Juridische dilemma s bij het gebruik van het COZO. Tom Balthazar Hoofddocent gezondheidsrecht UGent

Transcriptie

1 Juridische dilemma s bij het gebruik van het COZO Tom Balthazar Hoofddocent gezondheidsrecht UGent

2 Belangrijkste vragen Welke zorgbeoefenaars mogen de informatie zien? Welke informatie mogen zij zien? Wat mag de patiënt zelf zien? Wat mogen de vertegenwoordigers van de patiënt zien? Hoe wordt de toegang gecontroleerd Vooraf? Achteraf?

3 Wat zijn de gevolgen op de aansprakelijkheid van de betrokken artsen? Indien een deel van de (sterk toegenomen) informatie niet werd geconsulteerd? Indien informatie ongewenste gevolgen heeft bij de patiënt?

4 Het beroepsgeheim blijft de basisregel, maar lost de problemen niet op In het COZO circuleert gezondheidsinformatie die onbetwistbaar confidentieel is Het beroepsgeheim: verbiedt de mededeling van deze informatie aan derden Geldt in beginsel ook voor informatieoverdracht aan collega s!

5 Theorie van het toevertrouwd of gedeeld beroepsgeheim laat informatieuitwisseling toe indien Ontvanger van de informatie tevens door het beroepsgeheim gebonden is Ontvanger van de informatie tevens betrokken is bij zorgverlening Overdracht van de informatie noodzakelijk is voor zorg ( need to know -criterium)

6 Theorie van het toevertrouwd beroepsgeheim Is goed houvast voor actieve informatieverstrekking aan collega s Helpt om discussies over informatiedeling in multidisciplinaire teams op te lossen is géén basis om toegang te regelen tot grote netwerken van elektronische patiëntdossiers waar toegang genomen wordt

7 Juridische basis voor informatiedeling binnen COZO Toegang tot informatie berust niet op theorie van gedeeld beroepsgeheim, maar op Privacywet (art. 7, 2, j WVP 1992) Decreet 2014 Netwerk gegevensdeling tussen de actoren in de zorg KB 1999 voor uitwisseling met huisarts En vooral op uitdrukkelijke toestemming van patiënt

8 De toestemming van de patiënt Toestemming van patiënt is essentieel Wordt soepel verleend via ehealthconsent Of met bijstand van zorgenverstrekker Patiënten hebben de mogelijkheid Bepaalde zorgenverstrekkers uit te sluiten Bepaalde informatie niet te laten delen

9 Noodzaak van therapeutische relatie Toestemming van patiënt geeft slechts toegang aan artsen met therapeutische relatie Dus niet aan artsen met extra-curatieve taak zoals Controleartsen Arbeidsartsen Adviserende artsen VI Verzekeringsartsen Tenzij er uitdrukkelijke wettelijke basis is (zoals voor geneesheren-inspecteurs DGEC RIZIV)

10 Therapeutische relatie blijkt uit: Inlezen EID van patiënt (en wordt dan verondersteld minstens 15 maanden te duren) Regeling binnen bij de bij het COZO aangesloten instelling (die zeer breed kan zijn) Verklaring (in systeem van instelling) dat men therapeutische relatie heeft

11 Betwisting blijft mogelijk Controle is louter reactief Inzage in dossier van patiënt waarmee geen therapeutische relatie bestaat Is sanctioneerbare schending van Privacywet Leidt bij mededeling aan derden tot sanctioneerbare schending van beroepsgeheim

12 Controle op toegang Logins zijn zichtbaar: Voor patiënt Voor andere zorgenverstrekkers Leidt deze transparantie tot daadwerkelijke controle? In de praktijk zeer moeilijk Sterk verschillend van instelling tot instelling Gebeurt vaak via steekproeven, gericht op patiënten met mediabekendheid of bekendheid binnen ziekenhuis

13 Elk ziekenhuis moet Lijst bijhouden van personeelsleden die toegang hebben tot EPD Veiligheidsconsulent aanstellen

14 Mogelijkheid tot uitsluiten van sensitieve informatie Alle gezondheidsinformatie is confidentieel, maar sommige data zijn sensitiever (of worden zo aangevoeld): Psychiatrie Fertiliteit Sexualiteit Verslaving

15 Patiënt zelf heeft mogelijkheid bepaalde informatie niet te laten delen Alle bronnen beslissen wat zij binnen COZO-platform laten uitwisselen en kunnen dus bepaalde elementen uitsluiten die Zeer sensitief is Of niet nodig voor continuïteit van de verzorging

16 Toegang tot COZO door patiënt Patiënt heeft sinds 2002 inzagerecht in dossier onverwijld en ten laatste binnen vijftien dagen Niet voor gegevens die betrekking hebben op derden Rechtstreeks behalve voor Persoonlijke notities Motivering voor therapeutische exceptie

17 Inzage moet voor (uniek) papieren dossier redelijkerwijze gevraagd worden aan beheerder van dossier Voor inzage in elektronisch dossier kan het rechtstreeks zonder tussenkomst van arts of beheerder

18 Advies commissie patiënten september 2016 Inzage door patiënt moet rechtstreeks en online kunnen, zonder voorafgaand verzoek aan arts

19 Over tijdstip van inzage in recent aangevulde gegevens: verdeeld advies Standpunt 1: Redelijke termijn (van max. 15 dagen) tussen toevoeging nieuwe gegevens en rechtstreekse inzage Standpunt 2: onmiddellijke inzage gepast (behalve voor onderdelen die niet onder rechtstreekse inzage vallen)

20 Over inzage in dossiers van minderjarigen Voor oordeelsbekwame (autonome) minderjarigen: rechtstreekse inzage door henzelf Voor andere minderjarigen: inzage door vertegenwoordigers (ouders): Kan twee weken uitgesteld worden om na te gaan of privacy van minderjarige moet beschermd worden Uitstel niet gepast voor jonge kinderen (waar uitzondering van privacy van minderjarige niet kan aangevoerd worden)

21 Over inzage in dossiers van wilsonbekwame meerderjarigen: Inzage kan gevraagd worden door vertegenwoordigers (volgens hiërarchie: 1. Zelf aangewezen vertegenwoordiger 2. Door vrederechter aangewezen vertegenwoordiger (volgens wet van 17 maart 2013 ) indien deze ook uitdrukkelijk gemachtigd is patiëntenrechten uit te oefenen 3. Familieleden (volgens cascade ) 4. Beroepsbeoefenaar Inzage wordt best uitgesteld ten einde na te gaan of privé-leven van wilsonbekwame persoon niet moet beschermd worden

22 Over inzage door vertrouwenspersoon: steeds nagaan of aanstelling van vertrouwenspersoon geregistreerd werd

23 Aansprakelijkheid bij COZOgebruik Toegang tot COZO geeft: zeer veel Niet steeds overzichtelijke Soms incongruente informatie Moet arts al deze informatie doornemen? Wat als informatie niet volledig doorgenomen werd?

24 Geen rechtspraak gekend, maar oudere rechtspraak gaat wel uit van zorgvuldigheidsplicht om dossier volledig door te nemen Standaard is bonus medicus. Moet bonus medicus alle informatie in COZO volledig doorploegen? Kan dit? Kan tijdsgebrek argument voor selectie vormen?

25 Wat bij opname in dossier van zeer pijnlijke informatie die kan leiden tot wanhoopsdaad van patiënt? Kan reden zijn om therapeutische exceptie toe te passen Of minstens informatie niet meteen vrij te geven en eerst gesprek met patiënt te hebben