2013 VAKBLADEN Case Study

Vergelijkbare documenten
2012 vakbladen. Omzet vaktitels steeds minder uit print. Case Study

De bodem is nog niet bereikt

NOM oplagecijfers vaktijdschriften 2014 Q2 t/m 2015 Q1 publicatiedatum 29 juni 2015

Rabobank Cijfers & Trends

1 Wat moeten de krantenuitgevers doen?

Tijdschriften HRM & Psychologie

RICHTLIJNEN INDELEN NIEUWE TITELS

Facto Magazine. Redactionele formule

RICHTLIJNEN INDELEN NIEUWE TITELS

Het vizier op ondernemend Nederland

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2019

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Facto Magazine. Redactionele formule

Nederlandstalige kranten

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Tijdschriften HRM & Psychologie

Instituut voor de nationale rekeningen

MEDIAKIT DE GROOTSTE EN DE BESTE IN HR

Introductie HOI 2.0 George Bohlander Directeur HOI

NOM op weg naar het bereik van totale mediamerken

Artsenkrant wordt betalend Lancering AK Club FAQ (FREQUENTLY ASKED QUESTIONS)

Kwartaalmonitor detacheringsbranche Rapportage Q4 2016

De Crossmediale Carrière Proposities

Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder

Eerste helft 2017 & Q Graydon kwartaal monitor

De crossmediale carrière proposities

Bouw Algemeen Bouw Ontwerpend Bouw Toelevering. Titels in aanvraagprocedure Landelijke dagbladen. Opzeggingen/niet meer uitgegeven Regionale dagbladen

De Crossmediale Carrière Proposities

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor

Kwartaalmonitor Q

Facility Management Magazine. Facility Management Magazine. mediakit

Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2017

Elke abonnee telt. Frank Eijken Commercieel directeur FD Mediagroep

De nieuwe digitale HOI 2.0 opzet Theo van Putten Ernst & Young Accountants

Opnieuw krimp hypotheekmarkt in tweede kwartaal van 2019

NOM bereidt zich voor op de toekomst en gaat totaal lezen van mediamerken meten

Graydon Kwartaal Monitor. Kwartaal

Paywalls anno 2013 Of hoe uitgevers langzaam anders leren denken

Rabobank Cijfers & Trends

TRANSITIE NAAR FOCUS OP HOOFDMERKEN OP SCHEMA

Het profiel van de ondernemer in Nederland

Economie groeit met 0,7 procent

tarieven advertenties - promoties - plusproposities - banners - sociaal

Bron: NIDAP, in samenwerking met Springest

MEDIAKIT DE GROOTSTE EN DE BESTE IN HR

Graydon Kwartaalmonitor

Tijdschriften Communicatie

NOM werkprogramma magazines jaaroplagecijfers 2015

JAARRAPPORT NETTO MEDIABESTEDINGEN

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Klant centraal. Behoefte aan meer 25. Meer producten en diensten om uw rendement te verhogen. Contact

79,92 INSTITUUT VOOR BOUWRECHT (IBR) DIENSTEN ACTUEEL RECHT VOOR P&O BOEK 32,81 B+B VAKMEDIANET BV ANTWOORDWIJZER AMBTENAREN PENSIOENEN

Graydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4

Dienstensector houdt vertrouwen

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018

7/10. Vlamingen lezen minstens één merk van de Persgroep Publishing*. Dat zijn mensen. *incl. Cascade-titels

Allochtonen op de arbeidsmarkt

Graydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag

Agrio: we helpen boeren met hoogwaardige en gepersonaliseerde informatie :16

Kennis en inspiratie voor facility management professionals sinds

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie licht gegroeid

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Stedebouw & Architectuur. mediakit


Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2

Graydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4

Mogelijkheden Online Motorportal Bereik unieke bezoekers per maand met een Rectangle, Leaderboard of Microsite.

MEDIAKIT 2015 DÉ INSPIRATIEBRON VOOR DE OPENBARE RUIMTE

CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt

Marktontwikkelingen varkenssector

sluitingsdatum 02 FEBRUARI 09 FEBRUARI 16 FEBRUARI 13 MAART 20 MAART 15 APRIL 07 MEI 15 MEI 15 JUNI 13 JULI 20 JULI 10 AUGUSTUS 17 AUGUSTUS

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 1,1 procent gekrompen

Bij deze opgave horen de informatiebronnen 6 tot en met 8.

Nationaal Onderzoek Over Het Nieuwe Werken 2012

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014

Woningmarktcijfers Nederland derde kwartaal 2008

Case hoofdstuk 2: Het strategische probleem van het dagblad

PW De Gids. Redactionele formule

WHITEPAPER. Het hoe, wat en waarom van de Exact mkb monitor

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Licht herstel economie in derde kwartaal 2009

ONLINE - CONGRESSEN & SYMPOSIA - MAGAZINE - VACATURES PARTNERPAKKET - PRODUCTIES IN OPDRACHT

5.6 Het Nederlands hoger onderwijs in internationaal perspectief

GOLD & PLATINUM ABONNEMENTEN

Verjongingskuur voor een 108-jarige. Door: Siebe van Elsloo CFO Swets

Cover Nt. Oplage van exemplaren. Hét vaktijdschrift voor tandartsen. De autoriteit in de markt. Mediasheet 2017

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Aantal vacatures scherp gedaald

maatschappijwetenschappen havo 2018-I

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy

meer dan 35 jaar autoriteit in operationeel management

ADVERTEERDERS GIDS Alle cijfers, feiten, deadlines en formaten overzichtelijk op een rij.

GOLD & PLATINUM ABONNEMENTEN

1. Content - Tekst & Foto

Aantal verstrekte hypotheken voor het eerst in vijf jaar gedaald

Persbericht. Economie verder gekrompen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Uitvoer blijft groeien. Minder investeringen

Facto Magazine. Redactionele formule

Persbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken

Transcriptie:

PAGINA 1/9 Top 100 Vakbladen 2013: Reed takes the lead B2B-UITGEVERS LEUNEN NOG (TE) STERK OP PRINT Tekst: Theo Eijspaart De uitgevers van vak- en managementinformatie slagen er nog onvoldoende in om substantiële additionele inkomsten te genereren uit digitale platformen. Print blijft verreweg dominant in de oplagerapportages, en daar zit al jaren de klad in. De totale omzet van de honderd grootste vaktitels in de database daalde met 9,4%. De grootste klappen werden op de advertentiemarkt geleden. Ook de lezersmarkt staat echter onder spanning: serieuze oplagedalingen konden in de omzetten maar gedeeltelijk worden gecompenseerd door prijsstijgingen. Het eerste deel van dit uitgebreide verslag staat echter volledig in het teken van digitale oplagecijfers. Sinds het eerste kwartaal van 2013 is namelijk HOI 2.0 van toepassing, waardoor uitgevers naast print- nu ook digitale publicaties kunnen rapporteren aan Het Oplage Instituut. Voor het eerst zouden we dus de resultaten van de multimedia-inspanningen van de uitgevers van vak- en managementbladen weerspiegeld moeten kunnen zien in de HOI-cijfers. En omdat de meeste vakuitgevers nog slechts jaaroplagen rapporteren aan HOI in plaats van per kwartaal, werd reikhalzend uitgekeken naar de voor dinsdag 13 mei 2014 aangekondigde publicatie van de HOI jaarrapportage 2013. Gegoochel met cijfers Wie die ochtend nieuwsgierig om 9:00 uur de website van HOI bezocht, kwam van een koude kermis thuis. Daar stond slechts de melding: De voorjaarsvergadering van het HOIbestuur is verplaatst naar 15 mei 2014, jaarcijfers volgen z.s.m. Wij houden u via deze pagina op de hoogte. Geen toelichting, geen excuses, niets, ook niet in een mail naar de aangesloten uitgevers. De bestuursvergadering werd twee dagen later gehouden, op donderdagavond 16 mei. In de middag van vrijdag 17 mei werden de cijfers alsnog vrijgegeven. Ook weer zonder verklaring van het uitstel, daarmee voeding gevend aan allerlei speculaties in de markt. Eén daarvan kwam van Piet Bakker, lector Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht. De digitale oplage is een probleem - uitgevers hebben de vrijheid gekregen in de nieuwe systematiek om deel-abo s (weektoegang bij een weekend-abonnement) en actie-abo s (goedkope kennismaking) als volledig betaalde abonnementen te tellen. Iedereen doet dat ook nog eens op een andere manier, waardoor er een complete begripsverwarring is ontstaan. Bakker sprak zelfs over gegoochel met digitale abonnementen. Piet-Bakker Over HOI 2.0 Er zijn sinds de introductie van HOI 2.0 twee kerncijfers: print totaal en digitaal totaal, waarbij de laatste categorie is opgebouwd uit digital only replica, digital only non-replica en combi print + replica. Een combinatie van print + digital replica wordt zowel bij print totaal als bij digitaal totaal als één exemplaar gerapporteerd. Door de nieuwe opzet kan digitaal totaal dus niet worden vergeleken met vorige perioden. Print totaal kan wel tegen vorige perioden worden afgezet. Dat is precies wat in deze Top 100 Vakbladen gedaan is. Nauwelijks Digital Only Maar eerst dus eens kijken naar die digitale versies. Daar doet het omgekeerde gezegde Wel woorden, geen daden

PAGINA 2/9 opgeld. Van de door veel uitgevers gepredikte digitale transitie zien we nauwelijks iets terug in de HOI-data. Van de 169 onderzochte vak- en managementtitels hebben slechts 23 een opgave gedaan in de categorie abo combi print+replica. Vijf voorbeelden In de categorie abo digital only replica komen slechts drie titels voor: Auto & Motor Techniek met 828 van dit soort betaalde abonnementen tegenover 4914 betaalde abonnementen print totaal, en Piloot & Vliegtuig met slechts 166 digital only replica abonnees, tegenover 2676 betaalde printabonnees. Effect is bestemd voor leden van de VEB (Vereniging Effecten Bezitters) en kent twee lidmaatschapsvormen: regulier à 67,50 per jaar en een weblidmaatschap voor 52,50 per jaar. Zo n weblid mag van alle diensten van de vereniging gebruikmaken, maar ontvangt niet het print maandblad en jaarboek met beleggingstips. Het beleggingsmagazine kan hij wel online lezen (via een e-reader): het leidt bij deze titel tot een soortgelijke (nog) scheve verhouding tussen de consumptie van digitale content versus printcontent: 2670 digital only replica tegenover 45.292 print only. Slechts twee titels melden in de database over 2013 (op juiste wijze) abonnementen op digital only nonreplica : Huisarts en Wetenschap en Tandartspraktijk. Door onjuiste registratie is de titel Boekblad niet in deze categorie opgegeven, hoewel een deel van het lezerspubliek bestaat uit abonnees op louter de (voor niet-abonnees afgesloten) website Boekblad.nl. Op die website staan nieuwsberichten waarvan het leeuwendeel actuele nieuwsberichten betreft die niet in het papieren vakblad Boekblad zijn te vinden. Digital Only Non Replica, derhalve. Abonnementenbrij onnavolgbaar Dat abonnementen ingewikkeld kunnen zijn samengesteld bewijst Boerderij, geheel volgens verwachting net als vorig jaar de nummer 1 van de Mediafacts Top 100 Vakbladen 2013. In 2012 was de betaalde printoplage 34.245; in 2013 is die oplage gedaald naar 31.800, maar dit keer opgebouwd uit 16.224 print only en 15.576 combi print + replica. Digital only komt bij Boerderij niet voor. Omdat in het Handboek Nederlandse Pers (hierna: HNP) slechts één abonnementsprijs wordt gecommuniceerd, wordt deze voor de Top 100 samenstelling gehanteerd om de lezersomzet van de totale betaalde printoplage te kunnen berekenen. Volgens de eigen website boerderij.nl hanteert deze titel momenteel zelfs drie verschillende abonnementsvormen: Digitaal, Uitgebreid en Compleet. Digitaal ( 20,65 per maand) omvat een digitaal magazine, toegang tot de site en een email-nieuwsbrief. Uitgebreid kost 34 per maand en is inclusief weekblad plus specials. Bij Boerderij Compleet krijgt de abonnee voor 44 per maand ook nog eens Boerderij Ambitie (een zakenblad voor topondernemers in de agrarische branche) in de bus. De vraag is misschien niet eens zozeer of HOI deze administratieve uitdaging voor de rapportage over 2014 kan tackelen, maar eerder of HNP de verschillende abonnementsvormen plus bijbehorende -tarieven kan registreren. Hoe dan bijvoorbeeld om te springen met een titel als

PAGINA 3/9 Management Team? Een abonnement op MT is gratis voor leidinggevenden in bedrijven met tien of meer werknemers, na eenmalige betaling van 49 inschrijfkosten. Een regulier jaarabonnement kost 89. MT telde in 2013 114 betaalde abonnementen op een totaal verspreide oplage van 71.849 exemplaren. Die 49 inschrijfkosten zien we niet terug in de lezersomzet, want aan welk jaar zijn deze toe te rekenen? Moeilijk, moeilijk, moeilijk. Nieuwe businessmodellen Dan zijn er ook nog titels die overgaan op nieuwe businessmodellen. Adformatie stapt bijvoorbeeld na veertig jaar over op een betaald-abonnementensysteem. Willem Sijthoff, die twee jaar geleden de Adfo Groep overnam van Kluwer, vindt controlled circulation namelijk niet meer van deze tijd. Dat werkt alleen als je blad vol staat met advertenties, en die tijd is helaas voorbij, aldus Sijthoff in zijn eigen blad. Schermend met de geclaimde resultaten van haar eigen lezersonderzoek meldde Adformatie te hebben gekozen voor het one price fits all model: voor 6,50 per maand krijgt de abonnee toegang tot alle content: de printversie, de app en exclusieve content online. Bovendien krijgt hij of zij korting op boeken en evenementen. De oplage van nu 26.000 exemplaren zal naar verwachting dalen naar 15.000. Het lezersonderzoek zou tevens hebben uitgewezen dat 90% van de lezers het nog steeds prettig vindt om print erbij te hebben. Binnenlands Bestuur zit overigens ook in Sijthoff s portfolio en zal binnenkort het voorbeeld van Adformatie volgen. Intermediair exit Een kenmerkende digital-only titel is Intermediair Weekblad, dat een aantal jaren met Boerderij streed om de koppositie in de Top 100 en in 2010 voor het eerst de eer aan de concurrent moest laten. Het weekblad wordt sinds eind 2012 niet meer in print uitgegeven, maar door De Persgroep digitaal verstuurd naar 360.000 email-adressen. De titel, naar HOIdefinitie een digital only publicatie, is opgezegd door HOI. Nielsen registreert nog wel de advertenties en kwam in 2012 - door de (toen nog) printuitgave op te tellen bij de digitale uitgave - op een bruto-omzet van 9,2 miljoen. In 2013, met alleen nog een digitale verschijningsvorm, bleef de advertentieverkoop steken op 0,5 miljoen. Daarmee zou Intermediair in de Top 100 op positie 93 zijn beland Nota bene: de bij alle titels vermelde bruto mediabestedingen in de Mediafacts Top 100 Vlakbladen zijn het product van het op jaarbasis afgenomen advertentievolume en de vergoedingen daarvoor volgens de tariefkaarten van individuele titels. De werkelijke bedragen liggen gemiddeld volgens analisten en andere onderzoeken zo n 50 à 60% lager. Echter, andere harde cijfers dan die van de Top 100 zijn niet beschikbaar, en de Mediafacts Top 100 Vakbladen hanteert voor alle titels elk jaar dezelfde systematiek. Hierdoor vormen de erin vermelde bruto mediabestedingen wel degelijk een waardevolle benchmark om de relatieve performance van de erin verschijnende titels (en hun uitgeverijen) te meten. 169 titels in de database Dan komen we nu bij de Top 100 zelf uit. Ondanks alle eerder genoemde bezwaren en beperkingen (en straks volgt er nog wel een enkele) is dit dus nog steeds een

PAGINA 4/9 unieke Nederlandse benchmark, doordat hierin de lezersinkomsten worden gecombineerd met zojuist genoemde bruto advertentie-omzetten. De ranglijst van dit jaar wordt samengesteld aan de hand van door Nielsen en HOI aangeleverde data over 2012 en 2013, gecombineerd met de inhoud van het HNP, edities oktober 2012, 2013 en - waar nodig - 2014. De abonnementsprijs voor het jaar 2013 was niet bij alle titels terug te vinden in het HNP en met terugwerkende kracht uiteraard ook niet meer op de websites van de betreffende titels. Daar waar wél de prijzen voor 2012 en 2014 bekend waren, is het gemiddelde van deze twee prijzen berekend als prijs voor 2013. Dit is gebeurd bij 33 titels in de database. Om in de database terecht te kunnen komen waaruit de Top 100 qua omzet wordt gedestilleerd, moet een titel voorkomen in de twee opeenvolgende jaarrapportages van Nielsen en HOI en in het HNP. Uiteindelijk voldeden 169 titels aan dit criterium. Hoe representatief is de Mediafacts Top 100 Vakbladen 2013? De Top 100 vakbladentitels waren in 2013 samen goed voor: 50% van de door Nielsen gemeten totale bruto mediabestedingen in een totaal van 481 vak- en managementbladen 70% van de door HOI geregistreerde abonnementen totaal print bij 271 titels 90% van de omzet van de 169 titels die zijn doorgedrongen tot de uiteindelijke database REPRESENTATIVITEIT TOP 100 Top 100 Totaal aantal titels Nielsen 481 21% Totale omzet Nielsen 193 mln 50% Totaal aantal titels HOI 271 37% Abo print totaal HOI 383 mln 70% Totaal aantal titels database 169 59% Totale omzet database 179 mln 90% Totaalresultaat Top 100 Vakbladen 2013 De honderd Nederlandse vak- en managementbladen met de hoogste omzet moesten over 2013 9,4% van die omzet inleveren. Bedroeg de totale Top 100 Omzet in 2012 namelijk 178,1 miljoen euro, in 2013 was dit nog maar 161,1 miljoen euro. Let wel: het gaat hier dus over de optelsom van de bruto advertentieomzetten en de (netto) inkomsten uit lezers. De bruto-mediabestedingen daalden met 11,7% (van 108,5 naar 95,8 miljoen euro), en daarmee veel sneller dan de inkomsten uit de lezersmarkt. Daar bleef dankzij een gemiddelde stijging van de abonnementsprijs van 3,8% de omzetschade beperkt tot -5,7%. De omzet uit de lezersmarkt daalde namelijk van 69,6 naar 65,6 miljoen euro. De advertentiemarkt kromp in 2013 dus ruim twee keer zo snel als de lezersmarkt. Kijken we naar alle 169 door Nielsen in deze sector gemeten titels, dan kunnen we een daling van het aantal verkochte advertentiepagina s noteren van 11,3%. In euro s uitgedrukt liep de advertentiemarkt tegen een inkrimping van maar liefst 16,5% aan. Dat wil zeggen dat de advertentietarieven ten opzichte van 2012 fors verder zijn gedaald. Hoe kleiner hoe moeizamer Ook werden hogere kortingen bedongen door de adverteerders, want Nielsen publiceerde zelf een persbericht waarin sprake was van een krimp van 14% van de netto mediabestedingen in vak- en managementbladen. Op advertentiegebied scoorden de titels behorend tot de Mediafacts Top 100 Vakbladen bij de netto mediabeste-

PAGINA 5/9 dingen beter dan de markt als geheel. De daling van de Top 100 bedroeg 11,7% tegen 16,5% overall. Steeds meer afhankelijkheid van lezersinkomsten Als gevolg hiervan is de afhankelijkheid van de lezersmarkt in deze sector iets toegenomen. In 2012 waren de abonnementen-inkomsten nog goed voor 39,1% van de totale omzet, in 2013 was dit percentage gegroeid tot 40,6. Vier jaar geleden (Top 100 Vakbladen 2009) was het aandeel van de lezersomzet nog slechts 32%. Maar zeer weinig titels slaagden er in 2013 in om zowel op de lezersmarkt als op de advertentiemarkt een plus te scoren. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Reed Business Media-uitgaven Trekker (plaats 23, abonnementen +3%, advertenties +33%) en Bouwmachines (plaats 32, abonnementen +9%, advertenties +12%). OMZETVERDELING NAAR ADVERTENTIE- EN LEZERSINKOMSTEN (TOP 100) Inkomstensoort 2012 2013 +/- Advertentie-inkomsten 108,5 95,8-11,7% Lezersinkomsten 69,6 65,6-5,7% Totaal 178,1 161,4-9,4% Gem. abonnementsprijs ( ) 173,87 180,53 3,8% Gem. abonnementoplage 2.990 2.672-10,6% Opbrengst per exemplaar 232,93 245,67 5,5% Reed Business Media domineert de top 10 Binnen de Top 100 vertoont de top 10 een stabiel beeld. Het is hiervoor al aangegeven: Boerderij is sinds het verdwijnen van Intermediair de onbetwiste marktleider. Het omzetverschil met nummer 2, Cobouw (van Sdu, tegenwoordig BIM Media), bedraagt niet minder dan 10,5 miljoen. En dan zijn van dit Reed Business Mediamerk nog niet eens de advertentie-inkomsten uit de katernen Akkerbouw, Rundveehouderij en Varkenshouderij meegenomen (totaal 745.000). Overigens is de weekendeditie van Boerderij Vandaag (voorheen bekend als Agrarisch Dagblad) buiten de database gehouden, omdat daarvan geen aparte abonnementsprijzen bekend zijn. Cobouw kon zijn tweede plaats handhaven ondanks 10% krimp van de abonnementenomzet en 11% daling van de advertentie-inkomsten. Iets soortgelijks overkwam Vakstudienieuws: 3% minder inkomsten uit abonnementen en 29% minder inkomsten uit advertenties, maar toch heeft deze titel de derde positie vast kunnen houden. Maar liefst zes titels in de top 10 zitten in de portefeuille van Reed Business Media. De strategie om alleen marktleiders binnen specifieke vakgebieden te exploiteren, betaalt zich uit. Dat maakt het ook mogelijk om een progressief prijsbeleid te voeren. De lezersomzet bij Boerderij daalde daardoor slechts met 1%, terwijl sales een plus van 18% binnenhaalde. De vierde plaats moest Reed s titel Misset Horeca wel laten aan Springer s Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, dat een plaats klom ondanks een 7% omzetdaling. Medisch Contact wisselde van plaats met Boerderij Vandaag op de zevende positie (beide titels zijn van Reed Business Media). Beleggers Belangen kwam de top 10 binnenstormen van 16 naar 7 door bij gelijkblijvende lezersinkomsten 61%

PAGINA 6/9 meer te verdienen aan advertenties. Vraag & Aanbod (van MYbusinessmedia) moest daardoor een plekje terug, maar zit nog net in de top 10. Overigens komt Vraag en Aanbod sinds enige tijd ook in Vlaanderen uit. Markt sterk versnipperd Hoe versnipperd de B2B-sector is en wordt gedomineerd door titels met relatief kleine oplagen, blijkt uit een tweetal tabellen, waarin de titels zijn ingedeeld naar oplagerespectievelijk omzetklassen. Logischerwijs zien we bij de vaktitels met de hoogste oplagen algemene managementbladen terug, die via controlled circulation worden verspreid. OMZET NAAR OPLAGEKLASSE (TOP 100) Oplage (* 1000) Omzet 2012 Omzet 2013 +/- 0-10 77,1 69,5-9,8% 10-25 51,7 46,3-10,5% 25-50 40,6 39,1-3,7% 50-100 2,5 2,1-17,4% 100-250 6,2 4,5-27,8% Totaal 178,1 161,4-9,4% De Top 10 uit de Mediafacts Top 100 Vakbladen bevat opvallend genoeg alleen titels met een oplage tot 50 duizend. De klasse met de hoogste oplagen (100 tot 150 duizend) omvat slechts twee titels: De Zaak (plaats 17, omzet +1%) en Management Team (plaats 20, omzet -15%); in de klasse 50 tot 100 duizend staan Sprout (plaats 59, omzet -19%) en Management Scope (plaats 38, omzet +11%). MT Mediagroep heeft businessmodel vernieuwd Nu zijn Management Team en Sprout wel titels waarbij het businessmodel veel minder (dan in de markt gemiddeld) afhankelijk is van het traditionele uitgeven. Ewald Smits, directeur van de MT Mediagroep, meldde vorig jaar in het magazine Mediafacts al dat de inkomstendaling bij print publishing volledig wordt gecompenseerd door de groeiende inkomsten uit de content marketing producten en diensten die vanuit de twee genoemde merken worden geleverd aan commerciële partners. Denk bijvoorbeeld aan een evenement over duurzaamheid dat MT Mediagroep via de titel Management Team organiseerde voor energieleverancier Eneco. Nog een teken van versnippering De gerapporteerde totale omzet per titel is het product van de netto lezersinkomsten en de bruto advertentieomzetten. De bladen met een totale omzet (advertenties plus abonnees) onder de 1 miljoen euro zijn gezamenlijk goed voor 60% van de omzet van de totale markt. Er is slechts één vakblad met een totale omzet van boven de 10 miljoen euro (Boerderij) en vier met een omzet tussen de 5 en 10 miljoen euro. Niet meer dan 16 titels komen uit op een omzet tussen 2 en 5 miljoen euro. 29 titels zitten tussen 1 en 2 miljoen euro en de rest zit daar dus onder. Om nog net in de Top 100 terecht te kunnen komen moest je in 2013 een gerapporteerde omzet behaald hebben van minimaal 423.000 (Maritiem Nederland van BETA Publishers). De relatief grotere titels (met een Top 100 omzet van ten minste 2 miljoen) hebben het er qua trendlijn het beste vanaf gebracht in 2013. OMZET NAAR OMZETKLASSE (TOP 100) Omzetklasse ( 1 mln) Omzet 2012 Omzet 2013 +/- 0 tot 1 109,7 97,1-11,5% 1 tot 2 20,1 17,2-14,1 2 tot 5 17,8 18,6 4,4% 5 tot 10 24,2 22,5-7,1% 10 en meer 6,4 6,1-4,0% Totaal 178,1 161,4-9,4% Grootste verschuivingen in de onderste regionen Gebruikelijk is dat de grootste verschuivingen in de rangorde zich voordoen in de onderste regionen, waar de omzetten en de onderlinge verschillen het geringst zijn. HR Strategie van WEKA Uitgevers heeft de enorme sprong voorwaarts te danken aan een gigantische groei van het aantal betaalde

PAGINA 7/9 abonnementen (van 639 naar 3191), een 17% daling van de advertentieomzet ruimschoots compenserend. Deze titel kon profiteren van het samenvoegen van IntermediairPW en de Gids voor Personeelsmanagement - waarover straks meer - en het gat dat daardoor ontstond aan de bovenkant van de markt voor hoogwaardige vakinformatie op het gebied van Human Resources. HR Strategie richt zich op de top in HRmanagement uit het bedrijfsleven, de overheid, de advieswereld en de wetenschap. Voor 199 euro krijgt de abonnee onder andere vier papieren magazines en toegang tot het online archief met daarin alle eerder verschenen edities. Dat je zelfs met een negatieve omzetontwikkeling tot de sterkste stijgers kunt behoren, blijkt uit de positie van Aannemer: 10 plaatsen geklommen, naar positie 60 ondanks een omzetkrimp van 1%. Alleszeggend voor de trend anno 2013 in het speelveld van de vakmedia. TOP 10 STIJGERS (TOP 100) Positie 2013 Verschil t.o.v. 2012 Titel Omzet 69 31 plaatsen HR Strategie +237% 47 13 plaatsen Installatie Journaal +13% 68 13 plaatsen Vleesmagazine +11% 75 13 plaatsen BouwTotaal +24% 32 12 plaatsen Bouwmachines +11% 35 11 plaatsen Nursing +13% 38 11 plaatsen Management Scope +12% 81 11 plaatsen Maritime by Holland +13% 23 10 plaatsen Trekker +3% 60 10 plaatsen Aannemer -1% TOP 10 DALERS (TOP 100) Positie 2013 Verschil t.o.v. 2012 Titel Omzet 97 35 plaatsen VVP -52% 52 22 plaatsen Automobiel Management -42% 49 21 plaatsen Computable -42% 59 19 plaatsen Sprout -41% 89 16 plaatsen Bovagkrant -35% 91 13 plaatsen Facility Management Magazine -24% 77 12 plaatsen Logistiek Totaal -31% 85 11 plaatsen Arbo -28% 20 10 plaatsen Management Team -38% 98 9 plaatsen FoodPersonality -16% Automobiel Management: andere merkarchitectuur Bij Automobiel Management is de sterk teruggelopen Top 100 Performance verklaarbaar, omdat het businessmodel bij deze titel ingrijpend is veranderd. Zo is de 22 keer per jaar verschijnende nieuwskrant in 2013 geëvolueerd naar een 12 keer per jaar verschijnend glossy magazine met achtergrondverhalen en verdieping. Dit verklaart vooral de afname in advertentieruimte en dus mediabestedingen aan deze titel volgens de definitie die Nielsen hanteert. Binnen Automobiel Management is in 2013 bovendien de focus meer komen te liggen op ontmoeten en verbinden via evenementen. Het totale pakket is juist uitgebreid om meer aan de wensen van onze adverteerders en partners tegemoet te komen. Dit zien we ook in de omzet terug, aldus de uitgever. Reed in the lead Niet alleen qua absolute omzet, maar ook wat betreft omzetontwikkeling steekt Reed Business Media met kop en schouders boven de andere uitgeefhuizen uit. Slechts 2% omzetdaling en een totale gerapporteerde omzet van 64,5 miljoen euro (althans voor wat betreft de titels die in de Top 100 database terecht zijn gekomen, en nogmaals: het betreft bij de Top 100 Vakbladen de som van netto lezersinkomsten en bruto advertentieomzetten).

PAGINA 8/9 Opvallend is dat veel grote uitgevers een slechter resultaat over 2013 behaalden dan de benchmark (-9,4%). Behalve Reed Business Media presteerden alleen Springer, Eisma en EVO beter dan de maatstaf voor wat betreft de inkomsten uit traditionele publishing via papieren en digitale media. TOP 10 UITGEVERS (ALLE TITELS) Uitgeverij Omzet 2012 Omzet 2013 +/- Reed Business 65,8 64,5-2,0% BIM Media 18,5 15,9-14,1% Kluwer 15,4 13,2-14,3% MYbusinessmedia 14,8 12,6-15,2% Springer Media 10 9,4-6,4% Eisma 10,1 9,3-8,0% BETA Publishers 5,4 4,5-16,7% B+B Vakmedianet 5,2 4,4-16,3% Adformatie Groep 4,7 4,2-11,2% EVO 3,4 3,1-7,6% Nieuwe omzetstromen binnen MYbusinessmedia Het zij nog maar eens vermeld in relatie tot bovenstaande tabel: de Top 100 Vakbladen is weliswaar een interessante benchmark voor wat betreft de traditionele publishing business, maar... vertelt vaak niet het complete verhaal over hoe uitgeverijen in hun totaliteit presteren. Dat kan ook niet, omdat in de markt uniforme gegevens ontbreken over de zogenoemde derde geldstromen van uitgevers. Een voorbeeld van een uitgeverij die substantiële nieuwe inkomstenstromen voortbrengt die buiten de scope van deze Mediafacts Top 100 Vakbladen 2013 vallen, is MYbusinessmedia. Deze vierde grootste vakuitgeverij van Nederland levert sinds enkele jaren Search Engine Marketing diensten aan bedrijven die de ambitie hebben om gemakkelijker gevonden te worden bij relevante zoekopdrachten vanuit Google. De kracht van de uitgeverij (37 merken en dus marktkennis, communities en onafhankelijke content) wordt hierbij gecombineerd met internettechnologie. De motivatie voor deze strategische keuze is dat Search binnen online sales de grootste groeimarkt is. Dat blijkt ook: in enkele jaren tijd is de nieuwe omzet van MYbusinessmedia uit alleen al deze SEM-business gegroeid tot 7% van de totale jaaromzet in 2013 en naar verwachting 15% van de totale jaaromzet in 2014. Deze omzet groeit bovendien jaarlijks door. De grootste winst is dat deze SEM-diensten in een abonnementen- of dienstenmodel verkocht worden en daarmee een meer stabiele omzet uit de advertentiemarkt opleveren. De gemiddelde herhalingsaankoop cq het continueren van de dienst ligt namelijk op zo n 80%. Daarnaast heeft MYbusinessmedia onder de naam YOURbusinessmedia een customer publishing unit in het leven geroepen die commerciële partners helpt bij het vormgeven van hun content marketing aspiraties. Ook via deze weg wil het bedrijf minder afhankelijk worden van de dalende inkomsten uit de traditionele publishing business. Bovendien worden in dit type trajecten veelal concepten bedacht vanuit de bedrijfsstrategie, en in samenspraak met de hoogste echelons binnen bedrijven. Dit versterkt de band met de adverteerder en de profilering van MYbusinessmedia als een strategisch marketingcommunicatiebedrijf. Omgang met veranderingen rondom eigenaarschap Met ingang van het tweede kwartaal van 2013 worden de volgende voorheen door Sdu uitgegeven titels door HOI als vallend onder BIM Media beschouwd: Cobouw, Automatisering Gids, Installatie Journaal, De Architect, Gawalo en Vastgoedmarkt. Voor deze Top 100 zijn zowel de cijfers van 2012 als die van 2013 bij BIM meegerekend. Dat geldt overigens voor alle titels die in de betreffende periode van eigenaar zijn veranderd: die worden tot de nieuwe uitgever gerekend. Zo ook voor wat betreft titels die voortkomen uit het faillissement van Rai Langfords. Overigens zijn de titels Automotive Management en Automotive Werkplaats (voorheen uitgegeven onder de naam Autokompas) niet in de uiteindelijke Top 100 database terechtgekomen, omdat abonnementsprijzen voor 2013 niet meer te traceren waren. Automotive kostte volgens het HNP zowel in 2012 als in 2013 119. Autokompas kostte in 2012 75,75. De nieuwe uitgever Mobility Media biedt sinds 2014 een digital only abonnement aan voor 89 per titel en een combi-abonnement (Automotive Management plus Werkplaats + online) voor 129. Eén plus één is anderhalf Interessant is te zien wat er gebeurde bij PW De Gids, het fusieproduct dat in het najaar van 2012 werd gevormd door uitgeverij B+B Vakmedianet uit de twee overgenomen titels IntermediairPW en de Gids voor Personeelsmanagement. Nielsen rapporteert over 2013 een advertentieomzet bij PW De Gids van 439.264. Dat is echter ruim 217.000 euro minder dan de opgetelde advertentieomzetten in 2012 van de twee opgeheven titels en de daaruit toen nieuw ontstane titel.

PAGINA 9/9 Op de lezersmarkt verloor het fusieproduct 1827 abonnees vergeleken bij de optelsom van de drie genoemde losse entiteiten (van 5891 naar 4064). De bijna 2.000 drop outs zochten zoals eerder vermeld waarschijnlijk een ander onderkomen bij concurrent HR Strategie van WEKA Uitgevers, dat het aantal betaalde abonnementen met 2452 ofwel 399% - dit is extra door de redactie van Mediafacts gecheckt! - zag stijgen tot 3191. Underperformance door helft sectoren We zagen het eigenlijk al bij de samenstelling van de top 10, waarin de agrarische sector en de gezondheidszorg relatief sterk zijn vertegenwoordigd; dat beeld wordt bevestigd door de gehele database. Waar de benchmark aan de hand van de Mediafacts Top 100 Vakbladen een omzetdaling van 9,4% is, daar heeft grofweg de helft van de sectoren het beter gedaan, te weten agrarisch, management, gezondheidszorg, logistiek en transport, handel en industrie. De andere helft deed het slechter: met name bouw en nijverheid, automotive en horeca, maar ook arbo, HRM en financiële dienstverlening. TOP 10 ONDERWERPEN Onderwerp Omzet 2012 Omzet 2013 +/- Agrarisch 31 30,8-0,8% Gezondheidszorg 23,9 22,4-6,3% Bouw en nijverheid 22,2 18,9-14,7% Handel en industrie 20,9 19,3-7,6% Logistiek, transport 16,3 15,1-7,1% Arbo, Personeelsmanagement 14,2 12,5-11,9% Management 10,5 10,2-2,6% Financiële dienstverlening 10,1 9-10,8% Horeca 9,9 8,6-13,4% Automotive 8,8 7,6-13,6% Conclusie We moeten nuchter zijn, terwijl er ook perspectief is. Eerst de nuchterheid: al met al levert de nieuwe Mediafacts Top 100 Vakbladen - over het jaar 2013 - opnieuw een zorgwekkend beeld op: veel uitgeverijen en titels worden maar langzaam minder omzetafhankelijk van de inkomsten uit print publishing, terwijl deze inkomsten de laatste jaren telkens met rond 10% dalen. Aan uitgeverijen dus de moeilijke taak om de businessmodellen in versneld tempo te veranderen op zo n manier, dat de neerwaartse spiraal doorbroken wordt. Gebeurt dat niet, dan zullen (nog) diverse titels en uitgeverijen de komende jaren gaan omvallen. We eindigen echter met perspectief: de in deze Top 100 Vakbladen aangehaalde voorbeelden van derde geldstromen bij MYbusinessmedia en MT Mediagroep tonen aan dat het opbouwen door uitgevers van nieuwe, rendabele businesslines naast de traditionele business wel degelijk mogelijk is. Dat hierbij de definitie van het begrip uitgeven steeds verder wordt opgerekt, moge duidelijk zijn.

Reed takes the lead Top 100 Alfabetische lijst Lezersomzet Advertentieomzet Totaalomzet 2013 2012 Titel Uitgever 2013 tov 2012 % 2013 tov 2012 % 2013 tov 2012 % 1 1 Boerderij Reed Business 12.861.192-1% 5713 18% 18.574.192 4% 2 2 Cobouw BIM Media 4.986.984-10% 2120-11% 7.106.984-10% 3 3 Vakstudienieuws Kluwer 5.924.320-3% 175-29% 6.099.320-4% 4 5 Ned. Tijdschr. v. Geneeskunde Springer Media 3.970.826 4% 1659-25% 5.629.826-7% 5 4 Misset Horeca Reed Business 1.415.672-8% 3830-15% 5.245.672-13% 6 6 Distrifood Reed Business 773.558-4% 3861-3% 4.634.558-4% 7 8 Medisch Contact Reed Business 396.122 7% 3360-13% 3.756.122-11% 8 7 Boerderij Vandaag Reed Business 2.831.700-12% 817-24% 3.648.700-15% 9 16 Beleggers Belangen Reed Business 2.359.198-0% 1047 61% 3.406.198 13% 10 9 Vraag & Aanbod MYbusinessmedia 387.020-11% 2901-18% 3.288.020-17% 11 12 Adformatie Adformatie Groep 163.540-18% 2879-9% 3.042.540-9% 12 14 Auto & Motor techniek Reed Business 964.413 3% 2027-6% 2.991.413-4% 13 11 Technisch Weekblad BETA Publishers 270.909-11% 2424-22% 2.694.909-21% 14 17 EVO Magazine EVO 2.078.804-10% 587-6% 2.665.804-9% 15 13 Vastgoedmarkt BIM Media 1.413.720-8% 1231-30% 2.644.720-19% 16 19 Veeteelt CRV 200.955 9% 2148-14% 2.348.955-13% 17 18 De Zaak Small Business Publishing 1.113.808-18% 1177-11% 2.290.808-15% 18 15 Automatisering Gids BIM Media 1.342.050-12% 894-43% 2.236.050-27% 19 20 Snackkoerier Reed Business 215.066-7% 2017-12% 2.232.066-11% 20 10 Management Team MT MediaGroep 34.087-10% 2134-38% 2.168.087-38% 21 21 De Architect BIM Media 768.075-21% 1359-7% 2.127.075-12% 22 25 Binnenlands Bestuur Kluwer 361.873-24% 1464 5% 1.825.873-3% 23 33 Trekker Reed Business 1.434.384 3% 362 33% 1.796.384 8% 24 23 Logistiek Reed Business 648.686-28% 1088 2% 1.736.686-12% 25 27 Tweewieler Reed Business 187.653-3% 1476-6% 1.663.653-6% 26 22 NT Nieuwsblad Transport NT Publishers 1.071.115-7% 571-39% 1.642.115-21% 27 24 Weekblad Schuttevaer MYbusinessmedia 558.155-7% 1048-21% 1.606.155-16% 28 35 Pluimveehouderij Reed Business 580.088-0% 1010 7% 1.590.088 4% 29 29 Zorgvisie Magazine Reed Business 983.423-5% 593-14% 1.576.423-9% 30 31 Nieuwe Oogst (landelijk) Vereniging LTO 559.860-7% 978-9% 1.537.860-8% 31 26 Verpakkings Management Management Media 98.766-0% 1367-23% 1.465.766-22% 32 44 Bouwmachines Reed Business 571.158 9% 864 12% 1.435.158 11% 33 34 C2W BETA Publishers 48.990-7% 1336-13% 1.384.990-13% 34 32 Textilia MYbusinessmedia 480.901-13% 899-19% 1.379.901-17% 35 46 Nursing Reed Business 1.042.883 19% 331-3% 1.373.883 13% 36 43 Foodmagazine Reed Business 277.872-7% 1066 6% 1.343.872 3% 37 38 Bouwwereld Eisma 555.627-17% 757 2% 1.312.627-7% 38 49 Management Scope Scope Business Media 47.817-12% 1229 13% 1.276.817 12% 39 37 Pharmaceutisch Weekblad Kon. Ned. Mij. Pharmacie 171.094-12% 1089-13% 1.260.094-13% 40 39 AM Assurantie Magazine Kluwer 65.250-17% 1193-9% 1.258.250-10% 41 36 Huisarts en Wetenschap Springer Media 250.344 2% 1004-19% 1.254.344-15% 42 47 Bakkerswereld Reed Business 520.579-0% 725 8% 1.245.579 4% 43 45 Aftersales Magazine Minervum 0-1218 -3% 1.218.000-3% 44 42 Nederlands Juristenblad Kluwer 835.800-19% 334 15% 1.169.800-12% 45 41 Tijdschrift v. Marketing Adformatie Groep 516.591-11% 608-20% 1.124.591-16% 46 51 BIT Eisma 407.140-16% 652 0% 1.059.140-7% 47 60 Installatie Journaal BIM Media 439.745-9% 613 37% 1.052.745 13% 48 53 Emerce Emerce BV 250.400-3% 793-2% 1.043.400-3% 49 28 Computable De Persgroep 7.729-70% 1019-41% 1.026.729-42% 50 50 Transport en Logistiek Transport en Logistiek Ned. 181.138-8% 825-12% 1.006.138-11% 51 54 Nederlands Tandartsenblad NMT 70.920-1% 929-6% 999.920-6% 52 30 Automobiel Management MYbusinessmedia 206.060-18% 786-46% 992.060-42% 53 56 Tandartspraktijk Springer Media 433.088 5% 531-16% 964.088-8% 54 52 Eisma s Schildersblad Eisma 443.970-10% 519-14% 962.970-12% 55 58 VMT MYbusinessmedia 338.310-5% 591-7% 929.310-6% 56 48 VNG Magazine Sdu Uitgevers 55.620-14% 873-22% 928.620-22% 57 57 Metaalnieuws 54U Media 0-917 -11% 917.000-11% 58 59 Beveiliging Security Press 103.388-13% 809-6% 912.388-7% 59 40 Sprout MT MediaGroep 25.428 22% 791-42% 816.428-41% 60 70 Aannemer Eisma 193.875-22% 609 8% 802.875-1% 61 64 Installatie & Sanitair Eisma 152.564-14% 640-10% 792.564-11% 62 69 Houtwereld Nijgh Periodieken 188.649-14% 602-4% 790.649-7% 63 55 Petrochem Industrielinqs Pers en Platform 0-100% 784-21% 784.000-25% 64 63 Advocatenblad Sdu Uitgevers 64.531-15% 719-15% 783.531-15% 65 67 Facility Management Informatie APPR 0-749 -14% 749.000-14% 66 66 Gawalo BIM Media 230.182-8% 503-21% 733.182-17% 67 61 Management Support Magazine B+B Vakmedianet 412.782-17% 319-26% 731.782-21% 68 81 Vleesmagazine Reed Business 296.115-11% 408 37% 704.115 11% 69 100 HR Strategie WEKA Uitgeverij 635.009 399% 67-17% 702.009 237% 70 75 Metaal Magazine Eisma 120.640-14% 580-2% 700.640-4% 71 68 RCC Koude & Luchtbehandeling B+B Vakmedianet 18.135-6% 658-22% 676.135-21% 72 72 AM Plus Kluwer 319.200-18% 351-9% 670.200-13% 73 80 Truck & Transport Management Eisma 61.620-10% 604 7% 665.620 5% 74 76 Kinderopvang Reed Business 563.948-6% 92-26% 655.948-10% 75 88 BouwTotaal Nederlandse HandelsUitgaven 0-654 24% 654.000 24% 76 79 Piloot & Vliegtuig Eisma 234.150-13% 407 11% 641.150 1% 77 65 Logistiek Totaal Eisma 11.325-73% 603-29% 614.325-31% 78 82 SchoenVisie MYbusinessmedia 134.734-9% 472-1% 606.734-3% 79 71 Accountancy Nieuws Kluwer 1.501-7% 589-26% 590.501-26% 80 87 Metaal & Techniek MYbusinessmedia 45.084-1% 526 6% 571.084 5% 81 92 Maritime by Holland Navingo 40.448-526 5% 566.448 13% 82 84 Oppervlaktetechnieken Ver. voor Oppervlaktetecknieken 7.370-11% 556-2% 563.370-2% 83 83 Boekblad MYbusinessmedia 329.660-12% 222 2% 551.660-7% 84 77 Horeca Entree Management Media 37.895-15% 506-16% 543.895-16% 85 74 Arbo B+B Vakmedianet 298.699-15% 240-40% 538.699-28% 86 85 Brand en Brandweer Sdu Uitgevers 319.610-6% 213-8% 532.610-7% 87 94 Ned. Tijdschr. v. Tandheelkunde Prelum Uitgevers 0-522 8% 522.000 8% 88 86 Service Management B+B Vakmedianet 121.295-12% 394-4% 515.295-6% 89 73 Bovagkrant Motion Press 0-100% 501-20% 501.000-35% 90 95 Fiscaal Advies Reed Business 436.305-3% 61 97% 497.305 3% 91 78 Facility Management Magazine WEKA Uitgeverij 304.808 13% 189-50% 493.808-24% 92 93 Fysio Praxis Springer Media 0-493 2% 493.000 2% 93 91 Aandrijftechniek Eisma 106.256-13% 367-3% 473.256-6% 94 90 MIX MIXpress 96.258-4% 364-10% 460.258-9% 95 96 imaintain Industrielinqs Pers en Platform 0-100% 450-1% 450.000-3% 96 99 FACTO B+B Vakmedianet 112.185-14% 332 16% 444.185 6% 97 62 VVP Nijgh Periodieken 80.089-78% 364-35% 444.089-52% 98 89 FoodPersonality Shelflife Publishing 0-100% 440 0% 440.000-16% 99 98 EVO Logistiek EVO 328.180 6% 106-2% 434.180 4% 100 97 Maritiem Nederland BETA Publishers 31.442-5% 392 1% 423.442 1%

Reed takes the lead Top 100 Alfabetische lijst Alfabetische lijst A B C D E F G H I K 93 Aandrijftechniek 60 Aannemer 79 Accountancy Nieuws 11 Adformatie 64 Advocatenblad 43 Aftersales Magazine 72 AM Plus 85 Arbo 40 Assurantie Magazine 12 Auto & Motor Techniek 18 Automatisering Gids 52 Automobiel Management 42 Bakkerswereld 9 Beleggers Belangen 58 Beveiliging 22 BB Binnenlands Bestuur 46 BIT 83 Boekblad 1 Boerderij 8 Boerderij Vandaag 32 Bouwmachines 75 Bouwtotaal 37 Bouwwereld 89 Bovagkrant 86 Brand & Brandweer 33 C2W Chemisch 2 Weekblad 2 Cobouw 49 Computable 21 De Architect 17 De Zaak 6 Distrifood 54 Eijsma s Schildersblad 59 Emerce 99 EVO Logistiek 14 EVO Magazine 65 Facility Management Informatie 91 Facility Management Magazine 96 FACTO 90 Fiscaal Advies 36 Foodmagazine 98 FoodPersonality 92 Fysio Praxis 62 Gawalo 84 Horeca Entree 62 Houtwereld 69 HR Strategie 41 Huisarts en Wetenschap 95 imaintain 61 Installatie en Sanitair 47 Installatie Journaal 74 Kinderopvang L M N O P R S T V 24 Logistiek 77 Logistiek Totaal 38 Management Scope 67 Management Support Magazie 20 Management Team 81 Maritime by Holland 100 Maritiem Nederland 7 Medisch Contact 80 Metaal & Techniek 70 Metaal Magazine 57 Metaalnieuws 5 Misset Horeca 94 MIX 44 Nederlands Juristenblad 51 Nederlands Tandartsenblad 5 Ned. Tijdschr. v. Geneeskunde 87 Ned. Tijdschr. V. Tandheelkunde 30 Nieuwe Oogst (landelijk) 26 NT Nieuwsblad Transport 35 Nursing 82 Oppervlaktetechnieken 63 Petrochem 39 Pharmaceutisch Weekblad 76 Piloot & Vliegtuig 28 Pluimveehouderij 71 RCC Koude & Luchtbehandeling 78 SchoenVisie 88 Service Management 19 Snackkoerier 59 Sprout 53 Tandartspraktijk 13 Technisch Weekblad 34 Textilia 45 Tijdschr. v. Marketing 50 Transport en Logistiek 23 Trekker 73 Truck & Transport Management 25 Tweewieler 3 Vakstudie Nieuws 15 Vastgoedmarkt 16 Veeteelt 31 Verpakkingsmanagement 68 Vleesmagazine 55 VMT 56 VNG Magazine 10 Vraag & Aanbod 97 VVP W 27 Weekblad Schuttevaer Z 31 Zorgvisie Magazine