WKK: de energiebesparingtechnologie bij uitstek! Deze notitie belicht puntsgewijs de grote rol van WKK bij energiebesparing/emissiereductie. Achtereenvolgens worden de volgende punten besproken en onderbouwd: 1. Energiebesparing essentieel in energiebeleid. WKK: de technologie bij uitstek! 2. WKK beleid grootste bijdrage aan emissiereductie en besparing 1990-2000 3. WKK draagt 20% bij aan afnemend besparingspercentage 4. Liberalisering doet besparing teruglopen, ook bij WKK 5. Grote, maar afnemende, besparingen door WKK 6. WKK besparingen reusachtige groot, vergeleken met andere besparingopties 7. WKK besparingen geweldig groot, ook vergeleken met andere bronnen 8. Geringe procentuele verbetering van de energie-efficiëntie verwacht. 9. Beleid met meer energiebesparing noodzakelijk. 10. WKK goedkoopste besparing- en CO 2 vrije elektriciteitproductie optie! 11. Er is nog veel WKK potentieel in Nederland!! 12. Realiseren van energiebesparing met WKK relatief aantrekkelijk. 13. Welslagen Nederlands energie- en emissiebeleid sterk bepaald door WKK beleid. 1. Energiebesparing essentieel in energiebeleid. WKK: de technologie bij uitstek! Het kabinet wil extra inzetten op energiebesparing, als de meest economisch efficiënte wijze op korte termijn om de voorzieningszekerheid te garanderen en de milieuproblematiek aan te pakken. (Energierapport 2005, pag. 40). WKK is de energiebesparingtechnologie bij uitstek (Dertig jaar Nederlands Energiebeleid, pag. 106). 2. WKK beleid grootste bijdrage aan emissiereductie en besparing 1990-2000 Uit onderstaande ECN figuur is duidelijk dat in de periode 1990-2000 toen het tempo van energiebesparing soms 2% per jaar bedroeg WKK beleid de grootste effectieve bijdrage gaf. Het genoemd rapport laat zien dat ook veel industriebeleid, Meer Jaren Afspraken of MAP plannen door toepassing van WKK werden gerealiseerd. Bron: ECN/RIVM: Effect van energie- en milieubeleid op broeikasgasemissies in de periode 1990-2000; (ECN-C-02-004); Maart 2002
3. WKK draagt 20% bij aan afnemend besparingspercentage. WKK draagt 20% bij aan het besparingspercentage, van 1,0% per jaar in 1995-2002, gemeten volgens het tussen EZ, ECN, RIVM, CPB, Novem afgesproken Protocol Monitoring Energiebesparing (ECN-C-01-129). Bron: ECN/RIVM: Gerealiseerde energiebesparing 1995-2002 (ECN-C-04-016) Aug. 2004 4. Liberalisering doet besparing teruglopen, ook bij WKK Als verklaring voor de afname van het energiebesparingtempo noemen ECN/RIVM: 5. Grote, maar afnemende, besparingen door WKK Een trendbreuk rond 1998 (WKK moratorium?) doorbrak de grote en groeiende bijdrage van WKK aan energiebesparing, die in 1998 meer dan 100 PJ bedroeg. Bron: ECN/RIVM: Gerealiseerde energiebesparing 1995-2002 (ECN-C-04-016) Aug. 2004
6. WKK besparingen reusachtige groot, zeker vergeleken met andere besparingopties In het energie rapport 2005 worden in bijlage 1 de onderstaande schattingen gemaakt van de effecten van extra besparingsmaatregelen. Geen enkele daarvan bereikt zelfs in 2020! het door WKK gerealiseerde niveau van rond de 100 PJ besparing. Maatregelen op Nederlands niveau realiseerbaar, met mogelijk effect in 2020: Witte certificaten 65 PJ Maatregelen verkeer en vervoer (excl. PM post) 14 PJ Convenant energie-innovatie in industrie 7 PJ Programma elektrische motoren industrie en verbeterde handhaving WBM 6 PJ Maatregelen waarvoor een Europees schaalniveau noodzakelijk is, met 2020 effect: Europese normering voortuigen 26 PJ Europese normering apparaten 38 PJ Continuering emissiehandel na 2012 13 PJ 169 PJ In het energierapport worden bovenstaande maatregelen tot 214 PJ opgeteld ( zie pag. 59) 7. WKK bijdrage aan besparingen geweldig groot, ook vergeleken met andere bronnen Ecofys heeft op verzoek van EZ recent de Mogelijkheden voor versnelling van energiebesparing in Nederland ingeschat. Het is deels de basis van enkele schattingen in het energierapport. Weer vallen de kleine omvang van de mogelijke effecten op (1-28 PJ in 2010) en de lange termijn - nodig om die te realiseren ten opzichte van het besparingseffect van WKK. Bron: Ecofys: Mogelijkheden voor versnelling van energiebesparing in Nederland. 21 Juni 2005. ECS05021 Ecofys vermeldt expliciet geen WKK bestudeerd te hebben en zich alleen op de 40% van de finale vraag mogelijkheden te concentreren. Onduidelijk is of het energierapport de effecten van energiebesparing bij de conversie in centrales en WKK in haar analyses meeneemt.
8. Geringe procentuele verbetering van de energie-efficiënte verwacht. Ten opzichte van historische percentages van (soms meer dan) 2% per jaar wordt in het energierapport ten gevolge van de daar genoemde inspanningen het volgende verwacht: 9. Beleid met meer energiebesparing noodzakelijk. Na de aanbevelingen van de Algemene Energie Raad en VROM Raad het energiebesparingtempo naar 2% per jaar (terug) te brengen, ontstond debat over de haalbaarheid daarvan. De Tweede Kamer heeft de motie van der Ham/Spies aangenomen, waarin een verhoging van de jaarlijkse verbetering via 1,5% in 2006 naar 2,0% in 2010 wordt gevraagd. In zijn brief aan de Tweede Kamer d.d. 7 maart 2005 onderschrijft de Minister voor Economische Zaken de noodzaak tot grotere energie-efficiency. Hij erkent dat het besparingstempo de laatste tijd laag is. Ook het energierapport is positief over besparing en stelt : Het kabinet wil inzetten op extra energiebesparing als de meest economisch efficiënte wijze op korte termijn om de voorzieningszekerheid te garanderen en de milieuproblematiek aan te pakken. Verrassend is de constatering op pag. 34 dat het kabinet voor een nog hoger besparingtempo met de huidige inzichten geen mogelijkheden ziet vanwege het ontbreken van betaalbare en binnen het beleid passende maatregelen 10 WKK goedkoopste besparing- en CO 2 vrije elektriciteitproductie optie!! Uit onderstaande ECN berekening blijkt de relatief zeer gunstige effectiviteit van WKK ondersteuning voor besparing en emissiereductie ( WKK heeft bijvoorbeeld een 6 maal zo grote effectiviteit dan andere besparingsmaatregelen zoals dubbel glas, hoog rendementsketel, verdere isolatie en het extra energie zuinig maken van witgoed apparaten.) Bron: ECN: Milieukosten Energiemaatregelen 1990 2010, april 2004, ECN-C-04-040
11. Er is nog veel WKK potentieel in Nederland!! De ECN/RIVM referentieramingen van mei 2005 tonen een realiseerbaar WKK potentieel van rond 2000 MWe extra in 2010 en 3-5000 MWe extra in 2020. Bron: ECN/RIVM: Referentieramingen energie en emissies 2005-2020, (ECN C-05-018) Mei 2005 12. Realiseren van energiebesparing met WKK relatief aantrekkelijk. WKK, zowel bestaand als potentieel, draagt bij aan betrouwbare, relatief schone energie voorziening, op de meest efficiënte wijze. Eenvoudig in te passen in het landschap is WKK vermogen relatief snel te realiseren. Het vermindert de noodzaak van aanleg van dure transportnetten voor elektriciteit en bespaart brandstof en bouwt voort op de sterke positie die Nederland op het gebied van WKK heeft opgebouwd. Maar WKK heeft, totdat energiemarkten goed werken, stimulering door overheden nodig. De EU en de Nederlandse overheden onderkennen dat, zoals bijvoorbeeld blijkt uit de recente EU WKK richtlijn en de hoge prioriteit die EU commissaris Piebalgs aan energiebesparing met name door WKK geeft. WKK is zelfs in Europa the single biggest solution to the Kyoto challenge zoals de EU in 2004 concludeerde. Wij bevelen de instandhouding en verdere doorgroei van het WKK-park aan als een zeer goed binnen het Nederlands en EU beleid liggende maatregel voor besparing, die relatief goed betaalbaar is. Voor de komende jaren is een langjarig zekere marktconforme ondersteuning van WKK noodzakelijk teneinde nieuwe investeringen te stimuleren en de bestaande capaciteit in stand te houden. Binnen het EU MilieuSteunKader pleitten wij voor een afdekking van 100% van de eventueel optredende On Rendabele Top voor WKK installaties jonger dan 15 jaar en voor een 50% afdekking bij oudere installaties. Deze laatste categorie dient door een goed regime ten aanzien van herinvesteringen geprikkeld te worden niet alleen hun installatie in stand te houden maar ook te verbeteren. Hiervoor moet passend, flankerend beleid gemaakt worden, bijv t.a.v. EIA, kredieten, garanties, vergunningen, etc. Buiten het EU MSK pleitten wij voor een breed stimulerings programma, gericht op industrie, glastuinbouw en vooral gebouwde omgeving, waarbij barrières weggenomen en toepassing mogelijk gemaakt wordt. Graag is Cogen Nederland beschikbaar over de uitwerking van deze plannen mee te denken.
13. Welslagen Nederlands energie- en emissiebeleid sterk bepaald door WKK beleid. De instandhouding en verdere doorgroei van het WKKpark is essentieel voor het bereiken van de beleidsdoelstellingen voor energiebesparing en CO 2 reductie schrijft het kabinet op pagina 46 van het Energierapport 2005. De mate van belang van het welslagen van het WKK beleid, zoals voorzien door ECN/RIVM in hun referentieramingen, wordt getoond door onderstaande gevoeligheden in hun modellen. Het toont dat voor het realiseren van de daar genoemde reducties van CO 2 emissies c.p. realiseren van besparingen WKK de derde factor is, voor factoren als de vraag naar elektriciteit, industriële groei, inzet en omvang kolenvermogen en energieprijzen. Er hangt veel af van het slagen van een goed WKK beleid. Bron: ECN/RIVM: Referentieramingen energie en emissies 2005-2020, (ECN C-05-018) Mei 2005