Happening De Maakbare Mens ging door op 19 maart, een terugblik... Vele vroege vogels voor het theaterstuk Project Mens. Het toneelgezelschap Pandemonia verraste menigeen met dit futuristische stuk vol afwisseling en bijzonderheden. Zoals Johan Braeckman reeds aangaf in zijn openingswoord, moesten op deze dag hartverscheurende keuzes worden gemaakt. Om 11u trok de meerderheid naar Genetisch advies in Vlaanderen en kregen van prof. Geert Mortier een heldere en bevattelijke uiteenzetting over de werking van de centra voor genetica. Verder werd duidelijk voor welke erfelijke aandoeningen iemand zich zou kunnen laten testen en hoe dit proces praktisch verloopt. Geert Mortier Ann Van Gysel Op dat zelfde ogenblik leidde Ann Van Gysel het debat over de Medicalisering van de samenleving. De verschillende panelleden lichtten toe op welke terreinen medicalisering in onze samenleving terug te vinden is en wat de gevolgen kunnen zijn, zoals het achteruit gaan van de kwaliteit van de geneesmiddelen. En welke campagnes voert de overheid rond dit thema? Een levendig debat met veel inbreng vanuit het publiek.
Een derde groep koos voor een uiteenzetting van Taco Stolk over het Nederlandse project Genetisch ontwerpen. Wat gebeurt er als studenten in hun fantasie genetica vermengen met biologie? Onder leiding van Taco Stolk ontwikkelden zij projecten zoals huisdieren die door genetische manipulatie perfect de vorm van je schoot aannemen en bloemen die dienst doen als zonwering. Tijdens de lunch trakteerde The Biekband ons op een zeer gesmaakt muzikaal intermezzo. Ideaal om de voormiddag te verteren en uit te pluizen waarmee de namiddag te vullen Jo Smets The Biekband Veel belangstelling was er voor de filmfragmenten. Biotechnologie heeft altijd tot de verbeelding gesproken en is dan ook een dankbaar onderwerp geweest voor filmmakers. De nachtmerrie-achtige sfeer is al die tijd blijven primeren, dat bewees Jo Smets met fragmenten uit Boys from Brazil, waarin een nazi-jager een luguber experiment ontdekt om het derde rijk te herstellen door Hitler te klonen; Dead Ringers over een eeneiige tweeling en Texhnolyze een anime serie over een ondergrondse samenleving waar men artificiële ledematen met het centrale zenuwstelsel verbindt. En last but not least de videoclip Special Cases van Massive Attack. De clip is opgebouwd als een soort promofilm voor een biotechnologie bedrijf, dat genen bewerkt en zo iemand van bij de geboorte kan sturen. Ook vele aanwezigen op het debat over de verlenging van de levensduur. Jammer genoeg zonder Sigrid Sterckx en Adelheid De Witte. De moderator, Steven Stroeykens, had zowel aandacht voor het biologische als de ethische vragen die zich stellen bij dit thema. Zowel uit de opkomst als de inbreng van het publiek bleek dat verlenging van de levensduur een onderwerp is dat vele mensen bezig houdt. Het is dan ook een belangrijk item op de politieke agenda, denk maar aan de vergrijzing en hoe ons hierop voor te bereiden... De laatste discussie hierover is nog niet gevoerd. Freddy Mortier
Even interessant, maar minder druk bijgewoond was de presentatie van Patrick Tonnard over maakbare schoonheid ofwel cosmetische chirurgie. Hij belichtte de mogelijkheden van vandaag en maakte komaf met enkele hardnekkige vooroordelen tegenover mensen die een ingreep ondergaan. Zo zijn dit vaak gewone mensen en geen filmsterren of beroemdheden. Heel veel verschillende onderdelen tegelijk en daarvan was misschien het thema orgaandonatie de dupe. Slechts een kleine groep volgde de presentatie van prof. Ilse Kerremans. Ze bracht een goed gestructureerde uiteenzetting over orgaandonatie in Vlaanderen met aandacht voor statistische gegevens, zo bleek dat het aantal donoren in België vrij hoog is in vergelijking met bijvoorbeeld Nederland of Duitsland. Verdere toelichting kregen we van Luc Colenbie en tenslotte afgerond met een getuigenis. Een moedige dame kwam haar verhaal doen. Een laatste keer kon men kiezen uit drie debatten... De meerderheid koos voor het debat over prenataal genetisch testen. De vier panelleden gaven eerst een meer theoretisch toelichting over het testen voor de geboorte en eventueel de beslissing om de zwangerschap af te breken. Hierop volgden de ethische vragen, waarop men jammer genoeg op één uur tijd niet erg diep kan op ingaan. Het debat was dus eerder informatief, maar niettemin enorm boeiend. Ook veel interesse voor het debat over sport & ethiek. Moderator Tim De Mey stelde als centrale vraag: In hoeverre werkt de sport zelf het dopinggebruik in de hand?. In welke mate zijn trainers, sportdokters, sponsors en de atleten zelf verantwoordelijk voor het gebruik van prestatieverhogende middelen? Een ruim debat met veel inbreng en vragen van een geïnteresseerd publiek.
Mensen met belangstelling voor kunst hadden de kans het debat over kunst en biotechnologie bij te wonen. Centraal in dit debat stonden de raakvlakken tussen kunst en wetenschap en hoe deze elkaar beïnvloeden. Enkele voorbeelden passeerden de revue zoals het 'kruisen van kippen'-project van kunstenaar Koen Van Mechelen. In ieder geval werd de grote tegenstelling tussen kunst en wetenschap nog eens benadrukt. In de wetenschap moet alles onderbouwd en getoetst (of toetsbaar) zijn, terwijl dit bij kunst verre van geldig is. Voor een laatste keer kwam de volksverhuizing op gang en verzamelde iedereen in het grote auditorium E voor de slotshow Alles kan beter. Ondanks het feit dat bio-ethiek geen gemakkelijk thema is, kwamen de drie grapjassen toch met heel wat opmerkelijke en spitsvondige doordenkertjes op de proppen. In ieder geval een geslaagde dag voor iedereen die wilde kennis maken met de centrale thema s van De Maakbare Mens vzw. Diegenen die zelf al meer thuis zijn in deze thema s en enige diepgang misten nodigen wij graag uit op onze toekomstige activiteiten!
Daniëlle Hofmans Kurt Van Eeghem Jacinta Deroeck Fred Louckx Karel Boullart