Juridisch kader van vroegtijdige zorgplanning anno 2015 Tom Goffin Griffier Nationale Raad Orde der geneesheren Projectmanager KB 78 Gastdocent Gezondheidsrecht KULeuven Wilsverklaring 1
Wilsverklaring in de Wet Patiëntenrechten Art. 8, 4: Indien de patiënt toen hij nog in staat was de rechten zoals vastgelegd in deze wet uit te oefenen, schriftelijk te kennen heeft gegeven zijn toestemming tot een welomschreven tussenkomst van de beroepsbeoefenaar te weigeren, dient deze weigering te worden geëerbiedigd zolang de patiënt ze niet herroept op een moment dat hij in staat is om zijn rechten zelf uit te oefenen. = weigeringsbeslissing met uitgesteld gevolg = negatieve wilsverklaring Problematisch gegeven Actueel? Welomschreven? Publiciteit? Identiteit? Wilsbekwaamheid? Andere wilsverklaringen in Wet Patiëntenrechten Uitoefening van bepaalde patiëntenrechten Aanduiding vertrouwenspersoon (niet noodzakelijk schriftelijk) Inzage/afschrift van patiëntendossier door vertrouwenspersoon Aanduiding vertegenwoordiger Niet Andere patiëntenrechten Recht op niet-weten, Afstand van toestemming, Verzet tegen inzage nabestaanden, Recht op intimiteit, Positieve wilsverklaring Cf. artikel 5: medische behoeften van de patiënt Omschrijving van zorgtraject 2
Wet Patiëntenrechten vs. Wilsverklaring 2015 Probleem: Wet Patiëntenrechten Geschreven vanuit een 1-1 verhouding Rechten vs. Plichten Afzonderlijke rechten Multi-/ interdisciplinair overleg? Overleg met familie? Momentopname Enkel als patiënt wilsonbekwaam geworden is Vertegenwoordigin g 3
Vertegenwoordiger vs. Vertrouwenspersoon Vertegenwoordiger oefent rechten van de patiënt uit wanneer deze wilsonbekwaam is geworden Oefent alle rechten van de patiënt uit In het belang van de patiënt Vertrouwenspersoon staat een wilsbekwame patiënt bij in de uitoefening van bepaalde rechten Recht op informatie over de gezondheidstoestand Recht op een patiëntendossier Kan niet zelf of in de plaats van de patiënt beslissingen nemen, patiënt blijft wilsbekwaam 7 Wijziging in regeling vertegenwoordiging Art. 13: verlengd minderjarigen en onbekwaamverklaarden Art. 14: feitelijke meerderjarige onbekwamen = Art. 14: meerderjarige wilsonbekwame patiënten Wet van 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid 4
Art. 14 Wet Patiëntenrechten Oud 1. Benoemde vertegenwoordiger 2. Partner 3. Meerderjarig kind 4. Ouder 5. Broer/zus Nieuw 1. Benoemde vertegenwoordiger 2. Bewindvoerder over de persoon (bijzondere machtiging van vrederechter) 3. Partner 4. Meerderjarig kind 5. Ouder 6. Broer/zus Wilsbekwaamheid 5
Wie beoordeelt de wilsbekwaamheid? Beroepsbeoefenaar In specifieke gevallen Te beoordelen door beroepsbeoefenaar van geval tot geval, voor iedere medische tussenkomst afzonderlijk A posteriori Cf. wilsverklaringen Patiënt zelf Recht op vrije keuze van beroepsbeoefenaar Opstellen van een voorafgaande wilsverklaring Aanduiden van een vertegenwoordiger/vertrouwenspersoon Wet Patiëntenrechten vs. Wilsbekwaamheid Anno 2015 Cf. 1-1 verhouding Beoordeling van wilsbekwaamheid niet door de éne of de andere Overleg met naasten, multidisciplinair overleg! Alles of niets Art. 14, 4: De patiënt wordt zoveel mogelijk en in verhouding tot zijn begripsvermogen betrokken bij de uitoefening van zijn rechten Wat houdt dit in? Tussenfase: patiënt beslist, vertegenwoordiger wordt betrokken Niet voorzien 6
Besluit Work to be done! Wet Patiëntenrechten Blijft een belangrijke principeswet Maar: Sluit niet (meer) aan bij huidige denkwijze en weinig ruimte voor vroegtijdige zorgplanning Afwezigheid van Dialoog Shared decisionmaking Multidisciplinair overleg/context Evolutief denken Grijze zones 7