De MZO als schakel tussen migrantenouders en opvoedondersteuning. Samen over de brug

Vergelijkbare documenten
De migrantenzelforganisatie als brug naar opvoedsteun

Stichting Marokkaanse Moslims in Breda. Antiloopstraat LB Breda. Tel/Fax Kvk nr:

Korte historie. Stichting Al-Raza (betekent de tevredenheid) is op 31 december 1999 opgericht.

Triple P Divers: nog beter aansluiten bij migrantenouders

Stimuleren dat oudere migranten de weg naar voorzieningen voor zorg en welzijn, wonen en inkomen weten te vinden. Dat beoogt Stem van de oudere

Opvoeding & Ontwikkeling

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik

Fiche 6: Hoe trek je meer allochtone cliënten aan?

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan.

Buurtbemiddeling helpt!

Kenniswerkplaats Tienplus

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)

Workshop: Coach je kind zet allochtone ouders in hun kracht.

Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal

De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien.

Hulp voor jonge ouders. Informatie voor professionals

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID

Diversiteitgevoelig en Positief jeugdbeleid: gezamenlijke agenda

Workshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus

Zorg voor Jeugd Raadsinformatieavond. 22 januari /02/2013 1

Triple P. Triple P Divers Kenniswerkplaats Tienplus Amsterdam. Marjolijn Distelbrink & Cecile Winkelman 14 juni 2012

Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken

Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979)

Opvoeden in andere culturen

U kunt bij WiN terecht voor: Buurtwerk Vrijwilligerswerk Jongerenwerk Mantelzorg (aparte folder) Sport- en cultuurcoaches Dienstverlenende

Wie is er niet mee grootgebracht? Opvoeding(sondersteuning) en diversiteit Voorbeelden uit Amsterdam

cursusaanbod voor professionals september februari 2013

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen

Onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit cliëntenperspectief. De stand van zaken medio 2015

COACH JE KIND. ouders worden zelfredzame opvoeders

De effectiviteit van preventieve. voorlichting aan migrantenouders in. Rotterdam over ggz problematiek en. licht verstandelijke beperking

WERVINGSPLAN EN MIDDELEN

Medisch specialist ziekenhuis

Ouderbeleid Kids First COP groep

Thema s voor diversiteitsbeleid. In de maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen

Beleidsplan

Activiteiten Jaarverslag 2013

Stichting OASE. Sociaal & Cultureel Centrum. Activiteiten Jaarverslag 2015

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen

Cliëntenperspectief op de compensatieplicht

Vluchtelingenjeugd Centraal

Stichting Al Mohcinine Feijenoord. Beleidsplan

Het project. Tussen In. van Stichting Al Amal. Een belangrijke schakel tussen multiprobleemgezinnen en reguliere hulpverlening

Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd

Plan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG

Samen een plan maken... Samen beslissen...over de toekomst!

Samen voor een sociale stad

Samenwerking formele en informele opvoedondersteuning. Een vruchtbare bodem voor samenwerking

Plezierig leven doe je met elkaar!

Startnotitie. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! Versie: 21 april

Toolkit maatschappelijke waarde

Jeugdarts en de Jeugdwet 2015

El-Feth Moskee Academielaan ET Tilburg bestuur@el-feth.nl Beleidsplan El-Feth Moskee Tilburg 2010

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond

Samen werken Een enquête onder professionals en vrijwilligers rond jeugd en gezin

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

Samen maken. mogelijk. wij meedoen voor jeugd ONDERSTEUNING BIJ LEVEN MET EEN BEPERKING

Het geheel moet meer worden dan de som der delen

academie Leren en doen! Trainingen en bijeenkomsten Najaar

Zorg voor Jeugd in Vlaardingen

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid:

Stimuleren van eigen kracht en sociale netwerken. Ervaringen uit het veld

Triple P en Transitie Jeugdzorg 24 april Yvonne van Westering, Nederlands Jeugdinstituut Margreet de Jongh, SO&T

CJG Delft in transitie

Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten

Van Kooten en de bie. De rol van de vrijwilliger en de betekenis van de Kanteling

WELKOM VRIJWILLIGER 1

Centrum Jeugd & Gezin Maasland

Specialistische Gedragscoach

Preventie Ambassadeurs

Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS

De kracht van pedagogisch adviseren

Checklist mantelzorgoverbelasting Voor wijkteams en huisartsenpraktijken

Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

Werken in Gezonde Wijk Overvecht

Cliënten over de transities AWBZ en Jeugd in Dommelvallei+

Alle bestuursleden zijn gezamenlijk bevoegd om besluiten te nemen namens stichting Meridiaan.

Beleidsnotitie. Hulpdienst Nijmegen

Diversiteitswijzer Check je project op diversiteit

Versie: februari Meerjarig beleidsplan Stichting Welzijn Diemen

Om wie maakt u zich wel eens zorgen?

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

de jeugd is onze toekomst

Stichting Zohor. Kort jaarverslag 2005/2006. Voor Participatie van Marokkaanse en Arabische vrouwen

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!

Stichting Vluchtelingen Ambassadeurs

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

MET CARDEA KUN JE VERDER

ONDERZOEK GEBIEDSGERICHT WERKEN

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers

Inge Test

Stichting Zohor. Voor Participatie van Marokkaanse en Arabische vrouwen. Jaarverslag 2002

Passie voor jongeren. Goede jeugdzorg is een must Lenie Scholten wethouder jeugd

Door Naziha Maher, coördinator psychosociale dienstverlening allochtonen, Vlaamse Liga tegen Kanker

- Voor Wie? - Inschrijven en deelnemerskaart. - Ontstaan, kracht en missie. - De mensen van Nisa for Nisa. - Stage lopen. - Financiën - ANBI

Mentorprojecten en de lokale jeugdzorg. Tips voor managers en bestuurders van mentorprojecten. Marian van der Klein Judith Schöne

Transcriptie:

De MZO als schakel tussen migrantenouders en opvoedondersteuning Samen over de brug

Hoofdstuk 1 Inleiding Voor veel niet-westerse migranten ligt de drempel erg hoog om met opvoedvragen aan te kloppen bij het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) of andere instanties. Dit heeft verschillende redenen, zoals onbekendheid met het aanbod, argwaan, negatieve ervaringen met (verplichte) jeugdhulpverlening of een taboe op het vragen om hulp bij de opvoeding. Migrantenzelforganisaties (MZO s) vormen een onderdeel van het netwerk van migrantenouders en kunnen een belangrijke rol spelen bij het overbruggen van de kloof tussen het aanbod van opvoedondersteuning en de behoefte hieraan bij migrantengezinnen. Hiervoor is het van belang dat migrantenzelforganisaties en instanties die opvoedondersteuning bieden elkaar weten te vinden en op een succesvolle manier kunnen samenwerken. Voor u ligt de handreiking Samen over de Brug. Dit is een praktische leidraad om samenwerking tussen reguliere instellingen en migrantenzelforganisaties op het gebied van opvoedondersteuning vorm te geven. Deze handreiking is het resultaat van onderzoek naar de vraag hoe de samenwerking tussen reguliere instellingen en migrantenzelforganisaties (MZO s) verbeterd kan worden. Voor dit onderzoek zijn ouders, vertegenwoordigers van MZO s en instellingen die opvoedondersteuning bieden (of hebben geboden), bevraagd. Dat gebeurde door middel van vragenlijsten, individuele interviews en groepsinterviews. Het onderzoek vond plaats in Utrecht en Amersfoort, in de periode november 2010 tot oktober 2011. Uit het onderzoek blijkt dat samenwerking beperkt voorkomt, maar veel kan opleveren. In de bijlage vindt u informatie over de leden van de projectgroep, die het onderzoek aanstuurde. Een migrantenzelforganisatie definiëren wij als een organisatie waarvan de leden zich op vrijwillige basis, en op basis van een ideële doelstelling, inzetten voor de belangen van een bepaalde etnische groep en zo hun deelname in onze samenleving vorm en inhoud geven. Van dit onderzoek is tevens een onderzoeksverslag beschikbaar, en de resultaten van dit onderzoek zijn vertaald naar een filmpje. Beide zijn op aanvraag beschikbaar bij Alleato. Wat levert samenwerking op? Voor reguliere instellingen kan samenwerking met een migrantenzelforganisatie de toegankelijkheid van moeilijk bereikbare doelgroepen vergroten. Migrantenouders vinden eerder en makkelijker de weg naar opvoedbureau s en Centra voor 3

Barrières bij opvoedondersteuning Uit ons onderzoek zijn de volgende barrières bij opvoedingsondersteuning aan migrantenouders naar voren gekomen: Migrantenouders ervaren een hoge drempel om naar een reguliere instelling voor opvoedondersteuning te gaan. Als zij er niemand kennen, is de instelling vreemd en is er geen vertrouwen. In sommige culturen is het niet gewoon om de vuile was buiten te hangen, dus wachten sommige migrantenouders lang met hulp zoeken. Veel migrantenouders zijn bang om de zeggenschap over hun kind kwijt te raken. Er doen veel negatieve verhalen de ronde over Bureau Jeugdzorg en over uithuisplaatsing. Dit negatieve imago van Bureau Jeugdzorg straalt af op gemeentelijke instellingen voor opvoedondersteuning. De werkwijze van de opvoedondersteuning van reguliere instellingen sluit vaak niet aan bij migrantenouders. Ze willen graag een recept, concrete handvatten. Geen geruststellende woorden als Het hoort bij de leeftijd. Soms vinden migrantenouders de benadering zelfs bedreigend zoals bijvoor- beeld de manier waarop op het consultatie- bureau naar de gezinssituatie wordt gevraagd. Migrantenouders vinden dat reguliere instellingen te weinig rekening houden met de diversiteit aan opvoedpraktijken. De dossiers die gemaakt worden in de reguliere hulpverlening schrikken migrantenouders af. Zij zijn bang dat alle informatie gedeeld wordt en dat je je leven lang last kan hebben van een bepaald dossier. Zelfs bij opvoedcursussen willen migrantenouders soms hun naam en adresgegevens niet geven, omdat ze bang zijn dat die voor andere doeleinden worden gebruikt. 4

Jeugd en Gezin. Ze hebben ook meer zicht op het aanbod aan opvoedondersteuning. Daarnaast krijgen opvoedondersteuners een betere relatie met migrantenouders en kunnen bijvoorbeeld daardoor makkelijker op huisbezoek. Leden van MZO s spreken doorgaans dezelfde taal, hebben dezelfde culturele achtergrond en vaak dezelfde religie en zijn daardoor vertrouwd en laagdrempelig voor veel migrantenouders. Een ander argument voor samenwerking is dat door verschillende maatschappelijke ontwikkelingen zoals de invoering van de WMO en Welzijn Nieuwe Stijl, samenwerking met vrijwilligersorganisaties steeds belangrijker wordt. Zelfs als reguliere instellingen allochtone medewerkers in dienst hebben, kan het nuttig zijn om met MZO s samen te werken. Zo heeft een Marokkaans- Nederlandse hulpverlener meestal geen netwerken onder bijvoorbeeld de Turks-Nederlandse doelgroep. Door samenwerking wordt de reguliere instelling cultureel sensitiever. Voor MZO s kan samenwerking helpen om tegemoet te komen aan een vraag vanuit de achterban. Ook is het voor MZO s een manier om zich beter te profileren en hun nut te laten zien, in een tijd dat subsidie vaak alleen nog beschikbaar is voor organisaties die duidelijk meetbaar resultaat kunnen laten zien. Voo r wie is deze handreiking? Centra voor Jeugd en Gezin en andere instellingen die zich bezighouden met opvoedondersteuning Migrantenzelforganisaties die activiteiten voor ouders en kinderen (willen) organiseren. Leeswijzer In het volgende hoofdstuk vindt u informatie over vormen van samenwerking die we tijdens het onderzoek zijn tegengekomen. Tevens schetsen we een aantal voorbeelden van die samenwerkingsverbanden. Waar bestaat de samenwerking uit? En hoe kwam deze tot stand? In hoofdstuk 3 volgt een stappenplan dat u op weg helpt bij het vormgeven van een eigen samenwerkingsverband. Indien u geïnspireerd bent geraakt door de voorbeelden in hoofdstuk 2, of sowieso van plan was de samenwerking op te zoeken met een MZO of instelling die opvoedondersteuning verzorgt, vindt u hier tips en trucs. Dit stappenplan is opgesteld aan de hand van gesprekken met vertegenwoordigers van MZO s en instellingen die opvoedondersteuning verzorgen. 5

Hoofdstuk 2 Voorbeelden van samenwerking Intensieve samenwerking Reguliere instelling voor opvoedondersteuning of (verplichte) hulpverlening geeft zwaardere hulpverlening MZO gaat naast de ouder(s) staan en vervult brugfunctie leidt toe/gaat mee naar de reguliere instelling Doorverwijzing Reguliere instelling voor opvoedondersteuning MZO geeft zwaardere hulpverlening geeft zelf opvoedondersteuning verwijst door 6

Samenwerking tussen reguliere instellingen en MZO s kent verschillende vormen, van intensieve samenwerking tot geen samenwerking. Dit hangt voor een groot deel af van de rol die een MZO speelt. In het schema hieronder en op de vorige pagina zijn de verschillende vormen weergegeven die wij tegenkwamen tijdens ons onderzoek. Lichte samenwerking Reguliere instelling voor opvoedondersteuning MZO geeft opvoedondersteuning geeft voorlichting via MZO, en bereikt op deze manier (moeilijk bereikbare) ouders activiteiten voor ouders en/of kinderen organiseert voorlichting verwijst door Geen samenwerking Reguliere instelling voor opvoedondersteuning MZO geeft opvoedondersteuning bezig met culturele activiteiten 7

8

Intensieve samenwerking In sommige gevallen werken een MZO en een reguliere instelling nauw samen, bv. om ouders toe te leiden naar hulpverlening. De MZO kan in dit geval een echte brugfunctie vervullen: zij gaan naast de ouder staan en nemen deze mee over de brug naar de hulpverlening. Doorverwijzing Sommige MZO s geven zelf opvoedondersteuning. Bij gevallen waarvan zij vinden dat zij geen hulp kunnen bieden, verwijzen zij door naar reguliere instellingen. Lichte samenwerking MZO s die al activiteiten voor ouders en kinderen organiseren, zoals huiswerkbegeleiding, combineren dit vaak met themabijeenkomsten en cursussen over opvoeding. Daarin werken ze soms samen met reguliere instellingen. Voor reguliere instellingen kan dit een manier zijn om moeilijk bereikbare ouders toch te informeren. Geen samenwerking Sommige MZO s richten zich alleen op culturele activiteiten en ondersteuning van hun leden. Voor hen is opvoedondersteuning geen doel. Dan ligt samenwerking niet voor de hand. Voorbeelden De volgende samenwerkingsverbanden in Utrecht en Amersfoort geven een beeld van hoe een samenwerkingsverband tussen MZO s en reguliere instellingen die opvoedondersteuning verzorgen er uit kan zien. GG&GD Utrecht en verschillende MZO s zoals Tamount, Morc en de Essidik Moskee De GG&GD Utrecht verzorgt cursussen opvoedondersteuning voor ouders. Deze cursussen worden gegeven door een Voorlichter in Eigen Taal en Cultuur (VETC er) en worden in het Turks, Arabisch of Berbers aangeboden. Een cursus bestaat uit een serie bijeenkomsten en is bedoeld voor ouders die (lichte) opvoedingsproblemen of -vragen hebben, of toekomstige problemen willen voorkomen. Tijdens de bijeenkomsten is aandacht voor kennisoverdracht, het leren van vaardigheden en het uitwisselen van ervaringen. De VETC er werft de deelnemers voor de cursussen via onder andere Tamount, Morc of de Essidik Moskee. De MZO stelt op verzoek van de GG&GD een groep samen en regelt een ruimte waar de cursus kan plaatsvinden. De VETC er benadert de MZO s via het eigen netwerk. Het gaat vaak om bestaande persoonlijke contacten waardoor er veel wederzijds vertrouwen is tussen de GG&GD en de MZO. Bureau Jeugdzorg Utrecht en Al Amal Al Amal is een Marokkaanse organisatie die sinds 2001 vooral actief is in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Al Amal noemt zichzelf geen MZO, maar 9

een vrouwenorganisatie. Al Amal werkt met veel verschillende partijen samen, waaronder Bureau Jeugdzorg (BJZ). Om de Marokkaanse jeugd en daarmee ook de ouders tijdig en adequaat te bereiken en toe te leiden naar de hulpverlening heeft Al Amal de aanpak Tussen In ontwikkeld. Het doel van de methode Tussen In is de kloof tussen Marokkaanse gezinnen en hulpverleningsinstellingen te verkleinen. Hiertoe worden vertrouwenspersonen (intermediairs) ingezet van Al Amal. Uitgangspunt is dat het een te grote stap is om de bemiddeling vanuit de instelling die de hulp verleent te laten verlopen. De vertrouwenspersoon heeft een onafhankelijke rol en staat in dienst van het gezin. Al Amal heeft als vrijwilligersorganisatie een enorm vertrouwen opgebouwd binnen de Marokkaanse gemeenschap. Vanuit dit vertrouwen wordt de bemiddeling van Tussen In door de Marokkaanse gezinnen geaccepteerd. Als een gezin dat is aangemeld bij BJZ de hulpverlening niet wil accepteren, schakelt BJZ Al Amal in. Al Amal probeert het gezin te overtuigen van het nut van de (vrijwillige) hulpverlening om zo te voorkomen dat het gezin op een later tijdstip in de gedwongen hulpverlening terecht komt. Portes en de Abi Bakr moskee Welzijnsorganisatie Portes werkt onder andere samen met een moskee in de Utrechtse wijk Zuilen, de Abi Bakr moskee. Vooral bij werving van de Marokkaanse doelgroep speelt de moskee een cruciale rol. Er is door Portes veel energie gestoken in het opbouwen van het contact met zowel oudere als jongere sleutelfiguren in de moskee. Deze sleutelfiguren verwijzen mensen door naar het aanbod van Portes. Portes biedt opvoedondersteuning, maar ook andere vormen van gezinsondersteuning. De samenwerking staat niet beschreven op papier, maar is gebaseerd op onderlinge mondelinge afspraken. SOVEE en verschillende MZO s zoals SMOR en stichting Rahman SOVEE geeft pedagogische hulp en ondersteuning in de gemeente Amersfoort. SOVEE heeft een breed aanbod voor de doelgroep 0-23 jaar, waaronder ook opvoedondersteuning in onder andere het Arabische/Berbers en de Turkse taal. Om migrantenouders beter te kunnen bereiken, werkt SOVEE samen met verschillende MZO s, waaronder SMOR en stichting Rahman. De Stichting Marokkaanse Ouderraad (SMOR) wil een bijdrage leveren aan de verbetering van de ontwikkelingskansen van Nederlands- Marokkaanse jongeren en hun ouders in Amersfoort. Ze geven huiswerkbegeleiding en lessen eigen taal en cultuur. Daarnaast organiseren ze voorlichting over allerlei thema s voor ouders, waaronder opvoedthema s. Dit gebeurt onder andere in samenwerking met SOVEE. SMOR regelt de logistieke zaken (koffie/ thee, zaal) en draagt zorg voor het werven van de ouders, waarbij de mensen persoonlijk worden uitgenodigd. Een 10

professional van SOVEE geeft de voorlichting. Na de voorlichting blijft de voorlichter vaak na om individuele gevallen te bespreken en vervolgafspraken te maken. Op die manier worden er veel mensen doorverwezen naar reguliere opvoedondersteuning. Stichting Rahman Educatief Centrum is een islamitische organisatie, die deel uitmaakt van Milli Görüs Nederland. Stichting Rahman heeft tot doel om voor de achterban de emancipatie, participatie en integratie in de maatschappij te bevorderen door middel van het organiseren van educatieve, sociaalculturele, sportieve en religieuze activiteiten. Op het gebied van opvoedondersteuning wordt hierbij samengewerkt met SOVEE. Momenteel kijken ze naar de mogelijkheid van een coachingsproject voor schoolverlaters. Rahman gaat deze coaches werven onder de eigen achterban en SOVEE gaat de coaches begeleiden. Rahman verwijst, als dat nodig is, door naar verschillende instellingen, zoals SOVEE en jeugdzorginstelling De Rading. 11

12

Hoofdstuk 3 Stappenplan Zoals in het vorige hoofdstuk naar voren kwam kan samenwerking veel opleveren. MZO s kunnen daardoor beter tegemoet komen aan vragen die leven in hun achterban en reguliere instellingen kunnen via MZO s moeilijk bereikbare groepen tóch bereiken. Om tot een goede samenwerking te komen, onderscheiden we de volgende stappen: Stap 1 Verkenning van de samenwerking Stap 2 Aangaan van de samenwerking Stap 3 Onderhouden van de samenwerking Bij elke stap geven we aan wat zowel MZO s als reguliere instellingen kunnen doen om de samenwerking tot een succes te maken. 13

Verkenning van de samenwerking De eerste stap is het belangrijkst. Reguliere instellingen en MZO s moeten elkaar leren kennen en ontdekken of samenwerking zinvol is. Maar hoe pak je dat aan? Aandachtspunten voo r MZO s: 14 Profileer jezelf Zorg dat instellingen weten wat ze aan jullie MZO hebben. Waar ligt jullie specialisme? Welke doelgroepen worden bereikt? Welke resultaten boeken jullie? Maak dit duidelijk, bijvoorbeeld door middel van een folder, website of in een gesprek dat op jullie initiatief plaatsvindt. Laat zien dat je een brug wil slaan naar reguliere instellingen voor opvoedondersteuning. Bewijs jezelf Het duurt even voor instellingen jullie zien staan. Ze zullen niet snel in zee gaan met een MZO die net is opgericht of die nog niets heeft georganiseerd op het gebied van opvoedondersteuning. Bijt dus in het begin even door, laat zien wat er in huis is en dat jullie een serieuze partner zijn. Neem initiatief Als je als MZO wilt samenwerken met een reguliere instelling, neem daar dan stappen in. Wellicht zijn jullie (nog) niet in het vizier bij een instelling, of heeft de instelling een verkeerd (verouderd) beeld van jullie aanbod en expertise. Stap dus, indien nodig, zelf op de instelling af en ga met hen in gesprek. Ken de sociale kaart Om jullie leden op de juiste manier door te verwijzen bij opvoedvragen en -problemen, maar ook om te weten welke partners er nog meer in het veld zijn en wie jullie eventueel kunnen benaderen, is het belangrijk om de sociale kaart te kennen. Welke organisaties houden zich bij jullie in de buurt met opvoedondersteuning bezig? Met andere woorden: wie moet je hebben bij welk probleem?

stap 1 Aandachtspunten voo r reguliere instellingen Zie het belang in van MZO s MZO s kunnen om diverse redenen een belangrijke rol spelen in de maatschappij. Zo bereiken zij vaak migrantenouders die je als reguliere instellingen niet bereikt. Ook in het kader van ontwikkelingen zoals Welzijn Nieuwe Stijl, waarbij vrijwillige inzet steeds belangrijker wordt, is het noodzakelijk steeds meer groepen in de maatschappij te bereiken en te activeren. Verdiep je in MZO s Check welke MZO s er zijn in de omgeving. Welke doelstellingen hebben ze? Vaak hebben MZO s het geven van opvoedondersteuning niet als primair doel maar zien zij wel het belang voor hun achterban om op dit gebied samen te werken. Het kan vooral de moeite waard zijn om MZO s die al activiteiten hebben voor kinderen (bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding of sociaal culturele activiteiten voor de jeugd) te benaderen. Kijk met een open blik naar MZO s Welke expertise hebben ze in huis? Wat is de achtergrond van bestuur en vrijwilligers? Het beeld van MZO s die alleen gerund worden door laagopgeleide mannen van de eerste generatie klopt niet meer. Veel MZO's hebben jonge hoogopgeleide vrijwilligers. 15

Aangaan van de samenwerking Als jullie elkaar eenmaal hebben gevonden en besloten hebben tot samenwerking, moeten er afspraken worden gemaakt. Op welke manier wordt er samengewerkt, wat zijn de verwachtingen, wie doet wat? Aandachtspunten voo r MZO s: Formuleer een duidelijke vraag Het is belangrijk dat je duidelijk kunt maken naar andere partijen wat je behoefte is. Welke behoeften en vragen hebben jullie leden en wat verwachten jullie van de ander? Op die manier worden verkeerde verwachtingen voorkomen. Geef mogelijke beperkingen aan Maak duidelijk aan instellingen dat MZO s vaak volledig gerund worden door vrijwilligers die hart voor de zaak hebben en vaak erg actief zijn, maar ook beperkt zijn in hun mogelijkheden en tijd. Wees ook open over mogelijke problemen, bijvoorbeeld dat ouders veel wantrouwen hebben naar reguliere instellingen toe en dat het veel energie en tijd zal kosten om vertrouwen te winnen. Maak duidelijke afspraken Maak je eigen wensen kenbaar op een zakelijke manier. Vraag bijvoorbeeld een vrijwilligersvergoeding voor inzet van je vrijwilligers. 16

stap 2 Aandachtspunten voo r reguliere instellingen Betrek MZO s vanaf het begin Ga ruim voor het opstellen van een projectplan in gesprek met MZO s. Betrek hen bij de ontwikkeling. Zo beperk je de kans dat het project slecht aansluit bij de beoogde doelgroep. Bovendien wordt het project dan een gezamenlijke onderneming en voelt de MZO zich medeverantwoordelijk voor een goed resultaat. Wanneer je een MZO pas in een later stadium betrekt, kan dit op hen erg negatief overkomen. Het kan de indruk wekken dat zij geen inspraak meer hebben in de vorm en manier van uitvoering. Benader MZO s op een gelijkwaardige manier Wees duidelijk Geef duidelijk aan wat je doelen zijn en wees helder waarom je als reguliere instelling contact zoekt met een MZO. Wees helder in je verwachtingen. En vraag het als je iets wilt weten van een MZO. Als reguliere instellingen en MZO s elkaar beter kennen, kunnen ze op elkaars deskundigheid aansluiten en aanvullend werken. Geef niet te snel op Leden van MZO s met eerdere frustraties over samenwerking zijn soms terughoudend om weer samen te werken met een reguliere instelling. Veel geduld, aandacht en hen oprecht zien is hierbij nodig. Vraag naar wat je voor elkaar kunt betekenen. De leden van de MZO moeten niet het idee krijgen dat jij hen voor je karretje wilt spannen. Zoek naar de wederzijdse belangen. 17

Onderhouden van de samenwerking Als de samenwerking eenmaal loopt, moet deze zoals in elke relatie onderhouden worden. Anders bestaat het risico dat de organisaties uit elkaar groeien of elkaar niet meer begrijpen. Aandachtspunten voo r MZO s: Zorg dat de samenwerking niet persoonsgebonden is Zorg dat de organisatie niet leunt op een of twee mensen. Zorg dat er veel mensen betrokken zijn en op de hoogte zijn van de activiteiten. Op die manier staat een instelling niet in de kou als er een persoon wegvalt door bv. ziekte of verhuizing. Verlies de vrijwilligers niet uit het oog Om als serieuze partner te worden gezien, met een stevige achterban, is het belangrijk dat er voldoende oog is voor de vrijwilligers. Bied hen iets aan, bv. trainingen, een kleine vergoeding, mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen (intervisie). Op die manier blijft de MZO stabiel en laat deze naar buiten toe dezelfde gezichten zien. Dit draagt bij aan een positieve uitstraling van de organisatie. 18

stap 3 Aandachtspunten voo r reguliere instellingen Wees flexibel Wees niet verbaasd als de samenwerking met MZO s informeel verloopt en afspraken mondeling worden gemaakt. Probeer flexibel om te gaan met werktijden. Een 9 tot 5 mentaliteit werkt niet in de samenwerking met MZO s. MZO s werken met vrijwilligers die vaak in de avonduren of weekenden actief zijn. Hetzelfde geldt voor het vastleggen van afspraken e.d. op papier. Soms lukt dat niet, terwijl in de praktijk blijkt dat de mondeling overeengekomen afspraken tot volle tevredenheid werken. Houd contact met meerdere personen binnen de MZO Zorg dat je met meer dan één persoon binnen de MZO contact hebt, zodat de samenwerking niet te kwetsbaar wordt. Zorg er ook voor dat de MZO binnen jullie eigen organisatie meerdere contactpersonen heeft zodat de samenwerking niet stopt als één persoon wegvalt door bijvoorbeeld ziekte of vertrek uit de organisatie. Houd het contact goed Bouw vertrouwen op met leden van de MZO, door afspraken na te komen en hen als serieuze partner te zien, ook buiten het project. Houd informeel contact, ga af en toe langs. Wissel informatie uit over nieuwe ontwikkelingen, stuur nieuwsbrieven en nodig MZO s uit voor bijeenkomsten of evenementen. Maak jezelf bekender bij de doelgroep MZO s kunnen een rol hebben in het organiseren van voorlichtingsactiviteiten voor de eigen achterban, in het advies geven bij lichte opvoedproblematiek of in het doorverwijzen naar reguliere instellingen. Het Opvoedbureau en de Centra voor Jeugd en Gezin zijn onbekend bij veel migrantenouders. Organiseer bijvoorbeeld een PR campagne over de Opvoedbureaus/CJGs samen met een MZO. Zij weten wat belangrijk is voor migrantenouders. Stem de voorlichting af op de doelgroep. 19

20

Tot slot Bijlage Zoals duidelijk is geworden, komt de samenwerking met een instelling die opvoedondersteuning geeft of een MZO, niet altijd zonder problemen tot stand. Maar wat vooral duidelijk werd tijdens het onderzoek is dat samenwerking veel kan opleveren. Hierdoor ontstaat namelijk: verbreding van de activiteiten, toegang tot doelgroepen die voorheen moeilijk bereikbaar waren, wederzijds vertrouwen en een sterkere positie in de wijk. Als we samen over de brug gaan, dan komen we er zeker. Leden van de projectgroep: Alleato www.alleato.nl Alleato is een adviesbureau voor sociale vraagstukken in de provincie Utrecht. Alleato brengt overheden, instellingen en burgers bij elkaar en ondersteunt hen bij het benutten van hun kwaliteiten. Alleato heeft krachtige netwerken en brengt nieuwe inzichten in praktijk. De Onderzoekerij www.onderzoekerij.nl De Onderzoekerij is een onafhankelijk onderzoeksbureau, gespecialiseerd in het uitvoeren van toegepast onderzoek op het gebied van maatschappelijke vraagstukken. De Onderzoekerij biedt onderzoeksondersteuning aan lokale en landelijke non-profit organisaties. Cumulus www.cumuluswelzijn.nl Cumulus Welzijn is een professionele welzijnsonderneming, actief in de Utrechtse wijken Binnenstad, Noordoost, Oost en Overvecht. In deze wijken bouwt Cumulus door middel van een breed aanbod van activiteiten, diensten en voorzieningen samen met anderen aan een duurzame samenleving, die kansen en mogelijkheden biedt voor iedereen. 21

SOVEE www.sovee.nl SOVEE werkt aan het vergroten van kansen voor kinderen en jongeren van 0-23 jaar. SOVEE biedt begeleiding, advies, training en coaching aan jongeren, ouders, peuterspeelzalen, scholen en andere organisaties die met jeugd werken in de regio Amersfoort. Stichting Asha www.stichtingasha.nl Stichting ASHA is een Utrechtse zelforganisatie voor de Hindoestaanse Surinamers. De organisatie is zeer actief op terrein van emancipatie, onderwijs (huiswerkbegeleiding, ouderparticipatie), arbeidsmarkt (sollicitatiebegeleiding en netwerken) en ouderenzorg (dagopvang ouderen en oudereninfo m.b.t. voorzieningen). Stichting Rahman www.stichtingrahman.nl Stichting Rahman Educatief Centrum heeft tot doel om voor de achterban de emancipatie, participatie en integratie in de maatschappij te bevorderen middels het organiseren van educatieve, sociaal-culturele, sportieve en religieuze activiteiten. Rahman doet dat vanuit een op de islam geïnspireerde maatschappelijke verantwoordelijkheid, die op verschillende terreinen tot uitdrukking komt. Tamount www.stichtingtamount.nl Stichting Tamount is opgericht in 1984 met als doel het vergroten van de leefbaarheid in Utrecht. Tamount betekent hand in hand of samenwerken. Als we samenwerken staan we sterker is de gedachte achter de naam. Stichting Tamount verzorgt: voorlichting over school, huiswerkbegeleiding voor kinderen, recreatieve activiteiten, opvoedcursussen voor ouders, contact tussen jong en oud en taallessen. 22

Colofon: Het onderzoek Samen over de Brug werd uitgevoerd door Alleato en De Onderzoekerij, in het kader van het programma Diversiteit in het Jeugdbeleid van het ministerie voor Jeugd en Gezin en het ministerie voor Wonen, Wijken en Integratie. ZonMW financierde het onderzoek. Het onderzoek werd aangestuurd door een projectgroep, bestaande uit: Cumulus Welzijn SOVEE CJG Amersfoort Stichting Rahman Stichting Asha Stichting Tamount Eindredactie van deze handleiding: Esther Poort, Justine Anschütz, Miriam Zandvliet en Anna Roos Meerbach Illustraties: Brigida Almeida 23