79 miljoen euro voor opleiding in de bouwsector

Het FVB in 2006-2007 79 miljoen euro voor opleiding in de bouwsector 1 september 2006 tot 31 augustus 2007 F o n d s v o o r V a k o p l e i d i n g i n d e B o u w n i j v e r h e i d

79 miljoen euro voor opleiding in de bouwsector Het FVB in 2006-2007

Colofon 79 miljoen euro voor opleiding in de bouwsector Het FVB in 2006-2007 Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid Koningsstraat 45 1000 Brussel tel. 02-210 03 33 www.debouw.be maart 2008 Concept en redactie: Tempera, (tel. 03 270 38 00) i.s.m. studiedienst FVB (tel. 02 210 03 81) Lay-out: Dievee & Schamf, tel. 03 448 15 41 Fotografie: Dirk Vermeirre, tel. 0475 44 32 27

INHOUD Opleiding als speerpunt voor de bouwsector: 2,6 procent van de loonmassa geïnvesteerd in opleiding 7 Deel 1: Het FVB in beeld Kwaliteit in de opleiding, kwaliteit in het werk 9 Vakbekwaamheid en bijscholing: een geslaagde combinatie 11 Al doende leren 13 Onderwijs en sector: partners in kwaliteit 15 Opleidingsadvies 17 Beroepen in de kijker 19 Opleidingscentra in de kijker 21 Ervaring gevalideerd 23 Extra steun voor het bouwonderwijs 25 Deel 2: Een nieuw sectoraal akkoord: verdere uitbreiding en afstemming van de opleidingsinvesteringen 27 Deel 3: Het FVB in cijfers 2006-2007 37 Bouwsector 39 Bijscholing 43 Omscholing 51 Onderwijs 55 Peterschap 57 Instroom en uitstroom in de bouwsector 59

Opleiding als speerpunt voor de bouwsector 2,6 procent van de loonmassa geïnvesteerd in opleiding In 2006-2007 schoolden meer dan 20.000 bouwvakarbeiders of bijna 12,5 procent van alle arbeiders uit de sector zich bij. Een vergelijking met voorgaande werkjaren leert dat het niet om een eenmalige inspanning gaat. Elk jaar volgt ongeveer tien procent van alle bouwvakarbeiders een bijscholing. De sector wil immers kwalitatief sterk werk leveren en dat kan alleen maar met gekwalificeerd personeel dat zijn kennis en kunde permanent op peil houdt en verder ontwikkelt. De bouwsector besteedt meer dan alleen aandacht aan bijscholing van werknemers. Investeren in opleiding en toeleiding van nieuw bouwtalent vindt de sector eveneens belangrijk. Een kwaliteitsvolle vooropleiding geeft starters een sterke basis mee voor een succesvolle loopbaan in de bouwsector. Als sectoraal opleidingsfonds neemt het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) de taak op zich om de opleiding van huidige en toekomstige bouwvakarbeiders te bevorderen en te ondersteunen. Voor de organisatie ervan werkt het FVB tevens samen met partners als het onderwijs en opleidingscentra. Het FVB staat garant voor de vormingsinitiatieven door een permanente kwaliteitsbewaking. De bouwsector investeert 2,6 procent van de loonmassa of 79 miljoen euro in opleiding. Dit percentage overschrijdt ruimschoots het engagement van 1,9 procent op de loonmassa dat het Generatiepact vooropstelt voor alle sectoren. De bouwsector onderstreept hiermee het belang van opleiding voor bouwvakarbeiders. In dit jaarverslag stellen we de gezamenlijke inspanningen van de sector voor opleiding voor. Stefaan Vanthourenhout Voorzitter van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid

! Blikvanger 2006-2007 : een nieuwe CAO In juni 2007 sloten de sociale partners in de bouwsector een nieuw sectorakkoord af voor de periode 2007-2008. Deze overeenkomst bevestigt, bestendigt en verfijnt de opdrachten van het FVB om via samenwerking met het bouwonderwijs, omscholing en doorstroming van werkzoekenden naar de sector en bijscholing van actieve bouwvakarbeiders te werken aan kwaliteit en professionaliteit in de sector. De sector geeft in het akkoord het FVB ook de opdracht om het werk te coördineren rond sectorale outplacement. De raad van bestuur voorzitter Stefaan Vanthourenhout, ACV-Bouw en Industrie - CSC-Bâtiment et Industrie ondervoorzitter Eddy Devos, Confédération Construction - Confederatie Bouw Rik Desmet, De Algemene Centrale - La Centrale Générale beheerders Het aanbod in 2006-2007 1237 verschillende opleidingsmodules over 81 verschillende bouwgerelateerde onderwerpen convenants met 283 bouwscholen Bruno Bachely, La Centrale Générale - De Algemene Centrale Nathalie Bergeret, Confédération Construction - Confederatie Bouw Peter Börner, ACLVB - CGSLB Pierre Cuppens, CSC-Bâtiment et Industrie - ACV-Bouw en Industrie Gabriël Delporte, Confederatie Bouw - Confédération Construction Marc Dillen, Confederatie Bouw - Confédération Construction Lionel Eeckhout, Confederatie Bouw - Confédération Construction Patrick Franceus, ACV-Bouw en Industrie - CSC-Bâtiment et Industrie Rik Hinnens, Confederatie Bouw - Confédération Construction Françoise Nyssens, Confédération Construction - Confederatie Bouw Geert Ramaekers, Bouwunie Jan Soetaert, De Algemene Centrale - La Centrale Générale Peter Suys, Bouwunie René Vancauwenberge, De Algemene Centrale - La Centrale Générale Marc Vander Eeckt, ACV-Bouw en Industrie - CSC-Bâtiment et Industrie waarnemend lid Marnix Van Hoe, FeMa 8

Kwaliteit in de opleiding, kwaliteit in het werk Het FVB ten dienste van de bouwsector De bouwsector maakt eenieders droom waar om een eigen huis te bouwen of te verbouwen. Om de vaak ambitieuze projecten te realiseren, heeft de sector de inzet van ruim 160.000 goed opgeleide vakmensen nodig. Het FVB investeert daarom in de opleiding, toeleiding en bijscholing van bouwvakarbeiders. Blijvende vakbekwaamheid: bijscholing opleidingen op maat van werknemers en werkgevers in samenwerking met de opleidingspartners en sectorale opleidingscentra voor zowel jonge als oudere werknemers met financiering van de opleidings- en loonkosten Investeren in de toekomst: samenwerking met het bouwonderwijs voor een optimale aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt samenwerking met het voltijds en deeltijds bouwonderwijs met formele engagementen van zowel sector als scholen met ondersteuning en stimuli vanuit de sector voor de scholen en de jongeren in opleiding Extra potentieel: omscholing en doorstroming van werkzoekenden promotie van de bouwsector bij werkzoekenden regionale tewerkstellingsprojecten zoeken bijkomend potentieel samenwerking met Centra voor Deeltijds Onderwijs (CDO) met formele engagementen van zowel de sector als de CDO s met ondersteuning en stimuli vanuit de sector voor de CDO s en de jongeren in opleiding 9

Bijscholing voor alle betonmixerchauffeurs 30 25 20 15 10 5 10 28 23 30 29 11 aantal bijgeschoolde chauffeurs! Blikvanger 2006-2007: opleidingen voor chauffeurs Nieuwe opleidingen als antwoord op de wettelijk verplichte initiële bekwaamheid en nascholing voor chauffeurs. Voor betonmixerchauffeurs zes opeenvolgende opleidingsmodules van elk acht uur een afsluitende toets per module VCA-examen na de modules Basisveiligheid en Specifieke veiligheid Voor chauffeurs van bouwbedrijven en uit de handel in bouwmaterialen 0 1 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 1 vijf apart te volgen opleidingsmodules van elk acht uur een afsluitende toets per module leeftijdscategorieën Van de bij benadering 1800 betonmixerchauffeurs in de bouwsector volgden er in 2006-2007 al 133 of 7,4 procent één of meer opleidingsmodules. Alle chauffeurs, van de jongste tot en met de oudste generatie, volgen de bijscholing. In zes dagen tijd doorliep ik de opleidingsmodules voor betonmixerchauffeur. Hoewel ik al twaalf jaar met de betonmixer rijd, kon ik iets bijleren en vond ik het zes waardevolle dagen. Vooral de aandacht voor veiligheid is nuttig. Je bent je vaak weinig bewust van de risico s die de job met zich meebrengt. De bijscholing plaatst ze onder de aandacht en leert hoe ermee om te gaan. Jouri Vereecke, betonmixerchauffeur, Inter-Beton 10

Vakbekwaamheid en bijscholing: een geslaagde combinatie Vakbekwaamheid en bijscholing: een geslaagde combinatie Bijscholing organiseren, is maatwerk leveren Bijscholing van bouwvakarbeiders staat garant voor kwaliteit in de sector. opleidingsadvies afgestemd op de behoeften van werkgevers en werknemers opleiding tijdens de werkuren, op zaterdag of s avonds in samenwerking met verschillende opleidingspartners terugbetaling van de opleiding en tussenkomst in de loonkost door het FVB een vergoeding van het FVB voor arbeiders die een opleiding buiten de werktijd volgen Bijscholing in 2006-2007 1237 verschillende vervolmakingsopleidingen in 42 opleidingsdomeinen voor 20.204 cursisten (12,4 procent van alle bouwvakarbeiders) cursisten uit 2593 verschillende bedrijven (8,7 procent van alle bouwbedrijven) 526.809 opleidingsuren 9.757.250 door het FVB geïnvesteerd in vervolmakingsopleidingen 955 bouwvakarbeiders kozen voor een avondopleiding, 4950 personen volgden een opleiding op zaterdag en 18.519 arbeiders schreven in voor een weekdagopleiding! Blikvanger 2006-2007: het actuele aanbod van Edutec, het sectoraal opleidingscentrum asbestverwijdering daken asbestverwijdering sloopwerken assistent werfleider module 1 (betontechnologie) assistent werfleider module 2 (topografie) assistent werfleider module 3 (veiligheidsaspecten van werken in de grond) assistent werfleider module 4 (lezen van plannen en technische bepalingen + PC) assistent werfleider module 5 (consequente werforganisatie en kostprijsberekening) assistent werfleider module 6 (communicatie, leidinggeven en coaching) coaching op de werkvloer colorimetrie energieprestatieregelgeving binnenklimaat en gevolgen op de werf glas module 1 (opmeten en berekenen van glasoppervlakte) glas module 2 (materialenkennis) glas module 3 (plaatsen van niet-geautomatiseerde deuren) glas module 4 (veiligheid) glas module 5 (snijden van glas) glas module 6 (bewerken van glas) glas module 7 (plaatsen van glas) glas module 8 (geautomatiseerd snijden van glas) groene daken individuele behandeling van afvalwater (algemene module) individuele behandeling van afvalwater (systeemmodule EP6) (Glynwed) individuele behandeling van afvalwater (systeemmodule SAF Belleaqua) isolatie en luchtdichtheid van houten constructies klein elektrisch handgereedschap ondergrondanalyse schilderwerken ploegbaas ruwbouw ploegbaas schilder veilig werken op hoogte module 1 veilig werken op hoogte module 2 veilig werken op hoogte module 3 wegmarkeerder op maat volledig traject wegmarkeerder op maat module 1 (regelgeving en toepassing) wegmarkeerder op maat module 2 (producten en bestanddelen) wegmarkeerder op maat module 3 (systemen) wegmarkeerder op maat module 4 (technische specificaties en certificatie) wegmarkeerder op maat module 5 (contracten) wegmarkeerder op maat module 6 (veiligheid, gezondheid en milieu) wegmarkeerder op maat module 7 (werkzaamheden in uitvoering) 11

Alternerende leerovereenkomsten in 2006-2007 585 gestarte JLW-contracten 1253 gestarte ABO-contracten 44 JLW- en ABO-jongeren volgden bijkomende opleiding, goed voor 530 opleidingsuren! Blikvanger 2006-2007 In het nieuwe sectorale akkoord voor de periode 2007-2008 gaat specifieke aandacht naar het JLW- en ABOstelsel. Nieuwe en bijgestuurde stimuli hebben tot doel het aantal afhakers terug te dringen, doorstroming naar een reguliere job in de sector te verhogen en de opleiding in de opleidingscentra beter af te stemmen op de arbeidsmarkt. Bovendien zal er een nieuw stelsel onder de noemer van bouwleerplicht uitgewerkt worden, specifiek voor jongeren tussen vijftien en achttien jaar. 12

Al doende leren Afwisselend leren en werken Het JLW- en ABO-stelsel biedt jongeren de kans om tegelijk een opleiding te volgen en te werken in de bouwsector. Opleiding in het klaslokaal gecombineerd met leren op de bouwplaats stemt het leerproces optimaal af op de praktijk. Jongerenleerlingwezen (JLW) voor leerplichtige jongeren tussen vijftien en achttien jaar drie dagen per week doorbrengen op de werkvloer twee dagen vorming in een Centrum voor Deeltijds Onderwijs (CDO) Alternerende Bouwopleiding (ABO) voor jongeren tussen achttien en vijfentwintig jaar een beroep leren in een bouwbedrijf (tachtig procent van de opleidingstijd) aanvullende vorming in een opleidingscentrum (twintig procent van de opleidingstijd) Praktische en financiële steun van het FVB Voor het JLW hulp bij de afsluiting van de leercontracten advies over de samenstelling van het opleidingsprogramma overleg met de werkgever over de jongeren aanwezigheid bij de eindproeven van de jongere bekendmaking van de behoefte aan werkervaringsplaatsen bij de bedrijven bespreking van de JLW-dossiers met de CDO s en hulp wanneer de zoektocht naar een werkervaringsplaats moeilijk loopt JLW-jongeren volgen opleiding samen met andere bouwvakarbeiders aan gelijke voorwaarden een aanvullende premie voor de jongere, bovenop de leervergoeding die de werkgever betaalt een premie voor de CDO s die de jongeren opleiden Voor de ABO bekendmaking van het stelsel bij de bedrijven, VDAB, FOREM, Bruxelles-Formation Construction, Arbeitsamt, advies bij het afsluiten van de contracten hulp bij de samenstelling van het opleidingsprogramma overleg met de werkgevers over de ABO-dossiers aanwezigheid bij de eindproeven van de jonge werknemer ABO-jongeren volgen opleiding samen met andere bouwvakarbeiders aan gelijke voorwaarden een aanvullende premie voor de jongere, bovenop de leervergoeding die de werkgever betaalt een premie voor de centra die de jongeren opleiden 13

Steeds meer leerlingen in convenantscholen aantal leerlingen in 2006-2007 aantal leerlingen in 2003-2004 = 200 leerlingen In drie jaar tijd steeg het aantal leerlingen dat een bouwopleiding volgt in een convenantschool van 6415 tot 10.090. 14

Onderwijs en sector: partners in kwaliteit Convenants als charter voor kwaliteit, veiligheid en doorstroming Convenants tussen scholen en het FVB bevorderen de kwaliteit, veiligheid en doorstroming in de bouwsector. In cijfers 283 convenantscholen 3378 afgestudeerden uit convenantscholen 2727 uitgereikte VCA-certificaten 21.802 verkochte handboeken Engagementen van het FVB gratis bijscholingsaanbod voor leerkrachten en leerlingen scholen kopen FVB-handboeken met 75 procent prijsreductie de organisatie van een jaarlijks veiligheidsexamen en uitreiking van VCA-certificaten voor de leerlingen uit het vijfde, zesde en zevende jaar bouwonderwijs een premie van 200 euro voor alle jongeren die vanuit het bouwonderwijs doorstromen naar de sector een premie van 500 euro voor de scholen per leerling die na afstuderen aan de slag gaat in de sector Engagementen van de scholen stages voor de leerlingen organiseren de vakkennis van de leerkrachten up-to-date houden via bijscholing de leerlingen voorbereiden op het veiligheidsexamen een minimale bezettingsgraad van leerlingen in de derde graad De meest verkochte handboeken in 2006-2007 Grondwerk, funderingen en ingegraven constructies: 578 exemplaren Rioleringsnetten en ingegraven reservoirs: 417 exemplaren Opgaande muren en gevelmuren (deel 2): 356 exemplaren Wat aan de bouw voorafgaat: 354 exemplaren Vademecum voor de jonge bouwvakker: 345 exemplaren 15

Opleidingsadvies voor twaalf procent van de bouwbedrijven 20% 15% 18 10% 5% 11 11 10 8 12 12 14 9 8 14 percentage bedrijven met opleidingsadvies 0% Brabant wallon Antwerpen Brussel Hainaut Limbourg Liège Luxembourg Namur Oost- Vlaams- Vlaanderen Brabant West- Vlaanderen In 2006-2007 gaven de regionale opleidingsadviseurs informatie en advies over opleiding aan twaalf procent van alle bouwbedrijven 16

Opleidingsadvies Optimale afstemming van het opleidingsaanbod Regionale opleidingsadviseurs maken het opleidingsaanbod bekend en zorgen voor afstemming tussen vraag en aanbod. opleidingsadviseurs staan in voor de dienstverlening vanuit de regionale FVB-zetels in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Kortrijk, Liège, Mons en Namur directe contacten met zowel bouwbedrijven als opleidingsinstellingen in de regio s kandidaat-bouwvakarbeiders toeleiden naar opleidingen opleidingspartners informeren en adviseren over de sectorale vormingsbehoeften ontwikkelen, begeleiden en evalueren van opleidingsinitiatieven voor verschillende doelgroepen regionaal overleg coördineren tussen sociale partners, bouwondernemingen, onderwijs- en opleidingsinstellingen Nieuw bouwtalent Vanuit de regio s gaat de sector steeds op zoek naar nieuw bouwtalent. In Vlaanderen werkt het FVB mee aan lokale ontmoetingspunten waar kandidaatwerkzoekenden gescreend worden, toegeleid worden naar opleiding en werk in de bouwsector, en jobcoaching aangeboden krijgen: Bouwpool Antwerpen Bouwbaan Oost-Vlaanderen (arrondissementen Gent-Eeklo en Aalst-Oudenaarde) Bouwtroef Mechelen (regio Mechelen) BouwKan Kortrijk - Roeselare Bouwpool Vlaams-Brabant (provincie Vlaams-Brabant/Leuven - Herent) Het werk van de opleidingsadviseur Het FVB organiseert opleidingen voor alle bouwberoepen. Er zitten zowel basisopleidingen als specialisaties in ons aanbod. Naast technische vormingen komen er ook andere voor, zoals bijvoorbeeld veiligheidsopleidingen, attitudetraining,... Bijna alles kan met sectorale steun gevolgd worden. Over het totale gamma trachten we zowel de werkgevers als de werknemers zo volledig mogelijk te informeren. Via de werkgeversorganisaties schrijven we minstens één keer per jaar alle bouwbedrijven aan. Via de werknemersorganisaties informeren we de bouwvakarbeiders. We streven na dat we elk nieuw bedrijf in de sector bezoeken om onze dienstverlening persoonlijk toe te lichten. We informeren hen over ons aanbod en helpen om een antwoord te formuleren op hun vragen. Opleiding moet gebeuren op maat. Daarom trachten we samen met de bedrijven de vier W s in te vullen: Wie kan er opleiding krijgen? Zowel arbeiders als zaakvoerders kunnen via het FVB bijscholing volgen. Aannemers uit kleine bouwbedrijven doen dat samen aan dezelfde voorwaarden als hun werknemers. Wat kan de vorming bijbrengen? Afhankelijk van de beoogde doelstellingen zoeken we naar de geschikte bijscholing. Waar kan de opleiding plaats vinden? Dit kan in een opleidingscentrum in de buurt van het bedrijf, maar ook in de bouwonderneming zelf. Wanneer kan de opleiding plaatshebben? Er bestaan zowel weekdag-, avondals zaterdagopleidingen. Eens de precieze vraag duidelijk is, regelen we de praktische kant van de zaak: we lijsten op wie deelneemt aan de bijscholing en concretiseren de afspraak met het opleidingscentrum. Na de opleiding zorgen we voor de sectorsteun aan het opleidingscentrum, bedrijf en/of arbeiders. Met dit totaalaanbod streven we naar een optimale dienstverlening voor onze klanten: werkgevers en arbeiders in de bouwsector. Philip Van de Casteele, opleidingsadviseur, FVB West-Vlaanderen 17

Beroepsfiche asbestverwijderaar Op basis van technische procedures evacueert de asbestverwijderaar asbesthoudende materialen uit gebouwen. Hij volgt de werkvoorschriften nauwgezet, zodat veiligheids- en gezondheidsrisico s vermeden worden. 23 verschillende opleidingsmodules voor asbestverwijderaars 1090 asbestverwijderaars volgden in 2006-2007 een opleiding Samen volgden ze gedurende 14.594 uren opleiding Opleiding en bijscholing zijn in ons beroep onontbeerlijk. Alvorens ik negen jaar geleden als beginnend asbestverwijderaar startte, moest ik een opleiding van 32 uur volgen. Sindsdien volg ik minstens één dag per jaar bijscholing. Die extra vorming is verplicht. Ons vak houdt gevaren in voor het milieu en de gezondheid. We mogen geen risico s nemen. De jaarlijkse bijscholing houdt ons waakzaam en brengt ons nieuwe beschermingsmaatregelen bij. Francisco Joao, asbestverwijderaar, Riva & Mariani! Blikvanger 2006-2007 Voor een optimale aansluiting tussen de inhoud van beroepsopleidingen en de vereisten op de arbeidsmarkt biedt het FVB instapcompetentieprofielen aan. Deze profielen beschrijven hoe beginnende beroepsbeoefenaars de job leren. Dit leertraject helpt opleiders om de opleidingsinhoud te structureren. In 2006-2007 publiceerde het FVB het instapcompetentieprofiel voor de baggerwerker. Dit jaar startte het FVB ook met de uitwerking van de instapcompetentieprofielen voor asbestverwijderaar en boormeester. Beide profielen worden in de loop van het komende werkjaar gepubliceerd. Beroepsfiche boormeester Met behulp van boormachine en bijhorend materiaal voert de boormeester nauwkeurige boringen uit om peilbuizen, waterputten, leidingen, te kunnen plaatsen. 113 verschillende opleidingsmodules voor boormeester 322 boormeesters volgden in 2006-2007 een opleiding 1000 opleidingsuren voor boormeesters in 2006-2007 Ondertussen werk ik twaalf jaar als boormeester. Het buitenwerk en de vrijheid in de job trokken me van bij het begin aan. Ik doe mijn werk nog steeds graag. Tot op vandaag blijf ik bijleren, door nieuwe ervaringen die ik opdoe, maar ook via bijscholing. Zo volgde ik tijdens het voorbije jaar een week bijscholing die me de kans gaf om me verder te bekwamen in onder andere het planlezen en het uitvoeren van metingen. Ondanks mijn ervaring in het vak en hoewel de cursus zich niet specifiek tot boormeesters richtte, heb ik er heel wat van opgestoken. Edwin Aerts, boormeester, Smet-Boring 18

Beroepen in de kijker Ruim 160.000 bouwvakarbeiders 1069 werktuigkundigen voor de baggervaart 1314 torenkraanbestuurders 2205 bestuurders mobiele kraan/verreiker 602 bronbemalers 411 heimachinisten 9791 chauffeurs 7454 bouwplaatsmachinisten 13.930 wegenwerkers 2312 natuursteenbewerkers 26.975 metselaars 8921 bekisters 4233 ijzervlechters 1015 betonherstellers 2027 prefabmonteerders 1227 gevelwerkers 1371 voegers 2089 dekvloerleggers 3765 tegelzetters 5984 stukadoors 5986 dakdekkers 4601 dakafdichters 20.753 schrijnwerkers-timmermannen 3718 interieurbouwers 1082 glaswerkers 2201 stellingbouwers 2567 industrieel isolatiewerkers 6145 monteurs centrale verwarming 5588 sanitairinstallateurs 7792 schilders-decorateurs 1825 industrieel schilders 1676 magazijniers 870 baggerwerkers 1030 boormeesters 1988 asbestverwijderaars Beroepsfiche baggerwerker De baggerwerker bedient de besturingssystemen van baggertuigen om met maximaal rendement baggerspecie op te zuigen. 120 verschillende opleidingsmodules voor baggerwerkers 548 baggerwerkers volgden in 2006-2007 een opleiding 34.376 opleidingsuren voor baggerwerkers in 2006-2007 Ik volgde een opleiding die me de kans biedt om door te groeien tot eerste machinist. De opleiding duurde 22 weken en nu volgt een stageperiode van een half jaar. Ik vroeg mijn werkgever om de bijscholing te kunnen volgen. Ze biedt zowel voor mezelf als voor mijn werkgever mogelijkheden: ik krijg de kans om door te groeien en als mijn werkgever een plaats vacant heeft voor eerste machinist, kan hij die vlot invullen. Peter Roose, tweede machinist, DEME Binnen enkele dagen rond ik mijn opleiding af voor tweede stuurman. Na zeventien jaar gewerkt te hebben als pipe operator in de baggersector, was ik erg tevreden dat mijn werkgever me de kans bood om deze bijscholing te volgen. Niet omdat ik uitgekeken ben op m n huidige functie, maar omdat ze me toelaat om mijn werkterrein uit te breiden en door te groeien in de sector. Ik werk er immers graag. Wanneer ik straks mijn opleiding afrond, vertrek ik enkele dagen later meteen weer om een aantal weken op zee door te brengen. Na elf maanden op de schoolbanken kijk ik daar naar uit! David Vlaminck, pipe operator, De Nul 19

Bijna overal een opleidingscentrum bouw in de buurt gemeente met een opleidingscentrum straal van 10 kilometer rond gemeenten met een opleidingscentrum 20

Opleidingscentra in de kijker Overal bijgeschoold Bouwvakarbeiders kunnen zich niet enkel in de grote steden bijscholen. 94 opleidingscentra spreiden zich over het hele land. 44 opleidingscentra in Vlaanderen 47 opleidingscentra in Wallonië 3 opleidingscentra in Brussel Bouwplaatsmachinisten en wegenwerkers opgeleid in Gits Op 22 juni 2007 opende de VDAB in samenwerking met het FVB een nieuw opleidingscentrum in Gits. De gloednieuwe gebouwen en het oefenterrein met een uitgebreid machinepark bieden de geschikte infrastructuur voor het opleiden van onze actieve bouwplaatsmachinisten en wegenwerkers. De werknemers volgen hier bijscholing op weekdagen of op zaterdag. Deze vormingen organiseren we met externe instructeurs. Vakmensen die nog elke dag in de praktijk staan. Zo garanderen we de cursisten een structurele bijscholing die aansluit bij het werk op de bouwplaats. Ook werkzoekenden kunnen hier opleiding volgen op weekdagen. De instructeurs die we hiervoor inschakelen, komen allen uit de praktijk. Bovendien volgen ze regelmatig bijscholing, zodat ze bijblijven met de ontwikkelingen in de sector. We overleggen ook op structurele basis met de industrie: feedback van aannemers, leveranciers en andere partners houdt onze opleidingsinhouden up-to-date en zorgt ervoor dat we ze op tijd aanpassen aan gewijzigde praktijken. De opleiding van werkzoekenden houdt meer in dan enkel het trainen op de technische aspecten van het beroep. We besteden bijvoorbeeld ook aandacht aan de stap naar de arbeidsmarkt. De werkzoekenden krijgen sollicitatietraining en we begeleiden hen bij het zoeken naar en reageren op vacatures die aansluiten bij hun profiel. Training van het probleemoplossend handelen is een tweede manier waarop we de vorming uitbreiden. In onze infotheek kunnen de cursisten documentatie (in folders, op het internet, ) raadplegen en vinden ze informatie over hoe ze kleine en grotere technische problemen aan het machinepark kunnen aanpakken: wat kunnen ze zelf oplossen, wat is werk voor specialisten? Het centrum zet de deuren ook open voor leerlingen uit het bouwonderwijs. De jongeren die een opleiding bouwplaatsmachinist of wegenbouw volgen aan het Vrij Technisch Instituut Roeselare, komen hier oefenen met de graafmachine, de wiellader, de dumper van grondtransport, Per schooljaar is het VTI hier ongeveer vijftig dagen te gast. De leerlingen komen in kleine groepen van tien tot vijftien personen. Zowel onze instructeurs als hun praktijkleerkrachten zorgen voor begeleiding. Dit samenspel maakt mogelijk dat de opleiding op school en de praktijkoefening in ons centrum optimaal op elkaar afgestemd worden. Om aan de opleidingsbehoeften van deze brede doelgroep te kunnen beantwoorden, organiseren we alles samen 50.000 uur vorming per jaar. Carlos Beyls, campusmanager Bouw, Competentiecentrum voor machinale beroepen en wegenbouw, Gits 21

22

Ervaring gevalideerd Werkervaring tastbaar maken Een wettelijke erkenning voor competenties verworven buiten het traditionele opleidingscircuit. Ervaringsbewijs in Vlaanderen en Brussel een wettelijk ondersteund bewijs van vakbekwaamheid voor de erkenning van de buiten het opleidingscentrum verworven competenties uitgereikt door de overheid te behalen na het afleggen van een praktische proef een erkenning voor werknemers een kwaliteitsgarantie voor werkgevers het FVB als erkend testcentrum Valideren van competenties in Wallonië en Brussel een wettelijk ondersteund bewijs van vakbekwaamheid voor de erkenning van de buiten het opleidingscentrum verworven competenties uitgereikt door de overheid te behalen na een proef voor een jury een erkenning voor werknemers een kwaliteitsgarantie voor werkgevers het FVB als betrokken partij bij het uitwerken van de praktische proeven De arbeidsmarkt kan het zich niet veroorloven dat competenties verloren gaan. Dat risico lopen we zolang we diploma's als het enige en ultieme bewijs van competenties blijven zien. Daarom investeren we in een systeem dat competenties rechtstreeks zichtbaar en dus inzetbaar maakt. Via het ervaringsbewijs kunnen mensen hun competenties, waar ook verworven, verzilveren en hun positie op de arbeidsmarkt versterken. Op het vlak van vakbekwaamheid geeft het ervaringsbewijs aan werkgevers dezelfde garanties als een diploma. Het voorstel om het bewijs voor een bepaald beroep in het leven te roepen, komt steeds uit de sector zelf, waardoor zowel werknemer als werkgever duidelijkheid hebben over de waarde ervan. Frank Vandenbroucke, Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming! Blikvanger in 2006-2007 In 2006-2007 kon de Vlaamse overheid voor veertien verschillende beroepen Ervaringsbewijzen uitreiken. Het aantal bouwberoepen in de lijst verdubbelde: 1. bestuurder mobiele kraan (nieuw in 2006-2007) 2. industriële schilder 3. stellingbouwer (nieuw in 2006-2007) 4. torenkraanbestuurder Aan Franstalige zijde valideert de overheid ondertussen de competenties voor 24 beroepen. Zeven daarvan zijn beroepen uit de bouwsector: In cijfers 125 aanvragen voor een ervaringsbewijs 118 ervaringsdeskundigen legden een test af 112 van hen slaagden in de proef 1. tegelzetter (nieuw in 2006-2007) 2. bekister 3. bouwplaatsmachinist 4. dakdekker 5. sanitair installateur (nieuw in 2006-2007) 6. metselaar 7. schilder-decorateur 23

Ons initiatief creëert een virtuele marktplaats waar bouwscholen de producenten en verdelers van bouwmaterialen ontmoeten. Ze maken er onderling afspraken over de voorwaarden waaraan scholen bouwmaterialen kunnen kopen. Die samenwerking levert winst op voor alle partijen. Scholen verbeteren er de kwaliteit van hun opleidingen mee, toekomstige bouwvaklui kunnen zich beter voorbereiden op hun professionele loopbaan en fabrikanten en handelaars investeren in de toekomst. Ze maken aankomend bouwtalent vertrouwd met hun materialen en leggen zo de basis voor banden met toekomstige klanten. Marnix Van Hoe, bestuurder-administrateur, FeMa 24

Extra steun voor het bouwonderwijs Reductie bij aankoop van bouwmaterialen Een moderne uitrusting en voldoende materiaal bepalen mee de kwaliteit van het bouwonderwijs. Fabrikanten van en handelaars in bouwmaterialen bieden steun. een netwerk tussen bouwscholen, fabrikanten van en handelaars in bouwmaterialen fabrikanten en scholen leggen hun engagement vast in een intentieverklaring het FVB bezorgt fabrikanten een lijst van de bouwscholen, hun afdelingen en leerlingenaantal de scholen ontvangen een dossier met praktische informatie over en contactgegevens van de deelnemende fabrikanten de bouwscholen contacteren de fabrikanten scholen en fabrikanten maken zelf onderlinge afspraken over de voorwaarden waaronder de school bouwmaterialen verkrijgt de fabrikanten bezorgen hun materiaal via de bouwhandelaars die rechtstreeks aan de scholen leveren! Blikvanger in 2006-2007 In het voorjaar van 2007 gaf de sector het startschot voor dit initiatief. FVB geeft het project samen vorm met FeMa, belangenorganisatie van de handelaars in bouwmaterialen en Feproma, die in België de belangrijkste producenten van bouwmaterialen verdedigt. In de huidige pilootfase sloten volgende bedrijven zich alvast aan bij het initiatief: CCB Eternit Febelcem Gyproc Imperbel Isover Koramic Lafarge Roof Products Mapei Marlux Klaps Omnicol Rockwool Vandersanden Velux Weber Broutin Wienerberger Samenwerking op maat Scholen en fabrikanten spreken zelf af hoe ze samenwerken. Naast reducties voor scholen die materiaal aankopen, bieden fabrikanten tal van andere mogelijkheden aan: ze bieden stagemogelijkheid in het bedrijf voor leerkrachten en/of leerlingen uit het bouwonderwijs ze helpen de scholen bij het zoeken naar geschikte stageplaatsen voor hun leerlingen ze organiseren bedrijfsbezoeken en/of opleidingen voor de leerlingen ze bieden ondersteunend didactisch materiaal aan ze geven productdemonstraties in de scholen 25

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Instroom, duurzame doorstroming en complementariteit Vier krachtlijnen. Bij de afspraken in het nieuwe sectorale akkoord voor de periode 2007-2008 rond opleiding en vorming in de bouwsector hanteert de sector de vier krachtlijnen die als een rode draad gelden bij het werk van het FVB: 1. instroom van kwaliteit; 2. doorstroming van kwaliteit; 3. duurzame doorstroming; 4. complementariteit aan het overheidsbeleid. Instroom van kwaliteit. De bouwsector heeft jaarlijks een instroom nodig van twintigduizend nieuwe, gekwalificeerde bouwvakarbeiders. Daarom zoekt de sector permanent naar beloftevolle en gemotiveerde krachten die mits de nodige opleiding en begeleiding een succesvolle loopbaan in de bouwsector kunnen aanvatten. Doorstroming van kwaliteit. Nieuw talent aanspreken om te kiezen voor een bouwvakopleiding is één ding. Motiveren om de opleiding ook af te ronden en effectief te kiezen voor een loopbaan als bouwvakarbeider, is een andere zaak. Na de instroom concentreert het FVB zich daarom op de doorstroming vanuit de opleiding naar tewerkstelling in de bouwsector. Duurzame doorstroming. Een keuze voor een baan in de bouwsector blijkt niet voor iedereen een stabiele keuze. Een aantal opgeleide bouwvakarbeiders die kwalitatief sterk werk leveren, verlaat vroegtijdig de sector en kiest ervoor om elders een loopbaan uit te bouwen. Dat is jammer, want op die manier gaan gemaakte opleidingsinvesteringen verloren. Stimulerende maatregelen van het FVB overtuigen de werknemers om voor een duurzame loopbaan in de bouwsector te kiezen. Complementariteit aan het overheidsbeleid. Niet alleen het FVB investeert in vorming en opleiding voor de bouwsector. Ook de overheid levert inspanningen om de kwaliteit op de arbeidsmarkt in het algemeen en dus niet alleen in de bouwsector te versterken. Het FVB stemt de eigen initiatieven af op deze beleidsinspanningen en werkt aanvullend ten aanzien van de overheidsinitiatieven. Zo vermijdt de sector dubbele investeringen en draagt hij bij tot een optimale spreiding van de middelen. 26

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Een nieuw sectoraal akkoord Verdere uitbreiding en afstemming van de opleidingsinvesteringen Bestendigen en versterken. Op 21 juni 2007 ondertekenden de sociale partners van de bouwsector een nieuw sectoraal akkoord voor de komende twee jaar. Het akkoord bestendigt en versterkt onder meer de sectorale inspanningen voor opleiding, bijscholing en duurzame door- of omscholing. Daarmee benadrukt het de prioritaire acties en opdrachten van het FVB: 1. samenwerken met het bouwonderwijs 2. omscholing en doorstroming van werkzoekenden naar de sector 3. bijscholing van actieve bouwvakarbeiders Samenwerken met het bouwonderwijs Investeren in jong talent. De jongeren die kiezen voor het bouwonderwijs maken het toekomstige kapitaal van de bouwsector uit. Hun kwaliteiten moeten op termijn de professionaliteit in de sector garanderen. Daarom concentreert een reeks afspraken uit het sectorale akkoord zich enerzijds op de jongens en meisjes die kiezen voor een voltijdse bouwopleiding en anderzijds op de jongeren uit het deeltijds bouwonderwijs. Voltijds bouwonderwijs Loonlastvermindering vervangt peterschapspremie. In het nieuwe akkoord drijft de sector de inspanningen op voor een duurzame doorstroming vanuit het voltijds bouwonderwijs naar de arbeidsmarkt. Daarom beslissen de sociale partners om de peterschapspremie te vervangen door een reductie bij aanwerving van jonge arbeiders tussen de 18 en 25 jaar op de bijdragen die de werkgevers afdragen aan het Fonds voor Bestaanszekerheid van de Werklieden uit het Bouwbedrijf (FBZ). Bedrijven die jonge arbeiders, tussen 18 en 25 jaar, tewerkstellen, kunnen genieten van de reductie. Spreiding van het voordeel in de tijd. Het bedrag van de loonlastvermindering voor de tewerkstelling van jonge arbeiders uit het voltijds bouwonderwijs komt ongeveer overeen met de vroegere peterschapspremie. Het belangrijkste verschil tussen beide zit in de spreiding van het voordeel in de tijd. Daar waar bij de peterschapspremie de werkgever 27

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD 28

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD een financiële impuls ontving bij de start van de tewerkstelling van de jongere, krijgt hij nu de ristorno op het te betalen forfait aan het FBZ gedurende een periode van twee jaar. De werkgever heeft er een toegenomen belang bij om de jonge werknemer duurzaam tewerk te stellen. Door het voordeel op een andere manier toe te kennen, streven de sociale partners na dat de werkgevers meer middelen aanwenden voor een goed onthaal en degelijke opleiding van jonge werknemers. Deze stimuleren de kans op een geslaagde, langdurige beroepsloopbaan. De bestaande samenwerking met het voltijds bouwonderwijs doorlichten. In het sectorakkoord engageren de sociale partners zich om de huidige samenwerking tussen bouwbedrijven en het voltijds bouwonderwijs te evalueren. Dit met het oog op een verdere optimalisering van de samenwerking en een maximale afstemming op de ondersteuning vanuit de overheid. Deeltijds onderwijs Belangrijke bijkomende instroom vanuit het deeltijds onderwijs. Het aantal jongeren dat met een diploma uit het voltijds bouwonderwijs in de sector aan de slag gaat, volstaat niet om de vraag naar gekwalificeerd personeel in te vullen. Om dit tekort op te vangen, investeren de sociale partners ook in samenwerking met het deeltijds onderwijs. Nieuwe afspraken uit het sectoraal akkoord 2007-2008 moeten deze verder uitbouwen en aanscherpen. Een doorstromingspremie vervangt de afstemmingsvergoeding. Het nieuwe sectorakkoord kiest voor een doorstromingspremie die de bestaande afstemmingsvergoeding vervangt. Tot nog toe betaalde het FVB een afstemmingsvergoeding aan de CDO s voor de begeleiding en opvolging van de jongeren die binnen het Jongerenleerlingenwezen (JLW) een bouwopleiding volgden. Het FVB beoogde hiermee dat door de intense begeleiding meer jongeren hun opleiding succesvol zouden afwerken, om dan effectief aan de slag te gaan als bouwvakarbeider. In realiteit bleek dit niet zo te werken: 75 procent van de jongeren die een JLW-opleiding start, maakt ze niet af. Daartegenover staat de andere 25 procent die de opleiding wel afrondt en ook duurzaam doorstroomt naar de bouwsector. De nieuwe stimulans, die de afstemmingsvergoeding vervangt, concentreert zich op die duurzame doorstroming. 29

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD 30

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Accent op duurzame doorstroming. Per leerling die vanuit een bouwopleiding in het deeltijds onderwijs duurzaam doorstroomt naar de sector, betaalt het FVB in de toekomst een premie van vijfhonderd euro aan het CDO. Bij het uitbetalen van de doorstromingspremie hanteert de sector dezelfde criteria als diegene die gelden voor het voltijds bouwonderwijs. Voor het CDO de premie krijgt, moet de jongere binnen de achttien maanden na zijn afstuderen minstens 65 dagen voltijds werken bij een aannemer uit de sector. Een startbonus en een complementaire vergoeding voor de jongeren. Het nieuwe sectorakkoord beloont ook de jongeren wanneer die duurzaam doorstromen. De manier waarop dit gebeurt, vervangt het bestaande systeem van vergoedingen en sluit aan bij de wijze waarop de overheid sinds kort tussenkomt. Alle jongeren uit het deeltijds bouwonderwijs die na één jaar opleiding in een alternerend systeem in de bouwsector werken, beloont de overheid na één jaar met een startbonus van vijfhonderd euro. Wie van hen twaalf maanden later nog steeds in dit systeem werkt, krijgt opnieuw een bonus van vijfhonderd euro. Het FVB betaalt de starters op deze twee momenten een bijkomende vergoeding, van 125 euro na twaalf maanden en 375 euro na twee jaar. Een extra uitdaging tot duurzame doorstroming. Ook hier accentueren de aangepaste vergoedingen het belang van duurzame doorstroming: daar waar het bestaande systeem de jongeren al een eerste vergoeding uitbetaalde na zes maanden tewerkstelling, krijgen ze nu hun eerste premie na één jaar. Dit moet jongeren bijkomend uitdagen tot een langdurig engagement als bouwvakarbeider. Een kader voor de bouwleerplicht. Ten aanzien van het deeltijds onderwijs engageert de sector zich nog om de modaliteiten uit te werken voor de bouwleerplicht van jongeren tussen vijftien en achttien jaar. De sociale partners beogen een flexibel systeem dat gemotiveerde jongeren zoveel mogelijk aanspreekt en overtuigt om voor een opleiding te kiezen en deze met succes af te werken. Zo zullen ze onderzoeken of de opleiding zo goed mogelijk wordt afgestemd op de realiteit van het aan te leren beroep en arbeidssituatie. Ook algemene vakken verdienen een doorlichting. Kunnen deze een meer praktijk- en beroepsgerelateerde benadering krijgen? 31

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Andere aandachtspunten Bijkomende engagementen. Naast de afspraken die ingrijpen op de organisatie van de verschillende opleidingsstelsels, besteedt het sectoraal akkoord 2007-2008 ook aandacht aan: Het attesteren van chauffeurs. Het FVB organiseert bijscholing voor betonmixerchauffeurs en andere chauffeurs uit de bouwsector. Na het succesvol afronden van een nieuw modulair opleidingstraject behalen de chauffeurs het door Europa vereiste bekwaamheidsattest voor bestuurders van wegvoertuigen. De zoektocht naar nieuw bouwtalent via regionale initiatieven. Via lokale initiatieven als Bouwpool, Bouwbaan en BouwKan zet het FVB in samenwerking met diverse partners regionale knooppunten uit via dewelke werkzoekenden hun weg vinden naar de bouwsector. Voor deze initiatieven streeft het FVB naar een structurele samenwerking met de betrokken overheden en wil het met hen langetermijnengagementen afsluiten. Een actueel opleidingsaanbod. Wanneer de sector om nieuwe, actuele opleidingen vraagt, ontwikkelen en organiseren Edutec (in Vlaanderen) en Construtec (in Wallonië) deze. Samenwerking tussen NAVB en FVB. Omdat veiligheid een prioritair thema is voor de bouwsector, werkt het FVB nauw samen met het NAVB, de sectorale veiligheidsspecialist, voor de kwaliteitsbewaking van opleidingen. 672.000 opleidingsuren in 2009 Opleiding voor één op twee werknemers. De engagementen in het sectorakkoord van 27 juni 2007 optimaliseren de randvoorwaarden die het FVB moeten toelaten om het aantal opleidingsuren tegen 2009 op een totaal van 672.000 te brengen. Omgerekend naar het aantal werknemers in de sector betekent dit dat in 2009 één op twee arbeiders bijscholing volgt. Dit engagement sluit aan bij de afspraken rond vormingsinspanningen die het Interprofessioneel Akkoord 2007-2008 (IPA 2007-2008) vastlegt en waarin de sociale partners zich engageren om de totale vormingsinspanningen met vijf procent te doen stijgen tegen 2009. De bouwsector heeft voor zichzelf de lat nog hoger gelegd en vertaalt dit naar 672.000 opleidingsuren per jaar. 32

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Omscholing en doorstroming van werkzoekenden Aanpassingen in de duur van de ABO-contracten. Ook bij de werkzoekenden zit een belangrijk potentieel om het tekort aan bouwvakarbeiders op te vullen. Om de toestroom vanuit deze groep te optimaliseren, past het sectoraal akkoord de termijnen aan van de Alternerendebouwopleidingscontracten (ABO-contracten). In de toekomst kunnen werkzoekenden aan de slag met een ABO-contract van zes, twaalf of achttien maanden. Dit brengt meer flexibiliteit in het bestaande systeem met een opleidingstermijn van achttien maanden. De variatie sluit aan bij de realiteit waarbij het ene bouwberoep om een langere of kortere opleidingstermijn vraagt dan het andere. Een doorstromingspremie voor de opleidingsinstelling. Net zoals de CDO s krijgen de opleidingscentra een doorstromingspremie die de bestaande afstemmingsvergoeding vervangt. Voor elke ABO-contractant die duurzaam doorstroomt naar de bouwsector ontvangt het opleidingscentrum een eenmalige premie van 250 euro. Ook hier betekent duurzame doorstroming dat de jongere in de achttien maanden na het afstuderen gedurende minstens 65 dagen voltijds aan de slag is bij een aannemer. Langetermijnstimulans voor de werkzoekenden. In het bestaande stelsel zorgt een maandelijkse vergoeding aan de ABO-contractanten voor een extra stimulus om hun opleiding voort te zetten. Ook hier voorziet het sectorakkoord een aanpassing die het duurzame karakter van de doorstroming moet bewerkstelligen. Het bedrag dat het FVB aan premies uitbetaalt, blijft gelijk, maar de spreiding in tijd verandert: ABO-cursisten met een contracttermijn van zes maanden ontvangen na die periode een sectorale, eenmalige premie van 1500 euro, wat gelijk staat met de zes maal 250 euro die ABO-contractanten in het huidige systeem maandelijks krijgen. Bij een contract van twaalf maanden krijgt de cursist aan het einde van de termijn een sectorale, eenmalige premie van 3000 euro, die overeenkomt met het huidige bedrag van twaalf maal 250 euro dat maandelijks wordt uitbetaald. Wie een ABO-contract heeft van achttien maanden krijgt in de toekomst een eerste sectorale premie van 3000 euro uitbetaald na de eerste twaalf maanden van het contract. Zes maanden later, bij afronding, ontvangt hij nog eens 2250 euro. De twee premies komen respectievelijk overeen met de huidige twaalf maal 250 euro voor het eerste contractjaar en de zes maal 375 euro voor de tweede termijn. 33

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Doelstelling: 672.000 opleidingsuren in 2009 700.000 650.000 600.000 550.000 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 526.809 605.000 672.000 aantal opleidingsuren 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 uur 2006-2007 2007-2008 2008-2009 Het FVB engageert zich om tegen 2009 jaarlijks één op twee bouwvakarbeiders bij te scholen. Omgerekend betekent dit dat in 2008-2009 het FVB 145.000 extra opleidingsuren (=+27,6%) organiseert tegenover het aantal uren in 2006-2007. 34

HET FVB IN 2006-2007 EEN NIEUW SECTORAAL AKKOORD Bijscholing van actieve bouwvakarbeiders Wijziging voor de weekdagopleidingen. In de derde peiler van zijn werking legt het FVB zich toe op bijscholing, om het vakmanschap in de sector op niveau te houden. Het sectorakkoord voert enkele wijzigingen door voor de weekdagopleidingen. De aanpassingen illustreren hoe het FVB complementair werkt aan het gevoerde overheidsbeleid. Aan de zaterdag- en weekendopleidingen hoefde er daarvoor niets te veranderen. De leeftijd bepaalt de tussenkomst in de loonkost. Het bedrag dat de werkgever ontvangt voor de financiering van de loonkost van arbeiders in opleiding hangt in de toekomst niet langer af van het gevolgde aantal opleidingsuren. Voortaan geldt de leeftijd als richtlijn: Voor werknemers jonger dan 45 jaar betaalt het FVB vijftien euro per opleidingsuur aan de werkgever. Bij opleiding van werknemers van 45 jaar of ouder stijgt de tussenkomst tot achttien euro per opleidingsuur. Zo beantwoordt het FVB aan de realiteit waarin de lonen van oudere werknemers, omwille van hun anciënniteit, hoger liggen dan die van hun jongere collega s. Met een hogere tussenkomst bij opleiding van de oudste werknemers stimuleert de sector om blijvend te investeren in bijscholing, ook voor oudere bouwvakarbeiders. Heractivering van de geprogrammeerde winteropleidingen. Recent koos de overheid om het maximaal aantal uren betaald educatief verlof te beperken tot 120 uur per jaar per arbeider. Omdat de winterperiode de meest interessante periode blijft om bouwvakarbeiders op te leiden, beslisten de sociale partners om samen met de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) uit te zoeken of het stelsel van de geprogrammeerde winteropleiding geheractiveerd kon worden. Het stelsel biedt de werknemers de kans om bij tijdelijke werkloosheid voor slecht weer (tussen 1 december en 31 maart) bijkomend tachtig tot honderdtwintig uur opleiding te volgen. De sector voorziet in een extra aanmoedigingspremie voor de arbeider. De geprogrammeerde winteropleiding betekent zowel voor de werknemer, de werkgever als de RVA een optimale benutting van de tijdelijke werkloosheid door slecht weer. Ze verhoogt immers de duurzame inzetbaarheid van de werknemers op de bouwplaats. 35

36 HET FVB IN 2006-2007 IN CIJFERS

HET FVB IN 2006-2007 IN CIJFERS In cijfers Bouwsector Bijscholing Omscholing Onderwijs Peterschap In- en uitstroom Structuur van de arbeiderspopulatie: per gewest tabel p.39 Structuur van de arbeiderspopulatie: volgens bedrijfsgrootte grafiek p.39 Structuur van de arbeiderspopulatie: per leeftijdscategorie grafiek p.40 Structuur van de arbeiderspopulatie: per subsector grafiek p.41 Deelname aan opleiding: volgens bedrijfsgrootte tabel p.43 Deelname aan opleiding: per leeftijdscategorie grafiek p.45 Deelname aan opleiding: per looncategorie grafiek p.46 Deelname aan opleiding: per domein tabel + grafiek p.47,49 Deelname aan opleiding: per subsector tabel p.49 Jongerenleerlingwezen (JLW) Jongerenleerlingwezen: gestarte contracten per beroep tabel p.51 Jongerenleerlingwezen: gestarte contracten volgens bedrijfsgrootte grafiek p.51 Jongerenleerlingwezen: doorstroming grafiek p.52 Alternerende Bouwopleiding (ABO) Alternerende bouwopleiding: gestarte contracten per beroep tabel p.52 Alternerende bouwopleiding: gestarte contracten volgens bedrijfsgrootte grafiek p.53 Alternerende bouwopleiding: doorstroming grafiek p.53 Basisopleiding Basisopleiding: aantal cursisten grafiek p.54 Basisopleiding: aantal opleidingsuren grafiek p.54 Bouwonderwijs in het schooljaar 2006-2007 tabel p.55 Convenantonderwijs in het schooljaar 2006-2007 tabel p.55 Doorstroming vanuit het convenantonderwijs tabel p.55 Peterschap: per subsector tabel p.57 Peterschap: volgens bedrijfsgrootte grafiek p.57 Verloop figuur p.59 Verloop: per gewest grafiek p.60 Verloop: volgens bedrijfsgrootte grafiek p.61 Verloop: per leeftijd grafiek p.63 Verloop: per subsector grafiek p.64 37

38 HET FVB IN 2006-2007 IN CIJFERS

HET FVB IN 2006-2007 IN CIJFERS Bouwsector Structuur van de arbeiderspopulatie: per gewest Structuur van de arbeiderspopulatie: volgens bedrijfsgrootte Structuur van de arbeiderspopulatie: per leeftijdscategorie 25 5 97 Structuur van de arbeiderspopulatie: volgens bedrijfsgrootte Structuur van de arbeiderspopulatie: per subsector 255 100% 95 1211 3751 7601 90 85 5034 14.328 Structuur van de arbeiderspopulatie: per gewest 80 75 17.398 Aantal bedrijven Mannen Aantal arbeiders Vrouwen Totaal 70 65 36.087 Vlaanderen Wallonië Brussel TOTAAL 18.369 9608 1790 29.767 101.268 48.571 12.066 161.905 1183 347 76 1606 102.451 48.918 12.142 163.511 60 55 50 45 40 35 23.140 48.869 30 25 20 15 35.477 10 5 0% aantal bedrijven aantal arbeiders bedrijfsgrootte volgens aantal werknemers 5 6-19 20-49 50-99 100-249 250-499 500 Een op twee bouwvakarbeiders werkt in een bedrijf met minder dan twintig werknemers. 39

HET FVB IN 2006-2007 IN CIJFERS Structuur van de arbeiderspopulatie: per leeftijdscategorie 25.000 20.000 15.000 10.000 19.896 19.447 22.282 21.399 20.841 21.049 22.844 22.570 23.475 23.097 20.139 20.942 16.382 17.093 aantal arbeiders 5000 9.571 9932 0 3162 2.902 2.698 3042 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-65 leeftijdscategorie 92% van alle bouwvakarbeiders is jonger dan 55 jaar. 40