huurwijzer Nummer 3 najaar 2011, 17e jaargang tijdschrift voor huurders huurwijzer vernieuwd Wolkom yn Fryslân Bevolkingskrimp biedt Friesland ook kansen Tussenbalans van één jaar kabinet-rutte Nieuwe rubrieken: o.a. Op huizenjacht en Mijn ouderlijk huis Twaalf vragen en antwoorden over servicekosten Uitgave van de Nederlandse Woonbond
MijN huisbaas EN ik In Mijn huisbaas en ik laten we huurders aan het woord die in bizarre situaties zitten met hun huisbaas. Lees en huiver, lach of huil... Inhoud huurwijzer 3 najaar 2011 Spullen in een opslag boven op elkaar Huisvredebreuk Interviews & reportages 65 jaar vacpunt Wonen 8 Interview met directeur Ineke Werner Kabinet heeft hekel aan huren 12 De Vlissinger Freek Engel moest aangifte doen van huisvredebreuk tegen Camelot, het antikraakbureau via wie hij in een voormalig politiebureau woont. Hoewel er volgens het Keurmerk Leegstandbeheer een opzegtermijn van 28 dagen geldt, werd Engel na elf dagen door Camelot ontruimd. Zijn spullen werden in een opslag gegooid en hij stond op straat. Achteraf gaf Camelot wel een beetje toe en zei dat het een menselijke fout was. Maar het weerhield ze er niet van om op 15 juni, terwijl ik op mijn werk was, het gebouw te ontruimen, mijn spullen in een opslag te gooien (letterlijk) en een ander slot op mijn voordeur te zetten. Ik heb aangifte gedaan van huisvredebreuk, contractbreuk en vernieling en ontvreemding van mijn eigendommen. Mijn planten werden uit het raam gegooid, mijn spullen lagen in een opslag Tussenbalans één jaar kabinet-rutte Krimp biedt ook kansen 20 Reportage Friesland De vergeten driehoek 26 Portret Haagse bewonerscommissie Informatie & service Om te beginnen 4 Nieuws Test Consumentenbond 15 boven op elkaar en een dure grootformaatprinter werd op zijn kant gezet. Dat ding is Stofzuigers Huurderslijn 18 Op 4 juni zegde Camelot ons antikraak- nu kapot. Ook stonden er nog spullen van mij in het pand, waar ik dus niet meer bij Vragen en antwoorden over huren Huurkunde 24 contract op. Ik en mijn twee medebewoners moesten op 20 juni vertrokken zijn kon. Ik heb toen een advocaat in de arm genomen en die bevestigde dat de ont- Alles over servicekosten Woonbond 28 uit het voormalige districtsbureau van de ruiming illegaal was. Hij zei dat ik in mijn Verenigingsnieuws en publicaties marechaussee waar ik net twee maanden woonde. Dit vanwege de verkoop van het recht stond om mezelf weer toegang te verschaffen tot mijn woning, dus dat heb En verder gebouw. Later hoorden wij dat het pand al ik gedaan, met behulp van een dure sloten- op 15 maart was verkocht en dat Camelot al die tijd had geweten dat het pand op 20 juni leeg opgeleverd moest worden. maker. Dat wilde ik eventjes vieren en ik belde een vriend om een biertje te komen drinken. Opeens stond de nieuwe eigenaar voor de deur. Die klaagde dat hij er niet in kon en hij belde de politie. Op huizenjacht 11 In beeld 16 Puzzel 30 Mijn ouderlijk huis 31 Schuurpapier 32 Gek genoeg waren we Daarop werden wij gearresteerd vanwege inbraak. Ik kon nog net mijn advocaat binnen twee uur weer op vrije voeten bellen voordat mijn telefoon uit mijn handen werd gepakt en op de grond werd gegooid. Gek genoeg waren we binnen twee uur weer op vrije voeten. Een Officier van Justitie die door mijn advocaat was Mijn twee huisgenoten gingen weg, maar ingelicht, had geoordeeld dat Camelot tekst agnes VErwEij beeld freek ENgEL ik kon op zo n korte termijn geen vervangende woon- of logeerruimte vinden en weigerde te vertrekken. Ik wees Camelot op de voor het Keurmerk Leegstandbeheer vereiste opzegtermijn van 28 dagen, dat Camelot nota bene zelf heeft ontwikkeld. Waarom houden ze zich er zelf dan niet aan? contractbreuk had gepleegd en dat ik in mijn recht stond om mijn huis weer binnen te treden. Geen sprake van inbraak dus. De Officier deed de suggestie dat de nieuwe eigenaar en Camelot met mij in gesprek zouden gaan, maar Camelot heeft geen enkele interesse en ik kan waarschijnlijk naar teruggave van mijn borg fluiten. Naast de aangifte van huisvredebreuk ga ik ook een schadeclaim indienen. 31 2
COLUMN Lief en leed beeld dirk jan VISSER 20 Lize Baarda, voorzitter van de Provinciale Vergadering van de Woonbond voor Friesland, organiseerde samen met Woonbondconsulent Theo Profijt een excursie langs drie plaatsen in Friesland om te laten zien dat de provincie meer te bieden heeft dan bevolkingsdaling. De driestedentocht leidde langs bijzondere wijkontwikkelingsprojecten in Franeker, Sneek en Sint Nicolaasga. Een reportage over de kansen van krimp: wolkom yn Fryslân (welkom in Friesland). We zouden met gemak honderd zaken kunnen winnen en dat zou Haag Wonen 450,- aan leges per zaak kosten (pagina 26) 65 jaar vacpunt Wonen 8 Een interview met Ineke Werner, directeur van de jarige vacpunt Wonen. Eén jaar kabinet-rutte 12 Eén jaar kabinet-rutte kan in één zin worden samengevat: deze regering heeft een hekel aan huren. Alle maatregelen chronologisch op een rij. Bewonerscommissie Schilderswijk 26 Dat actievoeren kan helpen, bewijst de bewonerscommissie van De Vergeten Driehoek in de Haagse Schilderswijk. Vrijwel al hun eisen voor beter onderhoud werden ingewilligd. De herfst komt er voor huurders aan. Niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk. Het kabinet-rutte moet fors bezuinigen, maar pakt daarbij volstrekt eenzijdig de huurders aan. De huurtoeslag wordt weer meer gekort, waardoor de koopkracht van huurders met de laagste inkomens met ongeveer 1 procent extra zal dalen. Dit in een tijd dat de koopkrachtplaatjes toch al sterk negatief zijn. De verhuurders moeten een heffing van 760 miljoen betalen. En uiteraard wordt die rekening grotendeels doorgeschoven naar de huurders: hogere huren en minder investeringen. En zoals u weet, heeft het kabinet nog een aantal slechte huurmaatregelen in petto. Daartegenover wordt de hypotheekrenteaftrek ontzien en wordt de overdrachtsbelasting fors verlaagd. In zijn woonvisie kiest het kabinet duidelijk voor kopen boven huren. Ik heb onlangs dan ook geroepen dat het kabinet een hekel aan huurders heeft, terwijl ik altijd dacht dat een kabinet er voor alle Nederlanders is. Als Woonbond zullen we de strijd tegen dit onevenwichtige beleid dit najaar doorzetten. Het is niet alleen treurigheid in huurdersland, zoals u in deze Huurwijzer kunt lezen. Ons kwartaalblad is in een nieuw jasje gestoken. Ik hoop dat die jas u bevalt. Een vrolijke mededeling is ook dat sinds kort meer dan 1,5 miljoen huurders via de aangesloten huurdersorganisaties lid zijn van de Woonbond. Onze achterban bestaat nu dus uit meer dan de helft van alle huurders in Nederland. Daar zijn we apetrots op. Zo n hoge organisatiegraad versterkt bovendien onze positie in het politieke debat. En dat is hard nodig! Ronald Paping, directeur Woonbond 3
om te beginnen Student betaalt zich blauw aan woonruimte De gemiddelde kamerprijs ligt nu al hoger dan de basisbeurs Zestig procent van de studenten betaalt te veel voor hun woonruimte. Gemiddeld wordt er ruim 40,- per maand te veel gevraagd voor een kamer. Dit blijkt uit onderzoek van de studentenvakbond lsvb. Via de website www.checkjekamer.nl vulden dit voorjaar bijna 50.000 studenten gegevens in over hun huurprijs en de grootte van hun kamer. Opnieuw blijkt Amsterdam de duurste studentenstad. Gemiddeld betalen studenten in Amsterdam 119,- per maand te veel voor hun kamer. 3% van de uitwonende studenten in Utrecht woont nog maar bij een ouderwetse hospita op kamers; 37 procent huurt via een particulier en 37 procent huurt een kamer van een woningcorporatie. Dit blijkt uit de Studenten WoonMonitor Utrecht 2011. Vergeleken met vier jaar gele den is de vraag naar studentenkamers in Utrecht verdubbeld. Utrecht telt 94.000 studenten. Ze zijn daarmee zeer gezichtsbepalend voor Utrecht (ruim 300.000 inwoners). Het onderzoek van de studentenvakbond bracht ook aan het licht dat het verschijnsel all-in huur nog niet is verdwenen, terwijl dat wettelijk niet is toegestaan. Huurbazen zijn verplicht om de kosten voor gas, elektra, water en overige servicekosten te specificeren, maar eenderde van de verhuurders heeft daar geen enkele boodschap aan. Studenten krijgen ook last van de maatregel van minister Donner om extra woningwaarderingspunten toe te kennen in gebieden met woningnood, stelt de lsvb. Door die maatregel mag de maximale huur van zelfstandige woonruimte straks met 73 tot 123 euro per maand omhoog. De lsvb ging na in welke studentensteden de huurprijs per m 2 op dit moment het hoogst is. Leiden, Amsterdam, Utrecht, Haarlem, Amstelveen en Wageningen gaan aan kop. Deze plaatsen liggen allemaal in de zogenaamde schaarstegebieden waar de maximale huur straks omhoog mag. De studentenvakbond maakt zich net als de Woonbond ernstig zorgen over de maatregel. Door het verhogen van de maximale huur wordt wonen nog duurder voor studenten, zegt lsvb voorzitter Pascal ten Have. De gemiddelde kamerprijs ligt nu al hoger dan de basisbeurs, dat maakt het voor veel studenten onmogelijk om op kamers te gaan. Geen huurtoeslag Intussen blijft minister Donner weigeren om huurtoeslag voor onzelfstandige studentenkamers in te voeren. Diverse politieke partijen, de koepel van studentenhuisvesters Kences en de Woonbond dringen hier al jarenlang op aan. Huur- toeslag voor studentenkamers zou het voor woningcorporaties aantrekkelijker maken te investeren in de bouw van studentenwoningen. Nu lijden ze daar verliezen op. Donner erkent dat er forse knelpunten zijn bij de bouw van studentenkamers, maar wil geen extra geld beschikbaar stellen. Samen met betrokken partijen kondigde hij wel aan in het najaar met een actieplan te komen om deze knelpunten aan te pakken. Met name Amsterdam, Den Haag en Utrecht hebben ambitieuze plannen. Amsterdam wil de komende jaren 9.000 studentenkamers bouwen, Den Haag 3.000 en Utrecht ruim 2.000. Studentenhuisvesters gaan volgens Kences weer studentenwoningen bouwen met gedeelde voorzieningen, in totaal 16.000 nieuwe eenheden. Intussen blijft minister Donner weigeren om huurtoeslag voor studentenkamers in te voeren. tekst kees de jong beeld katharine shields 4
om te beginnen Huurwijzer vernieuwd U heeft het ongetwijfeld gemerkt: het blad dat u nu in handen heeft ziet er anders uit dan de vorige keer. Na ruim 15 jaar vond de redactie het tijd worden om Huurwijzer een nieuw gezicht te geven. Niet alleen hebben we Huurwijzer in een nieuw jasje gestoken, maar ook aan de inhoud is veel veranderd. Het belangrijkste is dat we het middenkatern Huurwijzer-Plus hebben laten vallen. Het vele volkshuisvestingsnieuws kunt u dagelijks volgen op onze website, dus waarom zouden we dat nog eens dunnetjes overdoen? Een samenvatting van de belangrijkste ontwikkelingen vindt u in de nieuwe rubriek Om te beginnen, waarin ook de luchtiger onderwerpen uit de oude rubriek Huisraad te vinden zijn. Verder vindt u voortaan in ieder nummer drie langere artikelen: een 40.000 woningen per jaar zijn er tot 2018 extra nodig voor ouderen en mensen met een handicap. Er zijn tussen 2006 en 2009 weliswaar zo n 90.000 van dit soort woningen bijgekomen, maar dat is bij lange na niet genoeg. Het aantal oude ren neemt toe en ze willen ook steeds langer zelfstandig blijven wonen. Ze willen graag een gelijkvloerse woning en waar als ze hulpbehoevend worden zorg op afroep beschikbaar is. Nu wonen zes op de zeven 80-plussers zelfstandig, al dan niet met ondersteuning. Dit zijn er veel meer dan 10 jaar geleden. De Woonbond vindt het van groot belang dat er voldoende geschikte woningen voor ouderen en gehandi interview, een achtergrondverhaal en een reportage. Verder in de rubriek Bewonerscommissie een actieve club van huurders die aan de weg timmert. Het aantal pagina s met praktische informatie en service hebben we uitgebreid. In ieder nummer De Huurderslijn (met antwoorden op vragen van huurders) en de nieuwe rubriek Huurkunde, waarin we een thema uitgebreid belichten. Ook presenteren we u in ieder nummer de samenvatting van een recente Test van de Concompatil: Op brute wijze ving de schooljuf de quasi-kalme lynx. aller: Op brute wijze ving de schooljuf de quasi-kalme lynx. Pangram (zin met alle letters van het alfabet) gezet in de nieuwe lettertypes. Nu wonen zes op de zeven 80-plussers zelfstandig, al dan niet met ondersteuning capten beschikbaar zijn, ook in de huursector. Bovendien moeten ze kunnen kiezen voor de huisvesting die bij hun wensen en zorgbehoefte past. Images of Money sumentenbond. Nieuw zijn ook drie andere rubrieken, die dicht bij de beleveniswereld van huurders staan: Mijn huisbaas en ik, Op Huizenjacht en Mijn ouderlijk huis. Gebleven zijn de Woonbondpagina s, de populaire achterpaginarubriek Schuurpapier en uiteraard blijven we puzzelen. Bij een nieuwe inhoud hoort een nieuwe vormgeving. We hebben gekozen voor een heldere lay-out, met twee nieuwe, duidelijk leesbare, lettertypes: de Compatil voor de langere artikelen en de Aller voor de rubrieken. Wij denken met de vernieuwde Huurwijzer u nog beter te kunnen informeren. Uiteraard zijn we benieuwd wat u ervan vindt. Laat het ons weten! Stadsverwarming duurder door Warmtewet Honderdduizenden huishoudens gaan 50 tot 150 euro per jaar meer betalen voor stadsverwarming als gevolg van de nieuwe Warmtewet. Dat vinden de Woonbond en Vereniging Eigen Huis onaanvaardbaar. De Warmtewet, die voor alle woningen met collectieve verwarming gaat gelden, is het antwoord op kritiek van onder meer de Rekenkamer dat de prijzen voor stadsverwarming te hoog en niet transparant zijn. Groot is de verbazing nu blijkt dat de nieuwe wetgeving de consument juist op hogere kosten jaagt. Het zogeheten Niet-Meer-Dan-Anders-principe, waarbij stadsverwarming niet meer mag kosten dan een gasgestookte ketel, lijkt steeds verder zoek. 5
om te beginnen Meeste Vogelaarwijken leefbaarder geworden Het gaat goed met de leefbaarheid in de meeste van de 40 Vogelaarwijken. Vooral in Alkmaar, Arnhem en Amersfoort is de situatie aanzienlijk verbeterd. Ook Rotterdam scoort een stuk beter. Alleen Eindhoven is een negatieve uitzondering, met drie wijken in de top-4 van wijken met de grootste leefbaarheidsproblemen. Ook De economische crisis heeft nauwelijks in een aantal grensgemeenten (Emmen, Enschede, Hulst en Terneuzen) en groeigemeenten (Al invloed gehad op de leefbaarheid mere, Haarlemmermeer, Zoetermeer) staat de leefbaarheid onder druk. Wilt u weten hoe het staat met de leefbaarheid in uw wijk of buurt? Bekijk dan eens de digitale Leefbaarometer (www.leefbaarometer.nl), waarin groen staat voor (zeer) leefbaar, geel voor matig leefbaar en rood voor slecht leefbaar. Gelukkig kleurt het overgrote deel van Nederland groen tot donkergroen. De schaarse gele en rode vlekken bevinden zich zonder uitzondering in de grote steden waar ook de meeste Vogelaarwijken liggen. Er wonen zo n 900.000 mensen in een buurt waar de leefbaarheid matig of slecht is. josje deekens 11,5 jaar moeten woningzoekenden in Amsterdam tegenwoordig gemiddeld wachten op een huurwoning. In Utrecht is dat 8,2 jaar en in s-hertogenbosch 4,9 jaar. Maar niet alleen in de grote steden moeten woningzoekenden geduld hebben. Ook in krimpregio s, zoals het Zeeuwse Schouwen Duiveland, lopen de wachttijden op. Vooral ouderen verhuizen niet meer, is de indruk van deskundigen. Ze blijven wonen in hun eengezinswoningen omdat de huur van een seniorenappartement te hoog is geworden. Dat blijkt ook bij ikwilookwonen. nl, het meldpunt van de Woonbond voor woningzoekenden die gedupeerd zijn door de inkomensgrens van 33.614 die sinds 1 januari geldt. Honderden 60-plussers met een inkomen net boven deze grens meldden dat ze willen verhuizen naar een gelijkvloerse woning, maar dat ze noodgedwongen moeten blijven waar ze zitten. Vrijkomende huurhuizen vaker verloot In steeds meer regio s wordt een deel van de vrijkomende huurwoningen via loting verdeeld. De bedoeling hiervan is dat ook woningzoekenden zonder lange inschrijfduur kans maken op een huis. Een van de plaatsten waar loting wordt geïntroduceerd is Almere. De helft van de vrijkomende huurwoningen wordt voortaan verloot. Voor de andere helft blijft het bestaande systeem van kracht waarin wordt toegewezen op basis van inschrijfduur. Aanvankelijk wilde wethouder Adri Duivesteijn dat alle huurhuizen zouden worden verloot, maar In de regio Den Bosch wordt sinds eind juni 10 tot 15 procent van de vrijkomende huurwoningen verloot. Het gaat daar kwam veel kritiek op, om een gevarieerd aanbod wat onder meer van de huurders- betreft huur, grootte en ligging. vereniging. Eind september Huishoudgrootte en leeftijd krijgt ook de Gooi- en Vecht- zijn geen criteria meer, alleen streek een nieuw gemengd nog de inschrijfduur. systeem. De toewijzing wordt Ook de regio Zwolle/Kampen hier gebaseerd op woonduur én heeft nu een combinatie van inschrijfduur. Bij een verhui- loting en inschrijfduur. Wie zing blijft bovendien 75 procent al een wachttijd heeft opge- van de opgebouwde jaren be- bouwd, kan zoeken via een houden. Jaarlijks worden 350 wensmodule. De toewijzing kleine woningen verloot onder gaat dan op inschrijfduur. tiny packages jongeren. Voor spoedzoekers komt een tweede lotingsregeling waarbij de woning vooraf niet bekend is. Zoeken kan ook via de spoedmodule waarin woningen worden verloot, met name interessant voor bijvoorbeeld starters. 6
OM te beginnen Boomhutopa Er was eens een mooi bos bij een oude boerderij langs een dijk. Daar bouwde een allervriendelijkste opa voor de kinderen in de buurt een boomhut in de grootste wilg. De hut was zo in trek bij de kinderen, dat de opa nóg een boomhut bouwde, eentje die nog groter en mooier was. En daarna bouwde hij een houten campertje voor de kleintjes; hij hing slingertouwen en een schommel in de bomen, ging aan de slag met een kabelbaan en gymnastiekrekken en zelfs met een hut voor de moeders. Dit kinderparadijs is geen sprookje, maar een echte speeltuin in IJsselmonde in Rotterdam. De natuurspeeltuin is ontstaan dankzij die allervriendelijkste opa, Henk de Deken. De Deken (73) woont al 35 jaar aan de Westerhordijk in IJsselmonde met uitzicht op een oud boerenerf. Hij besloot iets leuks te doen voor de buurtkinderen die vaak speelden in het oude geriefhout- Stap over Ook zo geschrokken van uw laatste energierekeningen? Dat kan kloppen, want dit jaar is de gasprijs al met zo n 17 procent gestegen en de kans is groot dat er nog meer verhogingen volgen. Hierdoor zullen gezinnen in 2011 50 tot 100 euro meer kwijt zijn aan energie. Hoewel u aan de prijsstijging uiteraard niets kunt veranderen, staat u niet helemaal machteloos. U kunt bijvoorbeeld eens nagaan of u kunt overstappen naar een goedkope(re) energieleverancier. Maar pas op addertjes onder het gras, want veel energiemaatschappijen gebruiken marketingtrucs in de heftige concurrentiestrijd om nieuwe klanten. Er bestaan handige websites waar u de prijzen en voorwaarden van verschillende leveranciers met elkaar kunt vergelijken. MathijS LabadiE +17% Zorg er voor dat u een onafhankelijke, betrouwbare site kiest, zoals www. energieleveranciers.nl of www.easyswitch.nl. bos. Daar stonden inmiddels monstrueuze bomen en De Deken bouwde in een ervan een platform. Het was in enen een succes, zegt hij. Helaas wordt het sprookje momenteel verstoord. Er is grote onzekerheid of de boomhutten mogen blijven, want het terrein heeft een bedrijfsbestemming. De Deken heeft voorgesteld daar gedeeltelijk een natuurspeeltuin-bestemming van te maken. Daar denkt de deelgemeente nu al maanden over na en is in onderhandeling met de eigenaar, het grondbedrijf van Rotterdam. Maar de boomhutbouwerij gaat gewoon door, zegt De Deken, die voor zijn initiatief is genomineerd voor de Van der Leeuwprijs 2011, een architectuurprijs voor bijzondere Rotterdamse initiatieven met meerwaarde voor de stad.... of strip uw energierekening Maar u kunt natuurlijk ook uw energierekening verlagen door minder gas te verbruiken. Op de site www.energietest.nl van Nibud en MilieuCentraal vindt u een energietest met 12 maatregelen (geïllustreerd met leuke strips), waarmee u in totaal zo n 600, per jaar kunt besparen. B e s p a r i n g Gemiddeld per jaar OMSCHRIJVING EUR Zet de thermostaat een graadje lager 50,00 Verwarming graadje lager (niet thuis/slapen) 165,00 Douche 2 minuten korter 40,00 Neem een spaardouchekop 35,00 Was op 30 of 40 graden én met volle trommel 15,00 Droog de was aan de lijn (i.p.v. droger) 25,00 Plak radiatorfolie achter de radiatoren 20,00 Maak naden en kieren dicht met tochtstrip 45,00 Schaf energiezuinige lampen aan 65,00 Zet apparaten echt uit en niet op stand-by 65,00 Ontdooi het vriesvak regelmatig 5,00 Doe de tweede koelkast de deur uit 85,00 ------------ TOTAAL 615,00 ------------ 7
interview Wij eisten 65 Jaar advies over woonkwaliteit een stopcontact in de gang Kritische en goed geïnformeerde bewoners die van zich laten horen. Dat is wat de woningmarkt nodig heeft om weer gezond te worden. De vrijwilligers van de Vrouwen Advies Commissies (vac s) geven al 65 jaar deskundig advies aan de bouwwereld over de gebruikskwaliteit van woning en woonomgeving. Een interview met Ineke Werner, directeur van het jubilerende vacpunt Wonen. 8
interview tekst agnes verweij beeld josje deekens Is de woning bruikbaar en toegankelijk? Veilig, gezond en comfortabel? Duurzaam en onderhoudsvriendelijk? Dat zijn de vragen die de vac en wac s (Wonen advies commissies) stellen als zij in opdracht van een woningbouwcorporatie, projectontwikkelaar of gemeente een advies uitbrengen over de gebruikskwaliteit van een woning. Gebruikskwaliteit betekent in vac-taal dat de woning en woonomgeving geschikt zijn om alle dagelijkse activiteiten ongehinderd uit te voeren. Zo mag een rolstoelbestendige woning bijvoorbeeld geen drempels hebben en zouden in een fietsenhok toch minstens twee fietsen moeten passen. Allemaal heel simpel. Toch worden zulke zaken vaak over het hoofd gezien. Een vac adviseert meestal op basis van de bouwtekeningen en -plannen. Een jaar na oplevering van de woning doet de vac dan nog een tevredenheidsonderzoek onder de nieuwe bewoners. Die resultaten worden meegenomen in jaarverslagen en toekomstige adviezen en soms teruggekoppeld naar de opdrachtgevers. 65 Jaar geleden is het allemaal begonnen. Tijdens de wederopbouw werkten veel mannen in de bouw. Hun vrouwen deden thuis het huishouden en wisten zogezegd beter hoe een huis woont dan hun man. In Rotterdam stoorde een aantal vrouwen zich aan onhandigheden in hun nieuwe woning. Met een bakje koffie spraken ze daarover met hun echtgenoten. Om onhandige woninginrichting in de toekomst te voorkomen, wilden de huisvrouwen de bouwtekeningen zien. Deze Rotterdamse dames stonden aan de wieg van een groot landelijk netwerk van Vrouwen Advies Commissies voor de woningbouw en woonomgeving (vac s). vacpunt Wonen, de landelijke koepel van vac s, of ook wel het kennis- en adviescentrum voor de gebruikskwaliteit van woning en woonomgeving, bestaat 45 jaar. De woningmarkt is nu eenmaal geen markt waar vraag en aanbod in evenwicht zijn. In zo n markt heeft de overheid een taak om bewoners te beschermen Dat is pas VAC-werk! Ter ere van het dubbele jubileum gaf vacpunt Wonen het feestelijke boekje Dat is pas VAC-werk! uit. Daarin wordt de lezer meegenomen door de geschiedenis van het vac-werk en het wonen in Nederland. Met vrolijke foto s van dames op bouwlocaties en gebogen boven bouwtekeningen en met leuke anekdotes. Zoals deze. Tot ver in de jaren zestig waren stopcontacten in de gang verboden. Maar de vac s eisten altijd een stopcontact in de gang. Het is nu eenmaal lastig om de trap te zuigen via een stopcontact in de woonkamer. Dat begrepen de andere leden van een bouwteam (allemaal mannen) nooit. De vrouwen in de vac s leerden hun boodschap anders te brengen. Ze schetsten een onderneming die wel in de belevingswereld van de mannen paste: het zaterdagmiddagritueel van het stofzuigen van de auto voor de voordeur. Met een snoer vanuit de woonkamer, het raam uit, de straat op. Lastig hoor! Toen begrepen de mannen het wel. In de loop der jaren verwierven de vac s een positie in de mannenwereld van de bouw en breidde de expertise van de landelijke koepel zich uit. Sinds 2004 zijn mannen officieel welkom binnen de vac s. Ineke Werner is ruim zes jaar directeur van vacpunt Wonen. Zij heeft een juridische achtergrond en lang bij het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen gewerkt. Ook al heeft ze zelf niet in een vac gezeten, zij is net als de vrijwilligers geboeid door wonen. Omdat hoe je woont zo n zwaar stempel drukt op je leven, zegt zij. Werner zag in vacpunt Wonen een uitdaging om een organisatie van 1.400 vrijwilligers verspreid over 183 gemeenten professioneel te laten werken. In 2010 adviseerden de commissies gezamenlijk over zo n 24.500 woningen in alle sectoren van de volkshuisvesting. De vac s geven nu 65 jaar advies over woonkwaliteit. Wat is het belangrijkste dat jullie in die tijd hebben bereikt? We hebben er in ontelbare gevallen voor gezorgd hebben dat er betere woningen met een hogere gebruikskwaliteit zijn gebouwd. Dat werk is ook na 65 jaar nog noodzakelijk. Daarnaast zijn we er trots op dat we nog steeds bestaan en een belangrijke rol vervullen in het tot stand brengen van een hogere woonkwaliteit in het algemeen. Zo hebben we het voor elkaar gekregen dat de berging en de buitenruimte weer zijn opgenomen in het Bouwbesluit. Daar is iedereen bij gebaat. Wat wij als vrijwilligersorganisatie doen, is uniek als je het internationaal bekijkt. Consumentenbelangen zijn soms tegen gesteld aan die van de bouwwereld. Kunt u daar wat voorbeelden van geven? Onze commissies adviseren aan drie partijen. Over woningen aan woningcorporaties en projectontwikkelaars. En over de woonomgeving aan gemeenten. Ons standpunt is dat we eigenlijk allemaal hetzelfde willen: woningen waarin iedereen met plezier woont en die lang meegaan. Alles wat wij doen is vanuit het perspectief van de gebruiker. In dat opzicht hebben wij de andere partijen echt iets te bieden. Bouwende partijen krijgen op een gegeven moment oogkleppen op omdat ze al heel lang met een project bezig zijn of omdat financiële zaken een rol spelen. De vac s adviseren in de voorlopige ontwerpfase. Het zijn geen bindende adviezen, maar wij gaan ervan uit dat de opdrachtgever de toegevoegde waarde van ons advies inziet en er dus ook wat mee doet. 9
interview Naam: Ineke Werner Functie: Directeur vacpunt Wonen Thuis: Oegstgeest, getrouwd, twee volwassen kinderen Opleiding: Nederlands recht Hobby: Italië Hartenkreet voor de woningmarkt: De bewoner centraal Huurdersorganisaties zouden best als opdrachtgever van een vac kunnen optreden. Zeker als het gaat om de bestaande bouw voorbeeld. Daar kunnen wij als vac s nog niet zoveel mee. Die sociale aspecten van renovatie, daar hebben wij bij vacpunt Wonen nog geen cursus voor. vacpunt Wonen heeft samen met de Woonbond projecten gedaan op het gebied van energiebesparing. Hoe gaat het daarmee? Het heeft allemaal zijn tijd nodig. Vooral op het gebied van energiebesparende maatregelen is de regering erg ambitieus geweest. Als vacpunt Wonen doen we onderzoek naar wat bewoners vinden van energiebesparende maatregelen. Maar er zijn nog helemaal niet zoveel energiezuinige woningbouwprojecten waar dat (na een jaar) getoetst kan worden. Het begint nu te komen. Wij willen met zijn allen ook sneller dan veel bewoners kunnen. En een energiezuinige woning met de nieuwste installaties garandeert nog geen optimale energiebesparing. Het gaat ook om het gedrag van de bewoner. Als energiebesparende installaties te ingewikkeld zijn om te bedienen, als ze comfortverlies opleveren, of als bewoners totaal niet zijn voorgelicht over correct gebruik en onderhoud, dan haken ze af. Dan kunnen er zelfs problemen ontstaan zoals een slecht binnenmilieu. Als vac s zetten wij daarom bewonersgedrag centraal als het om energiebesparing gaat. Maatschappelijke ontwikkelingen zoals duurzaam bouwen en vergrijzing, hebben invloed op de woningindeling. Hoe spelen jullie daar op in? Wij zijn sterk voorstander van flexibele woningen. Dat wil zeggen dat een woning toegerust moet zijn op verschillende levensfases van een bewoner. Waarom zou je woningen speciaal voor senioren bouwen? Voorzieningen voor ouderen kunnen ook handig zijn voor mensen die goed Huurdersorganisaties en vac s hebben voor een deel hetzelfde werkterrein. Wat zouden beide aan elkaar kunnen hebben? De samenwerking tussen huurdersorganisaties en onze commissies verloopt op lokaal niveau nog niet heel vlot. Ik denk dat het er aan ligt dat huurdersorganisaties in een andere rol zitten. Die staan veel kritischer tegenover een woningcorporatie. En ze zijn ook meer met hun eigen woningen bezig. Terwijl een vac erop let of een woning ook in de toekomst voor gehandicapten en ouderen bruikbaar is. Huurdersorganisaties zouden best als opdrachtgever van een vac kunnen optreden. Zeker als het gaat om de bestaande bouw. Vroeger adviseerden onze commissies vooral over nieuwbouw, nu steeds vaker over renovatie. De vac s moeten hier nog het een en ander in leren. Je ziet vaak dat bewoners worden betrokken bij renovatieprojecten en dat daarin allerlei gevoeligheden spelen. Bewoners die het niet eens zijn met een renovatieplan bijter been zijn. Denk aan Domotica-voorzieningen (huisautomatisering, zoals op afstand bedienbare lichten en gordijnen, red.). Flexibiliteit betekent bijvoorbeeld ook verschuifbare wanden, een extra fundering voor een mogelijke aanbouw, vloeren die een extra verdieping kunnen dragen, leidingvrije muren zodat die doorgebroken kunnen worden, enzovoort. Er wordt wel wat met onze opmerkingen over flexibiliteit gedaan, maar de bouwwereld is er nog niet heel ver mee. Er zijn wel fabrikanten die ons vragen om mee te denken over flexibele bouwsystemen en dan leveren we natuurlijk input. Hoe staan jullie tegenover het nieuwe Bouwbesluit 2012, dat een begin maakt met het verminderen van de regeldruk in het totale bouwproces. Is dat een goede zaak? Onze voorstellen om de berging en buitenruimte terug te krijgen in het nieuwe Bouwbesluit zijn grotendeels overgenomen. Daar zijn we heel blij mee. Sinds 2003 werden geen eisen meer gesteld aan de aanwezigheid van een berging en buitenruimte. De wetgever verwachtte dat de markt op dat gebied zelfregulerend zou zijn en consumenten er wel om zouden vragen. Maar in de praktijk bleek dat het aantal gebouwde woningen zonder berging of buitenruimte toenam, ondanks dat onderzoek uitwees dat bewoners die voorzieningen belangrijk vinden. De woningmarkt is nu eenmaal geen markt waar vraag en aanbod in evenwicht zijn. De vraag is veel groter dan het aanbod, dus mensen passen hun vraag aan, aan wat beschikbaar is. In zo n markt heeft de overheid een taak om bewoners te beschermen. Wat er dan precies geregeld moet worden, moet de praktijk uitwijzen. Het is een goede zaak om de regeldruk te verminderen. Je moet de goede dingen regelen en in elk geval de eindgebruikers erbij betrekken, de bewoners dus, of de vac s. Dat werkt veel beter dan alles in regels vastleggen. 10
Op huizenjacht Honderdduizenden mensen zijn op zoek naar een (andere) woning. Huurwijzer geeft hen een gezicht. Hannah Dogger is naarstig op zoek naar een ander huis in Amsterdam omdat ze nu te duur woont. In Amsterdam zijn er voor mensen als ik vrijwel geen woningen tekst john CÜStErS In Nederland zijn dagelijks honderdduizenden mensen op zoek naar een andere woning. In sommige plaatsen en voor sommige categorieën woningzoekenden is het een bijna hopeloze zoektocht met weinig kans van slagen. De nieuwe rubriek Op Huizenjacht geeft hen een gezicht. In de eerste aflevering een portret van Hannah Dogger, 41 jaar oud, redacteur bij het tv programma Andere Tijden en woon achtig in Amsterdam. Ze is naarstig op zoek naar een ander huis omdat ze nu te duur woont. Veel opties zijn er echter niet in de wild west woningmarkt van de hoofdstad. hhannah woont nu vijf jaar in haar dubbele etage woning in de Watergraafsmeer. Ik ben op mijn achttiende in Amsterdam komen wonen en ben daarna negen keer verhuisd. Dit is de eerste keer dat ik in een echt heel fijn huis woon. Het is een beetje mijn droomhuis, met een erker, glas-in-lood-ramen en paneeldeuren, precies waar ik van hou. Ik vind het dan ook heel verdrietig te moeten verhuizen. Ik lig er regelmatig wakker van. Hannah moet verhuizen omdat ze sinds juli vorig jaar, na het beëindigen van haar relatie, de huur van 938 euro alleen moet opbrengen. Ik ben een onevenredig groot deel van mijn inkomen kwijt aan de huur en dat vind ik niet prettig. Ik heb mijn huisbaas, een particulier, gevraagd of ik een kamer mag verhuren aan een student, maar dat wil hij niet. Sinds een paar maanden ben ik daarom serieus op zoek naar een ander huis, tot nu toe zonder succes. Van een hypotheekadviseur heb ik begrepen dat ik wel een hypotheek kan krijgen, maar te weinig om een fatsoenlijk huis te kunnen kopen. Voor een sociale huurwoning verdien ik net te veel. Een huurwoning in de vrije sector met een huur tussen pakweg 600 en 900 euro is in Amsterdam niet te vinden. De vrije sector begint hier boven de duizend euro en daar krijg je een appartementje in een mindere buurt voor die de helft kleiner is dan waar ik nu woon. Daar worden dan inkomenseisen aan verbonden waaraan ik niet voldoe. Ik probeer nu via Facebook en woningruil.nl van woning te ruilen, maar ook dat levert niks op, mede door de strenge regels van de gemeente. Zo zou ik graag willen ruilen met een scheefhuurder die voor een klein appartement in de Pijp bijvoorbeeld 350 euro betaalt. Dat mag echter niet omdat ik daarvoor te veel verdien. Je zou toch zeggen dat het niet uitmaakt als de ene scheefhuurder wordt vervangen door de ander. Ik heb mijn huisbaas, een particulier, gevraagd of ik een kamer mag verhuren aan een student, maar dat wil hij niet Veel opties heeft Hannah inmiddels niet meer. Ik ben zo langzamerhand door alle mogelijkheden heen. Voor mensen als ik, zonder vaste baan met een middeninkomen, zijn er gewoon nauwelijks of geen geschikte woningen in Amsterdam. Tenzij er een wonder gebeurt, zal ik straks dus genoegen moeten nemen met een huis dat qua buurt en ruimte veel minder is dan waar ik nu woon. En dat vind ik toch wel erg zuur. 11
achtergrond Kabinet heeft hekel aan huren Tussenbalans van één jaar Kabinet-Rutte Op 14 oktober is het precies één jaar geleden dat het Kabinet-Rutte-Verhagen bij de Koningin op het bordes stond. Voor huurders pakten zich donkere wolken samen. Het regeer akkoord had voor de huursector namelijk weinig vrolijks in petto. Waren het proefballonnetjes? Of heeft deze rechtse minderheidsregering echt een hekel aan huren? Tijd voor een tussenbalans, aan de hand van een chronologisch overzicht. Minister Piet Hein Donner van bzk spreekt de zaal toe tijdens de viering van het twintigjarig jubileum van de Woonbond in november 2010. 12
achtergrond tekst KEES DE JONG beeld jan-reinier van der vliet De korting op de huurtoeslag betekent dat de laagstbetaalden per jaar zo n 385,- minder te besteden hebben 14 oktober 2010 Bij lezing van het regeerakkoord slaat ons de schrik om het hart. Ok, toegegeven, de meeste zittende huurders krijgen de komende jaren een huurverhoging die beperkt blijft tot inflatie. Dat is mooi. Maar daarmee is het goede nieuws wel zo n beetje op. Huurders en woningzoekenden met een middeninkomen krijgen het zwaar voor hun kiezen. Zeker als ze in regio s (willen) wonen waar huurwoningen een schaars goed zijn. Door extra huurverhogingen dreigen ze onevenredig zwaar de dupe te worden van de aangekondigde bezuinigingsoperatie die 18 miljard euro moet opleveren. Bovendien kunnen ze, als ze meer verdienen dan 33.614,- vanaf 1 januari 2011, niet of nauwelijks meer terecht in een sociale woning. Maar ook de lagere inkomens worden niet gespaard. Hun huurtoeslag wordt met tientjes per maand gekort. Woningcorporaties liggen ook onder vuur. Er wordt hen een heffing van 600 miljoen euro in het vooruitzicht gesteld. Een rekening die vroeg of laat op het bordje van huurders terecht zal komen, door hogere huren, minder onderhoud, minder nieuwbouw en minder wijkvernieuwing. En dat laatste staat toch al op losse schroeven omdat de regering een dikke rode streep haalt door alle extra (financiële) inspanningen van het vorige kabinet om de leefbaarheid in veertig probleemwijken (de befaamde Vogelaarof krachtwijken) te verbeteren. Tegelijkertijd wordt de koopsector op alle fronten ontzien. De fiscale voordelen (vooral de lucratieve hypotheekrenteaftrek) blijven gehandhaafd en het kabinet wil, naar Engels voorbeeld, zelfs een kooprecht voor huurders invoeren. Er is maar één conclusie mogelijk: dit kabinet heeft een hekel aan alles wat met huren te maken heeft. De hamvraag is natuurlijk of de soep zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend. Zijn het niet vooral proefballonnetjes, die door hun asociale karakter en lastige uitvoerbaarheid tamelijk simpel zijn door te prikken? En is dit minderheidskabinet van vvd en cda, met zijn gedoogsteun van de pvv, überhaupt wel levensvatbaar? 20 november 2010 De Woonbond bestaat 20 jaar en viert dat met een groot feest in de Rode Hoed in Amsterdam. Een van de hoofdgasten is niemand minder dan de nieuwe minister Piet Hein Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, kortweg bzk. Hij gaat sinds 14 oktober ook over Wonen, omdat het ministerie van vrom is opgedoekt en Wonen, Wijken en Integratie is ondergebracht bij bzk. Volkshuisvesting heeft zelfs geen staatssecretaris meer, een operatie die professor André Thomsen doet denken aan de botte bijl waarmee de laatste jaren op oudere woonwijken is ingehakt. Met zijn droge humor windt Donner op 20 november de zaal om zijn vingers. Maar zijn boodschap is allerminst om te lachen: U gaat langzamerhand denken, heeft hij wel een cadeau bij zich? Ik zie de kabinetsinzet als cadeau. Ik besef dat de Woonbond zacht gezegd, niet onverdeeld gelukkig is met de voornemens in het regeerakkoord. Maar u als jarige bent ook goed opgevoed en weet dat je een gegeven paard niet in de bek mag kijken. 1 januari 2011 Op 1 januari 2011 worden de nieuwe toewijzigingsregels van kracht. Ze zijn weliswaar een erfenis van de vorige minister Eberhard van der Laan, maar Donner is vooralsnog niet van plan ook maar één komma te veranderen aan deze regels die onder druk van de Europese Unie tot stand zijn gekomen. Nog slechts 10 procent van hun vrijkomende huurwoningen mogen woningcorporaties verhuren aan huishoudens met een bruto jaarinkomen boven 33.614,-. Honderdduizenden woningzoekende huurders dreigen zo tussen wal en schip te raken. Ze verdienen te weinig voor een dure huurwoning of een koopwoning, maar voor een huis van een woningcorporatie verdienen ze te veel. Op 8 maart opent de Woonbond het meldpunt Ik wil ook wonen.nl waar gedupeerden van de nieuwe regeling zich kunnen melden. De teller staat inmiddels (begin september) op 3.200 meldingen, maar nog dagelijks komen er nieuwe vaak schrijnende verhalen van gedupeerde woningzoekenden binnen. Desondanks laat Donner de Tweede Kamer eind augustus weten niet aan de inkomensgrens te willen tornen, ondanks de geluiden uit Brussel dat daarover best met de Europese Commissie te praten valt. 15 april 2011 Een week voor Pasen maakt Donner bekend in heel Nederland de maximale huur met zo n 120,- per maand te willen verhogen, door alle huurwoningen 25 extra woningwaarderingspunten te geven. Het regeerakkoord wilde dit alleen voor de zogeheten schaarstegebieden, maar wegens problemen met de technische uitvoerbaarheid breidt Donner dit nu uit tot heel Nederland. De Woonbond is woedend en voert actie onder het motto Houd huren betaalbaar in heel Nederland. Ook de Tweede Kamer is allerminst gecharmeerd en schiet het plan op 18 mei af. We halen opgelucht adem, maar hebben te vroeg gejuicht, zo blijkt al snel. Op 23 mei kondigt Donner aan dat hij de verhoging van de maximale huur alsnog zal beperken tot een aantal schaarstegebieden. De Tweede Kamer gaat dezelfde dag nog in principe akkoord. 13
achtergrond 15 juni 2011 Donner komt met de uitwerking. De toevoeging van maximaal 25 punten gaat gelden voor de tien regio s met de hoogste gemiddelde woz-waarden. Die liggen vooral in Noord-Holland, Utrecht, Midden- en Oost-Brabant en Gelderland. Omdat er in deze regio s nog aanzienlijke verschillen in de gewildheid van woningen zijn, bepaalt de gemiddelde wozwaarde per m 2 uiteindelijk het aantal extra punten, 15 of 25. De maatregel betekent dat bij nieuwe verhuringen huurders tot 120,- meer huur gaan betalen dan de vorige huurders voor dezelfde woning. De Woonbond vreest een huurexplosie in populaire gemeenten als Amsterdam, Utrecht en s-hertogenbosch, en wijst bovendien op tal van ingewikkelde uitvoeringsproblemen. En wederom zal de woningmarkt verder in het slot vallen. 17 juni 2011 De korting op de huurtoeslag, die al in gang was gezet door het kabinet Balkenende iv, blijkt een andere erfenis waarin Donner zich prima kan vinden. Sterker nog, hij doet er op 17 juni een schepje bovenop met zijn aankondiging dat hij 140 miljoen euro extra gaat bezuinigen. De korting bedroeg al 17,05, maar loopt onder zijn bewind op tot 22,73 in 2012, nog afgezien van de hogere eigen bijdrage van ongeveer 10,- die zo n 80 procent van de huurtoeslagontvangers moet gaan betalen. De korting op de huurtoeslag betekent dat de laagstbetaalden per jaar zo n 385,- minder te besteden hebben. Hoezo een gegeven paard niet in de bek kijken? De Woonbond vreest voor betalingsproblemen en armoede. Huurders met een laag inkomen wordt ineens door het kabinet verweten dat zij te duur wonen. Ze worden feitelijk gedwongen te verhuizen, maar waar deze mensen heen moeten, is mij een raadsel, reageert Woonbonddirecteur Ronald Paping geschokt. Volstrekt eenzijdig wordt het eigenwoningbezit verheerlijkt en worden huurders aangepakt 1 juli 2011 Op de valreep voor het zomerreces maakt Donner zijn langverwachte Woonvisie bekend. Naast de al genoemde maatregelen, vallen twee onderdelen op. Eigenaarbewoners krijgen een extra cadeautje in de vorm van een verlaging van de overdrachtsbelasting van zes naar twee procent. Daarnaast krijgt het al in het regeerakkoord aangestipte kooprecht voor huurders, handen en voeten. De minister wil de sociale huursector flink inkrimpen door de verkoop van corporatiewoningen aan bewoners en aan commerciële beleggers maximaal te stimuleren. De reacties zijn kritisch en spreken van een gebrek aan visie. Volgens Woonbonddirecteur Paping heeft Donner wel degelijk een visie, maar geen visie om vrolijk van te worden. Volstrekt eenzijdig wordt het eigenwoningbezit verheerlijkt en worden huurders aangepakt. In een opiniestuk in de Volkskrant doet emeritus-hoogleraar Hugo Priemus er nog een schepje bovenop. De Woonvisie van Donner markeert binnen de volkshuisvestingssector het toppunt van ongeloofwaardigheid, schampert Priemus. Hij noemt het kooprecht een bizar en onhaalbaar voorstel en haalt ongekend hard naar Donner. Diverse deskundigen wijzen in de media op de desastreuze gevolgen die het in de jaren tachtig ingevoerde kooprecht heeft gehad voor de volkshuisvesting in Groot-Brittannië. 11 juli 2011 De overijverige Donner heeft lak aan het zomerreces en laat opnieuw van zich horen. Hij maakt bekend dat per 1 juli 2012 zo n 400.000 huurders van een sociale huurwoning met een inkomen boven 43.000,- vijf procent extra huurverhoging voor hun kiezen krijgen. Het is de zoveelste aanslag op de portemonnee van de middeninkomens die, zo blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau, toch al veel minder dan de hoge en lage inkomens profiteren van allerlei overheidssubsidies. Met deze maatregel is de jacht op de zogenaamde scheefwoners definitief geopend. Hoewel van vele kanten is aangetoond dat scheefwonen een volstrekt overschat verschijnsel is, blijft een aantal politieke partijen het hardnekkig als het grootste kwaad op de woningmarkt beschouwen. 17 augustus 2011 We geven het laatste woord aan Ronald Paping. Op 17 augustus schrijft hij in het Financieele Dagblad: De eenzijdige anti-huren visie van dit kabinet vertaalt zich in een stiefmoederlijke behandeling van huurders, onder andere door extra huurverhogingen. Deze visie moet wat mij betreft snel de prullenbak in en vervangen worden door een integrale en onbevooroordeelde visie op de woningmarkt, uitgaande van een gelijke behandeling van huren en kopen. Nu maar hopen dat deze boodschap is doorgedrongen tot de machtige lezers van deze invloedrijke zakenkrant, van wie minister Donner er ongetwijfeld één is. Intussen zwelt de kritiek op het regeringsbeleid aan en kan Ruttes kabinet volgens de laatste peilingen nog bogen op 46 van de 150 kamerzetels, de bijna 30 van gedoogpartner Wilders niet meegerekend. 14
test Test stofzuigers 30% van het stof blijft liggen Samenvatting van een recente test uit de Consumentengids met de complete testresultaten van de 10 producten met het hoogste Testoordeel. Met dank aan de Consumentenbond. Tapijt blijkt voor de meeste stofzuigers nog steeds een groot struikelblok. Toch zijn er wel een paar aardige allrounders te vinden. Dat blijkt uit een recente test van de Consumentenbond. Eindelijk zuigt een behoorlijk aantal stofzuigers tapijt goed, zo blijkt uit de testresultaten. Maar dit is helaas te vroeg gejuicht. Het komt door een nieuwe manier van beoordelen. Nog steeds blijft 30 procent van het stof in tapijt achter. Gebruiksgemak is een belangrijk testonderdeel. Een stofzuiger moet je zorgvuldig voor jezelf en je huis uitkiezen. Voor een huis met veel trappen is een zware stofzuiger af te raden. En wie lang is kan beter geen stofzuiger met een korte buis uitzoeken. Het snoer is bij veel stofzuigers onhandig: te laag of te diep weggestopt. Voor mensen met een lange gang of woonkamer, of een huis met weinig stopcontacten is een stofzuiger met een groot werkbereik handig. Met de Miele Hybrid is het ook mogelijk om snoerloos te stofzuigen. Stofzuigers met een stofbak zuigen vaak minder goed dan die met een stofzak. Het legen van een bak en schoonmaken van het motorfilter is vaak een vieze klus. De zakloze modellen krijgen bijna allemaal een laag oordeel voor hygiëne en zijn sowieso af te raden voor mensen met een allergie voor stof en huisstofmijt. In de tests van de afgelopen tien jaar was er nooit een stofzuiger onder de 70,- met een goed Testoordeel. Ze laten het vaak afweten op tapijt en bij kieren en op het gebied van stofuitstoot. www.consumentenbond.nl/stofzuigers (leden Consumentenbond). Siemens VS07G1666 PrIJS,- TeSToorDeel, Deze stofzuiger doet het eigenlijk op alle ondergronden prima en dat maakt hem een aardige allrounder. Ook stoot hij weinig stof uit en maakt hij relatief weinig herrie. De knoppen zijn goed met de voet te bedienen en er is een handig vak voor de accessoires. De buis is echter niet voorzien van luchtstroomregeling en de stofzak heeft een vrij beperkte inhoud, dus die zal wat vaker dan gemiddeld moeten worden vervangen. Electrolux ULTRAONE Z8820 PrIJS,- TeSToorDeel, Zuigt alle ondergronden prima. Zo zijn er weinig stofzuigers die beter stof uit kieren weten te krijgen en ook huisdierharen zuigt hij zeer goed op. Wat stofuitstoot betreft haalt hij relatief een goede score en hij maakt relatief weinig lawaai. Het snoer rolt soepel op en de telescoopbuis is prettig te gebruiken. Met 8,8 kilo is dit wel een behoorlijk zwaar apparaat en met een vermogen van 2200 watt gebruikt deze stofzuiger aardig wat energie. Niet algemeen verkrijgbaar. AEG Electrolux AJM 6820 JET MAXX PrIJS:,- TeSToorDeel, Qua stofzuigen is er helemaal niets op dit apparaat aan te merken. Tapijt, harde vloeren, stof uit kieren en huisdierhaar: het gaat hem goed af. Het uitblaasfilter is wasbaar. Op gebruiksgemak is er een aantal minpuntjes. Zo is het werkbereik klein en de stekker te veel weggestopt. Verder is het lastig om onder laag meubilair te stofzuigen en hij is onhandig om er de trap mee te doen. tekst CONSUMENtENbONd / kees de jong beeld twicepix & CONSUMENtENbONd Stofzuigers Top 10 stofzuigers Merk & Type Richtprijs Testoordeel Tapijt zuigen Harde vloeren zuigen 1 Siemens VS07G1666 145 8,0 + ++ + ++ ++ + ++ + + Zak 7,0 10,1 2 Electrolux UltraOne Z8820 290 8,0 + ++ ++ ++ ++ ++ ++ + Zak 8,8 12,1 3 AEG Electrolux AJM 6820 Jet Maxx 130 7,7 + ++ ++ ++ ++ + ++ Zak 6,8 8,9 4 Electrolux Ultra Silencer Green ZUSG3000 200 7,7 ++ + ++ ++ + ++ + + Zak 7,3 11,8 5 Philips FC 9302 200 7,7 + ++ ++ ++ ++ ++ + + + Zak 9,0 11,2 6 Philips FC 9171 150 7,6 + + + ++ ++ ++ ++ + Zak 8,1 12,5 7 Bosch BSGL 5 PRO 1 220 7,6 + ++ + ++ ++ ++ + Zak 7,6 14,8 8 Bosch BSG 71266 Pro Energy 170 7,5 + ++ ++ ++ + + + + Zak 7,0 10,1 9 Bosch BSGL52232 Free e 180 7,5 + ++ + ++ ++ ++ + + Zak 7,2 14,8 10 Philips FC 9088/01 EnergyCare 190 7,5 + ++ ++ ++ ++ + + + + Zak 7,5 11,4 Het Testoordeel is opgebouwd uit suboordelen die voor de volgende percentages meetellen: zuigaspecten in totaal 50%; gebruiksgemak 25%; geluid 6%; stofuitstoot 10%; levensduur (niet in tabel) 5% en energie gebruik 4%. Prijzen: april 2011. Kieren zuigen Huisdierharen zuigen Zuigen naarmate bak/zak voller wordt Zuigen langs plinten ++ Zeer goed + Goed Redelijk Matig Slecht Beste uit de test Beste koop Bron: Consumentengids juni 2011 Stofuitstoot Energiegebruik Geluid Gebruiksgemak Bak of zak Gewicht (kg) Werkbereik: afstand in meters van stekker tot zuigmond. Er zijn diverse aspecten die het Testoordeel limiteren als ze minder dan redelijk beoordeeld zijn: zie www.consumentenbond.nl (alleen voor leden van de Consumentenbond). Werkbereik 15
in beeld Installatie Amsterdam tekst kees de jong beeld marjan teeuwen Beeldend kunstenaar Marjan Teeuwen (1953) organiseert al sinds 1993 grootschalinge tentoonstellingen (altijd met catalogus) binnen haar one woman organization KW14. Onlangs was in het Stedelijk Museum in s-hertogenbosch de expositie VoTH te zien, waaraan 16 Nederlandse en Russische kunstenaars meededen. Indrukwekkend waren de foto s van de installatie van bouwmateriaal die ze maakte in een slooppand in Krasnojarsk. Iets soortgelijks deed ze vorig jaar in een flatgebouw van woningcorporatie De Alliantie aan de Piet Mondriaanstraat in Amsterdam-Slotervaart, dat op het punt stond gesloopt te worden (zie foto). Ze hakte grote delen uit plafonds, 16
in beeld Voortaan op de middenpagina s een prikkelende foto die op een bijzondere manier de woonomgeving in beeld brengt. In eigen land en ver daarbuiten. Verwoest Huis Piet Mondriaanstraat 1, 2011, 163 x 338 cm, inktjetprint on dibond/ ingelijst vloeren en muren van drie boven elkaar liggende flatwoningen (zodat er doorkijkjes ontstonden) en stapelde die vol met bouwmateriaal uit zo n 45 flats. Teeuwen wilde met deze installatie Verwoest huis, waaraan ze maanden heeft gewerkt, het precaire evenwicht tussen opbouw en verwoesting, orde en chaos, vallen en staan laten zien. Teeuwen: Monnikenarbeid genereert een beeld van de kracht én schoonheid van zowel opbouw als verwoesting; een wankel evenwicht, onbeslecht, de ene keer doorslaande naar de ene dan weer naar de andere kant. Het flatgebouw is inmiddels gesloopt. www.kw14.nl. 17
HUURDERSLIJN Vragen aan de huurderslijn Vragen en antwoorden over het huren van woonruimte beantwoord door de Huurderslijn Veel verhuurders hanteren termijnen voor de levensduur van tegelwerk, de wc-pot en andere onderdelen van de woning en vervangen die pas bij een (groot) onderhoudsbeurt. Onderhoud Ik wil graag dat mijn douche en toilet worden opgeknapt. Kan dat? Wettelijk kunt u van de verhuurder alleen verlangen dat gebreken worden verholpen, bijvoorbeeld als het voegwerk is weggesleten, tegels gebarsten zijn of van de muur vallen of als de wc door ouderdom en slijtage lekkage vertoont. Het herstel daarvan komt voor rekening van de verhuurder. Veel verhuurders hanteren termijnen voor de levensduur van tegelwerk, de wc-pot en andere onderdelen van de woning en vervangen die pas bij een (groot)onderhoudsbeurt. Meestal zijn ze niet bereid dit eerder te doen, of alleen, zoals ook in uw geval, als u daar zelf voor wilt betalen. Dat zou dan in ieder geval niet meer mogen zijn dan de restwaarde van de te vervangen onderdelen. Huurprijs Telt de keuken in het puntenstelsel als vertrek? Ja. Net als de woon- en slaapkamer(s), de badkamer en/ of de douche telt de keuken in het woningwaarderingsstelsel (wws) mee als vertrek. Dit betekent dat er aan de keuken per vierkante meter oppervlakte één punt wordt toegekend. Dat is ook zo bij een open keuken, waarbij er geen scheiding is tussen de keuken en de woon- of andere kamer(s). De oppervlakte onder het aanrecht of onder andere toestellen in de keuken telt mee, onder schoorsteen- en ventilatiekanalen of standof grondleidingen niet. Daarnaast krijgt de keuken nog punten op basis van de lengte van het aanrecht. Als de lengte één tot twee meter is, zijn dat vier punten. Is het aanrecht twee meter lang of meer, dan moet u zeven punten tellen. Voor een aanrecht dat korter is dan één meter worden geen punten toegekend. Spoelbakken tellen mee in de lengtebepaling, ingebouwde kookplaten niet. Als het aanrecht geen onderkasten heeft, worden er voor de aanrechtlengte geen punten toegekend. 1.759 telefoontjes werden er in het eerste halfjaar van 2011 aan de Huurderslijn beantwoord. Verkoop Mijn huurwoning is verkocht en ik zou nu weg moeten. Is dat zo? Nee. De nieuwe verhuurder moet het huurcontract ongewijzigd voortzetten, inclusief de huidige huurprijs. Natuurlijk kan de nieuwe verhuurder tegen u een procedure beginnen. Dat is zijn beslissing, die u rustig kunt afwachten. Het is zeer de vraag of bijvoorbeeld het argument dat hij zijn ouders in uw woning wil laten wonen voldoende is om de huurovereenkomst met u via de rechter te kunnen beëindigen. Daarvoor zal hij onder meer moeten aantonen dat zijn belang om dit te realiseren zwaarder weegt dan uw belang bij voortzetting van de huur. Bovendien moet hij minstens drie jaar wachten voordat hij op grond van een dergelijk argument bij de rechter kan aankloppen. Onderhoud Mijn tuin is verzakt. Wie moet dat verhelpen? Een verzakking van de tuin, waardoor de toegangspaden tot de voor- en/of achterdeur ook zijn weggezakt en het moeilijk wordt om de woning in en uit te gaan, is een gebrek dat door en op kosten van de verhuurder moet worden verholpen. Wettelijk is de aanleg en het herstel van opritten en toegangspaden namelijk zijn taak, ook al zou de oorzaak van de verzakking niet aan hem te wijten zijn. U moet het gebrek schriftelijk bij de verhuurder melden en van hem verlangen dat hij dit binnen een redelijke termijn verhelpt. Tuinonderhoud dat voor rekening van de huurder komt zijn de kleine herstellingen, zoals grasmaaien, onkruid verwijderen, snoeien van heggen, vervangen van dode beplanting of kapotte tegels en bij aanwezigheid van een schutting het rechtzetten of vervangen van kapotte delen daarvan en het schilderen of beitsen. Dit huurdersonderhoud moet tot resultaat hebben dat de tuin een verzorgde indruk maakt, aldus de wet. Huurverhoging Mag de huurverhoging dit jaar 5% extra zijn? Nee. Het is de bedoeling van het kabinet dit vanaf 1 juli 2012 mogelijk te maken voor huurders met een inkomen van minimaal 43.000,-. Dit zou er volgens de regering mede toe moeten leiden dat huurders die inmiddels meer zijn verdienen hun goedkope huurwoning verlaten, zodat die aan (een) woningzoekende(n) met een lager inkomen kan worden verhuurd. 18
huurderslijn Zaak opgelost Woningruil Dossiers die door persoonlijke leden zijn voor gelegd aan de juridische afdeling van de Woonbond. Corporatie deed moeilijk over woningruil beeld < jan-reinier van der vliet & > Domiriel Woonruimteverdeling Mag de verhuurder uitgaan van mijn inkomen van vorig jaar? Als u een woning van een corporatie met een huur onder momenteel 652,52 wilt gaan huren mag de verhuurder nagaan of uw inkomen niet hoger is dan 33.614. Dat u vorig jaar door een eenmalige bonus een iets hoger inkomen had, telt niet. Er moet volgens de toelichting van het ministerie van Binnenlandse Zaken op de sinds 1 januari geldende richtlijn voor toewijzing van corporatiewoningen namelijk worden uitgegaan van het inkomen in het jaar dat de huurovereenkomst ingaat. En dat is in uw geval 2011. U geeft aan dat u nu geen bonus van uw werkgever tegemoet kunt zien en dat kunt u de corporatie dus meedelen. De verhuurder kan dit desgewenst controleren door met uw werkgever contact op te nemen. Als u door het uitblijven van extra inkomsten, zoals een bonus, in 2011 een inkomen heeft dat ónder de inkomensgrens van 33.614 blijft, komt u dus wél in aanmerking voor een woning met een huur onder 652,52. U hoeft niet te accepteren dat de corporatie u geen woning onder die huur wil verhuren omdat u vorig jaar een te hoog inkomen had. Dan past de verhuurder de nieuwe regeling verkeerd toe. Het gevolg is dat de betreffende woning aan uw neus voorbijgaat en u eigenlijk alleen nog toegang heeft tot duurdere huurwoningen met een geliberaliseerde huurprijs. Die hebben als nadeel dat u er geen huurprijsbescherming is, waardoor u bijvoorbeeld geen beroep op de huurcommissie kunt doen. Andere verhuurders dan woningcorporaties mogen u wel een woning verhuren met een huur onder 652,52, hoe hoog uw inkomen ook is, maar het aanbod van dergelijke woningen is vaak minimaal en doorgaans van matige tot slechte kwaliteit. 020-5517755 De Huurderslijn is een service voor persoon lijke leden en bestuursleden van lidorganisa ties van de Woon bond. Op 020-5517755 kunt u terecht met al uw vragen over het huren van woonruimte. U kunt de Huurderslijn bellen op maandag tot en met donderdag van 10.00 tot 13.00 uur en op dinsdagavond van 18.30 tot 20.00 uur. beeld marco wessel Het gwl-terrein in Amsterdam West, Nederlands eerste duurzame en autovrije nieuwbouwwijk, is een van de populairste plekken om te wonen in Amsterdam. Het enige (?) nadeel van de groene wijk is dat de woningen aan de krappe kant zijn als de kinderen groter worden. Het overkwam de heer en mevrouw Beer. Hun driekamerwoning was met twee zoontjes te klein geworden. Een aardige buurman bood zijn grotere (vierkamer) woning aan voor woningruil. De Beers zagen dat aanbod als een geschenk uit de hemel. Een huursprong van 80,- per maand voor een kleinere woning? Buurman was wel goed, maar niet gek Woningcorporatie de Alliantie keek wat zakelijker tegen de woningruil aan en had weinig behoefte om mee te werken. Daarnaast was er een probleempje met de Amsterdamse huisvestingsverordening. Bij huurprijzen voor sociale huurwoningen onder de 548,- (grens van 2010), moet de gemeente een vergunning afgeven. In dit geval zou de buurman waarschijnlijk geen vergunning krijgen omdat de Amsterdamse verordening wil voorkomen dat alleenstaanden naar driekamerwoningen verhuizen. Zodoende zou de weg naar de rechter, om de Alliantie te dwingen mee te werken aan woningruil, niet helpen. De karakteristieke watertoren op het gwlterrein doet dienst als noodvoorziening en bevat 1.280 m 3 water. Ondertussen had de Alliantie wel door laten schemeren dat als de buren dan tot woningruil wilden overgaan, zij als nieuwe huurders behandeld zouden worden met de bijbehorende huurverhogingen na verhuizing. Voor buurman zou dat een huursprong betekenen van 80,- per maand voor een aanzienlijk kleinere woning. Buurman was wel goed, maar niet gek. De Huurderslijn adviseerde de Beers om de Alliantie te laten weten dat zij en buurman bereid waren om de nieuwe (hogere) huren van 610,- voor de kleine en 650,- voor de grotere woning te betalen. Daarmee zou de huisvestingsvergunning niet meer nodig zijn (want beide huren boven de 548,-). Dat trok de Alliantie over de streep. Om het voor buurman nog een beetje leuk te houden, betalen de Beers tot in lengte van dagen zijn huursprong van 80,-. Maar dat drukt hun blijdschap niet. Zonder de Huurderslijn met zijn grote inzet, enorme vakkennis en grote ervaring met de vreselijke mentaliteit van corporatiemedewerkers, hadden wij dit niet bereikt, laat Beer opgewekt weten. 19
reportage Friesland krimpt Een excursie langs drie steden in Friesland werpt een ander licht op de problematiek rondom krimp, maar ook op het imago van krimp. Er zijn nog heel wat boeiende succesverhalen te vinden in Fryslân. Laten we het hebben over de mogelijkheden die er wél zijn 20