J a a r v e r s l a g L i m b u r g s P a r l e m e n t 2 0 0 9 P r o v i n c i a l e S t a t e n
62 PERSOONLIJke INTERVIEWS met voorzitter Limburgs Parlement, voorzitter Presidium en fractievoorzitters
Léon Frissen, Gouverneur Voorzitter van het Limburgs Parlement We moeten laten zien dat we relevante ambities hebben die anderen niet kunnen invullen Deze Statenperiode wordt gekenmerkt door de discussie over de toekomstige positie van de Provincies binnen het Huis van Thorbecke. Heeft de Provincie als bestuurslaag nog wel toekomst? Dat is op het moment de grote vraag. Vanuit Limburg kunnen we wel heel hard ja roepen, maar dat is niet voldoende. We zullen dat antwoord goed moeten onderbouwen en dus zelf moeten nadenken over onze eigen rolopvatting: wat zijn onze kerntaken? Want zeker nu er ook nog eens zware bezuinigingen zijn aangekondigd, zullen Provincies zich noodgedwongen moeten concentreren op hun kerntaken. Doen we dat niet, dan gaan anderen ermee aan de haal. Je zou ervoor kunnen kiezen eerst de landelijke discussie af te wachten en vervolgens je eigen plannen op die uitkomsten aan te passen. Maar je kunt er ook voor kiezen deze discussie te beïnvloeden; actie te ondernemen. Het Interprovinciaal Overleg (IPO) heeft voor een aanvallende zelfbewuste strategie gekozen; een pro-actieve houding. Ik ga er vanuit dat wij in de voorhoede van dit pro-actieve proces een rol van betekenis willen spelen. Wij zullen moeten bewijzen dat onze kernambities passen bij een moderne regionale overheid die staatkundig, historisch en democratisch is gelegitimeerd. Kernambities die bij de Provincie passen en niet zo direct bij het Rijk of de gemeenten. 63 7 december Presidium Vergadering (Roermond)
Will Scheepens, voorzitter van het Presidium: het roer moet radicaal om Dat iedereen in het begin van deze Statenperiode moest wennen aan een totaal nieuwe politieke situatie, dàt begrijp ik. Ik ben echter teleurgesteld over het feit dat het wat vergaderen betreft nog steeds niet goed loopt. Ook het afgelopen jaar zijn er weer te veel incidenten geweest, en er werd nog altijd te veel aandacht besteed aan bijzaken, waardoor de noodzakelijke hoofdzaken in het gedrang kwamen. Wat dat betreft laat de effi ciency en effectiviteit van de vergaderingen nog altijd te wensen over. Om daar verandering in te brengen, zullen we het roer radicaal moeten omgooien, en echt op een structureel andere manier moeten gaan vergaderen. De hoop dat dat tijdens deze Statenperiode nog gaat lukken, heb ik niet (meer), moet ik tot mijn spijt bekennen. Wat dat betreft heb ik mijn hoop dan maar gevestigd op het Limburgs Parlement van 2011. Met effi ciënt en effectief vergaderen bedoel ik overigens niet dat Statenleden het debat uit de weg moeten gaan; integendeel. Een goed politiek debat is heel belangrijk; zolang het over hoofdzaken en niet over bijzaken gaat. Ik hoop dan ook dat het lukt om in de tweede helft van de Statenperiode meer te focussen op de belangrijke zaken, zoals de bevolkingskrimp, de krimpende fi nanciën, en het bestuurlijke vraagstuk; hoe handhaaft de Provincie zich in het huis van Thorbecke. Zo mogelijk in een drieluik: beeldbepalend, opiniërend en besluitvormend. Ik hoop dat we t daar het komend jaar intensief over kunnen hebben, en dat we alle andere ballast achter ons kunnen laten. Dat is in het belang van de Limburgers maar ook in het belang van de provinciale politiek. 64 9 december FD Projectenbeurs kansrijke projecten binnen de regiovisie Westelijke Mijnstreek Alle kaarten op tafel. Het bedrijfsleven presenteert kansrijke projecten in 2009-2010 binnen de regiovisie Westelijke Mijnstreek (Geleen)
Geert Frische, fractievoorzitter CDA: Mijn hoop voor 2010? Dat we ons echt gezámenlijk kunnen blijven inzetten voor de belangen van Limburg Als ik terugkijk op de eerste helft van deze Statenperiode, denk ik dat 2009 tot nu toe het beste jaar was. Het is gelukt om een groot aantal zware punten uit het coalitieakkoord vast te leggen in onomkeerbare besluiten. Denk bijvoorbeeld aan de Floriade, de Buitenring Parkstad, de verkoop van Essent en de gebiedsontwikkelingen in de zes regio s in Limburg. Nu die besluitvorming grotendeels rond is, komt het op de uitvoering aan. 2010 zal voor een groot deel in het teken staan van besluitvorming over de toekomst van de Provincie. Welke taken kunnen we voortaan overlaten aan gemeenten? En welke taken kunnen wij op onze beurt overnemen van het Rijk? Op het gebied van regionaal economisch beleid en ruimtelijk beleid beschikken wij over meer kennis van de regio dan het Rijk, en kunnen we dus echt een toegevoegde waarde hebben. Deze discussie heeft ontzettend grote gevolgen voor de periodes die hierna komen, en moet dus zeer zorgvuldig gevoerd worden. De samenwerking tussen coalitie en oppositie heb ik in 2009 als positiever ervaren dan in de eerste twee jaren. Ik merk dat er nu met meer objectiviteit naar elkaars voorstellen wordt geluisterd, terwijl een voorstel voorheen soms al bij voorbaat werd afgeschoten op basis van de politieke kleur van de indiener. Als er inhoudelijk goede voorstellen vanuit de oppositie komen, krijgen die nu in de regel meer steun. Ik hoop dat we die lijn in 2010 kunnen voortzetten en ons ècht gezamenlijk in kunnen blijven zetten voor de belangen van Limburg. Daarvoor zitten we hier tenslotte. 65 15 december Provinciale Staten Intern seminar voor provinciale medewerkers: bestuurlijk ambtelijk samenspel in een duale omgeving (Maastricht)
Thijs Coppus, fractievoorzitter SP: We moeten eindelijk eens over de grote thema s gaan praten Wat bij de burger vooral zal blijven hangen van de eerste helft van deze Statenperiode is het onderlinge geruzie tussen Statenleden. Die slechte verhoudingen en affaires zijn schadelijk geweest voor het imago van de politiek in Limburg. Het is dus heel belangrijk om nu serieus met elkaar aan de slag te gaan, en naar de toekomst te kijken met de vraag; waar gaat het nu eigenlijk ècht om in Limburg? En dan bedoel ik niet de randdiscussies in de marge, maar de grote thema s, want die zijn naar mijn mening te weinig aan de orde gekomen in die eerste helft van de Statenperiode. Denk aan grote onderwerpen als de economie, de toekomstige rol van de Provincie, klimaatverandering en de kloof tussen arm en rijk. Dàt zijn de relevante zaken waar we ons dit jaar mee bezig moeten houden. Als Limburgs Parlement zullen we op die punten de regie meer in handen moeten nemen, want dat gebeurt te weinig, vind ik. We blijven te vaak hangen in gesteggel, terwijl we meer naar de inhoud van een voorstel moeten kijken, en niet alleen naar de politieke kleur. Hopelijk kunnen we daar het komend jaar verandering in brengen. Als ik kijk naar onze fractie, ben ik tevreden over de eerste helft van deze Statenperiode. Ondanks het grote aantal nieuwe Statenleden is het gelukt om een hecht team te vormen dat goed op elkaar is ingespeeld. Natuurlijk was het vertrek van Pierre Diederen een pijnlijk moment, maar verder ben ik zeker niet ontevreden over de afgelopen jaren. Het komend jaar zullen we ons vooral richten op de eerder genoemde grote thema s, maar ook op punten als duurzame energie en duurzame landbouw. 66 17 december Provinciale Staten Extra vergadering (Maastricht) 18 december Provinciale Staten Vergadering (Maastricht)
Peter van Dijk, fractievoorzitter PvdA: Dit is een solide basis voor klinkende resultaten Terugkijkend op de eerste helft van deze Statenperiode vind ik dat de uitvoering van het coalitieakkoord Investeren en Verbinden er in positieve zin uitspringt. Het is gelukt om samen met gemeenten en andere partners een Limburgse investeringsagenda vast te stellen, waarbij de focus ligt op grote projecten met een positieve uitstraling voor heel Limburg. Inmiddels is ook de uitvoering van die gekozen Beeldbepalende Ontwikkelingen van start gegaan. Dat vraagt om een andere manier van werken, waarbij de Provincie meer samenwerkt met partners in de regio. Tot nu toe lukt dat goed: ook daar ben ik tevreden over. Waar het echter nog aan ontbreekt, zijn concrete, zichtbare resultaten. Dit jaar moet de focus dan ook vooral liggen op de uitvoering van die projecten. Waar ik verder met een goed gevoel op terugkijk, is de verkoop van de Essent-aandelen. Ik denk dat we op een zorgvuldige, transparante manier de discussie hebben gevoerd en het besluit hebben genomen om die aandelen op het juiste moment te verkopen. Ik hoop echter dat de Essent-gelden niet ingezet hoeven te worden om de bezuinigingen te compenseren, maar geïnvesteerd worden in bijvoorbeeld projecten op het gebied van duurzame energie en economie. In het resterende deel van deze Statenperiode gaan we vanuit onze fractie extra aandacht besteden aan sociale innovatie zodat de Limburgse beroepsbevolking goed geschoold wordt en zich optimaal kan ontwikkelen in de kenniseconomie van de toekomst. Daarnaast staan de enorme opgaven die de bevolkingskrimp met zich meebrengt wat mij betreft hoog op de agenda. Denk aan het structureren van stadswijken en het herordenen van voorzieningen als zorg, onderwijs en sport. Ik zie het als een grote uitdaging om daar juist nu een kwaliteitsslag te maken. 67
Ingrid Muijs, fractievoorzitter VVD: het gaat iets beter, maar nog niet goed genoeg Wat betreft het algemene functioneren van het Limburgs Parlement vond ik de eerste helft van de Statenperiode verschrikkelijk. Gelukkig is de coalitie in 2009 wat dualistischer gaan werken, maar in 2007 en 2008 was er naar mijn mening totaal geen sprake van dualisme. Terwijl die controlerende functie richting het College van Gedeputeerde Staten (GS) juist één van de belangrijkste taken van het Limburgs Parlement is. Ik ben sinds 1995 Statenlid en heb het Limburgs Parlement zien groeien in die nieuwe, dualistische rol. Vooral in de vorige Statenperiode vervulde de coalitie een positief kritische rol richting GS. Maar in 2007 en 2008 was daar totaal niets meer van over. Dat gaf mij persoonlijk een gevoel van onmacht. Ik heb het idee dat het inmiddels wat beter gaat, maar het niveau van de vorige Statenperiode gaan we in deze periode niet meer bereiken, vrees ik. Inhoudelijk kan ik gelukkig wel tevreden zijn over wat we als fractie bereikt hebben: veel van onze verbetervoorstellen zijn overgenomen, waardoor wij als oppositiepartij toch veel voorstellen van GS kwalitatief hebben kunnen verbeteren. Een initiatief dat eruit springt, is het voorstel van Erik Koppe om brandweerauto s en openbare gebouwen uit te rusten met een defi brillator. Daar hebben we aardig voor moeten knokken, maar het is uiteindelijk wel gelukt, en daar ben ik trots op. In de tweede helft van de Statenperiode moet het accent naar mijn idee liggen op de kerntakendiscussie; wat zijn de kerntaken van de Provincie, en welke taken stoten we af? Ik ben van mening dat we daar nu nog in déze Statenperiode helderheid over moeten krijgen, zodat die belangrijke discussie geen inzet wordt van de verkiezingen. 68
Margriet van Tulder, fractievoorzitter GroenLinks: De dialoog begint op gang te komen De eerste helft van deze Statenperiode wordt naar mijn idee vooral gekenmerkt door strijd en wantrouwen, wat zowel de kwaliteit van de besluitvorming als de sfeer niet ten goede is gekomen. Op dit moment durf ik heel voorzichtig te zeggen dat het iets beter gaat. Vooral de gesloten houding van de coalitie richting oppositie begint een beetje bij te trekken. In de eerste helft van deze periode had ik het gevoel dat er nauwelijks geluisterd werd naar de mening van de kleinere oppositiepartijen, maar de dialoog begint nu langzaam op gang te komen. Een punt waar we als GroenLinks wel tevreden over zijn, is de groeiende aandacht voor klimaat- en milieuproblematiek. Het is goed dat duurzame ontwikkelingen op de agenda van het College van Gedeputeerde Staten (GS) staan, maar het beleid is naar mijn smaak nog lang niet ambitieus genoeg. Er is echter een begin gemaakt, en daar ben ik blij mee. Een zorgpunt is de ruimtelijke ontwikkeling; steeds meer groen gaat verloren aan asfalt, stenen en grootschalige landbouw. Daar blijven we ons als GroenLinks ook in de tweede helft van de Statenperiode tegen verzetten, door zelf met een ecologische versnellingsagenda te komen. Daarnaast blijven we veel aandacht besteden aan de jeugdzorg en maatschappelijke organisaties, want ook op dat punt mag de lat best wat hoger liggen, vinden wij. Als het College van GS oog heeft voor deze belangrijke ontwikkelingen in Limburg, dan móet die tweede helft van de Statenperiode wel succesvol worden voor onze fractie. 69
Piet Franssen, fractievoorzitter PNL: We hebben daadkracht getoond. Nu de resultaten nog Besturen is daadkracht tonen, maar toch vooral ook resultaten boeken en die laten zien aan de burger. Die daadkracht hebben we inmiddels volop laten zien. Zo hebben we in 2007 samen met het CDA en de PvdA besloten om met veel energie en lef het roer om te gooien en een nieuwe koers uit te zetten. Onder het motto Investeren en Verbinden kiezen we samen met alle geledingen in Limburg voor projecten die er écht toe doen. Inmiddels staat er een indrukwekkend rijtje van beeldbepalende ontwikkelingen (BBO s) op de rails, variërend van de sportzone in Sittard-Geleen, de Cultuursprong in Maastricht/Heerlen, de A2-tunnel en de campussen in Heerlen, Maastricht en Geleen tot Klavertje 4/Greenport in Venlo. Helaas heeft de recessie links en rechts roet in het eten gegooid. Ondernemers hebben investeringen uitgesteld, en ook de Provincie wacht mogelijk een megabezuiniging van het Rijk. Dit weerhoudt ons er echter niet van om in de hoogste versnelling door te gaan zodat we in 2011 zoals beloofd een reeks zichtbare resultaten kunnen tonen aan de burger. Ik ben ervan overtuigd dat die beloofde totempalen er gaan komen, want het zijn ontwikkelingen om trots op te zijn. Helaas ontbreekt bij de inwoners van Limburg het besef dat we met een bijzondere Statenperiode bezig zijn. Enerzijds omdat die zichtbare resultaten nog ontbreken, maar ook omdat we er als coalitie nog steeds onvoldoende in slagen op een creatieve en intensieve wijze te communiceren met de burger. Onze fractie gaat er met de coalitiepartners in 2010 en 2011 hard aan trekken om die totempalen alsnog te realiseren. Want belofte maakt schuld. En de inwoners van Limburg hebben gewoon recht op concrete resultaten. 70
Frank Wassenberg, fractievoorzitter Partij voor de Dieren het oogsten is begonnen Toen ik in 2007 Statenlid werd, was alles nog nieuw. Ikzelf, maar ook mijn standpunt opkomen voor dierenwelzijn was nieuw in de Limburgse politiek. De Partij voor de Dieren bestond nog maar net, en tot op dat moment had dierenwelzijn nauwelijks een rol gespeeld in de politiek. In mijn eerste bijdrage in het Limburgs Parlement beloofde ik dat ik zou proberen om dierenwelzijn een plek te geven op de Limburgse politieke agenda. Als ik terugkijk op de eerste helft van de Statenperiode kan ik concluderen dat dat gelukt is. Zo werd er in de Statenzaal gesproken over proefdieren, over dierenwelzijn in megastallen en over de jacht. Maar er werd niet alleen gepraat. De jacht werd vanwege winterse omstandigheden tijdelijk gesloten; de Provincie wil bekijken of het verdrinken van muskusratten kan worden vermeden; en we hebben als Limburgs Parlement proberen te voorkomen dat gezonde geiten werden gedood. Een motie die ik daarover indiende, werd door alle partijen gesteund. De Provincie heeft vervolgens een brief aan de minister gestuurd met het dringende verzoek om gezonde dieren te sparen in de bestrijding van Q-koorts. We hebben daarmee een duidelijk signaal afgegeven, als enige provincie in Nederland! En daar ben ik wel trots op. Ik merk dat ik steeds vaker steun krijg van andere fracties. Ik heb in de eerste helft van de Statenperiode aangetoond dat ik dit werk serieus neem. Ik probeer voorstellen goed te onderbouwen en een relevante bijdrage te leveren aan discussies in het Limburgs Parlement. Je hoeft het niet met me eens te zijn om dat toch te kunnen waarderen. Dankzij dat opgebouwde vertrouwen heb ik kunnen oogsten, en dat hoop ik ook in de tweede helft van de Statenperiode te blijven doen. 71
Paul Wessels, fractievoorzitter D66: Maak van de Provincies geen eenheidsworst Terugkijkend op de afgelopen jaren ben ik tevreden over de bijdrage van onze fractie in een aantal grote debatten over onderwerpen als de Maatschappelijke Organisaties, ENCI en de vestiging van handelsonderneming Edco in De Meer. In dat laatste debat vond ik vooral de relatie tussen Limburgs Parlement en het College van Gedeputeerde Staten (GS) positief, waardoor ik weer wat meer vertrouwen heb gekregen in toezeggingen van leden van GS. Minder positief ben ik nog altijd over de omgangsvormen in het Limburgs Parlement. Mijn slogan op dat gebied zou zijn: omdat je het ook fatsoenlijk met elkaar oneens kunt zijn. Zo heb ik tijdens de algemene beschouwingen eind 2009 aandacht gevraagd voor de dag van respect. De Statenzaal zou wat mij betreft een Salone del Gusto voor smaakvolle omgangsvormen moeten zijn. Punten waar we het komend jaar bovenop blijven zitten, zijn: openbaar vervoer, veiligheid, volksgezondheid (op het gebied van lucht, bodem, water en alle dierziektes), euregionale samenwerking, bevolkingskrimp, cross-overs van cultuur en landschap met economie, en natuurlijk de bezuinigingen. Daarnaast besteden we in 2010 extra veel aandacht aan de multiculturele samenleving, met het oog op de deelname van de Partij voor de Vrijheid aan de verkiezingen in 2011. Een ander belangrijk onderwerp in 2010 is de discussie over de kerntaken van de Provincies. Ik ben één van de twee afgevaardigden van het Limburgs Parlement in het Interprovinciaal Overleg (IPO), waarin ik vooral zal wijzen op de grote verschillen tussen de Randstad-Provincies en de Provincies daarbuiten. De plannen voor de Provincie van de toekomst worden echter wel vanuit die Randstad gemaakt, met het gevaar dat er een eenheidsworst ontstaat die totaal niet aansluit bij de behoeften van Limburg. Zo mag de jeugdzorg buiten de Randstad straks niet het kind van de rekening worden. Ik ga me er zeker sterk voor maken om dat te voorkomen. 72
Pierre Diederen, fractievoorzitter SPD: Met mijn kritische vragen houd ik iedereen goed wakker Wat een belangrijk punt is geweest in de Statenperiode tot nu toe was natuurlijk het moment waarop ik uit de SP-fractie ben gestapt en als eenmansfractie verder ben gegaan. Dat bevalt nog altijd prima. Als eenmansfractie ben je veel slagvaardiger dan een grote fractie. Je kunt sneller met initiatieven komen, waardoor je beter op de actualiteit kunt inspelen. Het lukt regelmatig om de samenwerking met andere fracties op te zoeken en zo gezamenlijk een succesvolle motie in te dienen. Ik ben dan ook absoluut niet ontevreden over de rol die ik kan spelen in het Limburgs Parlement. Mijn belangrijkste aandachtspunt is en blijft de openbare ruimte, vooral in Midden-Limburg. Op dat gebied heb ik samen met andere fracties een aantal mooie successen kunnen boeken. Zo ben ik erg blij dat de handelsonderneming Edco geen megabedrijfsloods in De Meer bouwt. Als Limburgs Parlement hebben we hier toch maar mooi een piketpaal neergezet: tot hier en niet verder. Ook het komend jaar blijf ik een aantal ontwikkelingen op het gebied van de openbare ruimte kritisch volgen; denk aan de evaluatie van de afschaffi ng van de landschapsbeschermingsverordening, de gebiedsontwikkeling Midden-Limburg, de Lus van Linnen en de gebiedsontwikkeling Klavertje 4. Met kritisch volgen bedoel ik overigens niet dat ik overal tegen ben. Er zitten zeer inspirerende, goede plannen bij, zoals Klavertje 4. Maar ook een goed plan weerhoudt mij niet van het stellen van kritische vragen: dat houdt iedereen wakker. 73