De Kleine Gids Omgevingsvergunning 2011 Kluwer 2010
Tekst: mw. mr. Maaike Bekooy, mw. mr. Janneke van Loenen, mr. ing. Luurt Wildeboer Mr. Maaike Bekooy en mr. ing. Luurt Wildeboer zijn advocaat en mr. Janneke van Loenen is professional support lawyer bij CMS Derks Star Busmann N.V. Grafische vormgeving: De Ploeg Communicatie Omslagontwerp: Reclamestudio Arthur van der Veer Bestellingen: telefoon 0570 67 35 55 Advertentieacquisitie: Kluwer Postbus 23, 7400 GA Deventer Helma Scherpenzeel E-mail: hscherpenzeel@kluwer.nl Uitgever: Jan Wessel Ham jham@kluwer.nl Druk: 1 ISBN 978 90 130 7322 5 (Paperback) ISBN 978 90 130 8142 8 (ebook versie) NUR 823-311 2010, Kluwer Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor de afwezigheid van eventuele (druk-) fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden auteur(s), redacteur(en), uitgever deswege geen aansprakelijkheid. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van art. 16h t/m 16m Auteurswet 1912 j o. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3051, 2130 KB).
VOORWOORD Voorbeeld 1 U wilt een serre aan uw woning in het bos bouwen en daarbij een terras aanleggen. Voor dit project moet u de volgende vergunningplichtige activiteiten verrichten: fietsenstalling slopen, bomen kappen, de serre bouwen, terras aanleggen, handelen in afwijking van het bestemmingsplan en een nieuwe oprit aanleggen. Voor al deze werkzaamheden (slopen, kappen, bouwen, afwijken en aanleggen) kunt u in één keer één integrale omgevingsvergunning aanvragen. Voorbeeld 2 Vóór de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht had u een bouwvergunning, milieuvergunning, sloopvergunning, aanlegvergunning en een vrijstelling van het bestemmingsplan nodig voor de uitbreiding van uw bedrijf. Sinds 1 oktober 2010 kunt u volstaan met de aanvraag van één omgevingsvergunning voor het slopen van een loods, uitbreiden van de milieu-inrichting, bouwen van nieuwe loodsen, handelen in strijd met het bestemmingsplan en het aanleggen van een weg. Voorbeeld 3 U wilt een woning bouwen, maar moet een monumentale boom kappen. De omwonenden zijn fel tegen het kappen van de boom, maar hebben geen bezwaar tegen de woning. In dit geval kunt u beter eerst bij de gemeente een omgevingsvergunning voor het kappen van de boom aanvragen, voordat u verder investeert in een bouwkundig ontwerp en de aanvraag van omgevingsvergunning voor het bouwen van de woning. Deze drie voorbeelden laten zien wanneer men te maken kan krijgen met de omgevingsvergunning. Sinds 1 oktober 2010 is de omgevingsvergunning ingevoerd op basis van de nieuwe Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. De omgevingsvergunning vervangt ruim 25 vergunningen en ontheffingen. V
Voorwoord Dit boekje geeft praktische informatie over de omgevingsvergunning. De volgende vragen worden beantwoord: Waar vraag ik een omgevingsvergunning aan? Hoe krijg ik een omgevingsvergunning? Welke procedures zijn van toepassing? Hoe kan ik in bezwaar en beroep gaan tegen de omgevingsvergunning? Het antwoord op deze vragen wordt ondersteund met overzichten, stappenplannen, schema s en praktijkvoorbeelden. Waar mogelijk worden praktische tips gegeven. Vergunningaanvragers (zowel particulieren als bedrijven) krijgen zo duidelijke informatie over de mogelijkheden en beperkingen om een omgevingsvergunning aan te vragen. Dit boekje is zowel geschikt voor hun adviseurs (zoals architecten, bouwers, milieuadviseurs, advocaten en andere rechtshulpverleners etc.) als voor overheden die de omgevingsvergunning afgeven (gemeenten, provincies en het Rijk). November 2010 Maaike Bekooy, Janneke van Loenen en Luurt Wildeboer CMS Derks Star Busmann N.V. VI
INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Lijst van afkortingen / IX Deel I Algemene uitgangspunten / 11 1 De omgevingsvergunning / 13 1.1 Wettelijk kader / 13 1.2 Begrippen project en activiteit / 16 1.3 Vergunningplichtige activiteiten / 17 1.4 Overdragen omgevingsvergunning / 18 1.5 Zaaksgebonden karakter omgevingsvergunning / 20 1.6 Uitzondering zaaksgebonden karakter omgevingsvergunning / 21 1.7 Vergunningvrije activiteiten / 22 Deel II Praktische aspecten / 25 2 Waar vraag ik een omgevingsvergunning aan? / 27 2.1 Aanvraag indienen bij één loket / 27 2.2 Eén bevoegd gezag voor een omgevingsvergunning / 28 2.3 Betrokkenheid andere bestuursorganen bij vergunningverlening / 31 VII
Inhoudsopgave 3 Hoe krijg ik een omgevingsvergunning? / 35 3.1 Een vergunning aanvragen / 35 3.2 Soorten omgevingsvergunningen / 41 3.3 Toetsingskader aanvraag / 54 3.4 Leges voor behandeling aanvraag / 54 4 Voorbereidingsprocedures / 57 4.1 Activiteiten bepalen de van toepassing zijnde voorbereidingsprocedure / 57 4.2 Aanvang voorbereidingsprocedure omgevingsvergunning / 60 4.3 Aanhouding behandeling aanvraag omgevingsvergunning / 61 4.4 Beoordeling volledigheid aanvraag omgevingsvergunning / 62 4.5 Reguliere voorbereidingsprocedure / 62 4.6 Uitgebreide voorbereidingsprocedure / 66 4.7 Voorbereidingsprocedure gefaseerde omgevingsvergunning / 68 4.8 Overzicht beslistermijnen omgevingsvergunning / 69 5 Rechtsbescherming omgevingsvergunning / 71 5.1 Bezwaar en beroep omgevingsvergunning / 72 5.2 Bezwaar / 77 5.3 Beroep / 79 5.4 Hoger beroep / 79 5.5 Overzicht rechtsbescherming omgevingsvergunning / 80 5.6 Voorlopige voorziening / 80 Bijlage: Aanvraagformulier omgevingsvergunning / 83 Nuttige adressen / 111 Handige websites / 115 Literatuurlijst / 117 Trefwoordenregister / 119 VIII
LIJST VAN AFKORTINGEN ABRvS Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State AMvB Algemene Maatregel van Bestuur APV Algemene Plaatselijke Verordening art. artikel Awb Algemene wet bestuursrecht B&W College van burgemeester en wethouders Bblb Besluit bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken Biab Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning Bor Besluit omgevingsrecht Bro Besluit ruimtelijke ordening BRZO Besluit Risico s Zware Ongevallen EZ Ministerie van Economische Zaken Ffw Flora- en faunawet GS College van gedeputeerde staten IPPC Integrated Pollution Prevention and Control Ivb Inrichtingen- en vergunningenbesluit milieubeheer Mor (ministeriële) Regeling omgevingsrecht Nb-wet Natuurbeschermingswet 1998 par. paragraaf VNG Vereniging van Nederlandse gemeenten VROM Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer vvgb verklaring van geen bedenkingen Wabo Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wm Wet milieubeheer Wro Wet ruimtelijke ordening Ww Woningwet IX
Deel I Algemene uitgangspunten De Kleine Gids begint in Deel I met een korte bespreking van wat een omgevingsvergunning inhoudt. De belangrijkste regelingen waarin de omgevingsvergunning is geregeld zijn de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, het Besluit omgevingsrecht en de Regeling omgevingsrecht. De achtergrond en doelstellingen van deze regelingen worden kort beschreven.
1 Inleiding 1 De omgevingsvergunning Deze Kleine Gids licht toe waarvoor men een omgevingsvergunning nodig heeft en hoe men die krijgt. Voor de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) had een burger of bedrijf vaak een groot aantal vergunningen nodig voor een project, zoals de verbouwing van een woning of de bouw van een bedrijf. De Wabo brengt sinds 1 oktober 2010 hierin verandering door ruim 25 van deze toestemmingen samen te voegen tot één omgevingsvergunning. Men kan de omgevingsvergunning bij één loket (één bevoegd gezag) aanvragen: veelal de gemeente. In een enkel geval moet men de aanvraag bij de provincie of het Rijk indienen. De aanvraagprocedure voor de omgevingsvergunning is vereenvoudigd. Men kan de aanvraag ook digitaal indienen bij de website Omgevingsloket online: www. omgevingsloketonline.nl. 1.1 Wettelijk kader De omgevingsvergunning is op de volgende regelgeving gebaseerd: Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo); Besluit omgevingsrecht (Bor); Regeling omgevingsrecht (Mor); Invoeringswet Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; Invoeringsbesluit Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Hieronder volgt een korte toelichting wat deze regelingen voor de omgevingsvergunning betekenen. 13
1.1.2 Inleiding TIP! Via de website www.overheid.nl (onder Wet- en regelgeving) kunt u de complete tekst van alle regelingen raadplegen. Verder staat veel nuttige informatie op: www.omgevingsvergunning.vrom.nl en www.omgevingsvergunning.nl. 1.1.1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Hoofdstuk 1 van de Wabo bevat de begripsbepalingen. De aanvraag voor een omgevingsvergunning, de wijze waarop deze wordt beoordeeld en de soms vereiste verklaring van geen bedenkingen (vvgb) worden behandeld in hoofdstuk 2. Ook de wijziging en intrekking van de omgevingsvergunning zijn daar geregeld. Hoofdstuk 3 behandelt de procedures voor de omgevingsvergunning: de reguliere en uitgebreide voorbereidingsprocedure. In dit hoofdstuk komen ook de wijziging en intrekking van de omgevingsvergunning aan bod. Hoofdstuk 5 bevat het toezicht op en handhaving van de Wabo. Hierbij gaat het om het opleggen van sancties (bestuursdwang, last onder dwangsom en intrekking van een vergunning of ontheffing). Als men het niet eens is met een beslissing is bezwaar en beroep mogelijk. Dit is geregeld in hoofdstuk 6. Hoofdstuk 7 regelt enkele bijzondere onderwerpen. Hoofdstuk 8 bevat de overgangsbepalingen. Hierin is aangegeven hoe men zal omgaan met nog lopende aanvragen om een vergunning en wat er gebeurt met al verleende vergunningen die op grond van de Wabo onderdeel worden van de omgevingsvergunning. 1.1.2 Besluit omgevingsrecht (Bor) In het Besluit omgevingsrecht (Bor) komen de volgende onderwerpen aan de orde: de aanwijzing van vergunningplichtige (milieu)activiteiten; de aanwijzing van vergunningvrije (bouw)activiteiten; de opsomming van de activiteiten waarvoor de provincie of de minister wordt aangewezen als bevoegd gezag; de wijze waarop een aanvraag moet worden ingediend; de mogelijke voorschriften die aan een omgevingsvergunning moeten of kunnen worden verbonden; de aanwijzing van adviseurs en; de gevallen waarin een vvgb nodig is voor het kunnen verlenen van de omgevingsvergunning. Het Bor bevat ook onderwerpen die vóór de inwerkingtreding van de Wabo in andere regelingen (zoals het Inrichtingen- en vergunningenbesluit milieubeheer (Ivb), het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning (Biab) en het Besluit bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken (Bblb)) waren geregeld. De inhoudelijke onderwerpen zijn vrijwel ongewijzigd overgenomen in het Bor en de drie genoemde regelingen zijn vervallen. 14