Nakijkblad. Analyse opdrachten Schumann Wiegenliedchen Beluister het stuk

Transcriptie

1 Nakijkblad Analyse opdrachten Schumann Wiegenliedchen Beluister het stuk Eenvoudig 1. Wat is de maatsoort? weekwarts maat 2. Wat is de toonsoort? G-majeur 3. Wat is het tempo in een italiaanse aanduiding? Allegro, andante, grave, presto? Andante 4. Is er sprake van overgangs of terrassen dynamiek? Overgangs dynamiek vanwege crescendo/decrescendo 5. Wat is de ligging van het stuk? Hoog, midden of laag. middenligging 6. Wat is ritard? = ritardando = vertragen (zelfde als ritenuto) 7. Wat is in tempo? Zelfde als a tempo = verdergaan in tempo zoals het was voor de vertraging 8. Wat is dimin.? = diminuendo = geleidelijk zachter worden, is hetzelfde als decrescendo. 9. Wat is (q=116) 116 kwartnoten per minuut, dus metronoom aanwijzing 10. Wat is de omvang van de melodie? (de melodie ligt in de topnoten met stok omhoog) hoogste noot is A, laagste noot is F in de vijf-na-laatste maat, dus omvang is octaaf + terts (deciem) 11. Wat betekenen de cijfers, de sierletter en de sterretjes? Cijfers zijn vingerzettingen die handig zijn voor de pianist, p is linker-pedaal indrukken zodat de dempers los komen en de tonen doorklinken nadat je de toets loslaat en sterretje is pedaal weer omhoog zodat de dempers weer op de snaren staan na het loslaten van de toets. Basis De titel zegt iets over het karakter van dit stuk: wiegend, rustig, eenvoudig, en melodieus. Gebruik bij de antwoorden zaken als: maatsoort, tempo, ritmiek, omvang, overheersende notenwaarde, dynamiek, ligging, akkoordverloop, zinsbouw. 1. Waaruit blijkt het wiegende karakter? Door de triolen voel je een verkapte 6-8 ste maat. Deze heeft een wiegend karakter vanwege het tempo en de driedeligheid die aanvoelen als een heen en weer gaande beweging. 2. Waaruit blijkt het rustige karakter? Kabbelende triolen, geen extreme ligging of dynamiek, goed volgbare melodie. 3. Waaruit blijkt de eenvoud van de vorm? Het zijn eigenlijk twee lange melodische zinnen waarvan de eerste herhaald wordt. 4. Waaruit blijkt het melodieuze karakter? (kies twee argumenten: denk o.a. na over spanningsboog, intervalverloop en contour van de melodie) de spanningsbogen zijn breed uitgesponnen, de aandacht gaat onmiddellijk uit naar de melodie die voordurend op de sterke maatdelen ligt, de contour van de melodie is rustig stijgend en dalend, sequensmatig, en het intervalverloop bestaat vrnl uit tertsen en secundes wat niet zo springerig is als een melodie mert veel grotere intervallen. Ook het gelijkblijvende ritme van de melodie zorgt er voor dat de aandacht naar de melodie gaat en niet het ritme. 5. Hoe heet de vorm van dit stuk? Kies uit: tweedelige liedvorm AABA, driedelige liedvorm ABA, variatievorm, vrije vorm) Ga uit van de notatie. AABA dus want A wordt in het eerste gedeelte herhaald. 6. Waarom is dit stuk homofoon? Er is één hoofdmelodie, de andere stemmen zijn begeleiding. 7. Waarom is de toepassing van ritard. zinvol? Zo hoor je dat de muzikale zin is afgelopen. 8. Waarom is het dimin. belangrijk in de laatste maten van het eerste en tweede gedeelte? Zo wordt de melodie mooi en expressief afgerond: je voelt het slot aankomen. Het valt in de eerste zin ook nog samen met een ritenuto. 9. De akkoordpartij en de melodie zijn beide in de rechterhand verwerkt. Hoe doet Schumann dat? Door de topnoten van de gebroken akkkoorden voor de melodie te reserveren. opnoten volg je het gemakkelijkst met je oren. Bovendien zitten ze consequent op de eerts tel van de triool dus dan wordt je verwachtingspatroon ook dat daar de melodie zit. Een goede pianist

2 zal deze tonen ook iets harder aanslaan en iets meer laten doorklinken. (Dat noem je het touché.) 10. Noteer de melodie van het eerste gedeelte: 11. Geef in bovenstaand notenvoorbeeld met bogen de twee muzikale zinnen met fraseringsbogen 12. Hoe verhoudt de partij van de linkerhand zich ten opzichte van de melodie in maat 1-6? Eerst loopt die parallel, daarna meer in tegenbeweging. 13. De akkoordbrekingen in dit stuk zijn steeds op dezelfde manier. Welke? Steeds dalend in achtsten. 14. Noteer de omvang van de melodie en de omvang van de baspartij in absolute notennamen. a. Dit zijn absolute notennamen: b. Dit is de omvang in noten: & Q Z \. % Q Z \. c. Dus de melodie loopt van F tot A, de bas van C tot F Welke akkoorden staan in de gebruikte hoofdtoonsoort op de hoofdtrappen I, IV en V? G, C en D(7) lus 1. Beide gedeeltes eindigen niet op de cadens V-I. Welke dan wel? IV-I

3 2. Welke van beide cadensen (V-I) of degene die je net gevonden hebt is het meest krachtig? (probeer uit op de piano) V-I is krachtiger omdat in V de leidtoon sterk aanwezig is. 3. Zoals gewoonlijk is de Ve trap belangrijk in gedeeltes van de melodie waar de spanning moet blijven hangen. Zoek zo n maat in het eerste gedeelte. Maat 6 is een halfslot op a uit het D- akkoord, vijfde trap. 4. Wat is het meest gebruikte harmonisch ritme (de notenwaarde waarmee akkoorden veranderen) in de eerste 8 maten? Halve noot. 5. Draagt dit harmonisch ritme ook iets bij aan het karakter van het stuk? Ja het is gelijkmatig en in grote noitenwaarde dus rustig. 6. Op een gegeven moment valt het kruis weg. Het stuk lijkt dan in A mineur te staan. Waarom A mineur en niet C majeur? (maat 12-13) vanwege de leidtoon G#. 7. In het tweede gedeelte zit een spanningspiek. Waar? Maat 24 vanwege de stijgende melodie en het crescendo. 8. Hoe bouwt Schumann deze spanning op? Gebruik de technische term. Een sequens. 9. Bekijk de verhouding van de melodie en de baslijn in de eerste helft van het tweede gedeelte. Zet tussen de noten van de baslijn steeds (arallel) of (tegenbeweging) & Q Z \ & Q Draagt dat ook iets bij aan het karakter van het stuk? Het ondersteunt vaak de melodische lijn bij parallel, bij tegenbeweging is het meer harmonie. 11. Als in de noten de G# weer G is maar er wel een C# gebruikt wordt, op welke toonsoort wijst dat dan? D mineur. 12. Hoe weet je zoals in dit geval dat de modulatie die niet doorzet? Er is geen cadens. 13. Hoe heet zo n schijnbare overgang naar een andere toonsoort? Uitwijking. 14. Zeggen deze omvangen ook nog iets over het karakter? Ja, een niet al te grote omvang draagt bij aan het zingbare karakter. 15. Zoek een biografie van Schumann en beschrijf deze kort. Zoek uit of dit een jeugdwerk of niet is. 16. Leg uit waarom dit stuk stijleigen is voor deze periode van de muziekgeschiedenis. Het is een karakterstukje. 17. Beluister twee andere uitvoeringen en geef daarna in een paar zinnen de verschillen met de hier gebruikte uitvoering. Q Leer de termen en laat je schriftelijke resultaat zien aan de docent voor aftekening.

4 Schumann Wiegenlied opus 124 no.6

5