G E M E E N T E A R C H I E F S C H I E D A M TOEGANGSNUMMER 44 INVENTARIS VAN HET ARCHIEF VAN DE CONFERENTIE VAN DE HEILIGE MAAGD MARIA 1860-1958 DOOR H.C. DE ROO VAN ALDERWERELT SCHIEDAM 1957 (bewerking N. Friedel 2016)
INHOUDSOPGAVE Woord vooraf... 3 INLEIDING... 4 1. Korte historie van de St. Vincentius-Vereniging te Schiedam, 1847-8 februari 1957... 4 2. Verantwoording... 4 INVENTARIS... 6 I. Stukken van algemene aard... 6 II. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen... 6 1. Liefdadigheidsactiviteiten... 6 2. Diversen... 6 BIJLAGE... 7 Bestuursleden... 7
Woord vooraf Hoewel in 1947 bij de herdenking van het honderdjarig bestaan van de Vereniging van de H, Vincentius à Paulo, plannen werden gemaakt tot het inventariseren van alle boeken en bescheiden, welke het archief van deze Vereniging uitmaken, zijn deze voorgenomen plannen niet ten uitvoer gelegd. Wij zijn thans tien jaren later, en de plannen tot inventarisering van het archief kwamen op de vergadering van de Bijzondere Raad d.d. 16 januari 1957 opnieuw ter sprake. Aan ondergetekende werd door het Bestuur van de St. Vincentius-vereniging deze vererende taak opgedragen. Dat het archief van deze Vereniging alleszins waardig is geïnventariseerd en in een behoorlijke kast geplaatst dient te worden, bewijst de rijke historie van deze Vereniging opgetekend in de notulenboeken. Zij geven ons een beeld van de armenzorg en van de liefdadigheid, die deze armenzorg moest aanvullen. Daarom vind ik het gepast een kort historisch overzicht van deze St.Vincentius-Vereniging aan de inventaris te laten voorafgaan. Moge Gods zegen op mijn arbeid rusten! L.A. Abma 8 februari 1957 3
INLEIDING 1. Korte historie van de St. Vincentius-Vereniging te Schiedam, 1847-8 februari 1957 Abma 1957 Wij schrijven het jaar 1847. Schiedam had op 1 januari van genoemd jaar een bevolking van 12.524 zielen. Hiervan behoorden er 5.187 tot de R.Kath.Kerk, en beschikten slechts over één kerkgebouw, staande aan de Lange Haven. De zorg voor de armen van deze ruim 5.000 Katholieken was opgedragen aan drie Armenmeesters, die sinds 1768 door de toenmaals regerende vroede vaderen, zij het dan noodgedwongen, reeds met deze taak waren belast. Door genoemde armenmeesters werd in mei 1774 een huis geopend voor armen en weeskinderen, genoemd het Roomse Armhuis, want, zo redeneerde de toenmalige regering, de stad had reeds een weeshuis op de Lange Achterweg, een tweede was niet nodig, en vandaar de naam. Tijdens de regering van koning Lodewijk Napoleon in 1808 werd de naam van Rooms Armhuis veranderd in die van R.Kath.Weeshuis, met een bestuur van Regenten. Op 2 juli 1846 vestigden zich hier in Schiedam zes eerwaarde zusters Dominicanessen. Voor de niet-katholieken van onze stad waren deze zusters vreemde juffers, maar in korte tijd hadden zij alle harten van de Schiedammers gewonnen. Deze zusters begonnen hun arbeid met het geven van handwerkles en bewaarschoolonderwijs, en in 1850 door de St. Vincentius- Vereniging aangenomen voor de verpleging van oude vrouwen in het St. Liduina Gesticht, in de Korte Kerkstraat no. 7, en later verplaatst naar de Nieuwe Haven. In deze volkrijke stad van R.Katholieken werd 8 februari 1847 een Conferentie van de St. Vincentius-Vereniging opgericht door de heren J.B. Nolet, G.A.J. Beukers, J.H. van Gent, J.D. Meijer J.Hzn., P.J.W. Jansen en J.J. Melchers Wzn. Zij begonnen met hun liefderijk werk, waarbij vooral het kind hun bijzondere belangstelling had. Na deze zes heren kwamen nog anderen de gelederen versterken. Na gelang de bevolking van Schiedam in zielental toenam, steeg ook het aantal Katholieken, waardoor de behoefte aan een tweede kerkgebouw groter werd, en in welke behoefte in februari 1853 werd voorzien: de voormalige Vleeshal werd noodkerk en in 1859 vervangen door een nieuw kerkgebouw in het Frankeland. In december 1856 werden beide kerken tot parochie verheven. Door deze parochieverheffing moest het aantal Vincentianen over beide parochiën worden verdeeld en aldus ontstonden op 8 februari 1857 de Conferentie van de H. Joannes de Doper, in de Havenparochie en de Conferentie van de H. Maagd Maria, in de Frankelandse parochie, elk met een eigen bestuur, bestaande uit een president, een vice-president, een secretaris en een penningmeester, die aanvankelijk ook wel de titel van thesaurier droeg Uit de besturen van beide Conferentiën werd de Bijzondere Raad samengesteld met de heer J.H. van Gent als president. Hiermede werd een nieuw tijdperk voor de St. Vincentius-Vereniging ingeluid. 2. Verantwoording In 1957 hebben L.A. Abma en H.C. de Roo van Alderwerelt alle Vincentiusarchieven beschreven in een verzamelinventaris: Inventaris van de archieven van de Vereniging van Sint Vincentius à Paulo te Schiedam, 1847-1971. Laatstgenoemde inventariseerde de volgende archieven: - Vereniging van Sint Vincentius à Paulo, 1847-1970; - Conferentie van de Heilige Maagd Maria, 1860-1958. De verzamelinventaris is in 1978 opnieuw bewerkt. Ca. 1987 heeft het gemeentearchief van de heer Huub Sondermeijer het archief van de Stichting Woonwagenwerk. Voor 1971 Stichting Woonwagenliefdewerk van de Sint 4
Vincentiusvereniging, 1953-1985 ontvangen. Dit archief werd opgenomen als onderdeel van de inventaris van de verzameling archieven van de Vincentiusvereniging van Abma en De Roo van Alderwerelt. In 2016 zijn alle inventarissen die door Abma en De Roo van Alderwerelt in één inventaris waren opgenomen en beschreven tot losse inventarissen per archiefvormer bewerkt (inclusief het archief van de Stichting Woonwagenwerk ). De oorspronkelijke inventaris uit 1957 (1978), waar de inventaris van het archief van de Conferentie van de Heilige Maagd Maria, 1860-1958 in opgenomen was, omvatte de volgende archieven: - Vereniging van Sint Vincentius à Paulo, 1847-1970; - Bijzondere Raad van de Vereniging Sint Vincentius à Paulo, 1857-1946; - Conferentie van Sint Liduina, 1866-1963; - Rooms-katholieke Vereniging voor Kinderverpleging en -bescherming, 1907-1957; - Conferentie van de Heilige Johannes de Doper, 1857-1959 (1965); - Conferentie van de Heilige Maagd Maria, 1860-1958; - Conferentie van Onze Lieve Vrouwe van de Allerheiligste Rozenkrans, 1860-1965; - Liefdewerk der Spijskokerij, 1855-1916; - Liefdewerk der Begrafenissen, 1897; - Liefdewerk Het Magazijn, 1900-1910; - Liefdewerk Elders Verpleegden, 1935-1941; - Sint Liduina s Gesticht, 1852-1971. 5
INVENTARIS I. Stukken van algemene aard 274-286. Notulen, 1818-1958. 13 delen en 1 katern 274. 28 mei 1860-30 dec. 1861. 275. 6 jan. 1862-1 jan. 1866. 276. 2 jan. 1871-29 dec. 1879. 276a. 5 jan. 1880-14 dec. 1891 277. 21 dec. 1891-28 juli 1902. 278. 4 aug. 1902-2 nov. 1908. 279. 5 jan. 1914-24 juni 1918. 280. 1 juli 1918-10 dec. 1923. 281. 17 dec. 1923-3 juni 1929. 282. 10 juni 1929-24 dec. 1934. 283. 7 jan. 1935-27 dec. 1938. 284. 2 jan. 1939-22 mei 1944. 285. 30 mei 1944-11 aug. 1952. 286. 18 aug. 1952-1958. II. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 1. Liefdadigheidsactiviteiten 287. Stukken betreffende ondersteunde gezinnen, 1917-1923. 1 omslag 2. Diversen 288. Concept voor een brochure over het honderdjarige bestaan van de conferentie, door L.A. Abma, 1957. 1 omslag 6
TOEGANGSNUMMERS 39-50, 503 BIJLAGE Bestuursleden Bestuursleden van de vier Conferentiën van de St. Vincentius-Vereniging te Schiedam en van de Conferentie van de H. Joannes de Doper, Parochie aan de Haven N.B.: Niet compleet. Presidenten: G.A.J. Beukers, benoemd 8 februari 1857. ontheven van zijn functie 26 juli 1889. J. Meijer J.Pzn. benoemd 10 oktober 1889. ontheven van zijn functie 23 maart 1893 wegens vertrek naar Venraay. Th.A.J. Zoetmulder, benoemd 7 september 1893. ontheven van zijn functie 6 februari 1902. wegens benoeming tot praeses Singelconferentie. F.J. Smit, benoemd 3 april 1902. overleden November 1913. C.H.Scheffers, benoemd 12 november 1913. ontheven van zijn functie 13 april 1942. W.H. van den Toorn, ir. benoemd 13 april 1942. werd kort daarna in gijzeling gesteld door de Duitsers, conferentie geleid door de president van de bijzondere Raad., daarna door br. P. Groenendaal. Werd na zijn gijzeling benoemd tot president van de Bijzondere Raad. P. Groenendaal, benoemd 19 maart 1947. ontheven van zijn functie 29 oktober 1947. J.H. de Vree, benoemd 29 oktober 1947. ontheven van zijn functie 23 maart 1949. P. Groenendaal. benoemd 23 maart 1949. ontheven van zijn functie 12 mei 1954. C.L. de Jong, benoemd 6 oktober 1954. Vice-presidenten: P.J. Bruineman, benoemd 8 februari 1857. ontheven van zijn functie 14 mei 1858. wegens overgang naar de Conferentie H. Maagd. P.J. Kuijpers, benoemd 14 mei 1858 overleden 18 januari 1863. C. Kramers Ezn. 7
benoemd 23 april 1863. ontheven van zijn functie 28 maart 1867. J. Meijer J.Pzn. benoemd 4 april 1867. wordt daarna benoemd tot president. A.J. Kramers, benoemd 17 oktober 1889. wordt daarna benoemd tot penningmeester. G.A.J. Beukers, benoemd 8 oktober 1896. ontheven van zijn functie 16 januari 1913. C.H. Scheffers, benoemd 16 januari 1913. ontheven van zijn functie 12 november 1913. wordt benoemd tot president. S. Linnenbrink, benoemd 27 november 1913. overleden in juni 1927. H.A. van der Meer, benoemd 4 juli 1927. Secretarissen: J. Meijer Pzn. benoemd 8 februari 1857. ontheven van zijn functie 20 september 1860. W. van der Sman, benoemd 20 september 1860 ontheven van zijn functie 14 juni 1888 werd sinds januari 1882 terzijde gestaan door: J.B.H.R. Lindeman, benoemd 14 juni 1888. ontheven van zijn functie 7 mei 1891. Fr.H.H. Zoetmulder, benoemd 7 mei 1891. ontheven van zijn functie 23 september 1897. B.H.P. Timmerhaus, benoemd 23 september 1897. ontheven van zijn functie 14 februari 1902. wordt benoemd tot Secretaris Singelconferentie. D.M. Zoetmulder, benoemd 24 april 1902. ontheven van zijn functie 29 november 1906. C.H. Scheffers, benoemd 29 november 1906. ontheven van zijn functie 1 juli 1909. J.A. Ullers, benoemd 1 juli 1909. ontheven van zijn functie 14 juni 1911. werd sinds 21 september 1911 terzijde gestaan door: P. Adams, benoemd 7 juni 1912. TOEGANGSNUMMERS 39-50, 503 8
Penningmeesters: J.H. Rozestraten, benoemd 8 februari 1857. overleden 8 maart 1894. A.J. Kramers, benoemd 17 september 1894. ontheven van zijn functie 22 juli 1896. D.E.J. Willeman, benoemd 22 juli 1896. ontheven van zijn functie 23 september 1897. D.M. Zoetmulder, benoemd 30 december 1897. wordt 24 april 1902 benoemd tot secretaris. A.L.A. van Pinxteren, benoemd 24 april 1902. ontheven van zijn functie 20 oktober 1904 wegens zijn vertrek uit Schiedam. S. Linnenbrink, benoemd 20 oktober 1904. wordt 27 november 1913 benoemd tot vice-president. J.A. Ullers, benoemd 22 januari 1914. P.J. Engering, benoemd TOEGANGSNUMMERS 39-50, 503 9