Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 0342
Oefeningen Na de operatie kan uw schouder aan de geopereerde kant minder beweeglijk zijn. Door armoefeningen te doen, kunt u het herstel van de beweeglijkheid stimuleren. U mag na vijf tot zeven dagen na de operatie met deze oefeningen beginnen. U kunt de oefeningen ook doen als er nog hechtingen in de wond zitten. De wond kan door de oefeningen niet opengaan. Aandachtspunten Als u nog een drain heeft kunt u het beste alleen oefening 1, 2,3 en 8 doen. U oefent dan een paar keer per dag in een rustig tempo. Als er nog wondvocht bij de wond zit, doet u de oefeningen zonder uw spieren aan te spannen. Belangrijk Probeer uw schouderoefeningen dagelijks te doen. U voert de oefening vijf tot tien keer uit. Zorg dat u hierbij geen pijn heeft en u zich toch maximaal beweegt. U mag tijdens de oefeningen een rekgevoel krijgen. Dit mag niet pijnlijk zijn. Elke rek mag u vier tot vijf seconden vasthouden. Daarbij ademt u rustig door. Ga tijdens de oefeningen goed rechtop zitten of staan. Trek uw schouders wat naar achter. Tijdens de oefeningen mag u niet met uw armen veren. Na de oefeningen hoort u geen pijn te hebben. Heeft u wel pijn? Oefen dan de volgende keer wat minder intensief. Als u problemen heeft om uw oefeningen thuis te doen, of is de beweeglijkheid na zes weken nog niet beter? Vraag dan uw huisarts om een verwijzing naar de fysiotherapeut. 1 van 12
Oefening 1 Beweeg uw arm gestrekt naar voren. Als u nog een drain heeft, ga dan niet verder dan afbeelding 1 aangeeft. Afbeelding 1 2 van 12
Oefening 2 U laat uw armen langs uw lichaam hangen. Vervolgens trekt u uw schouders een paar keer op en ontspant u zich weer (zie afbeelding 2). Afbeelding 2 3 van 12
Oefening 3 U vouwt uw handen achter uw rug in elkaar. Vervolgens beweegt u uw armen omhoog (afbeelding 3). Afbeelding 3 4 van 12
Oefening 4 Ga 15 centimeter van de muur staan en krabbel met beide handen tegelijk langs de muur naar boven (zie afbeelding 4). Afbeelding 4 5 van 12
Oefening 5 Vouw uw handen in elkaar boven uw hoofd. Breng uw armen zo ver mogelijk omhoog (zie afbeelding 5). Afbeelding 5 6 van 12
Oefening 6 Vouw uw handen achter uw hoofd ter hoogte van uw oren. Hou uw ellebogen eerst ontspannen naar voren en breng ze daarna zo ver mogelijk naar achter (zie afbeelding 7). Afbeelding 6 7 van 12
Oefening 7 Ga met uw buik tegen de muur staan. Beweeg uw beide armen zijwaarts tegen de muur. Breng uw armen nu zover mogelijk naar boven (zie afbeelding 7). Afbeelding 7 8 van 12
Oefening 8 Leg uw handen zo laag mogelijk op uw rug. Schuif ze langs uw rug omhoog (zie afbeelding 8). Afbeelding 8 9 van 12
Leefregels Onderstaande leefregels kunnen de kans op het ontstaan van lymfoedeem verminderen. Lymfoedeem is een opeenhoping van vocht in de oksel en/of arm aan de geopereerde kant. Lymfoedeem kunt u herkennen aan één of meer van de volgende verschijnselen: zwelling van uw arm; een wondje aan uw arm of hand dat niet goed geneest; een moe of gespannen gevoel van uw arm; minder goed kunnen bewegen van uw arm of hand; pijn of tintelingen in uw arm of oksel. Het is belangrijk dat lymfoedeem snel behandeld wordt, de mammacareverpleegkundige, chirurg of huisarts verwijst u zo nodig naar oedeem- of huidtherapeute. Lymfoedeem kan kort na de operatie ontstaan, maar ook na maanden of jaren. Omdat alle lymfeklieren verwijderd zijn, gelden deze leefregels voor altijd. De adviezen zijn: Wondjes voorkomen Lymfeoedeem kan ontstaan door een ontsteking van een wondje. Wondjes moeten dus zoveel mogelijk voorkomen worden. Dit doet u door: Uw huid soepel te houden door het gebruik van bodylotion. Dat vermindert de kans op barstjes en kloofjes. Draag bij vuil huishoudelijk werk en tuinieren handschoenen. Probeer krassen en beten van huisdieren of insecten te voorkomen. Gebruik bij het ontharen een crème in plaats van een scheermesje. 10 van 12
Heeft u toch een wondje, maak dit dan schoon met een desinfecterend middel (bijvoorbeeld Bethadine of Sterilon). Overleg met uw huisarts of er nog speciale maatregelen nodig zijn als het wondje niet goed geneest. Geopereerde kant Injecties krijgen, bloed afnemen en bloeddruk meten mag bij voorkeur niet meer via de arm aan de geopereerde kant. Echter: nood breekt wet in alle situaties. Bij een injectie ontstaat er een wondje dat eventueel kan gaan ontsteken. Ook kunt u een reactie krijgen op de geïnjecteerde vloeistof. Voorkom overbelasting van de arm aan de geopereerde kant. Zwaardere lichamelijke inspanning zorgt voor meer aanvoer van vocht naar de lymfevaten van de arm. Voorbeelden zijn: ramen zemen, stofzuigen, zwaar tillen, langdurig computerwerk, sporten, langdurig handwerken en het op de arm dragen van kinderen. U kunt uw werkzaamheden langzaam weer opbouwen. Heeft u uw arm toch teveel belast, neem dan rust. Door de arm hoger op een kussen te leggen kan het lymfevocht beter worden afgevoerd. Blijf wel in beweging. Lichte werkzaamheden en sport bevorderen juist de vochtafvoer. Dit komt doordat spierbewegingen in de arm een stimulerende werking hebben op het afvoerende vermogen van de lymfevaten. Te weinig bewegen kan juist het ontstaan van lymfoedeem bevorderen. Temperatuur Wees voorzichtig met temperatuurschommelingen. Warmte zorgt ervoor dat er veel bloed naar de weefsels stroomt. Als de afvoer niet snel genoeg gebeurt, kan de opeenhoping van vocht toenemen. Bijvoorbeeld (te warm) douchen, baden en sauna. Ook met zonnen moet u voorzichtig zijn. Verbranding van de huid kunt u beter voorkomen. Gebruik ook liever geen koude of warme kompressen. 11 van 12
Autorijden Wacht met autorijden tot u voor de eerste controle bij de chirurg of arts assistent bent geweest. Toch klachten Heeft u ondanks de voorzorgsmaatregelen toch klachten aan de arm of hand aan de geopereerde zijde, neem dan contact op met de mammacareverpleegkundige, chirurg of huisarts. Er kan dan sprake zijn van lymfoedeem. 12 van 12