Opleidingstraject Trainer Omgaan met Pesten november 2015 juni 2016 november 2014 1
Beste belangstellende voor het opleidingstraject tot Trainer Omgaan met Pesten, Hierbij ontvangt u de informatiegids voor het opleidingstraject dat van start gaat in november 2015 bij voldoende aanmeldingen. In deze gids vindt u informatie over: Het opleidingstraject De docenten Ervaringen van deelnemers Stichting Omgaan met Pesten Wanneer u na het lezen van de brochure nog vragen heeft of aanvullende informatie wenst kunt u contact opnemen met de docent Mirelle Valentijn. Ook treft u in deze brochure een aanmeldingsformulier aan. Als u zich wilt aanmelden voor deze opleiding dient u dit ondertekende aanmeldingsformulier, C.V. te sturen naar de docent, samen met een kopie van uw identiteitsbewijs. Stichting Omgaan met Pesten Opleidingsbureau t.a.v. Mirelle Valentijn Pastoor Kannelaan 43 3648 XX Wilnis 0297 27 46 05 praktijkvoorlevensgeluk@kpnplanet.nl www.praktijkvoorlevensgeluk.nl Wij gaan gebruik maken van: Hotel & Congrescentrum De Bergse Bossen Traaij 299 3971 GM Driebergen www.bergsebossen.nl Deze locatie: Is centraal gelegen in Nederland binnen de provincie Utrecht Is goed bereikbaar zijn met zowel de auto als het openbaarvervoer + taxi Heeft een fijne ambiance binnen de locatie, onze trainingsruimte en biedt ons de gelegenheid om buiten programma onderdelen te doen Biedt eenpersoonskamers aan, aan onze deelnemers Het verblijf zal zijn op basis van volpension, alleen de (extra) drankjes bij het diner en de drankjes/snacks aan de bar na afloop van het programma zijn voor eigen rekening. Ook uw telefoonkosten op de hotelkamer zijn voor eigen rekening. Uw aanmelding is definitief wanneer u de kosten voor de opleiding 8 weken voor aanvang op rekening van Stichting Omgaan met Pesten heeft overgemaakt onder vermelding van opleidingstraject OMP en naam van deelnemer. U ontvangt een factuur en op aanvraag een bewijs van betaling voor de belastingaangifte. De kosten voor het opleidingstraject zijn aftrekbaar. Wij hopen u te ontmoeten! Hartelijke groet, Mirelle Valentijn & Margo Henderson (docenten stichting omgaan met pesten) 2
Inhoudsopgave 1. Het opleidingstraject blz. 4 1.1 Doelgroep blz. 4 1.2 Eindtermen blz. 4 1.3 Selectie blz. 5 1.4 Een toelichting op het profiel van de trainer Omgaan met Pesten blz. 5 1.5 Opzet programma opleidingstraject blz. 5 1.6 Kosten blz. 8 2. Studiebelasting blz. 9 2.1 POP blz. 9 2.2 Werkstuk blz. 10 2.3 Proeve van bekwaamheid blz. 10 2.4 Kennistoets blz. 10 2.5 Stage blz. 10 2.5 Portfolio blz. 11 3. Certificaat Trainer Omgaan met Pesten blz. 12 4. Vervolgopleidingstrajecten binnen stichting omgaan met pesten blz. 13 5. Persoonlijke presentatie docenten blz. 16 6. Ervaringen van deelnemers blz. 18 7. Plan van aanpak stichting omgaan met pesten blz. 21 7.1 Inleiding blz. 22 7.2 Doel blz. 23 7.3 Wat gaat de stichting doen blz. 24 7.4 De omvang van de doelgroep blz. 25 7.5 Onderscheidende aanpak en andere aanbieders blz. 25 7.6 Contactgegevens blz. 25 7.7 De vereniging trainers omgaan met pesten blz. 26 Bijlage: algemene voorwaarden opleidingstraject en aanmeldingsformulier 3
1. Het opleidingstraject 1.1 Doelgroep Het opleidingstraject kan gevolgd worden door belangstellenden die voldoen aan het profiel van de trainer: Hbo-opleiding met werkervaring en/of aanvullende opleidingen Ervaring in het opleiden en/of trainen en/of therapie Communicatief zeer vaardig. Het opleidingstraject kan gevolgd worden door belangstellenden die voldoen aan één van onderstaande huidige functies/werkachtergronden: Docenten: basisonderwijs, middelbaar onderwijs, beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs, lichamelijke opvoeding. Trainers zelfverdediging Intern Begeleiders Leerlingbegeleiders Zorgcoördinatoren binnen onderwijsinstellingen Mentoren Medewerkers jeugdzorg Maatschappelijk werkers Trainers Therapeuten Psychologen Hulpverleners Stafmedewerkers Leerplichtambtenaren Mensen met een pedagogische, dan wel agogische achtergrond 1.2 Eindtermen De trainer is na het afsluiten van het opleidingstraject en het behalen van het certificaat in staat om: De buitenschoolse STA STERK training uit te voeren in groepsverband met kinderen 4-12 jaar en jongeren 12 18 jaar inclusief: intakegesprekken, ouderavonden, voorbereiden / uitvoeren / afronden van de bijeenkomsten. De buitenschoolse individuele training STA STERK uit te voeren met kinderen 4 12 jaar en jongeren 12 18 jaar inclusief: intakegesprekken, oudergesprekken, voorbereiden / uitvoeren / afronden van de bijeenkomsten. Het anti-pest programma STA STERK op school uit te voeren met kinderen en jongeren inclusief: voorgesprek met beroepskrachten van school, afnemen en verwerken van vragenlijsten van deelnemers, selecteren van deelnemers voor de subgroep, voorbereiden / uitvoeren / afronden van de bijeenkomsten aan een subgroep uit een klas, contact met betrokken beroepskrachten van school. Ouderavonden, lezingen, workshops, themabijeenkomsten te verzorgen voor ouders en eventueel beroepskrachten. Lezingen en workshops en themabijeenkomsten voor beroepskrachten te verzorgen. Binnen de STA STERK training werken de deelnemers aan het hun sociale vaardigheid en weerbaarheid en leren zij omgaan met pesten. In januari 2013 is door de Erkenningcommissie Interventies besloten de Sta Sterk training voor de leeftijdsgroep 8 tot 12 jaar als goed onderbouwd te beoordelen. Deze interventie is daarom opgenomen in de databank effectieve jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut. Op de website www.nji.nl staat informatie over de onderbouwing van de Sta Sterk training. 4
Er komt steeds meer belangstelling voor de interventie Sta Sterk op School die op de lijst met veelbelovende anti-pestmethoden is geplaatst van minister Dekker. Dit betekent dat Sta Sterk op school kwaliteit biedt en ingezet kan worden op scholen. De trainer is na het afsluiten van het opleidingstraject en het behalen van het certificaat in staat om te functioneren als freelancer of zelfstandig ondernemer. Dit betekent dat de trainer onder andere: Acquisitie kan verrichten PR kan vormgeven Administratie kan beheren Offerte en factuur kan opmaken En in staat is andere bijkomende werkzaamheden uit te voeren Binnen deze eindterm wordt van de trainer een actieve houding verwacht. Dit betekent dat de trainer zich laat informeren door instanties als de Kamer van Koophandel en de belastingdienst om met te zetten stappen aan te sluiten op de eigen specifieke situatie. Ondernemerschap is niet verplicht; een leerkracht bijvoorbeeld kan ook binnen de school de producten gaan verzorgen, na het behalen van het certificaat. 1.3 Selectie De deelnemer dient voorafgaand aan het opleidingstraject een schriftelijke aanmelding- en selectie formulier in te vullen. Met behulp van dit formulier wordt bepaald of je voldoet aan het profiel van de trainer Omgaan met Pesten. Op dit formulier vul je je persoonlijke gegevens, opleiding, werkervaring en huidig beroep, motivatie en persoonlijke leerwens/- vraag in. Daarnaast lever je een kopie in van je legitimatiebewijs. Je wordt ofwel op basis van die informatie definitief geplaatst voor de opleiding ofwel uitgenodigd voor een persoonlijk selectiegesprek met de docenten. In dit gesprek: Maken wij kennis met elkaar. Bespreken wij het aanmeldingsformulier Wisselen wij wensen en verwachtingen uit en gaan in op de mogelijkheden om daar binnen het opleidingstraject, de stage en de POP begeleiding op in te spelen. Maken wij afspraken m.b.t. de stage Geven wij gelegenheid tot het stellen van vragen De selectiegesprekken vinden 1 maand tot enkele weken voorafgaand aan de start van de opleiding plaats. U kunt een aanvraag doen het selectiegesprek eerder te laten plaatsvinden. 1.4 Een toelichting op het profiel van de trainer Omgaan met Pesten Je bent enthousiast, flexibel en bereid kritisch naar zowel jezelf als anderen te kijken. Je bent in staat om datgene wat je leert in de training toe te passen en te vertalen naar je eigen werksituatie. Je bent in staat het geleerde te presenteren in een groep en daarop feedback te ontvangen. Je staat achter de uitgangspunten van de methode van de Stichting Omgaan met Pesten. 1.5 Opzet programma opleidingstraject De stichting Omgaan met Pesten verzorgt al jaren het opleidingstraject trainer Omgaan met Pesten. Het opleidingstraject wordt regelmatig aangepast aan de actuele ontwikkelingen rondom pesten en sociale weerbaarheid. Om efficiënt met de reistijd van de deelnemers om te gaan - die vaak uit het hele land komen - is gekozen voor drie maal twee aaneengesloten opleidingsdagen, een aparte toetsingsdag en een follow-up dag. Daarnaast 5
kan er zo meer verdieping worden gebracht binnen de opleiding. Ook geeft het de deelnemers meer tijd huiswerkopdrachten uit te voeren of een stage te plannen. Het verblijf in De Bergse Bossen hoort bij de opleiding. Tijdsomvang eerste drie maal twee aaneengesloten opleidingsdagen Zaterdag Zondag 09.30 ontvangst deelnemers met koffie en thee 10.00 start programma 12.30 Lunch 13.30 programma 19.30 diner 19.30 programma 22.00 afronding programma 08.00 ontbijt 09.00 start programma 12.30 lunch 13.30 programma 17.00 afronding programma 1.5.1 Opleidingstweedaagse 1 (7 & 8 november 2015) Kennismaken met docenten en deelnemers Basiskennis Omgaan met Pesten: - Visie - Benadering van het pestprobleem (rollen, vormen van pestgedrag, fasen) - Methode - Productkennis methode Omgaan met Pesten - Doelgroepen Product STA STERK training - Doelgroepen: kinderen, jongeren, ouders - Leefwereld doelgroepen - Opzet product - Vaardigheden trainer - Les 1, 2, 3, 4, 5 - Spelvormen, oefeningen en rollenspelen training - Instructie Toetsopdracht Zelfbeeld en zelfvertrouwen Subassertiviteit, assertiviteit, agressiviteit Helpende gedachten, Rationeel Emotieve Therapie Feedback geven en ontvangen Starten maatjes opleiding trainer OMP Spreekuur 1.5.2 Opleidingstweedaagse 2 (15 & 16 januari 2016) Oplossingstrategie aanleren Competenties van de trainer Groepsdynamiek Omgaan met weerstand Ontspannen en ademhaling Product STA STERK training - Les 6, 7, 8, 9, 10 - Spelvormen, oefeningen en rollenspelen training - Ouderavonden 6
- Intakegesprekken Intervisie en bespreken verdiepingsopdrachten Spreekuur 1.5.3 Opleidingstweedaagse 3 (12 & 13 maart 2016) Gesprekken zonder schuldvraag Kernkwaliteiten, werken met het kernkwadrant Intervisie en bespreken van verdiepingsopdrachten STA STERK training op school (subgroep uit een klas, subgroep uit meerdere klassen) STA STERK training voor het jonge kind STA STERK training voor pubers Zelfstandig ondernemen Coöperatief spel Product individuele training STA STERK - Doelgroepen: kinderen, jongeren, ouders - Leefwereld doelgroepen - Opzet product - Vaardigheden trainer - Spelvormen, oefeningen en rollenspelen training - Contacten met derden Product lezing/workshop/thema-avond: ouders en beroepskrachten zoals leerkrachten/docenten, hulpverleners, pedagogisch medewerkers, begeleiders van kinderen vanaf 4 jaar en jongeren - Doelgroepen: ouders, leerkrachten/docenten, hulpverleners, begeleiders, leidinggevenden en/of directeuren - Opzet product - Vaardigheden trainer - Spelvormen, oefeningen en rollenspelen - Product op maat ontwikkelen naar wens opdrachtgever en houden van een voorgesprek met een opdrachtgever 1.5.4 Proeve van bekwaamheid (9 april 2016 onder voorbehoud) Kennistoets Proeve van bekwaamheid (uitvoeren van een deel training waarin trainersvaardigheden worden ingezet) 1.5.5 Follow-updag (4 juni 2016) Na afronding van het opleidingstraject wordt een follow-updag georganiseerd. Op de followupdag worden de certificaten uitgereikt. Daarnaast vindt er nog kennisoverdracht plaats, bijvoorbeeld over digitaal pesten. En natuurlijk wordt er aandacht besteed aan het starten als trainer en daarbij staan commerciële vaardigheden centraal: Commerciële vaardigheden: Netwerken, Acquisitie, PR Administratie Procedures en richtlijnen stichting OMP Vrij in te vullen programma item op verzoek van deelnemers opleiding 7
1.5.6 Beknopt overzicht planning opleidingstraject 2015-2016 Opleidingstweedaagse 1: zaterdag 7 & zondag 8 november 2015 Opleidingstweedaagse 2: zaterdag 15 & zondag 16 januari 2016 Opleidingstweedaagse 3: zaterdag 12 & zondag 13 maart 2016 Proeve van bekwaamheid: zaterdag 9 april 2016 onder voorbehoud Follow-updag: zaterdag 4 juni 2016 1.6 Kosten De kosten voor de opleiding zijn inclusief: 17 dagdelen training 1 dagdeel proeve van bekwaamheid en schriftelijke toets Begeleiding van twee docenten tijdens de opleidingsweekenden Het handboek Omgaan met Pesten Stagebegeleiding Begeleiding persoonlijk ontwikkelingsplan en overige studiebelasting van een vaste docent Het handboek bestaat uit een draaiboek en een werkboek van de STA STERK training. Daarnaast zijn aanvullende readers m.b.t. competenties en vaardigheden voor de trainer opgenomen. Ook vindt u hierin voorbeelden van correspondentie en visueel ondersteunend lesmateriaal. De investering voor het opleidingstraject 2015-2016 is 3450,- (inclusief verblijf). Veel organisaties investeren in hun medewerkers door deze opleiding voor hen te betalen. Deelnemers die geen vergoeding krijgen vanuit de organisatie en zelf in hun opleiding en persoonlijke ontwikkeling investeren ontvangen van ons een korting van 500,- De prijs voor het opleidingstraject 2015-2016 is dan 2.950,- (inclusief verblijf). Op de certificaatuitreiking wordt door stichting Omgaan met Pesten als cadeau en aanmoediging voor trainers een startpakket met basismateriaal uitgedeeld. De kosten voor de accommodatie en het verblijf zijn inclusief: Verzorging op basis van volpension Overnachtingen op een eenpersoonskamer De Bergse Bossen is prachtig gelegen op de Utrechtse Heuvelrug. 8
2. Studiebelasting De studiebelasting bestaat uit: - verdiepingsopdrachten - toetsopdrachten - stage De studiebelasting varieert per deelnemer en hangt af van persoonlijke ontwikkeling en mogelijkheid en wensen om tijd vrij te maken voor stage. De studiebelasting zal 75-150 uur bedragen voor de opdrachten gedurende het gehele opleidingstraject; dit is exclusief de opleidingsweekenden. => Verdiepingsopdrachten De verdiepingsopdrachten zijn gericht op de eindtermen van het opleidingstraject. De verdiepingsopdrachten kunnen besproken worden op de intervisiemomenten tijdens en buiten de opleidingsweekenden om. Daarnaast is er tijdens het weekend altijd gelegenheid tot het stellen van vragen over de verdiepingsopdrachten of de intervisiebijeenkomsten. => Toetsopdrachten De toetsopdracht bestaat uit een aantal onderdelen: - POP (persoonlijk ontwikkelingsplan met betrekking tot competenties van de trainer) - Werkstuk - Proeve van bekwaamheid - Kennistoets => Stage Stage geeft je als deelnemer de mogelijkheid tot groei en enthousiasmering. De methodiek beklijft door de ervaring die je opdoet. Het ontwikkelen en verbeteren van trainersvaardigheden krijgt een kans. Het zelfvertrouwen neemt toe en de angst zelfstandig te starten als trainer na behalen van het certificaat neemt af. 2.1 POP Deelnemers hebben binnen het opleidingstraject een vaste POP-begeleider, een voor hen aangewezen docent, die tevens de rol van eerste beoordelaar vervult bij de toetsopdrachten. De POP-begeleider kan tussentijds de deelnemer van feedback voorzien en bijsturen in de ontwikkeling. Dit contact kan telefonisch, per e-mail of tijdens het opleidingstraject in het spreekuur plaatsvinden. Daarnaast is er na ieder opleidingsweekend een vast inlevermoment bij de begeleider voor het POP-deel dat is uitgewerkt. Hieraan dien je als deelnemer te voldoen, zodat de voorgang van je proces tot trainer OMP gevolgd en begeleid kan worden. Deelnemers werken met een maatje om elkaar te ondersteunen bij het POP. Deelnemers bouwen een intensieve samenwerking op en oefenen met feedback geven aan elkaar. Een van de belangrijkste trainersvaardigheden. We raden deelnemers aan een intervisiegroep te vormen samen met 2-4 andere deelnemers. In deze groep is er een mogelijkheid tot gezamenlijke verdieping, uitwisselen van ervaringen, herhalen van trainersvaardigheden. Wij geven mogelijke richtlijnen voor de intervisiegroep. - Minimaal 2 deelnemers, maximaal 4 deelnemers in een groep (3 4 heeft de voorkeur i.v.m. dynamiek). - Bespreken van de verdiepingsopdrachten met elkaar. 9
- Uitwisselen van vragen m.b.t. de verdiepingsopdrachten. - Herhalen van trainingsvaardigheden en oefenen met werkvormen uit de methode van Stichting Omgaan met Pesten met betrekking op persoonlijke aandachtspunten/leervragen/pop. - Intervisie waar een ervaring van een deelnemer met een intervisiemodel wordt besproken en uitgewerkt. - Verslaglegging per wisselbeurt door een van de deelnemers uit de groep en dit toezenden aan de groep en bij vragen aan een van de POP-begeleidende docenten. Criteria voor het verslag zouden kunnen zijn: datum en tijdsomvang, aan afwezigen, naam verslaglegger, eye-openers / conclusies m.b.t. verdiepingsopdrachten, beschrijving van gekozen trainersvaardigheid en eye-openers /conclusie m.b.t. het oefenen, verslag van het bespreken van de ervaring van een deelnemer en noemen van het gevolgde intervisiemodel, bewijs van actieve deelname van iedereen. Naast deze vorm van intervisie wordt er verplichte intervisie georganiseerd binnen de opleidingstweedaagse 2 en 3. 2.2 Werkstuk Binnen jouw POP heb je persoonlijke leerdoelen geformuleerd en daarop gereflecteerd per opleidingsweekend. Vaak loop je tijdens het werken aan een persoonlijk leerdoel aan tegen het ontbreken van bepaalde kennis en of vaardigheden. Zo ontstaat een leervraag. Het kan dan ondersteunend zijn een werkstuk te maken waarbij je je verdiept in die kennis of vaardigheden die nog ontbreken of die je nog onvoldoende beheerst. Voor dit werkstuk verdiep je je in literatuur die betrekking heeft op je persoonlijk leerdoel en daarbij geformuleerde leervraag. 2.3 Proeve van bekwaamheid Je schrijft een casus voor jezelf als trainer in de praktijk. Je kunt de casus uit je werkstuk gebruiken. Daarnaast kunnen ook de stage of je eigen werk gebruiken en natuurlijk je leerervaringen uit de opleidingsweekenden als inspiratiebron. Je schrijft een draaiboek voor jezelf voor de werkvorm of aanpak die je in deze casus wilt gaan inzetten en selecteert daaruit 10 min. die je gaat uitvoeren op opleidingsweekend 3. Je uitvoering wordt getoetst door de docent en je krijgt feedback van de andere deelnemers. Daarnaast verwerk je jouw proeve van bekwaamheid middels reflectie in je POP. Je kunt alleen voldoende en onvoldoende scoren. Mocht je een onvoldoende behalen, dan kun je de toets één maal herkansen. Daarover maken we individuele afspraken. 2.4 Kennistoets De kennistoets bestaat deels uit meerkeuzevragen en deels uit open vragen. Doel van de toets is om alleen die mensen te certificeren die de benodigde kennis voor het uitvoeren van alle producten Omgaan met Pesten bezitten. De toets gaat dus uitsluitend over zaken die tijdens de opleiding aan de orde zijn geweest. De toets bevat vragen die direct over de kennis gaan, maar ook toepassingsgerichte vragen. Je kunt alleen voldoende en onvoldoende scoren. Mocht je een onvoldoende behalen, dan kun je de toets één maal herkansen. Daarover maken we individuele afspraken. 2.5 Stage Stage geeft je als deelnemer de mogelijkheid tot groei en enthousiasmering. De methodiek beklijft door de ervaring die je opdoet. Het ontwikkelen en verbeteren van trainersvaardigheden krijgt een kans. Het zelfvertrouwen neemt toe en de angst zelfstandig te starten als trainer na behalen van het certificaat neemt af. 10
Je rondt je stage af met een kort reflectieverslag van de stage en verwerkt daarnaast jouw reflectie in je POP. Het verdient aanbeveling stage te lopen in een STA STERK training. Wanneer dit niet haalbaar is, kan een alternatieve stage in overige producten OMP plaatsvinden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bijwonen van ouderavonden, lezingen en workshops. Het minimum aantal stage-uren is 8 uur. Hierbij mogen voor- en nagesprek met de begeleidende trainer meegenomen worden. Een stage bestaat dus altijd uit: - voorgesprek met begeleider: verwachtingen uitwisselen, leerdoelen, taakverdeling, afspraken over opbouw in uitvoerende trainingsonderdelen - stage lopen tijdens de uitvoering van het product - eventueel een tussenevaluatie over het leerproces van de stagiaire - eindgesprek met begeleider Wanneer je nog weinig ervaring hebt opgedaan in het werken met groepen of het toepassen van trainerscompetenties en vaardigheden in de praktijk kan het zijn, dat we het minimum aantal stage uren aanpassen. Dit wordt beoordeeld voorafgaand aan de opleiding. Wanneer stage bij een trainer Omgaan met Pesten niet mogelijk of een alternatieve stage jouw voorkeur heeft kan daarvoor gekozen worden. Je kunt bijvoorbeeld in overleg met de POP-begeleider bekijken wat passend is bij het eigen leerproces en de leervraag. Deze alternatieve stage kan bijvoorbeeld plaatsvinden op de eigen werkplek, binnen het basisonderwijs of de buitenschoolse kinderopvang. Het stagebureau van stichting Omgaan met Pesten wordt gecoördineerd door Mirelle Valentijn. Zij ondersteunt je bij het vinden van een passende stageplaats. 2.6 Portfolio Na afronding van het opleidingstweedaagse 3 beschik je over een portfolio dat je inlevert bij de pop-docent. Het portfolio bestaat uit: - verdiepingsopdrachten - verslag(en) intervisiebijeenkomst(en) - POP en schriftelijke feedback van het maatje - voorbereiding van en reflectie op je proeve van bekwaamheid - werkstuk Van je pop-docent ontvang je feedback en er vindt beoordeling plaats a.d.h.v. een beoordelingsformulier. 11
3. Certificaat Trainer Omgaan met Pesten Na de eerste beoordeling vindt telefonisch een afrondend gesprek plaats tussen de deelnemer en docent(en) van het opleidingstraject. In het afrondende gesprek wordt het wel/niet behalen van het certificaat met de deelnemer besproken. Voorwaarden om het certificaat te behalen: - 100% aanwezigheid - Portfolio voldaan - Toetsopdrachten voldaan (POP, werkstuk, proeve van bekwaamheid, kennistoets) - Minimaal 8 uur stage - Vaardigheden en eindtermen trainer voldaan Wanneer een deelnemer aan de voorwaarden voldoet en het certificaat behaalt kan er een keuze gemaakt worden uit de volgende opties: - Deelnemer is in staat om met de twee genoemde eindtermen te gaan werken als trainer. Dit betekent dat de deelnemer aan de slag gaat met de producten Sta Sterk training en individuele training met kinderen en jongeren. Ook kan de trainer lezingen, workshops en ouderavonden verzorgen van maximaal 3 uur. Daarnaast kan de trainer de bijkomende taken rondom administratie, PR, Acquisitie verzorgen. De deelnemer ontvangt een licentie. - Er kan ook gekozen worden voor een gedeeltelijke licentie. De licentie kan dan in de toekomst uitgebreid worden door middel van persoonlijk begeleidingstraject. - Deelnemer start zelfstandig met behulp van een supervisor. Wanneer een deelnemer niet aan de voorwaarden voldoet om het certificaat te behalen, dan zal deze ook geen certificaat behalen. Er kan een keuze gemaakt worden uit de volgende opties: - Deelnemer wordt afgewezen, niet geschikt bevonden als trainer, wanneer er geen vooruitzicht is op verbetering. - Deelnemer zoekt samen met docent opleidingstraject en eventueel bestuur naar gepaste oplossingen voor knelpunten. Het bestuur van de stichting Omgaan met Pesten is eindverantwoordelijk en beslist. Alle keuzen gemaakt door de docenten: in het selectieproces, tijdens het opleidingstraject en aan het eind van het opleidingstraject, zijn steeds een advies van docenten aan het bestuur. De besluitvorming over de opties in het afrondende gesprek zijn altijd bindend. Trainers verbinden zich aan de stichting door zich aan te sluiten bij de vereniging van trainers voor een bedrag per jaar. Dit betekent dat zij samen met hun OMP-collega s meewerken aan het meer zichtbaar maken van de pestproblematiek en van de stichting Omgaan met Pesten. Zo kunnen trainers de ontwikkeling van de stichting en de producten ondersteunen, bijvoorbeeld in de werkgroepen. Daarnaast zijn er de volgende mogelijkheden: Het plaatsen van een eigen bladzijde op de website, het verkrijgen van de nieuwsbrief - OMP en deelnemen aan de verenigingsdagen en bijscholingsdagen voor trainers. Tegen vergoeding kan de trainer folders, posters en lesmateriaal bestellen in de winkel voor trainers. 12
4. Vervolgopleidingtrajecten binnen stichting Omgaan met Pesten Na afronding van dit basis opleidingstraject zou de trainer zich in kunnen schrijven voor vervolg opleidingstrajecten die worden aangeboden en doorgang vinden bij voldoende aanmeldingen. Hiermee kun je je licentie tot de uitvoering van producten omgaan met pesten uitbreiden. 1. Trainer Stevige Stap 2. Anti-Pest Projecten 3. Anti-pest coördinator binnen het onderwijs 4. Omgaan met pesten 18 +* Opleidingsgidsen zijn opvraagbaar bij de docenten. *opleidingsgids verschijnt in de loop van 2015 4.1 Vervolgopleidingstraject Trainer Stevige Stap De trainer is na het afsluiten van het opleidingstraject en het behalen van het certificaat in staat om: De buitenschoolse training STEVIGE STAP individueel en in groepsverband uit te voeren met tieners uit groep 8 en de brugklas inclusief: intakegesprekken, ouderavonden, voorbereiden / uitvoeren / afronden van de bijeenkomsten. De training STEVIGE STAP onder schooltijd in samenwerking met of in opdracht van een onderwijsinstelling uit te voeren. Dit kan individueel en in groepsverband met tieners uit groep 8 en de brugklas inclusief: intakegesprekken, ouderavonden, voorbereiden / uitvoeren / afronden van de bijeenkomsten. Losse workshops in de klas (brugklas of groep 8) uit te voeren met de leerlingen, gericht op de onderwerpen uit STEVIGE STAP Ouderavonden, lezingen, workshops, themabijeenkomsten te verzorgen voor ouders en eventueel beroepskrachten m.b.t. de overstap naar de brugklas. De trainer is in staat om met de informatie uit het draaiboek deze activiteiten zelf op maat te geven. Doelstelling De Stevige Stap Training geeft kinderen vóór én aan het begin van de brugklasperiode een steuntje in de rug, zodat ze met meer zelfvertrouwen die eerste stappen in deze nieuwe en onbekende situatie kunnen zetten. De deelnemers leren anders omgaan met weerbaarheid, opkomen voor zichzelf door middel van direct toepasbare handvatten. Zij leren hoe zij kunnen omgaan met lastige situaties zoals o.m. : jezelf presenteren in een nieuwe groep, eigen mening hebben, conflicten, feedback geven en krijgen, groepsdruk. Daarnaast krijgen zij handvatten aangereikt over hoe om te gaan met het plannen en organiseren van het huiswerk. Opzet De training Stevige Stap bestaat uit 10 lessen van 1,5 uur, voorafgegaan door een intake, en afgewisseld met twee ouderbijeenkomsten. De opleiding bestaat uit: - een opleidingsdag - zelfstudie 13
4.2 Vervolgopleidingstraject Anti-Pest Projecten De trainer is na het afsluiten van het vervolg opleidingstraject in staat om anti-pest projecten op maat uit te voeren. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan: Anti-pest programma Omgaan met Elkaar STA STERK Schoolproject STA STERK Project kinderopvang De trainer is na het afsluiten van dit vervolgopleidingstraject in staat om producten op maat te verzorgen. Eigen ontwikkeling en competenties spelen hierbij een belangrijke rol. De licentie hiervoor kan alleen verkregen worden na beoordeling door docenten van het opleidingstraject. In dit opleidingstraject wordt gewerkt met EVC (erkenning verworven competenties) die recht geven op gedeeltelijke vrijstelling. Voor wie zijn anti-pestprojecten OMP op maat Voor organisaties en instellingen waar kinderen en jongeren samen komen. Te denken valt aan scholen, jeugd- en jongerenwerk en kinderopvang. Doel van anti-pestprojecten op maat Een veilige en harmonische sfeer ontwikkelen en behouden door ongewenst gedrag te verminderen of te stoppen. Dit gebeurt onder andere doordat de deelnemers: - Meer inzicht in pesten krijgen. - Zich sociale vaardigheden en weerbaarheid eigen maken. - Opkomen voor zichzelf en een ander. - Gestimuleerd worden om positief gedrag in te zetten Beroepskrachten en andere omstanders krijgen handvatten aangereikt om de harmonische en veilige sfeer te verbeteren en in stand te houden. De deelnemers leren hoe ze voor zichzelf kunnen opkomen en hoe ze meer rekening met elkaar kunnen houden. Hierdoor wordt de voedingsbodem voor pesten en ander ongewenst gedrag weggenomen. Een project op maat kan oplossend en preventief worden ingezet. Mogelijke onderdelen van een anti-pestproject op maat STA STERK training in subgroepen OMGAAN MET ELKAAR training in subgroepen STA STERK workshops thema-avond workshop/studiedagen voor beroepskrachten advies aan beroepskrachten coöperatieve spelen opstellen anti-pestbeleid observatie en advies Door andere betrokkenen zoals ouders bij het project te betrekken, ontstaat een groter draagvlak waardoor de winst optimaal is. De opleiding bestaat uit: - EVC procedure - Workshops aangeboden in een weekend - Stage binnen de lessen Omgaan met Elkaar - Individuele opdrachten 14
a. Anti-pestcoördinator Onderwijs De cursus anti-pestcoördinator is bestemd voor professionals vanuit het primair en voortgezet onderwijs: vertrouwenspersonen, docenten, leerkrachten, intern begeleiders, zorgcoördinatoren en teamleiders. Ook trainers omgaan met pesten die werkzaam zijn in het onderwijs kunnen anti-pestcoördinator worden. Omdat er overlap is met de opleiding tot trainer is er een kortingsregeling. Na deze cursus: Bent u in staat om pesten beter te signaleren Handelt u adequaat bij (digitaal) pesten Kunt u effectieve preventieve activiteiten uitvoeren Heeft u handvatten om pesten en sociale veiligheid binnen groepen kinderen te monitoren Ondersteunt en adviseert u collega s bij actuele pestsituaties Voert u resultaatgerichte gesprekken met pesters en slachtoffers Heeft u een goed beeld van de rol, taken en verantwoordelijkheden van de antipestcoördinator Kunt u een weloverwogen keuze maken uit de door de overheid goedgekeurde antipestprogramma s Kent u de juridische voetangels en klemmen bij pestproblemen Kunt u het huidige pestprotocol van uw school actualiseren en implementeren De opleiding bestaat uit: - vijf dagdelen cursus in een aaneengesloten tweedaagse - zelfstudie b. Vervolgopleidingstraject omgaan met pesten 18+ Op dit moment werkt een werkgroep van trainers omgaan met pesten aan het bijstellen van het draaiboek en werkboek voor de doelgroep 18+. Naar verwachting is dit materiaal in de loop van 2015 afgerond en kan de ontwikkeling voor dit vervolg opleidingstraject worden bepaald. Op dat moment zal meer bekend zijn over de vorm, duur, kosten en dergelijke van het opleidingstraject waarmee je je deze training eigen kunt maken. 15
5. Persoonlijke presentatie docenten De docenten Mirelle en Margo zijn beiden enthousiaste verspreiders van de methode van stichting Omgaan met Pesten die ontstaan is vanuit het werk van Dieta Uyterlinde. Zij zijn betrokken bij het verder ontwikkelen van de methode en het materiaal en het opleidingstraject tot Trainer Omgaan met Pesten. Met veel plezier kijken zij alweer uit naar het uitvoeren van het volgende opleidingstraject. Het is voor ons een uitdaging om met elkaar te werken en te leren en ons gezamenlijk in te zetten voor zo n relevant maatschappelijk onderwerp als pesten en weerbaarheid. Wij hopen dat alle deelnemers net zo enthousiast worden als wij zijn. Mirelle Valentijn stelt zich voor Mijn naam is Mirelle Valentijn. Ik heb diverse opleidingen gevolgd: HBO docent / trainer omgangskunde, Trainer Sociale Weerbaarheid Omgaan met Pesten, spiritueel begeleider en docent kinder- en tieneryoga, lachyoga en coach specialisaties ik leer anders en gedeeld verdriet. Ik heb een eigen onderneming. Binnen Pura Vida Praktijk voor Levensgeluk richt ik mij op kinderen vanaf 4 jaar, jongeren, volwassenen, opvoeders en beroepsbeoefenaars binnen de gezondheidszorg, het jeugdwerk, kinder- en tieneropvang en het onderwijs, vrijwilligerswerk en het bedrijfsleven. Dit doe ik door het geven van training en coaching op het gebied van sociale vaardigheden, weerbaarheid en assertiviteit, omgaan met pesten, faalangst, omgaan met verlies-rouwscheiding, persoonlijke ontwikkeling en communicatie en het verzorgen van (lach)yogalessen en projecten. Dit kan zowel individueel als in groepsverband. Samen met de deelnemers werk ik aan het bereiken van een persoonlijke (leer)wens. Binnen mijn werk maak ik gebruik van mijn persoonlijke en professionele ervaringsdeskundigheid en opleidingsachtergrond. Ik werk vanuit mijn hart wanneer ik deelnemers begeleid tijdens veranderingsprocessen en ondersteun hen zichzelf, het team, de organisatie meer tot bloei te brengen. Sinds 2003 heb ik met voldoening al vele individuen en groepen begeleid. Ik vind het prachtig als deelnemers zelf mogelijkheden ontdekken voor verandering en deze eigen maken. Ik ben trots op positieve reacties die ik van kinderen, jongeren, ouders, vrijwilligers en beroepsbeoefenaars heb mogen ontvangen. Tijdens mijn opleiding docent Omgangskunde heb ik onderzoek gedaan naar het fenomeen pesten. Ik kwam op de website van Dieta Uyterlinde. Haar methode omgaan met pesten sprak me zo ontzettend aan, dat ik een informatie-ochtend in Barendrecht voor nieuwe trainers heb bezocht. Ik was direct enthousiast en besloot daarna om de kennisoverdracht te volgen bij Dieta Uyterlinde. Ik zeg altijd had ik dat allemaal geweten toen ik zes was, mijn levensloop als slachtoffer van pesten had er dan misschien heel anders uit gezien. Na Dieta geassisteerd te hebben in het opleiden van nieuwe trainers, heb ik deze rol sinds 2005 van haar overgenomen. Ik ben nauw betrokken geweest bij de oprichting van de stichting en vereniging van trainers en heb mij jarenlang ingezet als bestuurslid binnen de vereniging van trainers. Ik heb ervaren hoe groot de positieve uitwerking is van de visie en methode van stichting Omgaan met Pesten op het pestprobleem. Deelnemers worden weerbaarder, ze veranderen hun houding en worden ofwel helemaal niet meer gepest of veel minder. 16
Margo Henderson stelt zich voor Ik ben Margo Henderson en ik heb vooral werkervaring in het onderwijs. Na mijn studie sociale pedagogiek heb ik eerst een aantal jaren gewerkt als docent persoonlijke en maatschappelijke vorming. Ik ben altijd in of ten behoeve van het onderwijs blijven werken als beleidsmedewerker, opleidingsontwikkelaar en projectleider. Ook heb ik, na een trainersopleiding, trainingen gegeven aan onder andere docenten en maatschappelijk werkers. Ik heb mijn eigen bedrijf Aanpak Pesten Amsterdam. Ik word ingehuurd door organisaties die een onderwijsontwikkelaar nodig hebben en ik werk als trainer Omgaan met Pesten. Naast mijn betaalde werk heb ik altijd vrijwilligerswerk gedaan. Jaren geleden was ik weer op zoek naar nieuw vrijwilligerswerk en kwam ik terecht bij de stichting omgaan met pesten. De praktische methode sprak mij aan en ik ben de interne opleiding tot trainer omgaan met pesten gaan volgen. Na de opleiding heb ik aanvankelijk vooral thema-avonden en workshops begeleid. Vanaf 2007 ben ik in mijn eigen buurt actief bezig. Ik organiseer STA STERK trainingen, en heb klanten die een individuele training volgen. Daarnaast ben ik actief als voorzitter van de Vereniging van Trainers Omgaan met Pesten en ben ik docent aan verschillende opleidingsactiviteiten van Omgaan met Pesten. Ik deel graag mijn kennis, mede opgedaan uit literatuuronderzoek en het beschrijven van de theoretische onderbouwing voor de aanvragen voor de erkende jeugdinterventie bij het NJI van de STA STERK training en erkende jeugdinterventie bij het NJI voor anti-pest programma s op scholen. In 2013 kwam mijn eerste boek omgaan met pesten uit dat ik schreef als handreiking voor alle betrokkenen bij pesten (isbn: 978 90 8850 438 9). Ik ben heel enthousiast over de praktische toepasbaarheid van de STA STERK training. Ik hoop dat we met elkaar voor elkaar krijgen dat er in iedere stad een uitstekende trainer Omgaan met Pesten beschikbaar is. Het is leuk om met een enthousiaste groep mensen de schouders onder een goede zaak te zetten. 17
6. Ervaringen van deelnemers Roel van Unen volgde in 2013 het opleidingstraject tot trainer omgaan met pesten. Hij deelt graag zijn ervaringen met belangstellenden voor het toekomstige opleidingstraject. Ik ben nu klaar om als zelfstandige de stap te zetten naar het geven van Sta Sterk trainingen aan kinderen van 6 tot 18 jaar, het verzorgen van workshops aan leerkrachten hoe om te gaan met pestgedrag en het geven van individuele trainingen o.a. aan kinderen. Dit klinkt heel simpel en duidelijk, denk ik. Maar daar is het een en ander aan vooraf gegaan. In mijn geval was ik al jaren in mijn hoofd bezig om deze stap te maken. Maar ik kon het niet concreet in daden omzetten zeker ook omdat ik het idee had dat me de tools ontbraken. De opleiding tot trainer omgaan met pesten heeft me niet alleen de tools gegeven maar ook de kracht en de helpende gedachte dat ik dat ook echt kan en een toegevoegde waarde kan zijn op dit gebied. Met als gevolg dat ik in oktober 2013 ga starten. Het meelopen en meetrainen in de praktijk door middel van stage(s) heeft mij daar ook erg bij geholpen. De koppeling naar de praktijk, in al zijn heftigheid, was voor mij zeer waardevol. Mirelle en Margo hebben, zeker ook in hun combinatie, de gave om de training praktisch en met beide benen op de grond neer te zetten en met name ook over te dragen. Dit maakt dat er gewerkt wordt aan vaardigheden en competenties om als trainer aan de slag te gaan maar het maakt ook dat er gezorgd wordt voor een persoonlijke groei van alle deelnemers die ook erg mooi is al zou je niet direct de training in de praktijk willen neerzetten. Dat maakt dat deze opleiding eigenlijk voor iedereen is aan te raden, maar zeker voor hen die op een positieve en concreet helpende wijze kinderen willen bijstaan die worstelen met gepest worden en met weerbaarheid. Heb ik dan niets aan te merken op de training? Jawel. In mijn trainingsgroep zaten 3 mannen. Dat is jammer. Ik wil daarom met name mannen oproepen zich aan te melden (terwijl de vrouwen natuurlijk ook moeten blijven komen). In de stages die ik gelopen heb is het mij opgevallen dat vooral jongens soms erg gebaat zijn bij de aanwezigheid van een man. Dit zit vaak in de herkenning en de soms andere manier van omgang. Roel van Unen september 2013 18
Natasja Borgman volgde in 2012 het opleidingstraject tot trainer omgaan met pesten. Zij deelt graag haar ervaringen met belangstellenden voor het toekomstige opleidingstraject. Ik ben leerkracht op een basisschool. Op school kom ik veel pesters en gepeste kinderen tegen. Als leerkracht heb ik mij altijd speciaal geïnteresseerd voor deze groep kinderen. Bij ons op school weten we wel dat er gepest wordt en dat er kinderen pesten en hebben we ook een pest protocol, maar toch vond ik dat er een praktischer invulling binnen school aan gegeven moest worden. Naast het begeleiden en helpen van kinderen vond ik ook dat we de pestproblematiek bij mijn collega s en bij ouders meer bespreekbaar moesten maken. Mijn directie was het hier mee eens en dus mocht ik op zoek gaan naar iets waar we op onze school mee verder konden wat betreft dit onderwerp. Via een zoektocht op het internet naar een praktische en inhoudelijke opleiding op dit gebied, ben ik terecht gekomen op de website van de Stichting Omgaan met Pesten. Ik kon me helemaal vinden in de werkwijze van de stichting, namelijk het aanbieden van praktische mogelijkheden aan gepeste kinderen om pesten tegen te gaan en/of te stoppen. Wat me daarnaast ook aansprak was dat ik na de het volgen van de opleiding ook themabijeenkomsten voor volwassenen zou kunnen organiseren. Dus naast kinderen helpen om te gaan met pesten, kon ik ook collega s en ouders op onze school bewuster maken van de pestproblematiek met deze opleiding. In overleg met de directie ben ik deze opleiding gaan volgen. In april 2012 ben ik enthousiast gestart met het eerste weekend. Het was een heel divers weekend. We deden rollenspelen, we kregen informatie, we deden spelletjes met bijvoorbeeld als doel het vergroten van zelfvertrouwen die gebruikt kunnen worden tijdens het geven van je eigen trainingen. Aan het einde van het derde weekend heb je een hele Sta Sterk Training onder begeleiding van 2 zeer inspirerende docenten doorlopen met daarbij extra inhoudelijke informatie over het onderwerp, veel rollenspelen en vooral praktisch bezig zijn met de stof. Tijdens de training heb ik een alternatieve stage gelopen. Ik heb onder begeleiding van Margo Henderson zelf een Sta Sterk Training gegeven op mijn eigen school. Dit was voor mij een zeer leerzame stage omdat ik op deze manier echt gevoeld heb en heb meemaakt wat het is om de training te geven. De inhoud van de weekenden heb ik daardoor als nog waardevoller ervaren. Inmiddels ben ik klaar met de opleiding. Op mijn school word ik ingezet als specialist op het gebied van pesten. Wanneer er sprake is van pesten in een klas en de leerkracht weet niet hoe daar mee om te gaan, dan komt deze collega naar mij toe en dan kijken we samen hoe we dit kunnen aan pakken. Op dit moment geef ik een Sta Sterk Training aan een groepje van 5 kinderen. Door dat ik als specialist op school bekend sta, komen collega s naar mij toe met de vraag of de Sta Sterk training wat is voor het desbetreffende kind. In overleg met mij gaan leerkrachten dan in gesprek met ouders, om hen te informeren over deze mogelijkheid. Ouders nemen dan vervolgens contact met mij op wanneer ze geïnteresseerd zijn en er volgt evt. een gesprek. Daarnaast ga ik een workshop geven aan collega s, waarin ik ze handvatten geef hoe om te gaan met pesten in de klas en hoe het gepeste kind te helpen. Ook willen we op school 1 keer per jaar ouderbijeenkomsten organiseren. In deze bijeenkomsten informeren we ouders over de pestproblematiek en hoe ouders daar mee om kunnen gaan. Ook is het vanuit school een signaal naar ouders dat we pesten serieus nemen en dit niet accepteren. Ik ben erg blij dat de Stichting Omgaan met Pesten op mijn pad is gekomen. Ik vind de Sta Sterk training en alle andere mogelijkheden die de opleiding biedt een verrijking en een aanvulling voor mij als leerkracht, voor de school, voor de ouders, maar vooral voor de kinderen en dat is waar ik het voor gedaan heb. Natasja Borgman januari 2013 19
Helen Wildeboer volgde in 2009-2010 het opleidingstraject tot trainer omgaan met pesten. Zij deelt graag haar ervaringen met belangstellenden voor het toekomstige opleidingstraject. Op een informatieavond voor vrijwilligers van een coachingsproject te Alkmaar in 2009 werd ik voor het eerst bekend met de Stichting omgaan met Pesten. Margo Henderson, een van de docenten van de opleiding tot trainer omgaan met pesten, gaf die avond een workshop over het omgaan met pestproblematiek bij de pupillen die wij als coaches begeleiden. Mijn belangstelling voor het onderwerp was meteen gewekt. Het leek me meteen ontzettend leuk om zelf ook als trainer en coach met dit onderwerp aan de slag te gaan. Binnen een aantal weken had ik mij al aangemeld voor de opleiding tot trainer omgaan met pesten. Niet alleen de inhoud van de opleiding sprak me erg aan, maar ook de beperkte duur en het volgen van de trainingsdagen in de weekenden in het midden van het land. In november 2009 vond dan eindelijk het voor mij lang verwachte eerste opleidingsweekend plaats. Ik heb in mijn leven al veel cursussen en opleidingen gevolgd. Meestal zat ik dan de tweede dag aan het begin van de middag al op mijn horloge te kijken of het einde al in zicht was. Aan het einde van het eerste weekend was ik echter helemaal verbaasd. Opeens was het zomaar zondag 17.00 uur en ik had tussendoor geen enkel moment het gevoel gehad dat het wel weer even genoeg was en dat ik graag wel weer naar huis zou willen. Ook in de opvolgende weekenden vloog de tijd om. De opleidingsdagen zijn zeer afwisselend. Dan weer een stukje theorie, een rollenspel, een presentatie uitvoeren en dan weer samen met een medecursist een opdracht uitwerken. Dit houdt de opleiding gedurende het hele weekend erg dynamisch. Omdat de docenten zelf actieve trainers omgaan met pesten zijn, krijg je veel input vanuit de praktijk en dat is erg fijn als aanstaand trainer. Alle deelnemers aan de opleiding waren stuk voor stuk erg enthousiast om in de praktijk met het onderwerp pesten aan de slag te gaan. Ik heb het als erg inspirerend ervaren om met mensen uit het hele land met allemaal verschillende achtergronden samen de focus te leggen op het ontwikkelen van jezelf als trainer omgaan met pesten. Erg blij was ik met het stagetraject dat ik heb mogen volgen bij Margo Henderson. Samen met haar zette ik de Sta Sterk training op in mijn woonplaats Heiloo. Alleen daarvan heb ik al ontzettend veel geleerd en heb ik ook vele contacten opgedaan. Vervolgens kon ik bij haar mijn stage lopen en zien hoe de training er nu echt in de praktijk uitziet. Alle theorie en oefeningen uit de opleidingsweekenden krijgen dan eindelijk een plek in de praktijk. Ik vond het erg leuk om te zien hoe goed de training in de praktijk werkt en hoe blij de kinderen zijn om nu eindelijk de handvatten te krijgen die ze zo nodig hebben om voor zichzelf op te komen en zo het pesten te stoppen. Ik ben inmiddels zo enthousiast geworden dat ik heb besloten een carrièreswitch te maken van milieubelastingadviseur naar coach en trainer omgaan met pesten. Binnenkort ga ik de Sta Sterk training een vervolg geven in Heiloo en het voornemen is om deze ook in de omliggende plaatsen te gaan starten. Ik heb er in ieder geval ontzettend veel zin in. Helen Wildeboer april 2010 20