Het maandelijke informatiebulletin van de VERON afdeling Friese Meren Editie december 2016 Verenigingsavond VERON afdeling Friese Meren op vrijdag 9 december 2016, aanvang 20.00 uur LT. Lezing/presentatie: Danny Oudendag PA2SNK Uitzending PI4AA op vrijdag 2 december 2016 om 21.00 uur LT. Het laatste radionieuws staat op: www.veron.nl 1
Bestuur VERON afdeling Friese Meren Voor het seizoen 2016/2017 is het bestuur samengesteld uit: Wil Stilma PE1JRA voorzitter E-mail: pe1jra @gmail.com Tel. 0514-851100 Jacob Breimer PE1OTB penningmeester E-mail: jacobbreimer @online.nl Tel. 0514-795058 Hans van der Veen PA2HSH 2e penningmeester E-mail: ham.v.d.veen @hetnet.nl Wil Stilma PE1JRA - secretaris ad interim E-mail: veronfriesemeren @gmail.com Rob Spijker PA7ROB bestuurslid E-mail: spijker22 @hetnet.nl QSL-manager Eddie van de Goot PA3FTF E-mail: pa3ftf @gmail.com Contactadressen VERON afdeling Friese Meren Facebook klik op: www.facebook.com/veronfriesemeren Twitter klik op: Website klik op: Correspondentie bij voorkeur per E-mail naar: www.twitter.com/veron_a62 www.veronfriesemeren.nl veronfriesemeren @gmail.com Secretariaat VERON afdeling Friese Meren: Wilhelminastraat 27, 8561 AA Balk. Verenigingsavonden in clubgebouw van Scoutinggroep Jambowa, Thomasstraat 2, 8701 XJ Bolsward. De eerstkomende verenigingsavond is op vrijdag 9 december 2016, aanvang 20.00 uur. 2
Radio-agenda 2016 PI35ETL 35 jaar VERON Etten-Leur (1-28 december) Uitzending verenigingszender PI4AA (2 december om 21.00 uur LT) Secret Communications 2 evenement (3 december) Meeting Radiozendamateurs Amsterdam (18 december) 2017 Januari Rondes Verenigingszender VERON PI4AA (6 januari om 21.00 uur LT) Verenigingszender VRZA PI4VRZ/A (7 januari om 10.00 uur LT) N-/F-zendexamen in Nieuwegein (11 januari) D-star Ronde op iedere dinsdag op 438,400 7,6 MHz GMSK via PI1DRA vanaf 20.30 uur LT. Pronkjewailronde iedere woensdag op 145.750 MHz FM via PI3GRN vanaf 19:00 uur LT. Friese Woudenronde iedere vrijdag op 144.340 MHz USB vanaf 21:00 uur 10-meter-ronde iedere zaterdag op 29.550 MHz FM vanaf 21:00 uur LT. Hunebedronde iedere zondag op 145.275 MHz FM. RX via PI2ASN vanaf 10.30 uur LT. Friese Ronde iedere zondag op 3660 KHz LSB +/- QRM vanaf 11:30 uur LT. Meppelronde iedere zondag op 145.650 MHz FM via PI3MEP vanaf 12:00 uur LT. Muntronde iedere zondag op 145.700 MHz FM via PI3HVN vanaf 20:00 uur LT. Drachtster Kei ronde iedere zondag op 7.080 MHz SSB +/- QRM vanaf 11:30 uur LT. Uitnodiging verenigingsavond VERON afdeling Friese Meren Komt u ook naar de verenigingsavond in de maand november 2016. Iedereen is welkom op vrijdag 9 december 2016 in het clubgebouw van de scoutinggroep Jambowa, Thomasstraat 2 in Bolsward. Aanvang 20.00 uur LT. Lezing/presentatie: Danny Oudendag PA2SNK verteld over D-STAR en nog veel meer. 3
DE FLUIT VAN DE HERDERSJONGEN Noors kerstverhaal door Dan Lindholm In de nacht toen Jezus geboren werd, liep een arme herdersjongen over de heuvels bij Bethlehem om één van zijn schapen te zoeken. En zo gebeurde het, dat hij niet bij de herders was, waarover de bijbel ons vertelt. Deze jongen diende bij een strenge heer - wie weet misschien wel bij een van de waarden in Bethlehem - en als hij zou thuiskomen en er een schaap van zijn kudde ontbrak, dan kreeg hij slaag. Daarom lette hij nauwelijks op de wonderbaarlijke dingen die om hem heen gebeurden. Hij merkte niet dat de wind ging liggen; hij hoorde niet hoe de vogels begonnen te zingen en hij zag niet dat alle sterren plotseling met dubbele glans straalden. Zijn weg voerde hem de berg op. Hij zocht achter iedere struik, tot hij ten slotte boven op de berg stond. Van hier kon hij ver in het rond over de velden zien, helemaal tot de stad Bethlehem. Terwijl hij daar zo boven stond, gebeurde het, dat de hemel zich opende en dat de nacht zo licht werd als de dag. Een ontelbare schaar engelen verscheen en hun lofzang klonk over de aarde. Hoe groot dit wonder was, dat in die nacht geschiedde, heeft tot op de dag van vandaag nauwelijks een mens begrepen. Daarom kunnen we het een kleine herdersjongen ook vergeven, dat hij deze boodschap niet meteen begreep. Hij dacht alleen maar aan het schaap, dat ervandoor gegaan was en hij wilde verder zoeken. Toen stond er plotseling een engel voor hem en sprak: "Maak je geen zorgen meer om het schaap, op dit uur is een veel grotere Herder geboren. Ga snel naar Bethlehem, waar het Christuskind, de Verlosser van de wereld, in de kribbe ligt." "Voor de Verlosser van de wereld," zei de jongen, "voor Hem mag ik toch niet verschijnen, als ik hem geen geschenk kan geven?" "Hier, neem deze fluit en speel een lied voor het kind," sprak de engel, en was op hetzelfde ogenblik verdwenen. Zeven tonen had die fluit en toen de jongen haar aan zijn lippen zette, speelde ze als vanzelf. Dankbaar en blij liep hij de berg af. Hij wilde over een beekje springen, maar struikelde en lag languit zo groot als hij was, tussen de kiezelstenen. De fluit viel uit zijn hand. Uit zijn mond ontglipte een woord, dat misschien weleens onder de herders gebruikt wordt, maar dat men beter niet gebruiken kan. Mooi was het niet! Én toen hij de fluit weer in de hand hield was er één toon verloren gegaan. Nog zes tonen kon de fluit spelen. Tijd om te huilen was er niet en bovendien werd het pad langzaam beter; dus liep hij zo snel mogelijk door. Ineens bleef hij staan: vlak voor zich zag hij een grote wolf zitten met ontblote tanden, klaar om te bijten. Het was de lammetjesverslinder zelf. De jongen werd woedend. "Maak dat je wegkomt," riep hij en voor hij er erg in had, had hij de fluit naar de al wegvluchtende wolf gegooid. Toen hij haar weer vond, kon de fluit nog maar vijf tonen laten horen. De herdersjongen was nu op de plaats gekomen waar de kudden steeds waren. Rustig lagen daar alle schapen en er heerste diepe stilte, slechts één schaap liep blatend rond. De jongen wilde het binnen de omheining brengen. Hij rende er achteraan en omdat het schaap hem ontweek gooide hij met wat hij juist in zijn hand hield. Het was de fluit, die weer een toon verloren had. Maar waar waren de andere herders toch gebleven? De jongen kon immers niet weten dat zij voor het kindje in de stal knielden. Hij dacht dat ze vast weer met een kruik bier in de herberg zaten en dat hij als jongste weer de wacht moest houden. Boos schopte hij met zijn voet tegen een kruik met 4
water, die dicht bij het vuur stond. Toen was het of een onzichtbare macht hem de fluit uit zijn hand sloeg, en toen hij haar weer opraapte had zij nog maar drie tonen over. Daarop ging hij verder naar Bethlehem. Alles ging goed, tot hij door de stadspoort wilde gaan. Daar zag hij zich plotseling omringd door een groep straatjongens die hem zijn fluit wilden afnemen, maar hij wilde haar niet geven. Er vielen klappen over en weer. De fluit had hij weliswaar behouden, maar weer was een toon verloren gegaan. Eindelijk stond hij toch voor de stal. Hoog boven het dak straalde de wonderbaarlijke ster en in de kribbe lag de Verlosser van de wereld. En toch zou het nog gebeuren dat de fluit nog maar één toon overhad, toen hij de stal binnenging. Want juist wilde hij langs de huisdeur lopen, toen de bitse hond van de waard op hem af schoot. Hij wist zich niet anders te verweren dan met wat hij in zijn hand hield en dat was de fluit. Zo stond hij nu bij de staldeur maar durfde niet naar binnen te gaan. Hij schaamde zich heel diep, dat er zo weinig van zijn geschenk overgebleven was. In zijn onschuld kon hij niet weten, dat de weg die iedere mens tot de Verlosser voert vol hindernissen is. Maar de moeder van het Christuskind wenkte hem binnen te komen. En heel stil kwam de jongen uit zijn hoekje tevoorschijn en hij speelde op zijn fluit de laatste, nog overgebleven toon. Wat klonk die prachtig. Het Kind luisterde en iedereen in de stal luisterde, Maria en Jozef, de os en de ezel. Het Kerstkind strekte zijn goddelijke hand uit en raakte de fluit aan. En zie: op hetzelfde ogenblik was de fluit weer heel, en haar zeven tonen klonken weer zo mooi en heerlijk, zoals ze al in de hemel geklonken hadden. AllichtVerlichting www.allichtverlichting.nl Van kroonsteentje tot kroonluchter...en 1001 technische onderdelen Oud Kerkhof 6 8601 EE Sneek 5
De Grote Veranderingen in de elektronica (en hun invloed) Bron: Elektor Hoewel wij er hier bij Elektor graag anders over denken, kan niet worden gezegd dat elektronicatijdschriften uit de hobby-categorie ook maar enig vertragend effect hebben op grote technologische veranderingen op het gebied van elektronica. En dan heb ik het niet over de overgang van bijvoorbeeld de gloeilamp naar de LED, maar over Grote Veranderingen zoals (in willekeurige, nietchronologische volgorde): van elektronenbuizen naar transistors; van discrete onderdelen naar geïntegreerde schakelingen (IC s); van discrete onderdelen en IC's naar SMD's; van vrijwel alles naar microcontrollers; van vrijwel iedere microcontroller naar een ARM-component; van analoge naar digitale audio; van loodhoudend naar loodvrij soldeer. Hoe klein als hun invloed op de ontwikkeling van de elektronica van 1930 tot heden ook was, de hobbytijdschriften zijn altijd een goed middel geweest om te zien hoe deze aardverschuivingen de manier beïnvloedden waarop elektronica in laboratoria, op scholen en thuis werd ontworpen, gemaakt en ervaren. Toen de transistor zijn intrede deed in de hobbywereld, verklaarden buizengebruikers dat deze kwetsbare kleine dingen het einde van de zelfgebouwde elektronica inluidden. Hetzelfde gebeurde bij de introductie van de IC s en een tijdje later die van de SMD s. Toen Elektor in 1985 in één editie zowel het eerste SMD-achtergrondartikel als het eerste project met SMD s publiceerde, kreeg de uitgever te maken met twee vloedgolven uit tegengestelde richtingen: De SMD-fans die meer, meer riepen en de SMD-haters die dreigden hun abonnement op te zeggen. En Elektor... was genoodzaakt om voor een paar weken een uitzendkracht voor de telefooncentrale in te huren om de stroom klachten te beantwoorden. De jongedame las hierbij een getypt script van de hoofdredacteur voor waarin stond dat hoewel SMD de weg naar de toekomst is, het nog een lange tijd zal duren voordat deze gemeengoed is geworden. Alle genoemde veranderingen hebben grote gevolgen gehad, waaronder mensen die hun hobby bevroren op het niveau waar ze zich vertrouwd mee voelden en weigerden mee te gaan met weer zo n in het technisch nieuws aangekondigde rage. Van veel oude technologieën werd gezegd dat ze voor eeuwig zouden verdwijnen, maar iedere keer waren er trouwe supporters die maakten dat de verouderde technologie vele jaren later met groot succes weer zou opduiken, denk aan de elektronenbuis en de vinylplaat. En ik gebruik nog steeds loodhoudend soldeer! 6
Metaallijm in plaats van soldeer Metaallijm in plaats van soldeer Door het gebruik van steeds kleinere onderdelen worden industriële soldeerprocessen voortdurend lastiger. Onderzoekers van de Northeastern University in Boston hebben nu een lijmtechniek ontwikkeld, die het solderen in de toekomst overbodig kan maken. Met behulp van de metaallijm MesoGlue kunnen verbindingen tussen metaal en andere oppervlaktes worden gemaakt. Het lijmproces vindt plaats bij kamertemperatuur en levert thermisch en elektrisch goed geleidende lassen op. Het proces is geschikt voor alle soorten IC s, metalen geleiders en andere SMD s. Ook kunnen printen op glas of kunststof worden gelijmd. De thermische en elektrische geleiding wordt gerealiseerd door metalen nanostaafjes die bestaan uit een metalen kern bedekt met indium en gallium. Die nanostaafjes zijn langs het substraat geordend zoals de tanden van een kam. Bij het verbinden van twee oppervlaktes grijpen de nanostaafjes in elkaar. Bovendien wordt de deklaag van indium en gallium vloeibaar. Het resultaat is een vloeibare metaallegering, tussen de in elkaar grijpende nanostaafjes, die na enige tijd vast wordt. Bij gesimuleerde toepassingen van de lijm werd in vergelijking met goede warmtegeleidende pasta een vermindering van de CPU-temperatuur van gemiddeld 8 C behaald. Maar MesoGlue kan niet alleen warmtegeleidende pasta vervangen; ook het gebruik van soldeer bij printen kon weleens zijn langste tijd hebben gehad. Meer informatie is te vinden in het artikel Metallic Glue for Ambient Environments Making Strides in het vakblad Advanced Materials & Processes. Bron: HAM-nieuws editie 11-2016 7
Belangrijke tips voor mobiele beveiliging Bron: KPN november 2016 Technologie verandert razendsnel om ons heen. Nu al gebruik ik mijn smartphone al meer dan een laptop of tablet, want eigenlijk kan alles via je telefoon. Dit betekent ook dat er steeds meer gegevens op staan. Foto s, contacten, wachtwoorden en andere privé-informatie. Daarom een aantal tips hoe je jouw gegevens op je smartphone beter beveiligd. Altijd een code of vingerafdrukscanner De eerste tip is voor de hand liggend. Zorg er altijd voor dat je telefoon is beveiligd met een pincode of vingerafdrukscanner. Wees creatief in je code want je wilt een dief het niet te makkelijk maken met een veel voorkomende pincodes zoals 0000 en 1234. Zo stel je direct een code of vingerafdrukscanner in: ios: Instellingen -> Touch ID en toegangscode Android: Instellingen -> Persoonlijk -> Beveiliging -> Schermvergrendeling Find my iphone/android Device Manager Met Find my iphone of Android Device Manager kun je jouw telefoon op afstand laten vergrendelen en opsporen. Ligt hij in de buurt en ben je hem kwijt, dan kun je ook een geluid laten afspelen zodat je weet waar hij ligt. Weet je zeker dat hij gestolen is, dan kun je de locatie van je telefoon volgen via het internet. Ook is het mogelijk om vanaf afstand de gegevens op de telefoon te verwijderen, zodat een ander jouw gegevens niet kan inzien en gebruiken. Zoek mijn iphone aanzetten: Instellingen -> icloud -> Zoek mijn iphone Zoek mijn iphone beheer: Via de Find my iphone app of kijk op icloud.com Android Device Manager aanzetten: Google instellingen (Dus niet de normale instellingen) -> Beveiliging Android Device Manager beheer: Via de Android Device Manager app of google.com/android/devicemanager?hl=nl Apps uit de app-winkel Download alleen apps uit de officiële app-winkel van Android of ios. Alle apps voor een iphone die worden toegelaten tot de app-winkel zijn gecontroleerd door Apple. Bij Android gebeurt dit in 8
mindere mate, maar uit de app-winkel is veiliger dan van het internet. Controleer ook goed of de uitgever van de app betrouwbaar is en of de reviews van de app positief zijn. Haal dus nooit zomaar een app van een website of downloadlink. Permissies van apps Indien je apps uit de app-winkel haalt, check dan ook eens naar de toegang van de apps. Als je de app voor het eerst start, wil de app toegang tot bepaalde onderdelen van je telefoon. Denk aan contacten, je foto-bibliotheek of locatiegegevens. Heeft de app deze echt nodig? Zo niet, geef dan geen toegang. Je kunt dit naderhand ook makkelijk blokkeren in de instellingen van je telefoon. KPN Veilig (Gratis voor klanten met Alles-in-1 of een Internet abonnement) Met de KPN Veilig-app op je smartphone of tablet kun je verschillende zaken reguleren. Zo heeft deze app een anti-virus functionaliteit, maar kun je ook ouderlijk toezicht instellen, bepaalde oproepen blokkeren of de permissies van apps automatisch laten controleren (Zie kopje hierboven). De app is beschikbaar voor ios, Android en Windows Phone en gratis voor alle Alles-in-1 en Internet abonnementhouders. Kijk voor meer informatie over KPN Veilig op kpn.com/kpnveilig Te mooi om waar te zijn? Ik kan het niet vaak genoeg herhalen; Gebruik je gezonde verstand. Vertrouw je de app niet, installeer het dan niet. Twijfel je over de echtheid van een e-mail, Google eens naar de afzender en kijk of mensen je voor zijn geweest. In een e-mail kan ook een bijlage zitten die schadelijk is voor je telefoon. Wees altijd op je hoede met het verbinden naar een openbaar Wi-Fi netwerk en lees het blog over Do's en don'ts van internetten op een openbaar Wi-Fi-netwerk. Is het te mooi om waar te zijn? Dan is het dat vaak ook zo. Do's en don'ts van internetten op een openbaar Wi-Fi-netwerk Lekker op vakantie, of gewoon bij een gezellig café op een Nederlands terras. De meeste plekken hebben tegenwoordig wel een Wi-Fi-netwerk waarmee je kunt surfen op het internet. Bekijk de onderstaande tips zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Overal online, dus ook in het buitenland. Zonder erbij na te denken verbind je met een openbaar Wi- Fi-netwerk en doe je alles wat je online gewend bent. Let op! Want hackers maken daar dankbaar gebruik van. Creditcard gegevens, belangrijke e-mails of je Facebook-login kunnen zo worden buitgemaakt. Betekent dit dan dat je nooit meer kan verbinden met een openbaar Wi-Fi-netwerk? Nee! Dus hieronder 6 tips die je kunt gebruiken om toch veilig te blijven internetten: 9
1. Vraag het aan de ober Check het eerst bij het café waar je zit. Wat is de exacte naam van het Wi-Fi-netwerk en zit er eventueel een wachtwoord op? Vraag dit gewoon aan de ober die jouw drankjes serveert. Zo weet je zeker dat het een netwerk is van het bedrijf zelf, en niet van een hacker die bivakkeert op het terras. 2. Zet Wi-Fi uit als je het niet nodig hebt Ben je onderweg, of gewoon lekker een internetbundel buitenland aan? Zet je Wi-Fi uit! Ook als je niet bent verbonden, verstuurt je telefoon informatie uit naar Wi-Fi-netwerken in de buurt. Bijkomend voordeel is dat het ook nog eens een batterijbesparing is. Handig! 3. Gebruik apps Apps als Facebook, Instagram, internetbankieren en MijnKPN maken al gebruik van een beveiligde netwerk. Hierdoor worden gegevens die je verstuurt automatisch versleuteld. De hacker kan dan niet zien wat je verstuurt. Gebruik dus altijd bij voorkeur de app op je telefoon in plaats van de websites. 4. Als je dan toch een website bezoekt.. Als je toch bent verbonden met een openbaar Wi-Fi-netwerk, check of je een veilige netwerk hebt met de website die je bezoekt. Dit kun je controleren door te kijken of er een groen slotje en https:// verschijnt in de adresbalk van de browser. Als je aan het internetten bent. Vooral bij internetbankieren en bij het inloggen met gegevens is het belangrijk dat dit aan de orde is. Is het slotje rood, of is er helemaal geen slotje? Log dan niet in om de risico s te beperken. 5. Update je telefoon/tablet/computer Zorg dat je altijd de laatste (beveiligings)updates van je apparaat hebt geïnstalleerd. Hierdoor voorkom je dat hackers gebruik kunnen maken van zwakheden in de software. 6. Gebruik je gezonde verstand De tips hierboven zijn praktisch, maar eigenlijk wil je liever nooit verbinden met een netwerk dat je niet kent. Als je toch graag wilt inloggen op internetbankieren? Doe dit dan via het mobiele netwerk van de aanbieder. Wil je toch die selfie plaatsen? Log dan eerst in via het mobiele netwerk en gebruik tip 3 voordat je weer overschakelt naar Wi-Fi. Bij twijfel, nóóit doen! Welke tips heb jij nog? Heb je zelf nog tips, of heb je weleens een situatie meegemaakt waarin je het niet vertrouwde? Laat het hieronder weten in de reacties! De VERON afdeling Friese Meren wenst iedereen prettige feestdagen en een luisterrijk 2017. Wil Stilma, voorzitter 10