD ZHZ ook een voorlichting gekregen. Prima De basisschool Koningin Beatrix heeft via een schoolmaatschappelijk werker aangegeven interesse te hebben in de interventie Prima (anti-pestprogramma). Met hen heeft er een overleg plaatsgevonden en hierin zijn ook andere preventieve interventies en cursussen toegelicht. Momenteel maakt de school gebruik van het programma Met jezelf beter omgaan en anderen. Zij zijn hier tevreden over. Binnen de school wordt nog bekeken of zij willen deelnemen aan een andere interventie of hoe zij bekendheid geven aan preventieve cursussen. In het najaar komt er een vervolg overleg. Andere scholen in Papendrecht worden in het najaar of begin 2010 benaderd. Vrienden Het programma Vrienden richt zich op stimuleren van het zelfvertrouwen, versterken van de emotionele veerkracht en het opbouwen van probleemoplossende vaardigheden. Het kan ook gebruikt worden bij het aanpakken van bijvoorbeeld faalangst en examenvrees. Momenteel wordt het alleen als een geïndiceerde preventieve interventie 1 aangeboden in de regio. De Grote Rivieren en Eleos gaan ieder een cursus verzorgen in de regio. Ook jongeren uit Papendrecht kunnen hier aan deelnemen. Plezier op school In week 35 vindt de zomercursus voor aanstaande brugklassers die op de basisschool gepest werden, afgewezen werden, angstig of onhandig in het contact waren of onvoldoende weerbaar waren. Rond 1 Preventie in de openbare gezondheidszorg omvat vier domeinen. Het gaat om universele preventie (gericht op de gehele, nog gezonde bevolking), selectieve preventie (gericht op specifieke groepen met een verhoogd gezondheidsrisico), geïndiceerde preventie (gericht op mensen met gezondheidsklachten) en zorggerichte preventie (gericht op zieke mensen en het voorkomen van morbiditeit). 3
de herfstvakantie is er een terugkomdag. De cursus wordt gegeven door een professional van het schoolmaatschappelijk werk samen met iemand van de GGZ. Zij zijn vanuit het uitvoeringsprogramma Depressiepreventie hiervoor opgeleid. Kinderen uit Papendrecht doen hier ook aan mee. KIES Kies is een cursus voor kinderen en jongeren waarvan de ouders gescheiden zijn. De cursus bestaat uit 8 wekelijkse bijeenkomsten waarin kinderen/jongeren in een groep praten over hun ervaringen met de scheiding van hun ouders. Daarnaast worden er 2 ouderbijeenkomsten georganiseerd. De cursus wordt gegeven door schoolmaatschappelijk werkers die dit jaar vanuit het uitvoeringsprogramma Depressiepreventie speciaal daarvoor opgeleid zijn. Kinderen uit Papendrecht kunnen deelnemen aan de cursus. VRIENDEN 12-16 jaar Dit programma is bedoeld voor jongeren met beginnende angst- en/of depressieve klachten. Het programma bestaat uit 10 lessen en twee ouderbijeenkomst. De training wordt in groepsverband gegeven door 2 professionals uit de GGZ (Eleos of De Grote Rivieren). Jongeren vanuit Papendrecht kunnen hier aan deelnemen. Kopstoring.nl www.kopstoring.nl is een landelijke website gericht op jongeren die een ouder hebben met psychische en/of verslavingsproblemen. De landelijke stuurgroep heeft toestemming gegeven om hieraan deel te nemen. In opdracht van de GGD neemt De Grote Rivieren hieraan vanaf juli 2009 deel. Gericht op ouderen Deskundigheidsbevordering professionals De planning is om deze in Papendrecht in het voorjaar 2010 te organiseren in samenwerking met het SWOP (Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht). Er zijn al contacten gelegd en in het najaar worden de concrete afspraken gemaakt voor 2010. Gericht op allochtonen Inburgeringcursussen Het Da Vincicollege geeft inburgeringcursussen. Alle docenten van de inburgeringscursussen hebben een voorlichting gehad over depressiepreventie. Daarnaast zal in 2009 ervoor gezorgd worden dat depressiepreventie een onderdeel wordt van de inburgeringcursus door materialen en voorlichtingen aan te bieden. Overig In het najaar komt er een regionale website en een nieuwsbrief van het uitvoeringsprogramma Depressiepreventie. Daarnaast wordt er nu een digitale sociale kaart gemaakt en de verwachting is dat deze na de zomer klaar is. In de huis-aan-huisbladen heeft er het eerste half jaar een paar keer een artikel gestaan m.b.t. informatie over depressie bij volwassenen en preventieve cursussen voor jeugdigen. 4
Uitvoeringsprogramma binnenmilieu Doelstellingen en doelgroepen van beleid De gemeenten hebben in hun regionale nota aangegeven de volgende doelstellingen te willen realiseren: 1. In 2011 heeft 50% van de schoolgebouwen in de regio ZHZ een CO2 gehalte tussen de 1000 en 1200 ppm.1 2. In 2011 is de continue ventilatie van verblijfsruimte (woonkamer, slaapkamer, badkamer en keuken) in de regio ZHZ met 10 procent toegenomen ten opzichte van de gezondheidsmonitor 2006. De doelgroepen van beleid zijn: Gehele bevolking Jeugd (onderwijs en kinderopvangvoorzieningen) Mensen met een lage sociaal-economische status Probleemschets binnenmilieu Het binnenmilieu wordt gedefinieerd als de fysieke omgeving in gesloten ruimten. De kwaliteit van het binnenmilieu is afhankelijk van drie factoren, namelijk het milieu buiten de woning (leefomgeving), de woning zelf (bouw- en afwerkingsmaterialen), en de manier waarop de woning wordt bewoond (inrichtingsmaterialen, consumentenproducten, ventilatiegedrag). Uit onderzoek blijkt dat het binnenmilieu een grotere negatieve invloed heeft op de volksgezondheid dan het buitenmilieu. Doordat uit oogpunt van energiebesparing en comfort woningen/gebouwen steeds meer luchtdicht zijn en vaak vanwege geluidshinder en inbraakrisico ramen worden dichtgehouden, zijn problemen in woningen/gebouwen toegenomen.tevens is gebleken dat de concentratie van bepaalde schadelijke stoffen binnenshuis vaak hoger is dan voor de buitenlucht is toegestaan. In het binnenmilieu hopen ongezonde stoffen zich door suboptimale ventilatie op. Factoren in het binnenmilieu die direct of indirect kunnen leiden tot gezondheidsklachten zijn onder andere tabaksrook, vocht (huisstofmijt, schimmels), verbrandingsgassen, radongas en oplosmiddelen. Bovendien bevinden de meeste mensen zich het grootste deel van de dag binnen, thuis, op het werk of op school. De preventie en oplossing van veel binnenmilieu- en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen kan, afgezien van een reductie van bronnen, liggen in een goede ventilatie van de woning/school. Naast geschikte ventilatievoorzieningen is een adequaat ventilatiegedrag hierbij essentieel. Uit onderzoek blijkt echter dat mensen vaak onvoldoende ventileren en dat de kennis over bronnen van binnenluchtverontreiniging en de invloed van deze bronnen op de gezondheid en kennis over de benodigde ventilatie over het algemeen gering is. Ventilatiegedrag en kennis over bronnen(reductie) bieden aanknopingspunten voor voorlichting. Binnenmilieu scholen Alle basisscholen zijn in Papendrecht aangeschreven om de ABCD-tool in te vullen. Op basis van deze tool wordt een selectie gemaakt van scholen die natuurlijke ventilatie hebben en een slecht binnenmilieu. In 2009 zijn 20 scholen in de regio bezocht die een slecht binnenmilieu hadden. Deze scholen hebben een ventilatieadvies gekregen. In Papendrecht zijn twee scholen bezocht, te weten de Knotwilg op beide locaties (dus Moerbeihof en Leilinde). Niet alle scholen hebben meegedaan aan het invullen van de ABCD-tool. Er is een plan opgesteld om deze scholen alsnog te verleiden mee te doen in de inventarisatie. De scholen die meegedaan hebben aan de inventarisatie hebben allemaal een CO2-meter ontvangen. Er zijn natuurlijk ook scholen die een goed binnenmilieu hadden. Deze scholen zijn verder ook niet bezocht. Training van aandachtsfunctionarissen Er is een plan gemaakt en een training ontwikkeld om aandachtsfunctionarissen te trainen binnen de scholen. 5
Uitvoeringsprogramma overgewicht In de opdracht aan de GGD ZHZ staat de volgende doelstelling genoemd: 1. Overgewicht en obesitas bij volwassenen is, afgezet tegen de gegevens uit de gezondheidsmonitor 2006, niet verder toegenomen. 2. Overgewicht en obesitas bij jeugdigen in de leeftijd 0-19 jaar in 2011 niet verder toegenomen ten opzichte van de onderzoeksgegevens van het schooljaar 2006. In het beleidsplan van de gemeenten is gekozen voor de aanpak van overgewicht. Preventie van overgewicht heeft de meeste kans van slagen als hier al op jonge leeftijd mee begonnen wordt. Daarom hebben de gemeenten besloten het accent te leggen op de jeugd van 0-19 jaar en hun ouders/verzorgers. Naast een integrale inzet van gemeenten op een gezonde omgeving, wordt vooral de school als setting voor interventie gekozen. In het verstedelijkte gebied vormt ook de wijk of buurt een relevante setting voor interventies. Daarnaast wordt ook gezocht naar manieren om mensen met een lage SES te bereiken. De doelstelling is in dit uitvoeringsprogramma nader uitgesplitst naar drie niveaus, te weten korte termijn, middellange termijn en lange termijn: 1. Voor de korte termijn gaat het om kennisvermeerdering over de gevolgen van overgewicht en vaardigheden waarmee mensen gewichtstijging tegen kunnen gaan. Op het gebied van beleid en organisatie betekent dat het ontwikkelen van structuren en randvoorwaarden voor gezondheidsbevordering. Voorbeelden zijn het opnemen van voorlichting over voeding en bewegen in het onderwijspakket en het beweegvriendelijk inrichten van de woonomgeving. 2. Slechts wanneer aan dergelijke voorwaarden is voldaan, is het reëel om gedragsverandering tot stand te willen brengen. De doelen op middellange termijn hebben daarom te maken met gedragsverandering en gedragsbehoud. Bij overgewicht gaat het dan bijvoorbeeld om minder vet eten, meer bewegen en minder zittende activiteiten. Acties kunnen in de looptijd van dit programma ingezet worden, maar effecten zijn pas te realiseren en dus meetbaar als het programma na deze periode doorloopt. 3. Als deze gedragsverandering een feit is, kan de volgende fase in beeld komen. Dan is het reëel om te verwachten dat de gezondheid van de burgers gunstig kan worden beïnvloed. Daarom wordt pas in de doelen op lange termijn gesproken over het daadwerkelijk gunstig beïnvloeden van de gezondheid van burgers. Het uiteindelijke doel bij preventie van overgewicht is het voorkómen van ziekte en vroegtijdige sterfte of het verhogen van de kwaliteit van leven. Resultaten meten In de gemeentelijke opdracht wordt de evaluatie van het uitvoeringsprogramma als volgt beschreven: Evaluatie van interventies binnen het programma Monitoring van gezondheidstrends (Gezondheids-, jeugdgezondheids- en ouderenmonitor) De doelgroepen zijn: Universele domein Primaire doelgroep Secundaire doelgroep Selectieve domein Primaire doelgroep Secundaire doelgroep -Gehele bevolking -Intermediairs -Gemeentelijke diensten -Jeugd 0-19 met risicogedrag en in risicosituaties -Volwassenen met een lage SES -Allochtonen (verstedelijkt gebied) -(Jonge) ouders / verzorgers 6
Probleemschets overgewicht Effecten overgewicht Overgewicht is de laatste tijd een belangrijk gezondheidsprobleem in Nederland. Overgewicht kan leiden tot het ontstaan van suikerziekte (ouderdomsdiabetes), hart- en vaatziekten, gewrichtsproblemen, verschillende vormen van kanker en leverafwijkingen. Daarnaast heeft overgewicht veel psychische, sociale en economische gevolgen. Zo zijn kinderen met ernstig overgewicht een makkelijk doelwit voor pesterijen. Ze hebben meer kans op sociale isolatie en ontwikkelen makkelijker een negatief zelfbeeld. Berekend is dat van het geld dat omgaat in de gezondheidszorg in Nederland, ongeveer 4% wordt gebruikt voor behandeling van problemen die rechtstreeks het gevolg zijn van overgewicht. Ernstig overgewicht (obesitas) hangt samen met tal van chronische aandoeningen en veroorzaakt bijna 10% van de ziektelast in Nederland. Onderzoek laat verder zien dat mensen met overgewicht meer van hun werk verzuimen en vaker arbeidsongeschikt zijn dan mensen met een gezond gewicht. Oorzaak overgewicht De belangrijkste oorzaak van overgewicht is de disbalans tussen energie-inname en energieverbruik. Een kleine positieve energiebalans leidt over langere perioden al tot grote veranderingen in lichaamsgewicht. De sterke toename van overgewicht en obesitas die de laatste jaren is opgetreden, hebben een directe relatie met verandering van leefstijl: ongezonde voeding met een hoge energiedichtheid, onvoldoende bewegen, veel zittende activiteiten. Deze leefstijlveranderingen hangen samen met omgevingsfactoren. Zo zijn veel voedingsmiddelen voor grote groepen van de bevolking beschikbaar en kant en klaar porties voeding zijn groter geworden. Verder is de noodzaak om lichamelijke activiteit te ontplooien gedaald door toenemende mechanisering en automatisering. Uitvoering van het programma De nadruk in 2009 ligt, volgens afspraak, op vier pilots in de regio (Zwijndrecht, Dordrecht, Gorinchem, AV). Er zijn wel een aantal dingen ook voor Papendrecht uitgevoerd. Jeugd De JGZ (jeugdgezondheidszorg) in Papendrecht werkt met een overgewichtprotocol. Hierdoor wordt vroegtijdig overgewicht preventief aangepakt. Er is publieksinformatie gemaakt die op een themawebsite wordt geplaatst Regionaal heeft stichting KOEL verloskundigen bijgeschoold mbt overgewicht en moedermelk. Er is een quickscan en inventarisatie gemaakt van al het aanbod in Papendrecht m.b.t. voeding en bewegen voor jeugd, volwassenen en allochtonen. Waarschijnlijk gaat er ingezet worden op beweegkriebels (een interventie voor peuters). Volwassenen Er is publieksinformatie gemaakt die op een themawebsite wordt geplaatst; Op 30 juni is er een themawebsite www.beweegmaatjezhz.nl gelanceerd. Mensen die willen bewegen, maar daarvoor een sportpartner zoeken kunnen nu via deze website een sportmaatjes vinden. Promotiemateriaal is o.a. toegezonden naar alle huisartsen, apotheken, gemeenten. Via de sociale dienst Drechtsteden kunnen mensen met schulden een cursus volgen. In deze cursus is aandacht gekomen hoe je met weinig geld toch gezond kunt eten. Er is een quickscan gemaakt van het beleid in Papendrecht. Gekeken wordt waar de kansen liggen voor een integrale aanpak van overgewichtpreventie. Op basis hiervan wordt een plan van aanpak voorgesteld voor de komende jaren. 7
Uitvoeringsprogramma alcoholpreventie In regionaal (ZHZ-)verband is het programma Verzuip jij je toekomst?! vastgesteld. Opdracht Opdracht veiligheidssociëteit ZHZ voor 19 gemeenten. Tijdens de bijeenkomst van de Veiligheidssociëteit ZHZ op 19 maart hebben de aanwezigen (burgemeesters, wethouders volksgezondheid, de top van de politie en de top van het Openbaar Ministerie) opdracht gegeven om een regionaal programma alcoholontmoediging onder jongeren te maken. Voor de Veiligheidssociëteit is dit programmaplan het vervolg op de eerder opgestelde startnotitie alcoholontmoediging onder jongeren in de regio ZHZ. Opdracht GGD-ZHZ, Gezondheidsbeleid regio ZHZ voor 14 gemeenten. De gemeenten in de volksgezondheidsregio Zuid-Holland-Zuid hebben beleid geformuleerd voor het gemeenschappelijke gezondheidsbeleid, waaronder ook het thema alcoholgebruik onder jongeren valt. De opdrachtgever heeft de uitvoering van het regionale beleid aan de GGD-ZHZ overgedragen. Gemeente Dordrecht. De gemeente Dordrecht heeft als centrumgemeente het verslavingsbeleid in portefeuille.naast het regionale thema alcoholgebruik bij jongeren van het gezondheidsbeleid 2008-2010 heeft de gemeente Dordrecht dit als extra speerpunt benoemt. Zij hanteert bij de uitwerking de vier pijlers die geformuleerd zijn door VWS. Daarbij zal het project zich richten op vier vlakken namelijk; sport, onderwijs, uitgaan en publieke ruimte. Kinderen en jongeren in de leeftijd van -9 maanden tot 23 staan centraal. In het programma Verzuip jij je toekomst?! staan de volgende twee doelstellingen voor de periode 2009-2012 centraal: 1. Het tegengaan van alcoholgebruik door jongeren onder de 16 jaar. Introductie en bestendiging norm: onder de 16 geen alcohol (10 t/m 15 jaar). 2. Het tegengaan van overmatig en excessief alcoholgebruik door uitgaanders zowel privé als in het gehele publieke domein (16 t/m 23 jaar). Uit het programmaplan: Vier jaar na de start van het programma willen we het volgende hebben bereikt: Tegengaan van alcoholgebruik onder de 16 jaar: 1. Toename draagvlak van de norm geen alcohol onder de 16 jaar. Het draagvlak voor de norm onder de 16 jaar helemaal geen alcohol kan in 2012 rekenen op ten minste 65% steun in de volwassen bevolking (vanaf 18 jaar) waaronder in het bijzonder ouders. Landelijk is het draagvlak voor de leeftijdsgrens onder ouders 40% (NIPO, 2003). 2. Betere naleving en handhaving van de wettelijke leeftijdsgrenzen met betrekking tot de verkoop van alcohol. Er is in 2012 sprake van minimaal 50% naleving van de wettelijke leeftijdsgrenzen in supermarkten, slijterijen, sportkantines en horeca. Heden is de naleving slechts 10%. 3. Verhoging van de startleeftijd waarop jongeren alcohol gebruiken. De startleeftijd is in 2012 opgeschoven naar 13,5 jaar. Landelijk bezien is de startleeftijd momenteel 12,2 jaar. Tegengaan van schadelijk alcoholgebruik door uitgaanders en openbare orde problematiek: 4. Afname overmatig alcoholgebruik in de commerciële horeca en in de niet-commerciële drinklocaties. 5. Een beeld hebben of er sprake is van hokken en keten problematiek en daarop passend beleid hebben ontwikkeld. 8
6. Er is sprake van een significante afname van schadelijk alcoholgebruik bij evenementen (w.o. schuurfeesten). 7. Betere naleving en handhaving van het zogenaamde doortapverbod. Er wordt niet geschonken aan mensen die al in kennelijke dronken staat zijn. 8. Afname alcoholgerelateerde vernielingen, overlast en geweld. In 2012 zijn alcoholgerelateerde vernielingen afgenomen met 10% ten opzichte van 2007 (58%.) Vallend onder beide algemene doelstellingen 9. In 2012 zijn alle specifieke risicogroepen in beeld en worden effectieve interventies toegepast. Uitvoering programmaplan Verzuip jij je toekomst?! Het project verzuip jij je toekomst is net van start gegaan. De aftrap van het project heeft plaatsgevonden op 30 maart 2009. Er zijn drie werkgroepen geformeerd: preventie en educatie, beleid en regelgeving en handhaving. Deze werkgroepen hebben een planning van de activiteiten gemaakt t/m maart 2010. Vanuit Papendrecht wordt deelgenomen aan de werkgroep beleid en regelgeving, waarvan burgemeester De Bruin voorzitter is. In Papendrecht is ook een quickscan gehouden met betrekking tot het beleid rond alcohol. Op basis hiervan kan de werkgroep beleid een aantal gedeelde knelpunten in beleid opsporen en voorstellen voor maken. Door de GGD is in de regio bij 5 scholen gestart met de methode De gezonde school en genotmiddelen. De Willem de Zwijger-school is één van de 5 scholen waar vanaf het schooljaar 2008-2009 deze methode is ingevoerd. Er worden lessen gegeven in de klassen 1, 2 en 3. 9