Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R A O 2 9 / 2 / 1 2 KvK Haaglanden 40411428 Rabobank 1054.84.318 DATUM: 27 februari 2012 De Pensioenfederatie wil u ter voorbereiding van het Algemeen Overleg op woensdag 29 februari aanstaande graag zijn opvattingen duidelijk maken over de volgende onderwerpen Motie Van den Besselaar c.s. (32043, nr. 37) over beleggingsresultaten pensioenfondsen Het rapport dat minister Kamp u op 29 november 2011 (32043, nr.73) heeft toegezonden nuanceert in sterke mate het beeld dat na de publicatie van het rapport Frijns over de beleggingsresultaten is ontstaan. Ondanks het implementatieverlies hebben de pensioenfondsen van 2000 tot en met 2010 in totaal een beter rendement behaald dan hun benchmark. Over de volledige onderzoeksperiode (dus inclusief het jaar 2008) is het beleggingsresultaat van de pensioenfondsen ten opzicht van de benchmark in totaal 9,7 miljard positief. Evaluatie informatiebepalingen pensioenwetgeving (33110, nr. 1) De Pensioenfederatie onderschrijft de conclusies uit het rapport Evaluatie informatieverplichtingen pensioenwetgeving. De informatiebepalingen worden over het algemeen goed nageleefd door de pensioenuitvoerders. Wel zijn de huidige informatiebepalingen op sommige punten te gedetailleerd waardoor pensioenuitvoerders te weinig ruimte krijgen om maatwerk te leveren aan hun eigen deelnemerspopulatie. Ook blijkt uit het rapport dat sommige verplichte informatie-uitingen voor (een deel van) de deelnemers onvoldoende begrijpelijk en duidelijk zijn. De Pensioenfederatie is van mening dat het de communicatie met de (ex-)deelnemers en gepensioneerden ten goede komt als de informatiebepalingen meer principle based dan rule based zijn. Met andere woorden dat de regelgeving aangeeft dat de pensioenuitvoerders over bepaalde zaken adequaat moeten communiceren met de belanghebbenden, zonder dat de exacte tekst wordt voorgeschreven. De conclusies van het rapport bevestigen deze mening. De Pensioenfederatie vindt dat de pensioenwetgeving meer dan nu mogelijk moet maken dat verplichte informatie gelaagd kan worden aangeboden, namelijk wanneer deze relevant en zinvol is. Tenslotte pleit de Pensioenfederatie voor meer mogelijkheden voor online communicatie.
Startbrief: relevante informatie bij indiensttreding De Pensioenfederatie is van mening dat de startbrief die de pensioenuitvoerder binnen 3 maanden na indiensttreding dient te verstrekken (artikel 21 PW) te gedetailleerd is. De startbrief zou alleen die informatie moeten bevatten die voor de deelnemer relevant is bij indiensttreding. Daarbij zou bondig uitgelegd moeten worden welke keuzes de werknemer kan maken en wanneer hij in actie dient te komen. Daarnaast is het in de huidige tijd belangrijk de deelnemer te informeren over de mate van zekerheid van het pensioen. Tegelijkertijd kan worden verwezen naar andere communicatiemiddelen waarin meer gedetailleerde en diepgaander informatie wordt verstrekt (bijvoorbeeld in een brochure (op de website) van de pensioenuitvoerder). In dit kader werkt de Pensioenfederatie aan de ontwikkeling van een Pensioenwijzer die (een deel van) de functie van de huidige startbrief en (de toelichting op) het Uniform Pensioenoverzicht zou kunnen vervangen. In een later stadium geven wij u graag verdere informatie over deze Pensioenwijzer. Ruimte en kader voor online informatieverstrekking De Pensioenfederatie is van mening dat de informatiebepalingen meer ruimte dienen te bieden voor het online aanbieden van informatie. Door online informatie ook op passieve wijze beschikbaar te maken (ophalen van beveiligde informatie wanneer de deelnemer hier behoefte aan heeft) kan de huidige verplichte schriftelijke informatieverstrekking beperkt worden. Dit stelt pensioenuitvoerders in staat om meer gerichte informatie aan te bieden en de kosten hiervan beter te beheersen. De Pensioenwetgeving kan hiervoor een helder kader bieden. Informatie verstrekken wanneer dat opportuun is De informatiebepalingen zijn niet in alle gevallen goed toepasbaar voor pensioenfondsen met veel (weder)in- en uitdiensttreders. Deze pensioenfondsen worden door de huidige informatiebepalingen van de pensioenwetgeving bijvoorbeeld gedwongen een startbrief te sturen aan mensen die de sector alweer verlaten hebben. Er worden hierdoor onnodig veel kosten gemaakt. Pensioenregister: informatiebepalingen komen in ander licht te staan Begin 2011 is de website van de Stichting Pensioenregister, mijnpensioenoverzicht.nl, officieel in gebruik genomen. De site biedt voor het eerst een helder en eenvoudig totaalbeeld van het via het werk opgebouwd pensioen en de AOW. Door deze website, die in het eerste jaar van haar bestaan al 3 miljoen bezoekers trok, is voor de informatie over de pensioenregeling een nieuwe realiteit ontstaan en komen sommige informatiebepalingen in een ander licht te staan. Wellicht is het nu deze website bestaat niet meer noodzakelijk gewezen deelnemers ( slapers ) periodiek een Uniform Pensioenoverzicht toe te zenden, althans niet meer aan slapers met een pensioenaanspraak onder een bepaalde grens. Met name in sectoren als het uitzendwezen, horeca, schoonmaak en detailhandel is sprake van kortdurende dienstverbanden van jonge werknemers met relatief lage salarissen. De verplichting om aan deze 2
slapers periodiek een pensioenoverzicht te sturen brengt disproportioneel veel kosten met zich mee die uiteindelijk ten koste van de pensioenopbouw van de actieve deelnemers gaan. Toeslagenlabel: uit de Pensioenwetgeving schrappen Vanaf 2011 mogen pensioenuitvoerders zelf de inschatting maken of het opnemen van het toeslagenlabel bijdraagt aan de kwaliteit van de informatievoorziening aan hun deelnemers (32043, nr. 24). Sinds die tijd kunnen pensioenuitvoerders een keuze maken om het toeslagenlabel niet op te nemen. De Pensioenfederatie is van mening dat het toeslagenlabel uit de pensioenwetgeving kan worden geschrapt. Het is te complex, niet duidelijk en begrijpelijk voor deelnemers en leidt tot verwarring, geeft geen juiste voorstelling van zaken weer, roept additionele vragen op en kan zelfs onjuiste informatie geven. Toeslagenmatrix: meer afwijkingen toestaan Sinds 1 april 2011 hoeven pensioenuitvoerders vooraf geen toestemming meer te vragen aan de AFM om in persoonlijke uitingen af te wijken van de voorgeschreven tekst (de laatste kolom) van de zogenoemde toeslagenmatrix, indien gebruik van deze teksten zou leiden tot het verstrekken van onjuiste, onbegrijpelijke of onduidelijke informatie. Bij de formulering van afwijkende teksten wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de voorgeschreven teksten. Van de voorgeschreven teksten van de toeslagenmatrix voor het pensioen- en uitvoeringsreglement (de voorlaatste kolom) mag sinds 1 april 2011 niet worden afgeweken, ook niet in overleg met de toezichthouder (sinds 1 april 2011 DNB). De wens bij pensioenfondsen om hiervan af te wijken heeft echter dezelfde achtergrond als die bij persoonlijke uitingen. De Pensioenfederatie is daarom van mening dat ook van de verplichte teksten van de voorlaatste kolom van de toeslagenmatrix moet kunnen worden afgeweken. Bovenwettelijke informatie-uitingen In de wetgevingsbrief van de AFM van 7 december 2010 (32043, nr. 24, bijlage 97680) pleit de AFM voor de invoering van een wettelijke bepaling dat niet-verplichte informatie-uitingen van pensioenuitvoerders juist en niet misleidend moeten zijn. De Pensioenfederatie herhaalt hierbij niet overtuigd te zijn van de noodzaak van een dergelijke bepaling. Veelzeggend is in dit verband dat het voorbeeld dat in het rapport wordt genoemd (Box 3.4, pagina 29) nu juist betrekking heeft op een wettelijke informatie-uiting, namelijk het UPO. Uitvoeringskosten Aanbevelingen Uitvoeringskosten Op 10 november 2011 heeft de Pensioenfederatie de Aanbevelingen Uitvoeringskosten gepresenteerd. Hierin worden de pensioenfondsen opgeroepen transparant te zijn in de kosten van het pensioenbeheer en het vermogensbeheer. Een derde kostenpost die bekend gemaakt zal worden zijn de transactiekosten. Met name dit laatste punt is in internationale context 3
ambitieus omdat vermogensbeheerders gewend zijn de transactiekosten te verwerken in het rendement. Tegelijkertijd oogst de Nederlandse pensioensector internationaal veel waardering voor haar inspanningen om dit punt. Minister Kamp heeft in zijn brief aan de Tweede Kamer van 14 februari jl. (32043, nr. 100) laten weten de aanpak van de Pensioenfederatie te steunen en geen reden te zien voor nadere regelgeving op dit vlak. De Pensioenfederatie onderschrijft dit standpunt. De Aanbevelingen Uitvoeringskosten gaan ook in op de communicatieaspecten. De Pensioenfederatie is van mening dat de informatie over de kosten voor alle deelnemers beschikbaar moet zijn, bijvoorbeeld op de website en in het jaarverslag. Het bestuur en andere beleidsbepalende organen dienen tot in detail op de hoogte te zijn van de financiële consequenties van beleidsbeslissingen. Het jaarlijks Uniform Pensioenoverzicht is echter niet geschikt om deelnemers te informeren over de uitvoeringskosten. Overdrachtsbelasting Een deel van de uitvoeringskosten van pensioenfondsen vloeit voort uit generieke regelgeving. Als gevolg van generieke regelgeving ontstaan soms kosten die onredelijk zijn. Een voorbeeld hiervan is de belasting die tot 2012 moest worden betaald bij de overdracht van de vastgoedportefeuille bij een fusie van twee pensioenfondsen. Een concreet voorbeeld. Het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel is in 2008 gefuseerd met het grotere Bedrijfstakpensioenfonds Levensmiddelen. Het eerstgenoemde fonds had verplichtingen (VPV) ter grootte van 55 miljoen euro. Het fonds werd voor ruim 700.000 euro aangeslagen door de Belastingdienst in het kader van de overdracht van de vastgoedportefeuille. Dit was een kostenpost voor het pensioenfonds van meer dan 1% van de verplichtingen van het fonds. Op 17 december 2010 zijn door de Kamerleden Groot en Vermeij vragen gesteld aan de staatssecretaris van Financiën over deze fiscale belemmering bij het fuseren van Pensioenfondsen (2010Z19899). De staatssecretaris heeft deze problematiek erkend en maatregelen getroffen voor de fusies van pensioenfondsen vanaf 2012. Deze maatregelen hebben echter geen effect voor de pensioenfondsen die vóór 2012 zijn gefuseerd. De (ex-)deelnemers en gepensioneerden van deze fondsen zullen de onredelijke gevolgen hun leven lang in hun pensioenbouw en pensioenrechten voelen. De Pensioenfederatie verzoekt u dan ook er bij de staatssecretaris op aan te dringen dat hij van zijn discretionaire bevoegdheid maakt om vrijstelling te verlenen voor de overdrachtsbelasting aan pensioenfondsen die zijn gefuseerd vóór 2012 en waarbij door de belastingdienst nog geen definitief besluit is genomen. 4
Wet bekostiging Financieel Toezicht Op 14 februari jl. heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Wet bekostiging Financieel toezicht aangenomen. Dit wetsvoorstel voorziet in de financiering van de kosten van AFM en DNB en vervangt het bekostigingssysteem dat sinds 2004 van kracht is en is vastgelegd in de afzonderlijke financiële toezichtswetten, waaronder de Wet op het financieel toezicht en de Pensioenwet. In de nieuwe bekostigingssystematiek van dit wetsvoorstel wordt, anders dan tot nu toe, uitgegaan van een forfaitaire overheidsbijdrage aan de kosten van de AFM en DNB. Deze zal lager zijn dan nu het geval is en nadien alleen worden geïndexeerd. De overige kosten zullen worden gedragen door de onder toezicht gestelden. De Pensioenfondsen hebben geen directe invloed op de begroting (en daarmee op de activiteiten) van de toezichthouders. De minister van Financiën heeft bij inwerkingtreding van het wetsvoorstel geen financieel belang meer om kritisch te zijn, want de overheid betaalt een vast bedrag. De Pensioenfondsen zullen hierdoor mogelijk te maken krijgen met een meer dan redelijke verhoging van de toezichtskosten, hetgeen de laatste jaren ook al het geval was. Nu de pensioenfondsen door de politiek worden aangesproken op de aandacht voor de uitvoeringskosten is het voor hen wrang te worden geconfronteerd met wetgeving die er voor zorgt dat de uitvoeringskosten verder oplopen. PPI s en ondernemingspensioenfondsen (32043 nr. 102) De Pensioenfederatie is van mening dat de minister in zijn brief van 16 februari jl. voorbij gaat aan het feit dat de governance-eisen voor een PPI aanzienlijk lichter zijn dan voor een ondernemingspensioenfonds. In haar advies bij het wetsvoorstel Wet versterking bestuur pensioenfondsen signaleert de Raad van State de ontwikkeling dat ondernemingen het ondernemingspensioenfonds opheffen en overstappen naar een PPI. De Pensioenfederatie vraagt uw aandacht voor deze ontwikkeling bij de behandeling van dit wetsvoorstel. 5