THEORIEBOEK fase 1. Inhoudsopgave

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "THEORIEBOEK fase 1. Inhoudsopgave"

Transcriptie

1 THEORIEBOEK fase Inhoudsopgave Het notenstelsel Waarde van noten en rusten 3 Verlenging van noten en rusten 4 Metrum, maat en ritme 5 Maatsoorten 6 Maatsoorten voorbeelden 7 Toonsterkte 8 Articulatie 9 Tempo 0 Herhalingstekens Voortekens Toonladders 3 (Stamtoon) intervallen 5 Gepuncteerd ritme 6 Instrumenten 7 Diverse wetenswaardigheden 8 Trefwoorden 9

2 Het Notenstelsel Voor notennamen gebruiken we de eerste zeven letters van het alfabet: A, B, C, D, E, F en G. Na de G komt weer de A. Noten worden geschreven en kun je dus zien. Tonen zijn klanken die je kunt horen Voor noten die zo hoog of laag zijn dat ze los van de notenbalk komen, gebruiken we hulplijntjes. (een extra notenbalklijntje) Een notenbalk bestaat uit vijf lijnen. De onderste lijn is de eerste en de bovenste is de vijfde! Noten worden geschreven door of tussen de lijnen van de notenbalk. De naam die een noot krijgt, hangt af van de sleutel die vooraan de notenbalk staat. Twee sleutels worden het meest gebruikt. Dit zijn: De G-sleutel of vioolsleutel (voor hoge tonen). Het centrum van deze sleutel cirkelt om de tweede lijn van de notenbalk. Alle noten door deze lijn worden G genoemd. 4 Deze twee noten hebben dezelfde toonhoogte. C C D B E A De F-sleutel of bassleutel (voor lage tonen). De bal van de sleutel staat op de vierde lijn van de notenbalk. Deze lijn (van de noot F dus) loopt ook precies tussen de twee punten door. F G G F A E B D C C fase, pag.

3 no Waarde van noten en rusten Noten en rusten zijn er in verschillende soorten. De soorten geven de lengte aan. Hieronder staan de vijf meest voorkomende. noten: rusten: hele noot en hele rust halve noot en halve rust kwart noot en kwart rust achtste noot en achtste rust zestiende noot en zestiende rust Bijna alle noten hebben stokken, behalve de hele noot. Bij noten onder de derde lijn staat de stok aan de rechterkant van de noot naar boven. Bij noten door de derde lijn mag je de richting van de stok zelf kiezen. (vaak kiest men hier voor naar beneden ) Bij noten boven de derde lijn staat de stok aan de linkerkant van de noot naar beneden. hele rust halve rust Fl. LET OP! Aan de stok van een losstaande achtste noot zit één vlaggetje en bij een zestiende noot twee! Deze vlaggetjes wijzen altijd naar rechts. Wanneer achtste en zestiende noten in groepjes voorkomen, worden ze heel vaak met elkaar verbonden door middel van waardestrepen. fase, pag.3

4 Verlenging van noten en rusten Door een punt achter een noot of rust te noteren, wordt deze de helft langer. ano Wanneer twee noten van dezelfde toonhoogte met elkaar verbonden zijn door middel van een overbindingsboogje, moet je ze als een noot spelen. wordt dus uitgevoerd als: We spreken hier dan van een overgebonden noot! Een fermate boven (of onder) een noot of rust wil zeggen, dat je deze, naar eigen inzicht, iets langer moet maken. Bij een orkest bepaalt de dirigent de lengte van de fermate. G. P. Generale Pauze: rustpunt voor alle stemmen. fase, pag.4

5 Metrum, maat en ritme Er is een regelmaat of telbeweging die je in de muziek kunt waarnemen. Beschouw deze telbeweging als de hartslag van de muziek. Op deze puls loopt, klapt of tikt men wel eens met de muziek mee, soms langzaam, soms snel, afhankelijk van wat de componist (schepper van muziekstukken) voorschrijft. Deze beweging wordt het metrum genoemd. Het metrum kan weer worden onderverdeeld in maten. Een belangrijke tel uit het metrum wordt steeds de eerste tel van een maat. Het ritme bestaat uit noten van verschillende lengte, al of niet in combinatie met rusten. no Metrum is de indeling van tijd in gelijke pulsen. Maat is een verzameling pulsen uit het metrum. no Ritme is een vrije beweging van noten op het patroon van het metrum. ritme: wisselende notenwaarden metrum: 8 regelmatige pulsen maat: 4 maal pulsen Een maat is ook een van de vakjes in de notenbalk waar je noten of rusten in schrijft. De maat wordt in de notenbalk zichtbaar gemaakt door maatstrepen. Dit zijn de verticale lijnen in de notenbalk. Het gedeelte tussen de maatstrepen is dus een maat. eerste maat tweede maat derde maat vierde maat maatstreep maatstreep maatstreep maatstreep Soms wordt ook nog wel eens ergens in het muziekstuk een dubbele maatstreep neergezet om de aandacht te vestigen op een nieuw gedeelte. Aan het slot van het muziekstuk wordt een eindmaatstreep getekend. fase, pag.5

6 Maatsoorten Aan het begin van een muziekstuk zie je (na de sleutel) twee cijfers boven elkaar staan. Deze cijfers geven de maatsoort aan. Het bovenste cijfer geeft aan hoeveel tellen er in een maat zijn. Het onderste cijfer geeft aan wat voor soort noot (of rust) er één tel duurt. (Twee kwarts maat) Iedere kwart noot of kwart rust duurt tel. (Drie kwarts maat) Iedere kwart noot of kwart rust duurt tel. of (Vier kwarts maat) Iedere kwart noot of kwart rust duurt tel. (alla brève) (Twee tweede maat) Iedere halve noot of halve rust duurt tel. (Drie achtste maat) Iedere achtste noot of achtste rust duurt tel. (Zes achtste maat) Iedere achtste noot of achtste rust duurt tel. Het komt geregeld voor dat een muziekstuk begint met een onvolledige maat. We spreken dan van een opmaat. Hieronder een voorbeeld van een opmaat in een vier kwarts maat: Deze opmaat bestaat uit twee kwartnoten (de derde en vierde tel ). In de laatste maat van het muziekstuk moeten de twee ontbrekende kwarten van de opmaat staan (dus de eerste en tweede tel ). Zo vormen de opmaat en de laatste maat samen weer een volledige vier kwarts maat. Gaan we de maten nummers geven, dan telt de opmaat niet mee fase, pag.6

7 Tel alle cijfers (de maat) in een regelmatig tempo. De cijfers staan precies onder noten of rusten die op de tel komen. Rusten zijn ook belangrijk. Tel ze zorgvuldig mee. De achtste noten staan in drie groepen van twee Maten met weinig noten of rusten zijn soms kleiner dan andere. Ze duren natuurlijk wel even lang Deze maatsoort wordt meestal gebruikt voor snelle muziek. Zo blijft er een rustig notenbeeld met weinig waardestrepen. Verschillende manieren van waardestrepen noteren zijn toegestaan in de maten 5, 6 en In de zes-achtste maat staan de achtste noten in twee groepen van drie of: Dit is een hele rust. Staat deze als enige in de maat, dan is dit in alle maatsoorten een volledige maat rust. fase, pag.7

8 Toonsterkte, dat wil zeggen hoe sterk of hoe zacht je je instrument laat klinken, wordt in de muziek dynamiek genoemd. Dynamiek is de verhouding tussen sterk en zacht spelen. De dynamiek wordt aangegeven door Italiaanse uitdrukkingen of afkortingen. Deze worden door iedereen over de gehele wereld gebruikt. We kennen twee soorten dynamiek: Trappendynamiek en overgangsdynamiek. Toonsterkte Trappendynamiek blijft steeds hetzelfde. (Zacht blijft zacht en sterk blijft sterk, totdat er een ander dynamisch teken verschijnt.) Overgangsdynamiek verandert geleidelijk van sterk naar zacht of andersom. We kennen o.a. de volgende tekens: Trappendynamiek: p f forte sterk mf p mf mezzoforte half sterk p piano zacht f mf Overgangsdynamiek: cresc. crescendo geleidelijk aan sterker worden decresc. decrescendo geleidelijk aan zachter worden dim. diminuendo geleidelijk aan zachter worden Dit teken komt vaak in de plaats van de afkorting cresc f mf p en dit teken vervangt de afkorting decresc. of dim. Gebruik hiervoor het het woordje hard liever niet, omdat dat onaangenaam klinkt. Spreek in de muziek dus over sterk. fase, pag.8

9 Articulatie Muziek kun je op verschillende manieren laten horen. Je kunt de noten kort of lang spelen of zelfs aan elkaar binden. Deze speelmanieren noemen we articulatie. Onder articulatie verstaan we de manier waarop je de toon speelt. Articulatie wordt door middel van tekens boven of onder de noten aangegeven. We kennen o.a. de volgende: Staccato (losmaken, scheiden) De noten los van elkaar spelen Portato (gedragen) De noten niet te kort of te lang spelen Let op; soorten! Tenuto (vastgehouden) Breed spelen, maar net niet gebonden Legato (gebonden) De noten aan elkaar vast spelen Accenten De noten benadrukken De bovenste boog is de legatoboog en de onderste de overbindingsboog. De tweede noot niet met de derde overbinden! De richting van de stokken is aangepast t.b.v. de boog. fase, pag.9

10 o Onder tempo verstaan we de snelheid waarmee je een muziekstuk speelt. Om het tempo aan te geven worden meestal Italiaanse namen gebruikt die, evenals de dynamische tekens, wereldwijd gelden. Het tempo wordt ook vaak uitgedrukt in een bepaald aantal tellen per minuut. Om dit precies aan te geven gebruik je een metronoom. Afhankelijk van de instelling tikt de metronoom een bepaald aantal keren per minuut. De metronoomaanduiding wordt als volgt genoteerd: Tempo 0 Er worden 0 kwartnoten per minuut gespeeld. (Eén kwartnoot duurt dus een halve seconde). We kunnen de tempo-aanduidingen in 5 groepen verdelen:. Zeer langzame tempi: (tempi is meervoud van tempo) Lento (slepend) Largo (breed, ernstig). Langzame tempi: 3. Gematigde tempi: 4. Snelle tempi: 5. Zeer snelle tempi: Adagio Larghetto Andante Moderato Allegretto Allegro Vivace Presto Prestissimo (langzaam, met uitdrukking) (enigzins breed) (kalm voortgaand) (gematigd) (een beetje snel) (opgewekt, snel) (levendig) (zeer snel) (uiterst snel) Alle tempo-aanduidingen zeggen bij benadering iets over het tempo. Wat de ene componist snel vindt, kan de ander maar matig vinden. Je kunt ook geleidelijk van het ene tempo in het andere tempo overgaan. Dit heet een tempo-overgang. De volgende afkortingen worden veel gebruikt: rit. ritenuto (plotseling langzamer worden) rall. rallentando (geleidelijk aan langzamer worden) accel. accelerando (geleidelijk aan sneller worden) a tempo of tempo primo : het tempo oppakken zoals in het begin. (verschijnt na een tempoverandering) fase, pag.0

11 Herhalingstekens In de muziek worden vaak fragmenten herhaald. Om niet steeds opnieuw iets uit te hoeven schrijven, heeft men verschillende tekens bedacht. Dat zijn de zogenaamde herhalingstekens. reprise Deze vier maten moeten eenmaal herhaald worden. Staat het eerste herhalingsteken er niet, dan moet er vanaf het begin worden herhaald. Het zogenaamde eentje / tweetje. Ga onder het eentje terug naar het begin. Sla daarna het eentje over en ga verder onder het tweetje... Da Capo betekent: van voren af aan en al Fine betekent: tot Fine (het einde). Dit is de Coda. Fine Da Capo al Fine (of: D.C. al Fine) Dal Segno betekent: vanaf het teken. Bij het einde teruggaan naar de derde maat, dan het muziekstuk uitspelen. Dal Segno (of: D.S.) De juiste volgorde van de te spelen maten:,,3,4,5,6,7,8, 3,4,5,6, 9,0. Coda betekent: staart. Maatherhaling. Wordt vaak gebruikt om ruimte te besparen. Speel deze vier maten zoals ze hieronder zijn uitgeschreven. Dal Segno al Coda (of: D.S. al Coda) Vele combinaties zijn mogelijk met bovenstaande voorbeelden. fase, pag.

12 f mf f A, B, C, D, E, F, G (de letters die we gebruiken voor de notennamen) noemen we stamtonen. De onderlinge afstand tussen de stamtonen is niet overal gelijk. Kijk maar in het volgende schema: A () B (½) C () D () E (½) F () G () A Er zijn hele toonafstanden () en halve (½). De hele toonafstanden kunnen we ook nog in tweeën delen. Alle stamtonen kunnen we verhogen of verlagen door middel van chromatische tekens, ook wel voortekens genoemd. We kennen o.a. de volgende drie voortekens: de mol Voortekens het kruis Een kruis voor een noot geeft aan, dat de toon een halve toon hoger wordt. Achter de naam van de stamtoon wordt dan is (spreek uit als ies ) geplaatst; Cis, Dis, Eis, Fis, Gis, Ais, en Bis. p p Cis mf Dis mf Eis Fis Een mol voor een noot geeft aan, dat de toon een halve toon lager wordt. Achter de naam van de stamtoon wordt dan es of s geplaatst; Ces, Des, Es, Fes, Ges, As, en Bes. Ces Des Es Fes Gis Ges Ais As Bis Bes het herstellingsteken Een herstellingsteken zorgt ervoor dat een kruis of mol voor die noot niet meer geldig is. Bes B Bes As A Fis F Fis Fis Gis G Bes B Des Cis C Bes B As Fis F Es Voor alle chromatische tekens gelden de volgende regels:. Staan ze in een willekeurige maat, dan zijn het toevallige verhogingen of verlagingen. Ze zijn dan alleen geldig voor alle noten van die toonhoogte in die ene maat.. Wordt een noot (met voorteken) overgebonden naar een noot in de volgende maat, dan geldt dit chromatische teken ook voor die noot. 3. Staan ze vooraan in de notenbalk, direct na de sleutel, dan zijn het vaste voortekens. Ze gelden dan voor het gehele stuk en ook voor alle oktaven. fase, pag.

13 Toonladders Een toonladder is, zoals de naam al zegt, een ladder van tonen. Tussen de tonen zitten afstanden, net als bij een gewone ladder, maar we hebben echter gezien dat de afstanden tussen de stamtonen niet allemaal even groot zijn. Meestal is die afstand een hele toonafstand, maar soms ook maar een halve toonafstand. Een toonladder bestaat uit acht opeenvolgende tonen en begint bij een bepaalde toon (de grondtoon) en eindigt dan op een toon met dezelfde naam als de begintoon. (Een oktaaf hoger of lager) Hieronder staat de toonladder van C. Je ziet dat twee halve toonafstanden tussen de derde en vierde toon en tussen de zevende en achtste toon zitten. De naam van deze toonladder is de grote terts toonladder of majeur toonladder. ½ ½ Dit toetsenbord op ware grootte laat goed zien waar de hele en halve toonafstanden zich bevinden. De E en de F toetsen grenzen direkt, zonder zwarte toetsen, aan elkaar, ook de B en de C toetsen. Hier bevinden zich dus die halve toonafstanden! C D E F G A B C fase, pag.3

14 Bij alle majeurtoonladders bevinden zich 5 hele en halve tonen op een vaste plaats. c d e f g a b c Op welke toon je ook begint, er moet voor deze toonladder altijd een halve toonafstand zitten tussen de derde en vierde toon en de zevende en achtste. Waar nodig gebruik je daarvoor kruisen of mollen. Deze voortekens kunnen direkt na de sleutel genoteerd worden. Dit noemen we vaste voortekens. De zevende toon heeft een sterke drang om naar de (halve afstand hoger gelegen) grondtoon te gaan. Daarom noemen we deze 7 de toon de leidtoon. vast voorteken g a b c d e fis leidtoon g d e fis g a b cis leidtoon d a b cis d e fis gis leidtoon a f g a bes c d e leidtoon f bes c d es f g a leidtoon bes es f g as bes c d leidtoon es fase, pag.4

15 (Stamtoon) intervallen De afstand in hoogte tussen twee tonen worden intervallen genoemd.. Prime interval tussen stamtonen met dezelfde toonhoogte.. Secunde stamtoon hoger of lager 3. Terts stamtonen hoger of lager 4. Kwart 3 stamtonen hoger of lager 5. Kwint 4 stamtonen hoger of lager 6. Sext 5 stamtonen hoger of lager 7. Septime 6 stamtonen hoger of lager 8. Oktaaf 7 stamtonen hoger of lager Wees bewust van de tussenliggende tonen en de klank daarvan Melodische intervallen klinken na elkaar. prime secunde terts kwart kwint sext septime oktaaf Harmonische intervallen klinken samen (tweeklank). prime secunde terts kwart kwint sext septime oktaaf prime bovensecunde onderterts bovenkwart bovenkwint ondersext bovenseptime onderoktaaf sexten oktaven kwinten kwarten tertsen secunden septimes primes onderterts onderkwart bovensecunde onderterts kwint terts bovensext s t i j g e n d e t e r t s e n kwartsext terts dubbeloktaaf prime onderkwart prime ondersecunde bovensecunde onderoktaaf bovensecunde bovensecunde bovensecunde bovensecunde bovensecunde bovensecunde bovensecunde fase, pag.5

16 Gepuncteerd ritme kwart-punt-achtste figuur heeft de totale tijdsduur van een halve noot. Hiervoor verdelen we eerst een halve noot in twee kwartnoten. (de pijlen geven de speelduur van de noten aan) Maken we nu de eerste kwartnoot de helft langer d.m.v. een punt, dan moet de tweede kwartnoot die helft afstaan (aan de eerste kwart) en wordt dus in een achtste-noot veranderd. Dit tot stand gekomen ritme noemen we gepuncteerd. Samenvoeging van de eerste helft van de tweede tel met de eerste tel. 34 d e f of: c d e f achtste-punt-zestiende figuur in de tijdsduur van een kwartnoot. Gepuncteerd, maar dan met rusten in plaats van punten. fase, pag.6

17 Instrumenten Geluid is alles wat je met je oren kunt horen. Geluid ontstaat doordat een voorwerp (en daardoor de lucht) gaat trillen. Ook bij muziekinstrumenten ontstaat geluid door trillingen. Snaren die trillen, bijvoorbeeld: gitaar, viool, piano, cello. Lippen die trillen, bijvoorbeeld: trompet, hoorn, trombone. Rietjes die trillen, bijvoorbeeld: klarinet, saxofoon, hobo, fagot. Lucht die trilt, bijvoorbeeld: dwarsfluit, blokfluit. Metalen staafjes die trillen, bijvoorbeeld: accordeon, klokkenspel, speeldoosje Via electronische weg wordt geluid opgewekt, bijvoorbeeld: keyboard. Blaasinstrumenten. Bij blaasinstrumenten wordt de lucht in trilling gebracht, door (op een speciale manier) te blazen in een mondstuk of rietje. Er zijn twee hoofdgroepen: Koperen blaasinstrumenten: b.v. trompet, bugel, hoorn, trombone, tuba. Houten blaasinstrumenten: b.v. fluit, klarinet, hobo, fagot, saxofoon. Overige (mechanische) blaasinstrumenten: b.v. accordeon, kerkorgel. Snaarinstrumenten. Bij snaarinstrumenten wordt een snaar in trilling gebracht, waardoor de lucht gaat trillen. Strijkinstrumenten: b.v. viool, cello, contrabas. Tokkelinstrumenten: b.v. gitaar, harp, banjo. Toetsinstrumenten: b.v. piano. Slaginstrumenten. Kenmerkend voor alle slaginstrumenten is, dat het geluid ontstaat door er op te slaan of mee te schudden. De slaginstrumenten zijn verdeeld in twee hoofdgroepen: Gestemd slagwerk: b.v. marimba, xylofoon, klokkenspel, pauken. Ongestemd slagwerk: b.v. drumstel, grote trom, bekkens, tamboerijn, triangel. Electronische instrumenten. Bij electronische instrumenten worden de tonen op electronische manier opgewekt en weergegeven met behulp van versterkers en luidsprekers: b.v. keyboard, synthesizer, electrische piano, electronisch orgel. fase, pag.7

18 Diverse wetenswaardigheden Afstemmen van instrumenten in een orkest, gebeurt op de a, voorgespeeld door de hobo. Vaste volgorde van de kruisen. Fis, Cis, Gis Vaste volgorde van de mollen. Bes, Es, As 3 maatsoortwisselingen (verandering van maatsoort in hetzelfde muziekstuk). modulatie s (toonsoortveranderingen). 4 gecomprimeerde maten rust (overzichtelijk aantal maten rust). Verlenging van noten over de maatstrepen d.m.v. overbindingsbogen. De toonladder van F majeur, over twee balken, stijgend en dalend, met vast voorteken. fase, pag.8

19 Trefwoorden Accent Adagio Afstemtoon Allegro, Allegretto Andante, Andantino Articulatie a tempo / tempo primo Chromatische tekens Componist Dynamiek Fermate Forte Gecomprimeerde maten rust Generale Pauze Gepuncteerd ritme Grondtoon Herhalingstekens: reprise, eentje, tweetje, Da Capo, Fine, Dal Segno, Coda, maatherhaling Herstellingsteken Hulplijntjes Instrumenten (soorten) Intervallen; prime, secunde, terts, kwart, kwint, sext, septime, oktaaf Kruis Largo Legato Leidtoon Lento Maat; de maat, een maat Maatstreep, dubbele maatstreep, eindmaatstreep Maatsoorten: /4, 3/4, 4/4, C, /, alla brève, 3/8, 6/8 Maatsoortwisseling Majeur Metronoom(aanduiding) Metrum Mezzo Moderato Modulatie Mol Noot Notenbalk; lijnen Notenwaarden;, /, /4, /8, met punt, /6 Oktaaf Opmaat Overbindingsboog Overgangsdynamiek; cresc., decresc., dim. Portato Presto, Prestissimo Ritme Rusten;, /, /4, /8, met punt, /6 Staccato Sleutels: F- of bassleutel, G- of vioolsleutel Stokken Tempo Tenuto Tempo overgang: rit., rall., accel., Toetsenbord Toevallige verhogingen en verlagingen Tonen Toonafstanden; halve en hele Toonladders: C, G, D, A, F, Bes, Es, (grote terts) Toonsoortverandering Trappendynamiek Vaste voortekens Vivace Vlaggetjes Waardestrepen fase, pag.9

Het Notenstelsel. Noten worden geschreven door of tussen de lijnen van de notenbalk.

Het Notenstelsel. Noten worden geschreven door of tussen de lijnen van de notenbalk. Het Notenstelsel Voor notennamen gebruiken we de eerste zeven letters van het alfabet: A, B, C, D, E, F en G. Na de G komt weer de A. Noten worden geschreven en kun je dus zien. Tonen zijn klanken die

Nadere informatie

THEORIE A INHOUD. Hoofdstuk 1 Het muziekschrift blz. 2. Hoofdstuk 2 Notenwaarden en rusttekens blz. 2 / 3. Hoofdstuk 3 Maatsoorten I blz.

THEORIE A INHOUD. Hoofdstuk 1 Het muziekschrift blz. 2. Hoofdstuk 2 Notenwaarden en rusttekens blz. 2 / 3. Hoofdstuk 3 Maatsoorten I blz. THEORIE A INHOUD Hoofdstuk 1 Het muziekschrift blz. 2 Hoofdstuk 2 Notenwaarden en rusttekens blz. 2 / 3 Hoofdstuk 3 Maatsoorten I blz. 3 Hoofdstuk 4 Tempo blz. 4 Hoofdstuk 5 Dynamische tekens blz. 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Algemene muziektheorie. Algemene. A-examen. Muziektheorie. Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1

Algemene muziektheorie. Algemene. A-examen. Muziektheorie. Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1 Algemene muziektheorie Algemene A-examen Muziektheorie Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1 Inhoud 1 Noten en notenbalken 3 2 Sleutels 4 4 De maat 6 5 Maatsoorten 6 6 De opmaat 7 7 Tempo

Nadere informatie

Theorie A examen G I T A A R

Theorie A examen G I T A A R Theorie A examen G I T A A R De stemming van de gitaar is e b g D A E E E N P A A R S P E C I A L E E F F E C T E N Z I J N : G O L P E : T I K O P D E K L A N K K A S T G L I S S A N D O : H O O R B A

Nadere informatie

Theorie voor het HAFABRA examen A

Theorie voor het HAFABRA examen A Theorie voor het HAFABRA examen A Versie 1 - oktober 2009. Theorie voor het HAFABRA examen A Inleiding... 3 Hoofdstuk 1: noten, notennamen, notenbalk en sleutels... 4 1.1 Stamtonen, notenbalk en sleutels...

Nadere informatie

?Theorie. Kort overzicht met de belangrijkste dingen die je wilt of moet weten over muzieknotatie.

?Theorie. Kort overzicht met de belangrijkste dingen die je wilt of moet weten over muzieknotatie. ?Theorie Kort overzicht met de belangrijkste dingen die je wilt of moet weten over muzieknotatie Deel2: Muziektheorie Tom Overtoom - De Muziekclub TH - pag 27 Noten en notatie = hele noot ( tellen) = hele

Nadere informatie

1 Notatie en toonstelsel

1 Notatie en toonstelsel -3- Inhoud 1 Notatie en toonstelsel 5 2 De notenwaarden en de rusttekens 7 3 Maat en ritme.. 7 4 Maatsoorten. 8 5 De opmaat 8 6 Rusttekens in maatsoorten 9 7 Een stip (of 2 stippen) achter de noot, de

Nadere informatie

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE VOORTEKENS... 3 DE KWINTENCIRKEL... 4 DE KWINTENCIRKEL - HULP... 5 ARTICULATIE... 5 INTERVALLEN CONSONANT EN DISSONANT... 7 DE STAMTONEN EN DE MAJEUR-

Nadere informatie

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET A-EXAMEN

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET A-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET A-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE DE SLEUTELS... 3 DE NAMEN VAN DE NOTEN... 4 NOTEN EN RUSTEN... 5 VOORTEKENS... 6 HERHALINGSTEKENS... 7 HERHALINGSTEKENS - OVERZICHT... 8 DYNAMIEK...

Nadere informatie

Afdeling I. 1. Zet er zelf een G- of F-sleutel voor (Wat voor instrument speel je?) en benoem dan de volgende noten:

Afdeling I. 1. Zet er zelf een G- of F-sleutel voor (Wat voor instrument speel je?) en benoem dan de volgende noten: - 1 - Notatie en toonstelsel Afdeling I 1. Zet er zelf een G- of F-sleutel voor (Wat voor instrument speel je?) en benoem dan de volgende noten:. Noteer de noten op de notenbalk. Zet weer de juiste sleutel

Nadere informatie

Samenvatting Muziek Muziek theorie B-examen

Samenvatting Muziek Muziek theorie B-examen Samenvatting Muziek Muziek theorie B-examen Samenvatting door een scholier 640 woorden 5 april 2004 6,5 110 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Centraal examen Theorie uit B- examen voor piano. Tempo: Zeer

Nadere informatie

THEORIE EXAMEN A 2019

THEORIE EXAMEN A 2019 THEORIE EXAMEN A 2019 LUISTERVRAGEN VRAAG 1 Je hoort 4 grote tertstoonladders, geef aan of ze goed of fout klinken. Je hoort eerst een voorbeeld: Voorbeeld: goed fout Toonladder 1 goed fout Toonladder

Nadere informatie

ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN

ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN INHOUDSOPGAVE TEMPO AANDUIDINGEN... 3 INTERVALLEN... 4 MAATSOORTEN EN RITME TRIOLEN... 5 MAATSOORTEN EN RITME - SYNCOPEN... 6 MAATSOORTEN EN RITME - HET SWINGRITME...

Nadere informatie

1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.

1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek. Werkblad B Les 1 Naam:. 1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.. Het ritme wat ik voor ga spelen

Nadere informatie

De notenbalk met vijf lijntjes

De notenbalk met vijf lijntjes Klas 2 Het notenschrift Ieder land heeft zijn eigen taal. In Frankrijk spreken ze Frans, in Engeland Engels en in Nederland Nederlands. Er is één taal die in ieder land gesproken wordt: Het notenschrift!

Nadere informatie

Begrippenlijst muziektheorie

Begrippenlijst muziektheorie Begrippenlijst muziektheorie Hieronder staat de begrippenlijst muziektheorie. De meeste begrippen worden uitgelegd in diverse video s op pabowijzer als onderdeel van het boek Nieuw Geluid. ISBN: 978 90

Nadere informatie

Klas 1 vmbo-t. Docent:...

Klas 1 vmbo-t. Docent:... Klas 1 vmbo-t Naam: Klas: Docent:... Inleiding In deze reader behandelen we Algemene Muziekleer, Solfège en Instrumentenleer. Deze onderdelen worden elk jaar meer uitgebreid. In de reader vind je de lesstof

Nadere informatie

Onthoud wel dat dit alleen een oefening is. Als je dit examen goed maakt, betekent dat niet dat je genoeg weet voor het echte examen!

Onthoud wel dat dit alleen een oefening is. Als je dit examen goed maakt, betekent dat niet dat je genoeg weet voor het echte examen! Theorie Examen A01 Niveau A Dit examen kun je maken om te oefenen voor je theorie examen. Het examen bestaat uit 3 onderdelen; Luistervragen, Leervragen en Inzichtvragen. Je kunt in totaal 8 halen, maar

Nadere informatie

NOTEN LEZEN VOOR DUMMIES

NOTEN LEZEN VOOR DUMMIES NOTEN LEZEN VOOR DUMMIES Door Ingrid Brandse Beste Harlem Nocturners, Als nieuw redactielid van Jif & Vim werd mij onlangs gevraagd om het één en ander uit te leggen over het notenschrift. De bedoeling

Nadere informatie

Lesweek 11: Overzicht. Vervolgcursus

Lesweek 11: Overzicht. Vervolgcursus Vervolgcursus Lesweek 11: Overzicht Inleiding Deze bonus lesweek krijgt u van onlinepianoles.nl omdat wij graag willen dat u in de toekomst nog veel meer gaat pianospelen en u zichzelf hierin verder ontwikkelt.

Nadere informatie

THEORIE B. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. Een melodie die voorgespeeld wordt opschrijven (melodisch dictee).

THEORIE B. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. Een melodie die voorgespeeld wordt opschrijven (melodisch dictee). THEORIE B Wat moet je leren : Basisstof (laatste twee bladen). Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. De grote terts toonladders t/m drie kruizen en mollen. Voortekens van

Nadere informatie

Theorie voor het HAFABRA examen B

Theorie voor het HAFABRA examen B Theorie voor het HAFABRA examen B Versie 1 - oktober 2009. Theorie voor het HAFABRA examen B Inleiding... 3 Hoofdstuk 1: maat en ritme... 4 1. Maataccenten. Zware en lichte maatdelen... 4 Dus:... 6 1.2

Nadere informatie

THEORIE C. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon

THEORIE C. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon THEORIE C Wat moet je leren : Basisstof (laatste twee bladen) Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon De grote en kleine terts toonladders t/m drie kruizen en mollen De grote

Nadere informatie

wat betekent: wat betekent: al fine allegro wat betekent: wat betekent: andante crescendo cresc. wat betekent: wat betekent: da capo

wat betekent: wat betekent: al fine allegro wat betekent: wat betekent: andante crescendo cresc. wat betekent: wat betekent: da capo al fine allegro andante crescendo cresc. da capo decrescendo decresc. diminuendo dim. forte levendig en snel tot het einde versterken gaande verzachten herhalen vanaf het begin luid verzachten legato lento

Nadere informatie

samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer

samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer Werkblad C Les 1 Naam:.. enkelvoudig bovenste cijfer is 2 of samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer regelmatig onregelmatig 2-delig (binair) -delig (ternair) 2 2 2 2 4 8 2 4 8 4 4 4 6 6 12 4 2 8 4 8

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord L 1 NAAM:... Hagelandse academie voor Muziek en Woord - AMV L1 : Theorie p.

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord L 1 NAAM:... Hagelandse academie voor Muziek en Woord - AMV L1 : Theorie p. Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L 1 NAAM:... Hagelandse academie voor Muziek en Woord - AMV L1 : Theorie p. We schrijven noten op een NOTENBALK. Die bestaat uit 5 lijnen. We tellen ze

Nadere informatie

Algemene muziektheorie. Algemene. B-examen. Muziektheorie

Algemene muziektheorie. Algemene. B-examen. Muziektheorie Algemene muziektheorie Algemene B-examen Muziektheorie 20 1 Intervallen Bij het A-examen heb je al geleerd dat een interval een afstand is tussen twee tonen. Je kent de: Prime (1) Secunde (2) Terts (3)

Nadere informatie

NOTENSCHRIFT. Jeanne qui sautte uit de 17e eeuw, melodie en baspartij.

NOTENSCHRIFT. Jeanne qui sautte uit de 17e eeuw, melodie en baspartij. NOTENSCHRIFT Inleiding Als je duizend mensen de vraag zou stellen: Wat is muziek? zou je waarschijnlijk duizend en één antwoorden krijgen. Een goede vergelijking is misschien wel die met een internationale

Nadere informatie

Basale muziektheorie. Basale Muziek Theorie.

Basale muziektheorie. Basale Muziek Theorie. Basale muziektheorie Basale Muziek Theorie www.rogierijmker.nl 2 Inleiding 3 De notenbalk 4 Het systeem 4 De sleutels 5 De notennamen 5 Voortekens 6 Notenwaarden 8 Verbindingsbogen en legatobogen 10 Herhalingstekens

Nadere informatie

Klas 1 Naam: Klas: Docent:...

Klas 1 Naam: Klas: Docent:... Klas 1 Naam: Klas: Docent:... Inleiding In deze reader behandelen we Algemene Muziekleer, Solfège en Instrumentenleer. Deze onderdelen worden elk jaar meer uitgebreid. In de reader vind je de lesstof +

Nadere informatie

1 Notatie en toonstelsel. 2 Maatsoorten. 2.1 Enkelvoudige en samengestelde maatsoorten

1 Notatie en toonstelsel. 2 Maatsoorten. 2.1 Enkelvoudige en samengestelde maatsoorten 3 Inhoud 1 Notatie en toonstelsel. 5 2 Maatsoorten 2.1 Enkelvoudige en samengestelde maatsoorten.. 5 2.2 Tweedelige en driedelige maatsoorten 6 2.3 Regelmatige en onregelmatige maatsoorten.. 7 3 De syncope..

Nadere informatie

Voorwoord voor docenten

Voorwoord voor docenten Voorwoord voor docenten Dit is de eerste versie van de lesmethode van het Leerorkest in Amsterdam. In de toekomst willen we deze methode graag nog verder uitwerken met extra oefeningen, werkbladen en een

Nadere informatie

EPTA. Muziektheorie A1-A2-B. MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven. Landelijk Graadexamen Systeem. European Piano Teachers Association

EPTA. Muziektheorie A1-A2-B. MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven. Landelijk Graadexamen Systeem. European Piano Teachers Association MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven e-mail: mansarda-sintra@planet.nl internet: www.mansarda-sintra.com Rozenstraat 23 1271 NS Huizen tel: 035-5239454 Muziektheorie Landelijk Graadexamen Systeem A1-A2-B EPTA

Nadere informatie

Begrippenlijst Muziek Begrippenlijst

Begrippenlijst Muziek Begrippenlijst Begrippenlijst Muziek Begrippenlijst Begrippenlijst door Quantain 1014 woorden 9 januari 2018 6 6 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Intro Instrumenten Blaasinstrumenten Hout 5. 6. 7. 8. 9. Dwarsfluit;

Nadere informatie

Algemene muziektheorie. Algemene. A-examen. Muziektheorie. Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1

Algemene muziektheorie. Algemene. A-examen. Muziektheorie. Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1 Algemene muziektheorie Algemene A-examen Muziektheorie Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1 Inhoud A-examen 1 Noten en notenbalken 5 2 Sleutels 6 4 De maat 8 5 Maatsoorten 8 6 De opmaat

Nadere informatie

ANTWOORDBLAD A-EXAMEN SLAGWERK THEORIE 2017

ANTWOORDBLAD A-EXAMEN SLAGWERK THEORIE 2017 ANTWOORDBLAD A-EXAMEN SLAGWERK THEORIE 2017 LUISTERVRAGEN 1 Op de opname staan 6 klanken van het drumstel, omcirkel de volgorde van de gespeelde instrumenten. Voor dat de oefening begint hoor je een voorbeeld

Nadere informatie

Voorwoord voor docenten

Voorwoord voor docenten Voorwoord voor docenten Dit is de eerste versie van de lesmethode van het Leerorkest in Amsterdam. In de toekomst willen we deze methode graag nog verder uitwerken met extra oefeningen, werkbladen en een

Nadere informatie

Noten lezen voor gitaar

Noten lezen voor gitaar Noten lezen voor gitaar Voor leerlingen, die met gitaarlessen beginnen, maar nog niet met het notenbeeld bekend zijn. www.coumou.nl Vernieuwde editie: Tekst geredigeerd door H. Coumou-Gerbrandy. - 2 -

Nadere informatie

Instrumentenleer klas 2

Instrumentenleer klas 2 Klas 2 Instrumentenleer Er zijn ontzettend veel muziekinstrumenten, je hebt ze in allerlei soorten en maten. Allemaal maken ze geluid. Hoe dit geluid klinkt (de klankkleur van een instrument), is afhankelijk

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L2 NAAM:... Hagelandse academie voor muziek en woord - AMV L2 : Theorie p.

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L2 NAAM:... Hagelandse academie voor muziek en woord - AMV L2 : Theorie p. Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L2 NAAM:... Hagelandse academie voor muziek en woord - AMV L2 : Theorie p. Wijzigingstekens 3 Toonladder van Fa groot 3-4 Fasleutel 4 Syncope 4 Triool 5

Nadere informatie

1. Het ritme wat ik voor ga spelen, bestaat uit 2 bouwstenen en een extra halve noot. Schrijf de nummers van de juiste bouwstenen op de goede plek.

1. Het ritme wat ik voor ga spelen, bestaat uit 2 bouwstenen en een extra halve noot. Schrijf de nummers van de juiste bouwstenen op de goede plek. Werkblad A Les 1 Naam:... 1. Het ritme wat ik voor ga spelen, bestaat uit 2 bouwstenen en een extra halve noot. Schrijf de nummers van de juiste bouwstenen op de goede plek. a. b. c. d. 2. Het ritme wat

Nadere informatie

1 Notatie en toonstelsel

1 Notatie en toonstelsel 3 Inhoud 1 Notatie en toonstelsel. 5 2 Maatsoorten 2.1 Enkelvoudige en samengestelde maatsoorten.. 6 2.2 Tweedelige en driedelige maatsoorten 6 2.3 Regelmatige en onregelmatige maatsoorten.. 7 3 De syncope..

Nadere informatie

Samenvatting Muziek Theorie B examen

Samenvatting Muziek Theorie B examen Samenvatting Muziek Theorie B examen Samenvatting door Carina 1122 woorden 1 april 2017 8,7 3 keer beoordeeld Vak Muziek Muziektheorie B Hoofdstuk 1 Enharmonisch gelijke tonen zijn tonen die hetzelfde

Nadere informatie

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange

Nadere informatie

De namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A.

De namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A. blz. 1 Toonhoogte a Eeuwen lang hebben mensen gezocht naar een goede manier om muziek op te schrijven. De eerste voorbeelden van genoteerde muziek komen uit de 9e eeuw. Deze vorm van muziekschrift was

Nadere informatie

Hoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk.

Hoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk. Als je muziek gaat opschrijven moet je van elke toon het volgende aangeven: De toonhoogte: - Hoe hoog/laag moet je de toon spelen Het ritme: - Hoe lang moet je de toon laten doorklinken - Wanneer precies

Nadere informatie

Earz bestaat uit 'modules'. De inhoud hiervan is willekeurig te gebruiken en te combineren binnen een door de docent te maken spel.

Earz bestaat uit 'modules'. De inhoud hiervan is willekeurig te gebruiken en te combineren binnen een door de docent te maken spel. INHOUD www.earz.nl info@earz.nl Deze handleiding mag zonder toestemming worden gekopieerd en vermenigvuldigd. Earz bestaat uit 'modules'. De inhoud hiervan is willekeurig te gebruiken en te combineren

Nadere informatie

Klas 2 vmbo-t. Docent:...

Klas 2 vmbo-t. Docent:... Klas 2 vmbo-t Naam: Klas: Docent:... Inleiding In deze reader behandelen we Algemene Muziekleer, Solfège en Instrumentenleer. Deze onderdelen worden elk jaar meer uitgebreid. In de reader vind je de lesstof

Nadere informatie

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE MAATSOORTEN... 3 - ENKELVOUDIG SAMENGESTELD REGELMATIG en ONREGELMATIG... 3 VORMLEER - DE LIEDVORM... 4 VORMLEER - DE POPSONG... 5 VORMLEER - HET MENUET...

Nadere informatie

Daar zit veel in. heel. de inhoud van de website www.muziekabcd.nl

Daar zit veel in. heel. de inhoud van de website www.muziekabcd.nl heel Daar zit veel in Muziektheorie van Accelerando tot Zestienden met geluidsillustraties 19 spellen met veel niveaus van noten lezen en het oefenen van je gehoor tot componeren technische ondersteuning

Nadere informatie

Theorie op de gitaar. Muziektermen. Een woordenlijst

Theorie op de gitaar. Muziektermen. Een woordenlijst Theorie op de gitaar Muziektermen Een woordenlijst Inhoud Dynamiek... 3 Tempo... 4 Techniek... 5 Vorm... 6 De gitaaronderdelen... 7 2 Dynamiek Alles wat met hard en zacht te maken heeft. Volume zouden

Nadere informatie

ANTWOORDBLAD B-EXAMEN SLAGWERK THEORIE 2017 LUISTERVRAGEN

ANTWOORDBLAD B-EXAMEN SLAGWERK THEORIE 2017 LUISTERVRAGEN ANTWOORDBLAD B-EXAMEN SLAGWERK THEORIE 2017 LUISTERVRAGEN Je hoort het liedje Sweet Home Alabama. A. Met wat voor een Instrument begint dit liedje? Punten 1 Gitaar B. In welke maat begint de Drummer te

Nadere informatie

Les 1 C 1 D 1 E 1/2 F 1 G 1 A 1 B 1/2 C. Zeven letters voor alle noten. De zwarte toetsen. Deze kom je niet vaak tegen!

Les 1 C 1 D 1 E 1/2 F 1 G 1 A 1 B 1/2 C. Zeven letters voor alle noten. De zwarte toetsen. Deze kom je niet vaak tegen! Zeven letters voor alle noten Les 1 HET MUZIKALE ALFABET We gebruiken de eerste 7 letters van het alfabet om de muzieknoten een naam te geven: A, B, C, D, E, F en G. Als je die op een piano speelt, gebruik

Nadere informatie

Klas 2 Naam: Klas: Docent:... Algemene Muziekleer Solfège Instrumentenleer Hermann Wesselink College

Klas 2 Naam: Klas: Docent:... Algemene Muziekleer Solfège Instrumentenleer Hermann Wesselink College Klas 2 Naam: Klas: Docent:... Inleiding In deze reader behandelen we Algemene Muziekleer, Solfège en Instrumentenleer. Deze onderdelen worden elk jaar meer uitgebreid. In de reader vind je de lesstof +

Nadere informatie

A-EXAMEN THEORIE Slagwerk 2018

A-EXAMEN THEORIE Slagwerk 2018 A-EXAMEN THEORIE Slagwerk 2018 1 Naam: LUISTERVRAGEN 1 Op de band staan 7 noten. Luister goed of de gespeelde noot lager, hoger of gelijk is aan de voorafgaande noot. Noot 2 is lager hoger gelijk dan noot

Nadere informatie

Ta, titi, tiritiri, too

Ta, titi, tiritiri, too NOTATIE VAN DE TOONDUUR Toonduur In de muziek wordt de duur van de tonen niet uitgedrukt in seconden, maar in tellen. Een toon kan één tel lang zijn, of twee of drie De toonduur wordt genoteerd door de

Nadere informatie

EEN SELECTIE UIT: Algemene Muziekleer. Ch.Hendrikx & L.Jakobs

EEN SELECTIE UIT: Algemene Muziekleer. Ch.Hendrikx & L.Jakobs EEN SELECTIE UIT: Algemene Muziekleer Ch.Hendrikx & L.Jakobs versie 2009 Inhoud Notatie... 2 Sleutels, hulplijnen,... 2 Octaafaanduiding... 3 Voortekens... 4 Notenwaarden en rusten... 8 Toonladders...

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L3. Naam:...

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L3. Naam:... Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L3 Naam:.... INHOUDSTABEL A. Herhaling grote en kleine tertstoonladders... 3 1. Grote tertstoonladders... 3 2. Kleine tertstoonladders... 3 3. Volgorde

Nadere informatie

NASLAGWERK. Handboek Muziektheorie voor Slagwerkers. Fase A

NASLAGWERK. Handboek Muziektheorie voor Slagwerkers. Fase A NASLAGWERK Handboek Muziektheorie voor Slagwerkers Fase A 1 Inhoudsopgave. Ritme en muziek 3 Muzieknotatie 4 Maatsoorten 5 Maatsoorten 6 Enkelvoudig en samengesteld 7 Langzaam en snel: Het Tempo 8 Tempoveranderingen

Nadere informatie

Introductie in de muziektheorie oftewel Hoe zit muziek nou in elkaar?

Introductie in de muziektheorie oftewel Hoe zit muziek nou in elkaar? Introductie in de muziektheorie oftewel Hoe zit muziek nou in elkaar? Tom Overtoom - e Muzelinck Inleiding Muziek klinkt zo vanzelfsprekend dat we er vaak niet bij stilstaan dat wat wij heel gewoon vinden

Nadere informatie

Leerstof AMV L2 jongeren - L1 volwassenen SLAC/Conservatorium Leuven Toelatingsproef naar L3 jongeren - L2 volwassenen Ï Ï.

Leerstof AMV L2 jongeren - L1 volwassenen SLAC/Conservatorium Leuven Toelatingsproef naar L3 jongeren - L2 volwassenen Ï Ï. Leerstof AMV L2 jongeren - L1 volwassenen SLAC/Conservatorium Leuven Toelatingsproef naar L3 jongeren - L2 volwassenen Theorie Maten: L1 herhaling+ 6/8. Ritmen: Ritmen 6/8: of 3 Ï Ï Ï Ï Ï Ï Ï ÏÏ Ï Ï Ï

Nadere informatie

Les 2. Als je op een piano alleen de witte toetsen gebruikt, kun je meteen de majeur- toonladder van C spelen: C D E F G A B C.

Les 2. Als je op een piano alleen de witte toetsen gebruikt, kun je meteen de majeur- toonladder van C spelen: C D E F G A B C. Les 2 TOONLADDERS Witte toetsen Als je op een piano alleen de witte toetsen gebruikt, kun je meteen de majeur- toonladder van C spelen: C D E F G A B C. De majeur-toonladder Je hebt het al gezien in het

Nadere informatie

Leerstof AMV L1 SLAC/Conservatorium Leuven Toelatingsproef naar L2. Ï J î. î Î. Î ä

Leerstof AMV L1 SLAC/Conservatorium Leuven Toelatingsproef naar L2. Ï J î. î Î. Î ä Leerstof AMV L1 SLAC/Conservatorium Leuven Toelatingsproef naar L2 Theorie Notenwaarden: Rusten: c w ú. ú Ï Ï Ï ÏÏÏÏ Ï. Ï J î. î Î. Î ä of Ï Ï Ï Ï ä J ä J Ï Maten: 2/4, 3/4 en 4/4of C en juiste maatslag.

Nadere informatie

Inleiding. Beste cursist, ... Waarom deze cursus?

Inleiding. Beste cursist, ... Waarom deze cursus? LEER NOTEN LEZEN INLEIDING Inleiding Beste cursist, Waarom deze cursus? Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je wilt leren noten lezen: Misschien ben je een zanger(es) die het fijn vindt om mee

Nadere informatie

Opnieuw, luid en duidelijk

Opnieuw, luid en duidelijk AFKORTINGEN Ter vereenvoudiging van het notenbeeld of om ruimte te sparen, worden een reeks conventionele afkortingen gebruikt. Herhalingsteken Het gedeelte van een werk dat tussen herhalingstekens staat,

Nadere informatie

ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 2017

ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 2017 ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 017 LUISTERVRAGEN Je hoort vier drieklanken. Geef aan of ze majeur, mineur, overmatig of verminderd zijn Punten 1 1. majeur mineur overmatig verminderd. majeur mineur overmatig

Nadere informatie

Antwoordenboek. Algemene Muziekleer

Antwoordenboek. Algemene Muziekleer Dia aal Antwoordenboek Algemene Muziekleer HAVO 2 HAVO Inhoud Hoofdstuk 1 Notenbalk en sleutel 3 Hoofdstuk 2 Noten en rusten 4 Hoofdstuk 3 Intervallen 5 Hoofdstuk 4 Diatonische reeksen 6 Hoofdstuk 5 Tempo

Nadere informatie

1.2 Maatwisseling, polyritmiek, polymetriek en hemiool

1.2 Maatwisseling, polyritmiek, polymetriek en hemiool 1 Inhoud 1 Maat en ritme 1.1 Onderwerpen uit C....2 1.2 Maatwisseling, polyritmiek, polymetriek en hemiool...2 2 Toonladders 2.1 Onderwerpen uit C....3 2.2 De pentatonische toonladder, hele toonstoonladder

Nadere informatie

Antwoordenboek. Algemene Muziekleer

Antwoordenboek. Algemene Muziekleer Dia aal Antwoordenboek Algemene Muziekleer VWO 2 VWO Inhoud Hoofdstuk 1 Notenbalk en sleutel 3 Hoofdstuk 2 Noten en rusten 4 Hoofdstuk 3 Intervallen 5 Hoofdstuk 4 Diatonische reeksen 6 Hoofdstuk 5 Tempo

Nadere informatie

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli 2012 2,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat H1 middeleeuwen Nieuwe ontwikkelingen in de middeleeuwen - Muziek werd gespeeld in kerken

Nadere informatie

Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken;

Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; River flows Yiruma Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; - dat het eigenlijk uit 2 thema s bestaat waarop gevarieerd wordt - de basistheorie

Nadere informatie

5,3. Samenvatting door M woorden 3 november keer beoordeeld

5,3. Samenvatting door M woorden 3 november keer beoordeeld Samenvatting door M. 1581 woorden 3 november 2016 5,3 11 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat Wat is een kruis? -Verhoogt de toon met ½ - een toets rechtsboven de vorige - is (E en B ontbreken)

Nadere informatie

Begrippenlijst door M woorden 3 november keer beoordeeld

Begrippenlijst door M woorden 3 november keer beoordeeld Begrippenlijst door M. 1590 woorden 3 november 2016 4 24 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat Wat is een kruis? -Verhoogt de toon met ½ - een toets rechtsboven de vorige - is (E en B ontbreken)

Nadere informatie

Week 3 Nog meer noten

Week 3 Nog meer noten LEER NOTEN LEZEN WEEK 3 NOG MEER NOTEN Week 3 Nog meer noten Nog meer... In de eerste les leerde je de noten van c tot c zonder kruizen of mollen ervoor. In deze les leer je nog meer noten die verder gaan

Nadere informatie

2 punten. 3 punten. 4 punten. 1 punt. 3 punten

2 punten. 3 punten. 4 punten. 1 punt. 3 punten Speel het vierde stuk uit één van je boeken. Hoeveel verschillende tonen kennen we. 1 2 Schrijf in ritme het woord pianoleerling in kwarten en achtsten. Is dit het ritme van Kortjakje, Vader Jacob, Zie

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2005-I

Eindexamen muziek havo 2005-I 4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. J.H. Schein - Wir gläuben all an einen Gott een kruis voor de twee lage c s per voorteken 2 unisono 3 Het al

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2002-I

Eindexamen Muziek vwo 2002-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Josquin des Prez - Tu solus qui facis mirabilia 1 maat 6: een mol voor de e 2 parallel 3 per haak 1 4 A 5 stemparen

Nadere informatie

Het verschil tussen mp en mf is niet erg groot. Het verschil tussen ppp en fff is heel groot!

Het verschil tussen mp en mf is niet erg groot. Het verschil tussen ppp en fff is heel groot! Week 7 Muziektekens Muziektekens In deze les laat ik je kennis maken met de meest voorkomende muziektekens. Je leert ze niet allemaal, want dat zou veel te moeilijk en te veel zijn. In deze les staan geen

Nadere informatie

Les 4. keer zo lang als een kwartrust, een kwartrust is weer twee keer zo lang als een achtste rust, en een achtste is twee keer een zestiende.

Les 4. keer zo lang als een kwartrust, een kwartrust is weer twee keer zo lang als een achtste rust, en een achtste is twee keer een zestiende. Notenwaarden en rusten Les 4 TELLEN TELLEN! Om muziek duidelijk op te schrijven gebruiken we noten van verschillende lengte. Anders gezegd: we gebruiken verschillende notenwaarden. En bij elke notenwaarde

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2004-I

Eindexamen Muziek havo 2004-I 4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. T. Susato - Pavane en Gaillarde La Donna 1 eerste zin: gamba( s); ook goed: (bas)vedel(s) 1 herhaling: blokfluit(en)

Nadere informatie

Week 4 Noten in G-sleutel

Week 4 Noten in G-sleutel LEER NOTEN LEZEN WEEK 4 NOTEN IN G-SLEUTEL Week 4 Noten in G-sleutel Alle noten In deze les geef ik je alle noten van de de G-sleutel. Het zijn er veel, omdat je alle kruizen en mollen leert die je nog

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord L 1 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L1 - Oefeningenboek p. 1

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord L 1 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L1 - Oefeningenboek p. 1 Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L 1 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L1 - Oefeningenboek p. 1 Oefenblad 1 Solsleutel - sol - mi 3 Oefenblad 2 Vierde noot,

Nadere informatie

Adriaan Kragten, Sint-Oedenrode, , herzien Een notenschrift zonder mollen en kruizen. 1 Inleiding

Adriaan Kragten, Sint-Oedenrode, , herzien Een notenschrift zonder mollen en kruizen. 1 Inleiding Een notenschrift zonder mollen en kruizen 1 Inleiding Adriaan Kragten, Sint-Oedenrode, 21-3-2013, herzien 27-3-2017 Het notenschrift stamt uit de elfde eeuw toen de muziek nog bijna helemaal diatonisch

Nadere informatie

Bij het muzikaal spelen wordt gebruik gemaakt van dynamiek en articulatie.

Bij het muzikaal spelen wordt gebruik gemaakt van dynamiek en articulatie. Muzikaliteit en ritmiek Muzikaliteit is emotie toevoegen aan tonen en de verbanden van tonen. Emotie uit zich heel verschillend: van droevig tot agressief en van gevoelloos tot romantisch. Bij het muzikaal

Nadere informatie

Gehoor AMV1. deel 1. mi sol la vierde noot 2 achtste noten vierde rust. Cecilia Gehoor deel1.indd 1 18/06/ :11:48

Gehoor AMV1. deel 1. mi sol la vierde noot 2 achtste noten vierde rust. Cecilia Gehoor deel1.indd 1 18/06/ :11:48 Gehoor MV1 deel 1 of mi sol la vierde noot 2 achtste noten vierde rust 1 ecilia Gehoor deel1.indd 1 18/06/2014 10:11:48 Naam: Oefening 1 Welke prent past bij de muziek? Welke niet? lfred Schnittke Geboren:

Nadere informatie

Inhoud. Koninklijke Fanfare Accelerando Privacy Policy (versie mei 2018) 2

Inhoud. Koninklijke Fanfare Accelerando Privacy Policy (versie mei 2018) 2 aanzet accelerando staccatissimo terts tempo ritme toonladder tutti voorslag euphonium altsaxofoon baritonsaxofoon tenorsaxofoon bugel trompet cornet trombone sopraansaxofoon hoorn slagwerk drumstel pauk

Nadere informatie

Introductie tot kennis van de muziektheorie en solfège voor koorzangers

Introductie tot kennis van de muziektheorie en solfège voor koorzangers Introductie tot kennis van de muziektheorie en solfège voor koorzangers 2 Inhoud: blz. 1. Inleidende begrippen 3 2. Toonduur 3 3. Ritme en teleenheid 4 4. Maat en maatsoorten 5 5. Toonhoogte 6 6. Weergeven

Nadere informatie

Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. PHCC-G Walk-in. Beginselen van muziek-theo-rie.

Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. PHCC-G Walk-in. Beginselen van muziek-theo-rie. Toonladders en 3-klanken PHCC-G Walk-in Beginselen van muziek-theo-rie Noodzakelijke kennis bij gebruik van muziekprogramma's Akkoorden-hulpje bij melodiën Theo Henrichs - 29 Toonladders en 3-klanken Agenda

Nadere informatie

B-EXAMEN THEORIE Slagwerk 2018

B-EXAMEN THEORIE Slagwerk 2018 B-EXAMEN THEORIE Slagwerk 2018 Naam: LUISTERVRAGEN 1 Je hoort het liedje Light my Fire A. Met wat voor een Instrument begint dit liedje? B. In welke maat begint de Drummer te spelen? Punten In maat op

Nadere informatie

DE INSTRUMENTENTOCHT. Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL

DE INSTRUMENTENTOCHT. Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL DE INSTRUMENTENTOCHT Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL Beste docent, Binnenkort geven een acteur en vier musici van het Noord Nederlands Orkest

Nadere informatie

De opbouw van notenladders

De opbouw van notenladders De opbouw van notenladders Door Dirk Schut Voorwoord Iedereen kent de notennamen wel: a, bes, b, c, cis, d, es, e, f, fis, g en gis, maar wat stellen deze namen voor en waarom vinden we juist deze noten

Nadere informatie

MOWGLI VAN DE WOLVENHORDE LESMAP

MOWGLI VAN DE WOLVENHORDE LESMAP MOWGLI VAN DE WOLVENHORDE LESMAP DE KOPERBLAZERS (voor DKO) In deze les komen de verschillende instrumentengroepen aan bod. Er wordt dieper in gegaan op de koperblazers: welke instrumenten zijn koperblazers,

Nadere informatie

D-examen extra informatie

D-examen extra informatie D-examen extra informatie Hieronder staan nog een aantal nieuwe onderwerpen bij het D-examen genoemd. Deze onderwerpen staan nog niet op de website van Muziekschool Oost-Gelderland. Intervallen groter

Nadere informatie

De Notenboom. AMV-methode - Deel 1. Johan Peeters. Leerlingenboek

De Notenboom. AMV-methode - Deel 1. Johan Peeters. Leerlingenboek De Notenboom AMV-methode - Deel 1 Johan Peeters Leerlingenboek INHOUD Solsleutel (vioolsleutel). pagina 3 Hoog en laag.. pagina 4 Noten schrijven.. pagina 5 Notenbalk.. pagina 5 Sol en mi.. pagina 6 Ademhalingsteken.

Nadere informatie

Instrumentenleer klas 3

Instrumentenleer klas 3 Klas 3 Instrumentenleer Er zijn ontzettend veel muziekinstrumenten, je hebt ze in allerlei soorten en maten. Allemaal maken ze geluid. Hoe dit geluid klinkt (de klankkleur van een instrument), is afhankelijk

Nadere informatie

Intervallen. Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn.

Intervallen. Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn. Intervallen Intervallen Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn. De benaming is hetzelfde voor zowel melodisch als harmonisch. Voor de uitleg gebruik ik C groot.

Nadere informatie

VOLLEDIGE INHOUD. Tonen

VOLLEDIGE INHOUD. Tonen VOLLEDIGE INHOUD Earz bestaat uit 'modules'. De inhoud hiervan is naar wens te gebruiken en te combineren binnen een door de docent te maken spel. De app 'speelt' vervolgens in willekeurige volgorde uit

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p.

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p. Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p. 1 Oefenblad 1 Wijzigingstekens 3-4 Oefenblad 2 Hele en halve

Nadere informatie

sample L E S 18 â. " % O O O O \ \ % O O O O . =75 Uit het fragment For Children :

sample L E S 18 â.  % O O O O \ \ % O O O O . =75 Uit het fragment For Children : Uit het fragment For Children : a) Noteer de maatcijfers b) oorstreep wat fout is: For Children bevat veel maatwisselingen c) Verklaar de dynamische tekens maatveranderingen F = forte (luid, sterk) accent,

Nadere informatie