verf&inkt m a g a z i n e v a n d e v e r e n i g i n g v a n v e r f - e n d r u k i n k t f a b r i k a n t e n V V V F - 0 8-2 0 0 9 VVVF kiest voor korter besluitvormingstraject Nieuw beleidsplan maakt organisatie effectiever en efficiënter Marlies van Wijhe - eerste vrouwelijke voorzitter VVVF: Quota voor meer vrouwen aan de top? Néééé, niet doen, niet doen! Volksgezondheid wil bedrijven zo weinig mogelijk last bezorgen rond invoering GHS Ons beroep op: De hoofdredacteur Arbocatalogus: praktische oplossingen voor belangrijkste arborisico s in online gids De mens achter. Anja Jessurun (Norway Coatings): Verf is niet truttig Gekleurd Verleden: Vernisfabrikant Cornelis van Klaveren stond mee aan de basis van de VVVF Industrie werkt hard aan oplossing laatste problemen met 2010-verven Netwerken is nuttig, ook voor de laborant uit de verffabriek Verslag VVVF-Jaarvergadering 10 december
Al 20 jaar de verwerker van de afvalstoffen die vrijkomen bij de leden van de VVVF Afvalstoffen Terminal Moerdijk BV Vlasweg 12, 4782 PW Moerdijk www.atmmoerdijk.nl Tel: 0168-389289 Fax: 0168-389270 ATM is een bedrijf. Contactpersoon: John van den Berg (06-51422067)
Hoofdredacteur SchildersVakkrant ons beroep op verf & inkt In deze rubriek komen mensen aan het woord die beroepsmatig met verf & inkt van doen hebben en daar enthousiast over vertellen. Deze keer: de hoofdredacteur. Jij bent iemand met terpentine in Drs. Jan Maurits Schouten (1965) werkte ooit mee aan s lands grootste studentenkrant en regisseerde bedrijfsfilms promotionele videoproducties over fabrieken, supermarkten, de varkens- en kippenhouderij tot en met benzinestations en alles daar tussenin. Belandde na zijn studie aan de Hogeschool Arnhem en de Radboud Universiteit in Nijmegen als redacteur in de wereld van de vakbladen. Aanvankelijk bij de Snackkoerier. Sinds bijna tien jaar is hij hoofdredacteur van de SchildersVakkrant, een uitgave van Reed Business in Doetinchem van het beursgenoteerde Reed Elsevier. Het op de schilders-, onderhouds- en afbouwbranche gerichte driewekelijkse vakblad kent intussen ook een digitale versie. zijn bloed! Zelfs na bijna tien jaar als hoofdredacteur van de SchildersVakkrant beschouw ik mezelf nog altijd als een relatieve buitenstaander. Als ik thuis iets schilder, moet ik de meest basale dingen bij de vakman navragen. Het buitenschilderwerk laat ik dan ook graag aan de professional over! Mijn vak is het op journalistieke leest maken van (vak)bladen en websites en ze ook als merk in de markt zetten. Of het nu om kroketten gaat, over schilderen of verf, een goed journalist hoeft eigenlijk zelf niks te weten. Als hij maar weet waar hij de juiste informatie vandaan haalt en die informatie ook goed verwoordt. Daarom roep ik weleens gekscherend dat ik best een blad zou kunnen maken voor de vliegtuigindustrie. Ik hou namelijk helemaal niet van vliegen en heb geen verstand van de techniek. Wat het extra uitdagend maakt om daarover een blad te maken dat door professionals in de sector nog graag gelezen wordt ook! Datzelfde geldt eigenlijk voor de verf- en schilderswereld. Een branche waar ik sympathie voor heb, die mij nog altijd verbaast en verrast, de ogen opent, maar ook nog lang niet verveelt. Als je van mensen uit de branche heel letterlijk terughoort: ja, jij bent echt iemand met terpentine in zijn bloed, onderstreept dat volgens mij dat je het zeker niet verkeerd doet. Kennelijk raken we met ons blad de juiste snaar; we leggen iets terug bij de mensen, bij wie we de informatie zelf vandaan hebben gehaald. Goed spiegelen wordt gewaardeerd. En dat is mooi, want de schilderswereld wordt er alleen maar fascinerender op. Kijk maar wat er momenteel gebeurt in het kader van de 2010-verven. Die hebben een gigantische technologische verandering teweeggebracht, waarvan aanvankelijk werd beweerd dat dat onmogelijk zou zijn. Een ontwikkeling die wij - samen met een aantal verftechnologen dat voor ons werkt - heel intensief en zelfs tot op moleculair niveau proberen te volgen. Met vragen als: waar zit de clou in de nieuwe bindmiddelen, waarom voldoet een nieuwe verf in een specifieke samenstelling wél en de ander juist niet? Dankzij de 2010-verven heeft er een ware ommekeer plaatsgevonden in de sector. Want voordien werd het eigenlijk van twee kanten onnodig gevonden om te communiceren over de vraag wat er zoal in dat verfpotje zit, hoe een verf is samengesteld. Dat zat gewoon niet in de cultuur ingebakken. Want, werd er geredeneerd: de schilder hoeft zich daar ook helemaal niet druk over te maken. En de verffabrikanten riepen: wij maken de verf en die is gewoon goed. De verandering is naar mijn idee vooral op gang gebracht door de bindmiddelfabrikanten. Zij beginnen althans veel prominenter dan voorheen informatie los te laten over bijvoorbeeld hypervertakte polymeren, of polymeersamenstellingen. Waarmee je vervolgens terug kan naar de verffabrikant met de vraag: maar hoe zit het dan bij jullie? Allemaal materie die het voor een vakblad als het onze extra interessant maakt om daar in te duiken en de onderste steen boven zien te krijgen. Wij willen vooral naast die schilder staan. Hem met raad en daad helpen, maar ook laten zien hoe zijn buurman, de hele keten het doet. We worden dan ook gezien en beleefd als de nieuwsvoorziener van de branche en missen zelden een primeur. Ook verffabrikanten weten het: als ze nieuws willen introduceren dat echt de moeite waard is, moeten ze bij ons wezen. We hebben het grootste bereik. Al komen we natuurlijk alleen als er echt iets te vertellen valt. Niet louter om dat leuke stukje te schrijven. Maar valt er iets te melden, dan pakken we ook echt uit! T e k s t : A n t o n S t i g F o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n verf&inkt 08-2009 3
colofon inhoud 08-2009 Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF. De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt zes keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden. R e d a c t i e Peter Boorsma, Jesse Budding, Jos de Gruiter (hoofdredactie), Annet Huyser, Marloes Hooimeijer, Dorine van Kesteren, Hans Klip, Anton Stig R e d a c t i e a d r e s Loire 150 2491 AK Den Haag Postbus 241 2260 AE Leidschendam 070 3378734 degruiter@vvvf.nl R e d a c t i e r a a d Nienke Groen, Ingeborg van Honschooten, Anja Jessurun, Michel Kranz, Bianca Maton, Leo Reichert, Eli Roodbeen, Frank Somers en Martin Terpstra Nieuwe missie Kernwaarden, visie, missie en strategie van de VVVF zijn opgepoetst. Na brainstormsessies met leden en externe deskundigen is een nieuw beleidsplan voor de komende jaren opgesteld. De algemene ledenvergadering van 10 december ontving de plannen met instemming. VVVFdirecteur Martin Terpstra licht toe. De organisatie wordt effectiever en efficiënter, het besluitvormingstraject korter. Pagina 8 Topvrouw Een kennismakingsinterview met Marlies van Wijhe is overbodig: wie kent de nieuwe VVVF-voorzitter niet? Maar het feit dat de verfindustrie voor het eerst in haar geschiedenis een vrouwelijke preses heeft, is toch wel een gebeurtenis om bij stil te staan. Maar pas op voor de term glazen plafond. Daar wil ze wel even een opmerking over maken Pagina 10 V o r m g e v i n g GrafischeZaken, Den Haag D r u k Drukkerij Groen, Leiden A d v e r t e n t i e - a c q u i s t i t i e Mooijman Marketing & Sales, Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag Telefoon 070 3234070 info@mooijmanmarketing.nl V V V F Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF. De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden. Gezond en veilig De arbocatalogus is een nieuw fenomeen in arboland. De verf- en drukinktindustrie heeft er sinds kort ook een. In de arbocatalogus staan praktische handreikingen voor gezond en veilig werken. Die zijn door de sociale partners in de branche zelf opgesteld. De oplossingen zijn voor ieder bedrijf haalbaar en betaalbaar. De ondernemer kan de voor zijn eigen bedrijf meest geschikte oplossing kiezen. Pagina 16 4
voorwoord Verder in dit nummer: 3 Ons beroep op verf & inkt: de hoofdredacteur 5 Voorwoord 7 Branchenieuws 13 Gastcolumn: Han de Jong (ABN AMRO) 15 Netwerk belangrijk, ook voor laborant 18 De mens achter Anja Jussurun 21 Overschilderbaarheid 2010-verf 23 Volksgezondheid: weinig last door GHS 26 Gekleurd Verleden: Vernisfabrikant Cornelis van Klaveren 28 Verf&Project: DAF Trucks 29 Gespot 31 Braungart (cradle to cradle) gast jaarvergadering 34 VVVF-nieuws Oorlogskleuren Als we het hebben over het oudste beroep van de wereld, dan zullen veel mensen in een bepaalde richting denken. Mijn vader had daar heel andere gedachten over. Volgens hem was het oudste beroep van de wereld verf maken. Hij verklaarde dat als volgt: voordat onze voorouders ten strijde trokken of zich op het liefdespad begaven, voorzagen zij hun gezicht en lichaam van versieringen in passende kleuren. Daar was dus verf voor nodig. En een verfmaker. Vader is een wijs man, ik twijfel niet aan zijn woord. Dus al heeft de verfindustrie nu te maken met een van de grootste crises uit haar bestaan, ze zal die overleven zoals ze door de eeuwen heen alle tegenslagen heeft overleefd. 2010 zal zeker geen makkelijk jaar worden en we hebben nog wel even nodig om volledig te herstellen, maar overleven zullen we. Een ander wijs man heeft eens gezegd: elk nadeel heb z n voordeel. Ook ware woorden. De crisis waarin wij met elkaar zijn terechtgekomen biedt namelijk ook kansen. We moeten weer even kritisch naar onszelf kijken, naar onze productieprocessen en naar onze producten. Misschien kan het anders, beter. Die gedachten, en de uitwerking ervan, noemen we tegenwoordig innovatie. En die innovatie zal ons, in nauwe samenhang met vergroening van onze producten, uit het dal helpen. De VVVF zal de verfindustrie daarbij waar mogelijk ondersteunen. Zij zal er zijn voor haar leden en een voortvarende positie trachten in te nemen om al bij de bron aanwezig te kunnen zijn en te kunnen beïnvloeden. En dat zowel op nationaal als op Europees (CEPE-)niveau. Daarvoor blijft het belangrijk dat de leden actief betrokken blijven bij de activiteiten die ondernomen worden. Hun input is essentieel voor het welslagen van een gezond en effectief verenigingsbeleid. Voor het welslagen daarvan heeft de VVVF ook haar eigen functioneren en organisatie tegen het licht gehouden en een paar verbeteringen aangebracht, zoals een snellere besluitvorming. Bestuur en bureau van de VVVF staan voor één missie: de branche een prachtig, economisch en sociaal aantrekkelijk en kansrijk perspectief bieden. Ik smeer de oorlogskleuren vast op mijn gezicht. Marlies van Wijhe, voorzitter VVVF verf&inkt 08-2009 5
CALCIUM CARBONATE [in nature, in life] Paints, Coatings, Adhesives Customer Focus Printing Inks Sustainability Omya is a global producer of calcium carbonate. With over 120 years experience in mineral sourcing and production Omya s knowledge of calcium carbonate and its use is unparalleled. Omya s Applied Technology Services will help you to improve your performance. We understand your needs. Worldwide. www.omya.com
branchenieuws Nieuwe producten De Beer Reinish voor Amerikaanse markt De Beer Reinish is bezig aan een sterke groei in de Verenigde Staten. Om ervoor te zorgen dat het marktaandeel in de VS blijft toenemen heeft het bedrijf onlangs speciaal voor de Amerikaanse markt een aantal nieuwe producten geïntroduceerd, die voldoen aan de eisen van de VOC-wetgeving van alle staten en zelfs aan de strenge eisen van Zuid-Californië. Het gaat om een blanke lak, additieven, een verdunner en een primer filler. Omzet verfindustrie onder druk De binnenlandse omzet van de verfindustrie is in het derde kwartaal verder onder druk komen te staan. De verkopen in Nederland daalden, vergeleken met het derde kwartaal 2008, met acht procent. In het tweede kwartaal was er nog sprake van een teruggang van slechts 3,5 procent. De afname van de export (min twaalf procent) was in het derde kwartaal echter aanzienlijk geringer dan in het tweede kwartaal (min 29 procent). Oorzaak van de grotere binnenlandse teruggang waren de doe-het-zelfverven. Was er in het tweede kwartaal nog sprake van een omzetstijging van maar liefst achttien procent in dit marktsegment, in het derde kwartaal daalde de omzet in vergelijking met 2008 met zeven procent. De verkopen aan de professionele schilder (de grootste verfmarkt) daalden drie procent minder dan in het tweede kwartaal (min vijf procent) maar konden de teruggang in de doe-het-zelf-markt niet compenseren. De omzetafname in de leveranties aan de industrie bleef op hetzelfde dramatische niveau als in het tweede kwartaal (min 33 procent). Als enige liet de scheepsbouw- en scheepsonderhoudmarkt, met één procent, een omzetgroei zien. In totaal daalde de binnenlandse omzet van de verfindustrie tot nu toe dit jaar met negen procent en de export met negentien procent. Export en binnenlandse omzet samen daalden dit jaar met twaalf procent. Binnen de verfindustrie geeft de ontwikkeling in de export reden tot enig optimisme. Voor de markt in Nederland geldt dit echter niet. Te vrezen valt dat 2010 ook nog een heel moeilijk jaar wordt, vooral door de stagnerende nieuwbouw. Innovatieve verpakking Global Paint Products Global Paint Products, een Nederlandse fabrikant van verven en lakken uit Boven-Leeuwen, introduceerde onlangs de Paint in the Box. Het nieuwe product bestaat uit een één laag dekkende muurverf in een innovatie verpakking. De verf wordt niet geleverd in de traditionele emmer maar in een kartonnen doos, waarin een verfzak is geplaatst. De fabrikant noemt als voordelen van de afwijkende verpakking voor de consument de prettige handelbaarheid, het hoge gebruikersgemak en de verhoogde houdbaarheid. De fabrikant claimt dat 45 procent wordt bespaard op het gebruik van kunststoffen en 36 procent op het transport. De verpakking is vrij van metalen en eenvoudig te scheiden en te recyclen na gebruik. Deze maand is de verkoop van Paint in the Box in de Benelux gestart. Vervolgens zal snel worden uitgebreid naar andere Europese landen, delen van Amerika en Azië. AkzoNobel richt focus op Azië Verf- en chemieconcern AkzoNobel gaat zijn groeistrategie meer dan voorheen richten op opkomende markten, omdat de markten in Europa en de Verenigde Staten nauwelijks nog groei vertonen. Bestuursvoorzitter Hans Wijers heeft dat verteld in een interview met Amerikaanse media. Opkomende markten als China, India en Brazilië zullen in zijn ogen meer terrein winnen. Het gebruik van verf zal in die landen de komende jaren fors toenemen. Wijers voorziet een groei van gemiddeld acht naar negen liter verf per jaar op de groeimarkten India en China. De recessie, die van Europa en de VS lage-groeiregio s heeft gemaakt, noopt AkzoNobel op korte termijn tot deze al eerder aangekondigde groeistrategie. Hoewel Europa niet meer wordt gezien als een groeiregio, moet het oude continent wel de investeringen in de groeimarkten mogelijk maken. AkzoNobel werkt daarom aan versterking van de Europese organisatie via verschillende sporen. Met de aankoop van het Britse ICI eind 2007 is er bovendien reden voor AkzoNobel voor een herschikking van de divisie decoratieverven in Europa. De overname maakte het bedrijf tot de grootste verffabrikant ter wereld. Eerder al gaf het concern aan in te zetten op een flinke reductie van het aantal fabrieken en merken. AkzoNobel neemt poedercoatingsactiviteiten DOW over AkzoNobel neemt de poedercoatingsactiviteiten van The Dow Chemical Company (Dow) over. Dit levert het chemie- en verfconcern relevante knowhow op, potentieel belangrijke synergie en een versterking van zijn positie in de Verenigde Staten, zo maakte het verf- en chemie afgelopen maand bekend. Dow verwierf de poedercoatingsactiviteiten eerder dit jaar als onderdeel van de overname van Rohm & Haas. Deze business realiseert een wereldwijde omzet van enkele honderden miljoenen dollars met circa 700 medewerkers. Dit is een strategische overname die ons in staat stelt om verder door te dringen in belangrijke segmenten voor industriële coatings, aldus Leif Darner, lid van de raad van bestuur van AkzoNobel, verantwoordelijk voor Performance Coatings. Door nieuwe poedertechnologieën toe te voegen aan onze uitgebreide portefeuille kunnen we nog beter inspelen op de toenemende vraag naar innovatieve producten die rekening houden met het milieu. Rohm & Haas, met poedercoatingsfabrieken in de Verenigde Staten, Europa en China, ontwikkelde diverse belangrijke nieuwe technologieën, in het bijzonder voor de automobielindustrie en de bouwsector. Daarnaast betekent de overeenkomst ook een toevoeging van technieken op het gebied van thermoplastics en MDF aan AkzoNobels bestaande capaciteiten. Poedercoatings bieden een steeds aantrekkelijker alternatief voor vloeibare lakken. Dit dankzij het feit dat ze inherent duurzaam zijn omdat ze geen oplosmiddelen bevatten en bij hun toepassing efficiëntieniveaus realiseren tot wel 99 procent. De overeenkomst zal, afhankelijk van de gebruikelijke voorwaarden, zoals wettelijke goedkeuring, naar verwachting in het tweede kwartaal van 2010 worden afgerond. Waar van toepassing zal overleg met werknemersvertegenwoordiging plaatsvinden. verf&inkt 08-2009 7
visie Directeur Terpstra: Organisatie effectiever en efficiënter VVVF kiest voor kort b Kernwaarden, visie, missie en strategie van de VVVF zijn opgepoetst. Na brainstormsessies met leden en externe deskundigen is een nieuw beleidsplan voor de komende jaren opgesteld. De algemene ledenvergadering van 10 december ontving de plannen met instemming. VVVF-directeur Martin Terpstra licht toe. De organisatie wordt effectiever en efficiënter, het besluitvormingstraject korter. Nee, het is geen radicale koerswijziging. Het is prioriteiten vaststellen en zaken als duurzaamheid en innovatie meer accent geven. Het is goed om keuzes te maken en een visie is een goed instrument om dat vast te leggen en op grond daarvan plannen te maken. Het houdt ons op koers en over drie jaar houden we het weer tegen het licht. Aldus VVVF-directeur Martin Terpstra over de nieuwe beleidsvoornemens van de organisatie, zoals die zijn neergelegd in een nieuwe visie en strategie. Afgelopen week werden de plannen tijdens de jaarvergadering gepresenteerd. Eerder werd het beleidsstuk aanvaard door het bestuur. Geen ingrijpende koperswijziging dus. Toch springen er een paar onderwerpen uit. Naast sterkere accenten bijvoorbeeld voor onderwerpen als duurzaamheid en innovatie (en de onderlinge verbondenheid van die twee) zijn dat kortere besluitvormingslijnen en verdergaande samenwerking in de keten van producenten, afnemers en eindgebruikers. De VVVF wil zich voorts meer als belangenbehartiger voor de sector presenteren en gaat op zoek naar versterking van het draagvlak door middel van uitbreiding van het ledenbestand. D r i e s c h i j v e n Aan de basis van de nieuwe visie staat het onderzoek van organisatie-adviesbureau Berenschot naar de tevredenheid van de VVVF-leden over hun belangenorganisatie. De resultaten van dat onderzoek werden afgelopen zomer gepresenteerd. Terpstra: En dat beeld was heel positief. Maar in gesprekken met bestuur, issuegroepen en Berenschot kwamen we tot de conclusie dat het goed zou zijn om een nieuwe visie te formuleren en op basis daarvan een nieuwe strategie en een aangepaste organisatie te ontwikkelen. Dat T e k s t : J o s d e G r u i t e r F o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n alles met het doel een efficiëntere en meer op de prioriteitenkeuze van de leden toegespitste organisatie te creëren. Zo kwamen de gesprekspartners tot de vaststelling dat het besluitvormingstraject binnen de vereniging te lang en daardoor in een aantal gevallen te traag is. De consequentie van het zeer direct inschakelen van leden bij de besluitvorming. Terpstra: Een van de sterke punten van de VVVF is dat we met een kleine organisatie veel dingen doen. Dat is mogelijk doordat allen bij elkaar zo n driehonderd mensen uit ons ledenbestand actief bij de beleidsvorming betrokken zijn via werkgroepen. Het grote voordeel daarvan is dat de bureau-organisatie beperkt kan blijven, maar zo n structuur brengt het gevaar met zich mee dat de besluitvorming trager verloopt wanneer werk- of issuegroepen dossiers gaan delegeren naar andere groepen om een gedetailleerdere onderbouwing te krijgen. Daar hadden we een beetje een handje van. We hebben nu besloten de besluitvorming over ten hoogste drie schijven te laten verlopen: een issuegroep, die een bestuursbesluit voorbereidt, het bestuur dat besluiten neemt en daartussen waar nodig één schijf voor strategische afweging of coördinatie. Meer schijven dan drie moet echt niet nodig zijn. I n n o v a t i e e n d u u r z a a m h e i d Duurzaamheid en innovatie zijn al belangrijke issues voor de verfindustrie en zullen dat in toenemende mate worden. In de nieuwe visie wordt ook gewezen op de onderlinge verbondenheid van beide thema s. Zoals Terpstra zegt: Technologie kan helpen producten en processen duurzamer te maken en dat stimuleert de innovatie van ondernemers. In de nieuwe beleidsplannen wordt over duurzaamheid geschreven: Duurzaam ondernemen is een ontwikkeling die goed past bij de kernwaarden van de verf- en drukinktindustrie: beschermen, verfraaien en communicatie. In het kader van duurzaam ondernemen streeft de VVVF bij het produceren en gebruiken van verf en drukinkt naar een optimale balans tussen winstgevende economische groei (profit), efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen (planet), de verdere ontwikkeling van werknemers en een verantwoorde maatschappelijke omgeving (people). Uitgangspunt daarbij is het streven om in de behoeften van de maatschappij van vandaag te voorzien zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties aan te tasten. De VVVF is met haar programma s Duurzaam Ondernemen en Coatings Care het aanspreekpunt voor de stakeholders op de gebieden milieu, veiligheid en gezondheid. De VVVF zorgt voor een positieve en reële beeldvorming van stakeholders over de intentie, de geleverde inspanning en behaalde resultaten. Over innovatie is te lezen: De VVVF draagt bij aan de versterking van het innovatievermogen van de sector. De door de leden aangewezen belangrijke thema s die concrete mogelijkheden bieden voor technologische innovatie zijn: Vervanging van huidige grondstoffen door hernieuwbare grondstoffen. High tech materialen (in het bijzonder nanotechnologie) C2C formuleren van verf Optimalisatie van processen en verlaging van kwaliteitskosten (productie, logistiek) Met de drie eerst genoemde technologieën kan de coatingsindustrie een bijdrage leveren (door verbeterde functionaliteit of door geheel nieuwe functionaliteit) aan gebieden in de Nederlandse economie die als kansrijk worden bestempeld, zoals: Duurzame bouw (gebouwen en woningen met lange levensduur met een zo gering mogelijke impact op het milieu) Duurzame waterinfrastructuur en duurzaam watertransport (langere economische levensduur van objecten en lagere gebruikskosten) Veiligheid (brandwerende coatings) Gezondheid (fotokatalytische coating) K e t e n s a m e n w e r k i n g Een ander onderwerp dat de komende jaren prioriteit zal krijgen is samenwerking in de keten. Dat wordt erg belangrijk, voorspelt Terpstra. De verfindustrie is een 8
visie esluitvormingstraject belangrijke schakel in veel ketens. De sectoren binnen die keten hebben doorgaans hun eigen belangenvereniging, maar er is geen allesomvattende ketenorganisatie. Daarom is het van groot belang om als organisaties samen te werken om het gezamenlijk belang van de in de keten actieve sectoren te behartigen en zo de continuïteit te waarborgen of zelfs om de gezamenlijk te verdelen koek groter te maken. Dat geldt voor de organisaties en dat geldt voor de leden van die organisaties: verffabrikant, timmerfabrikant en schilder kunnen door slimmer samen te werken hun positie naar de eindmarkt verbeteren, waardoor de positie van de hele keten wordt versterkt. Samen met FOSAG hebben we de afgelopen tijd al een en ander ondernomen, in een aantal gevallen omdat er nogal wat op de branche af kwam, zoals REACH, nanotechnologie en 2010-regelgeving, waardoor samenwerking haast vanzelfsprekend was. Het lijkt een goede zaak die ketensamenwerking uit te breiden, in eerste instantie naar de timmerfabrieken. Om daaraan te werken is een uitdagend beleidsvoornemen. D r a a g v l a k Een opvallende wijziging in de beleidsvoornemens is de ambitie om als vereniging meer op te treden als belangenorganisatie voor de sector en minder als vereniging. Wij hadden onze activiteiten behoorlijk gebaseerd op de vereniging en we vonden dat de sector meer in beeld moest komen, vertelt Terpstra. Uiteraard verdwijnt de vereniging niet uit beeld, maar ze zal vooral worden gebruikt als vehikel om de missie van de bedrijfstak te ondersteunen en bij te dragen aan de maatschappelijke inbedding van verf en drukinkt. De kernwaarden gaan ervan uit dat zowel verf als drukinkt, elk op hun eigen gebied, maatschappelijke betekenis hebben: verf doet dat door dingen te beschermen, mooier te maken en te behouden en drukinkt zorgt ervoor dat we kunnen communiceren. Als je daar niet op wijst zal niemand op een dergelijke manier naar beide producten kijken. Daarom moeten we dat nadrukkelijker uitdragen. Door fusies, faillissementen en het stoppen van activiteiten door verffabrikanten neemt het aantal potentiële lidbedrijven voor de VVVF af. Om toch voldoende draagvlak te behouden stelt de organisatie zich open voor potentiële leden uit sectoren die activiteiten verrichten die zich tegen de verf- en drukinktindustrie aan bewegen en die zich niet elders kunnen organiseren. Als voorbeeld noemt Terpstra fabrikanten van voor- en nabehandelingsmiddelen bijvoorbeeld, die in directe relatie tot coating staan. Het ledenbestand zou daardoor in beperkte mate kunnen stijgen, waardoor het draagvlak steviger wordt. De relaties van de VVVF met VNO-NCW (in Nederland) en Cepe (Europa) worden bevestigd. Terpstra wil het belang van beide verbindingen graag benadrukken: Via VNO- NCW hebben wij verbindingen met andere bedrijfstakken en krijgen we toegang tot politiek en departementen. Cepe is sterk in het monitoren en vertalen van naderende Europese regelgeving. Cepe doet zelf niet aan dienstverlening aan individuele bedrijven. De VVVF doet dat wel, maar kan dat uitsluitend dankzij de directie lijn met Cepe. S o c i a l e i n n o v a t i e De VVVF is georganiseerd via zogenoemde issuegroepen, werkgroepen, bemand door leden, die de onderwerpen op een bepaald beleidsterrein voorbereiden, zodat het bestuur een afgewogen oordeel kan vellen. Los van enkele kleine naamsveranderingen van issuegroepen, verandert er niets in de structuur. Een enkel issue gaat direct onder het bestuur vallen. Dat is bijvoorbeeld het geval met het thema industrie uit de issuegroep Industrie en innovatie. De issuegroep blijft wel bestaan, maar vanaf nu onder de naam Technologische innovatie. Een onderwerp dat er verder uitspringt, is Sociale inno- Volgens de nieuwe beleidsplannen kent de VVVF de volgende hoofdtaken: Belangenbehartiging: strijden voor werkbare omgevingsvoorwaarden voor ontwikkeling, productie en verkoop van verf en drukinkt in Nederland. In dat kader stelt de VVVF standpunten vast over relevante issues en probeert deze tot gelding te brengen bij de belangrijkste stakeholders, in het bijzonder de overheid. Bijdragen aan de ontwikkeling van de productketens waartoe de sector behoort en werken aan versterking van de positie en de ontwikkeling van haar branche. Hiermee bevordert zij de economische vooruitgang van haar leden. Dat doet de VVVF door, voor zover dat wettelijk mogelijk is, onderlinge afspraken te maken en instrumenten te bieden voor benchmarking, kwaliteit, Hoofdtaken vatie. Volgens de beleidsplannen zal daaraan extra aandacht worden geschonken. Dat roept de vraag op wat er onder verstaan moet worden. Terpstra: Voor continuïteit van de sector is ook vernieuwing en flexibilisering van de factor arbeid nodig. Werkgevers en werknemers moeten bijvoorbeeld afspraken binnen het bedrijf kunnen maken over de arbeidstijden. Dan mag de cao daarvoor geen onnodige belemmeringen opwerpen. Daarover gaan we, zoals we dat gewend zijn in de bedrijfstak, een open dialoog aan met de vakbeweging. De door het bestuur aanvaarde beleidsplannen zijn voorgelegd aan de algemene ledenvergadering. De groep van 300 vertegenwoordigers van de leden die de issuegroepen bemannen, gaan de richtinggevende plannen in eigen kring bespreken en er handen en voeten aan geven. De koers voor de komende jaren bevat geen radicale veranderingen, benadrukt Terpstra nog maar eens. Het zijn vooral verbeteringen van de bestaande structuur. De slagvaardigheid van het bestuur wordt wat groter, de issuegroepen krijgen een meer toegespitste taak en het bestuur zal meer strategisch om moeten gaan met de globale issues ketensamenwerking en industrie & ondernemerschap. Dat zijn de belangrijkste wijzigingen. Het bestuur zal blijven monitoren of we op de juiste weg zitten. Uiteindelijk blijven we zoeken naar de meest efficiënte en effectieve organisatievorm. verbetertrajecten op het gebied van VGM, gedragscodes, verkoopsvoorwaarden enzovoort. Ook maakt de VVVF in dat kader externe afspraken met bijvoorbeeld sociale partners in een cao en een arbocatalogus, met ketenpartners over gezamenlijke promotie, risicocommunicatie, milieu enzovoort. Zorgdragen voor een positieve en reële beeldvorming bij alle stakeholders. Dat is een van de taken van het communicatiebeleid van de VVVF. Bijstaan van leden als bron van informatie in het algemeen en als aanspreekpunt. Op basis van de kennis bij het kantoor en de kennis van de leden levert de VVVF informatie en kennis aan de leden. Het bieden van een vereniging aan de leden die gelegenheid biedt voor sociale contacten. verf&inkt 08-2009 9
interview Marlies van Wijhe eerste vrouwelijk VVVF-voorzitter Quota voor vrouwen aan de top? Ik vind het bijna een belediging Een kennismakingsinterview met Marlies van Wijhe is overbodig: wie kent de nieuwe VVVF-voorzitter niet? Maar het feit dat de verfindustrie voor het eerst in haar geschiedenis een vrouwelijke preses heeft, is toch wel een gebeurtenis om bij stil te staan. Maar pas op voor de term glazen plafond. Daar wil ze wel even een opmerking over maken T e k s t : J o s d e G r u i t e r F o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n tal stellingen. Het bestaan van een glazen plafond wordt door hen massaal ontkend. Een verademing om te lezen, vindt ze. Glazen plafonds bestaan niet en mannen vormen geen belemmering voor vrouwen om hogerop te komen. Die vooroordelen bestáán gewoon niet. Zelf kijkt ze ook niet naar geslacht, kleur of afkomst van haar medewerkers. Ik wil mensen die goed zijn voor hun werk. De rest speelt geen rol. T r o t s Zo, dat is er uit. Teksten van een geharnaste dame, zo lijkt het. Maar ze vertelt het allemaal met open lach en warme pretogen. En dat ze de eerste vrouwelijke voorzitter in 102 jaar VVVF is? Daarop is ze eigenlijk best trots. Net als op het feit dat ze als voorzitter in de voetsporen van haar vader treedt, zoals ze eerder de leiding van Van Wijhe Verf BV in Zwolle van hem overnam. Ze vindt het ook een geweldig eervolle benoeming. Ik ben er trots op om in VVVF-verband te helpen de branche beter neer te zetten. Naar mijn beste vermogens ga ik daaraan werken. Ik voel me vereerd dat de leden me dit toevertrouwen. Dat de voorzittershamer haar toevalt in een van de zwaarste periodes die de verfindustrie ooit heeft meegemaakt, deert Ze heeft de passage aangestreept in het vraaggesprek met scheidend voorzitter Kees Kuijken in het vorige nummer van Verf&Inkt. Een onschuldige vraag van de interviewer: Op 10 december geef je de voorzittershamer door aan Marlies van Wijhe, de eerste vrouw die het glazen plafond van de verfindustrie doorbreekt. Wat is je boodschap aan haar? Het gebruik van de term glazen plafond werkt als de spreekwoordelijke rode lap. Daar wil ik wel even een opmerking over maken, breekt ze direct het gesprek open. Ik geloof niet in een glazen plafond. Het klopt dat ik de eerste vrouw ben, maar ik heb een bloedhekel aan discussies over vragen als: moeten er quota komen voor vrouwen in topfuncties. Hou alsjeblieft op: ik vind het bijna een belediging. Ik heb met verbazing de pleidooien van Neelie Kroes gelezen voor een vrouwelijke president en voor mogelijke wetgeving als het bedrijfsleven zelf niet voor meer vrouwen in managementfuncties zorgt. Dan denk ik: néééééé, niet doen, niet doen! Ze is onlangs geportretteerd in een boekje ( Tien keer Top ) over vrouwen in hogere functies. Aanleiding voor de uitgave was een symposium van organisatie-adviesbureau Higher & Company in november 2008. De daaraan deelnemende vrouwen werd gevraagd te reageren op een tienhaar niet. Ik heb wel even achter mijn oren gekrabd toen ik me realiseerde dat ik voorzitter werd in een crisisperiode, maar dat heeft ook een voordeel: ik kan meebouwen aan het herstel. En dat herstel zal nodig zijn. De verfindustrie bevindt zich in een moeilijke periode. In een periode van herbezinning, denkt ze zelfs. Toen de crisis losbarstte probeerde ik - je bent tenslotte ondernemer - de zaak onder controle te houden, maar het was alsof ik in space mountain zat: het karretje schokte alle kanten op, ik had niet het idee dat ik kon sturen of remmen, maar ik hield me vast aan de gedachte dat ik op enig moment wel bij het eindpunt zou aankomen. Maar ik vraag me af of het eindpunt wel in de buurt van het startpunt ligt. Volgens mij komen we wezenlijk anders uit deze crisis dan we er ín gingen. We zijn geneigd te denken dat we uit een crisis zijn als alles weer bij het oude is, maar ik vraag me af of het ooit weer wordt zoals het was. Ik denk dat een paar trends versneld tot ontwikkeling zijn gekomen. Thema s als groen, duurzaam, klimaat en CO2-reductie zijn boven aan de prioriteitenlijst gekomen. Ook binnen de VVVF: duurzaam ondernemen was een belangrijke pijler van ons beleid, maar loopt nu werkelijk door alle issues heen. Het is een thema dat alles met elkaar verbindt en de versnelling in dat proces heeft volgens mij alles te maken met de crisis. Zo bezien, keert de wereld van voor de oliecrisis niet terug. Famous last words van Joop den Uyl in 1973, midden in de eerste oliecrisis. Maar alles was binnen de kortste keren weer bij het oude. Vergeten mensen niet heel snel? Misschien wel en dat is nog een nuttige eigenschap ook: je kunt dingen achter je laten en onbezwaard naar de toekomst kijken. Maar er zit natuurlijk ook een gevaarlijke kant aan: ik lees tenminste dat banken al weer bonussen verstrekken. Maar we zijn er zelf bij. Laten we het in elk geval in onze eigen sector goed doen. Ik zie overigens wel een verschil met 1973: We zijn ons nu meer dan toen bewust van de eindigheid van 10
Glazen plafonds bestaan niet en mannen vormen geen belemmering voor vrouwen om hogerop te komen. Die vooroordelen bestáán gewoon nie. De politiek zal zich ook niet altijd realiseren dat aanpassing van recepturen tot lastige problemen kan leiden. Een extra reden voor intensivering van het contact tussen branche, politiek en ambtenaren? Op het vlak van milieu en verf is af en toe wel wat uit te leggen, ja. Kijk naar de discussie over de Awarecode. Sociale Zaken schildert ons af als een bedrijfstak die niet wil meewerken aan maatregelen die milieu- en gezondheidsschade voorkomen, maar er wordt slecht geluisterd. Wat wij zeggen is: we onderschrijven het doel, maar niet de weg erheen. We denken dat we betere instrumenten hebben en die passen we toe. De Awarediscussie draait om verwarring over de begrippen doel en middelen. Het wegnemen van dergelijke misveronze grondstoffen. Ik wel tenminste. Als ik nu bij het tankstation sta, schiet het wel eens door me heen: doe ik dit over twintig jaar ook nog? Als we dat vertalen naar de verfindustrie: verven we, zo bezien, over twintig jaar nog net zoals nu? De trend naar groen en duurzaam zal zeker gevolgen hebben. Dat kan twee kanten opgaan: misschien maken we verf steeds milieuvriendelijker en moet ze daarom vaker worden aangebracht, maar het kan ook de andere kant opgaan en dan moet verf juist langer blijven zitten. En geld zal altijd een rol blijven spelen. We merken dat aan bouwplannen waarbij speciale aandacht is geschonken aan de factor onderhoud. Op korte termijn betekent dat vaak een hogere prijs, maar door lagere onderhoudskosten verdien je de hogere kosten op termijn terug. Zulke plannen sneuvelen vaak zodra de budgetten omlaag moeten. Dan wordt alleen naar de korte termijn gekeken en moet alles op de conventionele manier. Die denkwijze moet een keer doorbroken worden. Welke kant het ook opgaat: welke zullen de gevolgen zijn voor de omzetten in de verfindustrie: keert de wereld van voor de crisis nog terug? Ik denk dat we op het oude niveau terugkomen maar dan op een andere manier. Er zal een andere kijk op producten en toepassingen komen. Zoals? Door technologische ontwikkelingen zullen we nog meer verschillende soorten verven zien ontstaan. Antibacteriologische muurverf bijvoorbeeld. Innovatie zal het toverwoord zijn, ook voor de VVVF. Binnen de grenzen die een branchevereniging daarbij moet aanhouden, zullen we doorgaan met het stimuleren van innovatief onderzoek. Dat is ook een belangrijke taak van de nieuwe voorzitter? Het is een van de taken. Een andere is het stimuleren van duurzaamheid in de keten. Daar is nog winst te halen. Als fabrikanten kunnen we het niet alleen. Je zult met elkaar dingen moeten bedenken om de branche zakelijk gezond en voor de leefomgeving aanvaardbaar te houden. Die ketensamenwerking verloopt goed? Ja, maar als we in de keten aan duurzaamheid willen werken, moeten we de inspanningen op dit terrein intensiveren. Fosag is daarin een belangrijke partner, maar ook partijen als de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten en de aannemerij. Als we dit serieus willen aanpakken moet de keten breder worden. Aan het eind van de keten staat de consument. Die vindt geld belangrijker dan gezondheid en milieu, zo bleek kortgeleden uit onderzoek van GfK Panel Services. Hoe overtuig je hem uiteindelijk? Dat was een teleurstellende uitkomst, maar ik denk dat het bewustzijn groeit als we blijven informeren. Daar ligt ook een rol voor de VVVF. Een cultuuromslag kost tijd en de inzet van iedereen. En dan komt ze er, ook ten aanzien van verf. Of het in mijn zittingstermijn als voorzitter gebeurt, weet ik niet, maar het komt geheid. De keten, inclusief de eindgebruiker, moet dan wel de overtuiging hebben dat duurzame verf dezelfde kwaliteiten heeft als de traditionele verf. Maken verhalen die nu de ronde doen, over de moeilijke overschilderbaarheid van de nieuwe 2010-verf, de gebruiker niet kopschuw? Ik kan me voorstellen dat er bedenkingen zijn, maar dit gaat meer over communicatie dan over kwaliteit. Er zijn onverwacht problemen geconstateerd bij het overschilderen, zoals cissing (onvoldoende bevochtiging van de ondergrond waardoor de verf wegtrekt of gaat kralen red.). Heel vervelend, maar het geeft ook aan dat het niet zo makkelijk is om recepturen te veranderen. Het is niet even klutsen en roeren van wat grondstoffen. Het is vervelend, de verfindustrie baalt als een stekker, maar het probleem is op te lossen en we gaan dat ook met de grootst mogelijke spoed doen. Alle fabrikanten zijn hard bezig in het lab. 4 verf&inkt 08-2009 11
Wenst u een gezond en gelukkig 2010 Wij danken u voor het in ons gestelde vertrouwen in 2009 Ook in het nieuwe jaar staan wij voor u klaar Zandvoortstraat 69 1976 BN IJmuiden The Netherlands T +31 (0)255 510 409 F +31 (0)255 512 801 info@hildering.com www.hildering.com
standen zie ik als een belangrijke opdracht voor de komende jaren. De discussie over duurzaam inkopen was ook een illustratie van het feit dat de overheid soms haar doel voorbijschiet. De contacten met departementen zijn goed en ze zijn sterk verbeterd, maar we moeten meer zaken aankaarten en goed zichtbaar zijn. Ik realiseer me dat we een kleine branche zijn, maar wel een industriële branche met heel veel raakvlakken. Neem de verpakkingenbelasting: ik begrijp dat de overheid geld nodig heeft, maar ik snap niet dat ze zo n slecht instrument kiest. Verder zou ik in contacten met politici en ambtenaren graag de betekenis van de industrie en van vakmanschap willen benadrukken. We kunnen niet allemaal adviseur worden, dus koester de maakindustrie en leid jongeren op tot vakman. Er is niets minderwaardigs aan werken met je handen en industrie is niet vies. Wat staat er verder op de agenda? De VVVF heeft een nieuwe missie en kernwaarden geformuleerd. Gaat er veel veranderen? De issuestructuur werkt goed en die willen we nog beter laten werken. We willen wel een efficiencyslag maken: het Ik voel me vereerd dat de leden me dit toevertrouwen is goed als sommige dingen sneller gaan. Daarnaast moeten we een oplossing vinden voor onderwerpen als innovatie en ketensamenwerking. Die passen niet goed in de issuestructuur omdat ze aan diverse onderwerpen raken. De VVVF verenigt de verfindustrie en de naar verhouding veel kleinere drukinktindustrie. Hoe moeilijk of eenvoudig is het voor een bestuur om zo n minderheidsgroepering naar behoren te bedienen? Dat is best ingewikkeld. Niet alleen voor het bestuur, maar ook voor hen. Er zijn veel raakvlakken tussen verf en drukinkt, maar het is toch een andere tak van sport en het gaat om een beperkt aantal leden. Toch zie ik ze niet als vreemde eend in de bijt. Dat is pas het geval als ze het zelf zo gaan voelen. Namens de drukinktindustrie maakt Eli Roodbeen van de Flintgroep deel uit van het VVVF-bestuur en ik begrijp van hem dat hij goed de verschillen en overeenkomsten ziet en daarnaar handelt. Waar onze belangen parallel lopen trekken we samen op en waar dat niet het geval is doen we dat langs gescheiden wegen. Tot nu toe werkt dat naar ieders tevredenheid. Als iemand daar andere gedachten over heeft hoor ik die graag. Naast de verdeling in leden uit de verfindustrie en uit de drukinktindustrie kent de VVVF nog een andere verdeling: tussen de grote fabrikanten AkzoNobel en PPG enerzijds en enkele tientallen kleinere bedrijven anderzijds. Maakt het voor het beleid van de VVVF veel uit of een voorzitter afkomstig is van een van de grote leden, zoals de afgelopen jaren het geval was, of van een MKB-bedrijf als Van Wijhe? Als ik aan de VVVF denk, heb ik het belang van de branche voor ogen en niet de belangen van de ene of de andere groep leden. Ik ben gewend te kijken naar kleine ondernemingen, maar als voorzitter kijk ik naar de hele branche. Welke resultaten moeten er liggen op de laatste dag van de voorzitterstermijn? Eigenlijk de dingen die we besproken hebben: ik hoop dat we stappen hebben gezet op het gebied van ketenduurzaamheid, dat we meer begrip hebben opgeroepen bij ministeries als VROM en Sociale Zaken en dat onze zichtbaarheid en maatschappelijke inbedding verder is verbeterd. Daar ga ik me graag voor inzetten. Nachtmerrie De nieuwe VVVF-voorzitter heeft een hectisch jaar achter de rug. Een jaar geleden vertelde ze in Verf&Inkt dat het moeten ontslaan van medewerkers haar een nachtmerrie leek. De economische omstandigheden verplichtten haar in 2009 een reorganisatie door te voeren die een aantal arbeidsplaatsen kostte. Ik vond het inderdaad verschrikkelijk, blikt ze terug, maar het was nog erger om het hele bedrijf op de afgrond te laten afstevenen. Dus toen ik moest kiezen tussen niets doen en het bedrijf om zeep helpen en reorganiseren, was de keuze snel gemaakt. Natuurlijk heb ik slapeloze nachten gehad en ik niet alleen. Het bedrijf is door een moeilijke periode gegaan en we hebben elkaar er doorheen moeten slepen. Het heeft me wel weer extra bewust gemaakt van het feit dat er dingen gebeuren in de wereld waarop je geen grip hebt, maar die je wel in directe zin treffen en die om een reactie vragen. In die zin is het een vervelend maar ook leerzaam jaar geweest. Een schuldgevoel heeft ze er niet aan overgehouden. Ik denk dat ik me schuldig had gevoeld als ik niets had gedaan. Je grijpt in als ondernemer omdat je wilt voorkomen dat het bedrijf in de problemen komt. Als je ingrijpt als het te laat is, als je de reorganisatie niet kunt betalen en ook in crisistijd geen krediet van de bank krijgt, dan is het gevaarlijk. Natuurlijk vind ik het vreselijk voor de mensen die de dupe zijn en ik hoop oprecht dat ik het de komende 20 jaar niet nog eens hoef te doen. Ze volgt de ontwikkelingen van de ontslagen medewerkers op de voet en weet daardoor dat velen van hen in een nieuwe baan of daar dicht tegenaan zitten. We wilden mensen optimaal steunen en hebben iedereen een outplacementtraject aangeboden. De meesten hebben daarvan gebruik gemaakt en er baat bij gehad. gastcolumn Het zal beter gaan in 2010, maar niet overal 2009 gaat de geschiedenisboekjes in als het jaar waarin de Nederlandse economie meer kromp dan in enig ander jaar sinds deze statistieken worden bijgehouden. Een wel heel twijfelachtige eer. Vooral rond de jaarwisseling van 2008 naar 2009 daalde de bedrijvigheid mondiaal scherp. Een implosie van het financiële systeem en een depressie dreigden. De beleidsmakers kwamen overal rigoureus in actie. Met man en macht werd gepoogd om het financiële systeem te stabiliseren en de bedrijvigheid aan te zwengelen. Daarbij werden nimmer vertoonde acties ondernomen. Nu we op de drempel van 2010 staan, mogen we constateren dat dit beleid succesvol is geweest in het afwenden van het meest dramatische scenario. Het ziet ernaar uit dat 2010 een beter jaar zal worden. Veel beter zelfs. Er vallen enkele positieve ontwikkelingen min of meer toevallig samen. Allereerst is er natuurlijk het stimulerende beleid mondiaal. De positieve gevolgen voelen we in 2009 al, maar zullen we zeker tot diep in 2010 blijven voelen. Daarnaast zullen bedrijven geleidelijk ophouden met het interen op voorraden en die voorraden juist weer wat aanvullen. Ook dat bevordert de bedrijvigheid. Ten derde hadden bedrijven en gezinnen zich ingesteld op een bijzonder negatief economisch scenario door bestedingen te beperken. Nu het ergste is afgewend, zullen gezinnen en bedrijven reageren door hun bestedingen weer wat op te voeren. Van belang is dat hierbij van een redelijke inhaalslag sprake zal zijn. Met zijn laatcyclische karakter blijft de bouw helaas achter. De nieuwbouw van woningen en utiliteitsgebouwen zal verder krimpen. Met onderhoud zal het wel wat beter kunnen gaan. Maar de sector als geheel zal misschien nog wel tot het einde van 2010 moeten wachten tot verbetering zich aandient. Natuurlijk zijn er tal van risico s, we hebben niet voor niets zo n erge crisis meegemaakt. Zo zou er opnieuw ernstige spanning in de financiële sector kunnen ontstaan, mocht er een andere belangrijke instelling omvallen. Ook is het denkbaar dat de beleidsmakers de stimulansen te vroeg terugtrekken, dat wil zeggen voordat de economie op eigen benen kan staan. Een forse stijging van olieprijzen vormt ook een bedreiging doordat die de koopkracht uitholt. Een laatste belangrijk risico wordt gevormd door voortdurende onevenwichtige verhoudingen in de buitenlandse handel van de VS enerzijds en China en andere landen anderzijds. Dit kan tot wanordelijke wisselkoersbewegingen leiden die negatief uitwerken op de economie als geheel. Desondanks mogen we 2010 met optimisme tegemoet zien. Han de Jong Hoofdeconoom ABN AMRO verf&inkt 08-2009 13
interview Voorzitter Nederlandse Vereniging van Verftechnici: Netwerken nuttig, ook voor laborant Het is heel goed voor een onderzoeker om met enige regelmaat buiten zijn lab te kijken en contact te hebben met een collega van een ander bedrijf, een grondstofleverancier of een distributeur. Dat is de stellige overtuiging van voorzitter Johan van Gelderen van de Nederlandse Vereniging van Verftechnici. Een bescheiden organisatie met een ambitieus doel: onderzoekers van verffabrikanten met elkaar en met grondstofleveranciers in contact brengen T e k s t : J o s d e G r u i t e r F o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n Wat zijn boodschap is? Heel simpel: Ik zou graag zien dat nog meer mensen uit de verflaboratoria onze studiemiddagen bezoeken. Johan van Gelderen is voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Verftechnici (NVVT). Zelf heeft de van origine chemisch technoloog een commerciële achtergrond, maar als voorzitter van de NVVT is hij een gedreven pleitbezorger van het overdragen van kennis in de verfbranche. Onze studiemiddagen worden doorgaans bezocht door een kleine honderd leden. Dat is een derde van het ledenbestand. Het is mijn ambitie om de bezoekersaantallen op te krikken. En daar is alle reden voor, meent hij. De middagen zijn niet alleen uiterst relevant vanwege de opgedane kennis, ze zijn ook uitstekende netwerkbijeenkomsten. Labmedewerkers van alle soorten bedrijven treffen er elkaar en vertegenwoordigers van handelaren en grondstofproducenten. Dat zijn nuttige contacten. Volgens de website van de organisatie is de NVVT een zeer actieve vereniging met circa 280 leden, die al meer dan een halve eeuw haar leden weet te boeien met interessante en druk bezochte bijeenkomsten. De doelen van de NVVT worden helder geformuleerd: het verspreiden en op een hoger (wetenschappelijk) niveau brengen van zowel de kennis van grondstoffen voor verf, als de technologische aspecten van coatings (bereiding, verwerking en toepassing) en het bevorderen van de onderlinge contacten tussen de leden. De activiteiten van de NVVT bestaan uit het organiseren van studie(mid)dagen over actuele onderwerpen op het vakgebied, of daaraan verwante gebieden. Het gaat daarbij niet alleen om technische onderwerpen (als formulering, grond- en hulpstoffen, bereiding, verwerking en toepassing van verfproducten), maar ook nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen die van belang zijn voor coatings, en ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld milieuzorg. Hierbij wordt geregeld nauw samengewerkt met buitenlandse zusterorganisaties. Een voorbeeld hiervan is de jaarlijkse gezamenlijke studiedag met het Belgische ATIPIC. Het lidmaatschap staat open voor iedereen die belangstelling heeft voor de technische aspecten van verf, vernis, inkt en soortgelijke producten, aldus Van Gelderen. We zijn geen grote professionele organisatie iedereen die erbij betrokken is heeft een drukke baan buiten de vereniging en de contributie is daardoor laag. A a n m o e d i g e n Tijdens de studiemiddagen komen steevast onderwerpen aan bod die voor de leden van groot belang zijn, benadrukt de NVVT-voorzitter, maar de vereniging heeft niet de middelen om de resultaten daarvan te publiceren. Een bijeenkomst bezoeken is dus van groot belang, bedoelt hij maar. Onderwerpen die met enige regelmaat op de agenda staan hebben te maken met bindmiddelen, additieven, 2010-verven en nanotechnologie. Allemaal actuele zaken die voor de gemiddelde laborant zeer de moeite waard zijn, meent Van Gelderen. Daarom zou ik graag de opkomst groter zien worden. De in het dagelijks leven regionaal salesmanager Benelux van het Duitse chemiebedrijf Evonik Industries heeft de voorzichtige indruk dat de werkgevers van zijn leden bezoek aan de studiemiddagen niet echt aanmoedigen. Als mensen niet naar een bijeenkomst komen, kan het natuurlijk ook aan het programma liggen, maar producenten en handelaren bezoeken onze bijeenkomsten intensief. Aan de inhoud en de onderwerpen zal het dus niet liggen. Ik begrijp wel dat een bedrijf kijkt naar de kosten van dergelijke activiteiten en dat deelnemers de zin ervan goed moeten documenteren, maar ik denk dat de betekenis van netwerken, ook voor labmedewerkers, wordt onderschat. Zijn baas zal al snel denken laat dat netwerken maar aan mij over, maar het is heel goed voor een onderzoeker om met enige regelmaat buiten zijn lab te kijken en contact te hebben met een collega van een ander bedrijf of een distributeur. Op een ander vlak wordt het nut van onze organisatie wel degelijk ingezien: per slot van rekening willen de grote fabrikanten als Akzo- Nobel en PPG altijd graag een vertegenwoordiger in ons bestuur hebben. Studiebijeenkomsten NVVT in 2010 16 maart: Brecht (België) in samenwerking met de Belgische zusterorganisatie, onderwerp: Low Carbon (CO2) food print in the paint industry; 1 juni: Nieuwegein, onderwerp: algemene ledenvergadering en bindmiddelen; 21 september Nieuwegein, onderwerp: self healing coatings; 30 november Nieuwegein, onderwerp: ervaringen met EU-verfrichtlijn 2010. verf&inkt 08-2009 15
werk- en arbeidsomstandigheden Praktische oplossingen voor belangrijkste arborisico s in online gids Arbocatalogus helpt De arbocatalogus is een nieuw fenomeen in arboland. De verf- en drukinktindustrie heeft er sinds kort ook een. In de arbocatalogus staan praktische handreikingen voor gezond en veilig werken. Die zijn door de sociale partners in de branche zelf opgesteld. De oplossingen zijn voor ieder bedrijf haalbaar en betaalbaar. De ondernemer kan de voor zijn eigen bedrijf meest geschikte oplossing kiezen. T e k s t : H a n s K l i p / F o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n De eigen verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers voor arbeidsomstandigheden staat centraal in de huidige Arbowet. Deze wet noemt de doelen die moeten worden gehaald. Hoe dat gebeurt, kunnen werkgevers en werknemers grotendeels zelf invullen. Een belangrijk instrument is de arbocatalogus. Hierin maken werkgevers en werknemers in een branche afspraken over veiligheid en gezondheid in de werksituatie. De arbocatalogus is geen wettelijke verplichting, maar wel een heel waardevol instrument. Dat zegt Herman van den Berg, voorzitter van de commissie die de catalogus voor de verf- en drukinktindustrie heeft opgesteld. Hij is in het dagelijks leven operationeel directeur bij De IJssel Coatings in Moordrecht. Van den Berg noemt diverse voordelen. De arbocatalogus is een dynamische online gids met oplossingen voor de belangrijke arborisico s in onze branche. We passen de catalogus periodiek aan. Je hoeft als werkgever dus niet zelf het wiel uit te vinden. En je hoeft je niet steeds af te vragen of je wel bij bent. De arbocatalogus biedt ook werknemers meer duidelijkheid. Ze kunnen zelf controleren of de voorzieningen op hun eigen werkplek voldoen. De catalogus zorgt daarmee voor transparantie. Dat laatste aspect wil Frans Marcelissen, adviseur arbo namens FNV Bondgenoten, benadrukken. De arbocatalogus is niet alleen bedoeld voor werkgevers en deskundigen. De uitdaging is dat ook de werknemers de informatie kunnen begrijpen. De catalogus is wat dat betreft nog niet klaar. Bepaalde zaken vragen meer deskundigheid dan de meeste mensen hebben. G e e n p o e s p a s De arbocatalogus is gegoten in de vorm van een website. De bezoeker kan hier veel informatie over regels en oplossingen raadplegen. Ook zijn er enkele handige online instrumenten te vinden. De catalogus gaat in op twee risico s: blootstelling aan oplosmiddelen en machineveiligheid. De bedoeling is om de komende jaren ook informatie over alle andere belangrijke veiligheids- en gezondheidsrisico s in de branche op te nemen. Bijzonder dat werkgevers en werknemers de catalogus zelf hebben gemaakt De site is simpel gehouden, vertelt Marcelissen. Wij hebben bewust gekozen voor een site zonder poespas. De informatie staat centraal. De catalogus bevat praktische oplossingen op verschillend niveau voor elk onderdeel van het productieproces, zegt Van den Berg. Deze oplossingen zijn voor ieder bedrijf haalbaar en betaalbaar. Wij hebben daar heel goed op gelet. Het gaat bijvoorbeeld om aanpassingen aan machines of in het proces. De ondernemer kan de voor zijn eigen bedrijf meest geschikte oplossing kiezen. Marcelissen: Wij zeggen niet: zo moet het. Iedereen kan zelf bepalen wat hij doet. Mits dat past binnen de arbeidshygiënische strategie. Dus eerst maatregelen aan de bron om een risico te voorkomen, zoals vervanging van een gevaarlijke stof door een veiliger alternatief. Als dat niet mogelijk is collectieve maatregelen zoals het aanbrengen van een afzuiginstallatie. En alleen in laatste instantie individuele maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. O p v o l g e r De arbocatalogus is de opvolger van het arboconvenant. De catalogus is veel breder, zegt Marcelissen. In het convenant staan alleen afspraken over maatregelen tegen de blootstelling aan oplosmiddelen. Die informatie bleef te veel hangen in de kring van werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers. In de praktijk is er weinig mee gedaan. Wij hebben daarom heel goed nagedacht over hoe we de informatie onder de aandacht kunnen brengen van werkgevers en werknemers. Vandaar de keuze voor een eenvoudige site met veel praktische informatie. We zorgen verder voor een goede voorlichting. Zowel Van den Berg als Marcelissen is tevreden over hoe de arbocatalogus tot stand is gekomen. Hiervoor is een commissie verantwoordelijk. Daarin zitten vertegenwoordigers van werkgevers (inclusief adviseurs van AWVN) en werknemers. Zij komen uit zowel grotere als kleinere bedrijven. Eerst is vrij lang gepraat over de invulling van de arbocatalogus, zegt Marcelissen. Werkgevers zijn in het algemeen doodsbenauwd voor normen, voor iets móeten. Tegelijkertijd willen werkgevers wel verbeteringen doorvoeren. Daarop hebben wij ze aangesproken. We hebben naar gemeenschappelijke belangen gezocht. Hierna konden we snel aan het werk. S t r a k k e d e a d l i n e Het eigenlijke werk is in april begonnen. Een half jaar later was de arbocatalogus gereed. Dat was ook nodig, omdat de branche anders een subsidie van 50.000 euro van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zou mislopen. Deze subsidie zal worden gebruikt voor voorlichtingsactiviteiten. Van den Berg: De deadline zorgde voor werkdruk. Vooral omdat de commissieleden de werkzaamheden naast hun gewone dagelijkse werk moesten doen. Gelukkig zitten de werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers inhoudelijk op één lijn. We hebben in de voorfase een enquête onder werkgevers en werknemers gehouden. Daaruit kwamen oplosmiddelen en machineveiligheid als meest dringende onderwerpen naar voren. Die hebben wij het eerst opgepakt. We gaan nu drie andere onderwerpen uitwerken: fysieke belasting, geluid en werkdruk. Het overleg verloopt volgens Marcelissen soepeler dan in veel andere branches. Bedrijven in de verf- en drukinktindustrie zijn gewend om te denken in termen van processen. Het is relatief gemakkelijk om veiligheid en gezondheid erbij te betrekken. Het is bijzonder dat werkgevers en werknemers de catalogus zelf hebben gemaakt. Dat is een compliment waard! Bij de meeste arbocatalogi gaan eerst externe deskundigen aan het werk en reageert een commis- 16
een handje sie daarna. De werkgevers hebben inhoudelijk de kar grotendeels getrokken, voegt Marcelissen eraan toe. Wij hebben als bonden vooral getoetst. Zoals: kunnen werknemers wat met de voorgestelde maatregelen? En zijn werknemers erbij betrokken? G r o e n l i c h t De Arbeidsinspectie neemt de arbocatalogus als uitgangspunt bij haar inspecties. Voorwaarde is wel dat deze catalogus door de inspectiedienst is goedgekeurd. De arbocatalogus van de verf- en drukinktindustrie heeft net groen licht gekregen, vertelt Diana Martens. Zij is bij de Arbeidsinspectie landelijk projectleider voor de chemie. Wij voeren bij elke arbocatalogus een marginale toetsing uit. Wij gaan onder meer na of zowel werkgevers als werknemers eraan hebben meegewerkt. We kijken verder of ieder bedrijf de arbocatalogus kan gebruiken en deze voor iedereen beschikbaar is. Meestal is de catalogus, zoals ook hier het geval is, een website. De arbocatalogus van de verf- en drukinktindustrie is redelijk uitgebreid, vergeleken met catalogi in andere branches. Ik vind dat een prima keuze. Ik ben in het algemeen heel positief over deze catalogus. Het is een zeer doelgroepgericht instrument. Een marginale toetsing wil niet zeggen dat zoiets nauwelijks tijd kost, vervolgt Martens. Bij ons hebben flink wat mensen zich met deze catalogus beziggehouden. Een belangrijke Arbeidsinspectie controleert aan de hand van onze eigen regels vraag is: voldoet de catalogus aan de doelvoorschriften in de wet? Een arbeidshygiënist heeft bijvoorbeeld gekeken naar de invulling van het onderwerp oplosmiddelen. Die blijkt goed te zijn. Al had hij nog wel een opmerking: er is ook aandacht nodig voor andere gevaarlijke stoffen. Wij toetsen niet eenmalig. Telkens als de catalogus wordt aangepast, kijken we ernaar. K n e l p u n t e n Martens is op het ogenblik bezig om een sectorstrategie voor de verf- en drukinktindustrie op papier te zetten. Deze strategie is in de loop van 2010 gereed en geldt voor drie jaar. Wij nemen de belangrijkste knelpunten op, bijvoorbeeld wat betreft gevaarlijke stoffen of machineveiligheid. We vermelden hoe we die knelpunten gaan benaderen. Wij kiezen voor een bredere aanpak dan in de afgelopen jaren, toen we eigenlijk alleen inspecties uitvoerden. We gaan gericht andere instrumenten inzetten, zoals communicatie. Ons uitgangspunt is selectief toezicht. Wij richten ons voornamelijk op processen waar veel of grote risico s zijn. De arbocatalogus speelt hierbij een heel belangrijke rol. Onze inspecteurs controleren of bedrijven zich ook echt houden aan de oplossingen in deze catalogus. En dat is in het voordeel van de ondernemer, vult Van den Berg het verhaal van Martens aan. Bij de risico s die in de catalogus zijn beschreven, controleert de Arbeidsinspectie aan de hand van onze eigen regels. Dat zorgt voor duidelijkheid én eenduidigheid. Van den Berg heeft in zijn eigen bedrijf de catalogus al kunnen toepassen. Wij zijn net verhuisd naar een gloednieuwe locatie. Bij de inrichting van onze fabriek hebben we in een vroeg stadium de oplossingen uit de arbocatalogus kunnen gebruiken. Dat past bij goed werkgeverschap. Handreikingen De online arbocatalogus geeft werkgevers en werknemers praktische handreikingen voor een gezonde en veilige werkomgeving. De VVVF en de vakbonden in de verf- en drukinktindustrie geven hiermee invulling aan de nieuwe Arbowet die sinds januari 2007 geldt. In de arbocatalogus staan oplossingen die haalbaar en effectief zijn. Een bedrijf mag hiervan afwijken, mits het te bereiken niveau van veiligheid en gezondheid minstens even hoog is. De Arbeidsinspectie houdt hierop toezicht. De arbocatalogus bevat ook een aantal handige digitale tools voor het risico van blootstelling aan oplosmiddelen. Met behulp van de stoffenmanager kan de werkgever processen in kaart brengen en aan de hand daarvan het gebruik van stoffen berekenen. De werkgever kan zo bepalen hoe gevaarlijk een situatie voor werknemers is en wat veranderingen in de samenstelling van stoffen voor gevolgen hebben. Bijvoorbeeld: voorkom je met de vervanging van een bepaald oplosmiddel door een ander dat je een norm overschrijdt? Verder is er een methode om oplosmiddelen te meten en een systeem voor het vaststellen van grenswaarden van oplosmiddelen. De arbocatalogus is te vinden op www.vvvf.dearbocatalogus. verf&inkt 08-2009 17
de mens achter... Noorse Anja Jessurun dertig jaar in de branche Verf is niet truttig meer Meer vrouwen in de Nederlandse verfbranche op sleutelfuncties, zou misschien niet gek zijn, vindt Anja Jessurun. Zelf is zij directeur van Norway Coatings, een importbedrijf dat zweert bij verven en coatings van het Noorse merk Jotun. Meer vrouwen in de sector, maakt het er volgens Anja niet alleen gezelliger op in de mannenwereld, zoals zij de verfbranche van nu omschrijft, maar dankzij vrouwen zou er ook meer kunnen worden bereikt. Bijvoorbeeld als het gaat om samenwerking. Met name tussen de relatief kleine bedrijven onderling. Vrouwen die voor de sector kiezen moeten echter geen zeurpietjes zijn! T e k s t : A n t o n S t i g F o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n Dat de verfindustrie met de benoeming van Marlies van Wijhe intussen ook de eerste vrouwelijke voorzitter rijk is, vindt zij een goede zaak. Want vrouwen, zo is haar overtuiging, kunnen doorgaans hun emoties beter sturen, zijn diplomatieker en weten daardoor vaak meer te bereiken. Maar als mannen in elkaars vaarwater komen is de boot soms al gauw aan. Kortom, een betere mix in onze branche kan nooit een nadeel zijn. Volgens Anja, in VVVF-verband onder meer actief voor de issuegroepen Communicatie, Duurzaam Ondernemen en Statistiek, zou het sowieso nuttig kunnen zijn om de huidige door vrouwen vervulde banen eens te inventariseren en daarop waar relevant beleid af te stemmen. B o u r g o n d i s c h Anja, ondernemer in de verf, getrouwd met pre-vuttende ex-handelaar in speelgoed Fred Jessurun, is Bourgondisch van aard en dat mag iedereen weten ook. Houdt niet alleen van gezelligheid en humor, maar is vooral graag recht door zee. Wat maakt dat zij bijna doorlopend met veel gemak van alles eerlijk toegeeft. Bij haar thuis aan tafel met uitzicht op het najaarszonovergoten Haarlemse Hout is openheid dan ook troef. Over haar sympathie voor kat en hond bijvoorbeeld, die natuurlijk beide in huize Jessurun zijn vertegenwoordigd. In haar vrije tijd ook amateur-actrice bij het Haarlemse toneelgezelschap De Vloer Op mag zij verder graag honderduit vertellen over de bijzondere band die zij met pinguïns heeft. B e e t h o v e n In de categorie beestachtig past ook het relaas rond haar bloedeigen sint-bernardshond Beethoven. De lobbes en huisvriend, die compleet met vaatje rum om zijn nek, bekend staat als redder van mensen in nood, deed niet zo lang geleden zijn naam Beethoven met de nadruk op beet op bijzondere wijze eer aan. Toen zijn baasje Anja op een avond huiswaarts keerde lag de negenjarige in diepe slaap op een plek die totaal niet door de thuiskomer was bevroed. In de duisternis struikelde ze dan ook prompt over iets volumineus en harigs dat wreed gestoord in de slaap niet aarzelde en de vermeende insluiper letterlijk beetnam. Gevolg: kneuzingen, diepe vleeswonden en een heleboel andere narigheid. Afgemeten aan het goede woordje dat Anja intussen weer voor de hondse bruut doet, lijkt de kwestie wat haar betreft afgedaan. Want ondanks de schrik en een paar littekens in het been, blijft de boosdoener voor Anja een ontzettende knuffel. Uiteraard moest ik na dat akkefietje niks meer van hem hebben. We overwogen zelfs hem te laten afmaken. Spuitje en einde verhaal. Maar uiteindelijk konden we dat toch niet over onze harten verkrijgen. We hadden hem al als puppy in huis! En de volgende dag kwam de lobbes natuurlijk weer poten bij me tekort. Beethoven is een rasknuffelaar. Toen dacht ik: stel je nou eens voor dat het echt een insluiper was geweest. Dan was Beethoven een held en zouden we hem altijd dankbaar zijn geweest! Terwijl Anja het opneemt voor haar hond, lijkt de dader in geschilderd portretvorm boven de eettafel in huize Jessurun, de onschuld zelve. Beethoven zelf is er op dat moment overigens even niet, omdat hij met baas Fred een luchtje is gaan scheppen. Wel heeft hij plechtig beloofd te zullen komen opdraven, als ten behoeve van deze publicatie van hem een staatsieportret zou worden verlangd met vrouwtje Anja. Z o n d a g k r a n t Anja, in de jaren vijftig in Haarlem geboren en moeder van intussen volwassen zoon Mischa, van beroep directeur aan de grond bij de KLM, heeft zeker niet haar hele leven in de verf gezeten. Haar werkzame leven begon met de spreekwoordelijke dertien ambachten. Zoals de poging die zij naar schatting dertig jaar geleden waagde om met twee man in dienst een heuse zondagkrant in Haarlem te beginnen. Het advertentieblad met Privé-achtige verhalen werd echter al snel de nek omgedraaid door de grootste krant van Nederland, waarop ze ik moet dat eerlijk toegeven ondanks de nare ervaring nog steeds is geabonneerd. Ze heeft ook nooit omgezien in wrok, laat ze weten. Waarom zou ze ook? Ze is immers al dertig jaar gelukkig 18
de mens achter... de crisis op veel fronten in de plus zit, vindt Anja het relatiebeheer. Ik ben heel trouw aan de dealers, ook al zijn ze al van oudsher klant. We doen geen gekke dingen en propageren altijd: doe en blijf maar gewoon. Als ik ergens een afspraak heb met de directie, maak ik er ook een gewoonte van om een kijkje te nemen bij de mensen in het magazijn, de mannen van de werkvloer. Want echt hoor: met arrogantie verkoop je niks, maar dan ook helemaal niks! Over de opmars van het imago van de volgens haar voorheen suffige verfindustrie is zij zeer te spreken. Twintig jaar geleden was de verfindustrie nog een grijs geval. Dus toen nog een onvoldoende. Maar een jaar of tien geleden was het grijze er gelukkig van af. Dus: een zesje tot een zeven. Maar nu, in de huidige tijd zeg ik: een dikke acht als rapportcijfer. Verf is niet truttig meer. B e t r o u w b a a r Anja omschrijft haar Noorse verfleverancier Jotun als een speler op de markt van wereldformaat die vooral staat voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Maar de kwaliteit is eigenlijk te goed! Voor huizen hebben we bijvoorbeeld een bouwverf die twaalf jaar onderhoudsvrij is. Ik bedoel maar! Door haar niet-alledaagse achternaam Jessurun en haar blonde haren, wordt de directrice van Norway Coatings vaak verondersteld zelf van Scandinavische komaf te zijn. In werkelijkheid gaat het om een naam die verband houdt met Portugese vluchtelingen van joodse komaf, die rond 1700 hun heil zochten in Noord-Europa en bijvoorbeeld neerstreken in Amsterdam en omgeving. Ik vond alleen die naam al zo mooi, dat ik met je ben getrouwd, zeg ik wel eens plagerig tegen mijn man. Maar op een of andere manier denken veel mensen dat het een Noorse naam is. Dan denk ik: baadt het niet, het schaadt ook niet! Al doe ik nog veel in overleg met Jotun, ik heb veel meer vrijheid gekregen. Ik hoef niet meer voor elke zaak een Noorse paraaf te hebben. Dat maakt dat ik veel sneller kan werken in de verf. Met dank aan de computer. Na haar s zondagse baan, solliciteerde ze namelijk als computerprogrammeur bij de toenmalige officiële importeur van het Noorse Jotun in Nederland. Dat was de firma Cramer & Co Houtcoatings in Haarlem, waar ze vervolgens bleef hangen omdat ze het er zo naar haar zin had. En al helemaal toen dit bedrijf in handen van Jotun kwam. Via allerlei functies kreeg Anja verf in de vingers. Maar, zo zegt ze, in alle eerlijkheid, puur toeval, want het hadden net zo goed bloemen kunnen zijn. Dat neemt niet weg dat ze in januari dertig jaar is getrouwd met Jotun. G r o t e v e r v e l i n g Nog voordat in dat dertigjarig huwelijk de grote verveling zou toeslaan, deed zich een jaar of zeven geleden plotseling de mogelijkheid voor het agentschap in handen te krijgen via een management buy-out. Sindsdien runt Anja haar eigen toko onder de naam Norway Coatings. Er werken inmiddels veertien mensen. Norway Coatings verzorgt in de Benelux en Noord-Frankrijk de afzet van vrijwel alle Jotun-merken voor allerlei markten, met uitzondering van de marine en grote industriële projecten. Jotun doet marine en protective fantastisch vanuit Spijkenisse. Voor de rest heb ik het hele gamma, meldt Anja trots, zoals onder meer producten voor de bouw, jachtlakken en brandvertragende verven. De verzelfstandiging in Norway Coatings is volgens Anja in vele opzichten een goede zet geweest. Al doe ik natuurlijk nog veel in overleg met Jotun, ik heb in zekere zin veel meer vrijheid gekregen. Ik hoef niet meer voor elke zaak een Noorse paraaf te hebben. Dat maakt dat ik veel sneller kan werken. Een sterk punt van het eigen bedrijf, dat ondanks P i n g u ï n s Zoals gememoreerd heeft Anja iets met pinguïns. Ze spaart de beestjes al vanaf haar veertiende jaar. In alle vormen en maten. Op haar kantoor heeft ze er enkele honderden van. Maar ook thuis staan tientallen glazen modellen in de vitrine. Waar die fascinatie vandaan komt? Ze heeft geen idee; het is haar simpelweg overkomen. En de pinguïn is nu eenmaal een prachtig schoon beest. Misschien is het ook daarom dat zij uiteindelijk bij Jotun terecht is gekomen. Bij het Noorse bedrijf vormt de pinguïn namelijk een onlosmakelijk onderdeel van de huisstijl. De Noren hebben volgens Anja voor de pinguïn gekozen omdat het dier zo goed tegen extreme weersomstandigheden kan. En datzelfde geldt natuurlijk ook voor alle Jotun-verven en coatings. Voor Jotun en Norway Coatings is de pinguïn in elk geval al jaren een vaste marketinguiting. Met name op beurzen en bij gerichte verkoopacties. De Noren trakteren hun zakelijke relaties ook veelvuldig op (Zuidafrikaanse) PikkeWyn, wat staat voor een heuse pinguïnwijn. De pinguïn heeft natuurlijk lak aan alles, maar vooral lak aan het weer, poneert de vragensteller het verhaal samenvattend. Anja s ogen glimmen. De pinguïn heeft lak aan het weer, herhaalt ze gedecideerd, maar da s een goeie kreet! Hij is toch nog niet vastgelegd hé? verf&inkt 08-2009 19
Kleurenwaaiers volgens het Ral systeem type 1 7,25 pr. st. type 3 18,00 pr. st. P.O. Box 35 3840 AA Harderwijk The Netherlands info@hellemakleurkaarten.nl www.hellemakleurkaarten.nl vanaf 1000 st. 4,00 vanaf 1000 st. 10,00 NIEUW British Standard Colors 476 kleuren vanaf 29,75 tel. +31(0)341-42 70 72 +31(0)341-41 33 00 fax +31(0)341-42 49 00 De nieuwe generatie UV-testers voor uw primaire verweringstesten. De kwaliteit van TRU-testpanelen van ACT nu bij ATLAS uit voorraad leverbaar tegen bijzonder aantrekkelijke lage prijzen. Bel of mail: 0573448050 of info@atlasmtt.nl kleurenwaaiers kleurkaarten showkaarten pastilles werving & selectie interim management assessments & loopbaanontwikkeling Wij zijn gespecialiseerd in de branches: l mode, textiel, retail l food, non-food l grafimedia, verpakkingen l chemie, kunststof, life science l machine & apparatenbouw, elektro l transport, logistiek l ict Geïnteresseerd? Reageer via www.boelenadvies.nl Drs. Fred Twigt T: 033 49 50 497 T mob: 06 55 13 41 48 E-mail: f.twigt@boelenadvies.nl specialist in uw branche Onze opdrachtgever, Anker Stuy Verven in Terwispel is al jaren een vertrouwde producent en leverancier van verven in de sectoren utiliteit-, woningbouw en timmerindustrie. Jarenlange ervaring en strenge kwaliteitseisen liggen ten grondslag aan hun succes. Bovendien staat Anker Stuy Verven garant voor een uiterst unieke vakkundige begeleiding, vanaf het beginstadium tot de eindoplevering. De organisatie heeft vroegtijdig oog gehad voor het milieu en was mede daardoor trendsetter om duurzame verfproducten te ontwikkelen op basis van watergedragen alkydemulsie. Hun know how en jarenlange praktijkervaring met high solids heeft er toe geleid dat Anker Stuy Verven een aantal minder milieubelastende gesiliconiseerde solid alkydharsverven heeft ontwikkeld. Deze producten voldoen reeds aan de Europese Verfrichtlijn inzake VOS-gehalten voor 2010. Naast professionaliteit en innovatie kent de organisatie en groot saamhorigheidsgevoel. In verband met de pensionering zijn wij voor onze opdrachtgever op zoek naar een gedreven en innovatieve HOOFD R&D De functie: u bent verantwoordelijk voor de afdeling R&D en de daarbij horende dagelijkse werkzaamheden. De afdeling richt zich op productontwikkeling, productvernieuwing en applicatieontwikkeling van verven en aanverwante producten. Als ambassadeur van het team weet u belangen zowel intern als extern te behartigen. U heeft veelvuldig contact met klanten, de productieafdeling en verkoop. U initieert nieuwe projecten en weet projectmanagement professioneel aan te sturen. Daarbij geeft u op coachende wijze leiding aan de medewerkers van het laboratorium, die u weet te motiveren, inspireren en overtuigen. Voor uw afdeling bent u budget- en beleidsverantwoordelijk. Als MT lid levert u een bijdrage aan het beleid van de organisatie en stelt u de strategie op voor innovatie, kwaliteit en grondstoffen. Uw profiel: u heeft een WO/HBO werk- en denkniveau met leidinggevende ervaring binnen de chemie. R&D ervaring in de verfindustrie en/of harsindustrie is een must. Know how met betrekking tot mengkleuren en kleurpasta s is een pre. U heeft kennis van productie, applicatiemethoden en de bijbehorende wetgeving. U geeft duidelijk en resultaatgericht leiding en bent communicatief sterk. U denkt in processen, delegeert en bent innovatief. Als een teamspeler bent u ambitieus, krachtig, flexibel en ondernemend. 4021090_boelen_197x131_fc.indd 1 17-11-2009 14:36:41