PrOmotie Seksuele vorming Werkboek 4 Samenleven
Colofon Auteur: Onder redactie van: Tekstredactie: Vormgeving: Illustraties: Drukwerk: Aveline Dijkman (DAT) Aveline Dijkman (DAT), Edu Actief b.v. Edu Actief b.v. Adatodesign, Wijhe Francisca Zonjee, Tilburg, Edu Actief b.v. Giethoorn ten Brink, Meppel Met veel dank aan de meelezers. Zij waren van groot belang bij de productie van dit materiaal. Hun mening is verwerkt. Onze dank gaat uit naar Cilia Wennink, Mary Korten, Housnia El Mimouni, Ina Berlet, Nely Bosland en Marga Reniers. Met medewerking van APS, Atlas Onderwijs Adviesgroep, CED-groep/PI, Rotterdam CPS, DGS, OSO/Fontys, IVIO, KPC Groep en SLO. De uitgave is ontwikkeld door KPC Groep in samenwerking met Edu Actief in opdracht van het ministerie van OC&W. De totstandkoming is geïnitieerd op initiatief van de Vereniging Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs en de Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers. Titel: PrOmotie, Seksuele vorming, werkboek 4 Samenleven ISBN-10 90-6053-5022 ISBN-13 978 90-6053-5028 Copyright 2005 Uitgeverij Edu Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel telefoon: 0522-235 235 telefax: 0522-235 222 e-mail: info@edu-actief.nl internet: www.edu-actief.nl Eerste druk / tweede oplage 2005 Uitgeverij Edu Actief b.v. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Inhoudsopgave In dit boek werk je op 4 manieren: Heb jij dat nou ook? / 7 Wist je dat? / 12 Wat vind jij van...? / 23 Kun jij dit? / 37 Bij elke manier is 1 opdracht voor iedereen. Daarna zijn er nog meer opdracht(en). Je kiest zelf welke je doet. Of je overlegt met je docent. 3
Voorwoord Dit werkboek gaat over hoe je kunt samenleven. En het gaat over respect hebben. En over wat seks en respect met elkaar te maken hebben. Het boek hoort bij thema 4 Samenleven van het Infoboek Seksuele vorming. Pictogrammen 4 In dit werkboek zie je bij sommige opdrachten een pictogram. Een pictogram geeft je informatie over de opdracht. Hieronder lees je wat de pictogrammen betekenen. Denken Bij dit pictogram moet je nadenken over een opdracht. Je denkt na over wat je straks gaat doen. Doen Bij dit pictogram moet je de opdracht uitvoeren. Je moet bijvoorbeeld iets maken. Of je moet iets doen. Nakijken Bij dit pictogram ga je de opdracht controleren. Je controleert of je de opdracht goed hebt gedaan. Je denkt ook na over wat je de volgende keer anders moet doen.
Lezen Bij dit pictogram moet je iets lezen. Dat is altijd een stukje uit het Infoboek. Samenwerken Sommige opdrachten maak je samen. Bij dit pictogram werk je samen met een klasgenoot. Portfolio Soms staat dit pictogram bij een opdracht. Je mag dan een bewijs voor je portfolio maken. Je docent kan je meer vertellen over de portfolio. Ik & de Ander kaarten Om de opdracht na te bespreken gebruik je de Ik & de Ander kaarten. Er zijn ook fotokaarten met informatie. 5
6
Manier 1 Heb jij dat nou ook? Manier 1 Opdracht 1 Pak het Infoboek Seksuele vorming. Lees van thema 4 de fotostrip R op bladzijde 68. De strip heet Blijf van me af. Maak daarna de volgende opdrachten. Opdracht 1 a Het meisje wil graag verkering met de man. De man wil haar betalen om te vrijen. ja / nee ja / nee 7 Het meisje wil graag vrijen met de man. ja / nee Het verhaal is nog niet af. Hoe kan de strip verdergaan? Wat denk jij? Praat erover met een klasgenoot. Wij denken dat de man Wij denken dat het meisje
Samenleven Manier 1 Maak de strip af. 8 Lees daarna de strip van een klasgenoot.
Heb jij dat nou ook? Manier 1 Tip Maak samen met je klas ook een fotostrip! Wie heeft daar tijd voor in jouw klas? En wie heeft daar zin in? Vraag je docent om hulp. Kies maar! Kies zelf welke opdracht jij maakt. Of vraag het aan je docent. Je kunt ze ook allemaal maken. Wil je bezig zijn met trouwen? Maak dan opdracht 2 op bladzijde 9. Je kunt zelf kiezen wat je doet: tekenen, rekenen, op de computer. Wil je bezig zijn met scheiden? Maak dan opdracht 3 op bladzijde 10. 9 Opdracht 2 a Deze opdracht gaat over trouwen. Hou je van dromen? Denk na over de bruiloft van je zus of je broer. En droom hoe die bruiloft eruitziet. Je kunt het alleen doen of samen. Maak een lijst: Waar is het feest? Hoe is de jurk van de bruid? Hoe ziet de bruidegom eruit? Wat eten jullie? Wat doen jullie op het feest? Waar maken ze foto s? Hoe gaan ze naar het feest? Wat voor muziek is er? Blader in bladen, knip en plak, schrijf of teken de bruiloft.
Samenleven Manier 1 Opdracht 2 b Hou je van rekenen? Reken uit wat de bruiloft kost. Je kunt het alleen doen of samen. Schrijf alles op, zoek de prijs uit. En tel het op. Vraag daarna aan iemand die (pas) is getrouwd: Heb ik aan alles gedacht? Klopt de prijs? Wat maakt het goedkoper? Wat maakt het duurder? Opdracht 2 c Hou je van tekenen? Of van werken op de computer? Maak dan de trouwkaart. 10 Opdracht 3 Opdracht 3 Pak het Infoboek. Lees van thema 4 verhaal V op bladzijde 82. Het verhaal heet Help, mijn ouders gaan scheiden. a Zoek nu een klasgenoot. En lees het nog eens samen. Hardop. Wie neemt de rol van Wil (W)? Wie neemt de rol van Sam (S)?
Opdracht 3 b Maak nu samen het verhaal af. Wat zegt S? En wat zegt W? S W S W S W Heb jij dat nou ook? Manier 1 Tip Word jij verdrietig van het verhaal van Sam? Wat naar voor jou. Zeg het tegen die klasgenoot! Praat erover met je coach of met je ouders! Of bel zelf écht de kindertelefoon (0800 0432)! 11