European Piano Teachers Association Afdeling Nederland TOE AAN IETS ANDERS? VERGELIJKING BEGINNERSMETHODEN PIANO Bespreking van 18 pianomethodes (december 2010)
INHOUDSOPGAVE (december 2010) 3 Voorwoord 4 Vergelijkingstabel 5 Beoordelingscriteria Methodes: 6 Ehrenpreis & Wohlwender : 123 KLAVIER 10 Michael Aaron: Piano Course 14 Denes Agay: The Joy of First-Year Piano 18 Alfredʼs Basic Piano Library 21 Alfredʼs Basic Adult Piano Course 25 Step by Step, Edna Mae Burnams Piano Course 28 Chesterʼs Easiest Piano Course (Carol Barrat) 31 Fritz Emonts: Europäische Klavierschule 35 Folk Dean: Mijn 1e, 2e, 3e pianoboek en Steeds Beter 1, 2 en 3 38 Hervé - Pouillard: Mijn eerste en tweede jaar piano 41 Hal Leonard: Pianomethode 45 Geertje Nooitgedagt: Speel je mee? 48 John Thompson: Meest eenvoudige leergang 53 John Thompson: Adult Preparatory Piano Book 59 Klaus Runze: Zwei Hände Zwölf Tasten 65 Pauline Hall: Piano Time 71 Siebzig Tastenabenteuer mit dem kleinen Ungeheuer 75 Recensie: Bijdehandjes 2
Voorwoord De werkgroep beginners-methoden is ontstaan tijdens het EPTA-congres 2001 en bestond aanvankelijk uit vijf mensen: Anne-Kristien ʼt Hart-Romeijn, Corien van den Berg, Elly Max-Hagen, Mariëtte Bos en Otto Ede Pool. Wat ons bij elkaar bracht was de behoefte om inzicht en overzicht te krijgen in de veelheid aan bestaande methodes. We zijn een vergelijkend onderzoek gestart en stelden daartoe eerst een lijst met criteria samen aan de hand waarvan getoetst kon worden. Besloten werd om uitsluitend methodes te beoordelen op basis van onze eigen werkervaring en die van collega-docenten. Duidelijk werd hoe de diverse methodes hetzelfde doel nastreven maar daarbij kiezen voor verschillende wegen. En zulke keuzes betekenen altijd: beperkingen. Een alles omvattende methode hebben we tot dusverre niet gezien. En de vraag is natuurlijk of die er ooit zal zijn. Een methode wordt pas compleet door wat de leerkracht zelf er mee doet. Ons onderzoek is een leerproces geweest. We vonden onvermoede of vergeten kwaliteiten bij methodes. En waar we beperkingen als tekorten ervoeren zijn we op zoek naar alternatieven gegaan; elke leerling en lessituatie vergt een eigen aanpak. Methodes kunnen elkaar aanvullen en het is boeiend om daar gebruik van te maken. Helemaal overstappen op een andere methode kan soms ook een goede keus zijn. Wij merkten dat onze lessen er levendiger van werden. We hopen dat bij het veranderen van methode onze vergelijkingstabel (bijgewerkt tot aan de eerste 14 methodes) kan helpen; hierop is zichtbaar gemaakt hoe de methodes op elkaar aansluiten en zich verhouden tot ʻde schaal van Kloppenburgʼ. Na 18 methodes te hebben besproken hebben we in 2010 besloten het stokje over te dragen en de werkgroep te beëindigen. Wie het stokje overneemt is nu niet bekend, maar we hopen dat binnenkort weer andere leden van EPTA zich in dit boeiende, en noodzakelijke onderzoeksveld zullen begeven. Voor u ligt een 75 paginaʼs tellend boekwerkje, of pdf, waarin alle resultaten zijn verzameld. (Met dank aan de leden Karin Limburg en Harry Koopman.) Onze dank gaat uit naar alle docenten die ons tips hebben gegeven en hebben geholpen bij methodes waar zij veel ervaring mee hadden. Anne-Kristien ʻt Hart-Romeijn Corien van den Berg Mariëtte Bos December 2010 3
Vergelijkingstabel In onderstaande tabel ziet u hoe de besproken methodes zich wat betreft de moeilijkheidsgraad verhouden tot ʻde schaal van Kloppenburgʼ, en hoe ze zich onderling verhouden. In dit overzicht zijn 14 van de 18 besproken methodes verwerkt. 4
Beoordelingscriteria 0. Datering van de beoordeling 1. Titel, auteur, jaar van publicatie, uitgever 2. Presentatie, layout 3. Extraʼs en aanvullend materiaal 4. Doelgroep (jonge) leerling, middelbare scholier, volwassene, individueel of groepsles 5. Instapniveau 6. Eindniveau 7. Progressie (de snelheid waarmee en de manier waarop het moeilijker wordt) en de evenwichtigheid van de progressie. 8. Speelmateriaal, soorten muziek (stijl), muzikale kwaliteit, ritmische diversiteit enz. 9. Mogelijkheid tot samenspel 10. Aandacht voor lichte muziek, akkoordsymbolen, improvisatie of compositie 11. Verbale toelichting over componist, stijl, techniek enz. 12. Inhoudelijke opbouw, per deel en aandacht voor technische en theoretische ontwikkeling. Conclusie en bevindingen. 5
Ehrenpreis & Wohlwender: 123 Klavier Ehrenpreis & Wohlwender: 123 Klavier Bevindingen van de werkgroep Een uitnodigende ontdekkingsreis in 2 delen naar het rijk van de pianomuziek. Positief: In deze methode is het beleven van de muziek net zo belangrijk als het technisch kunnen uitvoeren. Het materiaal en de aanpak nodigen uit tot bewegen; ritme wordt lijfelijk en vanuit grote motoriek aangepakt en er wordt veel gezongen. Het aspect van het voelen, de tastzin, is erg belangrijk. Het notenbeeld komt pas na het spelen, het doet her kennen wat de kinderen al kennen en kunnen. De noten worden niet als losse elementen gepresenteerd maar in zinvol verband aangeboden. De leerling leert wel noten lezen, maar leert ook los te komen van die noten. Er is volop aandacht voor improvisatie en analyse. Van af het begin worden de handen gelijkwaardig aan het werk gezet. De Lehrerkommentare zijn bijzonder interessant. Hierin geven de auteurs aan op welke manier de methode naar hun idee het beste kan worden gebruikt. Het zijn zinnige en inspirerende adviezen en aanknopingspunten die bij sommigen van ons ook doorwerken in het lesgeven uit andere boeken, bijna als een upgrade van onze opleiding pianomethodiek. De lesontwerpen bieden duidelijke structuur voor met name de groepsles. Dat vraagt aanvankelijk nogal wat voorbereiding per les, maar op den duur wordt je daarin als docent steeds zelfstandiger. Kritiekpunten: De uitgebreide lesbeschrijvingen in de Lehrerkommentare gaan voor sommigen te ver en kunnen betuttelend worden gevonden door ervaren docenten. Toch komen de stukken juist aan de hand van dit lerarenboek optimaal tot hun recht. Dat de methode in het Duits is geschreven kan ook een barrière zijn. Een Nederlandse versie zou welkom zijn. Heft 2 : les 26 Greensleeves geeft dubieuze pedaalaanwijzingen. Blz. 68: Kwintencirkel, de parellel-toonsoorten kloppen niet allemaal. Datum beoordeling: mei 2004 Corien van den Berg Mariëtte Bos Elly Max-Hagen Anne-Kristien t Hart-Romeijn met veel dank aan Dorothea Schokking Algemene Gegevens 1. Titel, auteur, jaar van publikatie, uitgever 123 KLAVIER Klavierschule für 2-8 Hände, Heft 1 en 2, Claudia Ehrenpreis & Ulrike Wohlwender, 1995, Breitkopf und Härtel. 2. Presentatie Duitstalig. Heft 1 in het formaat landscape (A4 kwartslag gedraaid), grotere noten en letters dan in Heft 2. De illustraties zijn mooi kleurig en suggestief uitgewerkt, ze inspireren en brengen het kind in de sfeer van de muziek. Alle informatie is echt voor de leerling bedoeld (de leraar heeft een aanvullend boek) en valt daardoor goed te verwerken. 6
Ehrenpreis & Wohlwender: 123 Klavier 3. Extra s en aanvullend materiaal Lehrerkommentar Heft 1 en 2: zeer uitgebreid boek voor de docent. Hierin wordt per les een werkwijze aanbevolen, nauwkeurig ingedeeld en uitgewerkt (zeker waar het groepslessen betreft). Het bevat ook wat lesmateriaal zoals bouwsteen-voorbeelden om te kopiëren. 4. Doelgroep Geschikt voor kinderen vanaf 6-7 jaar t/m bovenbouw basisschool. De methode is bedoeld voor de individuele leerling of voor een groep van 2, 3 of 4 kinderen. Het Lehrerkommentar Heft 1 richt zich echter niet op de individuele leerling. Het tweede deel is bedoeld voor de individuele les of voor een koppel van twee. Heft 2 bevat ook bruikbaar materiaal voor oudere kinderen. 5. Instapniveau Leerling zonder voorkennis. 6. Eindniveau Kloppenburg trap 2, eenvoudige Engelse sonatines. 7.Progressie Richtlijn van de auteurs is: één boek per jaar uitgaande van een lesduur van 45 à 50 minuten. Die tijd lijkt ons minstens nodig. Het tempo per les ligt hoog, zeker voor heel jonge kinderen; maar je kunt ook meerdere keren over één les doen en soms verdient het aanbeveling ander aanvullend lesmateriaal toe te voegen. Vooral in Heft 2 kun je vrijer omgaan met de volgorde van de stukken, aangepast aan de ontwikkeling van de leerling of aan bijv. de wisseling van seizoenen. 8. Speelmateriaal Afwisselend in stijlen als volkslied, oosters, chromatisch, aleatorisch, atonaal, klassiek, polyfoon, blues, boogie, grafische partituur. De stukken zijn van goede kwaliteit en zodanig gekozen dat de leerling de structuur ervan kan begrijpen. Veel opdrachten en aanknopingspunten voor variatie en improvisatie. Ook ruimte voor auditief werken met bekende kinderliedjes (zelf Nederlandse liedjes zoeken). 9. Mogelijkheid tot samenspel Enkele stukjes voor 4-mains. Vanuit de opzet van de methode kan alles in samenspel en interactie van 2, 3 of 4 kinderen geleerd en uitgevoerd worden (spelen, bewegen, zingen, klappen). Ideaal is daarbij de beschikbaarheid van meer dan één piano. Ook slagwerkinstrumenten worden aanbevolen. 10. Aandacht voor lichte muziek, improvisatie, compositie Aandacht voor lichte muziek, vooral in Heft 2. Structurele opbouw in het leren begeleiden van liedjes. Akkoordsymbolen. Veel speel- en schrijfopdrachten voor ontbrekende passages en voor improvisatie of variatie. In grafisch genoteerde stukken wordt ervaring opgedaan met compositieprincipes zoals die van de polyfonie (Heft 1 les 29). 11. Toelichtingen Beknopte aanwijzingen of toelichtingen, vaak in opdrachtvorm. Aan het eind van de boeken wordt de theorie overzichtelijk voor de leerling op een rij gezet. Inhoudelijke beschrijving Heft 1 (37 lessen) 1 Kennismaken met groep, werkwijze en samenspel. Klankvoorstelling en improvisatie. Hoog-midden-laag. Oriëntatie toetsenbord. 7
Ehrenpreis & Wohlwender: 123 Klavier 2 Kwart-noot, kwart-rust, tweetal achtste noten. Vinger(zettings)cijfers. Rondovorm. 3 Toonhoogte, dynamiek, klankdichtheid. Grafische notatie. Klank rechter pedaal. 4 Halve noot en rust en hele noot. Maataccent. Zwarte-toetsen lied. Coördinatie maatritme twee handen. 5 Hele-toons-toonladder 6 Beide handen spiegelbeeldig in vijfvinger-positie rondom centrale c. Dat blijft zo t/m les 10. Eerste oriëntatie notensysteem. Stappen-sprongen. 7 G-sleutel en F-sleutel met hun lijn in de balk. 8 Noten f g a b c1 d1 e1 f1 g1. Verbinding notenbeeld-notennaam-toets. 9 4/4 maat. Hele rust. Overbinding. Forte-piano. Tweestemmig, grotere sprongen en repeterende tonen. 10 Herhalingsteken, legatoboog. Eerste traditioneel genoteerd 8-matig stukje. 11 Nieuwe noten: c d e. Beide handen c-positie. Kwint. Gelijke en tegenbeweging. 12 Nieuwe noten: B. 3/4 maat. Halve noot met punt. Sext. Zelf ontbrekende begeleidingsnoten overschrijven. 13 Auditieve les: kinderliedjes spelen, begeleiden met kwint-sext, transponeren. 14 Mezzoforte. Zelf ontbrekende melodie-noten overschrijven. 15 Nieuwe noten: a1. D-positie. Aangeboden ostinate begeleidingsvarianten toepassen. 16 Nieuwe noten: b1. E-positie. Secunde, terts, kwart. Staccato-legato. Da Capo al Fine. ABBA-vorm. 17 Nieuwe noten: c2. F-positie. Fermate. Pianissimo-fortissimo. Tegengestelde articulatie links-rechts. 18 Nieuwe noten: d2. G-positie. Gebroken drieklank. Eerste aanzet canon-spel. 19 Zestoons bereik door sprong tussen vinger 1 en 2. Kwart noot met punt en achtste noot. Melodie-variaties toepassen en zelf verzinnen. Stukje zonder tekst als hulpmiddel. 20 Rechts legato - links staccato. 21 Muzikale verbeelding van stemmingen. Improvisatie binnen traditioneel genoteerd stukje. 22 Halve toonsafstanden. Kruis en mol. Bewustmaking maatsoort, rust en pulse voelen. 23 Benoemen van alle zwarte toetsen (toets-noot-naam). 24 Chromatiek. Herstellingsteken. Duim onderdoor zetten. 25 Voorteken voor aan de balk. Canon. 26 Polyfoon. Toonrepetitie met andere vinger (positieverandering) 27 Auditieve les: kinderliedjes met opmaat. 2/4 maat. Begeleiden met I-V 7 akkoorden in C (voorgeschreven) en transponeren. Vingerzettingen zelfstandig uitzoeken en noteren. 28 Andante en allegro. Wisselende maatsoort 3/4 en 2/4. Derde vinger overzetten. 29 Grafisch genoteerde bouwstenen uitvoeren en coördinatie verschillende bouwstenen. Kreeft, omkering, kreeft van de omkering. 30 Stukje 4-mains. Zwaar-licht bij twee door boog verbonden kwartnoten en beweging van de pols (neer-op). 31 Adagio. 6/8 maatsoort. Snelle wisselingen van positie (kleine afstanden). Zwaar-licht bij drie door boog verbonden kwartnoten en beweging van de pols (neer-op). 32 Nieuwe noten: bes in G-sleutel. Blues-toonladder c es f ges g. Overzetten tweede vinger. Accentteken. 33 Snel positiewisselen clusters (grote sprongen). Syncope. 34 Gebroken drieklanken over 4 oktaven. Pedaaltechniek. 35 Jazz-cadens II-V-I. Vierklanken (verdeeld over twee handen). Melodie-improvisatie met akkoordtonen. 36 Nieuwe noten: C. Vervolg les 35, melodie zingen met II-V-I begeleiding op de piano. 37 Wisselzang solo-tutti. 8
Ehrenpreis & Wohlwender: 123 Klavier Heft 2 ( 36 lessen) 1 Nieuwe noten: uitbreiding van F t/m g2. Drieklank ongebroken in grondligging spelen. Syncope in de achtste noten. Melodie-improvisatie op ostinate bas. Gordonritmespraak. 2 Nieuwe noten: a2. Bewust variëren van tempo, articulatie en dynamiek als expressiemiddel. 3 Herhaalteken eentje-tweetje. Maatwisseling binnen één stuk. Invoering toonladderspel. 4 Akkoorden in sextligging. Crescendo-teken. Simile. Oktaveringsteken. 2/2 maatsoort. Legato-pedaal bij akkoorden. 5 Strofenlied waarbij I-V drieklankbegeleidingen in varianten toegepast moeten worden. Tonica-dominant. Akkoordsymbolen C en G. Uitleg eerste omkering. Zestiende noten (als opmaat). 6 Nieuwe noten: E en B1. Boventonen. Combinatie traditionele met relatieve toonhoogte notatie. 7 Nieuwe noten: a in g-sleutel. Diminuendo. Volledige canon. 8 Sempre legato. Oriëntaalse skala (g-a-bes-cis-d-e). Veranderen van positie door samentrekken hand. Crescendo-decrescendo en hun tekens. 9 Moderato. Non legato. 10 Relatieve tijdnotatie. Stom aangeslagen noten en boventonen. 11 Liedbegeleiding. Dominant septimeakkoord in grondligging en in eerste omkering. Achtste noot met punt + zestiende. Achtste rust. Bouw majeur-ladder. 12 Auditieve les. Liedbegeleidingen verder uitgebreid. 13 Blues-ladder, blue notes en bluesschema. Triool. Enharmonisch cis=des. Achtste noten uitvoeren in swing. 14 Langzame wals. Verschillende dynamiek links-rechts. 15 Sequens. Tweestemmige begeleiding linkerhand. 16 Melodievariaties maken bij boogie met voorgeschreven bouwstenen. 17 Ritardando. Da Capo al Fine. Spel snellere zestiende noten. 18 Sforzato. 19 Vierhandig. Mezzopiano. Majeur-mineur vergelijking. Toonladder harmonisch-mineur 20 Clusters en improvisatie op 4 tonen. Voortekens aan het begin van het stuk anders dan bij klassieke notatie. 21 Ostinate akkoorden 22 Deels auditieve les. Liedbegeleiden met I-IV-V (en V7 in enge ligging) in C, G, D en F. Subdominant. 23 Flamenco. Toonladderspel stijgend en dalend. Phrygisch. 24 Afkortingsteken voor herhaalde maatpatronen. 25 Boogie. Complemantair interval terts-sext. Alteraties naar keuze spelen/schrijven. 26 Majeur-mineur-drieklank. Largo. Del Segno. Wissel- en doorgangsnoten. 27 Polyfoon menuet in 5-vingerpositie. 28 Tango-Habanera. Gebonden tertsen spelen. Harmonisch mineur. Coda en codateken. 29 Glissando-notatie. Elleboog-cluster. Tenuto. Subito. Lopende bas. 30 Majeur en parallel mineur. 31 Allemande. Modulatie. 32 Nieuwe noten: c3. 4-mains. Maatwisseling 5/8 en 6/8 maat. Kleine introductie in minimal compositie techniek. 33 C-teken voor 4/4 maat 34 Gavotte. Alla breve maat. 35 Nieuwe noten: e3. Sus4-akkoord. Loco. Orgelpunt. Arpeggio. 36 Wisselbas (wisselende basnoot in het akkoord). In de theorie samenvatting aan het eind ook nog: Septime en oktaaf. Aanzet tot kwintencirkel. 9
Michael Aaron: Piano Course Michael Aaron: Piano Course Bevindingen van de werkgroep Michael Aaron s Piano Course is een methode in 5 delen voor snellere leerlingen vanaf 7-8 jaar. Ook geschikt voor volwassenen. De methode zit goed overdacht in elkaar. Michael Aaron komt uit de school van Matthay, wat vooral is te merken aan de technische opbouw (bijvoorbeeld veel stukjes vanuit draaibewegingen). Het eigen materiaal is (ook in de eenvoudige stukjes) meestal zeer muzikaal met duidelijke melodielijnen en goed geschreven voor de ontwikkeling van de hand. Deel 1 start met het aanleren van het notenschrift op beide balken. Omdat het tempo daarin behoorlijk hoog ligt zou je de eerste 10 stukjes uit boek 1 eerst auditief aan kunnen leren, daarna gaan lezen. De liedjes uit deel 1 komen terug in het 4-mains boek. Hierdoor is het makkelijk en snel te leren als deel 1 is afgerond. Wat betreft deel 1 t/m 3 doet de gemiddelde leerling ongeveer een jaar over een deel. Voor veel leerlingen is het leertempo vanaf de 2 e helft van deel 4 behoorlijk hoog. Zeker als dit samenvalt met de 1 e of 2 e klas middelbare school (niet genoeg zelf thuis oefenen). Veel leerlingen gaan achteraf zelf aan de slag om vooral deel 5 nog volledig te kunnen spelen. Bij de nieuwe druk (1994) passen de nieuwe titels minder of niet bij de muziek, bijvoorbeeld Indianendans wordt Rock. Geen verbetering. Datum beoordeling: 21-9-2002 Otto Ede Pool Algemene Gegevens 1. Auteur, titel, jaar van publicatie, uitgever Michael Aaron: Michael Aaron Piano Course, 1945, rev. 1994 Warner Bros/Belwin, Florida USA IMP, Woodford Green, Essex, England. 2. Presentatie Alleen in het Engels verkrijgbaar. Duidelijke grote plaatjes en redelijk grote noten. Grootte van noten neemt af per deel. De plaatjes zijn wat ouderwets en in zwart wit (zelf in te kleuren). Portretjes van componisten. De gereviseerde uitgave (1994) ziet er gelikter uit, enkele titels zijn gewijzigd en plaatjes vernieuwd ; elk deel start met een korte inhoud van de lesstof. Boek 1 en 2 bevatten enkele bladzijden met schrijf- en leesoefeningen (Engelse woorden spellen in noten). De boeken 1 t/m 4 sluiten af met een diploma. 3. Extra s en aanvullend materiaal Primer: voorbereidend op deel 1. Quatre-mains boek bij deel 1. Speelboeken en boeken voor techniek en theorie in 5 delen corresponderend met de moeilijkheidsgraad van de methode. 4. Doelgroep Snellere leerlingen vanaf 7-8 jaar tot en met volwassenen. Individuele les 5. Instapniveau Leerlingen zonder voorkennis. Boek 1 begint meteen met 2 handen spelen en noten lezen. 6. Eindniveau Kloppenburg trap 6 (bijvoorbeeld Gavotte uit de 5 e Franse Suite van Bach, eerste deel Mondscheinsonate van Beethoven, Rêverie van Debussy). 10
Michael Aaron: Piano Course 7. Progressie De methode is zo opgebouwd dat steeds een nieuw niveau van spelen wordt verlangd. Makkelijke en moeilijke stukken worden binnen een niveau afgewisseld. Nieuwe leerstof wordt vaak per item compleet behandeld (bijvoorbeeld dynamiek: alle stappen van pp t/m ff worden tegelijk geïntroduceerd). 8. Speelmateriaal De gebruikte stijlen zijn: volksmuziek, barok, klassiek, romantiek en (vroeg)impressionisme. De methode werkt toe naar het klassiek en romantisch standaardrepertoire. In het begin veel eigen materiaal, vaak ook geënt op allerlei verschillende nationale stijlen, en eenvoudige citaten van (niet de meest bekende) klassieke werken van uiteenlopende componisten. In de eerste delen wordt vaak de helft van het origineel weggelaten (bijvoorbeeld van Für Elise alleen het thema en van Bach menuetten alleen de eerste helft ). Naarmate de methode vordert komen er steeds meer originele klassieke stukken (4e deel 50%, 5e deel 75%) en minder eigen materiaal. 9. Mogelijkheid tot samenspel Er is een Quatre-mains boek bij deel 1 op basis van de zelfde liedjes. 10. Aandacht voor lichte muziek, improvisatie, compositie Geen. Wel drieklanken, septime-akkoorden (ook omkeringen) en akkoordenschema's. Opbouw van stukken (vormleer) alleen behandeld en gebruikt in traditionele zin. 11. Toelichtingen Soms summiere uitleg over techniek, af en toe foto's. Geen begeleiding/begeleidende teksten voor leraar. In de eerste delen af en toe kleine componistenportretten. Vanaf deel 2 bij elk stuk een beschrijving van speelaard en speelstijl. Inhoudelijke beschrijving boek 1 (Donkerblauw) 60 blz. Liedjes van 8 tot 36 maten. Meteen lezen, meteen 2 handen. Eerst alternerend, dan tegelijk. Vanuit vaste handposities: duimen op centrale c, telkens een vinger erbij, 3/4 en 4/4 maat. Accent. Beide handen in c- positie, fraserings/legato-boog, overbinding, kruis, mol, herstellingsteken. G-positie, achtste noten, kleine positiewisselingen in 1 hand, opmaat. F-positie, incidentele voortekens, secunde-terts-kwart-kwint: tweeklanken als begeleiding, drieklanken in grondligging als begeleiding, stukjes met wisseling C-G7 en C-G7-F (in omkering), gepuncteerde kwart, 2/4 maat, 6/8 maat, drieklanken als begeleiding of in melodie. A-mineur-positie, diminuendo. Wisseling F-C7-Bes (omkering), F-C7 als begeleiding, meerdere verplaatsingen in 2 handen. Wisseling G-D7-C (omkering), G-D7 als begeleiding, octaafverplaatsing 2 handen, hand overzetten. D-positie met D-A7 als begeleiding, chromatische trilleroefening. Toonladder met officiële vingerzetting. A-positie. Meerdere positiewisselingen links en rechts, verminderd akkoord en positiewisselingen, vingerwisselen, octaafsprong, staccato/legato tegelijk in twee handen, eentje-tweetje. Toonsoorten: C, G, D, A, F, Bes. Mineur a en c. Termen met tekens en betekenis (Eng.): A tempo, Accelerando, Accent, Allegretto, Allegro, Andante, Con brio, Crescendo, Da Capo al Fine, Decrescendo, Diminuendo, Fermate, Fine, Flat (mol), Forte, Fortissimo, Half Step (halve toonsafstand), Legato, MezzoForte, MezzoPiano, Misterioso, Moderato, Natural (herstellingsteken), Piano, Pianissimo, Poco a Poco, Presto, Repeat Sign, Ritardando, 11
Michael Aaron: Piano Course Sforzando, Sharp (kruis), Slur (boog), Staccato, Tempo, Tie (overbinding), Trill, Vivace, eentje-tweetje. Eindsectie met alle majeur toonladders met 2 handen over 1 octaaf met drieklank in grondligging en woordenlijst. Boek 2 (Rood) 64 blz. liedjes van 16 tot 40 maten. Noten lezen t/m 3 hulplijntjes. Toonsoorten: C, G, D, A, F, Bes, Es en As. Mineur a, e en c. Akkoordwisselingen (cadens) in G en D in beide handen. Positieverschuiving, hand overzetten R+L, C-akkoord-omkeringen in beide handen. Syncope, 2 e vinger over 1 e zetten, oefening 1-2 spreiding, snelle wisseling C-G-F, a- en E-positie in beide handen, zestiende noten, voorslagen en melodie links, oefening 1-2 en 4-5 spreiding, introductie pedaal, uitleg Tonica-Dominant, G7-omkeringen, snelle sprongen links (bas-akkoord), steeds wisselende drieklanken en omkeringen, chromatische toonladder beide handen, toonladders met 1-2, 1-3 en 1-4, stukjes met chromatische passages, verplaatsende sexten, notenkettingen L+R overzetten, snelle 123, 234 en 345 groepjes L+R. Mineur toonladder en parallel mineur, uitleg grote en kleine tertsen, trilleroefeningen, polsstaccato (verplaatsende sexten), toonladders in 16 e noten, aantal liedjes met veel overzetten in 16 e noten, uitleg majeur en mineur drieklanken, 2/2 maat, prelude in vaste en gebroken akkoorden. Termen, met teken en betekenis (Eng.): 8va, Agitato, Alla Marcia, Animato, Cantabile, Dolce, Espressivo, Grazioso, Il Canto, Left Hand, La Melodia, Leggiero, Lento, Marcato, Molto Vivace, Right Hand, Scherzando, Sempre, Simile, Slight Accent ( - ), Teneramente, Tranquillo, Vivo. Eindsectie met alle majeur toonladders met twee handen over 2 octaven met drieklankomkeringen. Bewerkingen: Turkse Mars (uit Ruinen Athens) van Beethoven, Waltz (in G) van Brahms, Swanee River van S. Foster, On Wings of Song van Mendelssohn, en Onvoltooide Symfonie van Schubert. Origineel: Menuet in G (1 e helft) van Bach. Boek 3 (Groen) 64 blz. liedjes van 16 tot 92 maten. Noten lezen t/m 3 hulplijntjes (1x4) + 8va. Toonsoorten : C, G, D, A, E, F, Bes, Es en As. Mineur a, e, fis, g en c. Gebonden parallelle tertsen in vijf-vinger-positie, sprong c naar terts a -c en secunde bes - c, ostinato bas in snelle achtsten, 2 stemmen in 1 hand: standtoon + toonherhaling. Uitleg en toepassing van overmatige en verminderde drieklank, overzicht drieklanken in a-mineur, octaafverleggingen van akkoorden met 2 handen gelijk (elke maat een ander akkoord, veel zwarte toetsen), snelle toonladderfiguren rechts (triolen) over gehele bovenste helft piano, springbas binnen octaaf, cadenzen in C: I-V-I, I-IV-I, I-IV-V-I en I-IV-I-V-I in verschillende liggingen (termen Tonica, Dominant, Sub-Dominant), kort gebroken drieklanken (ook twee handen in tegenbeweging), 2 stemmen in een hand: standtoon + melodie (ook links), parallelle tertsen en sexten (1-5 en 2-4) met polsstaccato, trillers in 16 e noten (L 2-3 en R 1-2, 2-3, 3-4 en 4-5). Tonaliteit: spanning en oplossing, onderscheid tussen rusttonen en actieve tonen, R grote spreiding (oktaaf) + L sprongen, handsamentrekking in snel passagespel (verplaatsende figuur), begeleiding met snelle octaafverplaatsingen links. Gepuncteerde melodie links + rechts naslaande begeleiding (ook in een hand aan het eind!), drieklanken kort gebroken (vierledig) in C en G, octavenspel chromatisch (1-4, 1-5) gebroken en vast, rechts snelle chromatische toonladders, arpeggio, lang gebroken drieklanken tweehandig, tertsen (1-2, 1-3, 2-4, 3-5), links snelle ostinato begeleiding (toonladder) + rechts melodie, snelle herhaalde noten met vingerwisselen (R 3-2-1, L 2-1), springbas 12
Michael Aaron: Piano Course binnen 2 octaven, rechts melodiesprongen groter dan octaaf, parallelle loopjes links en rechts (achtsten). Termen, met teken en betekenis (Eng.) : Andantino, Con Brio, Poco moto. Eindsectie met alle majeur en mineur drieklanken lang gebroken met twee handen over 2 octaven, alle mineur toonladders (harmonisch) met twee handen over 2 octaven met drieklankomkeringen. Drieklankoefeningen verminderd en overmatig in C, G, D, F, Bes en Es. Een lijst van termen en tekens. Bewerkingen: Aria van Bach, Elegie van Massenet, Etude op.25 no. 9 in Ges (Vlinder) van Chopin, Country Dance van Beethoven, Bloemenwals uit de Notenkraker-Suite van Tsjaikowski, Allegro van Haydn, Hongaarse Dans van Brahms. Origineel: Wheatlands van Knipper, Etude van Duvernoy, Für Elise (thema) van Beethoven, Etude in G van Krause, Etudes op.100 no.15 (Ballade) en op.100 no. 17 van Burgmüller, Spinning Song van Ellmenreich, Prelude van Berens, Curious Story van Heller en Menuet in G van Beethoven. Boek 4 (Paars) 62 bladzijden. Lengte stukken 16-110 maten. Kloppenburg trap 4/5. Toonsoorten: C, G, D, A, F, Bes, As en Ges. Mineur a, e, b, cis en c. Dubbelslag op en tussen noten, sonatevorm, grote sprongen links, vingerwisselen op herhaalde tonen, duool, verminderd 7-akkoord, snelle passages met verschuivend motief links-rechts afwisselend, snel repeterende octaven links-rechts afwisselend. Melodie in meerdere stemmen, snelle lang gebroken drieklanken links en rechts, melodie links met passagespel rechts, gebonden snelle tertsen links-rechts afwisselend, snelle gerolde akkoorden rechts, gebroken akkoorden in decime spanning links, begeleiding links in duodecime spanning, links-rechts alternerend (16 e noten ook tertsen en akkoorden), eenvoudige polyfonie, melodie in octaaf-akkoorden, melodie en begeleiding in een hand, snel passagespel over twee handen verdeeld, begeleiding in lang gebroken drieklanken met melodie in octaven. Originele stukken waaronder: Sonatine opus 36 no.1 van Clementi, Prelude (Canon) in F van Bach, Mozart KV 331 deel1, Solfeggietto van C.Ph.E.Bach, Prelude c en Wals in b van Chopin, Nocturne van Field, menuet uit Sonate opus 49 no. 2 van Beethoven, eerste deel Mondscheinsonate van Beethoven, Spaanse dans opus 12 no.1 van Moszkowski en Butterfly van Merkel. Eindsectie met lang gebroken dominant-septime-akkoorden met omkeringen in alle toonsoorten. Boek 5 (lichtblauw) 64 blz. Lengte stukken 16-103 maten. Kloppenburg trap 5/6. Toonsoorten: C, G, D, A, E, C#, Es en Des. Mineur a, e, b, d, g en f. Snel repeterende akkoorden, snel passagespel rechts, melodie met begeleiding in een hand (rechts-links), lang gebroken akkoorden als begeleiding, polyfonie, tertsenpassages rechts met o.a. octavenbegeleiding links, l+r alternerend 16 e noten (gitaar imitatie), snel passagespel, alternerende en parallelle octaven links-rechts, ritmes 2 tegen 3 en 3 tegen 4. Originele stukken: Prelude opus 28 no. 6 in b van Chopin, Gavotte uit de 5 e Franse Suite en een tweestemmige inventie van Bach, Dans van de suikerfee van Tsjaikowski, Watlz in E opus 3 no.2 van Brahms, Etude opus 10 no. 3 (begin) van Chopin, Variaties op Nel cor piu non mi sento van Beethoven, De Zwaan van Saint Saëns, eerste deel uit Sonate KV 545 van Mozart, Nocturne opus 54 no. 4 van Grieg, Scottish poem opus 31 no. 2 van Mac Dowell en Rêverie van Debussy. 13
Denes Agay: The Joy of First-Year Piano Denes Agay: The Joy of First-Year Piano Bevindingen van de werkgroep Een boek om regelmatig uit de kast te halen. Door de lay-out, de lengte van de stukken en de progressie is deze methode met name heel goed bruikbaar voor volwassenen en oudere kinderen. In verhouding tot de progressie is er weinig oefenmateriaal en daarom is het raadzaam meer en aanvullend materiaal te gebruiken. Anderzijds is het boek heel geschikt om er stukken uit te halen voor leerlingen die met andere methodes bezig zijn. Toonladder- en akkoordspel en pedaalgebruik worden niet behandeld. Positief: De muziek is volwassen van klank en heel divers. De introductie (blz. 3 t/m 10) bevat zinnige en essentiële informatie met wat speeloefeningetjes. Een volwassene kan hiermee goed van start. Voor kinderen kan de docent de informatie op eigen manier doseren en doceren. De onafhankelijkheid van de handen wordt al in een vroeg stadium op speelse wijze geïntroduceerd. Er staan geen overbodige vingerzettingen. Het ontbreken van fraseringsbogen bij de eerste 16 stukjes biedt de leerling kans om zelf over frasering na te denken. Prettig is het gebruik van verschillende toonsoorten en alteraties binnen een toonsoort met de daarbij horende stemmingen. Kritiekpunten: De ritmiek wordt aan het eind van het boek haastig aangepakt in verhouding tot de rustig geleidelijke ontwikkeling daarvoor. Het is opvallend maar misschien geen punt van kritiek: er is geen voorbereiding op toonladderspel, wel staat op de laatste bladzijde een stukje met toonladders in beide handen. Omdat (op twee kleine uitzonderingen na) gedurende de eerste 25 pagina s vanuit de centrale c wordt gewerkt ervaren leerlingen de overgang naar andere posities daarna als moeilijk. Drukfoutjes op blz. 7 en 15. Soms staan er overbodige voortekens (bijv. blz. 67 eerste maat en blz. 69 maat 11). Datum beoordeling: mei 2006 Corien van den Berg Mariëtte Bos Elly Max-Hagen Anne-Kristien t Hart-Romeijn Met dank aan Suzanne Spanjaard Algemene gegevens 1. Titel, auteur, jaar van publicatie, uitgever The Joy of First-Year Piano (A method and repertory for the beginning pianist), Denes Agay, 1972, Yorktown Music Press Inc. 2. Presentatie Rustige lay-out, geen kleuren, geen illustraties. Tamelijk grote noten, vanaf blz. 55 worden ze wat kleiner. Engelstalig, heel weinig tekst. De stukjes zijn in vergelijking met andere beginnermethodes lang, meestal een volledige pagina. 3. Extra s en aanvullend materiaal Geen. Wel is een aantal stukken ook te vinden in andere boeken van dezelfde auteur in de reeks The Joy of. 14
Denes Agay: The Joy of First-Year Piano 4. Doelgroep Volgens de auteur beginners van alle leeftijden, voor de individuele les. Wij adviseren deze methode echter niet voor jonge kinderen. 5. Instapniveau Leerling zonder voorkennis. 6. Eindniveau Thompson deel 6 halverwege of Alfred Adult begin 2 e deel. 7. Progressie In vrijwel elk stuk wordt iets nieuws geïntroduceerd. De progressie is in de eerste helft heel geleidelijk. De stukken beginnen met beide duimen op c, vanaf blz. 25 komen snel opeenvolgende positieveranderingen. De handen spelen al gauw samen, afwisselend of gelijktijdig. Aan het eind van het boek worden nieuwe ritmische figuren haastig ingepast. Door de beperkte hoeveelheid speel-/oefenmateriaal is het tempo van de methode vrij hoog. De tweede helft van het boek vraagt meer studietijd, en het is de vraag of first year meestal haalbaar is. 8. Speelmateriaal Muzikaal en goed in het gehoor liggend. Een originele keuze uit volksmuziek en klassieke muziek met een knipoog naar easy listening, impressionisme en Balkanstijl. Er komt vrij veel polyfonie voor, op een eigentijdse manier. De meeste stukken worden door de leerlingen zeer gewaardeerd. Ze bevatten opvallend weinig kinderlijk idioom. De titels spreken tot de verbeelding. 9. Mogelijkheid tot samenspel Nauwelijks, in het begin wat eenvoudige begeleidingen voor de docent. 10. Aandacht voor lichte muziek, improvisatie, compositie Geen. 11. Toelichtingen Bij de stukken summier. Wel begint de methode met een introductie. Hier wordt in een notendop de begintheorie en -techniek behandeld. Inhoudelijke beschrijving Blz. 3 Voorwoord, houding en adviezen voor het oefenen. Blz. 4 Speelstukjes en 4-mains om voor en na te doen. Blz. 5/6 Verkenning toetsenbord, uitleg vingerzetting en handhouding. Oefeningetjes/liedjes in 5-vingerpositie in c en c2, en Blz. 7 getransponeerd naar D. Uitleg hele, halve en kwart noot (drukfout halve noot). Blz.8 Vingerzettingoefeningetjes en ritmes, uitleg balk en sleutels. Blz. 9 Maat en maatsoorten 2/4 3/4 4/4, ritme-oefeningen. Blz. 10 Tabel toetsennamen en noten F t/m c3. Blz. 11/12/13 Beide duimen op centrale c. Noten a-b-c1 in F-sleutel en c1-d1-e1 in G- sleutel. Notenwaarden heel, half, kwart en kwart met punt. Maatsoorten 2/4, 3/4 en 4/4. Melodie verdeeld over de handen. Op blz. 13 spelen de handen gelijktijdig en onafhankelijk. Het begrip octaaf. Blz. 14 Rechterhand in d-positie. Nieuwe noten: f1 en g1. Forte en piano. Blz. 15 Hele rust. Nieuwe noot: g. (Drukfout: sleutel bij het duetje moet F-sleutel zijn.) Blz. 16 Halve rust. 15
Denes Agay: The Joy of First-Year Piano Blz. 17 Kruisteken. Blz. 18 Mezzoforte. Blz. 19 Kwartrust. Nieuwe noot: f. Blz. 20 Opmaat. Blz. 21 Molteken. Blz. 22 Beide duimen op d1. Spannende harmonie (eindigt met picardische terts). Blz. 23 Boog, legato (valt hier samen met de frasering). Blz. 24/25 Achtste noot. Veel repeterende noten. Blz. 26 Overbinden. Linkerhand in e-positie. Nieuwe noot: a1. In dit stukje Dusk and Dawn dat in mineur staat (avondschemering), wordt je uitgenodigd om het ook in majeur te spelen (ochtendgloren). Blz. 27 Positieverandering linkerhand door meerdere halve toonafstanden (krimpen). Blz. 28 Nieuwe noten: e en d. Articulatieboogje. Linkerhand in c-positie. Blz. 29 Accentteken. Nieuwe noot: c. Blz. 30 Unisono links-rechts. Blz. 31 Herhalingsteken. Beide handen in d-positie. Blz. 32 Secundes en tertsen als begeleidingsfiguur. Blue note. Blz. 33 Del Segno -teken. Blz. 34 Crescendo, decrescendo, diminuendo en hun tekens. Kwint. Blz. 35 Kwart. Vierstemmig akkoord verdeeld over de handen. Blz. 36 Ritardando. Notatie d1 in F-sleutel. 8va teken wordt vermeld. Blz. 37 Staccato. Blz. 38 Opdracht om het stuk een halve toon lager te spelen (omslachtig onder woorden gebracht). Nieuwe noot: b. Blz. 39 Fine. Tenuto en het tenutoteken. Da capo-vorm zonder vermelding van de Italiaanse term. Blz. 40 Mezzopiano. Linkerhand over de rechterhand zetten. Nieuwe noot: c. Vier achtste noten onder één vlag. Blz. 41 Pianissimo. 8va teken wordt gebruikt ( waarom nu ineens als 8.?). Sleutelwisselingen. Pedaal mag gebruikt worden. Blz. 42/43 Vaste voortekens. Blz. 44 4/4 maat als C genoteerd. Nieuwe noot: F. Rechterhand over de linker zetten. Blz. 45 Nieuwe noot: d2. Blz. 46 Duimspreiding uit de positie. Stukje met alleen de derde vinger gesprongen. Blz. 47 Nieuwe noten: e2, f2 en g2. Blz. 48 Nieuwe noten: A en B. Sext. Blz. 49 Vijfvingerloopje in steeds andere positie. Blz. 50 Herstellingsteken. Blz. 51 Miniatuur sonatine. Allegretto. Blz. 53/54 Stukken in sextomvang. Notatie e1 in F-sleutel. Blz. 55 Drieklank, grondligging, vast aangeslagen en gebroken. Blz. 56 5/4 maat. Fermate. Blz. 57 Bewerking stukje Beethoven. C-G7 in elementaire greepwisseling. Blz. 58 Gelijke, parallelle en tegenbeweging. Imitatie. Moderato. Blz. 59 Stemmingsspel met kleine, grote en overmatige secundes en grote en kleine tertsen. Andantino. Blz. 60 Combinatie staccato en accentteken. Vingerwisseling op repeterende noten. Allegretto. Blz. 61 Kwart-punt-achtste noot. Uitleg canon. Blz. 62/63 Variaties. Nieuwe noot: a2. Twee achtste noten over twee balken genoteerd. Toonladderfiguur over de handen verdeeld. Blz. 64 Grotere positiewisselingen in beide handen. Blz. 65 Neer-op-beweging van de pols bij 5-vingerloopjes. Nieuwe noten: b2 en c3. Blz. 67 Sequensen. Blz. 68 Teken voor scherp accent ^. Accelerando. Achtste rust. 16
Denes Agay: The Joy of First-Year Piano Blz. 69 Cantabile. Blz. 70 Boogie. Blz. 71 Pedaalteken. Rallentando. Blz. 72 Zestiende noot. A tempo. Allegro. Blz. 73 Origineel stuk James Hook. Blz. 74 6/8 maat. Blz. 77 Triool. Blz. 79 Achtste-punt-zestiende noot. Linkerhand vingerpedaal (liggenblijvende bastoon van het akkoord). Blz. 80 Onderdoorzetten duim en over de duim heen zetten van derde vinger. Toonladder C majeur. Opdracht voor auditief spelen van de grote tertstoonladders van G, D, A en E. 17
Alfred's Basic Piano Library Alfred s Basic Piano Library Bevindingen van de werkgroep Het gemak van overzichtelijk gerangschikt en schier onuitputtelijk materiaal maakt Alfred s Basic Piano Library zeer bruikbaar. Leerlingen zijn over het algemeen tevreden of enthousiast. Positief: De teksten bij de liedjes zijn heel werkzaam. De begeleidingen voor de docent zijn aardig. De uitleg van de toonladder en het akkoord is systematisch en adequaat. Vanaf level 4 aardige toelichtingen bij sommige stukjes. Kritiekpunten: Tot en met level 3 conditionering van het gegeven dat rechts bij de g-sleutel hoort en links bij de f-sleutel. Het in het eerste deel gebruikte systeem van letters in de noten kan verwarrend zijn. In het begin wordt het pedaal incidenteel gebruikt maar niet op een fraaie manier. De linkerhand heeft veelal een begeleidende rol. Daarbij worden de akkoorden in stereotiepe eenvoudig te hanteren grepen gebruikt, wat op den duur gaat vervelen en niet bijdraagt aan de ontwikkeling van onafhankelijk spel van de handen. Datum beoordeling: september 2002 Corien van den Berg Mariëtte Bos Elly Max-Hagen Anne-Kristien 't Hart - Romeijn Otto Ede Pool Algemene Gegevens 1. Auteur, titel, jaar van publikatie, uitgever Willard A. Palmer/Morton Manus/Amanda Vick Lethco, Alfred s Basic Piano Library, lesboeken niveau 1a t/m 6, Alfred Publishing Co. Inc.1981, Ned.vertaling Broekmans en van Poppel BV 2. Presentatie Bont-kleurig, met grote noten en royaal geïllustreerd door woord en beeld. Naar deel 6 toe soberder. Elk niveau heeft eigen kleurlijn voor de buitenkant, doorgevoerd ook in alle bijbehorend materiaal. Nog niet alle delen zijn in het Nederlands vertaald. 3. Extra s en aanvullend materiaal Veel aanvullend materiaal op alle niveau s: theorie, techniek, speelrepertoire in verschillende stijlen, á vue oefeningen, begeleidend materiaal voor docenten, 4-mains en meer-pianobezettingen, kerstboeken, gehoortraining, notenspellers, jazz/rock course. Ook CD s en software. 4. Doelgroep Bedoeld voor de gemiddelde, individuele beginner vanaf 7 jaar. 18
Alfred's Basic Piano Library N.B. Voor jongere kinderen is er de Prep Course, die langzamer opbouwt dan de gewone lesboeken, voor latere beginners vanaf 8 jaar is er de Basic Complete serie die juist sneller en compacter is, en voor volwassenen (en middelbare scholieren) is er de Adult Course. De All-in-One Course (in verschillende beginners en volwassenen uitvoering) combineert de stof uit de lesboeken met de theorie, techniek en speelboeken. 5. Instapniveau Leerling zonder voorkennis. Het begint met klappen, spelen en zingen, waarbij begeleidingen voor de docent. 6. Progressie De opbouw is evenwichtig. Het eerste deel is bij sommige leerlingen snel uit. 7. Eindniveau Burgmüller-etudes en Für Elise. 8. Speelmateriaal Stukjes van de auteurs, songs, ballads, blues, rock, volksliedjes en Amerikaans repertoire, evergreens, traditionals, negro-spirituals, licht klassieke bewerkingen en originele klassieke pianostukken. De methode werkt vanuit 3 hoofdakkoorden die steeds in dezelfde grepen (liggingen) worden gehanteerd. Geen experimenten in 20 e eeuwse (serieuze) stijl. 9. Samenspelmogelijkheden Niveau 1A heeft bij de meeste stukjes een begeleiding voor de docent. 10. Aandacht voor lichte muziek, improvisatie of compositie Niet als zodanig. De systematische presentatie van het ladder- en akkoordmateriaal kan wel ondersteunend zijn bij het ontwikkelen van improvisatie- en begeleidingsvaardigheden. 11. Toelichtingen Vaak toelichtingen bij de stukjes en bij de introductie van nieuwe onderwerpen. Inhoudelijke beschrijving Niveau 1a Blz. 3 t/m 17 hele, halve en kwart noten, piano-forte, vingernummers, motiefjes en melodietjes op zwarte toetsen, handen apart, nog geen notennamen en notenbalken Blz. 18 t/m 26 toetsennamen a b c d e f g, introductie maatsoort, halve noot met punt, melodietjes met tekst en toetsennamen vanuit de positie beide duimen op centraal c en beide handen c-positie Blz. 27 t/m 49 notenbalken en beide sleutels, secunde-terts-kwart, legato, frasering, overbinding, herhalingsteken, hele halve en kwart rust, blz. 42 voor t eerst echt handen tegelijk Blz. 50 t/m 61 lezen en spelen in G-positie, opmaat, kruis-mol, staccato, (de)crescendo Blz. 62 t/m 64 herhaling theorie en overgangsdiploma Niveau 1B Blz. 2 t/m 15 herhaling stof deel 1A met stukjes, mezzoforte Blz. 16 t/m 46 lezen en spelen in positie duimen centrale c, fermate, achtste noot en rust, tempoaanduidingen, pedaal, oktaveringsteken, uitbreiding posities, hele en halve toonafstanden en opbouw majeurladder, positiewisselingen Blz. 47 overzicht muziektermen Niveau 2 19
Alfred's Basic Piano Library Blz. 2 t/m 23 kwartnoot met punt, maatwisseling, kwint / sext / septime / oktaaf, melodieën buiten 5-vingerpositie, fortissimo / pianissimo, positiewisselen door 2 over 1 Blz. 24 t/m 47 majeurladders C, G en D in tegenbeweging van pink naar duim, drieklanken (blz. 30), I-IV-V cadens, V7-akkoord, gebroken akkoorden Level 3 Blz. 2 t/m 47 gebroken akkoorden met verdubbelde tonen, duim onderdoorzetten, majeurladders C, G en D in tegenbeweging over 1 oktaaf heen en weer, chromatische ladder, kleine terts, mineurladder a en d met akkoorden, overlappend pedaal, drie- en zesachtste maatsoort Level 4 Blz. 2 t/m 19 triool, coda- en overige herhalingstekens, akkoordomkeringen, arpeggio, majeurladders C, G, D en F in gelijke beweging over één oktaaf, tweestemmigheid in één hand, mineurladder van e, g en bes met akkoorden, zestiende noot en rust Level 5 Blz. 2 t/m 47 lange en korte voorslag, triller, mordent, sonatevorm, majeurladders A en Es met akkoorden, mineurladders b en c met akkoorden, langgebroken akkoorden Level 6 Blz. 2 t/m 63 verminderd akkoord, overmatige drieklank, vingerpedaal, acht-kwartsmaat, tweeëndertigste noot en rust, majeurladders van E en As met akkoorden, mineurladders van fis en cis met akkoorden, atonaal 20
Alfred's Basic Adult Piano Course Alfred s Basic Adult Piano Course Bevindingen van de werkgroep Een overzichtelijk gerangschikte methode die met name in het begin zeer bruikbaar is voor de volwassen beginner. Positief: Snel speelresultaat. Er worden systematisch (voor)oefeningen en informatie gegeven. Consequente aanpak van toonladders en akkoorden. Kritiekpunten: In het begin veel overbodige vingerzettingscijfers. De methode is greepgericht, al snel zijn er (steeds) melodieën met akkoordbegeleiding. Het spelen van drietoons-akkoorden is in de beginfase vaak moeilijk. De melodieën blijven zo lang in de vijfvingerpositie dat de leerling struikelt bij een melodie die een sext omvat. Van begin af aan akkoordgericht wat op den duur gaat vervelen en niet bijdraagt tot onafhankelijkheid van de handen. In de hele methode ontbreekt het aan een muzikaal verantwoord pedaalgebruik. Hoewel de opbouw van de methode heel goed werkt leidt de muzikale inhoud op een gegeven moment tot verzadiging. Datum beoordeling: september 2005 Corien van den Berg Mariëtte Bos Anne-Kristien t Hart-Romeijn Elly Max-Hagen Algemene Gegevens 1. Auteur, titel, jaar van publikatie, uitgever Willard A. Palmer, Morton Manus, Amanda Vick Lethco: Alfred s Basic Piano Library Lesboeken niveau 1: 1983, niveau 2: 1984, niveau 3: 1987. Alfred Publishing Co. Inc., Ned. vertaling en uitgever: Broekmans en van Poppel BV. 2. Presentatie Gedrukt in zwart, roze en rood. Deel 1 en 2 zijn vertaald in het Nederlands, deel 3 is in het Engels. Op bijna iedere bladzijde een nieuw onderwerp. Duidelijke uitleg. Soms is het beeld wat druk omdat er veel wordt uitgelegd. Notenbeeld in alle delen iets vergroot. Theoretische begrippen staan in roze. 3. Extra s en aanvullend materiaal CD en General Midi Disk verkrijgbaar bij deel 1 en 2. Verder zijn er veel extra s in de uitgaves van de Alfred Bibliotheek. 4. Doelgroep Volwassen leerling, individueel onderwijs. 5. Instapniveau Zonder voorkennis. 21
Alfred's Basic Adult Piano Course 6. Progressie Geleidelijk. 7. Eindniveau Burgmüller-etudes en Für Elise. 8. Speelmateriaal Stukjes van de auteurs, songs, ballads, blues, rock, volksliedjes en Amerikaans repertoire, evergreens, traditionals, negro-spirituals, licht klassieke bewerkingen en originele klassieke pianostukken. De methode werkt vanuit de drie basis-akkoorden die steeds in dezelfde grepen (liggingen) worden gehanteerd. Vooral het eerste deel is eenzijdig (gericht op Amerikaanse volksliedjes en bekende melodieën). Geen experimenten in 20e eeuwse (serieuze) stijl. 9. Samenspelmogelijkheden In deel 1 staat bij één liedje een begeleiding. 10. Aandacht voor lichte muziek, improvisatie of compositie Niet als zodanig. De systematische presentatie van het toonladder- en akkoordmateriaal (met akkoordsymbolen) kan wel ondersteunend zijn bij het ontwikkelen van improvisatie- en begeleidingsvaardigheden. 11. Toelichtingen Vaak toelichtingen bij de stukjes en bij de introductie van nieuwe onderwerpen. Inhoudelijke beschrijving Niveau 1 Blz. 1 t/m 29 C-akkoord in grondligging, G7 in sextligging (drietoons), F in kwartsextligging, zowel links als rechts. Blz. 4 t/m7 Houding, toetsennamen, vingernummers. Blz. 8 t/m 11 C-positie rechts + links, hele, halve, kwartnoot, maat, maatstreep, dubbele streep. G- en F-sleutel. Blz. 12 Systeem notenbalken, 4/4 maat, kwart rust, halve en hele rust, herhalingsteken. Blz. 14 t/m 17 Secunde, terts (harmonisch en melodisch), p, mf, f, kwart en kwint (harmonisch en melodisch). Blz. 17 Spelen met twee handen. Blz. 18 C-akkoord in beide handen, als greep, zonder uitleg (grondligging). Blz. 20 t/m 23 C- + G7-akkoord, als greep, zowel links als rechts. Blz. 21 Overbinding. Blz. 24 3/4 maat, halve noot met punt. Vanaf hier worden ook akkoordsymbolen gebruikt. Blz. 25 Legatoboog/fraseringsboog. Blz. 27 Opmaat. Blz. 30 G-positie: zelfde procedure als bij C. Blz. 32 Articulatieboogje over twee noten. Blz. 33 Kruisteken (incidenteel). Blz. 36 Vaste en gebroken akkoorden. Blz. 37 Pedaal. Begrip toon en noot wordt verwisseld. Blz. 42 Beide duimen op centrale c. 22
Alfred's Basic Adult Piano Course Blz. 43 en 44 Crescendo, diminuendo + de tekens, 8va, fermate. Blz. 45 Achtste noten. Blz. 46 D.C. al Fine. Blz. 47 Verplaatsen L.H., melodie van de ene naar de andere hand, ritardando. Blz. 48 Kwart met punt + achtste. Blz. 51, 52 Sext. Blz. 53 Maatwisseling. Blz. 54 Melodie buiten vijfvinger-positie. Blz. 57 Staccato. Blz. 58 Septiem en oktaaf. Blz. 60 Molteken (incidenteel). Blz.61 Hele en halve afstand, tetrachord. Blz. 62 Opbouw majeur toonladder vanuit twee tetrachorden, onderdoorzetten duim, de toonladder van C majeur. Blz. 63 ff Blz. 64 Opbouw drieklank in grondligging. Blz. 66 I, IV, V7, grepen die vanaf het begin aangeleerd zijn worden hier uitgelegd. Blz. 67 Introductie bluesschema, spelen van twee achtsten als lang - kort. Blz. 68 Drieklank vierledig gebroken (gespreide positie). Blz. 70 Als bij blz. 66 in G. Blz. 71 Vingerwisseling. Ten onrechte stom wisselen gebruikt. Blz. 73 Syncoop en herstellingsteken, 1e en 2e afsluiting. Blz. 74 F majeur. Blz. 75 Achtste rust en accent-teken. Blz. 66 Als bij 66 in F. Blz. 79 Arpeggio-teken. Blz. 80 Toonsoort a mineur (parallelle toonsoort van C majeur). De toonladder van a mineur harmonisch. Blz. 82 Introductie Overlappend Pedaal, mp. Blz. 84 Grote terts en kleine terts. Blz. 86 Toonsoort d mineur (parallelle toonsoort van F majeur). Blz. 87 pp. Blz. 88 I, IV, V7 in d mineur. Blz. 94 Triool. Blz. 96 Overzicht toonladders + cadensen. Niveau 2 Blz. 4 t/m 7 Herhaling. Blz. 8 Onderdoorzetten van 1 onder 2. Blz. 12 Italiaanse tempo-aanduidingen, spelen van begeleidingsakkoorden in verschillende patronen. Blz. 14 6/8 maat, accelerando, sf (sforzando). Blz. 16 Scherzo, presto. Blz. 22 t/m 27 e mineur toonladder en akkoorden volgens hetzelfde procédé, simile, morendo. Blz. 28 t/m 33 D majeur zelfde procédé, espressivo. Blz. 34 Chromatische toonladder. Blz. 36 Theoretische uitleg van de eerste akkoord-omkering, coda en coda-teken. Blz. 40 Tweede omkering + uitleg, maatwisseling. Blz. 44 Tweestemmigheid in één hand, molto maestoso, allargando. Blz. 46 Septiemakkoord, uitleg over de omkering van het septiemakkoord. Blz. 52 Zestiende noot. Blz. 54 Het eerste originele klassieke werkje: Musette van Bach. Blz. 58 Achtste met punt + zestiende. Blz. 60 Bes majeur toonlader en akkoorden volgens hetzelfde procédé. 23
Alfred's Basic Adult Piano Course Blz. 68 t/m 71 g mineur toonladder en akkoorden. Blz. 72 Verminderde drieklank. Blz. 76 Overmatige drieklank, poco piu mosso, D.S. (teken) al Fine. Blz 78 Es majeur zelfde procédé. Blz. 82 De triller en trillerteken, tenuto. Blz. 84 Canon in D van Pachelbel. Blz. 88 t/m 95 Alle toonladders + cadensen volgens de kwintencirkel (op pagina 88 en 89 staan de cirkels twee keer afgebeeld, voor majeur en mineur), woordenlijst. Niveau 3 Blz. 4 t/m 11 Vier stukjes waarin geen nieuwe dingen behandeld worden. Blz. 12 Albertijnse bas. Blz. 14 Vingerpedaal. Blz. 16 Verminderd septiemakkoord. Blz. 20 Con spirito, tremolo. Blz. 23 Meno mosso. Blz. 25 Tempo primo, zestiende triolen. Blz. 26 Contretemps. Blz. 36 t/m 42 A majeur toonladder, fis mineur toonladder, caesuur, Rondo. Blz. 43 E majeur toonladder, dubbelkruis. Blz. 48 cis mineur toonladder, Ostinato. Blz. 50 Es majeur toonladder. Blz. 54 c mineur toonladder. Blz. 56 As majeur toonladder. Blz. 60 De korte voorslag in een Country Song (op de tel). Blz. 62 t/m 73 Just for fun sectie. Speelstukjes die vanaf het begin van deel drie al gespeeld kunnen worden, jazzy stukjes. Blz. 68 Sequens. Blz. 74 t/m 93 Ambitious sectie, bekende klassieke stukjes in originele zetting, con moto. Blz. 79 Tweeëndertigste noten, pesante. Deel 3 eindigt met: Für Elise, prelude opus 28 no.7 van Chopin, Mondschein sonate 1e deel en een uitgebreide woordenlijst. 24