Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen Martelaarslaan 204b 9000 Gent tel. 09 225 91 33 - fax 09 233 35 89 plazzo@telenet.be http://users.telenet.be/plazzo Regionale zelfzorgbijeenkomst regio Gent Thema public relations en bekendmaking verslag dd. 9 juni mei 2005 Aanwezigen: Alias (1), GRIDO (3), Ikaros (2), Hepatotransplant Gent (1), Kontaktgroep Marfan/Ehlers-Danlos (1), Oost-Vlaamse Vereniging voor Gelaryngectomeerden (2), OVOK (2), Similes-regio Gent (1), SOS-Nuchterheid (2), Stotterforum (1), Zelfhulpgroep voor nabestaanden na zelfdoding (1), Peter Gielen (Trefpunt Zelfhulp), Ann De Maesschalck (Plazzo) 1. Aanleiding Veel vrijwilligers uit diverse Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven signaleerden de nood aan regionale zelfzorgbijeenkomsten voor ervaringsuitwisseling. In regio Gent bestaat dit soort bijeenkomsten reeds meer dan 25 jaar en dit overleg vormde de ontstaansbasis van Plazzo. Dit regionaal overleg was stopgezet vanaf het moment dat Plazzo algemene vormingsactiviteiten op provinciaal niveau organiseerde. Gedurende het voorbije werkjaar werd duidelijk dat deze activiteiten complementair en dus allebei nodig zijn. 2. Doel Doel van dit soort bijeenkomsten is om de beperkte en meestal vrijwillige middelen van een zelfzorginitiatief optimaal te gebruiken door ervaringsuitwisseling over zelfgekozen, gemeenschappelijke thema s. Deze ervaringsuitwisseling zal leiden tot: 1. bruikbare tips van organisaties in gelijkaardige situaties 2. betere kennis van iedere werking i.f.v.: betere doorverwijzing vermijden van overlapping 3. gezamenlijke bekendmaking 4. gezamenlijk optreden naar: hulpverleners overheden 3. Organisatie De organisatie gebeurt vanuit een samenwerking van drie organisaties met een complementaire taak en expertise: - Plazzo: coördinatie, uitnodiging, bekendmaking, moderatie, inbreng van informatie en expertise vanuit andere groepen,regio s, - Trefpunt Zelfhulp: inhoudelijke inbreng - Welzijnsoverleg Regio Gent: bekendmaking, logistieke ondersteuning (zaal, drank, onthaal), aanspreekbaar voor samenwerking indien nodig (vb. met regionale netwerk van professionele organisaties, beleid, ). 4. Werkwijze De deelnemers wisselden vragen, ervaringen, tips, uit over het thema public relations en bekendmaking, ingeleid en aangevuld door Peter Gielen van Trefpunt Zelfhulp en gemodereerd door Plazzo. Plazzo werkt met de steun van het Provinciebestuur Oost-Vlaanderen
5. Vragen en tips Tijdens het overleg kwamen o.a. de volgende punten aan bod: 5.1. Doel van P.R. en bekendmaking Organisaties kunnen verschillende doelen nastreven via P.R. en bekendmaking. De volgende doelen werden aangegeven: naambekendheid; groter (potentieel) doelpubliek aanspreken; taboe/stigmatisering doorbreken; mensen bereiken die het nodig hebben en hen helpen de stap zetten naar het zoeken/vinden van hulp. 5.2. Werkwijzen voor P.R. en bekendmaking Dit kan op verschillende manieren o.a. via: persconferentie kranten radio tijdschriften vb. HUMO, Huisartsenkrant, opleiding huisartsen wachtzalen apotheken persoonlijke contacten bibliotheken sociale kaarten Conclusies: De beste wijze voor P.R. en bekendmaking is afhankelijk van het doel dat je beoogt. Lokkertjes zoals gratis hulpmiddelen werken niet, want creëren verkeerde verwachtingen Goede contacten met pers en doorverwijzers werkt altijd het best. 5.3. Tips - P.R. en bekendmaking: nooit loskoppelen! - Heb realistische verwachtingen! Hou rekening met de onderzoeksresultaten over deelname aan groepen in Duitsland zoals deze door Peter Gielen werd meegedeeld (info op te vragen bij Trefpunt Zelfhulp). Hou rekening met de volgende aandachtspunten: Naambekendheid is zeer moeilijk te realiseren Gericht bekendmaken het best is, maar voor sommige groepen niet evident vb. familieleden van zieken, nabestaanden na zelfdoding, Bekendmaking en taboedoorbreking kan je niet oplossen via interviews, artikels,, maar wél via P.R. o.a. naar aanleiding van de oprichting van een nieuwe afdeling, peterschap van een bekende Vlaming, Ervoor zorgen dat mensen op het juiste moment en op de gepaste wijze worden aangesproken via doorverwijzers is niet evident. Bij sommige doorverwijzers bestaat schrik voor te mondige patiënten. - P.R. = op een goede manier relaties uitbouwen: stapsgewijs bouw eerst een goede werking uit maak daarna bekend, vooral via persoonlijke contacten - Maak je werking niet te frequent bekend = overkill! - Samenwerking met de media/pers: wees voorbereid! Wees steeds voorbereid op vragen naar een interview vb. door vooraf een verantwoordelijke aan te duiden die goed voorbereid is. Regionaal overleg zelfzorginitiatieven regio Gent 2
- Inspelen op de actualiteit helpt geef aan wat de nieuwswaarde is van het bericht van jouw organisatie het effect hangt af van de nieuwswaarde vb. ten tijde van de Dutrouxaffaire trokken activiteiten en artikels over andere thema s heel weinig aandacht. - Afwijken van het normale, werkt! vb. een ongewone naam geven aan een activiteit cfr. Epilepsiemarkt - Persoonlijke contacten: juiste info geven niet aanklampen! - Maak een kosten-batenanalyse vooraleer je acties onderneemt! - Schat de consequenties van een brede bekendmaking vooraf in, zodat deze haalbaar blijven voor jouw organisatie! - Maak informatiemateriaal op maat vb. door een algemene folder met contactgegevens, met inlegblaadjes met specifieke info vb. voor nieuwe medewerkers, professionelen, lotgenoten, 6. Mogelijkheden via Trefpunt Zelfhulp Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven kunnen bij Trefpunt Zelfhulp terecht voor bekendmaking en ondersteuning: via de website www.zelfhulp.be: jaarlijks 17 000 hits via de zelfhulpgids via de jaarlijkse adressenlijst van de Vlaamse zelfhulpgroepen aan àlle Vlaamse huisartsen via het secretariaat en de medewerkers van Trefpunt Zelfhulp: Trefpunt Zelfhulp krijgt jaarlijks 3000 à 4000 vragen vormingen/trainingen op maat vb. over omgaan met de pers, advies en samenwerking bij gerichte P.R.-campagnes. Trefpunt Zelfhulp beschikt o.a. over een uitgebreide adressenlijst van huisartsen, kranten, Voor meer informatie of ondersteuning i.v.m. dit thema kunt u terecht bij Peter Gielen, Trefpunt Zelfhulp Departement Sociologie, E. Van Eventstraat 2C te 3000 Leuven, telefonisch 016 32 31 58, per fax 016 32 30 52 of via e-mail peter.gielen@soc.kuleuven.ac.be. Meer informatie over Trefpunt Zelfhulp vindt u op de website www.zelfhulp.be. 7. Mogelijkheden via Plazzo Gezamenlijke acties i.v.m. P.R. en bekendmaking Zelfzorginitiatieven hangen vaak af van de bereidheid van doorverwijzers vb. huisartsen, maatschappelijk werkers, om hun aanbod op het gepaste moment op de gepaste wijze aan te kaarten bij potentieel doelpubliek. Gezien het gevaar voor een overkill -effect indien ieder zelfzorginitiatief apart contact neemt met dezelfde organisaties én omdat iedere zelfzorginitiatief beperkte middelen heeft, werd voorgesteld om gezamenlijke actie te ondernemen i.s.m. Plazzo. De volgende voorbeelden en mogelijkheden voor gezamenlijke P.R. en bekendmaking naar doorverwijzers werden aangehaald: - Limburgs Platform voor Zelfhulp- en Ontmoetingsgroepen (LPZO) Het LPZO werkt op de volgende wijze aan gezamenlijke P.R. en bekendmaking: Opleiding huisartsen Jaarlijkse samenwerking met de faculteit geneeskunde van het Limburgs Universitair Centrum (LUC). Studenten van de eerste kanditatuur worden geconfronteerd met de leden van de Limburgse Zelfhulp- en Ontmoetingsgroepen. Regionaal overleg zelfzorginitiatieven regio Gent 3
Overleggroep met ziekenhuizen Driemaandelijkse samenwerking met de ziekenhuizen Oost-Limburg en het Virga Jesseziekenhuis te Hasselt. De samenstelling van de LPZO-delegatie wordt afgestemd op het thema. - Gemeentelijke infobladen De meeste hebben een sociale rubriek of bevatten ook sociale organisaties. Dit zijn interessante, gratis bekendmakingkanalen. - Lokaal sociaal beleid (LSB) Decreet: Het decreet lokaal sociaal beleid wil de toegang van elke burger tot de sociale, economische en culturele grondrechten waarborgen door een betere samenwerking tussen de lokale actoren (gemeente, OCMW en derden 1 ). De lokale besturen krijgen hierin een coördinerende rol. Iedere gemeente moet voor eind 2005 een eerst lokaal sociaal beleidsplan opstellen. Hierin moet o.a. staan hoe men de participatie van de derden en de doelgroep zal vormgeven in dit beleidsplanningsproces. Een unieke kans dus om vragen tot samenwerking o.a. over bekendmaking en doorverwijzing in te kaderen! Plazzo-acties: Alle Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven zullen hierover per brief worden geïnformeerd door Plazzo, samen met een oproep om hieraan deel te nemen. Plazzo zal ook alle Oost-Vlaamse gemeente- en OCMW-besturen een brief sturen met informatie over de Oost-Vlaamse zelfzorg, met de vraag om hen bij het LSB-proces te betrekken. In Gent werd Plazzo gevraagd om deel te nemen als vertegenwoordiger van de Gentse zelfzorginitiatieven in het forum gezondheid. Dit biedt een structureel kader voor samenwerkingsvoorstellen tussen de Gentse zelfzorginitiatieven, professionele diensten (vb. ziekenhuizen) en beleidsverantwoordelijken. Omdat Plazzo dit niet in alle 65 Oost-Vlaamse gemeenten kan doen, zal de ontwikkelde expertise ook naar de andere gemeenten verspreid worden. - Colloquium good practices Plazzo plant een colloquium om de samenwerkingsmogelijkheden tussen zelfzorginitiatieven en professionelen bekend te maken a.d.h.v. voorbeelden van goede samenwerking. Alle voorbeelden en medewerking van Oost-Vlaamse zelfzorginitiatieven zijn welkom! 8. Mogelijkheden via Welzijnsoverleg Regio Gent (WRG): - Bekendmaking via de Sociale kaart van Gent Zelfzorgorganisaties uit Gent die hierin wensen vermeld te worden, kunnen dit aanvragen bij het Welzijnsoverleg Regio Gent (WRG). - Ingangspoort naar het WRG-netwerk van professionele hulpverleners en beleidsverantwoordelijken in de Gentse regio Voor meer informatie en aanvragen kunnen groepen terecht bij het Welzijnsoverleg Regio Gent (WRG), Martelaarslaan 204B te Gent, tel. 09 225 91 33, e-mail info@wrg.be of op de website www.wrg.be. 1 Derden zijn alle relevante, niet-publieke organisaties; dit kunnen formele organisaties zijn, maar evenzo sleutelfiguren, bevolkingsgroepen, sociale netwerken, zelfzorginitiatieven, Regionaal overleg zelfzorginitiatieven regio Gent 4
9. Conclusies en afspraken verdere werkwijze De nood aan dergelijke bijeenkomsten werd bevestigd door alle deelnemers. Er werden reeds thema s voor volgende bijeenkomsten aangebracht: - Vergaderruimtes De nood aan vergaderruimtes is een steeds terugkomend signaal. Vanuit de zelfzorginitiatieven werd benadrukt dat deze vergaderruimtes aan de volgende criteria dienen te voldoen: Betaalbaar; bereikbaar, zowel met de auto als met het openbaar vervoer; parkeergelegenheid. Zelfzorginitiatieven die vergaderruimtes kennen die aan deze voorwaarden voldoen, kunnen dit aan Plazzo melden. Plazzo zal hen dan een standaardformulier voor inventarisatie van vergaderruimtes (ontwikeld n.a.v. een vorige regionale bijeenkomst) bezorgen en de resultaten op de Plazzo-website bekendmaken, samen met het blanco formulier. Plazzo zal de nood aan vergaderruimtes signaleren in het kader van lokaal sociaal beleid. - Gezamenlijke P.R. en bekendmaking naar professionelen Er werd afgesproken dat Plazzo een overzicht maakt van de voorbeelden en mogelijkheden. Op basis van een bespreking van dit overzicht zal worden bepaald welke acties zinvol en haalbaar zijn in de Gentse regio en zal de verdere uitwerking gebeuren. - Omgaan met de pers Gezien het belang, de vele aandachtspunten, mogelijke valkuilen enerzijds en de expertise hierover bij Trefpunt Zelfhulp anderzijds, zal Peter Gielen dit onderdeel begeleiden. Gezien de interesse voor beide onderwerpen, werd afgesproken dat het volgend regionaal overleg uit een tweeluik met beide thema s (gezamenlijke P.R. en bekendmaking en omgaan met de pers) zal bestaan. Het volgend overleg zal doorgaan op donderdag 29 september 2005 en Oost- Vlaamse zelfzorginitiatieven kunnen zich voor de volledige dag of voor één van beide delen inschrijven. Regionaal overleg zelfzorginitiatieven regio Gent 5