Vergroten veiligheidsbewustzijn en rookmelderdichtheid in het buitengebied Resultaten van de gemeente: Menterwolde Pekela Veendam Juli 2012
Colofon Uitgave Auteur Contactadres : Brandweer Regio Groningen : Herman Bouius : Brandweer Regio Groningen Postbus 584 9700 AN Groningen Telefoon: (050) 3674651 Email: herman.bouius@hvd.groningen.nl Datum : 5 juli 2012 Status : Definitief Documenteigenaar : Herman Bouius Afdeling : Risicobeheersing Aansprakelijkheid: Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg aanvaardt de samensteller geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele schade, die voortvloeit uit enige fout in, of onvolledigheid van de tekst van deze uitgave.
Inleiding Op 15 juli 2011 heeft de Bestuurscommissie Regionale Brandweer en GHOR Groningen ingestemd met het plan Witte Vlekken in de bluswatervoorziening. Dit project betreft het verbeteren van de bluswatervoorziening in de regio Groningen. Onderdeel van dit project is om via gerichte communicatie en het verstrekken van rookmelders de zelfredzaamheid te vergroten en de rookmelderdichtheid te verhogen. In het besluit is dit als volgt benoemd: - buiten de bebouwde kom inzetten op zelfredzaamheid (gerichte voorlichting); - lokaal de bevolking informeren over de aanpak van de witte vlekken; - rookmelders aan woningen in de witte vlekken verstrekken en het gebruik ervan stimuleren. Om hieraan uitvoering te geven heeft de afdeling Risicobeheersing afspraken gemaakt met Energiewacht uit Assen. Energiewacht is, in samenwerking met brandweer Drenthe, in 2009 gestart met brandveiligheidvoorlichting in de woonomgeving. Hiervoor zijn mensen opgeleid en is voorlichtingsmateriaal ontwikkeld. In de regio Groningen wordt gebruik gemaakt van de door Energiewacht opgedane kennis en expertise. Door het inschakelen van Energiewacht, hoeft de lokale brandweerorganisatie zelf geen brandveiligheidscheck af te nemen of rookmelders te verstrekken. De inspanningsverplichting voor de lokale korpsen kan hiermee tot een minimum worden beperkt. Voor het project is aansluiting gezocht bij het eerdere voorstel BrandVeilig Leven. Leeswijzer In deze notitie wordt u geïnformeerd over de resultaten in uw gemeente tot nu toe. In hoofdstuk 1 wordt de algemene werkwijze beschreven en in hoofdstuk 2 vindt u welk maatwerk voor uw gemeente is geleverd. In hoofdstuk 3 vindt u de resultaten die tot nu toe zijn behaald. In hoofdstuk 4 wordt u geïnformeerd over de vervolgmogelijkheden. 1 Algemene werkwijze Vergroten van het veiligheidsbewustzijn Voor het vergroten van het veiligheidsbewustzijn, richtte de campagne zich op de risico s van brand in de eigen woning. Om deze risico s onder de aandacht van de bewoners te krijgen, was de volgende aanpak ontwikkeld: - Er werd gebruik gemaakt van het beeldmerk Smokey de rookmelder. Dit beeldmerk komt terug in alle communicatiemiddelen. - In het kader van het Witte vlekkenplan is een inventarisatie gemaakt van alle adressen in het buitengebied die in een witte vlek 1 liggen. Alle geïnventariseerde adressen hebben vervolgens een brief ontvangen over de brandveiligheidscampagne. Via deze brief is de mogelijkheid geboden om een gratis brandveiligheidscheck te laten uitvoeren. Door te bellen met een gratis telefoonnummer kon de brandveiligheidscheck worden aangevraagd. - De brandveiligheidscheck werd door een brandveiligheidsadviseur uitgevoerd. De brandveiligheidsadviseur gaf uitleg over risico s van brand. Hiervoor gebruikte hij een checklist. In deze checklist werden de meest voorkomende oorzaken van brand benoemd en werd aangegeven wat te doen om de kans op brand te voorkomen of de gevolgen hiervan te beperken. Ook werden de bewoners geattendeerd op het vluchtplan. Ten slotte werd de uitslag over de mate van brandveiligheid van de woning besproken en werden eventuele aandachtspunten benoemd. De checklist bleef bij de bewoners achter, samen met een 1 Daar is geen bluswater beschikbaar binnen 200 meter. 3
informatiebrochure. Ter informatie zijn de checklist en informatiebrochure opgenomen in bijlage 2. Vergroten van de rookmelderdichtheid Voor het vergroten van de rookmelderdichtheid werden de volgende acties ondernomen: - De brandveiligheidsadviseur ging in gesprek met de bewoners over de noodzaak en juiste plaatsing van rookmelders. - De brandveiligheidsadviseur monteerde maximaal 2 gratis rookmelders. - De brandveiligheidsadviseur reikte belangrijke informatie en onderhoudstips voor de rookmelder aan. Deze informatie is opgenomen in bijlage 3. Aanpassing van de werkwijze Uit het verloop van deze campagne bleek al snel dat de respons op het bellen naar het gratis telefoonnummer vrij laag was. Na twee weken had slechts 4 procent van de bewoners in de gemeenten Menterwolde, Pekela en Veendam een check laten uitvoeren. Door te wachten tot de bewoners zelf contact zouden opnemen bleef de gewenste respons van 75% uit. Hierop is de algemene werkwijze aangepast. Door zelf actief bij de betrokken bewoners langs te gaan, is de respons duidelijk verhoogd. De bewoners hebben in het algemeen dit contact als zeer positief ervaren. Ook is een helaas niet thuis kaartje ontwikkeld, waardoor de adressen waar niet werd opengedaan, nogmaals herinnerd werd aan de mogelijkheid om een gratis brandveiligheidscheck te laten voeren. In totaal zijn er op deze manier drie tot vier momenten geweest om bij de bewoners aan te geven dat zij een gratis brandveiligheidscheck kunnen laten uitvoeren: 1. Reageren op de op naam gestelde brief. 2. De eerste keer dat de brandveiligheidsadviseur langs komt. 3. Een eventuele tweede keer dat de brandveiligheidsadviseur langs komt (in meer dan de helft van de gevallen is dit gedaan). 4. Reageren op het helaas niet thuis kaartje. 2 Maatwerk voor de gemeente Lokale aftrap Bij de inforaad van 20 september 2011 is de aftrap gedaan voor de brandveiligheids-campagne in de gemeenten Menterworde, Pekela en Veendam. Alle collegeleden en gemeenteraadsleden van deze gemeenten waren hiervoor uitgenodigd. Piet Tolsma, afdelingshoofd Risicobeheersing van de Brandweer Regio Groningen, heeft op deze avond een presentatie gehouden over de campagne. De campagne is van start gegaan door de symbolische overhandiging van de eerste brandveiligheidschecklist aan de burgemeesters van de gemeenten Menterwolde, Pekela en Veendam. Op 21 september 2011 zijn de brieven naar de adressen van bewoners van de witte vlekken verstuurd. Per abuis zijn bij enkele bewoners van de gemeente Veendam brieven verstuurd naar adressen die niet in de witte vlekken vielen. Dit betrof adressen in Borgercompagnie en Numero Dertien. Deze adressen hebben enkele dagen later een aanvullende brief gekregen, waarin de situatie is uitgelegd. Uiteraard konden de bewoners wel de brandveiligheidsscheck aanvragen, daar deze reeds was aangeboden. In de media Op 16 september 2011 is ter aankondiging van de lokale aftrap een persbericht verspreid. Diverse media hebben dit persbericht overgenomen. Zo is het item op diverse 4
websites genoemd, in diverse streekkranten opgenomen en heeft RTV Noord in een uitzending aandacht aan dit onderwerp besteed. Dit filmpje is op de NVBR site geplaatst. Ook heeft op 2 november in het Dagblad van het Noorden een paginagroot artikel over deze campagne gestaan. 3 Resultaten De campagne is gestart op 20 september 2011 en is afgerond op 5 december 2011. In totaal zijn 299 adressen aangeschreven en bezocht door de brandveiligheidsadviseurs van Energiewacht. Van dit aantal is bij 162 adressen een brandveiligheidscheck uitgevoerd en 301 rookmelders gemonteerd. Bij 137 adressen heeft om de volgende reden(en) geen brandveiligheidscheck plaatsgevonden: Bewoners niet thuis / heeft niet gereageerd (105 adressen). Brandveiligheidscheck door bewoners niet gewenst (31 adressen). Woning is verkocht (1 adres). De campagne heeft een respons 2 opgeleverd van 65 procent. Het streven was een respons van 75 procent. Dit resultaat is dus goed te noemen. In bijlage 1 is een uitgebreid overzicht bijgevoegd van alle bezochte adressen per gemeente en de daarbij gebruikte vragenlijst. Op verzoek kan een meer gedetailleerd overzicht verstrekt worden, waarin per adres de specifieke resultaten zijn weergegeven. check uitgevoerd niet gereageerd niet gewenst woning is verkocht 4 Vervolg Met deze rapportage over de resultaten van de campagne voor het vergroten van het veiligheidsbewustzijn en de rookmelderdichtheid in het buitengebied van de gemeente, is dit project afgerond. Dat betekent echter niet, dat het onderwerp van de agenda hoeft te verdwijnen. Het is uiteraard zeer goed mogelijk, en wellicht ook door de gemeente gewenst, dat er een vervolg aan wordt gegeven. Met name op het gebied van voorlichting en communicatie, of mogelijk zelfs met een lokaal vervolg op de brandveiligheidschecks. Dat kan op basis van de informatie uit deze rapportage, of uit het gedetailleerde overzicht dat, zoals hierboven vermeld, op verzoek beschikbaar gesteld kan worden. Wanneer de campagne bij alle deelnemende gemeenten is afgerond, zal er een eindrapportage gemaakt worden. Deze wordt uiteraard aan alle deelnemende gemeenten beschikbaar gesteld. Op basis van die rapportage kan ook bezien worden of er behoefte is aan een regiobreed vervolg. Deze eindrapportage wordt eind 2013 verwacht. Bijlagen: 1a. Resultaat brandveiligheidschecks gemeente Menterwolde. 1b. Resultaat brandveiligheidschecks gemeente Pekela. 1c. Resultaat brandveiligheidschecks gemeente Veendam. 2. Gehanteerde brandveiligheidscecklist en informatiebrochure. 3. Gehanteerde informatie en onderhoudstips voor rookmelders. 2 De respons betreft de adressen waar de brandveiligheidsadviseur contact met de bewoner heeft gehad. De respons betreft dus niet de adressen waar een brandveiligheidscheck is uitgevoerd. 5