PRODUCENTEN & CONSUMENTEN VERBINDEN Dit was 2011 MAX HAVELAAR BELGIE
Voorwoord 3 Dit zijn we 4 945 keer in de pers in 2011 5 Fairtrade, een wereldwijd engagement 6 Fairtrade internationaal in cijfers 7 FairTradeGemeente 8 Communes du Commerce Equitable 9 Inhoud Fairtrade@Work actiedag 10 De Havelaar beloont dagelijkse Fairtrade 11 Fairtrade en het klimaat 12 Colloquium: Small Farmers, Big Solutions 13 Week van de Fair Trade 2011 14 Najaarsactie Tijd voor een switch 15 Nieuwkomers 16 Cijfers, cijfers, cijfers 18 Onze partners over Max Havelaar 20 De buitenwereld over Max Havelaar 21 Succesverhalen 22 Inkopers en leveranciers vinden elkaar 23 Onze communicatiemiddelen 24 Duurzaam en flexibel kantoor 25 Bedankt! 26 Ons team 27 2
Crisis: een opportuniteit om voluit te gaan voor verandering 2011 was niet bepaald een rustig jaar. Het was het jaar waarin virtuele geldstromen reële economieën compleet ontwrichtten. De als godheid opgevoerde markten domineerden alle fora en fungeerden als kompas voor beleidsmakers. We botsten overal op de limieten van mens en planeet. De nood aan een ander economisch model was nog nooit zo duidelijk. Eerlijke handel is de concretisering van ons geloof dat het anders kan. Fairtrade staat voor handel ten dienste van mensen, met respect voor de boer, de natuur en de gemeenschap. Gelukkig blijft Fairtrade in België en wereldwijd in de lift. Fairtrade groeide bij ons in 2011 met ongeveer 10%. De resultaten van het laatste kwartaal, vandaag nog niet bekend, zullen deze groei ongetwijfeld bevestigen of versterken. Delhaize nam eind 2011 immers een belangrijk engagement met een lancering van een groot aantal nieuwe producten. Tal van mooie merken kiezen voor een andere manier van handel drijven. Consumenten gaan enthousiast mee in dit verhaal. Nagenoeg 41% van de Belgische gezinnen heeft vandaag Fairtrade in huis versus 25% in 2008. Fairtrade bracht in 2011 bijna 200.000 nieuwe Belgische gezinnen in contact met producten uit het Zuiden. Kwaliteitsvolle producten, met een verhaal van positief ondernemerschap. Medio 2011 was ook het moment waarop het eigenaarschap van de mondiale Faitrade Labelling Organisatie voor de helft in handen van boeren kwam. Zo kunnen zij vanaf 2012 sterker wegen op de besluitvorming via hun mandaten in de Algemene Vergadering en Operationele Teams. Dit is een tastbaar voorbeeld van hoe we onze missie ook in onze eigen organisatiestructuren vorm geven. Fairtrade wil immers condities bestendigen waarin boeren het stuur van hun leven zelf in handen kunnen nemen. Uit The Idea of Justice van Amartya Sen: Wat ons beweegt is niet het besef dat de wereld tekort schiet om volledig rechtvaardig te zijn maar dat er duidelijke herstelbare vormen van onrecht bestaan die we willen aanpakken. Het Max Havelaar Team onderging in 2011 ook grote veranderingen. Collega s die doorgroeien naar sleutelfuncties in bedrijven, een ethische bank of andere non-profit organisaties: ook dat is een deel van ons succesverhaal. Het Belgische Fairtrade-team start 2012 met een aantal nieuwe enthousiaste collega s. Onze missie blijft echter onveranderd: boeren uit het Zuiden meer kansen bieden op onze markt. Volgens onze optimistische prognoses zou Fairtrade in 2012 met 25 % kunnen groeien. Let wel, dit is geen verhaal van meer maar wel van anders consumeren. Samen met u maken we daar in 2012 graag werk van! Lily Deforce Algemeen directeur Max Havelaar België 3
Dit zijn we Fairtrade Max Havelaar in 3 woorden, Producenten & consumenten verbinden Fairtrade Max Havelaar in 1 woord, Empowerment 5 Fairtrade Max Havelaar successen in 2011 41% van de huishoudens koopt Fairtrade 200 000 nieuwe gezinnen kiezen Fairtrade 1 ste FairtradeProvincie in België 25 bedrijven ontvingen een Havelaar 23 nieuwe Fairtrade-voedingsproducten bij Delhaize 75 Fairtrade-katoenproducten bij Delhaize 50 Waalse gemeenten actief voor Fairtrade 450 nieuwe Fairtradeproducten op het schap 4
945 keer in de pers in 2011
Producenten nemen het voortouw Kansen creëren voor producenten in het Zuiden, dat doen wij niet alleen. Fairtrade Max Havelaar bestaat niet enkel in België, maar ook in 14 andere Europese landen, en in Canada, Japan, Zuid- Afrika, Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland. Net als deze 19 andere nationale keurmerkorganisaties en 912 Fairtrade-gecertificeerde producentenorganisaties in 58 landen, maakt Max Havelaar België deel uit van Fairtrade International (FLO). Fairtrade is een internationaal erkende nonprofitorganisatie die door handel de positie van producenten in ontwikkelingslanden wil versterken en verbeteren. Vanaf 1 januari 2012 zullen de producentenorganisaties met 50% van de stemmen in de Algemene Vergadering meer dan ooit hun stem kunnen laten gelden. Samen bepalen we de Fairtradecriteria waar de producenten aan moeten voldoen en promoten we eerlijke handelsvoorwaarden en duurzame ontwikkeling op lokaal, nationaal en internationaal niveau. De internationale FAIRTRADESTANDAARDEN: een minimumprijs die de kosten van een duurzame productie dekt een Fairtradepremie voor investeringen die de ganse gemeenschap ten goede komen contracten op lange termijn prefinanciering indien nodig RESULTATEN in het ZUIDEN: meer onderhandelingskracht in commerciële besprekingen financiële stabiliteit toegang tot krediet controle over een groter deel van de productieketen verbetering van de kwaliteit diversificatie van de productie stimulans voor de lokale economie Fairtrade in een notendop 1988 Het Nederlandse Solidaridad creëert Max Havelaar, het eerste Fairtradelabel 1990 De eerste koffie met het keurmerk Fairtrade Max Havelaar op de Belgische markt 1997 FLO wordt opgericht om alle nationale Labelling Initiatieven te groeperen 2002 FLO lanceert het internationale Fairtradekeurmerk; FLO ontvangt de Internationale Koning Boudewijnprijs voor Ontwikkelingswerk 2004 Het onafhankelijke FLO-CERT wordt in het leven geroepen om producenten en handelaars te certificeren 2011 FLO hertekent haar organisatie waardoor producentenorganisaties 50% van de stemmen krijgen in de Algemene Vergadering 6
Fairtrade internationaal in cijfers Afrika & Midden-Oosten 260 producentenorganisaties 500 000 producenten en landarbeiders 14 miljoen euro ontwikkelingspremies Latijns-Amerika & de Caraïben 509 producentenorganisaties 362 000 producenten en landarbeiders 34 miljoen euro ontwikkelingspremies 24 nationale keurmerkorganisaties 63 landen in het Zuiden 1.2 miljoen producenten 912 producentenorganisaties Azië & Oceanië 143 producentenorganisaties 207 000 producenten en landarbeiders 3.5 miljoen euro ontwikkelingspremies Cijfers 2010 en 2011 7
FairtradeGemeente Gemeentes met titel Gemeentes actief Ook na 7 jaar blijft de campagne FairTradeGemeente een succesverhaal. Eind 2011 tellen we 113 Vlaamse titelgemeenten en een kleine 100 andere op weg. Vlaanderen bezet met deze cijfers de 2 e plaats in de wereld. Internationaal hebben we de kaap van 1000 Fairtrade Towns overschreden. In juni 2011 riepen 11 gemeenten van overal ter wereld zich symbolisch tot de 1000 e uit. Zo ook Bilzen en Kontich in België. Brugge Antwerpen Bornem Gent In 2011 verwelkomden we onze eerste FairTradeProvincie. Omwille van haar grote inzet, ontving Antwerpen deze titel welverdiend uit handen van Bogdan Vandenberghe (11.11.11.) en schrijver Maarten Inghels. Maar er was ook actie. Tijdens de Week van de Fair Trade 2011 hield een heuse Fairtrade-carrousel halt in enkele gemeenten. De vele producten in de winkelkarretjes van de carrousel logen er niet om: er is steeds meer Fairtrade op de markt. Overal in Vlaanderen waren er acties met de winkelkar als speerpunt. De 5e Internationale Fairtradetowns Conferentie toonde een indrukwekkend plaatje. Ruim 200 personen uit 20 verschillende landen namen deel en het enthousiasme spatte er vanaf. De wereld is na een Amerikaanse, nu ook een eerste Aziatische en Afrikaanse FairTradeGemeente rijk. Om het succes van de Vlaamse campagne in de toekomst te verzekeren, zal FairTradeGemeente zich in 2012 bezinnen over het vervolgverhaal. Heel wat pistes liggen open om in de toekomst op een even succesvolle leest verder te gaan! 8 Hasselt Leuven Brussel-stad Gemeenten met titel Gemeenten actief
Communes du commerce équitable Eghezée Gembloux De campagne van de fairtradegemeenten in Wallonië en Brussel bereikt dit jaar de kaap van bijna 45 actieve gemeenten, waarvan 5 de titel hebben behaald. Het nieuwe partnerschap met Miel Maya Nivelles Gemeenten met titel Rixensart Anthisnes Andenne Villers-le-Bouillet Remicourt Liège Esneux Fléron Herve Plombière Pepinster Tournai Waimes Chièvres de campagne verhogen bij de betrokkenen op het terrein en zij zetten zich nu nog sterker in. Heel wat gemeenten Fairtrade in oktober. In 2012 verwachten we een heel aantal nieuwe titels en een olievlek-effect bij nieuwe gemeenten met een gevoeligheid voor Fairtrade- en lokale producten. La Bruyère Fernelmont Olne Honing en Oxfam Magasins du Monde kon de uitstraling van organiseerden sensibiliseringsen promotie-acties voor een meer verantwoordelijke voeding, vooral tijdens de week van de Ottignies Louvain-la-Neuve Genappe Soignies Mons Bruxelles/Brussel Jette Saint-Vith La Louvière Schaerbeek/ Schaarbeek St-Jan-Molenbeek/ Molenbeek-St-Jean Trois-Ponts Thuin Stoumont Durbuy Etterbeek Anderlecht St-Gillis/St-Gilles Gemeenten actief Floreffe Charleroi Florennes Clavier Gesves Ciney Ixelles/Elsene Uccle/Ukkel Gemeenten ingeschreven in 2011 9
Fairtrade@Work, 5 jaar actie De jaarlijkse Fairtrade@Work actiedag vierde in 2011 zijn eerste lustrum. Vijf jaar op rij en telkens met een groter aantal deelnemers, slaagde deze campagne erin om werkomgevingen met een hart voor Fairtrade aan te zetten tot een interne sensibiliseringsactie. Werkplekken van allerlei soort liepen op 12 mei warm voor een Fairtrade-ontbijt, een Fairtrade-lunch, een Fairtrade-wedstrijd, een team-activiteit. De vijfde editie zat ook in een nieuw kleedje: onder de gemeenschappelijke noemer van Fairtradeday kreeg Fairtrade@work er een broertje bij: Fairtrade@School. Deze nieuwe scholencampagne kon tientallen scholen bekoren om op 13 mei hun Fairtrade-engagement te bevestigen. Zo proefden in totaal 48677 werknemers en leerlingen op hun Fairtrade@ Work actiedag van kwaliteitsvolle eerlijke producten en werden ze geïnformeerd over de zin en impact van Fairtrade. 10
De Havelaars In 2011 versterkte de campagne Fairtrade@Work zijn actieradius. Naast de jaarlijkse sensibiliseringsactie in mei focust de campagne voortaan op de dagelijkse consumptie van Fairtradeproducten op de werkvloer. Een logische stap, want enkel wanneer consumenten grote volumes Fairtradeproducten consumeren, zullen Fairtradeboeren in het Zuiden de impact van Fairtrade voelen. Daarom reikt Fairtrade@Work sinds 2011 Havelaars uit, een erkenning voor werkplekken die dag in dag uit Fairtrade consumeren. Wie Fairtrade opneemt in zijn duurzame aankooppolitiek komt in aanmerking voor een Havelaar met 1, 2 of 3 sterren, naargelang het engagement. Reeds 25 organisaties zagen hun keuze voor Fairtrade beloond met een Havelaar. Havelaar* Velt vzw RD voor pensioenen B&B 't Hemelhuys Regionaal Landschap Lage Kempen Havelaar** Sylphar nv Scholengroep SIVI Carglass Belgacom VOC Opstap Triodos Bank Havelaar*** Arsenal resto unif AXA in België Krauthammer Ecobos POD duurzame ontwikkeling Oxfam Fairtrade Vredeseilanden Exki KBC Bopro PM&QS nv Jeugdherberg De Fiertel Miko Café Liégeois WWF Belgium De Overmolen 11
Fairtrade als antwoord op klimaatverandering Confronted with a problem as daunting as climate change, resigned pessimism might seem a justified response. However, resigned pessimism is a luxury that the world s poor and future generations cannot afford and there is an alternative. (UNDP, 2007) Kleinschalige boeren in het Zuiden ondervinden meer en meer de gevolgen van de klimaatverandering. Regenperiodes laten langer op zich wachten en wanneer ze dan eindelijk doorbreken, komen ze in hevige stormen en verwoesten ze de productie. Een dalende productie zorgt voor inkomen- en jobverlies. De getroffen bevolkingsgroepen worden zo verder bedreigd in hun reeds precaire levensomstandigheden, met wereldwijde consequenties. Hoewel kleinschalige boeren in het Zuiden nauwelijks hebben bijgedragen tot de oprukkende klimaatbedreigingen, staan ze in de vuurlinie van de strijd tegen de desastreuze gevolgen ervan. De klimaatverandering kan de baten van een fair productie- en handelsmodel grondig terugdringen. Om deze uitdaging het hoofd te bieden, hanteert Fairtrade een dubbel actiemodel. Dankzij de gegarandeerde minimumprijs en de Fairtradepremie voor gemeenschapsprojecten stelt Fairtrade de boeren in staat om te investeren in adaptatie, zoals irrigatiesystemen, diversificatie enzovoort. Daarnaast speelt Fairtrade een actieve rol om de impact van de landbouwactiviteit op het klimaat te beperken. Het Fairtrade-lastenboek legt strenge eisen op met betrekking tot ecologische productiewijzen. Door middel van rationeel watergebruik, aanplanting van bos en omschakeling naar bio dringt Fairtrade de ecologische voetafdruk van de landbouwactiviteit terug. Op de laatste klimaattop in Durban (COP17) vertegenwoordigden het producentennetwerk in Afrika en enkele producenten de internationale Fairtradebeweging. Ze eisten dat de beleidmakers de noden van Fairtradeproducenten in het licht van de klimaatproblematiek erkennen en daaraan tegemoetkomen met gepaste politieke en financiële steun. Zo krijgen zij die ongevraagd de zwaarste klappen krijgen ondersteuning van zij die verantwoordelijkheid dragen. 12
Small Farmers, Big Solutions Max Havelaars jaarlijkse openingscolloquium van de Week van de Fair Trade durfde dit jaar een paar ernstige vraagtekens plaatsen. Hoe kan Fairtrade een antwoord bieden op een wereld in beweging? De grondstofprijzen swingen de pan uit; heeft Fairtrade nog een rol? En helpt Fairtrade de klimaatverandering een halt toe te roepen? Stof voor gesprek. Koffie-expert Jos Algra legde de vinger op het ware probleem in de koffiemarkt: de enorme wispelturigheid. De prijs van de koffie is in 2010/2011 verdubbeld maar hij is alweer aan het dalen. Met zijn gegarandeerde minimumprijs biedt Fairtrade stabiliteit in een uiterst volatiele markt. Bovendien helpt Fairtrade de lokale gemeenschappen vooruit in kwaliteitsverbetering, politieke impact, genderrelaties enzovoort. Koffiebranders en -importeurs gingen in discussie met John Kanjagaile, de exportmanager van de Tanzaniaanse koffiecoöperatie KCU. Ze kaartten aan dat koffieboeren bij hoge grondstofprijzen hun afspraken voor levering soms niet nakomen. John Kanjagaile wees hierbij op het grote belang van de persoonlijke relaties, die in het Fairtradesysteem bijzonder veel aandacht krijgen. Fairtrade is meer dan handel; het gaat om een echt partnerschap. Fairtrade en de klimaatverandering was het tweede heikele punt van het colloquium. Brigitte Gloire van Oxfam Solidariteit wees erop dat wie het minst de klimaatlast veroorzaakt, er de zwaarste gevolgen van draagt. Daarom moeten we massaal inzetten op duurzame productie. Het voedselsysteem moet eerlijker worden en we moeten de risico s samen gaan beheersen. Drie klimaatexperten brachten hierna een dringende boodschap: we kunnen niet passief blijven toekijken, we moeten ons aanpassen. Hier is een taak weggelegd voor Fairtrade: boeren ondersteunen om die oplossingen te vinden. Een eerlijke prijs betalen voor het voedsel is hiervoor een grondvoorwaarde. 13
Week van de Fairtrade 2011 De tiende Week van de Fairtrade wierp elf dagen lang een breed en helder licht over het Belgische Fairtrade-landschap. Samen met partnerorganisaties als Trade for Development Centre (BTC) en Oxfam verzekerde Max Havelaar een goed gevuld programma. Fairtrade-ambassadeurs in alle hoeken van het land organiseerden ludieke, informatieve, commerciële en sensibiliseringsacties die een breed publiek bereikten. In supermarkten Delhaize en Carrefour werden klanten ingelicht over de impact van Fairtrade-aankopen; Adriaan Van den Hove en chef-kok Jeroen De Pauw verzorgden op de Mechelse markt een publiek kookevenement; talrijke Fairtradegemeenten luidden de Fairtradeklok met debatten en spektakels; een Tanzaniaanse koffieproducent doorkruiste het land om organisatoren van evenementen een hart onder de riem te steken en te getuigen van de waarde van Fairtrade voor zijn gemeenschap; zeven gemeenten ontvingen de felbegeerde titel van FairTradeGemeente of Commune du Commerce Equitable. Een greep uit een volgeladen tiendaagse, die Fairtrade een extra duw in de rug gaf. 14
Najaarsactie Tijd voor een switch De Week van de Fairtrade is dé gelegenheid om het brede publiek warm te maken voor een eerlijkere Noord-Zuidhandel. Het is ook hét moment voor concrete acties die een switch naar Fairtrade bij het boodschappen-doen bevorderen. Heel wat merken hebben zich immers al in die zin geëngageerd. Dit jaar hebben een hele reeks commerciële partners bijgedragen tot de Week van de Fairtrade door met ons hoofdthema Fairtrade is meer dan een banaan of koffie aan de slag te gaan: Sodexo in zijn bedrijfsrestaurants, The Coffee Club via een campagne from bean to cup, Exki door een Fairtrade-ontbijt te organiseren, Café Liégeois met een eerlijk-duurzame vergadering voor de gemeenten enzovoort. Er werd een mond-aan-mond reklame actie op het internet gelanceerd met de medewerking van Ethiquable, Candico, Oxfam en Café Liégeois. 1000 ambassadeurs hebben producten ontvangen van deze Fairtrade-licentiehouders, samen met informatie over het label Max Havelaar. Hun rol? De producten laten proeven, over Fairtrade praten, debatten opzetten onder vrienden, familie en collega s, en natuurlijk ook bloggen! Er werden meer dan 120.000 contacten gelegd en er werd hard gediscussieerd. Een veelbelovend begin voor een echte Fairtrade community op het Web? Op onze eigen website hebben we voor 't eerst e-coupons gepubliceerd. Fairtrademerken Ethiquable en Belvas stapten mee in de test. Bedoeling was om klanten te laten kennismaken met ongekende Fairtrade-gelabelde producten door een korting aan te bieden bij de eerste aankoop. Een nieuwe gids Switch naar Fairtrade geeft tal van tips and tricks om je aankopen te veranderen en anderen van hetzelfde te overtuigen. 15
Nieuwkomers De lijst van Fairtrade Max Havelaar gelabelde producten blijft groeien. Op de Belgische markt. zijn er momenteel ongeveer 2000 verschillende producten beschikbaar. Naast onze belangrijkste producten bananen, koffie en chocolade, vindt u ook Fairtradeproducten in de afdelingen droge vruchten, koekjes, confituren, energiedranken of tafel- en badlinnen. Zie hier enkele nieuwigheden die in 2011 op de markt kwamen: Chocoladetabletten met Stevia van Cavalier Het koffiegamma bij Delhaize De honingkoeken van Maya Bio Fairtrade citroenen bij Colruyt 16
De fruitsappen van Ethiquable De energiedrank White Tiger - Bio Fairtrade limonades van Oxfam Bio Fairtrade orangettes bij Exki Het theegamma van Fair Trade Original Het bad- en tafellinnen van De Witte Lietaer 17
Cijfers, cijfers, cijfers De consumenten zijn ervan overtuigd dat de keuzes die zij maken in de winkel een positief verschil kunnen maken voor de producenten en landarbeiders in ontwikkelingslanden. Dat komt duidelijk naar voor uit de enquête van Globescan in België (maar ook op wereldschaal bij 17.000 consumenten in 24 landen). Max Havelaar en Fairtrade zijn top of mind referenties in België. Het label wordt herkend door 76% van de consumenten. Onder hen beschouwen 9 op de 10 het als een betrouwbaar label. De studie laat ons toe om Belgische consumenten in verschillende segmenten te groeperen. Naar schatting 31% van de mensen zijn Fairtrade-consumenten. Daarvan zijn 14% mature consumers met maandelijkse aankopen van Fairtradeproducten en 17% young consumers die op termijn hun aankoopfrequentie kunnen verhogen als ze overtuigd worden en als het aanbod zich verder ontwikkelt. Daarnaast noemen 47% van de Belgen zich ontvankelijk/passief tegenover eerlijke handel, wat wil zeggen dat ze niets voor maar ook niets tegen Fairtrade hebben of dat ze zich nooit eerder de vraag hebben gesteld. Dat betekent dus dat zij gemakkelijk kunnen overtuigd worden om te switchen naar Fairtrade! In België is er dus nog een groot potentieel voor Fairtrade. Volume groei S1 2011 (in %) versus 2010 *Growth in wholesale value (Bron: eigen cijfers) Aandeel per productcategorie in 2011 (in %) (Bron: eigen cijfers) 2000,00% Hot Coffee 28% 300,00% 125,00% 100,00% 75,00% 50,00% 25,00% 0,00% -25,00% -50,00% Chocolate, Biscuits, Confectionery * Juices, Cold Beverages * Desserts, Cakes, Ice-cream Bananas Other Fruits and Vegetables Coffee Other Hot Beverages Jams, Honey and Spreads * Rice, Pasta and Ready-prepared food Spices, Seasoning * Sugar, Sweeteners Cosmetics * Flowers Textiles * Alcoholic Beverages Appetizers, Nuts, Dried Fruits * Fresh Banana 25% Sugar 11% Chocolate, Biscuits 10% Wine 7% Juices 5% Jams, Honey 2% Textile 2% Soft Drinks 2% Deserts, Ice-creams 2% Flowers 2% Rice, Quinoa, Pasta 1% Nuts, Dried Fruits 1% Tea and Herbal Tea 1% Other Fresh Fruits 1% Spices, Seasoning 0,3% Beer 0,3% Fresh Vegetables 0,2% Cosmetics 0,2% 18
Volgens GFK hebben 41% van de Belgische huishoudens tijdens het voorbije jaar minimum één Fairtradeproduct gekocht in de supermarkt (tussen juni 2010 en juni 2011). Drie jaar geleden was dit slechts 25%. Dat betekent dat de laatste jaren een half miljoen huishoudens de stap naar Fairtrade hebben gezet. In de supermarkt zijn de meest populaire Fairtradeproducten de bananen en de suiker. Tot slot heeft kwalitatief marktonderzoek uitgevoerd begin 2011, geëvalueerd wat de Belgen associëren met de term fair trade. De studie registreerde wat hun aarzelingen maar ook hun verwachtingen waren tegenover het systeem en het label. Eén van de grote vaststellingen is de mentaliteitsverandering die plaats vond tussen 2006 (datum van ons laatste grote kwalitatieve onderzoek) en 2011. Fairtrade is niet langer enkel een verhaal van een goed geweten maar het krijgt een plaats in het globale thema van duurzame ontwikkeling. De meerwaarde ligt in het reële partnerschap tussen Noord en Zuid. Als het Zuiden er wel bij vaart, verwacht de Belg dat ook hij er beter van wordt en hij wil vooral genieten van Fairtradeproducten van hoge kwaliteit. 19
Wat vinden onze partners van ons? Carl Buyck, Communicatie-adviseur, akkanto Eerlijke handel. Het zou een evidentie moeten zijn. Dat is het echter niet. Nog niet. Al jaren timmert Max Havelaar vastberaden aan de weg naar een nieuw handelsmodel: eerlijk, duurzaam en transparant. Een handelsmodel dat enkel winnaars kent, geen verliezers. De boeren uit het Zuiden winnen dankzij een gegarandeerde opbrengst, een groeiende afzetmarkt én investeringen in de versterking van hun lokale gemeenschap. De consument in het Noorden wint doordat hij toegang krijgt tot een alsmaar breder gamma van kwaliteitsvolle producten, duurzaam geproduceerd, en aan een faire prijs. Het is de verdienste van Max Havelaar dat zij deze win-win situatie mogelijk maakt. De groeiende interesse van consumenten, producenten én distributeurs stemt hoopvol. Elke Faitrade-aankoop brengt het perspectief op een eerlijke wereldhandel een stap dichterbij. Doe zo voort! Marc Dascotte, Directeur van Oxfam-Magasins du Monde Max Havelaar en Oxfam-Magasins du monde delen de overtuiging dat eerlijke handel een concrete en ambitieuze oplossing biedt voor de economische onrechtvaardigheid en de nefaste gevolgen van de mondialisering. Niet dé oplossing, maar een oplossing op mensenmaat. Ook al lopen onze opvattingen over onze limieten en de risico s van een breidelloze ontwikkeling soms uiteen, toch worden onze beide organisaties door de burgers beschouwd als de boegbeelden van fair trade. Daarom was het ook logisch dat we ons associeerden, concreet voor Communes du Commerce Equitable, een groots initiatief van Max Havelaar waarin wij geloven. De 3000 vrijwilligers waaruit de beweging van de wereldwinkels bestaat, zijn zich bewust van het belang en de kansen die dit programma biedt voor hun gemeente. De burgers sensibiliseren, ze uitnodigen om verontwaardigd te zijn over onrecht en zich in te zetten voor een betere wereld kan ook door een gemeenschappelijke aanpak met Max Havelaar in de Waalse en Brusselse gemeenten. Want elke fairtradegemeente meer verhoogt de hoop voor onze partners in het Zuiden! 20
Wat vinden anderen van ons? Inga Verhaert, Gedeputeerde voor noord- Zuidbeleid van de provincie Antwerpen In 2011 werd Antwerpen de eerste FairTradeProvincie van het land en ik ben behoorlijk trots op die titel. Hij is het resultaat van 2,5 jaar hard werken en sensibiliseren, door een heleboel mensen. Nu we de titel hebben, gaan we natuurlijk op de ingeslagen weg verder. Want FairTradeProvincie is een blijvend engagement om producten van eerlijke handel aan te kopen en te promoten. Een steeds groter wordende groep van consumenten, winkels, organisaties, bedrijven en overheden trekt mee aan de kar. Fair trade daagt ons uit om verder te kijken dan het eten op ons bord. Het stelt ons wereldbeeld en de manier van omgaan met onze planeet in vraag. Riccardo Petrella, Professor Humane ecologie aan de Università della Svizzera italiana en initiatiefnemer van De Universiteit voor het Algemeen Belang In een wereld waar de roofzuchtige verrijking van de sterksten bekroond wordt, waar de politieke macht niet meer in de handen is van publieke instellingen maar van de financiële markten, waar de blinde razernij van de speculatieve kapitalen het samen-leven heeft vernietigd, waar de gemeenschappelijke goederen geprivatiseerd zijn en elke vorm van leven verhandeld wordt, in die wereld zijn er nog economische - nochtans private - spelers die er in slagen om de consument bij te brengen dat men een correcte prijs hoort te betalen voor menselijk werk, vooral dat van coöperatieven, en dat men de natuur niet mag vernietigen om er geld uit te winnen. Omdat de mensenrechten en het recht op leven op het spel staan. Dat is toch hoopvol. En dát is wat fair trade doet. Ann Demeulemeester, Algemeen Secretaris ACW Een eerlijke prijs betalen voor een eerlijk product: zo simpel kan het zijn. Werknemers, werkgevers en consumenten uit het Noorden kiezen voor waardig werk en eerlijke en duurzame handel met het Zuiden. Fairtrade Max Havelaar zorgt er in de eerste plaats voor dat er een interessant aanbod is van eerlijke producten en met hun aanpak staan zij er borg voor dat de boer, de werknemer of de plaatselijke coöperatieve in het Zuiden er ook een eerlijke prijs voor krijgt. Een fair inkomen betekent empowerment en toegang tot basisrechten. Bovendien slaagt Max Havelaar erin om met hun campagnes een steeds bredere groep van consumenten, organisaties en bedrijven te bereiken zodat er een sterk en breed draagvlak ontstaat voor een sociaal rechtvaardige en duurzame economie. Sabine Denis, Directeur Business & Society Ik zag met eigen ogen de impact van fair trade op de boerinnen in Nicaragua. Als je hun verhalen hoort, wéét je dat eerlijke handel werkt. De gegarandeerde minimumprijs is mooi meegenomen, maar de baten van Max Havelaar zitten voor mij vooral in de Fairtradepremie die de boerencoöperatie ontvangt en gebruikt voor haar gemeenschap. Kleine wonderen heb ik met dat geld zien verrichten. Fairtrade heeft ook aandacht voor de vrouwen, in het productieproces en in de gemeenschap, zodat ze steviger in hun schoenen staan. Fairtrade moet hier bij ons groeien opdat zij daar de vruchten kunnen plukken. Ook bedrijven kunnen hun steentje bijdragen en overgaan tot een fair en duurzaam aankoopbeleid. 21
Succesverhalen Delhaize zette in 2011 zijn sterke Fairtrade-engagement kracht bij met een indrukwekkende zet. De winkelketen breidde zijn aanbod Fairtrade-voedingsproducten uit van 42 naar 65 referenties. Alle originekoffies van het merk Delhaize dragen voortaan een Fairtrade-label. Naast 15 nieuwe basissoorten koffie en 6 soorten thee, vind je voortaan op het schap ook twee nieuwe fruitsappen, schuimwijn, biohoning, biorietsuiker, bio-ontbijtgranen met honing, biokoekjes met kokosnoot en biosnoepjes. Maar Delhaize ging nóg verder en lanceerde een nieuw textielgamma van 73 producten op basis van Fairtrade-biokatoen. Dankzij dit uitgebreide en gevarieerde assortiment is Delhaize vandaag de grootste verdeler van Fairtradeproducten in België. Liesbeth Claeys, inkoper bij Delhaize, vergezelde Max Havelaar op een reis naar Nicaragua. De ontmoeting met Fairtrade-koffieboeren sterkte haar in de overtuiging dat Fairtrade een reële bijdrage levert tot betere levensomstandigheden in het Zuiden. 10 jaar Exki is ook voor Fairtrade een aanleiding tot vreugde. In september 2011 trok medestichter Nicolas Steisel met Max Havelaar naar Bolivië, vergezeld van koffiebrander Café Liégeois en invoerder Coffeeteam. De ontmoeting met koffieboeren heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten. Het gezelschap stelde ter plaatse vast hoe Fairtrade de kleinschalige en duurzame landbouw ademruimte geeft en garant staat voor een productie van hoogstaande kwaliteit, met respect voor biodiversiteit. Exki kon dankzij deze reis een duurzame relatie opbouwen met de koffieproducenten, een onbetwistbare meerwaarde in de actuele marktcondities. Meer dan ooit overtuigd, bevestigt Exki in 2011 zijn keuze voor Fairtrade. In 2011 zette grootdistributeur Colruyt een extra gamma Fairtradeproducten in het rek, vaak onder het huismerk Biotime. Bananen, appelsienen, mango s, rijst, chocolade, thee en poedersuiker werden in 2011 van een Fairtrade keurmerk voorzien. The Coffee Club, een keten van duurzame coffee shops, is reeds jaren een sterke Fairtrade-ambassadeur. Directeur Thomas Drogard maakte met Max Havelaar en koffienbrander Java een Fairtradereis naar Tanzania en keerde geïnspireerd terug. Met de campagne from bean to cup vertelt the Coffee Club aan zijn klanten over de herkomst van de koffie, het leven van de producenten en hun eigen engagement voor Fairtrade. The Coffee Club bevestigde zijn geloof in Fairtrade met twee nieuwe producten: de frisdrank White Tiger en nieuwe Fairtradechocolade. 22