Jaarverslag 2015
Jaarverslag 2015 3
2015 IN EEN OOG-OPSLAG Eye Care Foundation ondersteunde in vier Aziatische landen en één Afrikaans land projecten ten behoeve van het bestrijden en voorkomen van onnodige blindheid en slechtziendheid. Resultaten 2015 Staaroperaties 20.656 Behandeling van andere oogaandoeningen 19.799 Aantal oogonderzoeken (screening) 441.147 Aangemeten brillen 2142 Aantal opleidingen: Oogartsen 10 Optometristen 8 Oogheelkundig ondersteunend personeel 121 Overig ondersteunend personeel 4.176 Baten en Lasten 2015 begroot werkelijk Baten (in euro) 1.737.127 1.633.692 Lasten (in euro) 1.809.795 1.552.656 Projecten, structurele hulp: 1.138.777 859.567 Voorlichting, bewustwording: 318.921 300.918 Kosten eigen fondsenwerving: 266.601 297.696 Kosten beheer en administratie: 85.496 94.475 4 5
Inhoud Bestuursverslag en directieverslag 9 Voorwoord 11 Visie 12 Missie 12 Doelstelling, strategie en beleid 13 Besturen en toezicht houden 17 Financieel 20 Omgaan met belanghebbenden 22 Vooruitblik 24 Begroting 2016 25 Projecten 27 Inleiding 27 Nepal 31 Vietnam 37 Cambodja 43 Laos 49 Tanzania 53 Fondsenwerving en Communicatie 59 Verantwoordingsverklaring 61 Jaarrekening 65 Balans per 31 december 2015 66 Staat van baten en lasten over 2015 67 Toelichting behorende tot de jaarrekening 2015 68 Toelichting op de balans 71 Toelichting op de staat van baten lasten 75 Controleverklaring 83 Algemene gegevens 85 Verklarende woordenlijst 87 6 7
Bestuursverslag en Directieverslag 9
Voorwoord Ons beleid is erop gericht met professionele steun vanuit Nederland de buitenlandse activiteiten zoveel mogelijk zelfstandig te laten draaien. Dat betekent dat de veldkantoren een steeds grotere verantwoordelijkheid zullen dragen in de voorbereiding en uitvoering van de plannen. Vanuit diezelfde gedachte worden duurzame structuren versterkt die zich zoveel mogelijk zelf kunnen bedruipen. Voor financiering van onze projecten kijken de veldkantoren steeds nadrukkelijker naar lokale mogelijkheden voor steun. We hebben daarom het afgelopen jaar geïnvesteerd in de versterking van de lokale organisatie. Anil Gorkhaly, onze veldvertegenwoordiger in Nepal, heeft met succes een interculturele managementtraining afgerond, waarbij hij een aantal studies in de regio waar Eye Care Foundation actief is, heeft uitgevoerd. Dit stelt hem in staat visie te ontwikkelen in ons werkgebied en sturing te geven aan de projecten. In dit kader vermeld ik dat een Nederlandse onderneming en twee internationale banken, gevestigd in Vietnam, projecten hebben geadopteerd. Dat is alleen mogelijk geworden doordat Eye Care Foundation, met de steun van haar donors, de eigen structuur zodanig heeft versterkt, en zodanig in de regio herkenbaar is, dat daarmee een vliegwielwerking ontstaat, geheel passend binnen het beleid van decentralisatie. De opening van de twee nieuwe oogziekenhuizen in Svay Rieng, Cambodja en in Xieng Khouang, Laos, is ook een tastbaar resultaat van de inspanning van allen die Eye Care Foundation een goed hart toedragen. In het vorig bestuursverslag berichtten we al over de tragische gevolgen van de aardbeving in Nepal. Mede op verzoek van donateurs heeft onze stichting een hulpfonds opengesteld. Dit heeft een bedrag van 85.534 opgeleverd. Met een deel hiervan zijn de eerste noden gelenigd. Het overige deel zal worden aangewend, zodra daarvoor concrete herbouwplannen zijn uitgewerkt. We moeten daarin de lijn van de overheid volgen, maar moeten helaas vaststellen dat de officiële vaststelling van onze plannen door de overheid, langer op zich laat wachten dan gehoopt. Het jaar 2015 werd als geheel beter afgesloten dan begroot. De baten hebben zich, ten opzichte van de over 2014 gerealiseerde baten, positief ontwikkeld. De lasten vielen lager uit, omdat niet alle bestedingen voor de projecten zijn gerealiseerd. Samenvattend sluiten we het jaar 2015 af met een overschot, terwijl er een tekort begroot was. De bereikte resultaten zijn, hoe kan het ook anders zou ik zeggen, opnieuw het gevolg van de betrokkenheid van onze trouwe donateurs, projectfinanciers en de inzet van onze vrijwilligers die al jarenlang belangeloos onze stichting steunen. Mede namens ons bestuur wil ik hen van harte bedanken voor hun bijdragen. We hopen ook dit jaar op uw steun als donateur te mogen blijven rekenen, omdat we nog veel plannen graag willen uitvoeren. Rob W.M.van Rooijen, Voorzitter Eye Care Foundation 10 11
Doelstelling, beleid en strategie Eye Care Foundation is ontstaan uit de behoefte om vanuit Nederland ondersteuning te geven aan het opzetten en versterken van goede en betaalbare oogzorg in ontwikkelingslanden. Dit gebeurt door opleidingen mogelijk te maken en zo de lokale capaciteit uit te breiden. Door het bouwen van oogklinieken en het doneren van apparatuur wordt de infrastructuur versterkt. Eye Care Foundation heeft projecten in de Himalaya regio (Nepal), Zuidoost Azië (Vietnam, Cambodja, Laos) en Afrika (Tanzania). De ondersteuning is het meest succesvol als in deze regio s netwerken van oogcentra ontstaan met goed opgeleid, lokaal personeel, vrijwilligers, geschikte apparatuur en goede huisvesting. Het doel van onze projectondersteuning is deze netwerken te bevorderen. De netwerken moeten zich na verloop van tijd financieel en qua kennisniveau zelf in stand kunnen houden. Hierbij is inbedding in lokaal beleid van belang om de duurzaamheid, continuïteit en kwaliteit te waarborgen. Vanuit Nederland en via de veldkantoren in Nepal, Vietnam en Cambodja wordt algemene ondersteuning en medische management aan onze projectpartners verleend. Het stelt de lokale partners in staat in toenemende mate op eigen kracht de noodzakelijke oogzorg te organiseren en uit te voeren. Richtinggevende doelstellingen Eye Care Foundation werkt met meerjarenbeleidsplannen die tussentijds vorm krijgen in jaarplannen. In september 2015 zijn de uitgangspunten voor het tweede meerjarenbeleidsplan, voor de periode 2016 2020, opgesteld. De stichting heeft enerzijds tot doel het in de ruimste zin van het woord preventief en curatief bestrijden van blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden en anderzijds het hieromtrent voorlichten van het publiek in Nederland. De stichting is op 1 juli 2008 ontstaan uit de stichtingen Mekong Eye Doctors en Oogzorg Wereldwijd. Visie Een wereld waarin onnodige blindheid niet langer de mogelijkheden van mensen beperkt. Een wereld waarin de ongelijkheid tussen mensen op het punt van toegang tot oogzorg verdwenen is en er voor allen gelijkwaardige kansen bestaan om met een scherp zicht een toekomst op te bouwen. Missie Eye Care Foundation is een niet-gouvernementele organisatie, die zich ten doel stelt een bijdrage te leveren aan de strijd tegen onnodige blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden. Daarnaast stelt Eye Care Foundation zich ten doel bij te dragen aan de bewustwording van de Nederlandse samenleving met betrekking tot deze problematiek. In het meerjarenbeleidsplan 2011 2015 zijn richtinggevende doelstellingen uitgewerkt op het gebied van: Projectondersteuning: de geografische speerpunten zijn vastgelegd; de relatie met en de rol van de veldkantoren is uitgewerkt; de ruimte voor groei is geïnventariseerd; projectondersteuning is gericht op inbedding in nationale oogzorgstructuren; differentiatie naar omvang en duur is geoptimaliseerd. Fondsenwerving: een evenwichtige verdeling van donaties op private basis en uit projectfinanciering; een fondsenwervingmatrix die voldoende rendeert om de kosten te rechtvaardigen; het uitbreiden van de inkomsten, zowel op de zakelijke- en institutionele markt als op de particuliere markt. Voorlichting: het vergroten van het draagvlak in de Nederlandse samenleving; een regionale insteek bij het voorlichten van het Nederlandse publiek over onnodige blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden. Financiën, planning en controle: een adequaat systeem van periodieke financiële rapportage; een administratief systeem dat voldoet aan de richtlijnen gesteld in Richtlijn 650 voor financiële verslaglegging van fondsenwervende instellingen. HRM: adequaat beleid met betrekking tot de inzet van betaalde en niet-betaalde krachten op het kantoor in Nederland en op de veldkantoren. Bovenstaande opsomming is niet volledig, maar dient ter illustratie van de gemaakte beleidsafspraken. Een meerjarenbegroting maakt onderdeel uit van het vastgestelde meerjarenbeleidsplan. In deze begroting zijn de doelstellingen per bestedingscategorie uitgewerkt en de daarvoor, naar verwachting, benodigde budgetten beschreven. 12 13
Planning, monitoring en evaluatie Eye Care Foundation heeft een systeem waarin op een uniforme wijze de projectinformatie wordt vastgelegd. De relatie met de veldkantoren is beschreven. Aan de hand van deze systematiek is het mogelijk om de doelstellingen, de beoogde resultaten en het belang van het project op een meetbare en reële wijze te beschrijven voor de doelgroep. Bij meerjarige projectondersteuning wordt door de projectleiding periodiek een voortgangsrapportage verstrekt, waarin de besteding van middelen en de behaalde resultaten opgenomen zijn. Na afronding wordt een financiële- en inhoudelijke eindevaluatie opgesteld. Het bestuur wordt per kwartaal door de directie geïnformeerd over de voortgang van de lopende projecten en over de effectiviteit van de besteding van gebudgetteerde middelen. Aanpassing naar aanleiding van de evaluaties Bij projecten, waarin Eye Care Foundation een uitvoerende rol speelt, worden de projectactiviteiten, indien nodig, direct bijgestuurd door de programmamanager. Dit gebeurt op basis van evaluaties uit het veld. In de gevallen waarin Eye Care Foundation de uitvoering van projecten overlaat aan andere instanties, en zij slechts optreedt als financier, geschiedt voortgaande beschikbaarstelling van geld op basis van periodieke projectevaluatie en periodieke projectrapportage. Concrete afspraken hierover worden met de projectpartner gemaakt in de projectovereenkomst. Communicatie uitingen in het kader van de voorlichtingsdoelstelling worden door de communicatiemedewerker periodiek geëvalueerd en bijgesteld op het punt van resultaat en relevantie. Impact Om te meten en inzichtelijk te maken in hoeverre de activiteiten en steun van Eye Care Foundation resultaat opleveren, hanteert de stichting een systeem waarbij de projecten in fases en meetbare eenheden zijn ingedeeld. Beleggen Het beleggingsbeleid van Eye Care Foundation is erop gericht om met minimale risico s een optimaal rendement te behalen met gelden die niet direct hoeven te worden ingezet voor de doelstelling of de bedrijfsvoering. Eye Care Foundation houdt, conform de richtlijn voor jaarverslaglegging voor fondsenwervende instellingen, alleen deze specifiek bestemde reserves aan. Dit betekent dat de nog niet uitgegeven middelen op een spaarrekening worden gezet. Vermogen De stichting hanteert een conservatief vermogensbeleid. Dit houdt in dat het bestuur de solvabiliteitspositie op regelmatige basis beoordeelt, dat er een richtlijn is voor de minimale beschikbaarheid aan fondsen voor nieuwe projecten en dat projecten op individuele basis worden beoordeeld, alvorens verplichtingen aan te gaan. Bestemmingsfondsen bevatten geworven gelden die door de donor voor specifieke activiteiten of projecten zijn bestemd. Bestemmingsreserves bevatten geworven gelden, waaraan door het bestuur ten behoeve van de projectdoelstelling een bestemming is gegeven. Eye Care Foundation steunt in de meeste gevallen projecten met een looptijd van meerdere jaren. Bij de bestemming van middelen door het bestuur is niet alleen rekening gehouden met de projectverplichtingen op korte termijn, maar ook met de plannen op langere termijn. De bestemmingsreserves bieden de garantie dat de (meerjarige) activiteiten waaraan Eye Care Foundation zich heeft gecommitteerd ook daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd. Salarissen Eye Care Foundation hanteert in haar beloningsbeleid een marktconforme benadering. Dit betekent dat de salariëring in overeenstemming is met die van vergelijkbare non-profit organisaties, ook voor wat betreft de omvang van de organisatie. Dit beleid voorkomt dat onverantwoord hoge salarissen worden betaald en het bevordert tegelijk een toereikende wervingskracht voor professioneel, gekwalificeerd personeel. Voor het salaris van een directeur geldt de regeling van Goede Doelen Nederland (voorheen VFI) Regeling beloning directeuren van goede doelen ten behoeve van besturen en raden van toezicht. 14 15
Besturen en toezicht houden Intern toezicht Eye Care Foundation heeft een bestuur dat uit zes personen bestaat en dat een belangrijk deel van haar taken heeft gedelegeerd aan de directeur, die zowel beleidsinitiërend als beleidsuitvoerend is. De directeur geeft leiding aan de uitvoerende organisatie van de stichting en verricht zijn werkzaamheden op basis van een directiereglement, waarin de taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd. De directeur staat onder toezicht van het bestuur. Het bestuur stelt de, door de directie voor te bereiden, beleids- en jaarplannen en begroting van de organisatie vast en toetst deze zorgvuldig. Hiermee wordt gewaarborgd dat de functies besturen en toezicht houden gescheiden zijn. In voorkomende gevallen doet de directeur een beroep op de specifieke expertise van bestuursleden ter ondersteuning van de uitvoering. Het bestuur van Eye Care Foundation vergaderde in 2015 zes keer. De belangrijkste onderwerpen waren: Vaststelling jaarverslag 2014 Visie en meerjarenbeleidsplan voor de komende jaren Vaststelling jaarplan 2016 en bespreking begroting 2016 Kansen en bedreigingen met betrekking tot de fondsenwerving Human Resource Management (HRM) beleid Rapportage en verantwoording directie aan het bestuur Zelfevaluatie Kantoor in Nederland De belangrijkste taken op het kantoor in Amsterdam zijn fondsenwerving en het bewaken, evalueren en inhoudelijk ondersteunen van de voortgang in de projecten en de wijze waarop middelen worden ingezet. Daarnaast onderhoudt het kantoor de communicatie met de donateurs en met de Nederlandse samenleving. Ook internationale contacten worden vanuit Amsterdam opgezet en onderhouden. Ruud Wiedijk (0.4 fte) was uitvoerend directeur voor Eye Care Foundation. Yvonne Reifler (0.9 fte) stond aan het hoofd van de projectenafdeling en was verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van de projecten. Elise Kenter (0.6 fte) was programmamanager voor Vietnam. Margreet Geels (0.8 fte) was verantwoordelijk voor de communicatie en voorlichting en de donateurscontacten. Bas van Leeuwen was hoofd financiën en databasemanagement. Fatma Ergincanli (0.5 fte) was medewerker financiën en administratie. Maaike van Veen (0.9 fte) was hoofd fondsenwering en communicatie. Tessa Wortman (0.7 fte) was medewerker communicatie en fondsenwerving. Naast de betaalde krachten waren er voor Eye Care Foundation een aantal mensen op vrijwillige basis actief: Lia Marmelstein ondersteunde één dag per week de medewerkers communicatie en fondsenwerving. Ook reisde zij als fotograaf voor Eye Care Foundation in oktober naar Laos en Cambodja ter gelegenheid van de opening van de twee oogklinieken hier. Met betrekking tot oogheelkundige zaken kon Eye Care Foundation rekenen op advies en ondersteuning van de oogartsen Marius den Boon, medisch adviseur Tanzania; Hedwig Kemme, medisch adviseur Cambodja; Coen Hiemstra, medisch adviseur Nepal; John van Haarlem, medisch adviseur Vietnam; Cees van der Wind, medisch adviseur Laos. 16 17
Daarnaast werd Eye Care Foundation op incidentele basis bijgestaan door diverse andere specialisten op het terrein van de oogheelkunde. Samenstelling van het bestuur Het bestuur van Eye Care Foundation is samengesteld op basis van gewenste profielen: Medisch/oogheelkundige expertise Expertise op het gebied van HRM Financieel-administratieve expertise Expertise op het terrein van fondsenwerving en marketing Bestuursleden worden benoemd voor een termijn van vier jaar met maximaal één herbenoeming. Er is een rooster van aftreden. Bestuursleden ontvangen geen financiële vergoeding voor hun activiteiten voor de stichting. Evaluatie functioneren bestuur Het bestuur onderwerpt zich jaarlijks aan een evaluatie met betrekking tot het eigen functioneren. Hiervoor is een procedure vastgesteld. Evaluatie functioneren directeur Het functioneren van de directeur wordt jaarlijks door een delegatie van het bestuur aan de hand van een functionerings- en beoordelingsgesprek geëvalueerd. Basis voor de evaluatie is het directiereglement, evenals jaarplan en -begroting. Het gespreksverslag maakt onderdeel uit van het personeelsdossier. De bevindingen worden mondeling met het bestuur gedeeld. Good Governance Eye Care Foundation volgt de algemeen geldende richtlijnen betreffende Good Governance en de principes die daarbij gebruikelijk zijn. Het in 2005 aan Goede Doelen Nederland (voorheen VFI geheten) uitgebrachte advies van de Commissie Wijffels betreffende een code voor goed bestuur van goede doelen is ook door Eye Care Foundation ter harte genomen. In de toetsingscriteria van het CBF, zoals die in 2008 met betrekking tot Eye Care Foundation zijn gehanteerd, zijn de aanbevelingen van de Commissie Wijffels vervlochten. Het bestuur heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de vaststelling van de beloning van de directeur volgt het bestuur de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van Goede Doelen Nederland. De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. Algemeen Eye Care Foundation rapporteert over de financiën op basis van richtlijn RJ 650, waarin de uitgangspunten voor financiële rapportage van fondsenwervende instellingen zijn vastgelegd. 18 19
Financieel Staat van baten en lasten In de staat van baten en lasten worden de werkelijke opbrengsten en kosten in 2015 vergeleken met de begrote bedragen voor 2015 en met de werkelijke bedragen over 2014. 2015 is afgesloten met een positief saldo van 81.036, terwijl er een tekort van 72.668 was begroot. Na het 3e kwartaal van 2015 werd over het gehele jaar nog een tekort voorzien, maar we eindigden het jaar, als gevolg van een zeer goede ontwikkeling van de baten in het 4e kwartaal, met een positief saldo. De baten over 2015 zijn 174.887 hoger dan over 2014. Ze zijn echter 103.435 lager dan begroot. De baten uit mailingen ontwikkelden zich zeer positief en hebben zelfs het begrote bedrag aanzienlijk overschreden. Ook de baten uit donaties zijn veel hoger dan over 2014, doch het begrote bedrag is net niet gehaald. De baten uit nalatenschappen zijn hoger dan het gerealiseerde bedrag over 2014 en ook voor deze baten geldt dat het begrote bedrag ruimschoots is overschreden. De baten uit projectfinanciering zijn lager dan 2014 en begroot. De baten uit acties zijn lager dan begroot, omdat een actie, waar we een behoorlijke bate voor hadden begroot, door omstandigheden geen doorgang kon vinden. De bestedingen aan de doelstellingen zijn over 2015 297.213 lager dan begroot en 141.219 lager dan over 2014. In 2015 zijn oogklinieken in Laos (Xieng Khouang) en Cambodja (Svay Rieng) gebouwd, waarvan de baten en de lasten reeds in 2014 zijn verantwoord. Deze projecten zijn in 2015 gerealiseerd en hebben in dat jaar de noodzakelijke aandacht gevraagd. Verder zijn om verschillende redenen een aantal projecten uitgesteld. De lasten voor voorlichting en bewustmaking zijn voor 2015 hoger begroot vanwege de vernieuwing van de website. Het was de verwachting dat dit in 2015 geheel of nagenoeg geheel zou kunnen worden afgerond. Gebleken is dat de nieuwe website pas in 2016 live kan gaan, vandaar dat de werkelijke lasten lager zijn dan begroot. De bestemmingsfondsen betreffen middelen waaraan door derden (de gevers) een beperkte bestemming is gegeven (geoormerkte of gelabelde giften). Eye Care Foundation is niet vrij in het wijzigen van deze bestemming. Aan de bestemmingsreserves is door het bestuur van Eye Care Foundation een beperkte bestemming ten behoeve van de doelstelling gegeven. Eye Care Foundation committeert zich in de meeste gevallen voor meerdere jaren aan projecten. De bestemmingsreserves worden aangehouden om aan deze meerjarige toezeggingen te kunnen voldoen. Jaarlijks worden deze reserves door het bestuur bijgesteld, op basis van de lopende projectverplichtingen. Bestemmingsreserves worden ingezet ten behoeve van projectkosten. Kosten voor de voorlichtingsdoelstelling en kosten voor de eigen organisatie worden hieruit niet gedekt. Van het totaalbedrag van de reserves en fondsen ad 1.492.651 (2014: 1.411.615) is een bedrag ad 611.278 (2014: 521,688) vastgelegd, enerzijds vanwege meerjarige financiële verplichtingen en anderzijds omdat derden een bestemming aan de gelden hebben gegeven. Het bedrag van de continuïteitsreserve ad 842.136 is nodig als buffer ter dekking van risico s op korte termijn en om zeker te stellen dat Eye Care Foundation ook in de toekomst aan haar verplichtingen kan voldoen. Tegenover het bedrag aan reserves en fondsen staan voldoende liquide middelen. Eye Care Foundation volgt voor de haar ter beschikking staande gelden een zeer terughoudend beleggingsbeleid. Om een enigszins acceptabel rendement te behalen, wordt bijna het gehele bedrag aan liquide middelen op spaarrekeningen gestald. De kosten van eigen fondsenwerving zijn hoger dan begroot en werkelijk 2014 Eye Care Foundation hanteert voor de kosten Beheer en Administratie (op basis van de door Goede Doelen Nederland opgestelde aanbeveling Kosten B&A) een norm van 5-7,5%. Kosten voor financiën, planning en control (waaronder accountants- en administratiekosten) en kosten van het bestuur worden volledig aan beheer en administratie toegerekend. Voor de overige uitvoeringskosten eigen organisatie vindt een naar rato toerekening plaats. Balans De door Eye Care Foundation aangehouden reserves en fondsen vallen uiteen in bestemmingsfondsen, bestemmingsreserves (Eye Care Foundation houdt geen onbestemde reserves aan) en een continuïteitsreserve. Met betrekking tot de continuïteitsreserve hanteert Eye Care Foundation de richtlijn van het Centraal Bureau Fondsenwerving dat deze reserve maximaal 1,5 maal de kosten van de werkorganisatie omvat. 20 21
wordt periodiek overlegd. De uitgangspunten van het beleid, met betrekking tot de vrijwilligers, zijn vastgesteld. Hierdoor wordt een beter inzicht verkregen in de relatie met vrijwilligers en de wijze waarop Eye Care Foundation met hen communiceert. De communicatie met de medisch vrijwilligers is georganiseerd in de Klankbord Groep. Dit is een platform waarin de, als vrijwilliger aan de stichting verbonden, oogartsen en andere specialisten zitting hebben. In 2015 zijn zij eenmaal bijeen gekomen om samen met het de hoofd projecten te overleggen over de invulling van de portfolio en de operationele strategie. Op deze wijze wordt de oogheelkundige expertise, behalve in de projecten zelf, ook beschikbaar voor de organisatie in brede zin. Omgaan met belanghebbenden Eye Care Foundation hecht veel waarde aan goede contacten met haar belanghebbenden. In de loop der tijd is zo een aantal, voor de stichting zeer waardevolle, netwerken ontstaan met subsidiënten, donoren en andere belanghebbenden. De groepen van belanghebbenden die de stichting onderscheidt, waarmee specifieke communicatie wordt onderhouden, zijn hieronder weergegeven. Genoemde doelgroep communicatie is verwerkt in het jaarplan dat door het bestuur wordt geaccordeerd. Communicatie met donateurs en grote donoren De stichting informeert haar donateurs via een nieuwsbrief, die tweemaal per jaar via de post en online verspreid wordt. Daarnaast ontvangen donateurs informatie over specifieke projecten. De stichting is zeer geïnteresseerd in de mening van haar achterban. Daarom wordt persoonlijk contact onderhouden met donoren die aandacht hebben voor speciale onderdelen van het werkterrein of die een specifieke donatiehistorie hebben. Bestuurslid Fer Wijstma was verantwoordelijk voor de contacten met deze donateurs, stichtingen en ondernemingen. Communicatie met organisaties Met organisaties waarmee een subsidierelatie bestaat, onderhoudt de stichting functionele en zakelijke contacten om de zuiverheid van beoordeling en evaluatie te kunnen garanderen. Regelmatig hebben projectpartners contact met het kantoor in Amsterdam om informatie over de projecten te geven. Van haar kant houdt de stichting via werkbezoeken een vinger aan de pols over de besteding van gelden. Eye Care Foundation ondersteunt of voert oogheelkundige projecten uit die zoveel mogelijk zijn ingebed in de nationale planning voor blindheidbestrijding. Dat betekent dat veelvuldig contact met nationale overheden gewenst is. Indien nodig, wordt er gepleit voor bijstelling van het nationale beleid, zodat het in lijn is met internationale afspraken op dit gebied. Communicatie met vrijwilligers Voor Eye Care Foundation geven vrijwilligers ondersteuning bij de fondsenwerving en communicatie op het kantoor in Amsterdam. Daarnaast werkt er een aantal vrijwilligers als medisch of technisch adviseur voor de stichting. Met alle groepen vrijwilligers Communicatie met personeel Personeel van Eye Care Foundation, zowel op het kantoor in Amsterdam als op de veldkantoren in Nepal, Cambodja en Vietnam, wordt nadrukkelijk gevraagd mee te denken over- en een bijdrage te leveren aan de beleidsvoorbereiding op diverse terreinen. Er is kantooroverleg tussen alle medewerkers en tussen medewerkers van de verschillende terreinen onderling, zoals projectondersteuning, voorlichting, fondsenwerving en beheer en administratie. Communicatie met media Eye Care Foundation creëert zoveel mogelijk media aandacht voor het probleem van onnodige blindheid in ontwikkelingslanden om zodoende in Nederland het publiek hierover. Daarbij doet de stichting aan (potentiële) donateurs verslag van de manier waarop Eye Care Foundation de haar ter beschikking staande middelen inzet en welke resultaten daarmee worden geboekt of welke problemen worden ervaren. Communicatie met leveranciers Eye Care Foundation onderhoudt contact met haar leveranciers om een goede balans tussen de dienstverlening en de kosten daarvan te waarborgen. In voorkomende gevallen wordt met leveranciers overlegd over de mogelijkheden van (gedeeltelijke) sponsoring, om zo de kosten beperkt te houden. Overige communicatie Eye Care Foundation is aangesloten bij Goede Doelen Nederland, de branchevereniging van landelijk wervende goede doelen. Dit is noodzakelijk om op de hoogte te zijn van- en te kunnen bijdragen aan relevante discussies in de goede doelenmarkt. Eye Care Foundation werkt samen met collega oogzorgorganisaties in Nederland en in het buitenland op het gebied van fondsenwerving of projectmanagement. Daarnaast wordt in de Werkgroep Tropische Oogheelkunde met Nederlandse professionals op het gebied van oogzorg en oogheelkunde in ontwikkelingslanden overleg gevoerd. Klachten De stichting kent een klachtenprocedure. Het klachtenregister wordt periodiek ter kennis gesteld aan het bestuur. Eye Care Foundation ontving in 2015 tien klachten, die allen, conform de richtlijnen van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), zijn afgehandeld. De klachten betroffen niet doorgevoerde mutaties, teveel ontvangen post en de toon van communicatie met de donateurs. Eye Care Foundation heeft de opmerkingen ter harte genomen. 22 23
Vooruitblik Het jaar 2015 hebben we met een positief saldo afgesloten, terwijl een tekort werd begroot. Dit is het resultaat van een zeer positieve ontwikkeling van de baten in het 4e kwartaal van 2015. Weliswaar zijn de begrote baten uit eigen fondsenwerving niet gerealiseerd, de lasten zijn ook lager uitgevallen dan begroot. Met een positief saldo als resultaat. We zijn tevreden met wat we in 2015 hebben gerealiseerd en bereikt. Voor 2016 begroten we een lichte toename van de baten uit eigen fondsenwerving. Deze toename van de baten uit eigen fondsenwerving zal zich naar verwachting vooral voordoen bij de baten uit de zakelijke en institutionele markt. Deze baten stellen ons in staat nieuwe projecten op te starten, c.q. doorlopende projecten af te ronden. In 2015 hebben we de bouw van oogklinieken in Laos en Cambodja afgerond, alsmede de bouw van een aparte vleugel bij een bestaand oogziekenhuis in Nepal. Hele mooie projecten waarmee de oogzorg in de betreffende landen verder wordt geholpen. Voor 2016 staan wederom een aantal bijzondere projecten op stapel. Zo krijgt de samenwerking vanuit de zakelijke markt in Vietnam inhoud door de realisatie van enkele vison centra*. Deze vorm van samenwerken stelt ons in staat op duurzame wijze oogzorg aan te bieden. Door de steun van Eye Care Foundation worden projecten ter bestrijding van onnodige blindheid en slechtziendheid uitgevoerd en wordt de uitvoering voor langere termijn gegarandeerd. Daarnaast worden de middelen ingezet om de oogzorg in de landen waar wij actief zijn in te bedden in de landelijke en/of provinciale zorg van de overheid. Ook dit laatste is voor Eye Care Foundation een zeer belangrijk onderdeel van haar werk en ondersteuning. Samenwerken met andere nationale en internationale organisaties blijft voor Eye Care Foundation van essentieel belang. Wanneer wij samenwerken met andere organisaties kunnen we als geheel meer bereiken en dit heeft een grotere impact op het leven van mensen in het betreffende land. Ook in 2016 en volgende jaren zoeken we actief naar mogelijkheden samen echte stappen in de ontwikkeling van de oogzorg te zetten. Begroting 2016 (x EUR 1.000) Begroot 2016 EUR Werkelijk 2015 EUR Begroot 2015 EUR Baten: Eigen fondsenwerving 1.677 1.620 1.712 Acties derden 3 2 3 Rentebaten 11 12 22 Som der baten 1.691 1.634 1.737 Lasten: Besteed aan doelstellingen Projecten 975 860 1.139 Voorlichting 338 301 319 1.313 1.161 1.458 Werving baten Eigen fondsenwerving 291 298 267 Beheer en administratie Kosten B&A 87 94 85 Som der lasten 1.691 1.553 1.810 Resultaat 0 81-73 2015 was het laatste jaar van de vorige strategische periode. Het strategisch plan voor de periode van 2016 tot en met 2020 wordt deze zomer afgerond. Onze doelstellingen zullen niet veranderen, wel komen de accenten anders te liggen. Voorop staat dat we ons moeten blijven focussen op die activiteiten waarmee we bewezen hebben goed in te zijn. Het bestrijden van onnodige blindheid en slechtziendheid in de ontwikkelingslanden waar we actief zijn, blijft noodzakelijk. De vraag naar onze ondersteuning vanuit deze landen is onverminderd groter dan we in kunnen vullen. Onze deskundigheid en professionele aanpak wordt door velen als sterk punt van Eye Care Foundation genoemd. Daar zijn we uiteraard trots op, maar we zullen de verwachtingen die daaruit voortvloeien steeds weer waar moeten maken. Dat is onze uitdaging voor 2016 en de volgende jaren. De woorden met een * zijn opgenomen in een verklarende woordenlijst aan het eind van het jaarverslag. 24 25
Projecten Inleiding Om de resultaten van de inspanningen inzichtelijker te maken is een systeem ontwikkeld waarbij de projecten in fases en meetbare eenheden zijn ingedeeld. Daarnaast zijn doelstellingen geformuleerd voor de projectperiode 2011-2015. Per projectland worden de geplande en de behaalde resultaten weergegeven. Om goede oogzorg voor iedereen in de betreffende samenleving toegankelijk en bereikbaar te maken, werkt Eye Care Foundation samen met nationale en lokale oogzorg autoriteiten en draagt zij kennis en ervaring over aan specialisten, gezondheidzorg medewerkers en ondersteunend personeel die een rol vervullen binnen het oogzorg netwerk. Op deze wijze draagt Eye Care Foundation bij aan de realisering van Vision 2020: een mondiale campagne die oogzorg in het jaar 2020 voor iedereen bereikbaar wil maken. Eye Care Foundation richt haar activiteiten op twee geografische speerpunten; Azië en Afrika. De nadruk in de vijf projectlanden ligt in de eerste plaats op het versterken van primaire oogzorgstructuren met speciale aandacht voor staar, refractie-afwijkingen* en blindheid bij kinderen. Daarnaast zet Eye Care Foundation zich in voor het versterken en vergroten van de capaciteit bij nationale- en provinciale oogheelkundige adviesorganen en beleidsorganen, bij onderwijsinstituten en van oogheelkundig- en ondersteunend personeel. Tevens richt Eye Care Foundation zich op het verbeteren van de infrastructuur. Dit betekent aandacht voor adequate voorzieningen en de aanschaf van passende apparatuur en instrumenten, zodat optimale oogzorg mogelijk wordt. Tenslotte is er aandacht voor bewustwording en beleidsbeïnvloeding. Activiteiten die plaatsvinden in het kader van bewustwording zijn gericht op de lokale bevolking terwijl beleidsbeïnvloeding zich afspeelt op nationaal niveau. 26 27
Besteding middelen De totaal bestede middelen (directe projectkosten), in de door Eye Care Foundation gesteunde projectlanden waren als volgt verdeeld: 26% oogheelkundige behandelingen, 39% versterking van de capaciteit, 21% verbeteren van de infrastructuur en 14% bewustwording en beleidsbeïnvloeding. Infrastructurele ondersteuning Voor het verbeteren van de infrastructuur komt 35% van de bestede middelen op rekening van het programma in Nepal, 24% wordt in Vietnam uitgegeven, 23% in Laos terwijl Cambodja de rij sluit met 18%. De uitgaven in Tanzania zijn te gering om te vermelden. De kosten betreffen vooral de aanschaf van apparatuur en instrumenten. 21% 14% 26% Oogheelkundige behandelingen Capaciteitsverbetering 35% 0% 24% 39% Infrastructurele ondersteuning Bewustwording/ beleidbeïnvloeding 23% 18% Oogheelkundige behandelingen 77% van de uitgaven aan oogheelkundige behandelingen is besteed in Nepal terwijl de bestedingen in Cambodja, Laos en Vietnam volgen met respectievelijk 13%, 7% en 3%. 77% 0% 13% 7% Bewustwording en beleidsbeïnvloeding In de meeste projectlanden werkt Eye Care Foundation aan beleidsbeïnvloeding. Bevolkingsonderzoeken die de omvang van de oogproblematiek in kaart brengen, worden samen met de behaalde resultaten ingezet om de overheden te bewegen meer verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd wordt er in de projecten aandacht besteed aan bewustwording en voorlichting aan de lokale bevolking met interventies die gericht zijn op preventie of gedragsverandering ten opzichte van oogaandoeningen. Enkel in Nepal ondersteunt Eye Care Foundation interventies die gericht zijn op bewustwording. 8.304 Capaciteitsverbetering Bij de capaciteitsverbetering neemt Vietnam met 33% het grootste deel voor haar rekening. De kosten van de opleiding van acht optometrie studenten in Maleisië vormen hiervan een aanzienlijk aandeel. De uitgaven in Nepal beslaan 25%, terwijl de middelen in Cambodja 23% aangewend worden voor het opleiden van oogartsen, hetgeen eveneens in Laos 10% en Tanzania 9% het geval is. 66.061 25% 9% 33% Landenoverzichten In de navolgende landenpresentaties wordt specifiek ingegaan op de aangewende middelen en de resultaten die geboekt zijn. 23% 10% 28 29
Nepal Karnali zone Dhaulagiri zone Gandaki zone Mechi zone Pokhara Kathmandu Birtamod De doelstellingen van Eye Care Foundation in het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 voor Nepal waren het succesvol afsluiten van twee projecten, het naar een volgende fase brengen van één project en het opstarten van twee nieuwe projecten. Zowel in 2012 en 2013 is een project beëindigd. De projecten in Pokhara en Mechi werden in 2014 naar een volgende fase gebracht. Er zijn in deze fase door Eye Care Foundation twee nieuwe projecten gestart: de Nepalese NGO Nepal Netra Jyoti Sangh (NJJS) werd versterkt en het Nepal National Eye Health Program (NEHEP) is opgestart. Hiermee wordt de bewustwording onder de bevolking over oogproblematiek vergroot. De doelstellingen zijn inmiddels behaald. 30 31
Nationale ontwikkelingen De aardbevingen in april en mei 2015 hebben grote delen van het land voor een lange periode verlamd. De invoering van de nieuwe grondwet heeft voor onrust gezorgd en de verhouding met buurland India is verslechterd. Dit leidt nog steeds tot geringere aanvoer van essentiële producten (brandstof, bouwmaterialen en medicijnen) uit India. Economische teruggang door onder andere onvoldoende energie, een hoge mate van corruptie en een grote werkeloosheid. Nationaal beleid in de oogzorg Nepal onderschrijft Vision 2020 en werkt sinds 1981 aan de verbetering van oogzorg. De Nepalese NGO, Nepal Netra Jyoti Sangh (NNJS), heeft als doel een uitgebreid oogzorgnetwerk te vormen, waarin oogzorg toegankelijk is voor de gehele bevolking. Haar netwerk omvat een twaalftal oogziekenhuizen waaronder het Himalaya Eye Hospital in Pokhara dat door Eye Care Foundation is opgezet. Voor een ontwikkelingsland heeft Nepal een goede oogzorg. Deze is opgebouwd door NGO s. Door middel van lobby en het aantonen van de effectiviteit van de oogzorg heeft de Nepalese regering meer verantwoordelijkheid genomen. Zo ontvangen Primary Eye Care Centra in toenemende mate operationele ondersteuning van de overheid. In 2020 zal de oogzorg in alle districten onder (financiële) verantwoordelijkheid van de overheid vallen. Sterktes in de oogzorg Goede kwalitatieve oogzorg. Gespecialiseerde oogheelkunde en gespecialiseerde oogartsen. Goede opleidingsmogelijkheden in Nepal. Zwaktes in oogzorg Onvoldoende overheidsparticipatie. De oogheelkundige zorg is niet ingebed in nationale gezondheidszorgbeleid. NNJS glijdt af naar een meer politiek orgaan. Transparantie en daadkrachtige aansturing ontbreken. Het instituut is onvoldoende uitgerust voor wetenschappelijk onderzoek. Meeste oogartsen zijn werkzaam in de hoofdstad. Goed opgeleid personeel is moeilijk te mobiliseren naar rurale gebieden. NGO (NNJS) afhankelijke en gestuurde oogklinieken. Onvoldoende spreiding van oogklinieken. De meeste klinieken liggen in de Terai en zijn financieel afhankelijk van Indiase patiëntenstroom. Ondersteuning van Eye Care Foundation Het lokale Eye Care Foundation kantoor in Kathmandu begeleidt de projectpartners in Nepal bij het ontwikkelen en uitvoeren van de projectplannen. Oprichting en ondersteunen van twee oogziekenhuizen in Pokhara en Mechi. Ondersteunen van oogzorgprogramma s in drie zones Gandaki, Dhaulagiri en Mechi en in drie districten in de Karnali zone. Ondersteuning van een nationaal voorlichting- en bewustwording programma. De projecten kunnen rekenen op inbreng van een medisch adviseur van Eye Care Foundation. Partners van Eye Care Foundation Himalaya Eye Hospital in Pokhara. Mechi Eye Hospital in Birtamod. Nepal Netra Jyoti Sangh. Sterktes in de projecten Het Himalaya oogziekenhuis in Pokhara is operationeel onafhankelijk. Mechi oogziekenhuis investeert zelf in aanzienlijke mate in opleiding, apparatuur en uitbreiding specialisaties en faciliteiten. Ziekenhuizen hebben goed opgeleide en gespecialiseerde medewerkers en bieden gespecialiseerde zorgverlening. Oogzorgprogramma s in verafgelegen gebieden staan onder toezicht van capabele ziekenhuismedewerkers en kunnen rekenen op de steun van een goed geoutilleerd oogziekenhuis. Zwaktes in de projecten Het bestuur in beide ziekenhuizen is onervaren. Het ontwikkelen van een lange termijn beleid voor de ziekenhuizen is een uitdaging. Oogzorgprogramma s in de verafgelegen gebieden zijn kostbaar en tijdrovend. Het aantrekken en behouden van hoogopgeleide staf in afgelegen gebieden is een uitdaging. Activiteiten Eye Care Foundation Voortzetting bouw van een nieuwe vleugel voor privé patiënten en een kantine voor personeel en patiënten. Vervangen en aanschaf van apparatuur en instrumenten. Ondersteuning oogcentra in afgelegen gebieden. Uitvoeren van oogkampen.* Oogonderzoeken bij schoolkinderen. Training van oogheelkundig-, gezondheidszorg- en ondersteunend personeel. 32 33
Verdeling middelen 25% 15% Infrastructurele ondersteuning Capaciteitsverbetering 20% 40% Oogheelkundige behandelingen Bewustwording Resultaten Oogheelkundige behandelingen Oogaandoeningen 359.578 Kinderblindheid 41.511 Brillen aangemeten 761 Capaciteit verbetering Training oogheelkundig personeel 67 Training ondersteunend personeel 3.961 Infrastructurele ondersteuning De kosten van de bouw voor de kantine en de privé vleugel van het ziekenhuis in Mechi zijn opgenomen in de jaarrekening 2013 en vormen geen deel van de kosten die in dit verslag opgenomen zijn. Het doel van de steun aan beide projecten is om de service aan de patiënten te verhogen en het ziekenhuis in staat te stellen meer inkomsten te genereren. Bewustwordingen beleidsbeïnvloeding Het National Eye Health Education programma is succesvol met het delegeren en overdragen van activiteiten van nationaal niveau naar lokaal niveau. Meewerkende oogziekenhuizen hebben inmiddels een eigen voorlichtingsafdeling van waaruit het programma voor de dorpsgemeenschappen wordt gesuperviseerd en lokale groeperingen getraind. Toekomstplannen De privé vleugel en de kantine in het ziekenhuis in Mechi worden in het eerste kwartaal van 2016 in gebruik genomen. Het ziekenhuis is inmiddels in staat om de operationele kosten alsmede de aanschaf van apparatuur, instrumenten en de opleiding voor personeel voor haar rekening te nemen. Eye Care Foundation participeert in het bestuur van het ziekenhuis en zal haar invloed aanwenden om het management te versterken. Het programma met Himalaya Eye Hospital is gericht op het verbeteren van de oogzorg en voorzieningen in de drie zones waar het ziekenhuis verantwoordelijk voor is. In de districten Baglung en Gorkha wordt een bijdrage geleverd voor het upgraden de Primary Eye Care Centra naar chirurgische centra. Deze ontwikkeling is in lijn met de beleidsplannen zoals die in Nepal ontwikkeld zijn. De steun aan het nationale voorlichting- en bewustwordingsprogramma wordt voortgezet. Verder zal Eye Care Foundation de overheid stimuleren om haar verantwoordelijkheid te nemen voor de oogzorg in Nepal. Samen met het platvorm van (oog) NGO s zullen de nodige stappen worden gemaakt. 34 35
Vietnam Hanoi Binh Duong Dong Thap Ca Mau Vinh Long Soc Trang Ho Chi Minh stad De doelstelling van het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 voor de projecten in Vietnam was: tenminste twee projecten succesvol afsluiten en tenminste twee projecten naar een volgende fase brengen. Deze doelstelling is al in 2013 behaald. 36 37
Nationale ontwikkelingen Millenniumdoelen voor wat betreft armoede bestrijding, onderwijs en gender gelijkheid zijn reeds gehaald of overschreden. Ondanks de economische vooruitgang is 8,7% van de bevolking near poor (UNDP, 2014). Sterk vergrijzende bevolking en sterke toename van armoede onder ouderen, vooral op het platteland. Toename bijziendheid bij kinderen vanwege verschillende sociaal-economische, demografische en culturele verschijnselen, zoals verstedelijking, grote toename gebruik sociale media en leerdruk. Nationaal beleid in de oogzorg Het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid heeft een Nationaal actieplan voor Blindheidspreventie 2016-2020 en visie tot 2030 opgesteld. Dit actieplan zal naar alle waarschijnlijkheid binnenkort worden goedgekeurd. Aan de hand van dit actieplan werkt de overheid aan het realiseren van de doelstellingen van Vision 2020. Oogzorg wordt langs twee verschillende, parallelle, kanalen aangeboden: Centre of Social Diseases (COSD) en de ziekenhuizen. Dit model wordt in de meeste provincies niet meer als efficiënt en wenselijk ervaren. Er wordt nu een verschuiving zichtbaar op provinciaal- en districtsniveau. Oogcentra nemen de preventieve en curatieve oogzorg over op provinciaal niveau. Op districtsniveau wordt curatieve en preventieve (oog)zorg gefuseerd. De organisatie van de oogzorg blijft echter ondoorzichtig en de organisatiegraad varieert per provincie. Bovendien spelen politieke belangen een belangrijke rol. Sterktes in de oogzorg De ziektekostenverzekering vergoedt voor arme burgers steeds meer oogoperaties. Evenals in Ho Chi Minh City is nu ook in Hanoi een optometrie opleiding gestart. Toenemende belangstelling voor het verder ontwikkelen van diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen In de meeste provincies wordt de moderne Phaco techniek* gebruikt voor oogoperaties. Daling in prevalentie van blindheid (, RAAB* 2015). Zwaktes in de oogzorg Mensen in afgelegen gebieden hebben nog onvoldoende toegang tot oogzorg. Onvoldoende informatie beschikbaar in de provincies over vergoeding en mogelijkheden van oogbehandeling. Zorgverzekering bekostigt enkel de phaco techniek, voor arme patiënten met staar, terwijl de effectieve en kostenbesparende small incision * techniek niet wordt vergoed. Bijkomende kosten als transport en medicijnen worden niet vergoed. Onvoldoende capaciteit om toename van staar patiënten, door een sterk vergrijzende bevolking, te dekken (RAAB 2015). De kwaliteit van staartoperaties ligt onder de WHO standaard (RAAB 2015). Refractiediensten zijn buiten de grote steden nauwelijks beschikbaar en/of van slechte kwaliteit. Tekort aan professioneel opgeleide refractionisten.* Gebrek aan samenwerking en draagvlak bij Ministerie van Onderwijs en Ministerie van gezondheidszorg waardoor oogonderzoek bij schoolkinderen stagneert. Ondersteuning van Eye Care Foundation In vier provincies in de Mekong delta wordt de oogzorg, met name het behandelen van refractie-afwijkingen, versterkt. Opzetten van vision centres* in districtsziekenhuizen. Deze vision centers zullen werken volgens een social-entrepeunerial model, waarbij de winst geïnvesteerd wordt in oogzorg en brillen voor de allerarmsten gesubsidieerd worden. Twee tertiaire oogziekenhuizen worden gesteund bij het versterken van de capaciteit op het gebied van optometrie. Het lokale Eye Care Foundation kantoor in Ho Chi Minh City begeleidt de projectpartners bij het ontwikkelen en uitvoeren van de projectplannen. De projecten kunnen rekenen op inbreng van een medisch adviseur van Eye Care Foundation. Eye Care Foundation neemt deel aan de werkgroep van alle NGO s actief op het gebied van oogzorg in Vietnam. Deze groep werkt nauw samen met het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid. Partners van Eye Care Foundation Vietnamees Nationaal Ooginstituut Ho Chi Minh City Oogziekenhuis VNIO ziekenhuis in Hanoi Provinciale gezondheidsdiensten: Binh Duong Ca Mau Dong Thap Soc Trang Sterktes in de projecten De eerste vier studenten optometrie zijn afgestudeerd en werken nu als assistent docent aan de optometrie opleiding en in tertiaire oogziekenhuizen in Hanoi en Ho Chi Minh City. De overige vier studenten optometrie die nu met steun van Eye Care Foundation worden opgeleid, presteren goed. Belangstelling en enthousiasme om diensten die refractie-afwijkingen behandelen, op te zetten op provinciaal- en districtsniveau. Motivatie om ondernemingsplannen voor vision centres te ontwikkelen, is groot. Zwaktes in de projecten De (lokale) overheid is pas bereid om activiteiten over te nemen en te financieren als de activiteit haar waarde bewezen heeft. In de meeste provincies wordt door de zorgverleners geen Comprehensive Eye Care geboden. Kwantiteit lijkt voor de overheid belangrijker dan kwaliteit van oogzorg. Hierdoor wordt er nauwelijks aandacht besteedt aan het opvolgen van de uitkomsten van staaroperaties. Bij refractie is er nauwelijks follow up van het gebruik van de brillen. Sinds Eye Care Foundation gestopt is met het subsidiëren van staaroperaties zijn er signalen dat lokale partners minder gemotiveerd zijn om outreach te doen. 38 39
Activiteiten van Eye Care Foundation Vier provincies in de Mekong Delta zijn begonnen met het opzetten van alomvattende diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen. Er zijn refractionisten en schoolzusters opgeleid, instrumentarien voor refractie-afwijkingen en brillen gedoneerd. Er zijn ouderen en kinderen tijdens outreach* activiteiten getest op oogafwijkingen. Ook zijn er door de lokale partners ondernemingsplannen geschreven voor het opzetten van vision centres. Supervisors zijn geselecteerd die de refractionisten zullen begeleiden. Diverse trainingen zijn gehouden, waaronder bijscholing van refractionisten en het opleiden van supervisors. Tevens is er een training gegeven met betrekking tot deskundige bedrijfsvoering voor vision centres. Twee medewerkers van het Vietnamees Nationaal Ooginstituut in Hanoi en twee medewerkers van het Ho Chi Minh City oogziekenhuis hebben hun vierjarige opleiding optometrie afgerond en zijn begonnen met werken. Vier anderen volgen, met goed resultaat, de vierjarige opleiding Optometrie in Maleisië. Er is een RAAB* uitgevoerd in het hele land, waaronder provincies waar Eye Care Foundation projecten heeft. Er is een workshop voor de lokale partners gehouden met aandacht voor het opzetten van vision centres en de organisatie van outreach. Verdeling Middelen 64% 8% 25% Resultaten Oogheelkundige behandelingen en preventie Capaciteit verbetering 3% kinderblindheid Refractieafwijkingen Infrastructurele ondersteuning Oogheelkundige behandelingen Capaciteitsverbetering Bewustwording oogonderzoek bij 88.309 schoolkinderen oogonderzoek bij ouderen 5.588 brillen aangemeten 1.346 training oogheelkundig 43 personeel training ondersteunend 94 personeel opleiding optometristen 8 Toekomstplannen De aanbevelingen van het evaluatierapport uit 2013, om de kwaliteit van de oogheelkunde te verbeteren en de diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen te versterken, zijn in 2014 uitgewerkt in projectvoorstellen. In 2015 is een begin gemaakt met het versterken van deze diensten op provinciaalen districtsniveau. Voor de toekomst zal de nadruk liggen op: 1. Verdere versterking van diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen waarbij de nadruk zal komen te liggen op het opzetten van pilot vision centers. 2. Kwaliteit van zorg en service. Dit zal worden gedaan op verschillende vlakken. Ten eerste wordt er een supervisie systeem van refractionisten geïntroduceerd. Ten tweede wordt de data collectie op provinciaal- en districtsniveau verbeterd en gestandaardiseerd. Ten derde wordt de nazorg van brilgebruik verbeterd. Als laatste zal er gewerkt worden aan verhogen van de kwaliteit van staaroperaties. 3. Inventarisatie van de ondersteuning van staaroperaties, indirecte kosten van staaroperaties (zoals transportvergoeding voor de allerarmsten) en outreach. 4. Ondersteuning van optometrie studenten in Maleisië. Indien nodig begeleiden van afgestudeerde optometristen en het ondersteunen van de optometrie opleiding in Ho Chi Minh stad. 5. Versterken van voorlichting- en bewustwordingsactiviteiten voor de verschillende doelgroepen. 6. Opzetten van strategische samenwerkingen tussen Internationale 0ogzorg NGO s en lokale bedrijven. 7. Verkennen van mogelijkheden voor toepassen van technologische innovaties in de oogzorg. 40 41